El gènere Bombax, els arbres de cotó de seda comprèn a vuit espècies natives de les zones tropicals del sud d'Àsia, nord d'Austràlia i Àfrica. Altres noms comúnes són: semul, simul, simal, arbres de cotó vermell o arbres kapok de l'Índia.
Els arbres del gènere Bombax, són dels arbres majors que es troben en les seves respectives regions, aconseguint de 30 a 40 metres d'altura amb troncs de 3 metres de diàmetre. Les fulles són caduques, caient en l'època seca, de 30 a 50 cm de diàmetre, palmeades, amb 5 a 9 divisions de fulles més petites. Produeixen flors vermelles entre gener i març, que maduren donant lloc a unes peles que contenen fibra, similar a capoquer (Ceiba pentandra) i al cotó, no obstant aquestes fibres són més curtes que les del cotó.
Es planten en jardins i també en la reforestació de les àrees aclarides de selva.
Les espècies del gènere Bombax són les plantes en les quals s'alimenten les larves d'algunes espècies de Lepidoptera incloses les barrenadores de fulles Bucculatrix crateracma que s'alimenten exclusivament de les fulles de Bombax ceiba.
El gènere Bombax, els arbres de cotó de seda comprèn a vuit espècies natives de les zones tropicals del sud d'Àsia, nord d'Austràlia i Àfrica. Altres noms comúnes són: semul, simul, simal, arbres de cotó vermell o arbres kapok de l'Índia.
Bombax[1] (Bombax) je rod rostlin z čeledi slézovité. Jsou to opadavé stromy s dlanitě složenými listy a velkými pětičetnými květy s mnoha tyčinkami. Kmen a větve jsou často pokryté kuželovitými ostny. Plodem je tobolka se semeny obalenými hojnými vlákny. Květy se rozvíjejí v bezlistém stavu a jsou opylovány ptáky nebo netopýry. Rod zahrnuje 11 druhů a pochází z tropické Asie, Afriky a severní Austrálie.
Nejvýznamnějším druhem je Bombax ceiba. Je znám též pod českým jménem cejba, bývá však zaměňován s americkým rodem vlnovec (Ceiba). Je poměrně často pěstován v tropech jako okrasná dřevina a má i jiné využití. Z plodů i kůry se získávají vlákna, na listech se chovají housenky martináčů z jejichž kokonů se získává hedvábí, poupata se používají k ochucování jídel. Dřevo je měkké, lehké a snadno opracovatelné. Má význam též v místní medicíně.
Zástupci rodu bombax jsou opadavé stromy, dorůstající výšky až 35 metrů. Kmeny a větve jsou nezřídka pokryté tvrdými kuželovitými ostny a některé druhy mají u paty kmene výrazné opěrné pilíře. Větve bývají charakteristicky patrovitě uspořádané. Listy jsou dlanitě složené z 5 až 7 (3 až 9) celokrajných lístků. Jednotlivé lístky jsou přisedlé nebo stopečkaté a na rozdíl od podobného rodu Pseudobombax nasedají švem. Květy jsou velké, jednotlivé nebo v chudých úžlabních vrcholících. Kalich je miskovitý až trubkovitý, hluboce laločnatý nebo na vrcholu uťatý. Koruna je pětičetná, korunní lístky jsou obvejčité až podlouhlé, poněkud nesymetrické, na vnější straně jemně plstnaté. Tyčinek je mnoho (až přes 900) a jsou uspořádány ve dvou soustředných kruzích. Vnější kruh je rozčleněn do 5 svazečků spočívajících na bázi korunních lístků. Nitky tyčinek vnitřního kruhu jsou připojené ke čnělce, ale nesrůstají s ní. Semeník obsahuje 5 komůrek s mnoha vajíčky. Čnělka je zakončená laločnatou bliznou. Plodem je pouzdrosečná, víceméně dřevnatá tobolka pukající 5 chlopněmi a obsahující mnoho semen obklopených hojnými vlnatými chlupy vzniklými z endokarpu. Po puknutí plodu se objevuje vytrvalý, křídlatý střední sloupek.[2][3][4]
Rod bombax zahrnuje v současném pojetí 11 druhů, jejichž původní areál rozšíření je výhradně v tropech Starého světa. V tropické Asii roste celkem 5 druhů, v subsaharské Africe 6 druhů, v severní Austrálii 1 druh. V tropické Asii se bombaxy vyskytují v oblasti od Pákistánu, Indie a jižní Číny přes Indočínu a jihovýchodní Asii po Filipíny. Největší areál, víceméně se překrývající s areálem celého rodu a sahající od Pákistánu až po severní Austrálii, má Bombax ceiba. Skutečná oblast původního výskytu tohoto druhu není vzhledem k jeho dlouhé kulturní historii s jistotou známa. Roste zdomácněle i na jiných kontinentech, zejména v subsaharské Africe a Karibiku. Největší počet druhů bombaxu (všech 5 asijských) roste v Indočíně. V Číně, Indii a jihovýchodní Asii roste po 2, resp. 3 druzích. V tropické Africe roste 6 druhů. Žádný druh nemá původní areál rozšíření současně v Africe i v Asii.[5] Bombaxy nejčastěji rostou jako složka tropických sezónně suchých a monzunových lesů, řidčeji se vyskytují i v tropickém deštném lese.[6][7]
Bombaxy mají velké, vonné květy s hojným nektarem, které se vesměs rozvíjejí v bezlistém stavu. Červené, miskovité květy B. ceiba se otevírají ráno a jsou opylovány ptáky, naproti tomu bělavé květy příbuzného druhu B. valetonii se otevírají na noc a jsou specializované na opylování netopýry.[8] Snadno dostupný nektar v květech B. ceiba vyhledávají také různí nelétající savci, zejména cibetky, veverky, makakové a kuny. Nebylo však prokázáno, že by se významněji podíleli na opylování.[9]
Někteří afričtí zástupci byli v minulosti řazeni do samostatného rodu Rhodognaphalon.[5][2]
Vlákna z plodů některých druhů poskytují indický kapok, který má o něco horší kvalitu než kapok z vlnovce. Pěstuje se na plantážích zejména v Indii, Thajsku a Myanmaru. Okvětní lístky se v Asii přidávají do kari a jiných jídel k jejich ochucení.[2][10] Dřevo bombaxů je měkké a lehké a velmi snadno opracovatelné. Jádrové dřevo je bledě hnědožluté až světle rezavohnědé. V Malajsii je obchodováno pod názvem kebabu. Používá se zejména na různé obalové materiály, jako podkladový materiál pod dýhy, k výrobě rakví, dřevěné obuvi aj. a někdy i k dekoračním účelům. Snadno podléhá rozkladu.[11][12][13] Bombaxy jsou využívány jako živné rostliny martináčů rodu Antheraea (A. proylei, A. mylitta), z jejichž kokonů se získává hedvábí.[14] Z vnitřní kůry Bombax ceiba se získávají lýková vlákna používaná zejména k výrobě provazů.[13] Bombax ceiba je v tropech pěstován jako okrasná dřevina. Do USA byl introdukován v roce 1912 a je hojně pěstován zejména na Floridě.[15] V Africe je dosti často pěstován druh B. oleagineum, pocházející ze Zambie.[3]
Různé části Bombax ceiba jsou využívány v indické medicíně zejména jako stimulans, adstringens, expectorans aj. Používají se zejména při průjmových onemocněních, kožních neduzích, zánětech některých orgánů a ke snižování horečky. Pryskyřice je v Indii používána jako afrodiziakum, tonikum, adstringens a při průjmových onemocněních.[16][17]
Bombax (Bombax) je rod rostlin z čeledi slézovité. Jsou to opadavé stromy s dlanitě složenými listy a velkými pětičetnými květy s mnoha tyčinkami. Kmen a větve jsou často pokryté kuželovitými ostny. Plodem je tobolka se semeny obalenými hojnými vlákny. Květy se rozvíjejí v bezlistém stavu a jsou opylovány ptáky nebo netopýry. Rod zahrnuje 11 druhů a pochází z tropické Asie, Afriky a severní Austrálie.
Nejvýznamnějším druhem je Bombax ceiba. Je znám též pod českým jménem cejba, bývá však zaměňován s americkým rodem vlnovec (Ceiba). Je poměrně často pěstován v tropech jako okrasná dřevina a má i jiné využití. Z plodů i kůry se získávají vlákna, na listech se chovají housenky martináčů z jejichž kokonů se získává hedvábí, poupata se používají k ochucování jídel. Dřevo je měkké, lehké a snadno opracovatelné. Má význam též v místní medicíně.
Ilustrace Bombax ceiba z 19. stoletíSufi (kar. صوف suf[1]) ni jina kwa nyuzi laini kama pamba zinazotoka kwenye matunda ya msufi (miti ya jenasi Bombax, Ceiba na Rhodognaphalon).
Sufi hutumiwa kwa kujaza magodoro, kama kalafati kuziba nyufa kati ya mbao za mashua n.k. Haifai kwa kutengeneza nyuzi ndefu na vitambaa.
Mara nyingi neno hili latumiwa pia kwa kutaja sufu yaani manyoya ya kondoo.
Sufi (kar. صوف suf) ni jina kwa nyuzi laini kama pamba zinazotoka kwenye matunda ya msufi (miti ya jenasi Bombax, Ceiba na Rhodognaphalon).
Sufi hutumiwa kwa kujaza magodoro, kama kalafati kuziba nyufa kati ya mbao za mashua n.k. Haifai kwa kutengeneza nyuzi ndefu na vitambaa.
Mara nyingi neno hili latumiwa pia kwa kutaja sufu yaani manyoya ya kondoo.
सेमल (वैज्ञानिक नाम:बॉम्बैक्स सेइबा), इस जीन्स के अन्य पादपों की तरह सामान्यतः 'कॉटन ट्री' कहा जाता है। इस उष्णकटिबंधीय वृक्ष का तना सीधा, उर्ध्वाधर होता है। इसकी पत्तियां डेशिडुअस होतीं हैं। इसके लाल पुष्प की पाँच पंखुड़ियाँ होतीं हैं। ये वसंत ऋतु के पहले ही आ जातीं हैं।
इसका फल एक कैप्सूल जैसा होता है। ये फल पकने पर श्वेत रंग के रेशे, कुछ कुछ कपास की तरह के निकलते हैं। इसके तने पर एक इंच तक के मजबूत कांटे भरे होते हैं। इसकी लकड़ी इमारती काम के उपयुक्त नहीं होती है।
सेमल को संस्कृत में 'शिम्बल' और 'शाल्मलि' कहते हैं। यह पत्ते झाड़नेवाला एक बहुत बड़ा पेड़ होता है, जिसमें बड़े आकार और मोटे दलों के लाल फूल लगते है और जिसके फलों या डोडों में केवल रूई होती है, गूदा नहीं होता। इस पेड़ के धड़ और डालों में दूर दूर पर काँटे होते हैं; पत्ते लंबे और नुकीले होते हैं तथा एक एक डाँड़ी में पंजे की तरह पाँच-पाँच, छह-छह लगे होते हैं। फूल मोटे दल के, बड़े-बड़े और गहरे लाल रंग के होते हैं। फूलों में पाँच दल होते हैं और उनका घेरा बहुत बड़ा होता है। फाल्गुन में जब इस पेड़ की पत्तियाँ बिल्कुल झड़ जाती हैं और यह ठूँठा ही रह जाता है तब यह इन्हीं लाल फूलों से गुछा हुआ दिखाई पड़ता है। दलों के झड़ जाने पर डोडा या फल रह जाता है जिसमें बहुत मुलायम और चमकीली रूई या घूए के भीतर बिनौले से बीज बंद रहते हैं।
सेमल के डोड या फलों की निस्सारता भारतीय कवि परंपरा में बहुत काल से प्रसिद्ध है और यह अनेक अन्योक्तियों का विषय रहा है। 'सेमर सेइ सुवा पछ्ताने' यह एक कहावत सी हो गई है। सेमल की रूई रेशम सी मुलायम और चमकीली होती है और गद्दों तथा तकियों में भरने के काम में आती है, क्योंकि काती नहीं जा सकती। इसकी लकड़ी पानी में खूब ठहरती है और नाव बनाने के काम में आती है। आयुर्वेद में सेमल बहुत उपकारी ओषधि मानी गई है। यह मधुर, कसैला, शीतल, हलका, स्निग्ध, पिच्छिल तथा शुक्र और कफ को बढ़ाने वाला कहा गया है। सेमल की छाल कसैली और कफनाशक; फूल शीतल, कड़वा, भारी, कसैला, वातकारक, मलरोधक, रूखा तथा कफ, पित्त और रक्तविकार को शांत करने वाला कहा गया है। फल के गुण फूल ही के समान हैं।
सेमल के नए पौधे की जड़ को सेमल का मूसला कहते हैं, जो बहुत पुष्टिकारक, कामोद्दीपक और नपुंसकता को दूर करनेवाला माना जाता है। सेमल का गोंद मोचरस कहलाता है। यह अतिसार को दूर करनेवाला और बलकारक कहा गया है। इसके बीज स्निग्धताकारक और मदकारी होते है; और काँटों में फोड़े, फुंसी, घाव, छीप आदि दूर करने का गुण होता है।
फूलों के रंग के भेद से सेमल तीन प्रकार का माना गया है—एक तो साधारण लाल फूलोंवाला, दूसरा सफेद फूलों का और तीसरा पीले फूलों का। इनमें से पीले फूलों का सेमल कहीं देखने में नहीं आता। सेमल भारतवर्ष के गरम जंगलों में तथा बरमा, श्री लंका और मलाया में अधिकता से होता है।
सेमर के अन्य भाषाओं में नाम :
with fruits in new leaves at Jayanti in Buxa Tiger Reserve in जलपाईगुड़ी जिला मेंपश्चिम बंगाल, भारत.
trunk at Jayanti in Buxa Tiger Reserve in जलपाईगुड़ी जिला मेंपश्चिम बंगाल, भारत.
Large-billed Crow feeding on Bombax ceida in Keoladeo National Park, Bharatpur, भारत.
Young tree in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
trunk of an old tree in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
leaves in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
leaves (back side) in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
leaf in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
House Crows at canopy in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
flowers in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
flowers in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
flowering tree in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
flowering canopy in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
flower buds at Narendrapur near कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
flower bud in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
a view from below in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
fallen flower at ground in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
Trunk of a Young tree in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
सेमल (वैज्ञानिक नाम:बॉम्बैक्स सेइबा), इस जीन्स के अन्य पादपों की तरह सामान्यतः 'कॉटन ट्री' कहा जाता है। इस उष्णकटिबंधीय वृक्ष का तना सीधा, उर्ध्वाधर होता है। इसकी पत्तियां डेशिडुअस होतीं हैं। इसके लाल पुष्प की पाँच पंखुड़ियाँ होतीं हैं। ये वसंत ऋतु के पहले ही आ जातीं हैं।
इसका फल एक कैप्सूल जैसा होता है। ये फल पकने पर श्वेत रंग के रेशे, कुछ कुछ कपास की तरह के निकलते हैं। इसके तने पर एक इंच तक के मजबूत कांटे भरे होते हैं। इसकी लकड़ी इमारती काम के उपयुक्त नहीं होती है।
முள்ளிலவ மரம் (Bombax ceiba), (Bombax malabaricum) என்ற தாவரவியற் பெயராலும் அறியப்படுகின்றது. இது வெப்பவலயத்துக்குரிய ஒரு மரமாகும். இதற்கு முள்ளிலவு என்பது தற்காலத்தியப் பெயராகும். இதற்கு சங்க இலக்கியத்தில் செந்நிற பூக்களையுடைய இலவமரம் எனக்குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது. இதனை “ஈங்கை இலவம் தூங்கு இணர்க்கொன்றை” என குறிஞ்சிப் பாட்டிலும், “களிறு புலம் உரிஞ்சிய கருங்கால் இலவம்” என அகநானூற்றிலும் வரும் அடிகளால் அறியலாம்.
இதன் இலை, பூ, விதை, பட்டை, கோந்து, பஞ்சு, வேர் மருத்துவத்துக்குப் பயன்படுகின்றன. இம்மரத்தினால் நீர்க்கடுப்பு, நீர் எரிவு, வெள்ளைப்பாடு இவை விலகும். விந்துவும், அணுக்களும் பலப்படும். [1]
முள்ளிலவ மரம் (Bombax ceiba), (Bombax malabaricum) என்ற தாவரவியற் பெயராலும் அறியப்படுகின்றது. இது வெப்பவலயத்துக்குரிய ஒரு மரமாகும். இதற்கு முள்ளிலவு என்பது தற்காலத்தியப் பெயராகும். இதற்கு சங்க இலக்கியத்தில் செந்நிற பூக்களையுடைய இலவமரம் எனக்குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது. இதனை “ஈங்கை இலவம் தூங்கு இணர்க்கொன்றை” என குறிஞ்சிப் பாட்டிலும், “களிறு புலம் உரிஞ்சிய கருங்கால் இலவம்” என அகநானூற்றிலும் வரும் அடிகளால் அறியலாம்.
బొంబాక్స్ (Bombax) పుష్పించే మొక్కలలో మాల్వేసి కుటుంబానికి చెందిన ప్రజాతి.
Bombax buonopozense
బొంబాక్స్ సీబా - బూరుగ
Bombax costatum
Bombax insigne[1]
బొంబాక్స్ (Bombax) పుష్పించే మొక్కలలో మాల్వేసి కుటుంబానికి చెందిన ప్రజాతి.
ಈ ಮರವನ್ನು ಶಾಲ್ಮಲೀ ಎಂದು ಸಹಾ ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಇದನ್ನು ಬೆಳೆದರೂ, ದಕ್ಷಿಣಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಾಣಕವಿಯ ಕಾದಂಬರಿ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಂಧ್ಯಾಟವಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಭವ್ಯವಾದ ಶಾಲ್ಮಲಿ ಮರದ ವರ್ಣನೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದದ್ದು. ಸುತ್ತಲೂ ತನ್ನ ರೆಂಭೆ-ಕೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಚಾಚಿ ಹುಲುಸಾಗಿಬೆಳೆಯುವ ಈ ಮರ ತಾಂಡವನೃತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ, ಸಾವಿರಕೈಗಳನ್ನುಚಾಚಿದ ನಟರಾಜನನ್ನು ನೆನಪಿಸಿತಂತೆ.
ತಾವರೆಯನ್ನು ಹೋಲುವ ಕೆಂಪು ಪುಷ್ಪಗಳು. ಡಿಸೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಬೂರಗದ ಮರದ ಎಲೆ ಉದುರಲು ಆರಂಭ. ಸಸ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಬೂರಗದ ಮರ, Bombax Ceiba, ಮತ್ತು Salmalia Malabarica ಎಂದು ಹೆಸರಿರುವ , Bombacaceae ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಲ್ಲಿ , Silk Cotton Tree ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಹೊಳಪಿನ ೫ ದಳಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸಂಯುಕ್ತ ಪತ್ರಗಳು. ಹೂಗಳು ಅರಳಿದಾಗ ದೂರದಿಂದಲೇ ಅದನ್ನು ನಾವು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಕೊಂಬೆಗಳ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಅಂಗೈ ಅಗಲದ ಕಡುಕೆಂಪುಬಣ್ಣದ ಆಕರ್ಷಕ ಹೂಗಳು. ಹೂವಿನಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಸರಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಅರಳಿದ ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ಬಾಡಿ ಕೆಳಗುರುಳುತ್ತವೆ. ೧೦-೧೨ ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್ ಉದ್ದದ ಕಾಯಿಗಳು ಬಿಡುತ್ತವೆ. ಬಲಿತ ಕಾಯಿ, ಹಣ್ಣಾಗುವಮೊದಲೇ ಒಡೆದು ಹತ್ತಿ ಹೊರಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ನೂರಾರು ಕಪ್ಪುಬಣ್ಣದ ಬೀಜಗಳು ಹತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತವೆ. ಹತ್ತಿ, ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ತೇಲಿ ದೂರದವರೆ ಬೀಜವನ್ನು ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತವೆ. ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಬೂರುಗಕ್ಕೆ ಶಾಲ್ಮಲೀ, ತೂಲಿನೀ, ರಮ್ಯಪುಷ್ಪ, ನಿರ್ಗಂಧ ಪುಷ್ಪ, ಎನ್ನುವ ಹೆಸರುಗಳಿವೆ. ಈ ಹೆಸರುಗಳು ಅನ್ವರ್ಥವಾಗಿವೆ. ತೂಲಿನೀ ಎಂದರೆ, ಹತ್ತಿಯನ್ನೀಯುವುದು ಎಂದರ್ಥ.
ಬೂರುಗದ ಮರದ ಜಾತಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಧಗಳು, ಕೆಂಪು, ಹಾಗೂ ಬಿಳಿ. ಮರದ ತೊಗಟೆಯಮೇಲೆ ಮುಳ್ಳುಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವುಜಾತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಳ್ಳುಗಳಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಹೂ ತಳೆದ ಮರ, ಅದರಲ್ಲೂ ಕೆಂಪು ಹೂ. ಮರದ ಮುಟ್ಟಿನಿಂದ ರಥದ ನಿರ್ಮಾಣಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹಿಂದೆ, ಬೂರುಗದಹತ್ತಿಯನ್ನು ದಿಂಬಿನಲ್ಲಿ ತುಂಬಿ ತಲೆದಿಂಬಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ನಾಟದಿಂದ ಬೆಂಕಿಕಡ್ಡಿ, ಬೆಂಕಿಪೊಟ್ಟಣ, ಪೆನ್ಸಿಲ್, ಪ್ಲೈವುಡ್, ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಕ್ಕಿಗಳು , ಅಳಿಲುಗಳು, ಮಂಗಗಳು, ಬೂರುಗದ ಮರದ, ಮೊಗ್ಗು, ಹೂಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಮೊಗ್ಗು, ಮತ್ತು ಪಾತ್ರೆಯ ದಳಗಳನ್ನು ತರಕಾರಿಯಂತೆ ಕೆಲವರು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಮರದ ಅಂಟನ್ನು ಔಷಧಿಯಾಗಿಯೂ ಬಳಸಬಹುದು. ಮೌರ್ಯರಕಾಲದಲ್ಲಿ ಊರಿನ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಬೂರುಗದಮರವನ್ನು ನೆಡುತ್ತಿದ್ದರಂತೆ.
ಈ ಮರವನ್ನು ಶಾಲ್ಮಲೀ ಎಂದು ಸಹಾ ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಇದನ್ನು ಬೆಳೆದರೂ, ದಕ್ಷಿಣಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಾಣಕವಿಯ ಕಾದಂಬರಿ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಂಧ್ಯಾಟವಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಭವ್ಯವಾದ ಶಾಲ್ಮಲಿ ಮರದ ವರ್ಣನೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದದ್ದು. ಸುತ್ತಲೂ ತನ್ನ ರೆಂಭೆ-ಕೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಚಾಚಿ ಹುಲುಸಾಗಿಬೆಳೆಯುವ ಈ ಮರ ತಾಂಡವನೃತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ, ಸಾವಿರಕೈಗಳನ್ನುಚಾಚಿದ ನಟರಾಜನನ್ನು ನೆನಪಿಸಿತಂತೆ.
လက်ပံပင်သည် ဗုံဗကေစီအီး မျိုးရင်းတွင် ပါဝင်၍ ယင်း၏ ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ ဗုံဗက် မာလဗာရီကမ်ဟုခေါ်သည်။ အမြင့်ပေ ၁၃ဝ အထိရှိ၍ ပင်စည်လုံးပတ်မှာ ၁၂ ပေအထိ ရှိသဖြင့် သစ်ပင်ကြီး မျိုးဖြစ်သည်။ လက်ပံပင်၏ ပင်စည်သည် တစ်ဖြောင့်တည်း တက်သွားပြီးနောက် အတော်မြင့်သော နေရာရောက်မှ အကိုင်းများသည် အခြားအပင်မှ အကိုင်းများကဲ့သို့ ခပ်ထောင်ထောင်မထွက်ဘဲ ပင်စည်နှင့် ထောင့်မှန် ခပ် ကျကျ အလျားလိုက်ထွက်ကြသည်။ အပင်ကြီးလာသည့်အခါ လေဒဏ်၊ မိုးဒဏ်ကို ခံနိုင်စေသည့် အပင်ရင်းမှ မြေထောက်မြစ်ကြီးများ ထွက်လာရာ တစ်ခါတစ်ရံ ၁၂ ပေထိပင် မြင့်ကြသည်။ တစ်လက်မခန့်ရှည်သော ရိုးတံကလေး တစ်ခုတစ်ခုတွင် ရွက်မြွာများ ငါးရွက်မှ ခုနစ်ရွက်အထိရှိ သည်။ နီသောအပွင့်ကြီးများ ပွင့်ကြသည်။
လက်ပံပင်မှ ရွက်ဟောင်း၊ ရွက်ခြောက်တို့သည် နွေအခါ၌ များ သောအားဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီလမှ ဧပြီလအထိ ပင်လုံးကျွတ်ကြွေ၍ ရွက်နု ရွက်သစ်များ ထင်ထင်ရှားရှားမထွက်မီ အဖူး၊ အပွင့်တို့ဖြင့် ရဲရဲတောက် ဝေဆာလျက်ရှိ တတ်လေသည်။ ထိုအချိန်အခါမျိုးတွင် ဆက်ရက်ငှက်များ အပါအဝင် ကျေးငှက်အပေါင်းတို့သည် အအုပ်အသင်းဖွဲ့ကာ ပန်းဝတ်ရည်၊ ဝတ်ဆံတို့ကိုလည်းကောင်း၊ ပန်းပွင့်တွင်းရှိ ပိုးမွှားများကိုလည်းကောင်း ဆူဆူညံညံ အလုအယက် စားသောက်လေ့ရှိရကား 'လက်ပံပင်၊ ဆက်ရက် ကျသလို' ဟု ဆိုလေ့ဆိုထရှိကြသည်။ ထို့ပြင် လက်ပံပင်တို့ ဖူးပွင့်ချိန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအနယ်နယ်ရှိ ခွေးအချို့တို့ ရူးသွပ်ချိန် တိုက်ဆိုင်နေမှုကြောင့် 'လက်ပံဖူးစ၊ခွေးရူးထ' ဟူ၍လည်း ရှေးလူကြီးသူမများ ဆိုစမှတ်ပြုခဲ့ကြ သည်။
လက်ပံသားသည် ဖြူ၍ပွသည်။ ထို့ကြောင့် အရောင်ပျက်လွယ်၊ ပိုးဖျက်လွယ်သဖြင့် ကြာရှည်ခံသော သစ်သားမျိုးမဟုတ်ပေ။ မီးခြစ်နှင့် ကုန်ပစ္စည်းများထည့်ရန် သေတ္တာများ ပြုလုပ်ဖို့အတွက် လက်ပံသားသည် အလွန်အသုံးကျသည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ စက္ကူလုပ်နိုင်သော သစ်သားများတွင် လက်ပံသားလည်း အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ လက်ပံသားကို လှေငယ်များ၊ ရေတန်လျှောက်များနှင့် မသာအလောင်းထည့်သည့် ခေါင်းများစပ်ရာ၌လည်း ကောင်း၊ ကလေးကစားစရာများ၊ သေတ္တာငယ်နှင့် အညံ့စား အိမ်အသုံး အဆောင်များ ပြုလုပ်ရာ၌လည်းကောင်း အသုံးချကြသည်။ ရေစည်များ ပြုလုပ်ရန် လက်ပံသားသည် သင့်တော်သော သစ်သားဖြစ်သည်။ လက်ပံ သားဖြင့် လောင်းလှေများကိုလည်း ပြုလုပ်နိုင်သည်။ လက်ပံပင်မှထွက်သည့် အစေးကို ဝမ်းကျရောဂါဆေးအဖြစ် အသုံးချကြသည်။
အပင်ငယ်မှ အမြစ်များကို ဆေးအဖြစ်အသုံးပြုသည်။ လက်ပံခါးအခေါက်သည် ဆေးဖက်ဝင်သည်။ လက်ပံသီးမှရသော ပိုးကဲ့သို့ ချောမွတ်သည့်လဲကို ခေါင်းအုံးများပြုလုပ်ရာ၌ အသုံးချသည်။ လက်ပံဖူး၊ အပွင့်နှင့် အသီးနုနုများကို ချက်ပြုတ် စားသောက်လေ့ရှိကြသည်။ လက်ပံ ပွင့်သည် မြန်မာတို့ ဟင်းချက်ရာတွင် အရေးပါအရာရောက်သော ပစ္စည်း တစ်ခုဖြစ်၏။ လက်ပံပွင့်ကြွေချိန်တွင် လူများသည် ကောက်ယူ၍ နေလှန်း ပြီးလျှင် မြေအိုးနှင့် သိုလှောင်ထားကာ စားသုံးကြသည်။ လက်ပံပင်တို့သည် နွေရာသီတွင် ပင်လုံးကျွတ် အရွက်ကြွေသဖြင့် လမ်းနံဘေးတစ်လျှောက်၌ အရိပ်ကောင်းရရန်အတွက် စိုက်ပျိုးရန် မသင့်တော်လှပေ။ သို့သော် အရိပ် ကောင်းပေးနိုင်သည့် အပင်များအကြားတွင် လက်ပံပင်ကို စိုက်ထားပါက အဖူးအပွင့်တို့ဖြင့် ဝေဝေဆာဆာရှိနေချိန်တွင် လမ်းမကြီးကိုပို၍ တင့်တယ် စေနိုင်သည်။
လက်ပံပင်ကိုအစေ့မှလည်းကောင်း၊ အကိုင်းဖြတ်၍လည်းကောင်း မျိုးပွားစိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ ခြောက်သွေ့သော ဒေသများမှအပ အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှန်းလုံးတွင် လက်ပံပင်ကို တွေ့ရသည်။ လက်ပံပင်သည် မြစ်ကမ်းပါးရှိ နုံးမြေများပေါ်တွင် အများဆုံးဖြစ်ထွန်းသည်။[၃]
လက်ပံပင်သည် ဗုံဗကေစီအီး မျိုးရင်းတွင် ပါဝင်၍ ယင်း၏ ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ ဗုံဗက် မာလဗာရီကမ်ဟုခေါ်သည်။ အမြင့်ပေ ၁၃ဝ အထိရှိ၍ ပင်စည်လုံးပတ်မှာ ၁၂ ပေအထိ ရှိသဖြင့် သစ်ပင်ကြီး မျိုးဖြစ်သည်။ လက်ပံပင်၏ ပင်စည်သည် တစ်ဖြောင့်တည်း တက်သွားပြီးနောက် အတော်မြင့်သော နေရာရောက်မှ အကိုင်းများသည် အခြားအပင်မှ အကိုင်းများကဲ့သို့ ခပ်ထောင်ထောင်မထွက်ဘဲ ပင်စည်နှင့် ထောင့်မှန် ခပ် ကျကျ အလျားလိုက်ထွက်ကြသည်။ အပင်ကြီးလာသည့်အခါ လေဒဏ်၊ မိုးဒဏ်ကို ခံနိုင်စေသည့် အပင်ရင်းမှ မြေထောက်မြစ်ကြီးများ ထွက်လာရာ တစ်ခါတစ်ရံ ၁၂ ပေထိပင် မြင့်ကြသည်။ တစ်လက်မခန့်ရှည်သော ရိုးတံကလေး တစ်ခုတစ်ခုတွင် ရွက်မြွာများ ငါးရွက်မှ ခုနစ်ရွက်အထိရှိ သည်။ နီသောအပွင့်ကြီးများ ပွင့်ကြသည်။
လက်ပံပင်မှ ရွက်ဟောင်း၊ ရွက်ခြောက်တို့သည် နွေအခါ၌ များ သောအားဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီလမှ ဧပြီလအထိ ပင်လုံးကျွတ်ကြွေ၍ ရွက်နု ရွက်သစ်များ ထင်ထင်ရှားရှားမထွက်မီ အဖူး၊ အပွင့်တို့ဖြင့် ရဲရဲတောက် ဝေဆာလျက်ရှိ တတ်လေသည်။ ထိုအချိန်အခါမျိုးတွင် ဆက်ရက်ငှက်များ အပါအဝင် ကျေးငှက်အပေါင်းတို့သည် အအုပ်အသင်းဖွဲ့ကာ ပန်းဝတ်ရည်၊ ဝတ်ဆံတို့ကိုလည်းကောင်း၊ ပန်းပွင့်တွင်းရှိ ပိုးမွှားများကိုလည်းကောင်း ဆူဆူညံညံ အလုအယက် စားသောက်လေ့ရှိရကား 'လက်ပံပင်၊ ဆက်ရက် ကျသလို' ဟု ဆိုလေ့ဆိုထရှိကြသည်။ ထို့ပြင် လက်ပံပင်တို့ ဖူးပွင့်ချိန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအနယ်နယ်ရှိ ခွေးအချို့တို့ ရူးသွပ်ချိန် တိုက်ဆိုင်နေမှုကြောင့် 'လက်ပံဖူးစ၊ခွေးရူးထ' ဟူ၍လည်း ရှေးလူကြီးသူမများ ဆိုစမှတ်ပြုခဲ့ကြ သည်။
လက်ပံသားသည် ဖြူ၍ပွသည်။ ထို့ကြောင့် အရောင်ပျက်လွယ်၊ ပိုးဖျက်လွယ်သဖြင့် ကြာရှည်ခံသော သစ်သားမျိုးမဟုတ်ပေ။ မီးခြစ်နှင့် ကုန်ပစ္စည်းများထည့်ရန် သေတ္တာများ ပြုလုပ်ဖို့အတွက် လက်ပံသားသည် အလွန်အသုံးကျသည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ စက္ကူလုပ်နိုင်သော သစ်သားများတွင် လက်ပံသားလည်း အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ လက်ပံသားကို လှေငယ်များ၊ ရေတန်လျှောက်များနှင့် မသာအလောင်းထည့်သည့် ခေါင်းများစပ်ရာ၌လည်း ကောင်း၊ ကလေးကစားစရာများ၊ သေတ္တာငယ်နှင့် အညံ့စား အိမ်အသုံး အဆောင်များ ပြုလုပ်ရာ၌လည်းကောင်း အသုံးချကြသည်။ ရေစည်များ ပြုလုပ်ရန် လက်ပံသားသည် သင့်တော်သော သစ်သားဖြစ်သည်။ လက်ပံ သားဖြင့် လောင်းလှေများကိုလည်း ပြုလုပ်နိုင်သည်။ လက်ပံပင်မှထွက်သည့် အစေးကို ဝမ်းကျရောဂါဆေးအဖြစ် အသုံးချကြသည်။
အပင်ငယ်မှ အမြစ်များကို ဆေးအဖြစ်အသုံးပြုသည်။ လက်ပံခါးအခေါက်သည် ဆေးဖက်ဝင်သည်။ လက်ပံသီးမှရသော ပိုးကဲ့သို့ ချောမွတ်သည့်လဲကို ခေါင်းအုံးများပြုလုပ်ရာ၌ အသုံးချသည်။ လက်ပံဖူး၊ အပွင့်နှင့် အသီးနုနုများကို ချက်ပြုတ် စားသောက်လေ့ရှိကြသည်။ လက်ပံ ပွင့်သည် မြန်မာတို့ ဟင်းချက်ရာတွင် အရေးပါအရာရောက်သော ပစ္စည်း တစ်ခုဖြစ်၏။ လက်ပံပွင့်ကြွေချိန်တွင် လူများသည် ကောက်ယူ၍ နေလှန်း ပြီးလျှင် မြေအိုးနှင့် သိုလှောင်ထားကာ စားသုံးကြသည်။ လက်ပံပင်တို့သည် နွေရာသီတွင် ပင်လုံးကျွတ် အရွက်ကြွေသဖြင့် လမ်းနံဘေးတစ်လျှောက်၌ အရိပ်ကောင်းရရန်အတွက် စိုက်ပျိုးရန် မသင့်တော်လှပေ။ သို့သော် အရိပ် ကောင်းပေးနိုင်သည့် အပင်များအကြားတွင် လက်ပံပင်ကို စိုက်ထားပါက အဖူးအပွင့်တို့ဖြင့် ဝေဝေဆာဆာရှိနေချိန်တွင် လမ်းမကြီးကိုပို၍ တင့်တယ် စေနိုင်သည်။
လက်ပံပင်ကိုအစေ့မှလည်းကောင်း၊ အကိုင်းဖြတ်၍လည်းကောင်း မျိုးပွားစိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ ခြောက်သွေ့သော ဒေသများမှအပ အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှန်းလုံးတွင် လက်ပံပင်ကို တွေ့ရသည်။ လက်ပံပင်သည် မြစ်ကမ်းပါးရှိ နုံးမြေများပေါ်တွင် အများဆုံးဖြစ်ထွန်းသည်။
वृक्षषु एव अतिवैभवयुतः शल्मलिवृक्षः(Silk Cotton Tree) । भारतदेशे सर्वत्र अयं प्ररोहति चेदपि दक्षिणभारते अधिकं दृश्यते । संस्कृतकवेः बाणभट्टस्य कादम्बरीति गद्यकाव्ये विन्ध्याटवीप्रसङ्गे कस्यचित् महतः शाल्मलिवृक्षस्य विस्तारकं वर्णनं दृश्यते । तमिळुकव्येषु अपि अस्त्य वर्णनं श्रूयते । अस्मिन् पुष्पाणि अधिकानि विकसन्ति किन्तु तानि निर्गन्धानि भवन्ति । अयं वृक्षः डिसेम्बर् मासे अयं पर्णपाती भवति । तूलिनी, रम्यपुष्पः, निर्गन्धपुष्पः इति अस्य वृक्षस्य नामान्तरम् ।
शाल्मलिवृक्षस्य सस्यशास्त्रीयं नाम Bombax Ceiba,/ Salmalia Malabarica इति । अस्य कुटुम्बः Bombacaceae । Silk Cotton Tree इति आङ्ग्लभाषया कथयन्ति । निबिडैः पञ्चदलैः युक्तस्य अस्य पुष्पस्य रक्तवर्णः भवति । पुष्पमध्ये अधिकाः पुङ्केसराः भवन्ति । यदा वृक्षः कुसुमितः भवति तदा पत्राणि न भवन्ति इति विशेषः । १०-१२से.मी. द्रीर्घाणि हर्द्वर्णीयानि फलनानि । पक्वेषु फलेषु कृष्णवर्णनि गच्छन्ति स्वयम् उन्मीलयन्ति च । फालानाम् अन्तः तूलकानि भवन्ति यानि तेषां बीजप्रसारणे सहाय्यम् आचरन्ति । व्यानुना बीजसंश्लिष्टानि तूलकानि अन्यत्रं नीयते ।
शाल्मलिवृक्षे श्वेतवर्णस्य रक्तवर्णस्य इति भेदद्वयम् अस्ति । वृक्षस्य त्वचः परिगणनेन सकण्टकः निष्कण्टकः इति पुनः भेदद्वयं भवति । वृक्षस्य दारूणि मन्दिराणां रथानां अग्निपेटिकनां अग्निशालाकानं चनिर्माणे उपयुज्यते । फलगततूलकाः शय्यासु उपधानेषु च उपयुज्यन्ते । खगाः चित्रोडः कपयः आश्रिय्त्य जीवन्ति । वृक्षस्य निर्यासः भेषजरूपेणापि उपयुज्यते । मौर्यानां प्रशासनकाले भारतदेशे राज्यानां सीमाप्रदेशस्य निदेशः एतैः वृक्षैः भवति स्म ।
Bombax is a genus of mainly tropical trees in the mallow family. They are native to western Africa, the Indian subcontinent, Southeast Asia, and the subtropical regions of East Asia and northern Australia. It is distinguished from the genus Ceiba, which has whiter flowers.
Common names for the genus include silk cotton tree, simal, red cotton tree, kapok, and simply bombax. Currently four species are recognised, although many plants have been placed in the genus that were later moved.[2]
The genus is best known for the species Bombax ceiba, which is widely cultivated throughout tropical and sub-tropical regions of the world. It is native to southern and eastern Asia and northern Australia.
Bombax species are used as food plants by the larvae of some Lepidoptera species including the leaf-miner Bucculatrix crateracma which feeds exclusively on Bombax ceiba.
The tree appears on the flag of Equatorial Guinea.
The tree fibers are 100% cellulose, able to float, impervious to water, and have a low thermal conductivity. Called Kapok in Asia, the fibers are mainly used for insulation in sleeping bags and life preservers. The fibers are also used as stuffing for pillows and mattresses.
Bombax species are among the largest trees in their regions, reaching 30 to 40 metres in height and up to three metres in trunk diameter. The leaves are compound with entire margins and are deciduous, being shed in the dry-season. They measure 30 to 50 cm across and are palmate in shape with five to nine leaflets. The calyx is deciduous, meaning it does not persist on the fruits. They bear five to ten cm long red flowers between January and March while the tree is still leafless. The stamens are present in bundles in two whorls, while the staminal column lacks lobes. The ovary matures into a husk containing seeds covered by a fibre similar to that of the kapok (Ceiba pentandra) and to cotton, though with shorter fibres than cotton, that does not lend itself to spinning, making it unusable as a textile product.[3]
Plants of the World Online currently includes:[4]
Bombax is a genus of mainly tropical trees in the mallow family. They are native to western Africa, the Indian subcontinent, Southeast Asia, and the subtropical regions of East Asia and northern Australia. It is distinguished from the genus Ceiba, which has whiter flowers.
Common names for the genus include silk cotton tree, simal, red cotton tree, kapok, and simply bombax. Currently four species are recognised, although many plants have been placed in the genus that were later moved.
The genus is best known for the species Bombax ceiba, which is widely cultivated throughout tropical and sub-tropical regions of the world. It is native to southern and eastern Asia and northern Australia.
Bombax species are used as food plants by the larvae of some Lepidoptera species including the leaf-miner Bucculatrix crateracma which feeds exclusively on Bombax ceiba.
The tree appears on the flag of Equatorial Guinea.
The tree fibers are 100% cellulose, able to float, impervious to water, and have a low thermal conductivity. Called Kapok in Asia, the fibers are mainly used for insulation in sleeping bags and life preservers. The fibers are also used as stuffing for pillows and mattresses.
La bombako [1] (Bombax) estas genro de ĉefe tropikaj arboj el la familio de malvacoj. La taksono estas indiĝena en Okcidentafriko, Hinda subkontinento, Sudorienta Azio, kaj la subtropikaj regionoj de Orienta Azio kaj norda Aŭstralio. Populara nomo por la genro estas "kapok-arbo", sed tiele oni indikas ankaŭ aliajn genrojn. Ĉine (木棉) oni nomas ĝin "mùmián", ankaŭ kun la signifo de "kapok-arbo".
Nuntempe tri specioj estas agnoskitaj, sed pasintece multaj plantoj estis klasifikitaj en la genro kaj poste forigitaj.
La genro estas plej bone konata por la specio hinda bombako, kiu estas vaste kultivita tra la tropikaj kaj subtropikaj regionoj de la mondo. Ĝi estas indiĝena en suda kaj orienta Azio kaj norda Aŭstralio.
Bombakaj specioj estas uzitaj kiel nutraĵo de la larvoj de iuj papiliospecioj inkluzive de la foliominanto Bucculatrix crateracma kiu ekskluzive uzas hindan bombakon. Bombako aperas sur la flago de Ekvatora Gvineo.
Bombakaj specioj estas inter la plej grandaj arboj en siaj regionoj, atingante altecon de 30 ĝis 40 metroj kaj kun trunkodiametro mezurante ĝis 3 metrojn. La folioj estas glatrandaj falfoliaj, estante deĵetitaj en la seka sezono. Ili mezuras 30 ĝis 50 cm laŭlarĝe kaj estas manformaj kun 5 ĝis 9 folioloj.
La kaliko estas decidua, kiu signifas ke ĝi ne persistas sur la fruktoj. La arbo portas 5 ĝis 10 cm longajn ruĝajn florojn inter januaro kaj marto dum ĝi estas ankoraŭ senfolia. La androceo ĉeestas faske en du verticiloj, dum la stamena kolono estas senloba. La ovario maturiĝas en envolvaĵo kiu entenas la semojn kovritajn de fibro simila al tiu de kapoko ( Ceiba pentandra ) kaj al tiu de kotono, kvankam kun pli mallongaj fibroj ol kotono, kio ne aptigas ĝin por ŝpinado, farante ĝin netaŭgan por teksaĵoproduktado [2].
Laŭ la folkloro de Trinidado kaj Tobago, la Kastelo de la Diablo estas enorma kapok-arbo kreskante profunde en la arbaro en kiu Bazil la demono de la morto estis malliberigita fare de ĉarpentisto. La ĉarpentisto trompis la diablon en enirado de la arbo en kiu li ĉizis sep ĉambrojn, unu super la alia, en la trunko. Folkloro asertas ke Bazil daŭre loĝas en tiu arbo.
La bombako (Bombax) estas genro de ĉefe tropikaj arboj el la familio de malvacoj. La taksono estas indiĝena en Okcidentafriko, Hinda subkontinento, Sudorienta Azio, kaj la subtropikaj regionoj de Orienta Azio kaj norda Aŭstralio. Populara nomo por la genro estas "kapok-arbo", sed tiele oni indikas ankaŭ aliajn genrojn. Ĉine (木棉) oni nomas ĝin "mùmián", ankaŭ kun la signifo de "kapok-arbo".
Nuntempe tri specioj estas agnoskitaj, sed pasintece multaj plantoj estis klasifikitaj en la genro kaj poste forigitaj.
La genro estas plej bone konata por la specio hinda bombako, kiu estas vaste kultivita tra la tropikaj kaj subtropikaj regionoj de la mondo. Ĝi estas indiĝena en suda kaj orienta Azio kaj norda Aŭstralio.
Bombakaj specioj estas uzitaj kiel nutraĵo de la larvoj de iuj papiliospecioj inkluzive de la foliominanto Bucculatrix crateracma kiu ekskluzive uzas hindan bombakon. Bombako aperas sur la flago de Ekvatora Gvineo.
El género Bombax, los árboles de algodón de seda, comprende ocho especies nativas de las zonas tropicales del sur de Asia, norte de Australia y África. Otros nombres comunes son: semul, simul, simal, árboles de algodón rojo o árboles kapok de la India. Comprenden 171 especies descritas y de estas solo 7 aceptadas.[1]
Los árboles del género Bombax son de los árboles de mayor porte que se encuentran en sus respectivas regiones, alcanzando de 30 a 40 metros de altura con troncos de 3 metros de diámetro. Las hojas son caducas, cayéndose en la época seca, miden de 30 a 50 cm de diámetro, palmeadas, con 5 a 9 divisiones de hojas más pequeñas. Producen flores rojas entre enero y marzo, que maduran dando lugar a unas cáscaras que contienen fibra, similar a kapok (Ceiba pentandra) y al algodón, no obstante estas fibras son más cortas que las del algodón.
Se plantan en jardines y también en la reforestación de las áreas aclaradas de selva.
Las especies del género Bombax son plantas en las que se alimentan las larvas de algunas especies de Lepidoptera incluidas las barrenadoras de hojas Bucculatrix crateracma que se alimentan exclusivamente de las hojas de Bombax ceiba.
El género fue descrito por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 1: 511. 1753.[2]
Este árbol aparece en escudo y bandera de Guinea Ecuatorial.
El género Bombax, los árboles de algodón de seda, comprende ocho especies nativas de las zonas tropicales del sur de Asia, norte de Australia y África. Otros nombres comunes son: semul, simul, simal, árboles de algodón rojo o árboles kapok de la India. Comprenden 171 especies descritas y de estas solo 7 aceptadas.
Bombax ancepsKapokkiot (Bombax)[3] on kasvisuku malvakasvien (Malvaceae) heimon alaheimossa Bombacoideae. Siihen kuuluu määritelmästä riippuen noin 10–50 lajia lähinnä trooppisten alueiden puita. Suurin osa suvun lajeista kasvaa luontaisena trooppisessa Amerikassa.[2][4]
Kapokkiot ovat suurehkoja puita. Nuorten puiden rungossa ja oksissa on tavallisesti piikkejä.[2] Lehdet ovat sormilehdykkäisiä, ruodillisia ja koostuvat yleensä 5–9 lehdykästä.[2][4] Lehdykät ovat tavallisesti ehytlaitaisia ja voivat olla ruodillisia tai ruodittomia. Kapokkiot ovat kausivihantia ja viettävät osan vuodesta lehdettöminä.[2]
Kukat ovat kaksineuvoisia. Ne kasvavat pienissä ryhmissä tai yksittäin ja kehittyvät hankoihin tai versojen kärkiin. Kukat ovat suurehkoja ja tavallisesti aukeavat ennen lehtien puhkeamista. Kukkaperä on korkeintaan 10 senttimetriä pitkä. Verhiö on torvimainen tai kellomainen. Terälehtiä on viisi, ja ne ovat vastapuikeita tai vastapuikean suikeita. Teriö on yleensä väriltään punainen, mutta joillakin lajeilla se voi olla myös valkoinen, keltainen tai oranssi. Heteitä on 70–900 yleensä 5–10 ryhmässä. Ne ovat tyvestään osittain yhteenkasvaneita. Heteiden ponnet ovat muodoltaan munuaismaisia. Sikiäin on yhdiseminen ja viisilokeroinen. Jokaisessa sikiäimen lokerossa on useita siemenaiheita. Emin luotti on tähtimäisen liuskainen ja vartalo jouhimainen.[2][4]
Kapokkioiden hedelmät ovat rakenteeltaan selkäluomaisesti avautuvia viisiliuskaisia kotia. Kotien liuskat voivat olla puutuneita tai nahkeita. Siemenet ovat pieniä, pyöreitä ja väriltään mustia. Ne ovat kuitukerroksen ympäröimiä.[2][4]
Suvun lajien määrä vaihtelee lajien määritelmästä riippuen noin kymmenestä viiteenkymmeneen.[2][4] Seuraavia lajeja on yleisesti pidetty hyväksyttyinä:[5]
Kapokkiot kasvavat kaikkialla maailman trooppisilla alueilla. Suurin lajirunsaus esiintyy trooppisessa Etelä- ja Väli-Amerikassa, mutta lajeja kasvaa myös Aasiassa, Afrikassa ja Australaasiassa.[2]
Suvun lajien hedelmien sisältämää kuitua eli kapokkia on käytetty pehmusteena, ja valkokapokkiota on historiallisesti kasvatettu kuidun vuoksi. Amazoninkapokkipuun (Ceiba pentandra) kuitua pidetään kuitenkin laadultaan parempana.[6]
Varsinkin valkokapokkiota käytetään koristepuuna. Lajia on lisäksi käytetty myös puutavaran lähteenä sekä lääke- ja ravintokasvina.[7]
Kapokkiot (Bombax) on kasvisuku malvakasvien (Malvaceae) heimon alaheimossa Bombacoideae. Siihen kuuluu määritelmästä riippuen noin 10–50 lajia lähinnä trooppisten alueiden puita. Suurin osa suvun lajeista kasvaa luontaisena trooppisessa Amerikassa.
Bombax est un genre d'arbres de la famille des Bombacaceae, selon la classification classique, ou de celle des Malvaceae, selon la classification phylogénétique.
Ses espèces vivent en Afrique et en Asie du Sud-Est. Leur bois est léger. Leurs fleurs sont charnues. Le tronc est muni d'épines. Comme beaucoup d'arbres de la famille des Bombacaceae, les gousses des fruits produisent du kapok.
Bombax est un genre d'arbres principalement tropicaux. Ils sont endémiques des secteurs tropicaux en Afrique occidentale, du sous-continent indien, d'Asie du Sud-Est, aussi bien que les régions subtropicales de l'Asie orientale et l'Australie du nord. Les noms communs du genre incluent le Simal, l'Arbre Rouge de Coton, le Kapokier et simplement Bombax.
Bombax mossambicense est une espèce en danger qui est donc protégée.
Bombax est un genre d'arbres de la famille des Bombacaceae, selon la classification classique, ou de celle des Malvaceae, selon la classification phylogénétique.
Ses espèces vivent en Afrique et en Asie du Sud-Est. Leur bois est léger. Leurs fleurs sont charnues. Le tronc est muni d'épines. Comme beaucoup d'arbres de la famille des Bombacaceae, les gousses des fruits produisent du kapok.
Bombax est un genre d'arbres principalement tropicaux. Ils sont endémiques des secteurs tropicaux en Afrique occidentale, du sous-continent indien, d'Asie du Sud-Est, aussi bien que les régions subtropicales de l'Asie orientale et l'Australie du nord. Les noms communs du genre incluent le Simal, l'Arbre Rouge de Coton, le Kapokier et simplement Bombax.
Bombaks (lat. Bombax), biljni rod iz porodice sljezovki, nekad klasificiran vlastitoj porodici simalovke (Bombacaceae). Ropdu bombaks pripada oko 10 vrsta[1] korisnog drveća.
Bombaks (lat. Bombax), biljni rod iz porodice sljezovki, nekad klasificiran vlastitoj porodici simalovke (Bombacaceae). Ropdu bombaks pripada oko 10 vrsta korisnog drveća.
Bombax est genus plerumque arborum tropicarum familae Malvacearum, quae sunt endemicae in Africa occidentali, subcontinente Indica, Asia Meridio-Orientali, et in tropicis Asiae Orientalis et Australiae septentrionalis regionibus.
Notissima generis species est B. ceiba, per omnes mundi regiones tropicas subtropicasque exculta, sed in Asia meridiana orientalique et in Australia septentrionali endemica.
Bombax est genus plerumque arborum tropicarum familae Malvacearum, quae sunt endemicae in Africa occidentali, subcontinente Indica, Asia Meridio-Orientali, et in tropicis Asiae Orientalis et Australiae septentrionalis regionibus.
Notissima generis species est B. ceiba, per omnes mundi regiones tropicas subtropicasque exculta, sed in Asia meridiana orientalique et in Australia septentrionali endemica.
Bombakmedis (lot. Bombax, angl. Silk cotton trees) – bombakmedinių (Bombacaceae) šeimos augalų gentis, kuriai priklauso medžiai. Aukštis 30-40 m, stiebas iki 3 m skersmens. Lapai 30-50 cm ilgio.
Paplitęs Indijoje, Pietų Azijoje, Šiaurės Australijoje ir Afrikoje tropinio ir subtropinio klimato zonose.
Gentyje yra apie 8 rūšys.
Bombakmedis (lot. Bombax, angl. Silk cotton trees) – bombakmedinių (Bombacaceae) šeimos augalų gentis, kuriai priklauso medžiai. Aukštis 30-40 m, stiebas iki 3 m skersmens. Lapai 30-50 cm ilgio.
Paplitęs Indijoje, Pietų Azijoje, Šiaurės Australijoje ir Afrikoje tropinio ir subtropinio klimato zonose.
Gentyje yra apie 8 rūšys.
Bombax is een geslacht uit de kaasjeskruidfamilie (Malvaceae). De soorten komen voor in Zuid-Amerika, westelijk Afrika, het Indisch subcontinent, Zuidoost-Azië en de subtropische regio's van Oost-Azië en noordelijk Australië.[1]
Bombax is een geslacht uit de kaasjeskruidfamilie (Malvaceae). De soorten komen voor in Zuid-Amerika, westelijk Afrika, het Indisch subcontinent, Zuidoost-Azië en de subtropische regio's van Oost-Azië en noordelijk Australië.
Bombax L. é um género botânico pertencente à família bombacaceae.[1]
Compreende várias espécies de árvores, nativas do sul tropical da Ásia, norte da Austrália e África tropical.
As árvores do género Bombax são das árvores maiores que se encontram nas respectivas regiões, alcançando de 30 a 40 metros de altura com troncos de 3 metros de diâmetro. As folhas são caducas, caindo na época seca, de 30 a 50 cm de diâmetro, palmeadas, com 5 a 9 divisões de folhas menores . Produzem flores vermelhas entre janeiro e março.
Plantam-se em jardins e também são utilizadas na reflorestação da selva.
As espécies do género Bombax são as plantas das quais se alimentam as larvas de algumas espécies de Lepidoptera. Por exemplo, a espécie Bucculatrix crateracma alimenta-se exclusivamente das folhas de Bombax ceiba.
Bombax L. é um género botânico pertencente à família bombacaceae.
Compreende várias espécies de árvores, nativas do sul tropical da Ásia, norte da Austrália e África tropical.
Bombaxsläktet (Bombax) är ett växtsläkte familjen malvaväxter med 10 arter som förekommer i tropiska Asien. Tidigare räknades cirka 50 arter till släktet, men många har numera förts till andra släkten.
De kallas även silkesbomullsträd, ett namn som dock även kan syfta på kapok och smörblomsträd.[2]
De är vanligen högvuxna träd, ibland med törnar. En del av arterna har uppsvullen stam. En del arter är viktiga som virkeskälla. Frukerna består av en kapsel med läderartad eller förvedad vägg.[2]
Bombaxsläktet (Bombax) är ett växtsläkte familjen malvaväxter med 10 arter som förekommer i tropiska Asien. Tidigare räknades cirka 50 arter till släktet, men många har numera förts till andra släkten.
De kallas även silkesbomullsträd, ett namn som dock även kan syfta på kapok och smörblomsträd.
De är vanligen högvuxna träd, ibland med törnar. En del av arterna har uppsvullen stam. En del arter är viktiga som virkeskälla. Frukerna består av en kapsel med läderartad eller förvedad vägg.
Chi Gạo (danh pháp khoa học: Bombax) là một chi thực vật có nguồn gốc ở vùng nhiệt đới Nam Á, bắc Úc và nhiệt đới châu Phi. Các tên gọi phổ biến trong chi này là bông lụa, hồng miên (bông đỏ), mộc miên hay bông gòn Ấn Độ.
Các loài trong chi này là các loại cây thân gỗ lớn trong khu vực của chúng, cao tới 30–40 m và đường kính thân cây tới 3 m. Lá của chúng rụng vào mùa khô, rộng 30–50 cm, hình chân vịt, với 5-9 lá chét. Chúng ra hoa có màu đỏ vào giai đoạn từ tháng Một đến tháng Ba, khi kết quả tạo ra các quả chứa sợi, tương tự như ở cây bông gòn (Ceiba pentandra) và cây bông, mặc dù các sợi của chúng ngắn hơn sợi bông.
Chúng cũng được trồng như loại cây cho mục đích tái trồng rừng ở các khu vực có rừng bị phá hoại.
Các loài trong chi Bombax bị ấu trùng của một số loài thuộc bộ Cánh vẩy (Lepidoptera) phá hoại, như Bucculatrix crateracma chỉ ăn lá của cây gạo (Bombax ceiba).
Chi Gạo (danh pháp khoa học: Bombax) là một chi thực vật có nguồn gốc ở vùng nhiệt đới Nam Á, bắc Úc và nhiệt đới châu Phi. Các tên gọi phổ biến trong chi này là bông lụa, hồng miên (bông đỏ), mộc miên hay bông gòn Ấn Độ.
Các loài trong chi này là các loại cây thân gỗ lớn trong khu vực của chúng, cao tới 30–40 m và đường kính thân cây tới 3 m. Lá của chúng rụng vào mùa khô, rộng 30–50 cm, hình chân vịt, với 5-9 lá chét. Chúng ra hoa có màu đỏ vào giai đoạn từ tháng Một đến tháng Ba, khi kết quả tạo ra các quả chứa sợi, tương tự như ở cây bông gòn (Ceiba pentandra) và cây bông, mặc dù các sợi của chúng ngắn hơn sợi bông.
Chúng cũng được trồng như loại cây cho mục đích tái trồng rừng ở các khu vực có rừng bị phá hoại.
Các loài trong chi Bombax bị ấu trùng của một số loài thuộc bộ Cánh vẩy (Lepidoptera) phá hoại, như Bucculatrix crateracma chỉ ăn lá của cây gạo (Bombax ceiba).
木棉属(学名:Bombax)是木棉科下的一个属,为落叶大乔木植物。该属共有8种,分布于热带地区。[1]
Bombax malabaricum DC.
Salmalia malabarica
キワタ(木棉)は、アオイ科(クロンキスト体系や新エングラー体系ではパンヤ科)キワタ属の1種の落葉高木である。学名 Bombax ceiba。なお、同じ科にキワタの種小名と同じ属名のセイバ属 Ceiba があるので注意。
和名キワタは「木に生る綿」の意味であり、漢字では木棉で「もくめん」とも読むが、「もめん」と読んではならない。紅棉(こうめん)、コットンツリー (cotton tree)、攀枝花・斑枝花(はんしか)。ワタノキ、インドワタノキとも言うが、この呼び名は同科の別種パンヤ Ceiba pentandra としばしば混同される。
熱帯アジア原産(パンヤはアメリカ・アフリカ原産)。中国では古代から栽培されている。
鮮やかな赤色をした肉質の五弁花を春に咲かせる。花は木棉花(もくめんか)・紅棉花(こうめんか)と呼び、五花茶などの涼茶(ハーブティー)に使われる。
キワタの花は広東省広州市、潮州市、四川省攀枝花市、台湾高雄市などの市花であり、金門県の県花である。また、広州市を拠点とする中国南方航空のシンボルマークのモチーフになっており、同社の機体の垂直尾翼に描かれている。
桜のように、花が葉よりも先に開き、幹がまっすぐなことが多いため、中国では英雄の木とも見なされている。香港の作曲家・歌手であるテディ・ロビンは、「紅棉」という楽曲で、中国人の気骨のイメージにこの木を取り上げている。
ウィキメディア・コモンズには、キワタに関連するカテゴリがあります。 ウィキスピーシーズにキワタに関する情報があります。キワタ(木棉)は、アオイ科(クロンキスト体系や新エングラー体系ではパンヤ科)キワタ属の1種の落葉高木である。学名 Bombax ceiba。なお、同じ科にキワタの種小名と同じ属名のセイバ属 Ceiba があるので注意。
和名キワタは「木に生る綿」の意味であり、漢字では木棉で「もくめん」とも読むが、「もめん」と読んではならない。紅棉(こうめん)、コットンツリー (cotton tree)、攀枝花・斑枝花(はんしか)。ワタノキ、インドワタノキとも言うが、この呼び名は同科の別種パンヤ Ceiba pentandra としばしば混同される。
목면속(木綿屬, 학명: Bombax 봄박스[*])은 아욱과의 속이다.[1] 전 세계의 열대 지역에 널리 분포한다.