dcsimg
大吴風草屬的圖片
Life » » Archaeplastida » » 木蘭綱 » » 菊科 »

山菊

Farfugium japonicum (L.) Kitam.

Farfugium japonicum ( 阿斯圖里亞斯語 )

由wikipedia AST提供

Farfugium japonicum (L.) Kitam. ye una especie de planta perteneciente a la familia de les asteracees.

 src=
Flores, detalle.
 src=
Vista de la planta

Hábitat

Farfugium japonicum ye nativa de cantiles predresos costeros de Xapón, Corea y Taiwán.

Descripción

Ye una planta perenne amaricolada d'hasta 60 cm d'altor y un ampliu espardimientu por rizomes, con fueyes que surden de llargos tarmos. De seronda a iviernu producen llargos tarmos con recímanos de flores amarellentaes que depués van producir granes con filamentos blancos, como nel diente de lleón.

La mayoría de cultivar tienen fueyes verdes brillantes abigarraes con irregulares marques de color blancu o mariellu cremoso, son grandes y coriacees, de 10,2-25,4 cm d'anchu, arrondaes o con forma de reñón, con marxes ondulaos o dentaos, que se producen na arboladura de tarmos llargos, y perennes.

Una de les sos variedaes cultivaes ye'l Farfugium japonicum aureomaculatum, que tien llunares mariellos nes sos fueyes. Ye una planta de semisombra o solombra y tierra húmeda, que nun aguanta bien les temperatures baxes nin el sol fuerte.

Propiedaes

Farfugium japonicum contién alcaloides tumorígenos.[1][2]

Taxonomía

Farfugium japonicum describióse por (L.) Kitam. y espublizóse en Acta Phytotaxonomica et Geobotanica 8(4): 268. 1939.[3]

Variedaes aceptaes
Sinonimia
  • Arnica tussilaginea Burm.f.
  • Farfugium giganteum Dammann
  • Farfugium grande Lindl.
  • Farfugium kaempferi (Siebold & Zucc.) Benth.
  • Farfugium luchuense (Masam.) Kitam.
  • Farfugium tussilagineum (Burm.f.) Kitam.
  • Farfugium tussilagineum var. formosanum (Hayata) Kitam.
  • Ligularia kaempferi Siebold & Zucc.
  • Ligularia nokozanensis Yamam.
  • Ligularia tussilaginea (Burm.f.) Makino
  • Ligularia tussilaginea var. formosana Hayata
  • Ligularia tussilaginea var. tussilaginea
  • Senecio japonicus Less.
  • Senecio kaempferi (Siebold & Zucc.) DC.
  • Senecio tussilagineus (Burm.f.) Kuntze
  • Tussilago japonica L.[4]

Ver tamién

Referencies

  1. Fu, P.P., Yang, Y.C., Xia, Q., Chou, M.C., Cui, Y.Y., Lin G., "Pyrrolizidine alkaloids-tumorigenic components in Chinese herbal medicines and dietary supplements", Journal of Food and Drug Analysis, Vol. 10, Non. 4, 2002, pp. 198-211 [1]
  2. Niwa H., Ishiwata H., Yamada K. "Isolation of petasitenine, a carcinogenic pyrrolizidine alkaloid from Farfugium japonicum" Journal of Natural Products 1985 48:6 (1003-1007)
  3. «Farfugium japonicum». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 27 de febreru de 2015.
  4. «Farfugium japonicum». The Plant List. Consultáu'l 27 de febreru de 2015.

Bibliografía

  1. Flora of China Editorial Committee. 2011. Flora of China (Asteraceae). 20–21: 1–992. In C. Y. Wu, P. H. Raven & D. Y. Hong (eds.) Fl. China. Science Press & Missouri Botanical Garden Press, Beijing & St. Louis.

Enllaces esternos

Cymbidium Clarisse Austin 'Best Pink' Flowers 2000px.JPG Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies.
許可
cc-by-sa-3.0
版權
Wikipedia authors and editors
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia AST

Farfugium japonicum: Brief Summary ( 阿斯圖里亞斯語 )

由wikipedia AST提供
Farfugium japonicum

Farfugium japonicum (L.) Kitam. ye una especie de planta perteneciente a la familia de les asteracees.

 src= Flores, detalle.  src= Vista de la planta
許可
cc-by-sa-3.0
版權
Wikipedia authors and editors
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia AST

Khit-chia̍h-oáⁿ ( Nan )

由wikipedia emerging languages提供

Khit-chia̍h-oáⁿ sī 1 chióng Tâi-oân goân-seng ê kio̍k-á, mā hō-chò Tâi-oân soaⁿ-kio̍k. Ha̍k-miâ: Farfugium japonicum formosanum.

Khit-chia̍h-oáⁿ sī to-nî-seng ê chhaú-á-lūi.

I ê hoe kap sù-siông khoàⁿ--tio̍h ê kio̍k-á kāng khoán, sī thaû-hêng hoe-sū, i ê hoe-koè sī n̂g--ê.

I ê hio̍h-á ti̍t-chiap ùi kin seⁿ--chhut-lâi, kaū-kaū, to-kak-hêng, chhan-chhiūⁿ phoà--khì ê oáⁿ. Tō sī án-ne, chiah kā hō-chò khit-chia̍h-oáⁿ.

 src=
Tâi-pak Chhaú-soaⁿ chhiu--nih khit-chia̍h-oáⁿ moá soaⁿ-phiâⁿ

Chhiu--nih tī bô kài koân ê só͘-chāi lóng ē-tit khoàⁿ tio̍h i ê hêng-iáⁿ.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Wikipedia authors and editors
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia emerging languages

Farfugium japonicum ( 英語 )

由wikipedia EN提供

Farfugium japonicum (syn. Ligularia tussilaginea) is a species of flowering plant in the family Asteraceae, also known as leopard plant, green leopard plant or tractor seat plant.[1] It is native to streams and seashores of Japan, where it is called tsuwabuki (石蕗).[2]

Description

It is a rhizomatous evergreen perennial, growing in a loose clump about 60 cm (24 in) tall and wide, with large round or kidney-shaped leaves that are slightly fleshy in texture. Daisy-like yellow flowers, 2.5–5 cm (1–2 in) across, are borne in loose clusters in autumn and winter.[2]

Cultivation

Farfugium japonicum is grown as an ornamental plant for garden planting and containers. The variegated cultivars are often used to brighten shade garden settings. Farfugium japonicum var. giganteum is a very large leaved selection.[3] Some cultivars have shiny green leaves variegated with irregular creamy white or yellow markings, which are leathery and large, 4-10 in (10.2-25.4 cm) across, with wavy or toothed margins, held aloft on long stalks. Others are an even green without the white or yellow markings.

The cultivar 'Aureomaculatum' has gained the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit.[4][5] It is hardy in coastal or mild areas, but requires protection from cold winds.

Toxicity

Farfugium japonicum contains tumorigenic pyrrolizidine alkaloids.[6][7]

Gallery

References

  1. ^ "Leopard Plant". Home & Garden Information Center. Clemson University, South Carolina. November 5, 2017. Retrieved 2020-11-17.
  2. ^ a b RHS A-Z encyclopedia of garden plants. United Kingdom: Dorling Kindersley. 2008. p. 1136. ISBN 978-1405332965.
  3. ^ MBG . accessed 11.30.2011
  4. ^ "RHS Plant Selector - Farfugium japonicum 'Aureomaculatum'". Retrieved 1 July 2020.
  5. ^ "AGM Plants - Ornamental" (PDF). Royal Horticultural Society. July 2017. p. 38. Retrieved 26 February 2018.
  6. ^ Fu, P.P., Yang, Y.C., Xia, Q., Chou, M.C., Cui, Y.Y., Lin G., "Pyrrolizidine alkaloids-tumorigenic components in Chinese herbal medicines and dietary supplements", Journal of Food and Drug Analysis, Vol. 10, No. 4, 2002, pp. 198-211 [1]
  7. ^ Niwa H., Ishiwata H., Yamada K. "Isolation of petasitenine, a carcinogenic pyrrolizidine alkaloid from Farfugium japonicum" Journal of Natural Products 1985 48:6 (1003-1007)

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Wikipedia authors and editors
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia EN

Farfugium japonicum: Brief Summary ( 英語 )

由wikipedia EN提供

Farfugium japonicum (syn. Ligularia tussilaginea) is a species of flowering plant in the family Asteraceae, also known as leopard plant, green leopard plant or tractor seat plant. It is native to streams and seashores of Japan, where it is called tsuwabuki (石蕗).

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Wikipedia authors and editors
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia EN

Farfugium japonicum ( 西班牙、卡斯蒂利亞西班牙語 )

由wikipedia ES提供

Farfugium japonicum (L.) Kitam., conocida comunmete por boina de vasco, capa de la reina o pata de elefante, es una especie de planta perteneciente a la familia de las asteráceas.

 src=
Flores, detalle.
 src=
Vista de la planta

Hábitat

Farfugium japonicum es nativa de acantilados rocosos costeros de Japón, Corea y Taiwán.

Descripción

Es una planta perenne amaricolada de hasta 60 cm de altura y una amplia propagación por rizomas, con hojas que surgen de largos tallos. De otoño a invierno producen largos tallos con racimos de flores amarillentas que luego producirán semillas con filamentos blancos, como en el diente de león.

La mayoría de los cultivares tienen hojas verdes brillantes abigarradas con irregulares marcas de color blanco o amarillo cremoso, son grandes y coriáceas, de 10,2-25,4 cm de ancho, redondeadas o con forma de riñón, con márgenes ondulados o dentados, que se producen en la arboladura de tallos largos, y perennes.

Una de sus variedades cultivadas es el Farfugium japonicum aureomaculatum, que posee lunares amarillos en sus hojas. Es una planta de semisombra o sombra y tierra húmeda, que no resiste bien las temperaturas bajas ni el sol fuerte.

Propiedades

Farfugium japonicum contiene alcaloides tumorígenos.[1][2]

Taxonomía

Farfugium japonicum fue descrita por (L.) Kitam. y publicado en Acta Phytotaxonomica et Geobotanica 8(4): 268. 1939.[3]

Variedades aceptadas
Sinonimia
  • Arnica tussilaginea Burm.f.
  • Farfugium giganteum Dammann
  • Farfugium grande Lindl.
  • Farfugium kaempferi (Siebold & Zucc.) Benth.
  • Farfugium luchuense (Masam.) Kitam.
  • Farfugium tussilagineum (Burm.f.) Kitam.
  • Farfugium tussilagineum var. formosanum (Hayata) Kitam.
  • Ligularia kaempferi Siebold & Zucc.
  • Ligularia nokozanensis Yamam.
  • Ligularia tussilaginea (Burm.f.) Makino
  • Ligularia tussilaginea var. formosana Hayata
  • Ligularia tussilaginea var. tussilaginea
  • Senecio japonicus Less.
  • Senecio kaempferi (Siebold & Zucc.) DC.
  • Senecio tussilagineus (Burm.f.) Kuntze
  • Tussilago japonica L.[4]

Véase también

Referencias

  1. Fu, P.P., Yang, Y.C., Xia, Q., Chou, M.C., Cui, Y.Y., Lin G., "Pyrrolizidine alkaloids-tumorigenic components in Chinese herbal medicines and dietary supplements", Journal of Food and Drug Analysis, Vol. 10, No. 4, 2002, pp. 198-211 [1]
  2. Niwa H., Ishiwata H., Yamada K. "Isolation of petasitenine, a carcinogenic pyrrolizidine alkaloid from Farfugium japonicum" Journal of Natural Products 1985 48:6 (1003-1007)
  3. «Farfugium japonicum». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado el 27 de febrero de 2015.
  4. «Farfugium japonicum». The Plant List. Consultado el 27 de febrero de 2015.

Bibliografía

  1. Flora of China Editorial Committee. 2011. Flora of China (Asteraceae). 20–21: 1–992. In C. Y. Wu, P. H. Raven & D. Y. Hong (eds.) Fl. China. Science Press & Missouri Botanical Garden Press, Beijing & St. Louis.

 title=
許可
cc-by-sa-3.0
版權
Autores y editores de Wikipedia
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia ES

Farfugium japonicum: Brief Summary ( 西班牙、卡斯蒂利亞西班牙語 )

由wikipedia ES提供

Farfugium japonicum (L.) Kitam., conocida comunmete por boina de vasco, capa de la reina o pata de elefante, es una especie de planta perteneciente a la familia de las asteráceas.

 src= Flores, detalle.  src= Vista de la planta
許可
cc-by-sa-3.0
版權
Autores y editores de Wikipedia
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia ES

Farfugium japonicum ( 義大利語 )

由wikipedia IT提供

Farfugium japonicum (L.) Kitam. è una pianta erbacea originaria del Giappone appartenente alla famiglia delle Asteraceae.[1]

Varietà

La specie comprende diverse varietà tra cui le più comuni:

Note

  1. ^ (EN) Farfugium japonicum, in The Plant List. URL consultato il 2 marzo 2015.

 title=
許可
cc-by-sa-3.0
版權
Autori e redattori di Wikipedia
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia IT

Farfugium japonicum: Brief Summary ( 義大利語 )

由wikipedia IT提供

Farfugium japonicum (L.) Kitam. è una pianta erbacea originaria del Giappone appartenente alla famiglia delle Asteraceae.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Autori e redattori di Wikipedia
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia IT

Farfugium japonicum ( 荷蘭、佛萊明語 )

由wikipedia NL提供

Farfugium japonicum is een plant uit de familie Asteraceae die oorspronkelijk afkomstig is uit de kustgebieden van Japan.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Wikipedia-auteurs en -editors
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia NL

Farfugium japonicum: Brief Summary ( 荷蘭、佛萊明語 )

由wikipedia NL提供

Farfugium japonicum is een plant uit de familie Asteraceae die oorspronkelijk afkomstig is uit de kustgebieden van Japan.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Wikipedia-auteurs en -editors
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia NL

Farfugium japonicum ( 越南語 )

由wikipedia VI提供

Farfugium japonicum là một loài thực vật có hoa trong họ Cúc. Loài này được (L.) Kitam. mô tả khoa học đầu tiên năm 1939.[1]

Chú thích

  1. ^ The Plant List (2010). Farfugium japonicum. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2013.

Tham khảo

 src= Wikimedia Commons có thư viện hình ảnh và phương tiện truyền tải về Farfugium japonicum  src= Wikispecies có thông tin sinh học về Farfugium japonicum


Bài viết tông Vi hoàng này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
許可
cc-by-sa-3.0
版權
Wikipedia tác giả và biên tập viên
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia VI

Farfugium japonicum: Brief Summary ( 越南語 )

由wikipedia VI提供

Farfugium japonicum là một loài thực vật có hoa trong họ Cúc. Loài này được (L.) Kitam. mô tả khoa học đầu tiên năm 1939.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Wikipedia tác giả và biên tập viên
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia VI

大吴风草 ( 漢語 )

由wikipedia 中文维基百科提供
Disambig gray.svg 本條目介紹的是菊科Farfugium屬的一個物種,臺灣地區稱為「山菊」。關於臺灣地區指稱「大吳風草」的另一個菊科Ligularia屬物種,請見“大頭橐吾”。
二名法 Farfugium japonicum
(L. f.) Kitam.

大吴风草 (山菊)学名Farfugium japonicum)为菊科大吴风草属的植物。分布在日本韓國台灣以及中国大陆湖北湖南广东福建广西等地。常生於山谷、林下和草丛。[1]

型態

具粗壯的走莖。花莖高30-70 cm,莖上具鱗片狀葉,被綿毛或近無毛。

基生葉厚,腎形,徑4-15 x 12-20 cm,下表面無毛或被蛛絲狀毛。

頭花多數,直徑4-6 cm,總梗長1.5-7 cm。外圍較顯眼的是舌狀花,花冠黃色,為雌性花,長 3-4 cm。中心的管狀花為較深的黃色,為雙性花,長約 1 cm。

瘦果深褐色,圓柱狀,5-6.5 mm長。冠毛長8-11 mm,白色剛毛狀,不等長。[2][3]

别名

山菊(台灣)、八角乌、活血莲、金缽盂、独角莲、一叶莲、大马蹄香、大马蹄、铁冬苋、马蹄当归(湖北、湖南、福建)。[1]

异名

  • Farfugium japonicum (L.) Kitam. var. formosanum (Hayata) Kitamura

臺灣山菊,基生葉葉緣鋸齒狀,通常具7-9齒。《臺灣植物誌》第一版中描述為一變種[4]。《中國植物誌》則認為本種葉緣從近全緣、小尖齒、缺刻狀齒、棱角狀至掌狀淺裂,其間並無間斷。以邊緣棱角狀或掌狀淺裂作為劃分種下等級之標準並不合適,故合併此變種[5]。《臺灣植物誌》第二版中的描述仍維持了其變種的分類地位[3]

若依照《臺灣植物誌》之分法,山菊(F. japonicum var. japonicum)在台灣僅分布於綠島及蘭嶼。

栽培

以種子繁殖為主,亦可使用分株法繁殖。喜暖溼環境,水分供應需充足,避免陽光直射。耐貧瘠,少量施肥即可。[6]

本種在美國被作為景觀植物種植,常栽植於較陰暗處。其一變種F. japonicum var. giganteum具有巨大的葉片。另有許多栽培品種,具有特點如:亮綠色葉片、白或黃色斑點、圓形與腎形葉片、波浪與鋸齒狀葉緣等。栽培種'Aureomaculatum'曾獲得英國皇家園藝學會(The Royal Horticultural Society,RHS)的庭園表現優異獎英语Award of Garden Merit(Award of Garden Merit,AGM)。[7]

参考文献

  1. ^ 1.0 1.1 昆明植物研究所. 大吴风草. 《中国高等植物数据库全库》. 中国科学院微生物研究所. [2009-02-25]. (原始内容存档于2016-03-05).
  2. ^ 彭鏡毅. 臺灣生命大百科 :山菊. 行政院農業委員會林務局、中央研究院. 2013-5 [2017-03-27]. 请检查|date=中的日期值 (帮助)
  3. ^ 3.0 3.1 臺灣植物誌編輯委員會. 臺灣植物誌 第二版 第4卷. 行政院國家科學委員會. 1998 [2017-03-27].
  4. ^ 臺灣植物誌編輯委員會. 臺灣植物誌 第一版 第4卷. 現代關係出版社. 1978 [2017-03-27].
  5. ^ 中国科学院《中国植物志》编委会. 中国植物志 第77(2)卷. 科学出版社. 1989 [2017-03-27].
  6. ^ 張聖顯. 台灣山菊之栽培與利用 (PDF). 行政院農業委員會花蓮區農業改良場. 2008-12 [2017-03-29].
  7. ^ 英文版維基百科:Farfugium japonicum.
 title=
許可
cc-by-sa-3.0
版權
维基百科作者和编辑
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia 中文维基百科

大吴风草: Brief Summary ( 漢語 )

由wikipedia 中文维基百科提供

大吴风草 (山菊)(学名:Farfugium japonicum)为菊科大吴风草属的植物。分布在日本韓國台灣以及中国大陆湖北湖南广东福建广西等地。常生於山谷、林下和草丛。

許可
cc-by-sa-3.0
版權
维基百科作者和编辑
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia 中文维基百科

ツワブキ ( 日語 )

由wikipedia 日本語提供
ツワブキ Petasites japonicus02.jpg
ツワブキの花
分類 : 植物界 Plantae : 被子植物門 Magnoliophyta : 双子葉植物綱 Magnoliopsida 亜綱 : キク亜綱 Asteridae : キク目 Asterales : キク科 Asteraceae 亜科 : キク亜科 Asteroideae : ツワブキ属 Farfugium : ツワブキ F. japonicum 学名 Farfugium japonicum (L.) Kitamura[1] シノニム

Farfugium luchuense(リュウキュウツワブキ)[2] Farfugium tussilagineum
Farfugium grande(品種キモンツワブキ)[3]
Ligularia gigantea(オオツワブキ)[4]
Ligularia kaempferi[5]
Ligularia tussilaginea
Tussilago japonica[6]

和名 ツワブキ(石蕗) 英名 Leopard plant[7]
Green leopard plant

ツワブキ(石蕗、艶蕗、学名Farfugium japonicum (L.) Kitam.[1]シノニムFarfugium tussilagineumLigularia tussilaginea )は、キク科ツワブキ属に属する常緑多年草(冬でも葉が緑のままで、1年や2年で枯れること無く、よく生き残れる草)である。葉柄は食用になる。

概要[編集]

つやのある大きな葉を持っており、毎年秋から冬に、キクに似た黄色い花をまとめて咲かせる。そのため「石蕗の花(つわのはな)」は、日本では初冬立冬11月8日ごろ〕から大雪の前日〔12月7日〕ごろまで)の季語となっている。

名称[編集]

「ツワブキ」という名前については、艶葉蕗(つやはぶき)、つまり「艶のある葉を持ったフキ」から転じたとする説のほか[8]、厚葉蕗(あつはぶき)、つまり「厚い葉を持ったフキ」から転じたとする説もある。ほかには「ツワ」・「イシブキ」・「オカバス」・「オバコ」などとも呼ばれ[9]沖縄方言では「ちぃぱっぱ」、奄美方言では「つばしゃ」・「つば」、宮古方言では「つぱぱ」、八重山方言では「ちゅぶりんぐさ」(頭の草)と呼ばれる。

現在の中国の標準名は「大呉風草」(拼音: dàwúfēngcǎo)であるが、「一葉蓮」、「活血蓮」、「八角烏」、「金缽盂」などの異名がある。台湾語では「乞食碗」(khit-chia̍h-oáⁿ、キッチャワ)または「山菊」(soaⁿ-kio̍k、ソアキオッ)と呼ばれる。

韓国語では「털머위」(トルモウィ)と呼ぶが、毛の生えた蕗を意味するが、葉の裏に毛が多いことによる。朝鮮語では「말곰취」(マルゴムチュイ)と呼ぶが、オタカラコウを意味する。

島根県津和野(つわの)の地名は「石蕗の野(ツワの多く生えるところ)」が由来となっているという。

特徴[編集]

分布・生育環境[編集]

日本においては、本州太平洋側では福島県から、日本海側では石川県から西の地域及び、四国九州及び南西諸島大東諸島及び尖閣諸島を除く)に分布し、日本国外では朝鮮半島及び鬱陵島済州島などの島嶼や中国東南部及び台湾に分布する。表面のツヤが潮風から本体を守るため、主に海にごく近い海辺に多く自生し、そのほか低地から山地の日陰などにも多い。有毒なピロリジジンアルカロイドという物質を含んでいる。

形態[編集]

冬にも緑の葉が茂り、何年も枯れずによく生き残れる常緑多年草で、草の丈はおよそ50cmほどである。土の下に短い茎があり、土の上には葉だけが出る。葉は土の中の根から生える根生葉で葉身は基部が大きく左右に張り出し、全体で円の形に近くなる。長い葉柄(軸)を持ち、葉柄は大きく切れ込んだ葉身の中心につく。こうした持ち前は同じキク科のフキと よく似ているが、フキは、秋になると葉が落ちる夏緑性の草であり、常に緑の葉をつけているツワブキとは別属の植物である。ツワブキの葉は濃い緑色で、ぶ厚くて表面につやがあり、若いときには綿毛が多い。葉の裏面に毛が多く生えている。葉の間を抜けて花茎を伸ばし、その先っぽに散房花序をつけ、10月の終わりごろから12月の初めごろにかけて直径5cmほどのキクに似た黄色い花をまとめて咲かせる。そのため日本においては、「石蕗の花(つわのはな)」や「いしぶき」は初冬の季語とされている。

利用[編集]

 src=
斑入りの変種F. japonicum 'Argenteum'

園芸[編集]

日陰でもよく育ち、園芸植物として日本庭園の石組みや木の根元などに好まれる。台湾などでも園芸用に栽培されており、斑入りの葉を持つものもある。同属のカンツワブキとの種間交雑種もあり、品種としては「屋久の幻」「屋久姫」などがある[10]

食用[編集]

鹿児島県沖縄県を中心に西日本の一部地域ではフキと同じように葉柄を食用としており、特に奄美大島などの奄美料理では塩蔵した骨付き豚肉とともに煮る年越しの料理「うゎんふねぃやせぅ」の具に欠かせず、沖縄県でも豚骨とともに煮物にして食べる。フキを原料にした煮物、佃煮と同様に「キャラブキ」と呼ばれることもある。他に炒め物や飴煮の「つば菓子」にも使われる。ピロリジジンアルカロイドを含むため、軽くゆがいて皮を剥き、を少量加えた湯で煮直し、1日以上水に晒すなどの灰汁抜きが必要であり、フキよりも準備に手間がかかる。鹿児島県などでは、灰汁抜きしたものが市場で売られており、また、灰汁抜きした状態で冷凍保存し、後日調理して食べることもできる。韓国料理では、煮物の他、汁物、天麩羅にもされる。

三重県南伊勢町高知県土佐清水市などでは木枠にツワブキの葉を敷いて押し寿司である「つわ寿司」が作られている[11][12]が、葉そのものは食べない。

薬用[編集]

民間薬(生薬名橐吾、たくご)として、茎と葉を打撲や火傷に用いる。但し、中国語の「橐吾」(学名 Ligularia sibirica)はキク科メタカラコウ属の別の植物で[13]、主に華北の山間や沼地に分布する。黄色いキクに似た花を長い茎の先に咲かせる点はツワブキと共通するが、花が密集して咲き、葉には光沢がなく、同じ植物には見えない。中国での民間薬としての呼称としては、浙江省福建省などの「蓮蓬草」がある[13]韓薬としては「연봉초」(連蓬草、ヨンボンチョ)、「독각연」(獨脚蓮、トッカンヨン)と呼び、全草を干して刻み、煎じて解熱、解毒薬、喉の痛み止めとして利用する。

変種[編集]

リュウキュウツワブキ F. japonicum(L.) Kitam. var. luchuense (Masam.) Kitam.[14]
奄美大島沖縄島西表島に分布する琉球諸島固有変種渓流植物。ツワブキとはの形が極端に異なり、円形からハート形をしているツワブキに対し、本変種は扇形からひし形をしており、葉面積が狭くなっている(狭葉現象)。これはツワブキが渓流環境に適応した結果であると考えられている[15]。沖縄島と西表島では比較的多いが、奄美大島では2つの河川に少数個体が点在するのみであり[16]環境省レッドリストで準絶滅危惧に、鹿児島県レッドデータブックで絶滅危惧I類に評価されている[17]
オオツワブキ F. japonicum (L.) Kitam. var. giganteum (Siebold et Zucc.) Kitam.[18]
九州の海岸に分布する[19]。ツワブキよりも大きくなり、葉身の幅が45cm、長さが35cmにもなり、花茎も1mになる[19]。花期は12-1月[19]。葉柄は食用となる[19]
タイワンツワブキ F. japonicum (L.) Kitam. var. formosanum (Hay.)
台湾で「台灣山菊(Tâi-oân soaⁿ-kio̍k)」と呼ばれ、台湾本島の一般に海抜1000m以上の山地に分布する[20]。葉の縁に7-9の鈍角の角があり、洋傘を逆さに広げた様な形状をしているため、区別できる。台湾で日本のツワブキは主に台湾本島南端の恒春半島や離島である緑島蘭嶼に分布する[20]

脚注[編集]

[ヘルプ]
  1. ^ a b 米倉浩司; 梶田忠 (2003-). “BG Plants 和名-学名インデックス(YList) ツワブキ”. ^ 奥野哉著 『ツワブキ 栽培管理・育種・歴史・多様な変異形質がわかる』 誠文堂新光社、2017年、ISBN 978-4-416-51766-6、p.11
  2. ^ 奥野哉著 『ツワブキ 栽培管理・育種・歴史・多様な変異形質がわかる』 誠文堂新光社、2017年、ISBN 978-4-416-51766-6、p.10, p.16
  3. ^ 奥野哉著 『ツワブキ 栽培管理・育種・歴史・多様な変異形質がわかる』 誠文堂新光社、2017年、ISBN 978-4-416-51766-6、p.11
  4. ^ 奥野哉著 『ツワブキ 栽培管理・育種・歴史・多様な変異形質がわかる』 誠文堂新光社、2017年、ISBN 978-4-416-51766-6、p.10, p. 16
  5. ^ 奥野哉著 『ツワブキ 栽培管理・育種・歴史・多様な変異形質がわかる』 誠文堂新光社、2017年、ISBN 978-4-416-51766-6、p.11, p.16
  6. ^ Farfugium japonicum (L.) Kitam. "USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [Online Database]. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. 2013年8月21日閲覧。
  7. ^ 多和田真淳監修・池原直樹著 『沖縄植物野外活用図鑑 第5巻 低地の植物』 新星図書出版、1979年、180-181頁。
  8. ^ "ツワブキとは│ヤサシイエンゲイ".(京都けえ園芸企画舎). 2015年12月8日閲覧
  9. ^ 奥野哉著 『ツワブキ 栽培管理・育種・歴史・多様な変異形質がわかる』 誠文堂新光社、2017年、ISBN 978-4-416-51766-6、p.181-182
  10. ^ 南伊勢町. “ふれあい味体験「郷土の味ふるさとレシピ」ツワブキの押し寿司” (日本語). 南伊勢町. ^ 郷土ものがたり. “つわずし” (日本語). 郷土ものがたり. ^ a b 奥野哉著 『ツワブキ 栽培管理・育種・歴史・多様な変異形質がわかる』 誠文堂新光社、2017年、ISBN 978-4-416-51766-6、p. 9
  11. ^ 奥野哉著 『ツワブキ 栽培管理・育種・歴史・多様な変異形質がわかる』 誠文堂新光社、2017年、ISBN 978-4-416-51766-6 p.18
  12. ^ 土屋誠・宮城康一編 『南の島の自然観察』 東海大学出版会、1991年、ISBN 4-486-01159-7
  13. ^ 鹿児島県環境生活部環境保護課編 『鹿児島県の絶滅のおそれのある野生動植物-鹿児島県レッドデータブック植物編-』 財団法人鹿児島県環境技術協会、2003年、339頁、ISBN 4-9901588-1-4
  14. ^ "日本のレッドデータ検索システム「リュウキュウツワブキ」". (エンビジョン環境保全事務局). 2013年8月21日閲覧。
  15. ^ 米倉浩司; 梶田忠 (2003-). “BG Plants 和名-学名インデックス(YList) オオツワブキ”. ^ a b c d 佐竹義輔・大井次三郎・北村四郎 他 『日本の野生植物 草本III合弁花類』 平凡社、1999年、新装版第1刷、ISBN 4-582-53503-8、p. 185
  16. ^ a b 張聖顯、「台灣山菊之栽培與利用」『花蓮區農業專訊』第66期、2008年、花蓮、花蓮區農業改良場。[1]

参考文献[編集]

  • 島袋敬一 編著 『琉球列島維管束植物集覧【改訂版】』 九州大学出版会、1997年、565-566頁、ISBN 4-87378-522-7
  • 林弥栄 編 『山溪カラー名鑑 日本の野草』 株式会社山と溪谷社、1983年、51頁、ISBN 4-635-09016-7
  • きごさい時記「石蕗の花(つわのはな)」(NPO法人季語と歳時記の会)[2]
  • 「ツワブキとは│ヤサシイエンゲイ」(京都けえ園芸企画舎)[3]
  • 奥野哉 著 『ツワブキ 栽培管理・育種・歴史・多様な変異形質がわかる』 誠文堂新光社、2017年、9-11頁、16頁、18頁、181-182頁、ISBN 978-4-416-51766-6

関連項目[編集]

 src= ウィキメディア・コモンズには、ツワブキに関連するメディアがあります。

外部リンク[編集]

 title=
許可
cc-by-sa-3.0
版權
ウィキペディアの著者と編集者
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia 日本語

ツワブキ: Brief Summary ( 日語 )

由wikipedia 日本語提供

ツワブキ(石蕗、艶蕗、学名:Farfugium japonicum (L.) Kitam.、シノニム:Farfugium tussilagineum 、Ligularia tussilaginea )は、キク科ツワブキ属に属する常緑多年草(冬でも葉が緑のままで、1年や2年で枯れること無く、よく生き残れる草)である。葉柄は食用になる。

許可
cc-by-sa-3.0
版權
ウィキペディアの著者と編集者
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia 日本語