Bażyna (Empetrum L.) – rodzaj krzewinek należących do rodziny wrzosowatych (Ericaceae Juss.). Występuje na półkuli północnej w strefie klimatu umiarkowanego (tu zwykle w górach) i chłodnego oraz na południowych krańcach Ameryki Południowej (tam tylko jeden gatunek – Empetrum rubrum). W Polsce występuje bażyna czarna (Empetrum nigrum) i bażyna obupłciowa (Empetrum hermaphroditum)[2], przy czym ta ostatnia często ujmowana jest jako podgatunek bażyny czarnej[3]. Gatunkiem typowym jest bażyna czarna (Empetrum nigrum)[4]. Łączna liczba gatunków w zależności od ujęcia systematycznego (koncepcji podziału) waha się od 3 do 18[5].
Chamaetaxus Ruprecht
Rodzaj należy do plemienia Empetreae (obok dwóch innych rodzajów: Ceratiola i Corema[7]), podrodziny Ericoideae, rodziny wrzosowatych Ericaceae, która wraz z siostrzaną rodziną Cyrillaceae należą do rzędu wrzosowców, grupy astrowych (asterids) w obrębie dwuliściennych właściwych (eudicots)[1].
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Ericanae Takht., rząd wrzosowce (Ericales Dumort.), podrząd Ericineae Burnett, rodzina wrzosowate (Ericaceae Juss.), podrodzina Empetroideae Nutt. ex Sweet, plemię Empetreae Horan., rodzaj bażyna (Empetrum L.)[8].
Podział rodzaju i status taksonomiczny gatunków w jego obrębie jest przedmiotem dyskusji[9]. W szerokim ujęciu gatunków wyróżnia się ich 2 lub 3 zawierających szereg podgatunków[3], w wąskim ujęciu gatunków w obrębie rodzaju wyróżnia się nawet kilkanaście[10].
Z badań genetycznych wynika, że diploid Empetrum nigrum jest grupą bazalną dla wielokrotnie powstających w różnych miejscach tetraploidów[7][5], co skutkować ma trudną do segregacji zmiennością genetyczną[5]. Wskazuje się jako niejednoznaczny związek między ploidalnością a dwupiennością lub obupłciowością tych roślin – na biologię rozrodu istotny wpływ mogą bowiem mieć czynniki środowiskowe[11]. Potwierdzać to mają rośliny z kwiatami obupłciowymi o pozostałych cechach właściwych dla podgatunku typowego Empetrum nigrum[9][12]. W efekcie formy tetraploidalne we Flora of North America nie są uznawane za na tyle odległe, by mogły być traktowane jako odrębne gatunki[5]. Także Flora Europaea kwestionuje znaczenie ploidalności jako wystarczającego uzasadnienia podniesienia taksonów powstałych w wyniku zwielokrotnienia chromosomów do rangi gatunku[11]. Również The Plant List uznaje tetraploidy za podgatunki[3]. W efekcie wyżej wymienione i inne prace taksonomiczne wyróżniają różną liczbę drobnych taksonów w randze podgatunków bażyny czarnej[13][14].
W piśmiennictwie polskim tradycyjnie wyróżnia się raczej jako odrębne gatunki obie formy bażyn występujące w kraju tj. bażynę czarną E. nigrum i obupłciową E. hermaphroditum[2][15].
Gatunki w obrębie rodzaju według The Plant List
Bażyna (Empetrum L.) – rodzaj krzewinek należących do rodziny wrzosowatych (Ericaceae Juss.). Występuje na półkuli północnej w strefie klimatu umiarkowanego (tu zwykle w górach) i chłodnego oraz na południowych krańcach Ameryki Południowej (tam tylko jeden gatunek – Empetrum rubrum). W Polsce występuje bażyna czarna (Empetrum nigrum) i bażyna obupłciowa (Empetrum hermaphroditum), przy czym ta ostatnia często ujmowana jest jako podgatunek bażyny czarnej. Gatunkiem typowym jest bażyna czarna (Empetrum nigrum). Łączna liczba gatunków w zależności od ujęcia systematycznego (koncepcji podziału) waha się od 3 do 18.
.jpg)
