Markisa atawa pasi (Passiflora edulis) mangrupa buah anu boga sagudang mangpaat.[1] Lantaran loba nutrisina, buah markisa ieu bisa jadi antioksidan kanker.[1] Buah ieu ogé alus pikeun ngalawan panyakit inféksi kandung kemih, anémia, alzheimer, jantung, lever, sarta ginjal.[1][2] Pepelakan markisa asalna ti Brazil, anu sumebar nepi ka ka Indonésia.[3] Di nagara asalna markisa tumuwuh liar di leuweung-leuweung baseuh anu miboga ratusan Species Passiflora.[3] Di Indonésia, markisa kapanggih di Sumatera Kalér, Sumatera Kulon, Lampung sarta Sulawesi Kidul.[3] Anyar-anyar ieu BPTP Sumbar geus manggihan 2 jenis varietas markisa anyar, nyaéta “Markisa Gumanti” sarta “Markisa Super Solinda”.[3] Opat jenis markisa anu dibudidayakeun di Indonésia nyaéta markisa wungu (Passiflora edulis var. edulis), markisa konyal (Passiflora lingularis ), markisa konéng (Passiflora edulis var. flavicarpa) sarta markisa erbis (Passiflora quadrangularis). Markisa wungu loba dimekarkeun di Sumatera Kalér sarta Sulawesi Kidul.[3]
Perlu dipikanyaho, pepelakan markisa loba méré mangpaat pikeun manusa.[3] Kembang markisa bisa dimangpaatkeun jadi minyak atsiri pikeun bahan dasar kosmétika anu miboga peunteun ekonomis anu luhur.[3] Eusi buah markisa bisa dimangpaatkeun pikeun sari buah atawa ékstrak buah atawa puree (bahan dasar pikeun nyieun sirop markisa), siki markisa anu geus digaringkeun bisa dimangpaatkeun pikeun minyak atsiri ogé.[3] Kulit markisa anu dipiceun sanggeus eusina dipaké pikeun puree bisa dipaké pikeun kadaharan ingon-ingon sanggeus difermentasi leuwih heula.[3]
Markisa nyieun leuwih gampang saré
Markisa beunghar vitamin-vitamin B anu nyieun rasa tenang sarta potassium anu nyieun tenang system syaraf.[4] Jalma-jalma Amérika Kidul sacara tradisional ngadahar markisa pikeun mantuan saré.[4] Komo nurutkeun maranéhanana, dahar 1 buah markisa saméméh saré bisa nyieun ngimpi éndah.[4] Markisa miboga khasiat pikeun nyageurkeun gejala alergi kronis.[4] Ogé mulangkeun deui kaayaan pasien liver sarta ginjal, sarta micu kanaékan kakebalan awak sarta kakuatan antibodi dina getih.[4] Komo, markisa ogé sanggup ngayak, misahkeun, sarta miceun racun ti dina awak. Sajaba ti éta, bisa ngaronjatkeun kesegeran kulit awak sarta ngarangsang tumuwuhna sél ngora dina kulit beungeut.[4] Ti hasil panalungtikan laboratorium, markisa ngandung vitamin C anu dosisna luhur sarta antioksidan.[4]
Markisa éwoning tuwuhan génus Passiflora, asalè saka laladan tropis lan sub tropis ing Amèrika lan akèh ditandur ing nagara Brazillia, Australia, Fiji, Kènya lan Afrika.[1] Ana ing laladan asalè markisa akèh urip ana ing alas-alas lan jinisè uga warna-warna.[2] Ing Indonèsia uga akèh ditandur ing laladan Sumatera Lor, Sumatera Kulon, Sumatera Kidul, Jawa Kulon, Sulawesi Kidul, lan ing laladan-laladan liyanè.[1] Ing Indonèsia ana rong jinis markisa ya iku markisa ungu passiflora edulis kang urip ana ing dataran dhuwur lan markisa kuning passiflora flavicarva kang urip ana ing dataran cendhèk.[3] Saliyané iku uga ana jinis markisa markisa konyal (Passiflora lingularis) lan markisa erbis (Passiflora quadrangularis).[4] Laladan kang dadi sèntra produksi markisa iki kaya ta Sumatera Lor, lan Sulawesi Kidul.[3] Markisa kang diasilakèè ana ing Indonésia racaké kanggo digawè sirup markisa.[4] Sirup markisa iki duwè manfaat kanggo awak.[4]
Markisa duwè khasiat kanggo tamba
Kandungan kang ana ing markisa uga bisa kanggo antioksidan kanker. Markisa iki uga apik kanggo tamba
Kejaba saka iku markisa uga bisa kanggo penenang saraf lan penyèhat piranti rèproduksi uga kanggo penambah stamina.[6]
2 spésies saka markisa
Markisa ungu
Markisa ungu
Markisa kuning
Markisa kuning
béda ukurane markisa kuning karo ungu
Markisa ana ing wite
Kembang Passiflora flavicarpa
Markisa atawa pasi (Passiflora edulis) mangrupa buah anu boga sagudang mangpaat. Lantaran loba nutrisina, buah markisa ieu bisa jadi antioksidan kanker. Buah ieu ogé alus pikeun ngalawan panyakit inféksi kandung kemih, anémia, alzheimer, jantung, lever, sarta ginjal. Pepelakan markisa asalna ti Brazil, anu sumebar nepi ka ka Indonésia. Di nagara asalna markisa tumuwuh liar di leuweung-leuweung baseuh anu miboga ratusan Species Passiflora. Di Indonésia, markisa kapanggih di Sumatera Kalér, Sumatera Kulon, Lampung sarta Sulawesi Kidul. Anyar-anyar ieu BPTP Sumbar geus manggihan 2 jenis varietas markisa anyar, nyaéta “Markisa Gumanti” sarta “Markisa Super Solinda”. Opat jenis markisa anu dibudidayakeun di Indonésia nyaéta markisa wungu (Passiflora edulis var. edulis), markisa konyal (Passiflora lingularis ), markisa konéng (Passiflora edulis var. flavicarpa) sarta markisa erbis (Passiflora quadrangularis). Markisa wungu loba dimekarkeun di Sumatera Kalér sarta Sulawesi Kidul.
Markisa éwoning tuwuhan génus Passiflora, asalè saka laladan tropis lan sub tropis ing Amèrika lan akèh ditandur ing nagara Brazillia, Australia, Fiji, Kènya lan Afrika. Ana ing laladan asalè markisa akèh urip ana ing alas-alas lan jinisè uga warna-warna. Ing Indonèsia uga akèh ditandur ing laladan Sumatera Lor, Sumatera Kulon, Sumatera Kidul, Jawa Kulon, Sulawesi Kidul, lan ing laladan-laladan liyanè. Ing Indonèsia ana rong jinis markisa ya iku markisa ungu passiflora edulis kang urip ana ing dataran dhuwur lan markisa kuning passiflora flavicarva kang urip ana ing dataran cendhèk. Saliyané iku uga ana jinis markisa markisa konyal (Passiflora lingularis) lan markisa erbis (Passiflora quadrangularis). Laladan kang dadi sèntra produksi markisa iki kaya ta Sumatera Lor, lan Sulawesi Kidul. Markisa kang diasilakèè ana ing Indonésia racaké kanggo digawè sirup markisa. Sirup markisa iki duwè manfaat kanggo awak.
Pesheni (kutoka Kiingereza passion fruit, yaani "Mateso (ya Yesu)"; kwa Kiswahili piaː karakara) ni tunda la mkarakara (au mpesheni), mmea unaotambaa ambalo ndani lina mbegu nyingi nyeusi na nyama ya nyuzinyuzi. Mara nyingi hutumiwa kutengenezea juisi. Pia pesheni ni chanzo cha carotene, vitamini C na chuma.
Karakara jeusi
Karakara njano
Karakara tamu
Karakara-ndizi
Karakara kubwa
Makala hii kuhusu mambo ya biolojia bado ni mbegu. Pesheni (kutoka Kiingereza passion fruit, yaani "Mateso (ya Yesu)"; kwa Kiswahili piaː karakara) ni tunda la mkarakara (au mpesheni), mmea unaotambaa ambalo ndani lina mbegu nyingi nyeusi na nyama ya nyuzinyuzi. Mara nyingi hutumiwa kutengenezea juisi. Pia pesheni ni chanzo cha carotene, vitamini C na chuma.
Se-hoan-liân (Hàn-jī: 西番蓮), pah-hiang-kó (百香果), he̍k sî-kè-kó (時計果); ha̍k-miâ: Passiflora edulis) kui-sio̍k-tī Se-hoan-liân-kho, sī to-nî-seng soan-tîn-sèng tîn-pún si̍t-bu̍t. I goân-té seⁿ tī Pa-se, phó͘-phiàn chèng tī jia̍t-tāi, a-jia̍t-tāi tē-khu. I kah-ì kui-ji̍t ū ji̍t-thâu ê khoân-kéng. Lâng chèng lâi ti̍h i ê chiap, chhiâng-chāi kap pa̍t-chióng kó-chiap thàu-lām chò-hoé lâi ke-thiⁿ i ê khì-bī. Bī sng-sng tiⁿ-tiⁿ.
Tī Tâi-oân hun-pò· tī kē-hái-poa̍t kap tiong-hái-poa̍t soaⁿ-khu, khan-tîn tī chhiū-nâ piⁿ ê si̍t-bu̍t koân-téng, he̍k seng-tióng chāi khòng-khoah ê pha-hng-tē kap bô-lâng-kiâⁿ ê lîm-tō lō·-bīn. I sī kóng-hoān hun-pò· tī Tâi-oân ê kui-hoà-chéng koé-chí si̍t-bu̍t.
Hio̍h-á 3 lia̍t, pian-iân chhián-chhián kì-khí iân.
Hoe-hio̍h ū 5 hio̍h, hoe-go̍k mā 5 hio̍h chhiūⁿ hoe-hio̍h; hoe-hio̍h kap hoe-go̍k lóng-sī pe̍h-sek ê; koh-ū 1 lián oan-oan-khiau-khiau tn̂g-tn̂g chhiu-chhiu ki-pō· chí-sek ê hù-hoe-koan; hoe ê ti̍t-kèng siāng-toā ū 75 mm.
Koé-chí sī chiuⁿ-kó seⁿ tio̍h îⁿ kiû-hêng he̍k tn̂g kiû-hêng; se̍k-chúi āu sī chí-sek (kiô-á-sek), ka-pi-sek, he̍k n̂g-sek; lāi-té nńg-kô͘-kô͘, hâm chē-chē lia̍p chí. Pun 2 chióng goā-hêng: 1 khoán seⁿ chò n̂g-n̂g, ē-tit kap iū-á (grapefruit) phēng toā, goā-khak kim-ku̍t. Lēng-goā 1 khoán seⁿ chò àm kiô-á-sek, khah bô lê-bóng toā, sêng-se̍k sî goā-phoê jiâu-jiâu, ta-sò.
Passiflora edulis
f. flavicarpa
Passiflora edulis
f. flavicarpa
Koé-chí
Se-hoan-liân (Hàn-jī: 西番蓮), pah-hiang-kó (百香果), he̍k sî-kè-kó (時計果); ha̍k-miâ: Passiflora edulis) kui-sio̍k-tī Se-hoan-liân-kho, sī to-nî-seng soan-tîn-sèng tîn-pún si̍t-bu̍t. I goân-té seⁿ tī Pa-se, phó͘-phiàn chèng tī jia̍t-tāi, a-jia̍t-tāi tē-khu. I kah-ì kui-ji̍t ū ji̍t-thâu ê khoân-kéng. Lâng chèng lâi ti̍h i ê chiap, chhiâng-chāi kap pa̍t-chióng kó-chiap thàu-lām chò-hoé lâi ke-thiⁿ i ê khì-bī. Bī sng-sng tiⁿ-tiⁿ.
Tī Tâi-oân hun-pò· tī kē-hái-poa̍t kap tiong-hái-poa̍t soaⁿ-khu, khan-tîn tī chhiū-nâ piⁿ ê si̍t-bu̍t koân-téng, he̍k seng-tióng chāi khòng-khoah ê pha-hng-tē kap bô-lâng-kiâⁿ ê lîm-tō lō·-bīn. I sī kóng-hoān hun-pò· tī Tâi-oân ê kui-hoà-chéng koé-chí si̍t-bu̍t.
Ang simbuyo ng damdamin (Passiflora edulis) ay isang puno ng ubas na uri ng simbuyo ng damdamin na katutubong sa timog Brazil sa pamamagitan ng Paraguay patungo sa hilagang Argentina. Ito ay nilinang nang komersyo sa mga lugar na tropikal at subtropiko para sa matamis, mabunga na prutas nito.
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
Ko e vaine ko e fuʻu ʻakau siʻi ia (fuʻu vaine). Ko e ʻakau ʻomi ia, tatau mo hono hingoa (lea fakapilitānia: vine). ʻOku ifo ʻene foʻi fua (foʻi vaine).
Ko e vaine ko e fuʻu ʻakau siʻi ia (fuʻu vaine). Ko e ʻakau ʻomi ia, tatau mo hono hingoa (lea fakapilitānia: vine). ʻOku ifo ʻene foʻi fua (foʻi vaine).
Το Παθανθές το εδώδιμον (Λατινικά: Passiflora edulis), είναι ένα είδος αναρριχητικού φυτού της οικογένειας των Παθανθών, εγγενές στη Βραζιλία, την Παραγουάη και τη Βόρεια Αργεντινή. Στην Ελλάδα είναι επίσης γνωστό ως Πασιφλόρα ή Πασιφλώρα. Ο καρπός του είναι ευρύτατα γνωστός με τις κοινές του ονομασίες όπως φρούτο του Πάθους (Αγγλικά: passion fruit (ΗΠΑ), passionfruit (Ηνωμένο Βασίλειο και Χώρες της Κοινοπολιτείας)), μαρακούγια (στα πορτ. maracujá, ορθή Πορτογαλική προφορά: μαρακουζά, Ισπανικά: maracuyá, Ισπανική προφορά: μαρακουγιά), μοβ γκραναντίλλα (purple granadilla) (Νότια Αφρική) και γκρεναντίλλ (grenadille) (Γαλλία και τις πρώην αποικίες της).
Επιπλέον, στη Νότια Αφρική, το μεν φυτό αποκαλείται Elephant tree (ελεφαντόδεντρο) και ο καρπός Elephant fruit (ελεφαντόφρουτο), προφανώς, για τη λατρεία του συγκεκριμένου ζώου, τόσο προς το φυτό όσο και προς τον καρπό.
Εμπορικά, καλλιεργείται στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές για τα γλυκά, σπορώδη φρούτα του και φύεται ευρέως σε αρκετές χώρες της Νότιας Αμερικής, την Κεντρική Αμερική, την Καραϊβική, την Αφρική, τη Νότια Ασία, το Ισραήλ, την Αυστραλία, τη Χαβάη (Liliko'i)[1] και τις ΗΠΑ.
Στην Ινδία, η κυβέρνηση της Άντρα Πραντές (Andhra Pradesh) άρχισε να αναπτύσσει φρούτα του Πάθους στη δασική περιοχή (Chintapalli (Vizag)), προκειμένου να τεθούν στη διάθεση των κατοίκων της περιοχής. Ο καρπός βρίσκεται επίσης και στις ζούγκλες του Assam όπου είναι γνωστός στους ντόπιους ως "lota bel".
Το φρούτο του Πάθους έχει σχήμα στρογγυλό έως ωοειδές, χρώμα κίτρινο ή σκούρο μοβ με την ωρίμανση, το εξωτερικό του είναι μαλακό προς σφιχτό, το εσωτερικό του είναι ζουμερό γεμάτο με πολυάριθμα σπόρια.[2][3] Ο καρπός είτε τρώγεται (με το κουταλάκι) είτε γίνεται χυμός και συχνά ο χυμός του προστίθεται σε άλλους χυμούς φρούτων για την ενίσχυση του αρώματος.[4]
Το "φρούτο του Πάθους" (με κεφαλαίο "Π") ονομάζεται έτσι και όχι "φρούτο του πάθους" (με μικρό "π"), επειδή είναι ένα από τα πολλά είδη του λουλουδιού του Πάθους, που οδηγεί στην αγγλική μετάφραση του λατινικού γένους ονόματος, Passiflora.[2] Το όνομα δόθηκε από τους Ισπανούς ιεραποστόλους στη Νότια Αμερική, λόγω της παραπομπής του άνθους με το Σταυρό του Μαρτυρίου και ως μια επεξηγηματική βοήθεια, ενώ προσπαθούσαν να προσηλυτίσουν στο Χριστιανισμό, τους αυτόχθονες κατοίκους.
Υπάρχουν αρκετές ξεχωριστές ποικιλίες των φρούτων του Πάθους με σαφώς διαφορετικές εξωτερικές εμφανίσεις.[2] Η ξανθόκαρπη ποικιλία (flavicarpa), επίσης γνωστή ως το Golden Passion Fruit, μπορεί να φτάσει το μέγεθος ενός γκρέιπφρουτ, έχει ένα λείο, γυαλιστερό, φωτεινό και χαροπό φλοιό και έχει χρησιμοποιηθεί ως ρίζωμα για το Purple Passion Fruit στην Αυστραλία.[2] Η σκούρα μοβ ποικιλία edulis είναι μικρότερη από ένα λεμόνι, αν και είναι λιγότερο όξινη από ό,τι το κίτρινο φρούτο του Πάθους και έχει πλουσιότερο άρωμα και γεύση.
Αρκετές ποικιλίες φρούτων του Πάθους είναι πλούσια σε πολυφαινόλες,[6][7] και οι κίτρινες[Σημ 1][8] ποικιλίες του καρπού, βρέθηκαν να περιέχουν prunasin και άλλους κυανογόνους γλυκοζίτες (cyanogenic glycosides) στη φλούδα και στο χυμό.[8]
Το φρούτο αυτό, το οποίο είναι πλούσιο σε βιταμίνη Α και βιταμίνη C, τρώγεται φρέσκο ως καρπός ή ως συστατικό φρουτοσαλάτας, μους, σορμπέ, κοκτέιλ, χυμού ή σιροπιού.
Στη Νότια Αμερική, το φρούτο του πάθους χρησιμοποιόταν ευρέως στην παραδοσιακή ιατρική για την καταπολέμηση του άγχους, της αϋπνίας, του άσθματος, της βρογχίτιδας, και των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος. Στη Βραζιλία, το έγχυμα των φύλλων του χρησιμοποιείται ως ηρεμιστικό. Στις Αντίλλες, τα φύλλα χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση της αρτηριακής υπέρτασης.
Στη Γαλλία, για τα ιάματα με βάση την Passiflora προτιμάται ένα άλλο είδος της: η Passiflora incarnata. Οι δύο ποικιλίες μοιάζουν εξαιρετικά μεταξύ τους τόσο σε μορφολογικό όσο και σε μικροσκοπικό επίπεδο, έτσι ώστε ακόμη και ειδικοί δυσκολεύονται να τις διακρίνουν.[9] Παρ’όλα αυτά, οι ελάχιστες μορφολογικές διαφορές (σε επίπεδο των νευρώσεων των φυλλωμάτων) μεταφράζονται σε μια σημαντική διαφοροποίηση στις αγχολυτικές τους ιδιότητες: στη δόση των 125 mg/kg από το στόμα, το εκχύλισμα μεθανόλης από την Passiflora incarnate παρουσιάζει σημαντική αγχολυτική δραστηριότητα, ενώ εκείνο της Passiflora edulis καμία απολύτως δραστηριότητα προς αυτή την κατεύθυνση.[10]
Προς το παρόν η επιστημονική κοινότητα δεν έχει αναγνωρίσει αντικειμενικά και επίσημα τυχόν ευεργετικές ιδιότητες της Passiflora edulis. Αξίζει να σημειωθεί πως έχουν περιγραφεί ορισμένες βραχυπρόθεσμες παρενέργειες από την κατανάλωση εγχύματος των φύλλων της:[11] το φυτό παρουσιάζει τοξικότητα σε ό,τι αφορά το πάγκρεας, το ήπαρ και τη χολή, τόσο στον άνθρωπο όσο και στα ζώα.[12]
Η παραδοσιακές ιατρικές χρήσεις[13] της Passiflora edulis συνοψίζονται ως εξής:
Το λάδι των φρούτων του Πάθους εξάγεται από τους σπόρους και αποτελείται κυρίως από λινελαϊκό οξύ (linoleic acid) (77%) με μικρότερες ποσότητες ελαϊκού οξέος (oleic acid) (15%) και παλμιτικό οξύ (palmitic acid) (10%). Έχει ποικίλες εφαρμογές στην κατασκευή καλλυντικών χρησιμεύει επίσης ως ανθρώπινη ή ζωική τροφή.
Τα φρέσκα φρούτα του Πάθους περιέχουν βιταμίνη C (36%), διαιτητικές ίνες (42%), βιταμίνες Β, ριβοφλαβίνη (11%) και νιασίνη (10%), σίδηρο (12%) και φώσφορο (10%).[14]
Το λουλούδι της φρούτου του Πάθους είναι το εθνικό λουλούδι της Παραγουάης.[15]
Ο ιός ξυλοποίησης του φρούτου του Πάθους (Passion fruit woodiness virus) είναι ένας από τους πιο γνωστούς ιούς των φρούτων του Πάθους. Ανήκει στην ομάδα Potyvirus και μπορεί να επιτεθεί ένα φυτό σε οποιαδήποτε ηλικία από το φυτώριο έως τα ώριμα φυτά. Μερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα περιλαμβάνουν κίτρινα φύλλα που εμφανίζουν παραμόρφωση στο μήκος των φύλλων και το σχήμα. Καθώς επηρεάζει το φύλλο, ο ιός επηρεάζει το σχήμα και το μέγεθος του καρπού. Τα επηρεασμένα φρούτα γίνονται κάπως πετρώδη και μειωμένου μεγέθους, με πολλά φρούτα όλο κάρκαδια (scabbed) και ραγίσματα. Ο ιός μεταδίδεται μέσω των μυζητικών εντόμων που ρουφάνε το χυμό του δέντρου, όπως οι αφίδες (aphids) και τα ακάρεα (mites). Η ξυλοποίηση μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω της διάδοσης της βλάστησης, όπως μολυσμένα εμβόλια ή μολυσμένα εργαλεία. Δεν υπάρχει χημικός έλεγχος για τον ιό άπαξ και μολυνθεί το φυτό, αλλά η χρήση καθαρών υλικών φύτευσης μπορεί να μειώσει τη διάδοση του.[16]
Ένας από τους πιο σοβαρούς ιούς που σχετίζονται με τη βλάστηση, είναι ο ιός του μωσαϊκού αγγουριού (Cucumber mosaic virus). Στα φρούτα του Πάθους, ο ιός αυτός εμφανίζεται με κίτρινα στίγματα στα φύλλα, που ξεκινούν από τυχαία σημεία στα κλήματα και μειούμενα στην ένταση προς την κορυφή. Τα φύλλα που επεκτείνονται, συνήθως γίνονται πιο στριφτά, με τις μπούκλες προς τα κάτω και αναπτύσσουν μια "κορδονοειδή" εμφάνιση, ως αποτέλεσμα του περιορισμού της επιφάνειας του φύλλου. Είναι κινητός και μπορεί να εξαπλωθεί εύκολα μέσω των αλληλεπιδράσεων με τα άλλα φυτά, όπως το βούρτσισμα ανάμεσα στα φύλλα. Ο ιός μεταδίδεται φυσικά, δια μέσου των αφίδων και μπορεί επίσης να μεταδοθεί μηχανικά μέσω των σπόρων. Η ποικιλιακή αντίσταση είναι το κύριο εργαλείο διαχείρισης και η εξάλειψη των ζιζανίων και των μολυσμένων πολυετών καλλωπιστικών φυτών που ενδέχεται να φέρουν τον ιό είναι σημαντικά. Άπαξ και μολυνθεί το φυτό, δεν υπάρχει καμία πιθανή διαχείριση ελέγχου του ιού.[16]
Η υπέρβαση είναι ο όρος που χρησιμοποιείται όταν το φυτόπλασμα (Phytoplasma), ένα εξειδικευμένο βακτήριο, που προσβάλλει το φλοίωμα (phloem) του φυτού. Η λοίμωξη φυτοπλάσματος, χαρακτηρίζεται από μικρά χλωρωτικά (chlorotic) φύλλα, βράχυνση των μεσογονατίων διαστημάτων (internodes), υπερβολικούς πλευρικούς βλαστούς και ανώμαλα λουλούδια. Αν και έχουν υπάρξει αναφορές της νόσου εντός του φυτού του φρούτου του Πάθους,[17] πολλά μολυσμένα φυτά, προσβάλλονται χωρίς ορατά συμπτώματα της νόσου. Αν και το φυτόπλασμα μπορεί να μεταδοθεί δια μέσω του εμβολιασμού, μπορεί να ανασταλεί με την περιοδική επιθεώρηση των φυτωρίων και των περιοχών που είχαν παλιότερα λοιμώξεις.[17] Οι υπερβάσεις ανταποκρίνονται στη θεραπεία με τετρακυκλίνη, ένα κοινό ευρέως φάσματος αντιβιοτικό.
Η βακτηριακή κηλίδωση των φύλλων, η οποία προκαλεί εκκαθάριση των φλεβών, σχηματίζει φωτεινές κίτρινες αποικίες που προκαλούν τη μόλυνση και το μαρασμό των φύλλων και τελικά, την υποβάθμιση του πολτού των φρούτων, ιδιαίτερα των νεαρών καρπών. Υπό ευνοϊκές συνθήκες για τα βακτηρίδια, η μόλυνση εμφανίζεται μέσω φυσικών ανοιγμάτων ή πληγών από άλλους παθογόνους παράγοντες που επηρεάζουν τους κυτταρικούς χώρους των φύλλων. Λιπάσματα ή ένα μείγμα από χλωρίδιο του χαλκού και mancozeb, μπορεί να ελέγξει την ένταση της νόσου, αλλά δεν είναι η θεραπεία.[18]
Η βακτηριακή γράσο-κηλίδωση των φρούτων του Πάθους προκαλείται από την (Pseudomonas syringae).[19] Εμφανίζεται με το πράσινο της ελιάς έως καφέ λιπαρές στην όψη κηλίδες ή καφέ βυθισμένη κυκλικές πληγές. Σε μεταγενέστερο στάδιο, μια σκληρή κρούστα μπορεί να καλύψει τις πληγές δείχνοντας ένα χλωρωτικό φωτοστέφανο. Επηρεάζοντας κυρίως τα στόματα (stomata), η γράσο-κηλίδωση ευδοκιμεί στις υψηλές θερμοκρασίες με τη σχετική υγρασία. Για την αποφυγή της μόλυνσης, τα μέτρα που μπορούν να υιοθετηθούν περιλαμβάνουν, σπόρους φύτευσης υγειών φυτών και από χρησιμοποιούμενες υγιείς περιοχές. Έλεγχοι μυκητοκτόνων μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της περαιτέρω μόλυνσης.[19]
Η ασθένεια του Κολάρου της σήψης (Collar rot), προκαλείται από το μύκητα Fusarium solani. Χαρακτηρίζεται από τις νεκρωτικές πληγές στην περιοχή του γιακά, αμαύρωση του στελέχους στο επίπεδο του εδάφους και σκοτεινό αποχρωματισμό του στελέχους. Η σήψη του στελέχους έρχεται σε επαφή με τη τροφή και τη μεταφορά του νερού εντός του φυτού, που οδηγεί στο μαρασμό του φυτού έως το θάνατο. Η λοίμωξη συμβαίνει κυρίως μέσω μολυσμένου εδάφους και μολυσμένων φυτών, που προκαλούν τα φυτά να επιβιώσουν για λίγες μόνον εβδομάδες. Δεν υπάρχουν χημικοί έλεγχοι. Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει φύτευση δενδρυλλίων σε περιοχές που δεν επλήγησαν και τη χρήση καθαρών εργαλείων.[18]
Ο μύκητας που ονομάζεται μαρασμός του φουζαρίου (fusarium wilt), εμφανίζεται συνήθως σε ενήλικα φυτά και προκαλείται από το Fusarium oxysporum. Το παθογόνο έχει την ικανότητα να επιβιώνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, διεισδύοντας στις ρίζες, εισβάλλοντας στο ξύλημα και αποτρέποντας τη μεταφορά του νερού και των θρεπτικών ουσιών στα άλλα όργανα του φυτού. Μόλις μολυνθεί, αυτή η ασθένεια προκαλεί κιτρίνισμα των φύλλων και καφέδισμα του αγγειακού συστήματος έως το μαρασμό και το θάνατό του. Εμφανίζεται σε οποιοδήποτε τύπο εδάφους και μολύνει όλα τα φυτά. Η διαχείριση των καλλιεργειών, περιλαμβάνει τη φύτευση καθαρών δενδρυλλίων, την εκρίζωση, την καύση των μολυσμένων φυτών και τη χρησιμοποίηση αποστειρωμένων εργαλείων.[20]
Η ανθράκωση (anthracnose), ένα έλκος που προκαλείται από το Colletotrichum gloeosporiodes, είναι ένα παθογόνο των φρούτων του Πάθους που δημιουργεί σκοτεινές και βυθισμένες πληγές του κορμού.[21] Με την επίθεση ώριμων δέντρων φρούτων του Πάθους, οι βλάβες αυτές προκαλούν έντονη φυλλόπτωση και σάπισμα των καρπών. Πολλά φύλλα πεθαίνουν λόγω των βλαβών των φύλλων και το δέρμα των καρπών γίνεται χαρτώδες. Σε θερμές και υγρές συνθήκες, η νόσος μπορεί να επιδεινωθεί, προκαλώντας κόκκινα και πορτοκαλί σπόρια που τελικά σκοτώνουν το φυτό. Η μόλυνση γίνεται μέσω των υπολειμμάτων του λουλουδιού του Πάθους, μολυσμένων σπόρων, φυτών και μοσχευμάτων. Η διαχείριση αυτής της ασθένειας, περιλαμβάνει ένα συνδυασμό από τη χρήση φυτών άνευ παθογόνων, εξαλείφοντας τις μολυσμένες περιοχές, βελτίωση του αερισμού και των συνθηκών φωτισμού. Μυκητοκτόνα με βάση το χαλκό, στις τραυματισμένες περιοχές μπορεί να εμποδίσουν την εξάπλωση της νόσου.[21]
Η διατομή και ο καρπός φρούτου του Πάθους.
Μαρμελάδα από φρούτο του Πάθους.
Κίτρινα μαρακούγια κατά τη συγκομιδή. (Ρ. edulis var. Flavicarpa).
Μοβ φρούτα του Πάθους κατά τη συγκομιδή.
Διαφορά μεγέθους μεταξύ του κίτρινου και του μοβ φρούτου του Πάθους.
Κόκκινα, κίτρινα και πράσινα φρούτα του Πάθους.
Φρούτα του Πάθους στο κλήμα.
Άνθος μαρακούγια στην Τουμκούρ, Ινδία.
Το Παθανθές το εδώδιμον (Λατινικά: Passiflora edulis), είναι ένα είδος αναρριχητικού φυτού της οικογένειας των Παθανθών, εγγενές στη Βραζιλία, την Παραγουάη και τη Βόρεια Αργεντινή. Στην Ελλάδα είναι επίσης γνωστό ως Πασιφλόρα ή Πασιφλώρα. Ο καρπός του είναι ευρύτατα γνωστός με τις κοινές του ονομασίες όπως φρούτο του Πάθους (Αγγλικά: passion fruit (ΗΠΑ), passionfruit (Ηνωμένο Βασίλειο και Χώρες της Κοινοπολιτείας)), μαρακούγια (στα πορτ. maracujá, ορθή Πορτογαλική προφορά: μαρακουζά, Ισπανικά: maracuyá, Ισπανική προφορά: μαρακουγιά), μοβ γκραναντίλλα (purple granadilla) (Νότια Αφρική) και γκρεναντίλλ (grenadille) (Γαλλία και τις πρώην αποικίες της).
Επιπλέον, στη Νότια Αφρική, το μεν φυτό αποκαλείται Elephant tree (ελεφαντόδεντρο) και ο καρπός Elephant fruit (ελεφαντόφρουτο), προφανώς, για τη λατρεία του συγκεκριμένου ζώου, τόσο προς το φυτό όσο και προς τον καρπό.
Εμπορικά, καλλιεργείται στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές για τα γλυκά, σπορώδη φρούτα του και φύεται ευρέως σε αρκετές χώρες της Νότιας Αμερικής, την Κεντρική Αμερική, την Καραϊβική, την Αφρική, τη Νότια Ασία, το Ισραήλ, την Αυστραλία, τη Χαβάη (Liliko'i) και τις ΗΠΑ.
Στην Ινδία, η κυβέρνηση της Άντρα Πραντές (Andhra Pradesh) άρχισε να αναπτύσσει φρούτα του Πάθους στη δασική περιοχή (Chintapalli (Vizag)), προκειμένου να τεθούν στη διάθεση των κατοίκων της περιοχής. Ο καρπός βρίσκεται επίσης και στις ζούγκλες του Assam όπου είναι γνωστός στους ντόπιους ως "lota bel".
Το φρούτο του Πάθους έχει σχήμα στρογγυλό έως ωοειδές, χρώμα κίτρινο ή σκούρο μοβ με την ωρίμανση, το εξωτερικό του είναι μαλακό προς σφιχτό, το εσωτερικό του είναι ζουμερό γεμάτο με πολυάριθμα σπόρια. Ο καρπός είτε τρώγεται (με το κουταλάκι) είτε γίνεται χυμός και συχνά ο χυμός του προστίθεται σε άλλους χυμούς φρούτων για την ενίσχυση του αρώματος.
Маракуја или јадливо часовниче (науч. Passiflora edulis) — ползечки вид од родот часовниче (Passiflora) со потекло од Бразил, Парагвај и северна Аргентина.
Се одгледува како ароматично овошје во тропските и суптропските краишта, како и Јужна Америка, Средна Америка, Карибите, Африка (каде се нарекува виолетова гранадила), јужна Азија, Израел, Австралија, Хаваи (каде се нарекува лиликои)[1] и САД.
Плодот е топчест до јајцевиден, жолт или темновиолетов по боја со сочна внатрешност и поголем број семки.[2][3] Се јаде самостојно, но и се додава во сокови како додаток за вкус.[4]
Постојат неколку различни разновидности на маракуја со различен изглед.[2] Светложолтата flavicarpa (наречена „златна маракуја“) може да достигне големина на грејпфрут, има мазна и сјајна ровка кора, и во Австралија се користи како присад за виолетовата маракуја.[2] Темновиолетовата edulis е помала од лимон, помалку кисела од жолтата и има побогата арома и вкус.
Неколку разновидности се богати со полифенол,[5][6] а жолтите[7]}} содржат пруназин и други цијаногени гликозиди во лушпата и сокот.[7]
Од семките на маракујата се добива масло кое содржи линолна киселина (77%), олеинска киселина (15%) и палмитинска киселина (10%). Наоѓа различни примени во производството на козметика и во исхраната.
Свежата маракуја содржи витамин Ц (36%), прехранбени влакна (42%), Б-витамините рибофлавин (11%) и ниацин (10%), железо (12%) и фосфор (10%) како значаен дел од дневната вредност.[8]
Пресечена виолетова маракуја
Жолти маракуи
Виолетови маракуи
Големинска разлика помеѓу жолтата и виолетовата маракуја
Маракуја или јадливо часовниче (науч. Passiflora edulis) — ползечки вид од родот часовниче (Passiflora) со потекло од Бразил, Парагвај и северна Аргентина.
Се одгледува како ароматично овошје во тропските и суптропските краишта, како и Јужна Америка, Средна Америка, Карибите, Африка (каде се нарекува виолетова гранадила), јужна Азија, Израел, Австралија, Хаваи (каде се нарекува лиликои) и САД.
Плодот е топчест до јајцевиден, жолт или темновиолетов по боја со сочна внатрешност и поголем број семки. Се јаде самостојно, но и се додава во сокови како додаток за вкус.
लहरे आँप अथवा षडरस लहरामा फल्ने एक प्रकारको फल हो। यसको नाम आँप भएपनि यो फल साधारण आँप भन्दा पूर्ण रुपमा फरक हुन्छ । यो फल दक्षिण अमेरिकाको रैथाने वनस्पति हो ।
फल
फल
तीन प्रजातिका लहरे आँप
A purple passion fruit
आधा फ्याक पारिएको लहरे आँपको फल
Yellow maracuya harvested (P. edulis var. flavicarpa)
Purple passion fruits harvested
Size difference between yellow and purple passion fruits
Passion fruit on the vine
Passiflora edulis प्रजातिको लहरे आँपको फूल
लहरे आँप अथवा षडरस लहरामा फल्ने एक प्रकारको फल हो। यसको नाम आँप भएपनि यो फल साधारण आँप भन्दा पूर्ण रुपमा फरक हुन्छ । यो फल दक्षिण अमेरिकाको रैथाने वनस्पति हो ।
கொடித்தோடை (தாட்பூட்பழம்) (Passion fruit, Passiflora edulis) என்பது தாட்பூட்டின் கொடி இனப் பழமாகும். இது பிரேசில், பரகுவே, உருகுவே மற்றும் தென் ஆர்ஜெந்தீனா ஆகிய நாடுகளைத் தாயகமாகக் கொண்டது.
வெப்ப வலயம் நாடுகளில் வர்த்தகத்திற்காக வளர்க்கப்படும் இது தென் அமெரிக்கா, நடு அமெரிக்கா, கரிபியன், ஆப்பிரிக்கா, தெற்கு ஆசியா, வியட்நாம், இசுரேல், ஆத்திரேலியா, தென் கொரியா, ஹவாய், அமெரிக்க ஐக்கிய நாடு ஆகிய இடங்களில் வளர்கிறது.
கொடித்தோடைப் பழங்கள் வௌளரீயம், சாறு நிறைந்த பழமாகும். இது உருண்டையாகவும், நீள் வடிவமாகவும் காணப்படுவதோடு, பழுத்த பழங்கள் மஞ்சள், ஊதா ஆகிய நிறங்களில் உள்ளது.[1][2]
கொடித்தோடை (தாட்பூட்பழம்) (Passion fruit, Passiflora edulis) என்பது தாட்பூட்டின் கொடி இனப் பழமாகும். இது பிரேசில், பரகுவே, உருகுவே மற்றும் தென் ஆர்ஜெந்தீனா ஆகிய நாடுகளைத் தாயகமாகக் கொண்டது.
வெப்ப வலயம் நாடுகளில் வர்த்தகத்திற்காக வளர்க்கப்படும் இது தென் அமெரிக்கா, நடு அமெரிக்கா, கரிபியன், ஆப்பிரிக்கா, தெற்கு ஆசியா, வியட்நாம், இசுரேல், ஆத்திரேலியா, தென் கொரியா, ஹவாய், அமெரிக்க ஐக்கிய நாடு ஆகிய இடங்களில் வளர்கிறது.
கொடித்தோடைப் பழங்கள் வௌளரீயம், சாறு நிறைந்த பழமாகும். இது உருண்டையாகவும், நீள் வடிவமாகவும் காணப்படுவதோடு, பழுத்த பழங்கள் மஞ்சள், ஊதா ஆகிய நிறங்களில் உள்ளது.
.jpg)
.jpg){kind=link}