Food consumption is regulated by a lizard’s internal temperature. In the wild, this species ceases feeding when its internal temperature is less than 27°C. Captive lizards, can feed when their internal temperatures are lower, but must have time for acclimatization. These lizards feed on invertebrates, focusing on hemipterans (e.g., cicadas), spiders, and mealworms. Sometimes they also feed on moth larvae.
Animal Foods: insects; terrestrial non-insect arthropods
Primary Diet: carnivore (Insectivore )
The most common predators of this species are snakes. Additionally, hedgehogs, shrews, domestic dogs, and domestic and feral cats will eat juvenile lizards.
Known Predators:
Anti-predator Adaptations: cryptic
Viviparous lizards have a wide color range, varying between brown, red, grey, green, or black. This species displays sexual dimorphic color patterns on its underside, with males being brightly colored in yellows, blues, oranges, and greens. Males are also easily identified by having white spots in a longitudinal arrangement on their dorsal side. The base of the tail in sexually mature males is also noticeably thicker than in females. Sexually mature adults of both sexes typically weigh between 2 to 5 g, with total lengths of 50 to 77 mm.
Average mass: 2-5 g.
Average length: 50-70 mm.
Other Physical Features: heterothermic
Sexual Dimorphism: sexes colored or patterned differently; male more colorful
The average lifespan of viviparous lizards is 5 to 6 years. Most mortality is from natural causes, rather than predation. There have been three documented cases of individuals living up to 8 years. In captivity, the lifespan of these lizards is 4 to 6 years.
Range lifespan
Status: wild: 8 (high) years.
Range lifespan
Status: captivity: 6 (high) years.
Typical lifespan
Status: wild: 5 to 6 years.
Typical lifespan
Status: captivity: 4 to 6 years.
Viviparous lizards have the ability to acclimate to a range of climates and elevations. This species lives in a variety of habitats, including peat bogs, heathlands, meadows, and dunes. They also tend to be found around bodies of water such as lakes or streams.
Range elevation: 0 to 3,000 m.
Habitat Regions: temperate ; terrestrial
Terrestrial Biomes: desert or dune ; savanna or grassland
Wetlands: marsh ; swamp ; bog
Other Habitat Features: riparian
Viviparous lizards are found throughout Europe and northern Asia, including China and Japan, with a north to south range extending from Italy to northern Russia. It is the only lizard species found in Ireland.
Biogeographic Regions: palearctic (Native )
Viviparous lizards typically communicate through olfactory signals. They have femoral pores (on their thigh) that secrete hormones that act as chemical cues. The chemical signals produced by males are cues to females regarding their suitability for reproduction and competitive ability.
Viviparous lizards are able to perceive their environment through visual, auditory, olfactory, and vibrational cues.
Communication Channels: visual ; chemical
Other Communication Modes: scent marks
Perception Channels: visual ; tactile ; acoustic ; vibrations ; chemical
Viviparous lizards are the only lizard species that is known both to give live birth and to lay eggs. The reasons for differences in reproductive method between indiviudals or entire subpopulatons has yet to be discovered. When lizards are placed in multiple environments, females bear their young in different ways.
When the young are born live, they do not all arrive at the same time, with the first and last individuals being born a few days to a week apart. In oviparous individuals, the development of the egg takes around 3 months to complete. Individual sexes are not determined until sexual maturity.
Development - Life Cycle: indeterminate growth
Their are no known negative effects of viviparous lizards on humans.
Due to their rare reproductive qualities, viviparous lizards are of great research interest.
Positive Impacts: research and education
Viviparous lizards are secondary consumers that prey on smaller insects and other arthropods, and are also a source of food to larger predators such as snakes, dogs and cats. They are hosts to protozoal parasites in the genera Haemogregarina and Plasmodium, an external parasitic mite. These parasites affect the immune system of the lizards and decrease energy reserves. Heavy infections may sometimes result in death.
Commensal/Parasitic Species:
Viviparous lizard populationss are considered stable, but the species is protected in some countries within its range (e.g. Switzerland). Many of the areas in which it occurs are also protected.
US Federal List: no special status
CITES: no special status
State of Michigan List: no special status
Male viviparous lizards must shed their skin before mating, which generally occurs in April. Before males shed, they show very little reproductive interest in females. The female lizards also shed, buty do not attempt to engage males in reproduction. When choosing a mate, males base the decision on the female’s skin color. The duller the female's color, the higher the chance of mating and survival of young, due to the better camouflaging of more drably colored females. Males typically engage in mating within 30 seconds of meeting a female. Mating behavior is initiated by males biting the female’s head, and then copulating with her several times over the course of 5 to 30 minutes. Females exhibit aggressive behavior if they do not wish to mate, snapping their jaws, biting fiercely, and running away from undesirable males. Both males and females have multiple mates.
Mating System: polygynandrous (promiscuous)
Viviparous lizards reach sexual maturity at approximately 2 years of age, with females tending to mature more slowly than males. Although oviparous females lay 7 to 70 undeveloped eggs, only 5 to 8 typically survive, with similar numbers of offspring being produced by oviparous and viviparous individuals. After the eggs are laid, they are typically hidden in vegetated areas close to water. Development takes approximately 3 months to complete. In the wild, newly born lizards reach independence one day after birth, after breaking out of the egg membrane in which they are born. In captivity, lizards achieved independence in 1 to 6 days.
Breeding interval: Viviaporus lizards breed once a year.
Breeding season: Copulation occurs in April or May. Eggs (or live young) are typically produced in July.
Range number of offspring: 4 to 8.
Average number of offspring: 5.
Average gestation period: 3 months.
Range time to independence: 1 to 6 days.
Average time to independence: 4 days.
Average age at sexual or reproductive maturity (female): 24 months.
Average age at sexual or reproductive maturity (male): 22 months.
Key Reproductive Features: iteroparous ; seasonal breeding ; sexual ; fertilization ; viviparous ; oviparous
While viviparous females do offer protection to developing young by harboring them inside their body, viviparous lizards have no involvement in raising their young. Although the young lizards do not interact with either parent, they can identify their mother’s scent throughout their life.
Parental Investment: female parental care ; pre-hatching/birth (Protecting: Female)
Diridoğan kərtənkələlər (lat. Zootoca vivipara) — Əsl kərtənkələlər fəsiləsinə və eyni adlı cinsə aid növ. Bəzən bu növün daxil olduğu cinsi Meşə kərtənkələləri (Zootoca) adlandırılır. Əvvəllər isə bu növ Yaşıl kərtənkələlər cinsinə daxil edilirdi.
Demək olar ki, bütün Şimali Avropa boyunca, Mərkəzi və Şərqi Avropada və Şimali Asiya ərazilərində yayılmışlar. Onlar soyuq temperatura davamlığı ilı seçilirlər. Bu səbəbdən arealları Şimal Buzlu okean sahillərinə qədər uzanır.
Diridoğan kərtənkələlər 15-18 sm uzunluğa malik olsalarda onun 10-11 sm quyruğu təşkil edir. Belinin ortası qəhvəyi olur və tünd xətlərə malik olurlar. Aşağı nahiyəsi açıq rənglərdə olur. Erkəklərdə yaşıl vəya sarı, dişilərdə isə kərniç-qırmızı olur. Bəzən büstütün qara (Melanizm) rəngdə olan fərdlərədə rast gəlinir.
Əsasən kiçik Cücülərlə, yağış qurdları və molyusklarla qidalanır. Onlar öz şikarlarını kiçik dişləri ilə saxlayırlar. Şikarlarını dişləri ilə doğraya bilmirlər və onları diri udurlar.
Onlar yaxşı üzə bilirlər. Düşmənlərdən qaçarkən suya girərək üzür və ya daşların arasında gizlənirlər. Bəzən isə torpağın altına qazaraq girirlər. Qışı isə 30-40 sm dərinlikdə yerləşən yuvalarda keçirirlər.
Diridoğan kərtənkələ 3 yaşına catarkən yetkinləşir. Aprel-may ayları çütləşmə baş verir. Diri doğması ilə seçilir. İyulun ortası-avqustun əvvələri 8-12 olmaq bala doğur. Balalar 34–40 mm uzunluğa malik olur.
Arealın cənub-qərbində Kantabriy dağları bölgəsində bu növün nümayəndələri yumurta qoymaqla çoxalır.
Diridoğan kərtənkələlər (lat. Zootoca vivipara) — Əsl kərtənkələlər fəsiləsinə və eyni adlı cinsə aid növ. Bəzən bu növün daxil olduğu cinsi Meşə kərtənkələləri (Zootoca) adlandırılır. Əvvəllər isə bu növ Yaşıl kərtənkələlər cinsinə daxil edilirdi.
Madfall fach a geir ar draws y rhan fwyaf o Ewrop a Gogledd Asia yw'r fadfall gyffredin neu yn syml madfall (Zootoca vivipara, gynt Lacerta vivipara). Mae'r corff a phen hyd at 6.5 cm o hyd ac mae'r gynffon hyd at 13 cm.[1] Fel rheol, mae'r gwryw'n frown gyda smotiau du a gwyn a bol oren. Mae gan y fenyw ystlysau tywyll a llinell dywyll ar hyd yr asgwrn cefn.[2]
Mae'n byw mewn amrywiaeth o gynefinoedd megis rhostir, glaswelltir, twyni a choetir agored.[1] Mae'n bwydo ar bryfed a phryfed cop yn bennaf.[2] Mae'n rhoi genedigaeth i epil byw fel rheol ond mae rhai poblogaethau deheuol yn dodwy wyau.[1]
Madfall fach a geir ar draws y rhan fwyaf o Ewrop a Gogledd Asia yw'r fadfall gyffredin neu yn syml madfall (Zootoca vivipara, gynt Lacerta vivipara). Mae'r corff a phen hyd at 6.5 cm o hyd ac mae'r gynffon hyd at 13 cm. Fel rheol, mae'r gwryw'n frown gyda smotiau du a gwyn a bol oren. Mae gan y fenyw ystlysau tywyll a llinell dywyll ar hyd yr asgwrn cefn.
Mae'n byw mewn amrywiaeth o gynefinoedd megis rhostir, glaswelltir, twyni a choetir agored. Mae'n bwydo ar bryfed a phryfed cop yn bennaf. Mae'n rhoi genedigaeth i epil byw fel rheol ond mae rhai poblogaethau deheuol yn dodwy wyau.
Ještěrka živorodá (Zootoca vivipara, starším názvem Lacerta vivipara) je široce rozšířený eurasijský plaz a vůbec nejhojnější druh ještěrky v Česku.
Ještěrka živorodá je obvykle méně než 15 cm dlouhá (vyjma ocasu, který je 1,5 až 2krát delší než celé tělo), má krátké končetiny s dlouhými prsty a silnější krk a ocas. Její zbarvení je dle lokalit značně proměnlivé. Nejčastěji se objevují světle hnědí jedinci, ale může být zbarvena např. šedě, olivově zeleně nebo dokonce černě. Samci bývají většinou v porovnání se samicemi štíhlejší a mnohdy postrádají i tmavé pruhy na bocích nebo na hřbetu, tmavé skvrny na břišní straně těla a na rozdíl od samic mívají výrazněji zbarvenou břišní část.
V Česku nám hrozí záměna s podobnou ještěrkou zední (Podarcis muralis), která bývá o něco větší a na těle má výrazné síťkování.
Ještěrka živorodá patří mezi vůbec nejrozšířenější druhy pozemních plazů na světě. Nalezneme ji téměř v celé Evropě a západní až východní Asii, od Irska po ostrov Hokkaidó a Sachalin. Chybí v zemích kolem Černého moře a ve většině středomořských oblastí, ačkoli se vyskytuje i v severním Portugalsku a Španělsku, v severní Itálii, Srbsku, Severní Makedonii a Bulharsku.
Díky své vysoké přizpůsobivosti dokáže žít ještěrka živorodá i ve vysoce položených, severních oblastech jako jeden z mála žijících plazů a pomyslnou hranici jejího areálu výskytu tvoří až Polární kruh. Vystupuje obvykle do nadmořské výšky pod 2 000 m, ale v některých oblastech, např. v Alpách, ji můžeme spatřit i v 3 000 m n. m. V České republice ji nejčastěji nalezneme v zahradách, parcích, lesích, horských oblastech nebo na loukách. V jiných částech světa se vyskytuje i v lokalitě s rýžovými poli nebo poblíž bažin.
Je aktivní ve dne a většinu času tráví na zemi, ačkoli umí dobře i šplhat po stromech nebo skalách. Její potravou se stávají především drobní bezobratlí živočichové, zvláště pak hmyz nebo členovci. Sama se pak stává potravou hadů nebo větších dravých ptáků. Za chladnějších letních dnů se často vyhřívá na výslunných březích, zplošťuje přitom tělo a roztahuje končetiny.
V severnějších oblastech začíná hibernovat v září nebo říjnu, pod zemí nebo pod kameny. Probouzí se přitom až v únoru. Populace z teplejších oblastí často nehibernují vůbec a jsou aktivní po celý rok, ačkoli v zimě obvykle méně.
Páří se v dubnu až květnu. Samec dosahuje pohlavní dospělosti ve dvou, samice až ve třech letech života. Samici při páření samec pevně stiskne a pokud není samice připravena na spáření, svého nápadníka uvědomí silným kousnutím. Mláďata se vyvíjí v matčině břiše přibližně tři měsíce.
Svůj název, živorodá, získala díky mezi ještěrkami neobvyklé vlastnosti rodit živá mláďata. Ještěrka živorodá je jedním z mála reprodukčně bimodálních druhů plazů, u níž se vyskytují jak živorodé (lecitotrofní), tak vejcorodé populace. Živorodá (lecitotrofní) populace je ve většině areálu.[2] Populace jihozápadní Evropy jsou oviparní. Mláďata se rodí obvykle v červenci a v jednom vrhu jich je 3–10. Mladé ještěrky se rodí ve vaječné bláně, z níž se téměř okamžitě dostávají, jsou černá a po narození velká obvykle méně jak cm. Jde také o poměrně dlouhověkého plaza, v přírodě se dožívá obvykle i více jak 15 let.
V České republice je zvláště chráněna jako silně ohrožený druh[3], je tedy mimo jiné zakázán i její odchyt, chov v zajetí a prodej. Chráněna jsou i její vývojová stádia a sídla.[4]
V tomto článku byly použity překlady textů z článků Viviparous lizard na anglické Wikipedii a Jaszczurka żyworodna na polské Wikipedii.
Obrázky, zvuky či videa k tématu ještěrka živorodá ve Wikimedia Commons
Galerie ještěrka živorodá ve Wikimedia CommonsJeštěrka živorodá (Zootoca vivipara, starším názvem Lacerta vivipara) je široce rozšířený eurasijský plaz a vůbec nejhojnější druh ještěrky v Česku.
Almindeligt Firben eller Skovfirben (latin: Zootoca vivipara), tidligere Lacerta vivipara. Den er i gennemsnit 15-20 cm. lang, hvoraf halen udgør halvdelen. De fleste af artens populationer føder levende unger, i modsætning til de fleste andre øgler, der lægger æg.
Skovfirben er fredet i Danmark [2]
Almindeligt Firben eller Skovfirben (latin: Zootoca vivipara), tidligere Lacerta vivipara. Den er i gennemsnit 15-20 cm. lang, hvoraf halen udgør halvdelen. De fleste af artens populationer føder levende unger, i modsætning til de fleste andre øgler, der lægger æg.
Skovfirben er fredet i Danmark
Die Waldeidechse (Zootoca vivipara, Syn.: Lacerta vivipara), auch Bergeidechse oder Mooreidechse genannt, gehört zur Klasse der Reptilien und zur Familie der Echten Eidechsen (Lacertidae). Die neu etablierte Gattung Zootoca ist monotypisch, besteht also nur aus dieser einen Art. Von der Deutschen Gesellschaft für Herpetologie und Terrarienkunde wurde sie 2006 zum Reptil des Jahres gekürt. Damit sollte die „erfolgreichste“ Reptilienart der Welt (gemessen an ihrer weiten Verbreitung) in das öffentliche Bewusstsein gerückt werden.
Die Waldeidechse hat eine Gesamtlänge von maximal 18 Zentimetern. Davon entfallen bis zu sechs, bei den Weibchen bis zu sieben Zentimeter auf Kopf und Rumpf. Der kräftige Schwanz erreicht das 1,25- bis 2-fache der Kopf-Rumpf-Länge (Maximalwert bei Männchen). Die Art ist schlank, kurzbeinig und weist einen – im Vergleich beispielsweise zur Zauneidechse – kleinen, ziemlich abgeflachten Kopf auf, bei den Weibchen noch mehr als bei den Männchen. Das sogenannte Halsband ist stark gezähnt und die im Querverlauf nur 25 bis 37 Rückenschuppen sind sehr rau und gewöhnlich gekielt. Die Grundfärbung ist braun, manchmal auch grau. Dazu zeigen viele Tiere einen dunklen, in Einzelflecke aufgelösten „Aalstrich“ auf dem Rücken, dunkle Seiten sowie helle, strichförmige Flecken auf der Oberseite (sehr variabel). Die Kehle ist weißlich oder bläulich, der Bauch hell- oder dunkelgelb; bei Männchen zur Paarungszeit orange oder seltener rötlich und dann oft mit dunklen Flecken übersät. Manchmal kommen auch komplett schwarz gefärbte Alttiere vor, sogenannte Schwärzlinge.
Die Jungen sind sehr dunkel – nahezu schwärzlich – und bronzefarben. Sie messen nach der Geburt drei bis vier Zentimeter.
Relativ „buntes“ Männchen beim Sonnenbad
Kontrastarm gezeichnetes Weibchen
Weibchen haben einen besonders kurzen, flachen Kopf.
Waldeidechsen in verschiedenen Farb- und Altersstufen, teilweise mit Befall von Ixodes ricinus
Schwärzlinge der Waldeidechse sind am Großen Feldberg/Taunus häufig anzutreffen.
Als Schwärzling in der Ritze gut getarnt
Das eurasische Verbreitungsgebiet der Waldeidechse ist extrem groß und reicht von Nordwestspanien und Irland im Westen bis nach Ostsibirien und zur Insel Sachalin im Osten sowie von der Barentssee und dem Eismeer im Norden bis zur Po-Ebene, Südserbien, Bulgarien und Nordkasachstan im Süden. Es ist die am weitesten nach Norden vordringende Reptilienart, die am Varangerfjord den 70. Breitengrad erreicht. Ihre Höhenverbreitung geht in den Alpen bis 2200 (3000) Meter über NN.
Als Lebensraum werden Moore, Heiden, Grasfluren, aufgelassene Steinbrüche und Sandgruben, Dünen sowie Waldflächen und -ränder im Flach-, Hügel-, Moor- und Bergland besiedelt. Dabei werden vegetationsreiche Saumstrukturen, Böschungen und Lichtungen bevorzugt. Die Art ist feuchtigkeitsbedürftiger als andere Eidechsenarten. Bei Gefahr flieht sie auch ins Wasser und durchschwimmt dieses. Die Waldeidechse ist tagaktiv und meist standorttreu. Gelegentlich kommt es aber vor, dass sich sogenannte „Pioniere“ zum Abwandern entschließen. Sie sind dafür verantwortlich, dass auch neuer Lebensraum besiedelt wird. Die Weibchen können sich in kurzer Zeit mit mehreren Männchen paaren. Die Jungen, die dann zeitgleich zur Welt kommen, haben manchmal unterschiedliche Väter. Waldeidechsen sind in der Regel lebendgebärend (vivipar; vergl. Artname). Genauer handelt es sich allerdings meistens um ovovivipares Verhalten: Die zwei bis 12 Jungen pro Weibchen sind bei der Geburt dann noch von einer weichen Eihaut umhüllt, aus der sie sich nach einigen Minuten oder Stunden befreien. Seltener durchstoßen sie diese schon innerhalb des Mutterleibs (eigentliche Viviparie). In Südeuropa, etwa in den Pyrenäen und im Zentralmassiv, kommen auch eierlegende Waldeidechsen vor. Die eierlegenden Formen in Südslowenien und einigen Nachbarländern (Unterart Zootoca vivipara carniolica) weichen in Hinblick auf die Zahl der Chromosomen von den anderen ab. 2010 wurden in Österreich eine Mischzone zwischen viviparen/ovoviviparen und oviparen Waldeidechsen entdeckt. Die Hybriden zwischen den beiden Unterarten Z. v. carniolica und Z. v. vivipara sind oft fruchtbar und legen Eier, allerdings mit fortgeschrittenem Entwicklungsstadium der Jungtiere.[1]
Die Anpassung der Ovoviviparie ermöglicht der Waldeidechse das Vordringen in kältere Lebensräume, die den ausschließlich eierlegenden Arten wie der Zauneidechse verwehrt sind, da diese ihre Eier an einem Ablageort durch die Sonnenwärme ausbrüten lassen. Die Waldeidechse hingegen kann mit den Eiern im Bauch aktiv wechselnde Orte aufsuchen und sich dort sonnen. Die Geburt erfolgt nach etwa zwei Monaten Tragzeit. Die Jungen sind vom ersten Tag an auf sich allein gestellt und lernen durch Probieren, ungeeignete von genießbarer Beute zu unterscheiden. Geschlechtsreif werden die Tiere mit etwa zwei Jahren.
Waldeidechsen ernähren sich von Spinnen, Hundertfüßern, Heuschrecken, Ameisen, Fliegen, Pflanzenläusen und Zikaden. Die genaue Nahrungszusammensetzung variiert je nach Jahreszeit und örtlichem Angebot. Kleinere Beutetiere werden, nachdem sie durch Gehör und Sicht geortet wurden, mit den Kiefern gepackt und im Ganzen verschluckt, größere werden gekaut und die harte Chitinhülle anschließend wieder ausgespuckt.
Die Waldeidechsen gehören ihrerseits zum Beutespektrum von Schlangen (vor allem der syntop vorkommenden Arten Kreuzotter und Schlingnatter), verschiedenen Greifvögeln, Mardern und Wildschweinen – letztere wühlen die Waldeidechsen auch aus ihren Winterquartieren. Jungtiere werden manchmal von großen Laufkäfern ergriffen und gefressen. In der Nähe menschlicher Siedlungen dezimieren freigehende und streunende Hauskatzen die Bestände der Eidechsen.
Bestände der Waldeidechse werden unter anderem durch die Zerstörung von Magerbiotopen (Heide, Waldränder), durch Beseitigung von liegendem Totholz, Steinhaufen und Natursteinmauern, durch Aufforstung von Flächen (wichtige Sonnenplätze gehen verloren) und durch Pestizideinsatz auf Feldern und in Wäldern (indirekte Vergiftung durch Aufnahme von belasteten Futtertieren, Mangel an Beuteinsekten) dezimiert und verdrängt.
Gesetzlicher Schutzstatus (Auswahl)[2]
Nationale-Rote-Liste-Einstufungen (Auswahl)[3]
Die Waldeidechse (Zootoca vivipara, Syn.: Lacerta vivipara), auch Bergeidechse oder Mooreidechse genannt, gehört zur Klasse der Reptilien und zur Familie der Echten Eidechsen (Lacertidae). Die neu etablierte Gattung Zootoca ist monotypisch, besteht also nur aus dieser einen Art. Von der Deutschen Gesellschaft für Herpetologie und Terrarienkunde wurde sie 2006 zum Reptil des Jahres gekürt. Damit sollte die „erfolgreichste“ Reptilienart der Welt (gemessen an ihrer weiten Verbreitung) in das öffentliche Bewusstsein gerückt werden.
Li cwarpece ås oûs ås djonnes ou cwarpece ninte, c' est ene pitite sôre di cwarpece, corante el Walonreye.
No d' l' indje e sincieus latén : Lacerta vivipara ou Zootoca vivipara
Årvier des ôtès sôres di cwarpece, cisse-ciale vike ossu bén ezès frexhès plaeces k' ezès setches. On l' voerè dins les troufreyes, les clairisses, les prés, ou les hés al brouwire.
Li cwarpece ninte est minme capåbe di nedjî, sovint po schaper a on dandjî.
Loukîz a : mape di si spårdaedje el Walonreye.
Ele si rescontere totavå l' Walonreye. Mins eto dins tote l' Urope. Mins pus k' i vike å froed, pus k' si iviernaedje serè long (9 moes, eneviè 3 moes ezès pus tchôds payis).
Les djonnes discloynut d' l' oû docô après l' pounaedje. I sont ddja 4 cintimetes longs.[1]
Foyou Natagora sol cwarpece ninte
Li cwarpece ås oûs ås djonnes ou cwarpece ninte, c' est ene pitite sôre di cwarpece, corante el Walonreye.
No d' l' indje e sincieus latén : Lacerta vivipara ou Zootoca vivipara
Drėižos (luotīnėškā: Lacerta vivipara, onglėškā: Viviparous Lizard t.p. Common Lizard, vuokīškā: Waldeidechse) īr prī drėižū prėgolons ruoplis.
Lietovuo ta ī nuognē tonkė rūšės. Ėlgoms 6-10 cm. Spalva būn nug roduos lėgė jouduos.
Given medies, tīrūs, senūs ėškartūs, pruogomūs, medės ākštelies. Anam patink šlapuokas vėitas, vuo sausū vėitu prėveng.
Drėižos jied vuorus, vabzdius ė kėtus bastoumenius, vėsuokius kenkiejus.
Leevndboarnde lokketetsn (Zootoca vivipara), ol hier mêestol geweune lokketetsn (of olle streekvariantn dan dervôorn bestoan) enoemd, is êen van de twêe soortn lokketetsn die in West-Vloandern te viendn zyn, 'n aarn is d'hoazelworme. 't Is 't reptiel met de mêest nôordelikke verspreidienge (toet boovn 'n Nôordpoolcirkel) en doavôorn hen de mêeste populoaschn e hêel specioale anpassienge: ze leggn nunder eiers nie, mo broedn ze uut in nunder lyf en de joungn zyn leevnd ebôorn. 't Zyn vele menschn die 't verschil nie kenn tusschn lokketetsn en salamanders, mo die latste zyn amfibieën en gin reptieln.
Van kleur zyn lokketetsn bruun, ol kunn ze oek e groenn schienk hen, met e buuk die lichter is van kleur, in bepoalde streekn van Duutsland zyn ze zest zwort. Ze kommn nôois langer of 20 cantimeiters, me nundern steirt die dubbel zo lank of nunder lyf ku zyn, ol gebeur het froai vele dan ze e stik va nundern steirt kwytspeeln. Mêestol pakkn bêestn nunder an nundern steirt, die toune ossan up de zeste plekke ofbrikt en nog bluuft sparteln, woadeure dan ze kunn weggroakn. Achter en ende groeit er were e stik van dienn steirt an, mo da stik is ossan korter en dounkerder van kleur. In streekn woa dan ze olletwêe zittn, kuj missn tusschn leevndboarnde lokketetsn en meurlokketetsn, mor ol hier kut dadde nie, want 't zittn gin zukke in West-Vloandern. In Vloandern zittn der mo twêe populoaschn en dedie zyn bykan zeker uutezet: êen in Oud-Heverlee en êen in Muizen.
Ze zyn mêestol up de ground te viendn, bevôorbeeld ounder hout of stêenn, mo ze kunn oek froai goed klemmn, dat doen ze bevôorbeeld voun te zunn. Z'eetn zevve olle sôortn fernient, lik kobbn, duzendpôotn, vliegn, miern, bladluuzn en sprienkhoanders. Zevve zyn ze oltemets upefret deur slangn (nie ol hier vaneigens, want 't zittn in West-Vloandern gin slangn), stekveugels, marters (wezels, fiesjouws, dassn, boom- en stêenmarters) en woa dan der menschn zittn oek deur kattn. 't Gebeurt dan de joungsjes ook deur schoelappers estekt zyn.
Lokketetsn zyn oek indeliksche goeie zwemmers, sommigste weetnschappers peizn zest dan ze ezo zo nôordelik zyn erocht. Zwemmn doen ze surtout voun weg te groakn van bêestn die nunder wulln pakkn.
'n Poartyd begunt rechtet achter nunder wientersloape. Ze vervelln toune en zorgn dan ze e territorium hen woa dan der zovele meugelik wuvetjes zittn, ze vichtn oltemets keihard voun da stiksje ground. De wuvetjes zyn nie zo zindelik, ze poarn mêestol me mêerder vintjes. Olhoewel dan de mêeste gin eiers leggn, zyn der egliek, bevôorbeeld in Spanje, die nunder eiers geweune up de ground leggn. Van de mêeste gebeurt dadde dus nie en 't deurt oek lange vôorn dan de joungn ebôorn zyn ('t gebeurt oek dan ze toune nog in e velletje zittn, die wel stief simpel scheurt), toet 4 moandn.
De leevndboarende lokketetse komt in verre hêel Europa, ollêne up Ysland en in Portugal zittn der ginne. In Nôorweegn leevn ze toet 300 kilomeiters boovn 'n Nôordpoolcirkel, up à peu près 70° nôorderbrêedte. Hoe nôordelikker dan ze zittn, hoe langer da nunder wientersloape deurt, in 't zuudn van Europa deurt ze 3 moandn, hêel in 't nôordn kut dadde 9 moandn zyn. In olle landn round de Middellandsche Zêe zittn der leevndboarnde lokketetsn, mo ollemoale redelik verre van de kustn, doa zittn der e masse aar sôortn lokketetsn. Oek round de Zworte Zêe goj der ginne viendn. In 't ôostn zittn der in Rusland toet an de kustn van 'n Stilln Oceoan en ezo e stik no 't zuudn toet verre in China. Oek up Japan en 't Russisch eiland Sakhalin (die juuste boovn Japan ligt) kommn ze vôorn.
In Vloandern zittn der surtout in 't ôostn (Limburg en e stik van Antwerpn en Vlams-Broabant), in West-Vloandern kuj ze viendn in de streke tusschn Beirnem en Toeroet, in De Panne en Koksyde en oek nog hier en doa, lik in Gilwe, Yper en Dentergem. In Vloandern is 't e beschermde sôorte, ze meugn dus nie dôodedoan, evangn of verplatst zyn.
Van leefgebied zyn ze nie ol te zindelik, ze kommn in de duunn vôorn, mor oek in busschn en up de bergn (in d'Alpn toet bykan 3000 meiters hoge), ze kunn 't oek eirdn an spôorweugn en woa da 't er bebouwienge is. Ollêne van beboerde stikkn zyn ze nie zot.
Leevndboarnde lokketetsn (Zootoca vivipara), ol hier mêestol geweune lokketetsn (of olle streekvariantn dan dervôorn bestoan) enoemd, is êen van de twêe soortn lokketetsn die in West-Vloandern te viendn zyn, 'n aarn is d'hoazelworme. 't Is 't reptiel met de mêest nôordelikke verspreidienge (toet boovn 'n Nôordpoolcirkel) en doavôorn hen de mêeste populoaschn e hêel specioale anpassienge: ze leggn nunder eiers nie, mo broedn ze uut in nunder lyf en de joungn zyn leevnd ebôorn. 't Zyn vele menschn die 't verschil nie kenn tusschn lokketetsn en salamanders, mo die latste zyn amfibieën en gin reptieln.
Wieszczórka żëwòródka (Zootoca vivipara) – to je ôrt gadzënë z rodzëznë prôwdzëwëch wieszczórków (Lacertidae). Òna żëje m. jin. na Kaszëbach, zjôdô np. smôrzcze bez bùdinôszków i je dzélowò chrónionô. Òna je zrzeszoné z barżi sëchima sedlëszczama, a òb zëmã spi.
Wieszczórka żëwòródka (Zootoca vivipara) – to je ôrt gadzënë z rodzëznë prôwdzëwëch wieszczórków (Lacertidae). Òna żëje m. jin. na Kaszëbach, zjôdô np. smôrzcze bez bùdinôszków i je dzélowò chrónionô. Òna je zrzeszoné z barżi sëchima sedlëszczama, a òb zëmã spi.
Zootoca vivipara (d'antes Lacerta vivipara) ye a especie de sargantana d'a familia lacertidae y orden squamata. Adintro d'os reptils ye a especie que presenta un aria de distribución més septentrional, y o solo reptil d'Irlanda. Ye una especie muito higrofila.
A suya aria de distribución forma una faixa latitudinal en Eurasia dende Galicia y Irlanda por l'ueste dica Manchuria y dica a isla Sakhalín por l'este. En Europa arriba a los 70º de latitut norte en Noruega, y por o sud a suya aria de distribución remata en o norte d'a Peninsula Iberica y Bulgaria. En l'Alto Aragón se restrinche quasi a las vals d'o Pireneu Axial dica os 2.400 m, a man de paúls, vivers, fayars aclaratos u marguins d'arrigachuelos.
Zootoca vivipara (d'antes Lacerta vivipara) ye a especie de sargantana d'a familia lacertidae y orden squamata. Adintro d'os reptils ye a especie que presenta un aria de distribución més septentrional, y o solo reptil d'Irlanda. Ye una especie muito higrofila.
Күлгэри (лат. Lacerta vivipara, нууч. Живородящая ящерица) — Саха сирин улахан аҥаарыгар үөскүүр, ол эрээри Өлүөнэ тардыытын соҕуруу өттүгэр эрэ элбэхтик көстөр. Омолой уонна Индигиир өрүстэргэ сэдэхтик көстөр.
Дьиҥнээх күлгэрилэр уустарыгар киирэр. Саха сиригэр үөскүүр икки рептилиялартан биирдэстэрэ (иккис эриэн үөн).
Саха сиригэр 16 см дылы улаатар, ыйааһына 2 — 7 г буолар. Бытааннык хамсанар уонна куһаҕаннык көтөр үөннэриэн аһылыктанар. Икки сааһыгар ууһуур кыахтанар.
Пресноводные рыбы, земноводные и пресмыкающиеся Якутии: Справочник-опеределитель. Б. И. Сидоров, М. М. Тяптиргянов. — Якутск: Бичик, 2004. — 64 с., ил. ISBN 5-7696-1590-7
Яшчарка жывародная, жывародка (Zootoca vivipara, Lacerta vivipara) — від паўзуноў сямейства сапраўдных яшчарак.
— сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Яшчарка жывародная, жывародка (Zootoca vivipara, Lacerta vivipara) — від паўзуноў сямейства сапраўдных яшчарак.
The viviparous lizard, or common lizard, (Zootoca vivipara, formerly Lacerta vivipara), is a Eurasian lizard. It lives farther north than any other species of non-marine reptile, and is named for the fact that it is viviparous, meaning it gives birth to live young (although they will sometimes lay eggs normally).[3] Both "Zootoca" and "vivipara" mean "live birth," in Greek and Latin respectively. It was called Lacerta vivipara until the genus Lacerta was split into nine genera in 2007 by Arnold, Arribas & Carranza.[4]
Male and female Zootoca vivipara are equally likely to contract blood parasites.[5] Additionally, larger males have been shown to reproduce more times in a given reproductive season than smaller ones.[6]
The lizard is also unique as it is exclusively carnivorous, eating only flies, spiders, and insects.[7] Studies show that the more carnivorous an individual is (the more insects they eat), the less diverse the population of parasitic helminths that infest the lizards.[7]
Zootoca vivipara lives in very cold climates, yet participates in normal thermoregulation instead of thermoconformity.[8] They have the largest range of all terrestrial lizards which even include subarctic regions. It is able to survive these harsh climates as individuals will freeze in especially cold seasons and thaw two months later. They also live closer to geological phenomena that provide a warmer environment for them.[8]
Zootoca vivipara is a small lizard, with an average length between 50 and 70 mm (2.0 and 2.8 in) and an average mass of 2 to 5 g (0.071 to 0.176 oz).[3] They exhibit no particular colour, but can be brown, red, grey, green, or black.[3] The species exhibits some sexual dimorphisms. Female Z. vivipara undergo colour polymorphism more commonly than males. A female lizard's display differs in ventral colouration, ranging from pale yellow to bright orange and a mixed colouration. There have been many hypotheses for the genetic cause of this polymorphic colouration. These hypothesis test for colouration due to thermoregulation, predator avoidance, and social cues, specifically sexual reproduction. Through an experiment conducted by Vercken et al., colour polymorphism in viviparous lizard is caused by social cues, rather than the other hypotheses. More specifically, the ventral colouration that is seen in female lizards is associated with patterns of sexual reproduction and sex allocation.[9]
The underside of the male is typically more colourful and bright, with yellow, orange, green, and blue, and the male typically has spots along its back.[3] On the other hand, females typically have darker stripes down their backs and sides. Additionally, males have been found to have larger heads than their female counterparts, and this trait appears to be sexually selected for.[6] Males with larger heads are more likely to be successful in mating and male-male interactions than smaller-headed Z. vivipara. [6] Larger males also have been shown to reproduce more frequently during one mating season compared to smaller males.[6] Characteristic behaviors of the species includes tongue flicking in the presence of a predator and female-female aggression that seems to be mediated by the colour of their side stripe.[3]
Z. vivipara is terrestrial, so they spend most of their time on the ground, though they do occasionally visit sites of higher elevation.[10] The lizard thermoregulates by basking in the sun for much of the time. In colder weather, they have been known to hibernate to maintain proper body temperatures. They hibernate between October and March.[11] Their typical habitats include heathland, moorland, woodland and grassland.[12]
The viviparous lizard is native to much of northern Eurasia. In Europe, it is mainly found north of the Alps and the Carpathians, including the British Isles but not Iceland, as well as in parts of northern Iberia and the Balkans; In Asia it is mostly found in Russia, excluding northern Siberia, and in northern Kazakhstan, Mongolia, China, and Japan. Z. vivipara has the largest distribution of any species of lizard in the world.[13]
The size of the home range of the lizard ranges from 539 m2 to 1692 m2, with males generally having larger home ranges.[3] The size of an individual lizard's home range is also dependent on population density and the presence of prey.[3]
Unlike many other lizards, Z. vivipara is exclusively carnivorous.[7] Their diet consists of flies, spiders, and various other insects, including hemipterans (such as cicadas), moth larvae, and mealworms.[7][14] The species is a predator, so it actively hunts down all of its prey.[7] One study found that when controlled for body size, females consumed more food than males. Feeding rates also increased with increased sunshine.[15]
Birds are common predators of Z. vivipara. Male-biased predation of Z. vivipara by the great grey shrike (L. excubitor) has been studied, finding that adult males, over adult females and juveniles, were preferentially predated on. This bias may be due to increased activity of adult males during the reproductive season.[16]
Predators of this species include birds of prey, crows, snakes, shrikes, hedgehogs, shrews, foxes, and domestic cats.[17][11]
Z. vivpara can be infested by helminths, a small parasitic worm.[7] The species diversity of parasites is affected by the diet of the individual lizard and the number of parasites on a host is affected by the host's size.[7] Results of a study shows that the more carnivorous an individual is, the less diverse its parasite population. Additionally, larger lizards had a greater number of parasites on them.[7]
Z. vivipara is also infected by blood parasites. In a study investigating the prevalence of blood parasites in Z. vivipara and L. agilis, Z. vivipara was found to be parasitized with an incidence rate of 39.8%, while L. agilis was parasitized with an incidence rate of 22.3%.[5] This same study shows that there was not a significant difference between the parasitization of male and female Z. vivipara.[5]
The viviparous lizard is named as such because it is viviparous. This refers to its ability to give birth to live young, although the lizards are also able to lay eggs.[18] The origin of this characteristic is under debate. Some scientists argue that viviparity evolved from oviparity, or the laying of eggs, only once.[18] Proponents of this theory also argue that if this is the case, it is possible, though rare, for species to transition back to oviparity.[18] Research from Yann Surget-Groba suggests that there have in fact been multiple events of the evolution of viviparity from oviparity across different clades of the viviparous lizard. They also argue that a reversion to oviparity is not as rare as once believed, but has occurred 2 to 3 times in the history of the species.[18]
The range of viviparous populations of Z. vivipara extends from France to Russia. Oviparous populations are only found in northern Spain and the southwest of France.[19] Some research in the Italian alps has suggested that distinct populations of oviparous and viviparous Z. vivipara should be considered separate species. Cornetti et al. (2015) identified that viviparous and oviparous subpopulations in contact with each other in the Italian alps are reproductively isolated.[20] Hybridization between viviparous and oviparous individuals of Z. vivipara leads to embryonic malformations in the laboratory.[21] However, these crosses do produce a "hybridized" generation of offspring, with females retaining embryos for much longer in utero than oviparous females, with embryos surrounded by thin, translucent shells.[22][23]
Z. vivipara juveniles reach sexual maturity during their second year of their life.[24] A study that explored the presence of male sex cells in reproducing males found that for the two weeks following the end of hibernation, males are infertile, and therefore incapable of reproducing.[24] The same study also found that larger males produce more sperm during the reproductive season and have fewer left over at the end of the reproductive season than their smaller counterparts.[24] This suggests that the larger a male is, the more reproductive events they participate in.[24]
Research also suggests that in exclusively oviparous populations of Z. vivipara, altitude influences the number of clutches laid in a reproductive season as well as when reproduction begins. Generally, lizards living at higher altitudes have been found to begin reproduction later and lay fewer clutches (often 1) in a given reproductive season.[24]
Z. vivipara typically lives for 5 to 6 years.[25]
Head size is a sexually dimorphic trait, with males having larger heads than females. The average head width and length of the males measured were found to be 5.6 and 10.5 mm (0.22 and 0.41 in), respectively.[6] The average head width and length of the females measured were found to be 5.3 and 9.7 mm (0.21 and 0.38 in), respectively. During the first state of courtship in Z. vivipara, called "Capture", the male uses its mouth and jaw to capture the female and initiate copulation.[6] The results of this study demonstrated that males with larger head sizes (both length and width) were more successful in mating than those with smaller heads, suggesting that head size undergoes sexual selection.[6]
Head size has also been shown to be a predictor of success in male-male interactions.[6] The head is used as a weapon in male-male interactions, and a larger head is typically more effective, leading to greater success during male-male aggressive encounters.[6] This aggression and interaction is centered around available mates, so males with smaller heads have significantly less access to females for reproduction.[6]
This lizard has an exceptionally large range that includes subarctic geography.[8] As a result, thermoregulation is necessary for the thermal homeostasis of the species. Typically, in temperature extremes, a species will adopt the behavioral strategy of thermoconformity,[8] where they do not actively thermoregulate, but adapt to survive in the harsh temperature. This occurs because the cost of thermoregulating in such an extreme environment becomes too high and begins to outweigh the benefits.[8] Despite this, Z. vivipara still employs the strategy of thermoregulation, like basking.[8] Thermoregulation is important in Z. vivipara as it allows for proper locomotive performance, escape behavior, and other key behaviors for survival.[8] The ability of Z. vivipara to thermoregulate in such harsh environments has been attributed to two primary reasons.[26] The first is that Z. vivipara has remarkable behaviors to combat the cold, and there are geological phenomena in their distribution that maintains their habitats at a temperature that the species can survive in.[26] One of the specific behaviors used to combat the extreme cold is a "supercooled" state.[26] Z. vivipara remains in this state through the winter until temperatures dropped below −3 °C (27 °F). After that, individuals completely froze until they were thawed by warmer weather later in the year, often 2 months later.[26] Despite very cold air in the subarctic habitats of these lizards, the soil-heating effects of unfrozen groundwater has been observed regulating the temperature of their soil habitats. They find warm microhabitats that do not drop below the freezing point of their body fluids. These lizards have exceptional hardiness to the cold, which allows them to hibernate in upper soil layers in temperatures as low as −10 °C (14 °F). This cold hardiness along with the favorable hydrogeological conditions of groundwater-warmed soil habitats allows for the wide distribution of lizards throughout the palearctic.[27]
The colour polymorphism of female Z. vivipara has not been thoroughly studied in past years, regardless of the extensive research done on the species itself.[28] Females exhibit three types of body colouration within a population: yellow, orange, and mixture of the two. These discrete traits are inherited maternally and exist throughout the individual's lifetime.[28] The organism's colour morphs are determined by their genotype as well as their environment.
The frequency of multiple morphs occurring in a population varies with the level of population density and frequency-dependent environments.[28] These factors cause the lizards to vary in terms of their fitness (clutch size, sex ratio, hatching success).[28] In lower density populations, colour polymorphism is more prevalent.[9] This is because viviparous lizards thrive in environments where intraspecific competition is low.[29] Increased competition among individuals results in lower survival rates of lizards. Additionally, female lizards disperse through habitats based on the frequency of colour types that are already present in the population.[29] Their reproductive abilities vary according to this frequency-dependent environment. The number of offspring that they produce correlates with the colour morph: yellow females produce the fewest offspring, while orange females produce more than yellow, but fewer than mixed females, which produce the most offspring.[9] The amount of offspring produced varies in regards to colour frequencies in the population; for example, if yellow females have higher density within the population, the clutch size for orange lizards is usually lower.[9]
Orange females are more sensitive to intraspecific and colour-specific competition.[9] They have smaller clutch sizes when the density of the population is high, or when the number of yellow females in the population is high. This could be due to their need to conserve energy for survival and reproductive events.[9] Their colour morph remains in the population due to the trade-off between the size of offspring and the clutch size. Offspring born in smaller clutches are often larger and thus have a higher survival likelihood.[9] Natural selection will favor individuals with larger size because of their advantage in physical competition with others. Yellow females have larger clutch sizes early in their life, but their hatch success decreases as the female ages.[9] Their reproductive viability decreases, resulting in fewer offspring throughout their lifetime. Yellow morphs remain in the population due to their large clutch size, which causes an increased frequency of those females.[9] Selection favors the yellow morph because of the ability to produce large clutch sizes, which increases the female's fitness. In mixed-coloured females, reproductive success is less sensitive to competition and frequency-dependent environments.[9] Since these lizards show a mixture of yellow and orange colouration, they adopt benefits from both of the morphs. As a result, they can maintain high reproductive success and hatching success with large clutch sizes.[9] Their colour morph remains in the population due to its high fitness, which selection will favor.
All three colours have evolutionary advantages in different ways. While yellow females have higher fitness due to their large clutch sizes, orange females enjoy high fitness due to their large body size and increased competitive advantages. Mixed females exhibit both of these advantages.
.jpg)
_(6161781876).jpg)
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) 
The viviparous lizard, or common lizard, (Zootoca vivipara, formerly Lacerta vivipara), is a Eurasian lizard. It lives farther north than any other species of non-marine reptile, and is named for the fact that it is viviparous, meaning it gives birth to live young (although they will sometimes lay eggs normally). Both "Zootoca" and "vivipara" mean "live birth," in Greek and Latin respectively. It was called Lacerta vivipara until the genus Lacerta was split into nine genera in 2007 by Arnold, Arribas & Carranza.
Male and female Zootoca vivipara are equally likely to contract blood parasites. Additionally, larger males have been shown to reproduce more times in a given reproductive season than smaller ones.
The lizard is also unique as it is exclusively carnivorous, eating only flies, spiders, and insects. Studies show that the more carnivorous an individual is (the more insects they eat), the less diverse the population of parasitic helminths that infest the lizards.
Zootoca vivipara lives in very cold climates, yet participates in normal thermoregulation instead of thermoconformity. They have the largest range of all terrestrial lizards which even include subarctic regions. It is able to survive these harsh climates as individuals will freeze in especially cold seasons and thaw two months later. They also live closer to geological phenomena that provide a warmer environment for them.
La lagartija vivípara o de turbera (Zootoca vivipara) es una especie de lagartija de color pardusco que habita en algunas zonas de Europa; en España solo se encuentra en el extremo norte (sobre todo Pirineos). Mide menos de 20 cm. Su peculiaridad es que normalmente la madre no pone huevos, sino que los eclosiona internamente y las crías salen directamente (sin huevo). Vive mucho más al norte que cualquier otra especie de reptil.
Su longitud es menor a 12 cm (excluyendo la cola), que mide 1,25 a 2 veces más que el cuerpo. Extremidades cortas, cabeza algo redonda. Los machos son más delgados que las hembras. Cogote y cola gruesas.
El color y patrón de esta especie es remarcablemente variable. El color base es típicamente pardo medio, pero puede aparecer el gris, castaño oliva o negro. Las hembras pueden tener tiras oscuras a los costados.
Están muy distribuidos por Europa y Asia; extendiéndose al norte del círculo polar ártico; de Irlanda a Hokkaidō y a la isla de Sajalín. Está ausente de muchas partes del área del Mediterráneo, si está en el norte de Portugal y de España, norte de Italia, Serbia, Macedonia del Norte, Bulgaria. No aparece en el área del mar Negro.
En las partes sureñas de su distribución vive a altas elevaciones, a 3000 msnm en los Alpes. En esas áreas vive en lugares cercanos al agua. En la parte norteña se la hala en campos tendidos bajos, en ambientes más secos. Vive básicamente en la tierra, aunque puede escalar rocas, y vegetación baja.
La lagartija vivípara o de turbera (Zootoca vivipara) es una especie de lagartija de color pardusco que habita en algunas zonas de Europa; en España solo se encuentra en el extremo norte (sobre todo Pirineos). Mide menos de 20 cm. Su peculiaridad es que normalmente la madre no pone huevos, sino que los eclosiona internamente y las crías salen directamente (sin huevo). Vive mucho más al norte que cualquier otra especie de reptil.
Arusisalik (Zootoca vivipara) on sisaliklaste sugukonda kuuluv roomajaliik.
Varem (näiteks "Loomade elus") liigitati arusisalik perekonda sisalik (Lacerta) nagu teinegi Eestis elav sisalikuliik kivisisalik.[1]
Arusisaliku levila hõlmab peaaegu kogu Euraasia metsavööndi Püreneedest ja Briti saartest läänes kuni Kolõma, Sahhalini ja Šantari saarteni idas. Põhjapiir kulgeb Obi suudmest alates lõunasse kuni 63°–65° laiuseni. Kõikjal Eestis on arusisalik tavaline liik.[1]
Arusisaliku pikkus on (saba arvestamata) umbes 6,5 cm. Saba on kehast kuni 2 korda pikem. Keha on suhteliselt pikk ja kergelt lamendunud. Isastel on saba oma alusel veidi jämenenud [1].
Erinevalt enamikust sisaliklastest on arusisaliku emased isastest pisut suuremad.[1]
Arusisalik on valdavalt pruun, harvem hallikas või oliivikarva. Kõht võib olla isasel tellispunane või oranž, emasel helehall, kollakas või rohekas. Esineb ka täiesti musti isendeid [1].
Arusisalikud elavad niisketes paikades: soometsades, turbarabades, kinnikasvavatel raiesmikel, metsaservadel ja -sihtidel, istandustes, põõsastikku kasvanud oja- ja kraavikallastel ning muudes sellistes kohtades. Mägedes elab ta kuni 2500 meetri kõrgusel.[1]
Raiesmikel ja metsaservadel elab ta kõige meelsamini kändude ja mahalangenud puude juures, põõsaste ääres ja puujuurte vahel. Ise nad urgusid ei uurista, kasutades looduslikke õõnsusi, näriliste urge ning paiku kändude ja langenud puude eralduva koore all. Metsatundras elab ta veega ümbritsetud väikestel mätastel ja mujal soos. Mägedes peitub ta kivide alla. Kohtades, kus üksikud puud on kõrge rohu sisse kasvanud, ronivad arusisalikud tihti kuni 2 meetri kõrgusele puu otsa. Seal nad otsivad putukaid ja soojendavad end. Õhtuti võib vahel ühel valgustatud puutüvel mitut arusisalikku näha.[1]
Arusisalik toitub putukatest, ämblikest, limustest ja ussidest, püüdes neid maapinnal, rohttaimedel ja puutüvedel.[1]
Erinevalt teistest sisalikest on arusisalik tihti aktiivne jaheda pilvise ilmaga ega poe peitu isegi suviste hoovihmade ajal.[1]
Ohu korral põgeneb arusisalik tihti vette. Sealjuures suudab ta mööda veekogu põhja joosta, vahel isegi kaevub mutta või veekogu põhjas lebavate lehtede alla.[1]
Kaug-Põhjas läheb arusisalik talvituma juba augusti lõpul, levila keskosas septembri lõpus või novembris, seevastu Hispaanias Atlandi ookeani rannikul jäävad isendid kogu talve vältel aktiivseks.[1]
Kevadel virguvad arusisalikud varakult, kui säilinud on veel lumelaike. See juhtub näiteks Ukrainas juba märtsi lõpul või aprilli alguses, Moskva kandis aprilli keskel, Peterburi kandis mai keskel või lõpus.[1]
Arusisalik (Zootoca vivipara) on sisaliklaste sugukonda kuuluv roomajaliik.
Varem (näiteks "Loomade elus") liigitati arusisalik perekonda sisalik (Lacerta) nagu teinegi Eestis elav sisalikuliik kivisisalik.
Arusisaliku levila hõlmab peaaegu kogu Euraasia metsavööndi Püreneedest ja Briti saartest läänes kuni Kolõma, Sahhalini ja Šantari saarteni idas. Põhjapiir kulgeb Obi suudmest alates lõunasse kuni 63°–65° laiuseni. Kõikjal Eestis on arusisalik tavaline liik.
Sugandila bizierrulea (Zootoca vivipara) Eurasia osoan bizi den Lacertidae familiako muskerra da[1]. Sugandila hauek bibiparoak dira, hau da, emearen barnean garatu eta karenean zehar elikatzen dute enbrioia.
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Sugandila bizierrulea (Zootoca vivipara) Eurasia osoan bizi den Lacertidae familiako muskerra da. Sugandila hauek bibiparoak dira, hau da, emearen barnean garatu eta karenean zehar elikatzen dute enbrioia.
Sisilisko (Zootoca vivipara, aiemmin Lacerta vivipara) on Euraasiassa tavattava maailman pohjoisin matelijalaji. Sisiliskot ovat Suomessa rauhoitettuja, ja siksi niitä ei saa ottaa lemmikiksi esimerkiksi terraarioon. Sisiliskot voivat elää jopa kymmenvuotiaiksi.
Suomen kielen sana lisko tulee sanasta sisilisko.[2]
Sisilisko on sukunsa Zootoca ainoa laji.
Sisiliskon pää on suippo ja pieni. Niska ja häntä ovat melko paksuja. Sisiliskon jalat ovat melko lyhyet, etu- ja takajaloissa on yhtä pitkät kynnet. Kaulus on selvästi lovireunainen, ja suomut ovat karkeita. Sisiliskon sukupuolen voi varmuudella tunnistaa kahdella tavalla: koiraan pää levenee niskan kohdalta, kun taas naaraan pää jatkuu samanlevyisenä niskasta eteenpäin ja suippenee vasta leuan alusta. Toiseksi koiraan hännän juuressa heti takajalkojen takana on ylhäältä katsottaessa molemminpuolinen pullistuma. Naarailla häntä lähtee takajalkojen takaa tasaisesti suippenevana häntänä ilman koiraan pullistumia. Tämä koiraan pullistuma on juuri ennen sitä kohtaa, josta sisilisko voi katkaista häntänsä.
Sisilisko muistuttaa hietasisiliskoa (Lacerta agilis), jota tavataan Suomea lähinnä Etelä- ja Keski-Ruotsissa sekä Laatokan Karjalassa lähellä Suomen rajaa.
Aikuisen sisiliskon keskipituus on noin 10–17,5 cm. Ilman häntää pituus on alle 7 cm, eli häntä on noin neljänneksen pidempi tai jopa kaksinkertainen verrattuna ruumiin mittaan.
Sisiliskon tavallisin pohjaväri on ruskea, mutta myös harmaata, lähes täysin mustaa ja oliivinvihreää muotoa esiintyy. Naarailla on usein tummia juovia keskiselässä ja kyljissä, mutta toisinaan ne voivat olla myös vaaleita juovia, tummia täpliä tai vaaleita täpliä. Vaihtelevuus kuvioinnissa onkin suurta, etenkin selän reunoilla. Koiraiden ja naaraiden kuvioinnin erottaa toisistaan, jos katsoo niiden vatsaa. Koirailla se on keltainen, oranssi tai punainen ja siinä on mustia pilkkuja, naarailla taas pelkästään keltainen. Kuvioinneissa voi siis olla melkoisia vaihteluja, ja samankin populaation väreissä ja kuvioinneissa voi olla suuriakin eroja. Kaula on vaalea, joskus sinertävä. Poikaset ovat tummia, yleensä graniitinharmaita tai mustanpronssin värisiä.
Sisiliskoa esiintyy Euraasiassa. Esiintymisalueensa eteläosissa sitä esiintyy vuoristossa, ja Etelä-Euroopassa sen elinalue rajoittuu Espanjan ja Italian pohjoisosiin. Toisaalta hyvin pohjoisessa Suomessa se on harvinainen.[3]
Sisilisko elää melko kosteissa ympäristöissä, esimerkiksi niityillä, peltojen ja teiden varsilla, metsien reunoilla, nummimailla, soilla ja kallioilla.
Sisilisko on päiväaktiivinen ja vaihtolämpöisenä se suosii aurinkoisia kohtia. Sisilisko on taitava kiipeilijä ja se pystyy kiipeämään myös pystysuorilla pinnoilla. Sisilisko osaa myös uida sujuvasti. Vaaratilanteissa sisilisko pakenee maaonkaloihin, ja hätätilanteessa se kykenee irrottamaan häntänsä harhauttaakseen ahdistelijaansa. Häntä kasvaa ajan kuluessa takaisin, joten sisiliskot eivät jää hännättömiksi. Monien muiden liskojen tapaan ne kuitenkin keräävät vararavintoa häntäänsä, joten hännän irtoaminen loppukesästä voi haitata liskon talvehtimista.
Sisilisko talvehtii horrostamalla juurenalusonkaloissa, kiviraunioissa tai syvällä maan alla, mutta ne voivat talvehtia myös tukin tai ison kiven alla. Sisilisko kestää kolossaan muutaman asteen pakkasta jopa viikon ajan, ja se voi selvitä vaikka osa sen ruuminnesteistä jäätyisi[4].
Keväällä ensimmäisenä aurinkoon lämmittelemään nousevat koiraat ja nuoret yksilöt, yleensä huhtikuussa, ja naaraat muutama viikko koiraiden jälkeen. Paritteluaika alkaa siitä noin viikon kuluttua, ja se jatkuu kesäkuulle. Paritteluaikana koiraat puolustavat reviiriään muilta koirailta, ja ne saattavat jopa purra toisiaan, vaikka muina aikoina ne eivät paljoa piittaa toisistaan. Naaraat tulevat koiraiden luo feromonien houkuttelemina. Molemmat sukupuolet voivat paritella useiden yksilöiden kanssa. Naaras saattaa vahingoittua paritteluissa ja jopa kuolla.[5]
Sekä raskauden kesto että poikasten määrä vaihtelevat alueittain. Suomessa sisiliskon raskaus kestää 45–70 vuorokautta, ja munia kehittyy yleensä 5–6, joista yksi tai kaksi ei ole elinkelpoisia. Suomessa sisiliskonaaras synnyttää joka vuosi.[6]
Sisilisko poikkeaa monista muista liskoista siten, että se kykenee synnyttämään eläviä poikasia munien sijasta. Poikaset syntyvät kalvon peittäminä ja kuoriutuvat heti synnytyksen jälkeen. Sisiliskon tieteellinen nimi Zootoca vivipara (latinan sanoista vivos ’elävä’ ja pario ’synnyttää’) viittaakin liskon erikoisuuteen synnyttää eläviä poikasia. Jotkin eteläiset populaatiot kuitenkin munivat, ja joskus samalla alueella voi asua molempia tyyppejä, jotka myös lisääntyvät keskenään.
Suomessa poikaset syntyvät heinä-elokuussa. Syntyessään poikaset ovat noin 3–4 cm pitkiä, ja vuoden ikäisinä ne ovat 10–11 cm. Poikaset jäävät heti omilleen. Sukukypsyyden sisilisko saavuttaa neljäntenä kesänään.
Ravinnokseen sisilisko käyttää hyönteisiä, hämähäkkejä sekä toukkia. Myös aamukasteen kastemadot käyvät sisiliskolle. Sisilisko voi myös hanakasti käydä isonkin perhosen kimppuun, sillä juuri saaliseläimen nopeat liikkeet aktivoivat sisiliskon saalistushalun.
Saaliin napattuaan sisilisko usein ravistelee sitä suussaan voimakkaasti, minkä jälkeen se pureskellen nielee lamaantuneen saaliin.[7]
Sisiliskoja saalistavat etenkin nuoret kyyt, Ahvenanmaalla elävä kangaskäärme sekä useat linnut ja pienet nisäkkäät. [8]
Sana sisilisko on uralilaista perua: se ei ole alkujaan yhdyssana, vaan se on johdettu sanasta sisal. Johdoksen varhaisin muoto on luultavasti ollut sisalikko. Suomen kielessä sen kirjasi ensimmäisenä Mikael Agricola vuonna 1551 muodossa siseliskot. Vuoden 1872 teoksessaan Fauna Fennica - Suomen elämistö, nuorisolle luonnontutkija Aukusti Juhana Mela erotti sanan loppuosan tarkoittamaan kaikkia liskoja, ja sisiliskon hän jätti tarkoittamaan yhtä liskolajia.[2]
Sisilisko (Zootoca vivipara, aiemmin Lacerta vivipara) on Euraasiassa tavattava maailman pohjoisin matelijalaji. Sisiliskot ovat Suomessa rauhoitettuja, ja siksi niitä ei saa ottaa lemmikiksi esimerkiksi terraarioon. Sisiliskot voivat elää jopa kymmenvuotiaiksi.
Suomen kielen sana lisko tulee sanasta sisilisko.
Sisilisko on sukunsa Zootoca ainoa laji.
Zootoca vivipara
Zootoca vivipara, le Lézard vivipare, unique représentant du genre Zootoca[1], est une espèce de sauriens de la famille des Lacertidae[2].
C'est une espèce qui mesure au maximum 7 cm du museau au cloaque.
Elle vit au sol dans des milieux divers mais dont l'eau n'est jamais absente : broussailles, tourbières, fossés et milieux un peu plus pierreux en altitude.
La tête est petite, le cou et la queue sont épais, les pattes plutôt courtes, la couleur est brune, très variable, avec surtout chez les femelles des bandes latérales sombres.
Comme son nom vivipare l'indique, les femelles mettent au monde des jeunes entièrement formés, elles sont en fait ovovivipares mais les populations des Pyrénées pondent fréquemment des œufs.
Zootoca vivipara vivipara
Zootoca vivipara vivipara
Forme juvenile
Avec érection des hémipénis.
Cette espèce se rencontre en Eurasie[1] :
L'espèce a été décrite par le naturaliste néerlandais Nikolaus Joseph von Jacquin en 1787 sous le nom initial de Lacerta vivipara[3]
Cette espèce connait de nombreux synonymes.
Selon Reptarium Reptile Database (8 avril 2019)[4] :
Selon la Convention de Berne du 19 septembre 1979 et son Annexe 3 : Toute exploitation de la faune sauvage énumérée à l'annexe III est réglementée de manière à maintenir l'existence de ces populations hors de danger. Ces mesures comprennent notamment: a) l'institution de périodes de fermeture et/ou d'autres mesures réglementaires d'exploitation; b) l'interdiction temporaire ou locale de l'exploitation, s'il y a lieu, afin de permettre aux populations existantes de retrouver un niveau satisfaisant; c) la réglementation, s'il y a lieu, de la vente, de la détention, du transport ou de l'offre aux fins de vente des animaux sauvages, vivants ou morts.
Zootoca vivipara
Zootoca vivipara, le Lézard vivipare, unique représentant du genre Zootoca, est une espèce de sauriens de la famille des Lacertidae.
Ainmhí beag is ea an t-earc luachra. Reiptíl atá ann, agus is ball d'fhine na Lacertidae é. Tá na laghairteanna seo le fáil ar fud na hEoráise.
Ainmhí beag is ea an t-earc luachra. Reiptíl atá ann, agus is ball d'fhine na Lacertidae é. Tá na laghairteanna seo le fáil ar fud na hEoráise.
A lagarta das brañas (Zootoca vivipara, antes Lacerta vivipara), é unha lagarta de Eurasia, que se caracteriza por ser o réptil que vive máis ao norte, mesmo en zonas frías, e porque a maioría das súas poboacións son ovovivíparas, é dicir, non expulsa os ovos, senón que estes eclosionan dentro da femia e pare as crías vivas, aínda que as poboacións galegas son ovíparas.[3] É a única especie do xénero monotípico Zootoca (antes estaba clasificada no xénero Lacerta).[4]
A lonxitude do corpo é menor de 12 cm excluído o rabo. O rabo ten unha lonxitude de ata dúas veces a do corpo, aínda que a miúdo o perderon parcial ou totalmente. As patas son curtas, polo que non é unha boa corredora, e a cabeza é bastante redonda. Os machos teñen corpos máis delgados ca as femias. O pescozo e o rabo son grosos. O colar e outras escamas aparecen dentadas.
A cor e patrón de debuxo desta especie é variable. A principal cor é normalmente marrón, mais pode ser tamén gris, marrón olivácea ou negra. As femias poen ter bandas escuras nos seus flancos e baixo a parte media das costas. Ás veces as femias teñen tamén bandas de cores claras, ou manchas escuras e claras ao longo dos lados das costas. A maioría dos machos e algunhas femias teñen manchas escuras na parte inferior. Os machos teñen a parte inferior de cores brillantes, xeralmente amarela ou laranxa, e máis raramente vermella. As femias teñen a parte inferior mías branquecha e clara. A gorxa é branca, ás veces azul.
A lagarta das brañas está amplamente distribuída en Europa e Asia. A súa área de distribución esténdese ata o Círculo Polar Ártico e vai desde Irlanda a Hokkaido (Xapón) e Sakhalin. Está ausente da maior parte da área do Mediterráneo, aínda que si aparece no norte de España (zona pirenaica e cantábrica e en Galicia só na serra do Xistral e Ancares[3]), norte de Italia, Serbia, Macedonia do Norte e Bulgaria. Tamén está ausente da zona do mar Negro.
Na parte sur da súa área de distribución a especie pode vivir a grandes alturas, rexistrándose ata a 3000 m sobre o nivel do mar nos Alpes. Nesas áreas, a lagarta das brañas vive en lugares húmidos ou preto da auga, incluíndo praderías, pantanos, campos de arroz, regatos e bosques húmidos. Galicia está nas zonas máis ao sur da súa área de distribución, e a especie en terras galegas pode considerarse un resto descendente das estensas poboacións da era glacial e vive en brañas e herbeiras húmidas das serras orientais.[3] Na parte norte da súa área de distribución, a especie tamén se encontra en terrras baixas, onde aparece en lugares máis secos, incluíndo terreos boscosos abertos, praderías, páramos, uceiras, marismas, dunas, rochas, foxos de camiños, setos e xardíns. Vive principalmente na terra, pero pode gabear a rochas, troncos e vexetación baixa.
O estado de conservación da especie no conxnto do mundo é "pouco preocupante", mais en Galicia a especie é moi escasa e está moi localizada xeograficamente, como xa se indicou.
A lagarta das brañas aliméntase de invertebrados, principalmente insectos. Sacode as presas grandes na súa boca antes de mastigalas e tragalas enteiras. A inicios da primavera, finais de outono, e nos días fríos de inverno, déitase ao sol para acadar a súa temperatura óptima, que é duns 30 °C.
Estas lagartas aparéanse entre abril e maio. Os machos agarran as femias coa boca antes de aparearse, e se a femia non está interesada mórdenlle ferozmente.
O nome científico da especie deriva da súa capacidade de dar a luz as crías, o que é unha adaptación a climas fríos (onde se poderían conxelar ou non incubar os ovos), pero algunhas poboacións do sur son ovíparas, como ocorre nas poboacións galegas e do norte de España. As crías desenvólvense durante tres meses dentro da femia nas poboacións ovovivíparas. En xullo producen de 3 a 10 crías (ou ovos). As crías son predominantemente negras e miden uns 3 cm, e cando nacen están rodeadas polas membranas do ovo, das cales saen un día despois. Os machos chegan á madurez sexual aos dous anos de idade, e as femias aos tres anos. Os individuos das poboacións ovovivíparas e ovíparas poden ser hibridadas, pero cunha malformación embrionaria significativa.[5] A Z. vivipara ovovivípara desenvolve unha especie de placenta para facilitar o embarazo, pero non hai un transporte substancial de nutrientes a través dela, como se ve noutras especies de réptiles vivíparos como por exemplo Pseudemoia entrecasteauxii, polo que se trata de ovoviviparismo.
Nas rexións do norte, estas lagartas empezan a súa hibernación en setembro ou outubro baixo terra ou baixo moreas de troncos. A hibernación finaliza a mediados de febreiro. No sur a especie é activa todo o ano.
Femia.
Femia.
Macho.
Individuo inmaduro.
Tres individuos xuvenís.
Espécime melánico típico da montaña Großer Feldberg/Taunus de Alemaña.
A lagarta das brañas (Zootoca vivipara, antes Lacerta vivipara), é unha lagarta de Eurasia, que se caracteriza por ser o réptil que vive máis ao norte, mesmo en zonas frías, e porque a maioría das súas poboacións son ovovivíparas, é dicir, non expulsa os ovos, senón que estes eclosionan dentro da femia e pare as crías vivas, aínda que as poboacións galegas son ovíparas. É a única especie do xénero monotípico Zootoca (antes estaba clasificada no xénero Lacerta).
La lucertola vivipara (Zootoca vivipara Jacquin, 1787) è un rettile della famiglia dei Lacertidi. [2]
In Italia è diffusa con continuità sulle Alpi Centro-orientali mentre più sporadica e localizzata in quelle Centro-occidentali. In Lombardia la distribuzione della specie è prevalentemente alpina, la sua popolazione appare più omogenea nei distretti montani della Val Camonica e dell'alta Val Seriana. Per quanto riguarda la distribuzione altitudinale in Lombardia la specie è stata rinvenuta tra i 10 e i 2600 m s.l.m. Le stazioni della pianura padano-veneta sono dovute a relittismo glaciale.
Specie marcatamente microterma. La femmina partorisce una volta l'anno piccoli completamente formati e avvolti da una sottile membrana semitrasparente. Nelle Alpi Orobie e nel parco dell'Adamello la specie occupa ambienti di torbiera, rhodorovaccineti e pascoli umidi; più raramente si osserva in ambienti carsici. Nelle zone montuose è attiva da fine aprile a ottobre.
È chiamata vivipara (sarebbe più corretto dire ovovivipara) perché le uova si schiudono nel momento in cui la femmina partorisce queste uova. Tuttavia, questa specie presenta anche popolazioni con modalità riproduttiva ovipara, come ad esempio la sottospecie Zootoca vivipara carniolica (ora considerata specie a sé stante con il nome di Zootoca carniolica), distribuita in Nord Italia, Austria, Slovenia e Croazia, e la sottospecie Zootoca vivipara louislantzi, in Spagna, sulla catena montuosa dei Pirenei.[2]
Specie inclusa nella Convenzione per la conservazione della vita selvatica e dei suoi biotopi in Europa allegato I.
.jpg)
Zootoca (Graece ζῳοτόκος 'viviparus') est genus squamatorum cui una sola species est, Zootoca vivipara, unica familiae Lacertidarum species quae pullos vivos parit.
Zootoca (Graece ζῳοτόκος 'viviparus') est genus squamatorum cui una sola species est, Zootoca vivipara, unica familiae Lacertidarum species quae pullos vivos parit.
Gyvavedis driežas (lot. Lacerta vivipara, angl. Viviparous Lizard t. p. Common Lizard, vok. Waldeidechse) – driežinių (Lacertidae) šeimos roplys.
Lietuvoje labai dažna, plačiai paplitusi rūšis. Nuo vikriojo driežo skiriasi šiais požymiais: nugaroje išilgai stuburo yra dvi eilės siaurų žvynų, už šnervės į akies pusę tik vienas mažas užnosinis skydelis. Ilgis 6-10 cm. Spalva: nuo rudos iki juodos.
Rūšis saugoma Berno konvencijos (III apsaugos kategorija).
Gyvena miškuose, aukštapelkėse, senose kirtavietėse, proskynose, miško aikštelėse. Mėgsta drėgnesnius biotopus, sausų, atvirų vietų vengia.
Gyvavedis driežas minta vorais,sliekais, vabzdžiais ir kitais bestuburiais, žemės ūkio kenkėjais. Vikiteka
Gyvavedis driežas (lot. Lacerta vivipara, angl. Viviparous Lizard t. p. Common Lizard, vok. Waldeidechse) – driežinių (Lacertidae) šeimos roplys.
Lietuvoje labai dažna, plačiai paplitusi rūšis. Nuo vikriojo driežo skiriasi šiais požymiais: nugaroje išilgai stuburo yra dvi eilės siaurų žvynų, už šnervės į akies pusę tik vienas mažas užnosinis skydelis. Ilgis 6-10 cm. Spalva: nuo rudos iki juodos.
Rūšis saugoma Berno konvencijos (III apsaugos kategorija).
Pļavas ķirzaka (Lacerta vivipara) ir ķirzaku ģints rāpulis. Tas dzīvo visā Eirāzijas teritorijā no Islandes līdz Japānai, izņemot Vidusjūras un Melnās jūras reģionus. Bieži sastopama arī Latvijā. No visiem rāpuļiem pļavas ķirzaka ir vistālāk uz ziemeļiem dzīvojošā suga — tā ir sastopama arī pie Ziemeļu polārā loka. Vairums pļavas ķirzakas populācijas ir dzīvdzemdētājas, nevis oldējējas, kādas savukārt ir lielais vairums ķirzaku. Pļavas ķirzakas barojas ar bezmugurkaulniekiem, parasti sīkiem kukaiņiem.
Nordfirfisle (Lacerta vivipara eller Zootoca vivipara) er ei lita, tilpasningsdyktig øgle som reknast som verdas nordlegaste krypdyr. Ho er utbreidd i heile det tempererte Europa utanom Middelhavsområdet, i tillegg til store delar av nordlege Asia. Ho finst i heile Noreg, bortsett frå delar av Nordland og Vestlandet.
Firfisla er eit lite krypdyr med korte bein. Den flattrykte kroppen er vanlegvis under 10 cm lang, halen er vanlegvis lengre. Vanlegvis er ho brun med eit par mørke og kvite stripar på oversida, nyfødde ungar er mørkare.
Nordfirfirsla lever hovudsakleg av insekt, tusenbein og edderkoppar, som ho jaktar etter på bakken. I kaldt vêr kan ein ofte observera dei sola seg på fuktige stadar med mykje vegetasjon. Arten er svært rask.
Nordfirfisle (Lacerta vivipara eller Zootoca vivipara) er ei lita, tilpasningsdyktig øgle som reknast som verdas nordlegaste krypdyr. Ho er utbreidd i heile det tempererte Europa utanom Middelhavsområdet, i tillegg til store delar av nordlege Asia. Ho finst i heile Noreg, bortsett frå delar av Nordland og Vestlandet.
Nordfirfisle også kalt bare firfisle (Zootoca vivipara) er den ene av våre to norske øglearter; den andre er stålorm. Utbredelsen i Norge er dårlig kjent, men den finnes i alle landsdeler, både i lavlandet og høyt til fjells. Det er mulig at den mangler på deler av Vestlandet, og i deler av Nordland og Troms. Nordfirfisla er ganske vanlig mange steder i Finnmark, og går her lengst nord av alle verdens krypdyr.
Arten har et enormt utbredelsesområde i Eurasia, og finnes fra Irland i vest, og helt til Øst-Sibir, Sakhalin og Hokkaido i øst. I Europa lever nordfirfisla sør til De kantabriske fjell, Pyreneene, Alpene og De dinariske alpene. I fjellene i Sør-Europa går den helt opp til 3000 meters høyde.
Nordfirfisla finnes i mange naturtyper, og føden består mest av insekter og edderkopper. Selv er nordfirfisla bytte for buorm, hoggorm, fugler og små rovpattedyr. I likhet med mange andre øgler kan firfisla kaste halen, såkalt autotomi. Når et rovdyr prøver å ta den, knekker halen i en virvel. Halen blir liggende igjen og sprelle, mens firfisla stikker av. Rovdyret blir naturligvis svært forvirret. Halen vokser ut igjen, men virvelen blir erstattet av brusk.
Det vitenskapelige navnet var inntil nylig Lacerta vivipara, men arten er nå plassert i den monotypiske slekten Zootoca. Vivipara hentyder til at denne arten føder levende unger. Dette er ikke helt riktig, men nordfirfisla er ovovivipar. Dette innebærer at eggene blir klekket samtidig som hunnen legger dem. Dette er en tilpasning som er vanlig blant krypdyr som lever i kaldt klima: Ungene kan utvikle seg raskere dersom de oppholder seg lengst mulig i kroppen til hunnen fordi hun velger å oppsøke varme steder. Faktisk er alle norske krypdyr, unntatt buormen, ovovivipare. Antall unger hos nordfirfisla varierer fra to til ti, og de er 4 – 4,5 cm ved «fødselen». Det første året er ungene ensfarget mørke, ofte helt svarte. Når de er årsgamle, får de den voksne brune fargen med tegninger. Maksimallengden er 17 – 18 cm, og hunnen er gjerne noe større enn hannen. Om vinteren går nordfirfisla i dvale.
På mange andre språk kalles arten skogfirfisle: svensk skogsödla, dansk skovfirben, tysk Waldeidechse. Den skyldes at arten lenger sør helst finnes på fuktige og skyggefulle steder. På solrike steder overtar sandfirfisle og andre firfislearter.
Det er vanlig å dele nordfirfisla i fire underarter:
Denne oppdelingen har blitt diskutert i de siste åra. Det finnes også eggleggende populasjoner i Sør-Frankrike og Spania, men disse skiller seg klart ut fra Z. v. carniolica.
Nordfirfisle også kalt bare firfisle (Zootoca vivipara) er den ene av våre to norske øglearter; den andre er stålorm. Utbredelsen i Norge er dårlig kjent, men den finnes i alle landsdeler, både i lavlandet og høyt til fjells. Det er mulig at den mangler på deler av Vestlandet, og i deler av Nordland og Troms. Nordfirfisla er ganske vanlig mange steder i Finnmark, og går her lengst nord av alle verdens krypdyr.
Arten har et enormt utbredelsesområde i Eurasia, og finnes fra Irland i vest, og helt til Øst-Sibir, Sakhalin og Hokkaido i øst. I Europa lever nordfirfisla sør til De kantabriske fjell, Pyreneene, Alpene og De dinariske alpene. I fjellene i Sør-Europa går den helt opp til 3000 meters høyde.
Nordfirfisla finnes i mange naturtyper, og føden består mest av insekter og edderkopper. Selv er nordfirfisla bytte for buorm, hoggorm, fugler og små rovpattedyr. I likhet med mange andre øgler kan firfisla kaste halen, såkalt autotomi. Når et rovdyr prøver å ta den, knekker halen i en virvel. Halen blir liggende igjen og sprelle, mens firfisla stikker av. Rovdyret blir naturligvis svært forvirret. Halen vokser ut igjen, men virvelen blir erstattet av brusk.
Det vitenskapelige navnet var inntil nylig Lacerta vivipara, men arten er nå plassert i den monotypiske slekten Zootoca. Vivipara hentyder til at denne arten føder levende unger. Dette er ikke helt riktig, men nordfirfisla er ovovivipar. Dette innebærer at eggene blir klekket samtidig som hunnen legger dem. Dette er en tilpasning som er vanlig blant krypdyr som lever i kaldt klima: Ungene kan utvikle seg raskere dersom de oppholder seg lengst mulig i kroppen til hunnen fordi hun velger å oppsøke varme steder. Faktisk er alle norske krypdyr, unntatt buormen, ovovivipare. Antall unger hos nordfirfisla varierer fra to til ti, og de er 4 – 4,5 cm ved «fødselen». Det første året er ungene ensfarget mørke, ofte helt svarte. Når de er årsgamle, får de den voksne brune fargen med tegninger. Maksimallengden er 17 – 18 cm, og hunnen er gjerne noe større enn hannen. Om vinteren går nordfirfisla i dvale.
På mange andre språk kalles arten skogfirfisle: svensk skogsödla, dansk skovfirben, tysk Waldeidechse. Den skyldes at arten lenger sør helst finnes på fuktige og skyggefulle steder. På solrike steder overtar sandfirfisle og andre firfislearter.
Multimedia w Wikimedia Commons Jaszczurka żyworodna, żyworódka (Zootoca vivipara) – gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurek właściwych (Lacertidae). Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Zootoca.
Młynarski umieszczał jaszczurkę żyworodną w rodzaju Lacerta[2]. Umieszczenie gatunku w rodzaju Zootoca polega na pracy Mayera i Bischoffa z 1996[1].
W języku polskim prócz nazwy „jaszczurka żyworodna” funkcjonuje również termin „żyworódka”[2]. Po angielsku określa się ją analogicznie „viviparous lizard” albo też „common lizard”[1].
Gatunek obejmuje wiele zróżnicowanych linii. Być może niektóre z nich zasługują na status oddzielnych gatunków[1].
Jaszczurka żyworodna nie należy do dużych gadów[3] – osiąga długość do 14[2] lub 16 cm[3][4][5]. Około 9,5 cm przypada na ogon[5].
Ubarwienie grzbietu nie wykazuje dostrzegalnych różnic w zależności od płci[3]. Jest zwykle brunatne[2], ciemnobrązowe[4], jasnobrązowe[3], szarobrązowe, szare[5]; Młynarski zauważa, że ciemniejsze, niż u jaszczurki zwinki. Dalej opisuje on plamki i kropki tworzące wstęgi[2]. Smugi są ciemniejsze od tła, podczas gdy plamki zarówno ciemne, jak i żółtawe[4]. Ciemna podłużna pręga biegnie pośrodkowo. Niekiedy nie jest ona ciągła, ale tworzona przez drobniejsze plamy[5]. Sprawia wrażenie delikatnej[3]. Obok niej leżą plamki barwy jasnej lub ciemnej, porozrzucane nieregularnie albo regularnie ułożone[3]. Ciemne, szerokie sługi i smugi jasne lub pojedyncze ciemne plamki o jasnych centrach, położone nad tymi ciemnymi, zdobią również boki ciała[5], zazwyczaj ciemniejszej barwy od grzbietu[3]. Inaczej wygląda brzuszna strona ciała. W przeciwieństwie do grzbietowej wykazuje ona dymorfizm płciowy w barwie. Mianowicie u samic zabarwiona jest na biało[2], żółtawo, szaro lub pomarańczowo[3], nieraz z nieznacznym plamkowaniem[5]. Jeśli już występuje, ogranicza się zwykle do tylnej części brzucha[3]. U samców natomiast brzuszna powierzchnia ciała przyjmuje kolor pomarańczowożółty[2]. Przybierając barwy od żółci do pomarańczu[5], a nawet barwy pomarańczowoczerwonej[3], w porze godowej pokrywa się on dodatkowo czarnym deseniem[5]. Samiec nosi takie barwy na brzuchu, spodniej stronie ogona i kończyn. Wyróżnia go też podgardle: bladoniebieskawe, białawe czy jasnoczerwone[3]. Często spotyka się okazy melanotyczne, bardzo ciemne do całkiem czarnych. Widuje się je często w Tatrach[2]. Wyróżniają się również osobniki młode Ich grzbiet przyjmuje kolor ciemnobrunatny do czarnobrunatnego. Wykazuje również brązowy połysk. Także brzuszna strona ciała różni ich od dorosłych jaszczurek. Widnieją tam barwy ciemnoszara, niebieskawoczarna czy zielonkawoczarna. Dopiero w trzecim roku swego życia wykształcają ubarwienie dorosłych jaszczurek[3].
Głowę zwierzęcia zdobią wyraźne tarczki. Okolica skroniowa, w odróżnieniu od innych jaszczurek polskich, wytwarza drobne łuseczki, a nie tarczki. Grzbiet pokrywają drobne łuski[2] z kilkami[5].
Zwierzę cechuje się delikatną[2], krępą[5] budową ciała, w kształcie lekko walcowatego[2].
Głowa osiąga niewielkie rozmiary[2]. Nie stwierdza się przewężenia szyjnego[5]. Tułów jest wydłużony[3]. Ogon określa się jako gruby, nieproporcjonalny w stosunku do reszty ciała[2], silny. Kończy się szpicem[3].
Kończyny są krótkie[3].
Z. vivipara ustępuje szybkością ruchów jaszczurce zwince. Wydaje się bardziej od niej ociężała[2], ruszając się niezbyt szybko. Z drugiej strony posiada umiejętność pływania[5].
Potrafi odłamać swój ogon. Narząd ten następnie odrasta[5].
Jaszczurka żyworodna prowadzi dzienny tryb życia[5].
Przebudzenie ze snu zimowego może nastąpić nawet w lutym, zazwyczaj jednak letarg kończy się w marcu[2].
Gody w Europie Środkowej zaczynają się niekiedy pod koniec kwietnia[5], w maju lub na początku czerwca[2]. Na północy mogą odbywać się jesienią. Samce dokonują wtedy starań o zdobycie samicy[5]. Jaszczurka żyworodna rozmnaża się właściwie nie przez żyworodność, ale przez jajożyworodność[5], choć niektóre źródła określają ją jako żyworodna[1]. Ciąża trwa 3 miesiące. Gdy się kończy, w lipcu czy raczej[5] w sierpniu matka wydaje na świat od kilku do kilkunastu młodych[2]. Ich ilość mieści się zwykle w przedziale od 3[1][5] do 10[5] lub 11[1]. W chwili składania jaj młode jaszczurki rozrywają ich osłonki. Poza wielkością nie różnią się znacząco od osobników dorosłych[4]. W północnej części zasięgu występowania mogą one przyjść na świat dopiero w następnym roku, wiosną[5]. Taki stan rzeczy jest typowy dla większości obszaru występowania jaszczurki żyworodnej. Rozród odbywa się inaczej w Hiszpanii, pobliskiej części Francji, we Włoszech, w Austrii i w Słowenii. Tam samica składa jaja – od 1 do 13 sztuk. Dostrzega się tu zależność pomiędzy sposobem wydawania na świat potomstwa a klimatem: na północy i na dużych wysokościach dominuje żyworodność, jajorodność zaś na południu[1].
W październiku, z nastaniem przymrozków, żyworódka udaje się na sen zimowy[2].
Pożywienie jaszczurki żyworodnej stanowią owady, dżdżownicowate, ślimaki nagie[2], pająki, wije, stonogi i inne bezkręgowce[5].
Zasiedla środowiska bardzo zróżnicowane, w tym wilgotne. Można tu wymienić wilgotne łąki, torfowiska[4], zwłaszcza wysokie. Wedle innych źródeł żyje przede wszystkim w lasach[3]. Żyje też w wilgotnych, najlepiej widnych lasach, na skrajach cienistych lasów[5], na małych słabo nasłonecznionych polankach, często nad wodami[2], na brzegach lasów, na wilgotnych terenach porosłych roślinnością krzewiastą[1], na zakrzewionych skarpach[3], na łąkach i innych terenach trawiastych, w okolicach strumieni[1], zwłaszcza silnie zarosłych[3]. Zajmuje też wybrzeża morskie, zarówno klifowe, jak i z piaszczystymi wydmami[1]. Zamieszkuje też wysokie góry[4]. Jaszczurka ta zajmuje tereny położone od poziomu morza aż do wysokości 2900 m nad nim[1], a wedle niektórych źródeł nawet 3000[5]. Lubi siedliska górskie[2]. Rekordową wysokość osiąga w Bułgarii[1]. W polskich górach występuje najczęściej w piętrze dolnego regla, lecz sięga aż do pasa kosodrzewiny[2], do wysokości 1700 m. Jest najpospolitszym gadem tatrzańskim. W Karpatach w ogóle osiąga 2400 m[3]. Spotyka się ją również na żywopłotach i w ogrodach wiejskich[1]. Unika terenów suchych[3].
Zwraca uwagę zajmowanie przez jaszczurkę żyworodną siedlisk chłodnych i wilgotnych. Wśród gadów podobne habitaty zajmuje tylko żmija zygzakowata. Za adaptację do takich siedlisk uznaje się jajożyworodność zwierzęcia[4].
W razie poczucia zagrożenia jaszczurka ta chowa się w naturalnych kryjówkach. Schronić się może pod korą drzew, między korzeniami czy kamieniami a nawet na dnie zbiorników wodnych, jeśli nie są głębokie[2].
Jaszczurka żyworodna posiada niezwykle szeroki zasięg występowania. Obejmuje on większą część kontynentu europejskiego i północną Azję. Na zachodzie sięga Wielkiej Brytanii i Irlandii, jednak populacje zamieszkujące Wyspy Brytyjskie są pofragmentowane. Na wschodzie dociera aż do Hokkaido w Japonii[1], a nieraz podaje się również północną Mongolię[3][5] i Sachalin[5], czego nie wymienia IUCN. Północna granica zasięgu tej jaszczurki w Europie przebiega w Skandynawii[1], osiągając 70°N[2] i Przylądek Północny[5]. Zamieszkując wybrzeża Morza Barentsa i Morza Arktycznego najdalej z gadów sięga na północ[3]. Południowa granica ciągnie się przez środkową Francję, południowy wschód Austrii i północne Włochy, by wstąpić dalej w Góry Dynarskie w obrębie Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry i Albanii na północy kraju, następnie zaś przebiega zachodnimi Węgrami, południową i środkową Rumunią, północną Mołdawią i środkową Ukrainą[1].
Prócz głównego zasięgu występowania Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody wymienia również izolowane populacje żyjące na południowym zachodzie Francji, w północnej Hiszpanii, na zachodzie Bułgarii, w Serbii oraz na południowym wschodzie i południowym zachodzie Macedonii[1].
Prócz wyżej wymienionych IUCN podaje obecność gada w następujących państwach: Białoruś, Belgia, Chiny, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Holandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Polska, Rosja, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja[1].
W Polsce żyworódka jest pospolita na terenie całego kraju, zwłaszcza w terenach górskich i podgórskich. Zastępuje w nich zwinkę. Uważa się ją za najpospolitszego gada w Tatrach polskich[2].
Gatunek lokalnie jest bardzo pospolity. Na niektórych terenach jego liczebność ulega spadkowi. Sytuacja taka ma miejsce chociażby w Holandii czy Wielkiej Brytanii. Istnieją również miejsca, gdzie prawie wyginął. Należą do nich nizinne tereny we Włoszech. W sumie całkowita liczebność gatunku spada[1].
Istnieją tylko miejscowe zagrożenia dla jaszczurki żyworodnej. Chodzi tutaj przede wszystkim o stratę środowiska naturalnego. Wynika ona z intensyfikacji rolnictwa, procesów urbanizacyjnych czy rozwoju turystyki, w tym w regionach górskich[1].
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody przyznaje jaszczurce żyworodnej status LC (Least Concern, czyli najmniejszej troski). Obejmuje ją aneks II do konwencji berneńskiej, jak też aneks IV do dyrektywy siedliskowej Unii Europejskiej[1].
Poza tym Z. vivipara podlega ochronie prawnej w części swego zasięgu występowania. Chroni ją między innymi Szwajcaria. Dodatkowo zwierzę zamieszkuje liczne tereny chronione[1].
W Polsce podlega częściowej ochronie gatunkowej[6][7].
Jaszczurka żyworodna, żyworódka (Zootoca vivipara) – gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurek właściwych (Lacertidae). Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Zootoca.
Șopârla de munte sau șopârla vivipară (Zootoca vivipara, cu o denumire mai veche Lacerta vivipara) este o șopârlă din familia Lacertidae răspândită un areal foarte vast, transpalearctic, care ocupă toată Europa de nord și centrală și nordul Asiei, din Irlanda și Alpii Cantabrici până la fluviul Amur și insula Sahalin; spre nord depășește Cercul polar, atingând în Scandinavia și Finlanda Oceanul Înghețat de Nord; spre sud, coboară până în Lombardia și se menține pe culmile înalte ale Balcanilor; în Asia înaintează până în stepa aralo-caspo-pontică și deșerturile Mongoliei care îi barează drumul spre est. Este întâlnită și în România și Republica Moldova (prezența în Republica Moldova este discutabilă[4]). În România, șopârla de munte este o specie mai mult montană, legată de arcul carpatic și de Munții Apuseni; lipsește în Dobrogea și în regiunile de câmpie.
Este o șopârlă relativ ce nu depășește 18 cm lungime, cu corpul zvelt, cilindric sau ușor turtit. Capul este mic, mai lung decât lat; botul obtuz, regiunea gâtului la fel de lată ca și capul, adesea ceva mai lată. Membrele sunt scurte; întinse pe lângă corp, degetele ușor comprimate. Coada scurtă (sub dublul lungimii cap + trunchi) și relativ groasă, cilindrică. Adulții au colorit dorsal brun deschis sau închis, de obicei cu două dungi închise dorso-laterale; adesea are o linie închisă vertebrală. Coada închisă, cu nuanțe albastru cobalt-verzui. Abdomenul este portocaliu sau galben deschis și pătat cu mici puncte negre la masculi, gălbui sau cenușiu, nepătat la femele. Juvenilii sunt colorați dorsal brun închis, aproape negru.
În România este o specie montană, întâlnindu-se în munți în zona fagului, este frecventă în pădurile de conifere și destul de răspîndită peste 2000 m, în zona pășunilor alpine. Se întâlnește uneori și pe văile situate la altitudine mai mare, adesea în biotopuri de stâncărie. Este semnalată și în turbării. Preferă pădurile și locurile umede. Rezistă bine la temperaturi scăzute; intră târziu în hibernare, spre sfârșitul lui septembrie sau în octombrie, și iese din amorțire uneori chiar în februarie. Iernează între rădăcini, sub scoarță, în crăpături de stânci, în sol. La temperaturi scăzute sunt aproape amorțite, de-abia putându-se mișca. Este o șopârlă foarte sperioasă, nu se poate cățăra, iar mișcările ei nu sunt prea rapide. Înoată bune și dacă o urmărește vreun dușman se refugiază în apă.
Se hrănește cu insecte (carabide, ortoptere, diptere, trihoptere), omizi, râme, melci, păianjeni. Printre principalii dușmani se numără și vipera comună (Vipera berus), care trăiește în același biotop.
Dintre toate șopârlele din România, numai șopârla de munte este ovovivipară, adică ouăle se dezvoltă complet în corpul ei. Acuplarea are loc în mai, iar depunerea ouălor și eclozarea în iunie. O femelă tânără depune 2-5 ouă, iar una bătrâne 8-12 ouă. Ouăle măsoară 9 x 11,5 mm, au o culoare albă, învelite într-o coajă membranoasă moale. Îndată după depunerea ouălor, puiul rupe coaja oului cu ajutorul dintelui caduc situat pe bot. Puii la eclozare măsoară 34-42 mm lungime și sunt negricioși. Maturitatea sexuală este atinsă la vârsta de 3 ani.
Șopârla de munte sau șopârla vivipară (Zootoca vivipara, cu o denumire mai veche Lacerta vivipara) este o șopârlă din familia Lacertidae răspândită un areal foarte vast, transpalearctic, care ocupă toată Europa de nord și centrală și nordul Asiei, din Irlanda și Alpii Cantabrici până la fluviul Amur și insula Sahalin; spre nord depășește Cercul polar, atingând în Scandinavia și Finlanda Oceanul Înghețat de Nord; spre sud, coboară până în Lombardia și se menține pe culmile înalte ale Balcanilor; în Asia înaintează până în stepa aralo-caspo-pontică și deșerturile Mongoliei care îi barează drumul spre est. Este întâlnită și în România și Republica Moldova (prezența în Republica Moldova este discutabilă). În România, șopârla de munte este o specie mai mult montană, legată de arcul carpatic și de Munții Apuseni; lipsește în Dobrogea și în regiunile de câmpie.
Este o șopârlă relativ ce nu depășește 18 cm lungime, cu corpul zvelt, cilindric sau ușor turtit. Capul este mic, mai lung decât lat; botul obtuz, regiunea gâtului la fel de lată ca și capul, adesea ceva mai lată. Membrele sunt scurte; întinse pe lângă corp, degetele ușor comprimate. Coada scurtă (sub dublul lungimii cap + trunchi) și relativ groasă, cilindrică. Adulții au colorit dorsal brun deschis sau închis, de obicei cu două dungi închise dorso-laterale; adesea are o linie închisă vertebrală. Coada închisă, cu nuanțe albastru cobalt-verzui. Abdomenul este portocaliu sau galben deschis și pătat cu mici puncte negre la masculi, gălbui sau cenușiu, nepătat la femele. Juvenilii sunt colorați dorsal brun închis, aproape negru.
În România este o specie montană, întâlnindu-se în munți în zona fagului, este frecventă în pădurile de conifere și destul de răspîndită peste 2000 m, în zona pășunilor alpine. Se întâlnește uneori și pe văile situate la altitudine mai mare, adesea în biotopuri de stâncărie. Este semnalată și în turbării. Preferă pădurile și locurile umede. Rezistă bine la temperaturi scăzute; intră târziu în hibernare, spre sfârșitul lui septembrie sau în octombrie, și iese din amorțire uneori chiar în februarie. Iernează între rădăcini, sub scoarță, în crăpături de stânci, în sol. La temperaturi scăzute sunt aproape amorțite, de-abia putându-se mișca. Este o șopârlă foarte sperioasă, nu se poate cățăra, iar mișcările ei nu sunt prea rapide. Înoată bune și dacă o urmărește vreun dușman se refugiază în apă.
Se hrănește cu insecte (carabide, ortoptere, diptere, trihoptere), omizi, râme, melci, păianjeni. Printre principalii dușmani se numără și vipera comună (Vipera berus), care trăiește în același biotop.
Dintre toate șopârlele din România, numai șopârla de munte este ovovivipară, adică ouăle se dezvoltă complet în corpul ei. Acuplarea are loc în mai, iar depunerea ouălor și eclozarea în iunie. O femelă tânără depune 2-5 ouă, iar una bătrâne 8-12 ouă. Ouăle măsoară 9 x 11,5 mm, au o culoare albă, învelite într-o coajă membranoasă moale. Îndată după depunerea ouălor, puiul rupe coaja oului cu ajutorul dintelui caduc situat pe bot. Puii la eclozare măsoară 34-42 mm lungime și sunt negricioși. Maturitatea sexuală este atinsă la vârsta de 3 ani.
Jašterica živorodá (Zootoca vivipara synonymum Lacerta vivipara) je druh z čeľade jaštericovité.
Je široko rozšírená po celej Európe, severnej Ázii a Japonsku a v rôznych biotopoch.[1]
Jašterica živorodá (Zootoca vivipara)
Jašterica živorodá (Zootoca vivipara)
Jašterica živorodá (Zootoca vivipara)
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Jašterica živorodá
Jašterica živorodá (Zootoca vivipara synonymum Lacerta vivipara) je druh z čeľade jaštericovité.
Je široko rozšírená po celej Európe, severnej Ázii a Japonsku a v rôznych biotopoch.
Lacerta vivipara
Živorodna kuščarica (znanstveno ime Zootoca vivipara, prej Lacerta vivipara) koti mladiče, kar ji omogoča preživetje v območjih, ki so prehladna za razvoj jajc. Pari se od maja do junija. Samica nosi jajca v sebi in jih greje z nastavljanjem soncu. V avgustu koti 3 - 19 mladičev. Koti ponoči.
Območje razširjenosti sega vse do Arktike. Na najsevernejšem delu svoje razširjenosti prezimuje do 8 mesecev, kjer se razmnožuje le vsako drugo ali tretje leto. Običajno živi na tleh v gostem rastlinju, pašnikih ali travnikih na močvirnih predelih. V Sloveniji živi do nadmorske višine 2000 m.
Ima visoko in kratko glavo s kratkim in topim gobčkom in je na prvi pogled podobna pozidni kuščarici. Na vsaki strani glave je ena zanosnična ploščica. Gobčna se ne dotika mednosnične ploščice.[1] Njen rep je močan in se od sredine naprej postopoma zožuje. Ima siv ali rjav hrbet s temnimi progami in lisami. Na rdečem ali oranžnem trenuhu samca so črne pike, trebuh samice pa je bel, siv ali zelenkast in navadno brez pik. Na stegnih ima največ 12 femoralnih por (spremenjene kožne žleze).
Zraste do 16 cm. Je zelo plašna, v stiski pobegne v vodo.
Prehranjuje se z žuželkami in pajki.
Glava samca z dobro vidnimi ploščicami
Samec z oranžnim trebuhom
Živorodna kuščarica (znanstveno ime Zootoca vivipara, prej Lacerta vivipara) koti mladiče, kar ji omogoča preživetje v območjih, ki so prehladna za razvoj jajc. Pari se od maja do junija. Samica nosi jajca v sebi in jih greje z nastavljanjem soncu. V avgustu koti 3 - 19 mladičev. Koti ponoči.
Zootoca vivipara là một loài thằn lằn trong họ Lacertidae. Loài này được Von Jacquin mô tả khoa học đầu tiên năm 1787.[3]
.jpg)
.jpg)
Bài viết liên quan đến bộ bò sát có vảy này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Zootoca vivipara là một loài thằn lằn trong họ Lacertidae. Loài này được Von Jacquin mô tả khoa học đầu tiên năm 1787.
胎生蜥蜴（学名：Lacerta vivipara）为蜥蜴科蜥蜴属的爬行动物。分布于从欧洲向北至北纬73°、向东到俄罗斯、蒙古、日本以及中国大陆的新疆、黑龙江等地，主要生活于针叶林边缘开阔地以及林间草甸或沼泽地带。其生存的海拔范围为280至450米。该物种的模式产地在奥地利维也纳西南。[1]
.jpg){kind=small}
这是一篇蜥蜴小作品。你可以通过编辑或修订扩充其内容。 胎生蜥蜴（学名：Lacerta vivipara）为蜥蜴科蜥蜴属的爬行动物。分布于从欧洲向北至北纬73°、向东到俄罗斯、蒙古、日本以及中国大陆的新疆、黑龙江等地，主要生活于针叶林边缘开阔地以及林间草甸或沼泽地带。其生存的海拔范围为280至450米。该物种的模式产地在奥地利维也纳西南。
.jpg)
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 爬虫綱 Reptilia 目 : 有鱗目 Squamata 亜目 : トカゲ亜目 Sauria 下目 : トカゲ下目 Scincomorpha 科 : カナヘビ科 Lacertidae 属 : コモチカナヘビ属 Zootoca 種 : コモチカナヘビ Z. vivipara 学名 Zootoca vivipara (Von Jacquin, 1787) シノニム Lacerta vivipara Von Jacquin, 1787
和名 コモチカナヘビ 英名 Viviparous lizard
コモチカナヘビ（子持金蛇、Zootoca vivipara）は、有鱗目カナヘビ科コモチカナヘビ属に分類されるトカゲ。本種のみでコモチカナヘビ属を構成する[1]。
ヨーロッパおよびアジアに広く分布しており[2]、トカゲ類の中では最も分布域が広い[3]。分布はメキシコ湾流が北部まで達し比較的温暖である北極圏北部の北ヨーロッパにまで及び、トカゲ類の中では最も北部に生息する種となっている[3]。また、アイルランドや北海道、サハリンなどにも分布する。地中海地方の大部分には分布しないものの、スペイン北部、イタリア北部、セルビア、マケドニア共和国やブルガリアなどにも分布する。また黒海周辺地域には分布しない。日本国内では北海道のサロベツ原野から猿払原野にかけて生息している[3]。
頭胴長は最大12cm、通常は5.5-7.5cm程度で、全長は12-18cmになる[3][2]。尾長は頭胴長の1.25-2倍であるが、尾は自切を行うためしばしば部分的、もしくはほぼ全部を失っている個体がある。頭部は小型で、丸みを帯びる[2]。大腿部にある小さい孔の空いた鱗（大腿孔）の総数は10-30[2]。オスはメスよりもほっそりとしている。首や尾は厚みがある。頸部や他の鱗はぎざぎざとしている。日本国内に生息するカナヘビ類では頭胴長では大きい部類である[3]。四肢は短い[2]。
本種の体色は多種多様である。主な体色は褐色であるが、灰色、オリーブ褐色や黒色になることもある。メスはしばしば濃褐色の条が、脇腹や背面後部に見られることがある。また、淡色の条で濃褐色もしくは淡褐色の斑が背面の両脇にあることもある。大部分のオスおよび一部のメスは腹部に濃褐色の斑がある。オスの腹部は通常黄色かオレンジ色、稀に赤色の鮮やかな色をしている。メスはより淡く、腹部は白色である。のどは白色で、ときおり青みを帯びた個体もある。
4亜種に分かれる。
南部に生息する個体群は、アルプス山脈の3000m以上の高標高地に分布する。水辺の草原や森林、湿原などに生息し、湿度の高い場所を好む[1][2]。北部の個体群は疎林や牧草地、原野、ヒース、湿地帯、砂丘、岩石地帯、道路脇、生け垣や庭等を含む、より乾燥した低地で見ることができる。地上性であるが、石や倒木、低木植生などに上ることもある。
食性は動物食で、昆虫、クモなどを食べる[2]。大きな獲物は咀嚼し飲み込む前に口の中で振り回す。昼行性で、早春や晩秋、夏の寒い日には体温が活動に最適な約30度になるまで、日光浴を行う。 繁殖期は4月から5月にかけて。オスは交尾の前にメスをあごで捕まえる。メスがオスに興味がなかった場合、激しくオスをかむ。子はメスの体内で約3ヶ月間発達する。
繁殖形態は胎生だが、ピレネー山脈産亜種Z. v. louislantziには卵生の個体群がいる[1][2]。和名は繁殖形態に由来する[2]。1回に3-15頭の幼体を産む[2]。幼体は黒色で約3cmで、生まれたばかりの時は卵の薄膜に覆われており、数日後に剥離する。オスは2年で、メスは3年で性成熟する。卵生および卵胎生の個体群が混ざり合う地域の個体は雑種ができるが、胎児の奇形が伴う[4]。
北部の個体群は9 - 10月頃から、地中や倒木の下などで冬眠を行う。冬眠は2月中旬頃に終わる。南部の個体群は一年中活動する。
VULNERABLE (IUCN Red List Ver. 2.3 (1994))[a 1]
オス
メス
亜成体
幼体
脱皮中の個体
黒色の個体
ドイツの山岳地帯に生息する黒色個体
.jpg)
_-_geograph.org.uk_-_1111043.jpg)
_juvenile.jpg)
_male,_with_everted_hemipenes.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_-_geograph.org.uk_-_1111043.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
