Шренк табылгы гүлү (лат. Spiraeanthus schrenkianus, Fisch. et Mey.), (Maxim) - Декоративдүү өсүмдүк, жыгачы кол өнөрчүлүккө керектелүүчү аябай кооз, көркөмдүү. Көпчүлүк учурда жыш шыпыргыдай шактуу, өтө чоң эмес, бийиктиги 3 м ге чейин жеткен бадал. Жаш өркүндөрү ичке түктүү, бозомук-сары, узунунан жаракалуу жана түлөгөн кабыктуу. Жалбырактары түгөйсүз канаттай, узундугу 2-13 см, туурасы 1,5-10 мм, ичке сызгычтай, 20-30 жуп, майда жумуру, калың сымал, түктүү, узундугу 3 мм ге чейин жеткен жалбыракчалардан турат. Гүлдөрү шыпыргыдай топ гүлгө чогулган, узундугу – 9-20 см, бир жылдык өркүндөрдүн учунан өсүп чыгат. Гүлдөрү агыш-мала кызыл, жыпар жыттуу, үстүнкүлөрү гүл сапсыз, жазы коңгуроодой гипантийи сейрек түктүү жана саргыч безчелүү. Желекчелери бозомук-түктүү, узундугу – 5 мм.
Вегетациясы узакка созулган өсүмдүк. Табигый шарттарда вегетациясы апрелде башталып, июнда гүлдөйт. Гүлдөө 15-20 күнгө созулат. Мөмөлөрү июлдун аягы – сентябрда бышып жетилет. Жерге түшкөн уруктары 18 күндөн кийин өнүп чыгат. Бир түбү 2,5 миң мөмө байлайт, бирок табигый көбөйүп өсүүсү начар.
Жапыз тоолордун таштуу жондорунда өтө көп эмес топ болуп өсөт.
Маалымат жок.
Чексиз мал жаюудан жана отун катары пайдалануудан жабыркайт. Жаш өсүндүлөрү жана көчөттөрү жок.
Алматы, Ташкент, Дүйшөмбү шаарларынын ботаникалык бактарында. 1955-жылдан 1958-жылга чейин КР УИАнын Ботаникалык багынын дендрарий коругунда өстүрүлгөн. Өсүмдүк мөмө байлоо фазасына жеткен, бирок түктүү коңорчоктүн конкуренциясына туруштук бербей, солуп калган.
Кыргыз ССРинин Министрлер Советинин токтомунун негизинде Кыргызстанда 1975-жылдан бери мамлекеттик коргоого алынган түрлөрдүн тизмесине кирген. СССРдин Кызыл китебине (1984), Кыргыз ССРинин Кызыл китебине (1985) киргизилген.
Өсүмдүктүн сан өлчөмүн тактап, ботаникалык заказник уюштуруу. Ботаника багында эксперименталдык себүү жүргүзүп, табигый учураган аймактарга кайрадан реинтродукция иштерин жүргүзүү зарыл.
CR B2ab( i i i ). Декоративдүү, эндем, сейрек кездешкен, саны азайып бара жаткан реликт тукумдун өкүлү.
Шренк табылгы гүлү (лат. Spiraeanthus schrenkianus, Fisch. et Mey.), (Maxim) - Декоративдүү өсүмдүк, жыгачы кол өнөрчүлүккө керектелүүчү аябай кооз, көркөмдүү. Көпчүлүк учурда жыш шыпыргыдай шактуу, өтө чоң эмес, бийиктиги 3 м ге чейин жеткен бадал. Жаш өркүндөрү ичке түктүү, бозомук-сары, узунунан жаракалуу жана түлөгөн кабыктуу. Жалбырактары түгөйсүз канаттай, узундугу 2-13 см, туурасы 1,5-10 мм, ичке сызгычтай, 20-30 жуп, майда жумуру, калың сымал, түктүү, узундугу 3 мм ге чейин жеткен жалбыракчалардан турат. Гүлдөрү шыпыргыдай топ гүлгө чогулган, узундугу – 9-20 см, бир жылдык өркүндөрдүн учунан өсүп чыгат. Гүлдөрү агыш-мала кызыл, жыпар жыттуу, үстүнкүлөрү гүл сапсыз, жазы коңгуроодой гипантийи сейрек түктүү жана саргыч безчелүү. Желекчелери бозомук-түктүү, узундугу – 5 мм.
Spiraeanthus is a monotypic genus of shrub in the rose family containing the single species Spiraeanthus schrenkianus. It is native to Kazakhstan and possibly Kyrgyzstan.[1] It is a resident of low parts of Karatau Mountains and gravely Betpak-Dala deserts.
The genus name comes from Latin: spiraea and Greek: ανθος- flower. This is a shrub covered in fernlike foliage made up of fronds of small leaflets. At the ends of the erect branches of this spreading bush are inflorescences of rose spiraealike flowers. It is a relict of the Eocene and the closest relative of Chamaebatiaria.[2]
This species is included on the Regional Red List of Kazakhstan. It is under protection in the Karatau Nature Reserve.
Spiraeanthus is a monotypic genus of shrub in the rose family containing the single species Spiraeanthus schrenkianus. It is native to Kazakhstan and possibly Kyrgyzstan. It is a resident of low parts of Karatau Mountains and gravely Betpak-Dala deserts.
The genus name comes from Latin: spiraea and Greek: ανθος- flower. This is a shrub covered in fernlike foliage made up of fronds of small leaflets. At the ends of the erect branches of this spreading bush are inflorescences of rose spiraealike flowers. It is a relict of the Eocene and the closest relative of Chamaebatiaria.
This species is included on the Regional Red List of Kazakhstan. It is under protection in the Karatau Nature Reserve.
Spiraeanthus es un género monotípico de plantas perteneciente a la familia de las rosáceas. Su única especie: Spiraeanthus schrenkianus, es originaria de Asia.
Es un arbusto cubierto de follaje parecido al helecho con pequeñas hojas compuestas. En los extremos de las ramas de este arbusto erecto se producen las inflorescencias de flores rosas. Este arbusto es un residente de las partes bajas de las montañas Karatau y de los desiertos de Betpak-Dala. Es un endemismo de Kazajistán. Relicto del Eoceno. Es el único pariente cercano del género Chamaebatiaria.
Incluido en el Libro Rojo de Kazajistán. Se encuentra bajo protección en la Reserva Natural Karatau.
Spiraeanthus schrenkianus fue descrita por Carl Johann Maximowicz y publicado en Trudy Imperatorskago S.-Peterburgskago Botaničeskago Sada 6: 227, en el año 1879.[3][4]
Spiraeanthus es un género monotípico de plantas perteneciente a la familia de las rosáceas. Su única especie: Spiraeanthus schrenkianus, es originaria de Asia.
Spiraeanthus é um género botânico pertencente à família Rosaceae[1].
Spiraeanthus é um género botânico pertencente à família Rosaceae.
«Spiraeanthus — World Flora Online». www.worldfloraonline.org. Consultado em 19 de agosto de 2020Spiraeanthus (Fisch. & C.A.Mey.) Maxim.[2]
Единственный вид
Спиреа́нтус, или Таволгоцве́т (лат. Spiraeánthus) — монотипный род растений из семейства Розовые (Rosaceae). Единственный вид — Спиреантус Шренка (Spiraeanthus schrenckianus Maxim.), эндемик Средней Азии.
Латинское родовое название происходит от слов лат. spiraea — спирея и греч. ανθος — цветок, и указывает на то, что цветки спиреантуса сходны с цветками растения Спирея, или Таволга (Spiraea L.).
Синоним вида Spiraea schrenkiana C.A.Mey.[3].
Это кустарник с узколинейными перистыми листьями. Соцветия — продолговатые, редкие метёлки от 4 до 20 см, развивающиеся на концах побегов. Цветки обоеполые, пятичленные, с ширококолокольчатым гипантием и плотными, долго не опадающими лепестками, с 20—25 тычинками и 2—5 у основания сросшимися пестиками, супротивными чашелистиками. Семяпочек 2, семена обычно одиночные.
Туранско-среднеазиатский тип ареала, включающий хребет Каратау, Ферганский хребет, Чу-Илийские горы и пустыню Бетпак-Дала. Ближайший родственник — монотипный род Chamaebatiaria Maxim. из пустыни Сонора в Северной Америке. Спиреантус — реликт древней мезофильной лесной прашибляковой флоры эоцена.
Растёт на склонах низкогорных ущелий и по краям такыров на щебнистых почвах пустыни, часто образуя заросли. В ряде случаев выступает доминантом и даже эдификатором — ценозостроителем.
Ценное высокодекоративное растение, заслуживает введения в культуру. Включён в Красную книгу Казахстана. Охраняется в Каратауском государственном природном заповеднике. Незаконно вырубается чабанами для растопки.[4]
Спиреа́нтус, или Таволгоцве́т (лат. Spiraeánthus) — монотипный род растений из семейства Розовые (Rosaceae). Единственный вид — Спиреантус Шренка (Spiraeanthus schrenckianus Maxim.), эндемик Средней Азии.
