Harmaaorvakka (Phlebiopsis gigantea) on pinnanmyötäisesti kasvava sienilaji, joka on myös Suomen metsissä yleisesti tavattu. Se on vaaleanharmaan sävyinen, sileä tai pienikyhmyinen, korkeintaan puolen millimetrin paksuinen mutta voi olla hyvin leveä. Se on sukunsa ainoa laji Pohjoismaissa.[2]
Harmaaorvakka kasvaa erityisesti havupuiden kannoilla ja sahapinnoilla, joten se ei itsessään ole vaarallinen metsän tuhoajalaji. Sen sijaan sitä voi lisätä metsänhakkuun yhteydessä kantoihin juurikääpien torjumiseksi.[3].
Harmaaorvakka (Phlebiopsis gigantea) on pinnanmyötäisesti kasvava sienilaji, joka on myös Suomen metsissä yleisesti tavattu. Se on vaaleanharmaan sävyinen, sileä tai pienikyhmyinen, korkeintaan puolen millimetrin paksuinen mutta voi olla hyvin leveä. Se on sukunsa ainoa laji Pohjoismaissa.
Harmaaorvakka kasvaa erityisesti havupuiden kannoilla ja sahapinnoilla, joten se ei itsessään ole vaarallinen metsän tuhoajalaji. Sen sijaan sitä voi lisätä metsänhakkuun yhteydessä kantoihin juurikääpien torjumiseksi..
De dennenharszwam, Phlebiopsis gigantea, is een saprofyte schimmel die witte (=vochtige) houtrot veroorzaakt op stronken en stompen van naaldbomen. De schimmel groeit in een dunne lichtgrijze laag van niet meer dan 1 mm dik, op het oppervlak van hout en bast van naaktzadigen. Het vruchtlichaam produceert seksuele basidiosporen die via de lucht worden verspreid, maar de schimmel heeft ook een aseksuele fase.
Deze zwam speelt een belangrijke ecologische rol bij de biologische afbraak van plantaardig materiaal van coniferen, met name via efficiënte depolymerisatie en mineralisatie van lignine.
P. gigantea komt algemeen voor in Europa, Noord- en Centraal-Amerika, Oost-Afrika en Zuid-Azië.
P. gigantea wordt gebruikt als biologisch bestrijdingsmiddel tegen pathogene schimmels van het geslacht Heterobasidion, meer bepaald de dennenmoorder H. annosum die naaldbomen aantast. De werking verloopt via contact van de schimmeldraden. De integriteit van het celmembraan van een schimmeldraad van Heterobasidion die in contact komt met een schimmeldraad van Phlebiopsis gigantea wordt snel aangetast. Voor een efficiënte bestrijding is kunstmatige inoculatie van de stompen van de bomen nodig; de van nature aanwezige hoeveelheden P. gigantea zijn niet voldoende om Heterobasidion te bestrijden.[1] Sporen van P. gigantea zijn commercieel verkrijgbaar, bijvoorbeeld in het product Rotstop van het Finse bedrijf Verdera.[2]
Bronnen, noten en/of referentiesDe dennenharszwam, Phlebiopsis gigantea, is een saprofyte schimmel die witte (=vochtige) houtrot veroorzaakt op stronken en stompen van naaldbomen. De schimmel groeit in een dunne lichtgrijze laag van niet meer dan 1 mm dik, op het oppervlak van hout en bast van naaktzadigen. Het vruchtlichaam produceert seksuele basidiosporen die via de lucht worden verspreid, maar de schimmel heeft ook een aseksuele fase.
Deze zwam speelt een belangrijke ecologische rol bij de biologische afbraak van plantaardig materiaal van coniferen, met name via efficiënte depolymerisatie en mineralisatie van lignine.
Żylica olbrzymia (Phlebiopsis gigantea (Fr.) Jülich) – gatunek grzybów należący do rodziny korownicowatych (Phanerochaetaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phanerochaetaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1815 r. Persoon nadając mu nazwę Thelephora gigantea. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1978 r. Walter Jülich, przenosząc go do rodzaju Phlebiopsis[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
Nazwę polską nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r[3]. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako korownica okazała, korownica olbrzymia, powłocznik olbrzymi, osnówka olbrzymia, grzyb składowy, żylak olbrzymi[4].
Tworzy na powierzchni drewna płasko rozpostarte owocniki o średnicy dochodzącej do 1 m i grubości do 1 mm. Powierzchnia owocnika jest woskowata, gładka lub nieco brodawkowana i ma barwę białoszarą lub różowoszarą, podczas wysychania żółknie. Brzeg owocnika jest postrzępiony, puszysty, czasami występują sznury grzybniowe[3][5]. Rozmnaża się płciowo przez bazydiospory, które roznoszone są przez wiatr i wodę, a także bezpłciowo przez oidia powstające poprzez fragmentację grzybni[5].
Wysyp zarodników biały. Zarodniki (bazydiospory) są eliptyczne, gładkie, bezbarwne i mają rozmiar 5-7 × 2,5-3,5 μm[3].
Występuje w całej Ameryce Północnej, Ameryce Środkowej, Europie, Afryce Wschodniej i południowej Azji[5].
Można go spotkać w lasach iglastych i mieszanych, czasami także w parkach i miejskich lasach. Rozwija się na pniach, pniakach i gałęziach martwych drzew iglastych: świerka, jodły, sosny, obserwowana była także na uprawianych drzewach iglastych – na różnych gatunkach sosny, na daglezji i żywotniku. Owocniki wytwarza przez cały rok (przy sprzyjających warunkach również w zimie)[4]. W Polsce gatunek bardzo pospolity[3].
Saprotrof. Powoduje białą zgniliznę drewna i odgrywa ważną rolę w rozkładzie szczątków drzew iglastych[5]. W gospodarce leśnej preparaty zawierające grzybnię żylicy olbrzymiej wykorzystywane są do biologicznego zwalczania groźnego pasożyta drzew – korzeniowca wieloletniego (Heterobasidion annosum). Grzybnią żylicy olbrzymiej szczepi się pniaki ściętych drzew, co uniemożliwia na nich rozwój tego groźnego pasożyta drzew. Jest to tzw. inokulacja[6]. Grzybnia żylicy olbrzymiej działa silnie hamująco na rozwój strzępek korzeniowca wieloletniego, powodując zaburzenia w rozwoju ich błony komórkowej i deformację. Preparaty żylicy olbrzymiej wykorzystywane są głównie do ochrony upraw sosny i świerka[5].
Żylica olbrzymia (Phlebiopsis gigantea (Fr.) Jülich) – gatunek grzybów należący do rodziny korownicowatych (Phanerochaetaceae).
.JPG)
.JPG)
