Appears to be widely distributed where hardwoods (particularly oaks) grow in the northern hemisphere. The name is originally for a European collection and the name has been applied in the western US and other areas with hardwood forests.
Cap brown with brown +/- appressed scales in age, smooth when young; disc plane to depressed, scales in center with raised tips, margin often inrolled. Stalk concolorous with cap, base blue-green to greenish black to black in age both externally and internally. Spines are decurrent, short (6 mm, up to 10 mm), reddish brown to violet brown with whitish tips. Habitat is with OAKS and other HARDWOODS (& maybe pines in some areas). Odor is reported as none and the taste is intensely bitter. Pigment unknown. KOH olive to black on the flesh. Clamp connections NOT observed on the hyphae.
The above description was provided by Darvin DeShazer in a small key he created to differentiate between Sarcodon imbricatus, S. squamosus and S. scabrosus based on Johannesson, Hanna, Svengunnar Ryman, Hjordis Lundmark and Eric Danell. 1999. Sarcodon imbricatus and S. squamosus – two confused species. Mycol. Res. 103 (11): 1447-1452.
Oak and hardwood forests.
S. imbricatus and S. squamosus.
None known. Not considered edible due to bitter taste.
Lošák hořký (Sarcodon scabrosus) je nejedlá stopkovýtrusá houba z čeledi bělozubovitých.
Roste na podzim na písčité půdě pod buky, duby a borovicemi. Je zařazen jako ohrožený druh v Červeném seznamu hub (makromycetů) České republiky (2006).
Tato houba se dá zaměnit s lošákem jelením, který je většího vzrůstu, roste pod smrky a na bázi třeně je světle hnědý až šedohnědý (naproti tomu lošák hořký je na bázi třeně až šedozelený).
Obrázky, zvuky či videa k tématu lošák hořký ve Wikimedia Commons
Lošák hořký (Sarcodon scabrosus) je nejedlá stopkovýtrusá houba z čeledi bělozubovitých.
Hydnellum scabrosum, also called bitter tooth or bitter hedgehog, is a species of tooth fungus in the family Bankeraceae.
It was originally described by Swedish botanist Elias Fries as Hydnum scabrosum in 1836. Finnish mycologist Petter Karsten moved it to the genus Sarcodon in 1881. This species remained as Sarcodon scabrosus until 2019, when a molecular analysis using nuclear DNA showed that this and 11 other species lay genetically within the genus Hydnellum, a genus of which harder woody flesh had previously been considered a distinguishing feature from soft-fleshed Sarcodon.[1]
Within the genus it is most closely related to H. fennicum.[1]
The fruit body (mushroom) has a convex to flattened brownish cap up to 12 cm (4+3⁄4 in) across that is covered with brown scales. It can be tinged with pink at the margins and darken with age. The mushroom has yellow-brown spines under the cap that are 5 mm (1⁄4 in) long and 0.3 mm (1⁄64 in) in diameter. They are decurrent to the stem. The pinkish brown stem is 2–12 cm (3⁄4–4+3⁄4 in) high and 1–6 cm (3⁄8–2+3⁄8 in) wide, and has a narrower base that is a characteristic greyish green colour. The flesh is whitish and has a bitter taste, rendering the mushroom inedible. The flesh smells farinaceous or like watermelon when cut.[2][3]
It is found in association with hardwood forests across Eurasia to Japan, as well as North America.[4]
The species has been investigated for bioactive agents. In 2004, Tsunashi Kamo and colleagues isolated diterpenoids with experimental anti-inflammatory activity.[5] Other diterpenoids were shown to stimulate nerve growth factor (NGF).[6] Yet another agent, an alpha-pyrone, was shown to inhibit lettuce seedling growth.[4]
Sarcodon imbricatus is similar, but the scales do not become as prominent in age.[2] Other similar species include S. fennicus, S. rimosus, S. subincarnatus, and S. underwoodii.[2]
Hydnellum scabrosum, also called bitter tooth or bitter hedgehog, is a species of tooth fungus in the family Bankeraceae.
Roso-orakas (Sarcodon scabrosus) on suomuorakkaisiin kuuluva orakas. Se on hyvin karvaan makuinen eikä sovellu syötäväksi. Sen voi sekoittaa männyn- (S. squamosus) ja kuusensuomuorakkaisiin (S. imbricatus). Roso-orakkaan lakki on punertavan ruskea, vanhempana ruskeiden suomujen peitossa ja halkeilee usein rosoiseksi. Roso-orakkaan malto jalan tyvellä on sinivihreää ja haju jauhomainen. Männynsuomuorakkaan malto on vaaleaa, mutta jalan tyveltä tummanruskeaa, kuusensuomuorakkaan malto on kauttaaltaan vaaleanruskehtavaa.[2]
Roso-orakkaan lakki on noin 4–14 cm leveä, kupera tai laakea, kuoppakeskustainen, nuorena se on sileä ja samettipintainen, myöhemmin suomuinen ja keskeltä halkeilee rosoisesti. Pohjaväri kellertävä, lakkia peittävät suomut ovat punertavanruskeita. Usein suomut niin suuria, että koko lakki vaikuttaa ruskealta. Piikistö nuorena kellertävänvalkoinen, myöhemmin punertavanruskea, piikit eli orat 1–8 mm pitkiä. Jalka on 2,5–20 cm pitkä, 1–3 cm paksu, tyveen kapeneva, tyvestä kapeampi, hieno nukkainen, nuorena punertavanruskea, vanhemmiten lakin suomujen värinen, tyvestä harmaa tai sinivihreä. Malto on vaaleanruskeaa, jalan tyvestä sinivihreää. Maku kitkerä, haju jauhomainen. Itiöpöly on ruskeata.[2]
Roso-orakas kasvaa kuivissa kangasmetsissä ja männikoissä boreaalisella vyöhykkeellä. Roso-orakas on männyn juurisieni.[2]
Roso-orakas kasvaa harvinaisena kangasmetsissä männyn seuralaisena Etelä- ja Keski-Suomessa. Itiöemät ilmestyvät elo–syyskuussa.[2]
Ei kelpaa syötäväksi.
Roso-orakas (Sarcodon scabrosus) on suomuorakkaisiin kuuluva orakas. Se on hyvin karvaan makuinen eikä sovellu syötäväksi. Sen voi sekoittaa männyn- (S. squamosus) ja kuusensuomuorakkaisiin (S. imbricatus). Roso-orakkaan lakki on punertavan ruskea, vanhempana ruskeiden suomujen peitossa ja halkeilee usein rosoiseksi. Roso-orakkaan malto jalan tyvellä on sinivihreää ja haju jauhomainen. Männynsuomuorakkaan malto on vaaleaa, mutta jalan tyveltä tummanruskeaa, kuusensuomuorakkaan malto on kauttaaltaan vaaleanruskehtavaa.
Sarcodon scabrosus (Fr.) P. Karst., Revue mycol., Toulouse 3(9): 20 (1881) è un fungo basiodimicete.
Come tutte le specie del genere Sarcodon ha un carpoforo carnoso e di grandi dimensioni.
4–15 cm di diametro, convesso, a volte depresso al centro, cosparso di scaglie brunastre, tende a ingrandirsi notevolmente
Prima biancastri, poi bruni, fragili.
3-10 x 1-3,5 cm, bianco, ornato di piccole squame brune, assottigliato alla base, dove assume una colorazione blu-verde-nerastra.
Da bianco-ghiaccio a brunastra, di consistenza coriacea.
6-8 x 5-7 µm, brune in massa, subglobose, tuberculose.
Estate-autunno, boschi in genere.
Sconsigliato per il sapore amaro, la consistenza coriacea, e come la maggior parte dei membri del genere Sarcodon, da considerare non edule.
Sarcodon scabrosus (Fr.) P. Karst., Revue mycol., Toulouse 3(9): 20 (1881) è un fungo basiodimicete.
Cost artìcol a l'é mach në sbòss. Da finì.
A chërs ant ij bòsch ëd latifeuje, ma ëdcò ëd conìfere.
A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
As peul nen mangesse.
Sarcodon scabrosum (Fries) P. Karsten
Cost artìcol a l'é mach në sbòss. Da finì.
AmbientA chërs ant ij bòsch ëd latifeuje, ma ëdcò ëd conìfere.
Comestibilità A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
As peul nen mangesse.
Sarniak szorstki, sarniak gorzki (Sarcodon scabrosus (Fr.) P.Karst.) – gatunek grzybów z rodziny kolcownicowatych (Bankeraceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Sarcodon, Bankeraceae, Thelephorales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1836 r. Elias Fries nadając mu nazwę Hydnum scabrosum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1836 r. Petter Karsten, przenosząc go do rodzaju Sarcodon[1].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3], wcześniej B. Gumińska i W. Wojewoda opisywali ten gatunek pod nazwą sarniak gorzki[4].
średnica 3-10 cm, kształt nieregularnie kolisty. Powierzchnia początkowo filcowata, brudnożółta, później czerwonobrunatna, purpurowobrunatna i pokryta ciemniejszymi łuskami. W centrum kapelusza są one grube, przy brzegu drobne i przylegające[5]
Tylko nieznacznie zbiegające na trzon, początkowo jasnoszare, później purpurowobrązowe z białawym szczytem[5].
Długość do 10 cm, grubość do 3,5 cm, kształt walcowaty lub zwężający się ku podstawie. Powierzchnia podłużnie drobno łuseczkowata, o barwie od brązowej do ciemnobrązowej, z podstawą szarozieloną, niebieskawozieloną, pokrytą białawą grzybnią[5].
Szarawy, nieco różowawy, o gorzkawym i cierpkim smaku i niezbyt przyjemnym zapachu. U podstawy trzonu miąższ znacznie ciemniejszy, zielonawy do czarnozielonego.
Brązowawe, nieregularnie guzkowate
Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[6]. Jest rzadki i w wielu krajach Europy znajduje się na czerwonych listach gatunków zagrożonych. W Polsce jego rozprzestrzenienie i częstość występowania nie są znane. W opracowaniach naukowych znany jest z nielicznych tylko stanowisk (dwa do 2003 r.)[3].W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[7].
Rośnie w lasach liściastych i mieszanych, pojedynczo lub w grupach od sierpnia do października, często pod dębami lub bukami.
Sarniak szorstki, sarniak gorzki (Sarcodon scabrosus (Fr.) P.Karst.) – gatunek grzybów z rodziny kolcownicowatych (Bankeraceae).
