Uromyces pisi-sativi (Pers.) Liro 1908

Uromyces punctatus ist eine Ständerpilzart aus der Ordnung der Rostpilze (Pucciniales). Der Pilz ist ein Endoparasit von Wolfsmilchen sowie der Hülsenfrüchtlergattungen Astragalus und Oxytropis. Symptome des Befalls durch die Art sind Rostflecken und Pusteln auf den Blattoberflächen der Wirtspflanzen. Sie ist weltweit verbreitet.

Merkmale

Makroskopische Merkmale

Uromyces punctatus ist mit bloßem Auge nur anhand der auf der Oberfläche des Wirtes hervortretenden Sporenlager zu erkennen. Sie wachsen in Nestern, die als gelbliche bis braune Flecken und Pusteln auf den Blattoberflächen erscheinen.

Mikroskopische Merkmale

Das Myzel von Uromyces punctatus wächst wie bei allen Uromyces-Arten interzellulär und bildet Saugfäden, die in das Speichergewebe des Wirtes wachsen. Ihre Spermogonien wachsen systemisch auf den Wirten, ebenso wie die Aecien der Art. Die beidseitig auf den Wirtsblättern wachsenden Uredien des Pilzes sind zimtbraun. Die gold- bis hell zimtbraunen Uredosporen sind 22–28 × 19–23 µm groß, kugelig bis breitellipsoid und stachelwarzig. Die beidseitig Telien der Art sind kastanienbraun, pulverig und unbedeckt. Die kastanienbraunen Teliosporen sind einzellig, in der Regel kugelig bis breit eiförmig, warzig und meist 19–21 × 17–20 µm groß. Ihr Stiel ist farblos.

Verbreitung

Das bekannte Verbreitungsgebiet von Uromyces punctatus umfasst die ganze Welt.

Ökologie

Die Wirtspflanzen von Uromyces punctatus sind für den Haplonten Wolfsmilche (Euphorbia spp.) und für den Dikaryonten diverse Astragalus- und Oxytropis-Arten. Der Pilz ernährt sich von den im Speichergewebe der Pflanzen vorhandenen Nährstoffen, seine Sporenlager brechen später durch die Blattoberfläche und setzen Sporen frei. Die Art durchläuft einen makrozyklischen Entwicklungszyklus mit Spermogonien, Aecien, Telien und Uredien. Als heteroöker Parasit macht sie einen Wirtswechsel durch.

Literatur

• George Baker Cummins: Rust Fungi on Legumes and Composites in North America. University of Arizona Press, Tucson 1978, ISBN 0-8165-0653-1.

Uromyces pisi-sativi is a fungal plant pathogen.

It causes small orange dots on the lower side of leaves on Euphorbia cyparissias. It lives on Pisum and on Lathyrus and on other plants from the family Fabaceae.

References

Uromyces pisi-sativi, agent de la rouille du pois, est une espèce de champignons phytopathogènes. Il vit surtout sur des espèces de plantes de la famille des Fabaceae, en particulier dans les genres Pisum et Lathyrus.

Euphorbe avec une tige saine, à gauche, et une tige infestée, à droite.

On le trouve aussi sur l'euphorbe petit-cyprès, Euphorbia cyparissias, dont il transforme radicalement l'aspect. Les tiges infestées ne sont pas ramifiées, portent des feuilles entières et ne fleurissent pas. Le bouquet terminal en pseudofleur est collant car il produit un nectar fongique. Autrement dit, le champignon utilise la plante pour assurer sa reproduction. On observe les sores sur la face inférieure des feuilles.

Comme de nombreuses « rouilles », Uromyces pisi-sativi est une espèce hétéroécique (ou diécique) dont le cycle de vie se déroule sur un hôte principal (une Fabaceae) et un hôte secondaire, en l'occurrence Euphorbia cyparissias, sur lequel se forment les écidiospores (stade écidien).

Notes et références

Uromyces pisi-sativi (Pers.) Liro – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)^[1]. Grzyb mikroskopijny, saprotrof i pasożyt roślin. Wywołuje chorobę zwaną rdzą grochu^[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Uromyces, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1801 r. Ch.H. Persoon nadając mu nazwę Uredo appendiculata ß pisi-sativi. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Johan Ivar Liro w 1908 r^[1].

Synonimów ma ok. 40.^[3].

Morfologia

Pyknidia (spermogonia) występują zazwyczaj razem z ecjami, na liściach wilczomleczy, często pokrywając całą ich powierzchnię. Pomarańczowoczerwone ecja mają średnicę 0,3-0,4 mm. Powstają w nich szeroko elipsoidalne ecjospory o średnicy 17-22 μm i powierzchni gęsto pokrytej brodawkami o wysokości 1 μm. Uredinia powstają głównie na dolnej stronie liści grochu. Są na nich nierównomiernie rozproszone, mają cynamonową barwę i średnicę do 1 mm. Urediniospory są szeroko elipsoidalne, mają rozmiary 22-28 × 19-24 μm, ścianę o grubości 1,5-2 μm i powierzchnię bardzo drobno brodawkowatą. Posiadają 3-6 rozproszonych por rostkowych. Telia podobne do uredniniów, ale o kasztanowej barwie. Teliospory szeroko elipsoidalne, o rozmiarach 22-28 ×17-22 μm. Mają ścianę o grubości 2-3 μm po bokach i 4-5 μm przy wierzchołku i kruchy, krótki i niemal hialinowy trzonek^[4].

Rozwój

Jest to gatunek pełnocyklowy, tzn. wytwarza wszystkie 5 rodzajów zarodników właściwych dla rdzy. Jest pasożytem dwudomowym, tzn. do pełnego cyklu rozwojowego wymagającym dwóch gatunków. Żywicielem ecjalnym (pośrednim) są niektóre gatunki wilczomleczy, na których tworzą się sporogonia i ecja, żywicielem ostatecznym różne gatunki grochu i groszku, na których powstają uredinia i nieco później telia. Powstające w teliach teliospory są przetrwalnikami. Zimują na pozostałych w ziemi po zbiorze resztkach roślin. Wiosną wytwarzają na drodze płciowej bazydiospory, które przenoszone przez wiatr infekują wilczomlecze. Wytwarzane na wilczomleczach ecjospory dokonują infekcji pierwotnej grochu i groszku. Powstające na nich urediniospory rozprzestrzeniają chorobę dokonując infekcji wtórnych^[2].

Może zimować także w formie grzybni na podziemnych pędach wilczomleczy. Grzybnia rozwija się w pędach wilczomleczy systemowo, przerastając tkanki. Wiosną z pędów takich wyrastają zainfekowane rośliny, na liściach których rozwijają się ecja^[2].

Występowanie

Znane rejony występowania: Afryka (Wyspy Kanaryjskie, Etiopia, Libia, Maroko); Azja (Chiny, Indie, Iran, Pakistan, Turcja, ZSRR); Europa (Austria, Belgia, Bułgaria, Korsyka, Cypr, Czechosłowacja, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Grecja, Węgry, Włochy, Malta, Holandia, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Sycylia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria , ZSRR, Jugosławia); Ameryka Południowa (Argentyna, Chile)^[4] i Australia^[5].

W Polsce notowany na następujących gatunkach roślin: Euphorbia cyparissias, Euphorbia esula, Lathyrus latifolius, Lathyrus nissolia, Lathyrus sativus, Lathyrus sylvestris, Lathyrus tuberosus, Lathyrus vernus, Pisum sativum^[6][2].

Gatunki podobne

Niektóre gatunki Uromyces są morfologicznie bardzo podobne. Trzeba ostrożnie je identyfikować. Najbardziej podobne są^[7]:

• Uromyces viciae-fabae. Jego urediniospory urediniospory o kształcie od elipsoidalnego do owalnego i rozmiarach 22-28–11 × 19–22 μm. Mają barwę żółtawą i są pokryte gęsto kolcami o wysokości 1-2,5 μm. Pory rostkowe 3-4^[4]
• Uromyces heimerlianus ma urediniospory z 4-6 rozproszonymi porami rostkowymi, teliospory brodawkowate, o rozmiarach 25-30 × 20-27 μm^[4]
• Uromyces viciae-craccae ma urediniospory z 4-6 rozproszonymi porami rostkowymi, teliospory prążkowane^[4]
• Uromyces ervi ma urediniospory z 2 jednakowymi porami rostkowymi, teliospory gładkie z ścianą pogrubioną na wierzchołku^[4].

Przypisy

Uromyces pisi-sativi je grzib^[30], co go nojprzōd ôpisoł Christiaan Hendrik Persoon, a terŏźnõ nazwã doł mu Liro 1908. Uromyces pisi-sativi nŏleży do zorty Uromyces i familije Pucciniaceae.^[31][32] Żŏdne podgatōnki niy sōm wymianowane we Catalogue of Life.^[31]

Uromyces pisi orsakar ärtrost på ärtväxter, jako består av kanelsbruna sommarcapor- i svartbruna vintersporsamlingar på växterna.^[33]

Przipisy