Buelie tečkovaná (Amandinea punctata) je lišejník s výraznými černými plodnicemi z čeledi terčovníkovité.
Lišejník s korovitou, silnou, hladkou, rozpraskanou nebo zrnitě bradavkovitou stélkou, která může být málo nebo dobře vyvinutá. Povrch má nejčastěji světle šedou, světle hnědou, někdy nazelenalou barvu, vzácně hnědou barvu, může být zdobený, často je impregnován minerálními látkami. Dřeň je bílá. Apotecia jsou v průměru 0,2 až 0,5 mm velká, černá. Zpočátku jsou plodnice ploché, později vyklenuté, ohraničené. Výtrusné rouško je bezbarvé, neobsahuje oleje, bývá často rozvětveno, je apikálně zduřelé a zbarvené do hněda. Vřecka jsou kyjovitého tvaru, nahoře širší než dole, na každém se vytvoří osm spor. Tenkostěnné spory mají hnědé zbarvení a tvar elipsoidu s tupými konci, nezaškrcují se. Dorůstají 10,5-14µm do délky a 5-7,5µm do šířky.[1] Pyknidy vypadají jako malá perithecia, většinou nejsou příliš ponořena do stélky, mají kulovitý tvar, v nich dochází k tvorbě konidií. Konidie jsou vláknité, zakřivené, 12-18x 0,5-1µm dlouhé.
Buelie tečkovaná je lišejník hojně rozšířen po celém světě, včetně České republiky. Roste až do vysokohorských poloh na kůře jehličnatých i listnatých stromů a keřů.[2] Běžně i na narušených stanovištích bohatých na živiny. Velice vzácně ji můžeme najít na kamenech, někdy na odumírajících mechorostech.
Je velmi odolná proti znečištění ovzduší oxidy dusíku, a proto patří mezi nitrofilní druhy. Je silně tolerantní a nevadí jí ani koncentrace SO2 do 130 mg /m³. Můžeme ji tedy brát jako bioindikátor znečištění vzduchu v místě jejího výskytu.
Obrázky, zvuky či videa k tématu Buelie tečkovaná ve Wikimedia Commons
Galerie Buelie tečkovaná ve Wikimedia CommonsBuelie tečkovaná (Amandinea punctata) je lišejník s výraznými černými plodnicemi z čeledi terčovníkovité.
Amandinea punctata (tiny button lichen) is a crustose brown to gray lichen that grows on wood and rock around the world.[1] It grows on, not in the wood (epiphytic).[1] It prefers bark that is acidic.[1] In California, it is among the most common crustose lichens occurring on trees.[1] Sometimes its thallus is absent, and branches may be covered in its lecideine apothecia.[1] Because of its tolerance of low humidity, it is one of the few epiphytic lichens growing on trees in California deserts, where it commonly grows on the old, dry wood of junipers, and sometimes fallen pinyon pines and oaks, or on their dead branches.[1] Compared to other lichens, it is tolerant of air pollutants and other toxins such as NO2 and SO2.[1]
Amandinea punctata (tiny button lichen) is a crustose brown to gray lichen that grows on wood and rock around the world. It grows on, not in the wood (epiphytic). It prefers bark that is acidic. In California, it is among the most common crustose lichens occurring on trees. Sometimes its thallus is absent, and branches may be covered in its lecideine apothecia. Because of its tolerance of low humidity, it is one of the few epiphytic lichens growing on trees in California deserts, where it commonly grows on the old, dry wood of junipers, and sometimes fallen pinyon pines and oaks, or on their dead branches. Compared to other lichens, it is tolerant of air pollutants and other toxins such as NO2 and SO2.
Brudziec kropkowaty, brunatka kropkowata (Amandinea punctata (Hoffm.) Coppins & Scheid.) – gatunek grzybów należący do rodziny pałecznikowatych (Caliciaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do grupy porostów[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Amandinea, Caliciaceae, Teloschistales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował Georg Franz Hoffmann nadając mu nazwę Lecidea punctata. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w roku 1993 r. Coppins i Scheid[1].
Nazwy polskie według W. Fałtynowicza[2].
Plecha proszkowata lub skorupiasta, cienka lub średniej grubości, o powierzchni gładkiej, pokrytej drobnymi brodawkami lub gruzełkami. Czasami jest trudno zauważalna i zanikająca. Ma barwę od jasnoszarej do ciemnoszarej, czasami z brunatnawym lub zielonawym odcieniem[4].
Owocniki występują zazwyczaj licznie, w rozproszeniu, lub w niedużych skupiskach. Są to okrągławe lecideowe apotecja o średnicy 0,2-0,6 mm. Mają płaskie lub wypukłe czarne tarczki i cienki, również trwały brzeżek własny (ekscypulum). Może on być trwały, lub zanikający. Hypotecjum jest brunatne, hymenium o grubości 60-70 (100) μm również. Występują w nim proste, lub słabo rozgałęzione wstawki o nabrzmiałych wierzchołkach. Brunatne, czasami w środku nieco przewężone zarodniki mają rozmiar 9-20 × 5-10 μm. Są dwukomórkowe, w każdym worku powstaje ich po 8[4][5]. Pyknidy bardzo rzadkie, kuliste[5].
Reakcje barwne; wszystkie negatywne. Kwasów porostowych nie wykryto[5].
Gatunek kosmopolityczny, rozprzestrzeniony na całej kuli ziemskiej. Występuje na wszystkich kontynentach, łącznie z Antarktydą (tutaj obserwowano go na granitowej skale na Ziemi Królowej Maud). W Europie na północy występuje aż po archipelag Svalbard[6]. W Polsce jest pospolity na całym obszarze[2].
Występuje na różnych podłożach: na korze drzew, przede wszystkim liściastych, rzadziej iglastych, na drewnie, szczątkach roślin, czasami także na skałach[4]. Swoje szerokie rozprzestrzenienie zawdzięcza dużej tolerancji na zanieczyszczenia powietrza[7].
Brudziec kropkowaty, brunatka kropkowata (Amandinea punctata (Hoffm.) Coppins & Scheid.) – gatunek grzybów należący do rodziny pałecznikowatych (Caliciaceae). Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do grupy porostów.
Amandinea punctata (Hoffm.) Coppins & Scheid., 1993
Аманди́нея то́чечная (лат. Amandinea punctata) — вид лихенизированных аскомицетов, включённый в род Амандинея (Amandinea) семейства Калициевые (Caliciaceae).
Таллом накипной, обычно тонкий и почти незаметный, либо толстый, выраженный, бородавчатый, часто растрескивающийся, иногда вовсе ареолированный, лишённый соредий. Окраска слоевища светло-серая до тёмно-серой, изредка коричневая или зеленоватая. Апотеции лецидеевого типа, многочисленные, разбросанные по слоевищу, 0,3—0,5 мм в диаметре, с чёрным плоским, затем выпуклым диском; край тонкий, чёрный. Эксципул тёмно-коричневый. Эпитеций зернистый, тёмно-коричневый, теций бесцветный, гипотеций коричневый. Пикниды редкие, погружённые, конидии до 20 мкм.
Аски восьмиспоровые, булавовидной формы, 35—70×11—18 мкм. Споры двуклеточные, эллиптические, коричневые, 11—14×6—8 мкм.
При контакте со всеми используемыми для тестирования лишайников химическими реактивами слоевище не меняет цвет. Гимений от иода синеет.
Широко распространённый лишайник, по всей видимости, космополит. Встречается на коре и древесине хвойных и лиственных пород, изредка на мхах, гниющих растительных остатках, скалах. В горных регионах редок.
Полиморфный вид со множеством синонимичных названий, среди которых:
Аманди́нея то́чечная (лат. Amandinea punctata) — вид лихенизированных аскомицетов, включённый в род Амандинея (Amandinea) семейства Калициевые (Caliciaceae).
