Окшош мандалак (лат. Tulipa affinis Z., Botsch.) - Пияз түбү ири, диаметри 4 см, жумуртка сымал формада. Сырткы кабыгы күңүрт- күрөң, калың, кээде узун, ичинен сейрек, узун, алтын сымал сары түктүү. Сабагы 30 см ге чейин жетет, жогору жагы үлпүлдөк түктүү. Жалбырактары 3-4 санда, узундугу 25 см, жазы ланцеттүү, көгүлтүр-жашыл, бири-бирине жабышпайт, учу түкчөлүү, чет капталдары кирпикчелүү ак кемирчектүү. Гүлү бир, бир кыйла ири. Башка мандалактардан формасы менен айырмаланат. Гүл коргонунун сырткы желекчелери сүйрү, учтуу жана түкчөлүү, ичинен кызыл, гүлүнүн түбүнүн ортосу күрөң-кызыл кара тактары менен; ачык саргыч кууш жээкчелүү. Ички желекчелеринин учтары үлпүлдөк түктүү, бир аз ийилген, сырткы желекчелеринин төмөн жагы сары-жашыл, бозомук-кызгылт-көк тактуу, ичи - күрөң-кызыл. Аталыгы гүл коргонунан үч эсе кыска, аталык жипчелери кара, жалпак үч бурчтуу, чаңдыгы кара-кызгылт көк. Мөмөлүгү кара кочкул, узун, жогору бөлүгү ачык сары кызгылт-жашыл. Чаң алгычы ачык-сары кызгылт. Кутучасынын учу учтуу, бир аз имерилген.
Уругу аркылуу көбөйөт.
Нуратоо жана Түркстан тоо кыркасынын түштүк бети (Өзбекстан, Тажикстан, Кыргызстан). Кыргызстанда – Түркстан тоо кыркасындагы Аксуу дарыясынын бассейни (Төөжайлоо капчыгайы) жана Сүлүктүнүн чыгышындагы тоолор.
Арча токойлорунун арасында, майда жана таштак топурактуу жерлерде өсөт.
Эсеби алынган эмес.
Адамдын чарбачылык иш-аракеттери жана гүлдөрүн үзүп, пияз түбүн казып алуу.
Бишкек шаарынын шарттарында анча изилденген эмес. Отургузулган түптөрү тез эле солуп калат.
Өзбек ССРинин (1984) жана Кыргыз ССРинин (1985) кызыл китептерине киргизилген.
Түр кеңири учураган жерлерде ботаникалык заказниктерди уюштуруу. Ареалынын ар кайсы аймактарында популяцияларынын абалына көзөмөлдөө жүргүзүү.Гүлдөрүн чогултуп, пияз түбүн казып, сатууга тыюу салуу.
VU. Түндүк Памир-Алайдын эндем түрү. Бул түр таптакыр жоголуп кетүү коркунуч алдында турат.
Окшош мандалак (лат. Tulipa affinis Z., Botsch.) - Пияз түбү ири, диаметри 4 см, жумуртка сымал формада. Сырткы кабыгы күңүрт- күрөң, калың, кээде узун, ичинен сейрек, узун, алтын сымал сары түктүү. Сабагы 30 см ге чейин жетет, жогору жагы үлпүлдөк түктүү. Жалбырактары 3-4 санда, узундугу 25 см, жазы ланцеттүү, көгүлтүр-жашыл, бири-бирине жабышпайт, учу түкчөлүү, чет капталдары кирпикчелүү ак кемирчектүү. Гүлү бир, бир кыйла ири. Башка мандалактардан формасы менен айырмаланат. Гүл коргонунун сырткы желекчелери сүйрү, учтуу жана түкчөлүү, ичинен кызыл, гүлүнүн түбүнүн ортосу күрөң-кызыл кара тактары менен; ачык саргыч кууш жээкчелүү. Ички желекчелеринин учтары үлпүлдөк түктүү, бир аз ийилген, сырткы желекчелеринин төмөн жагы сары-жашыл, бозомук-кызгылт-көк тактуу, ичи - күрөң-кызыл. Аталыгы гүл коргонунан үч эсе кыска, аталык жипчелери кара, жалпак үч бурчтуу, чаңдыгы кара-кызгылт көк. Мөмөлүгү кара кочкул, узун, жогору бөлүгү ачык сары кызгылт-жашыл. Чаң алгычы ачык-сары кызгылт. Кутучасынын учу учтуу, бир аз имерилген.
Tulipa fosteriana is a species of tulip, native to the Pamir Mountains and nearby areas of Afghanistan, Kyrgyzstan, Tajikistan and Uzbekistan.[2]
The plants can grow up to 40–55 cm (16–22 in) tall with a thick stem.[4] It has 3-5 leaves, which are broadly ovate shaped and glaucous.[4] It blooms in early mid spring,[5] between March-April (or in St. Petersburg in May).[4] It has large red flowers, often lined with black,[6] They open out flat or cup-like in form. Inside, it has dark violet anthers which are twice as long as the stamens.[4] It produces seed in June.[4]
Anthocyanins have been found in various tulip flowers, such as Tulipa gesneriana, Tulipa fosteriana and Tulipa eichleri.[7]
The Latin specific epithet fosteriana refers to Michael Foster (a known British Iris expert).[8]
'Tulipa fosteriana was first published and described by Walter Irving, a British botanist (1867-1934), in Gard. Chron. III, Vol.39 on page 322 in 1906.[3][9]
In 2013, the phylogenetic relationships in the genus using DNA sequences was used to determine the taxonomy and classifications. As result T. fosteriana was placed in 'Tulipa subgenus Tulipa' (along with Tulipa agenensis Redouté, Tulipa hungarica Borbás and Tulipa greigii Regel ) with the characteristics of; bulb tunics densely lined inside with rippled or silky hairs or (nearly) glabrous. Stamens without hairs orboss. Stigmas sessile.[10]
T. fosteriana is native to temperate regions of Central Asia.[9] It can be found in Afghanistan and Tajikistan.[9]
It is found in the wild on rocky scrub-covered hillsides,[6] or on stony slopes at an altitude of 1,500 m (4,900 ft) above sea level.[4]
Resistant to tulip breaking virus, it has been crossed into garden tulips (Tulipa × gesneriana).[11]
They naturalize easily and can come back year after year in the garden. They are well suited to mixed borders and can also be used in bedding displays.[5] They can grow in any garden soil but prefer sites in full sun. They also can be propagated vegetatively and also by seed.[4] It can grow in USDA Hardiness Zones: 3 to 8.[12]
It is a well-known species, which has been the originator to many cultivars.[4] The various cultivars can differ from one another in height, but all have solitary, bowl shaped flowers that are 5in wide (12cm), with a slender and sometimes striped leaves.[5] Its cultivar 'Juan' has gained the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit.[13] It has red-orange flowers with yellow centres and variegated leaves.[6] Tulip 'Zombie' is another 'fosteriana' cultivar with large flowers and glaucous-blue leaves.[14] Another known cultivar is 'Red Emperor'.[15]
Tulipa fosteriana is a species of tulip, native to the Pamir Mountains and nearby areas of Afghanistan, Kyrgyzstan, Tajikistan and Uzbekistan.
Tulipa fosteriana es una especie de planta de la familia de los lirios. T. fosteriana proviene de Asia central y occidental (Afganistán, Tayikistán). En Europa se cultiva como planta ornamental desde el siglo XVI.
En la actualidad, la forma típica de cultivo silvestre de este tulipán es de manera híbrida. Los jardineros, para obtener nuevas variedades, cruzaron varias especies de tulipanes. Los derivados del tulipán Foster por los jardineros pertenecen al grupo 13 de tulipanes y se denominan tulipanes híbridos Foster (Tulipa fosteriana hybr).[1][2][3]
Tulipa fosteriana es una especie de planta de la familia de los lirios. T. fosteriana proviene de Asia central y occidental (Afganistán, Tayikistán). En Europa se cultiva como planta ornamental desde el siglo XVI.
En la actualidad, la forma típica de cultivo silvestre de este tulipán es de manera híbrida. Los jardineros, para obtener nuevas variedades, cruzaron varias especies de tulipanes. Los derivados del tulipán Foster por los jardineros pertenecen al grupo 13 de tulipanes y se denominan tulipanes híbridos Foster (Tulipa fosteriana hybr).
Tulipan Fostera (Tulipa fosteriana) – gatunek rośliny z rodziny liliowatych. Pochodzi ze środkowej i zachodniej Azji (Afganistan, Tadżykistan)[2]. W Europie był uprawiany od XVI w. jako roślina ozdobna. Obecnie nie uprawia się już typowej, dziko rosnącej formy tego tulipana, lecz wyłącznie jego mieszańce. Ogrodnicy bowiem w celu uzyskania nowych odmian krzyżowali z sobą różne gatunki tulipanów. Te pochodzące od tulipana Fostera przez ogrodników zaliczane są do 13 grupy tulipanów i określa się je nazwą tulipany mieszańce Fostera (Tulipa fosteriana hybr.).
Bylina, geofit. Kwitnie w drugiej połowie kwietnia i na początku maja. Jest to duży i szybko rosnący tulipan. Zapylany jest przez owady. Kwiaty podczas złej pogody zamykają się. Mechanizm tego ruchu polega na tym, że podczas niskiej temperatury szybciej rosną płatki okwiatu po zewnętrznej stronie, co powoduje zamykanie się kwiatów, gdy zrobi się cieplej, szybciej rosną płatki od wewnętrznej strony i kwiat otwiera się. Cebula jest jednoroczna, po przekwitnięciu kwiatu jesienią tego samego roku ginie, ale na jej miejsce wytwarzane jest od jednej do kilku nowych cebulek.
Tulipan Fostera (Tulipa fosteriana) – gatunek rośliny z rodziny liliowatych. Pochodzi ze środkowej i zachodniej Azji (Afganistan, Tadżykistan). W Europie był uprawiany od XVI w. jako roślina ozdobna. Obecnie nie uprawia się już typowej, dziko rosnącej formy tego tulipana, lecz wyłącznie jego mieszańce. Ogrodnicy bowiem w celu uzyskania nowych odmian krzyżowali z sobą różne gatunki tulipanów. Te pochodzące od tulipana Fostera przez ogrodników zaliczane są do 13 grupy tulipanów i określa się je nazwą tulipany mieszańce Fostera (Tulipa fosteriana hybr.).
Eldtulpan (Tulipa fosteriana) är en art i familjen liljeväxter. Den förekommer från Centralasien (Pamir) till Afghanistan. Eldtulpan odlas i Sverige som trädgårdsväxt. Den växer på steniga sluttningar vid 1500 meter över havet. Arten har tidigare kallats fostertulpan.
Eldtulpan är en flerårig ört med lök och blir 40-45 cm hög. Stjälken är kraftig och luden. Bladen är 3-5, brett äggrunda, blådaggiga. Blomknopparna är spetsiga. Hyllebladen är orange till eldröda och öppnar sig helt eller som en skålform. Basfläcken kan vara rund eller kantig och varierar i färg från svart till gul, men annan kantfärg eller inte. Ståndarknapparna är mörkt violetta, längre än ståndarsträngarna. Arten blommar tidigt på våren.
Arten har använts infom tulpanförädlingen och dess selektioner och hybrider samlas i gruppen kejsartulpaner (Tulipa Fosteriana-Gruppen).
Eldtulpan (Tulipa fosteriana) är en art i familjen liljeväxter. Den förekommer från Centralasien (Pamir) till Afghanistan. Eldtulpan odlas i Sverige som trädgårdsväxt. Den växer på steniga sluttningar vid 1500 meter över havet. Arten har tidigare kallats fostertulpan.
Eldtulpan är en flerårig ört med lök och blir 40-45 cm hög. Stjälken är kraftig och luden. Bladen är 3-5, brett äggrunda, blådaggiga. Blomknopparna är spetsiga. Hyllebladen är orange till eldröda och öppnar sig helt eller som en skålform. Basfläcken kan vara rund eller kantig och varierar i färg från svart till gul, men annan kantfärg eller inte. Ståndarknapparna är mörkt violetta, längre än ståndarsträngarna. Arten blommar tidigt på våren.
Arten har använts infom tulpanförädlingen och dess selektioner och hybrider samlas i gruppen kejsartulpaner (Tulipa Fosteriana-Gruppen).
Tulipa fosteriana là một loài thực vật có hoa trong họ Liliaceae. Loài này được Irving miêu tả khoa học đầu tiên năm 1906.[1]
Tulipa fosteriana là một loài thực vật có hoa trong họ Liliaceae. Loài này được Irving miêu tả khoa học đầu tiên năm 1906.