Dibaeis baeomyces (Syn.: Baeomyces roseus), auch als Rosa Köpfchenflechte bezeichnet, ist eine hauptsächlich auf sauren Böden wachsende, eher seltene Krustenflechtenart.
Die Rosa Köpfchenflechte besitzt einen körnig-krustigen Thallus aus halbkugeligen Wärzchen, die grauweißlich bis leicht rosa gefärbt sind. Vielfach ist sie nur steril, die zuweilen gebildeten etwas unregelmäßig rundlichen Fruchtkörper (Apothecien) sind rosa bis hellrot mit einem Durchmesser von 1 bis 4 mm. Sie sitzen auf 2 bis 5 mm langen, gräulich gefärbten Podetien, was ihnen ein pilzähnliches Aussehen verleiht.
Algenpartner innerhalb der Flechtensymbiose (Photobiont) ist die Grünalge Coccomyxa icmadophilae.[1]
Die Rosa Köpfchenflechte wird manchmal sekundär epiphytisch von der Flechtenart Arthrorhaphis mudii besiedelt.
Verwechslungsmöglichkeiten bestehen insbesondere mit der Braunen Köpfchenflechte (Baeomyces rufus; Fruchtkörper jedoch braun und kürzer gestielt) und Icmadophila ericetorum (Fruchtkörper ebenfalls rosa, jedoch nicht oder kaum gestielt).
Die Rosa Köpfchenflechte bevorzugt nährstoffarme, saure Böden und ist besonders auf sandig-steinigen Lehmböden in Lücken von Zwergstrauchheiden und Borstgrasgesellschaften oder als Erstbesiedler an Weganschnitten zu finden. Auch auf dünnen Erdauflagen über Felsen oder auf Dünen, wo sie als natürlicher Sandbefestiger dient, kann sie auftreten.
In den Tieflagen selten, kommt sie besonders in bodensauren Mittelgebirgen (Buntsandstein oder Granit) und den alpinen Silikatgebieten bis etwa zur Waldgrenze vor, mit insgesamt jedoch rückläufiger Tendenz. Ihre Vorkommen liegen in Nord-, West- und Mitteleuropa, selten in höheren Lagen Südeuropas, außerdem in Teilen Nordamerikas.
Die Rosa Köpfchenflechte wurde lange als nahe Verwandte der sehr ähnlichen Braunen Köpfchenflechte (Baeomyces rufus) angesehen und als Baeomyces roseus der gleichen Familie Baeomycetaceae zugerechnet. Untersuchungen auf molekulargenetischer Basis ergaben jedoch, dass beide Arten verschiedenen Familien angehören und ihre Ähnlichkeit als Konvergenz zu deuten ist.
Die Bryologisch-lichenologische Arbeitsgemeinschaft für Mitteleuropa benannte die Rosa Köpfchenflechte als Flechte des Jahres 2010, um auf ihre Gefährdung durch Konkurrenz von schnellwachsenden Moosen und Gefäßpflanzen aufgrund des zunehmenden Stickstoffeintrags sowie durch Befestigungs- und Begrünungsmaßnahmen beim Wegebau aufmerksam zu machen.
Dibaeis baeomyces (Syn.: Baeomyces roseus), auch als Rosa Köpfchenflechte bezeichnet, ist eine hauptsächlich auf sauren Böden wachsende, eher seltene Krustenflechtenart.
Dibaeis baeomyces, commonly known as pink earth lichen,[2] is a fruticose lichen belonging to the family Icmadophilaceae.[3]
Carl Linnaeus the Younger described the pink earth lichen in his 1782 work Supplementum Plantarum as Lichen baeomyces.[4]
The genus Dibaeis was previously considered a synonym of genus Baeomyces, until genetic testing established that the genera were separate and not even especially closely related.[5][6] D. baeomyces was one of the species which had its rDNA sequenced by both the 1997 study by Stenroos and DePriest published in the American Journal of Botany,[5] and the 1999 study by Platt and Spatafora published in The Lichenologist,[6] which both established the genera as genetically and morphologically distinct. D. baeomyces was, however, found to belong to a clade that also includes Siphula ceratites and Thamnolia vermicularis.[5] Baeomyces rufus, in particular, was noted as having been determined to be phylogenetically distant from D. baeomyces by Stenroos's and DePriest's analysis of genetic data.[5] A subsequent study by Platt and Spatafora, published in the journal Mycologia in 2000, used further DNA sequencing assays to establish that "Baeomycetaceae [to which B. rufus belongs] is a distinct taxon from the Icmadophilaceae [to which D. baeomyces belongs] and the two families represent independent lichenization events."[7]
D. baeomyces is characterized by bulbous pink apothecia, 1–4 mm in diameter, atop stalks no taller than 6 mm.[2] The thallus may be grey or white, and may have a pinkish tinge.[3]
D. baeomyces is related to Icmadophila ericetorum, the candy lichen, and the two species superficially resemble one another.[2] Its appearance is also superficially similar to some Cladonia species, particularly Cladonia cristatella (common name British soldiers), which has red tips rather than pink;[8] and to multiple Baeomyces species, which typically have brown tips.[2] B. rufus, as mentioned above, has pinkish bulbs atop its stalks, like D. baeomyces, but like other Baeomyces species it has been established as not being closely related to D. baeomyces.[5]
This lichen is found throughout eastern North America, from Alabama and Georgia in the south to the Arctic Circle in the north. While rare there, it does occur in both Alaska and the Northwest Territories.[3] It prefers to grow directly on unstable soils such as loose sand or dry clay, and in full sun.[2] It also prefers acid soils to neutral or alkaline.[1] On disturbed ground, a preferred habitat type, it is able to spread quickly for a lichen.[2]
Dibaeis baeomyces, commonly known as pink earth lichen, is a fruticose lichen belonging to the family Icmadophilaceae.
Harilik roosasamblik (Dibaeis baeomyces) on samblikuliik.
Samblik kasvab ka Eestis.[1]
Harilik roosasamblik (Dibaeis baeomyces) on samblikuliik.
Samblik kasvab ka Eestis.
Grzybczyk różowy (Dibaeis baeomyces (L. f.) Rambold & Hertel) – gatunek grzybów należący do rodziny czasznikowatych (Icmadophilaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Dibaeis, Icmadophilaceae, Pertusariales, Ostropomycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozowany został w 1782 r. przez syna Karola Linneusza jako Lichen baeomyces. W 1794 r. Ch.H. Persoon zaliczył go do rodzaju Baeomyces pod nazwą Baeomyces roseus. Do rodzaju Dibaeis przenieśli go w 1993 r. Rambold & Hertel[1]. Badania genetyczne przeprowadzone przez Stenroos i DePriest w 1997 r. wykazały odrębność tego gatunku od innych należących do rodzaju Baeomyces[3].
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].
Tworzy przylegającą do podłoża skorupiastą, gładką lub mączystą plechę o barwie od białoszarej do szarej. Zawsze występują w niej kuliste i białe brodawki o średnicy 0,2–0,8 mm. Na plesze wyrastają na wyraźnych trzonkach kuliste, lecideowe apotecja o średnicy 1–4 mm. Nie posiadają brzeżka i od samego początku rozwoju mają kulisty kształt i różową barwę. Białawe trzonki mają długość 2–5 mm i grubość 0,5–1 mm, są wałeczkowate lub nieco spłaszczone, gładkie lub podłużnie bruzdowane[4].
Kora plechy ma grubość 50 μm i zbudowana jest z ułożonych pionowo strzępek o cienkich ścianach komórkowych. Występuje pod nią warstwa glonów protokokkoidalnych. Rdzeń złożony z bardzo luźnych strzępek plektenchymy. Kora brodawek złożona ze splecionych strzępek ułożonych równolegle do powierzchni. Subhymenium ma grubość 50 μm i żółtawą barwę. Hymenium o grubości 10 μm, wstawki są proste i mają grubość 2–2,55 μm. Worki cienkościenne, cylindryczne, o rozmiarach 85 × 6 μm. Zarodniki jednokomórkowe, rzadko niewyraźnie dwukomórkowe, wrzecionowate, bezbarwne, o rozmiarach 12–26 × 2,5–3 μm[5]. W jednym worku powstaje po 8 zarodników[4].
Reakcje barwne: plecha i owocniki K + żółty, PD-I-żółty[5].
Metabolity wtórne: kwas beomycesowy, kwas skwamatowy i niezidentyfikowana substancja[5].
Poza Antarktydą i Australią występuje na wszystkich kontynentach, a także na wielu wyspach. Najwięcej stanowisk podano w Ameryce Północnej i Europie. Na Grenlandii występuje po 73,5 stopień szerokości geograficznej[6]. W Polsce w górach jest dość częsty, na niżu znacznie rzadszy. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status NT – gatunek bliski zagrożeniu wyginięciem[7].
Rośnie w naświetlonych miejscach na gliniastej, piaszczystej lub kamienistej glebie, na skarpach, przy leśnych drogach i obrzeżach lasów[4].
Najbardziej podobna jest grzybinka cielista (Baeomyces carneus). Podobny jest także czasznik modrozielony (Icmadophila ericetorum). Pospolita grzybinka brunatna (Baeomyces rufus) odróżnia się brunatną barwą owocników.