El Mompás, Chachafruto, Bucare Mompás, Sacha poroto, Frijol Mompás, Pisonay, Balsui, Balú o Cáñaro ye una de les 115 especies de lleguminoses fabácees pertenecientes al xéneru Erythrina. Alcuéntrase en Suramérica.
Ye un árbol con cañes espinoses, pubescentes, qu'algama hasta 14 m d'altor; 7 m de diámetru de xamasca y 4 dm de diámetru del tueru. Fueyes alternes pinnaes con trés folíolos, el terminal más grande que los llaterales, caduques nes cañes en floriamientu. Inflorescencies con 2 ó 3 recímanos terminales o axilares largamente pedunculaos de 30-45 cm de llargor, soportando munches flores coloráu anaranxaes. Vaines marrón escures sub-maderices de 8 a 30 cm de llargu, con constricciones pocu fondes.
Orixinariu de los Andes tropicales, espolleta ente los 1.200 y los 2.600 msnm y rique ente 1.500 a 2.000 mm d'agua al añu.
Les partes aérees de les especies del xéneru Erythrina pueden contener alcaloides, tales como la eritralina y la erisodina, que la so ingestión puede suponer un riesgu pa la salú.[1]
Cultívase especialmente pa l'alimentación, yá que se llogra un fríjol xigante, de 2 a 7 cm de llargu, 1,5 a 3 cm d'anchu y 3 cm de gruesu, que tien 23 per cientu de proteínes. Ye aptu pal manexu industrial na producción de farines, tostaos, dulces, encurtidos, potaxes y concentraos.[ensin referencies]
Rexistra una alta productividá, floria y fructifica ente los 3 y los 4 años y algama máxima productividá ente los 6 y 7 años, hasta 36 t de fríjol por hectárea 400 árboles per hectárea (5 m x 5 m).[ensin referencies]
Yá yera cultiváu polos pueblos orixinarios de la Abya Yala, por casu polos inques, dende enantes de la llegada de los europeos. Tamién s'atopen variedaes monteses.
Erythrina edulis describióse por Triana ex Micheli y espublizóse en Journal de Botanique (Morot) 6(8): 145. 1892. [2]
Erythrina: nome xenéricu que provién del griegu ερυθρóς (erythros) = "coloráu", en referencia a los color coloráu intensu de les flores de delles especies representatives.[3]
edulis: epítetu llatín que significa "comestible".[4]
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. El Mompás, Chachafruto, Bucare Mompás, Sacha poroto, Frijol Mompás, Pisonay, Balsui, Balú o Cáñaro ye una de les 115 especies de lleguminoses fabácees pertenecientes al xéneru Erythrina. Alcuéntrase en Suramérica.
