dcsimg

Alaktaga mała ( Lehçe )

wikipedia POL tarafından sağlandı
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Alaktaga mała[4] (Allactaga elater) – mały gryzoń z rodzaju alaktaga, zamieszkujący tereny od Gruzji po zachodnie Chiny oraz od Rosji po Iran[2].

Cechy morfologiczne

Alaktaga mała ma najmniejsze wymiary spośród gatunków z rodzaju alaktaga[3]. Dorosłe osobniki osiągają długość 5–15 cm bez ogona i 7–25 cm z ogonem[5], przy masie ciała 44–73 g. Stopy są zakończone pięcioma palcami. Alaktaga mała jest przystosowana do wykonywania długich skoków. Potrafi poruszać się z prędkością 48 km/h[3]. Ma stosunkowo małe uszy. Podczas stania podpiera się ogonem. Samce są większe od samic[6].

Ubarwienie futra tych gryzoni jest zróżnicowane: od koloru piaskowego, przez płowożółty, po ciemnorudy lub czarny. W części brzusznej umaszczenie jest jaśniejsze, a na biodrach widoczny jest biały pasek[3].

Wymiary A. elater
(J. Darvish, T. Hajjar, M. Moghadam Matin, F. Haddad i inni, 2008)[7] wymiar masa ciała (g) 41,10 ± 3,34 długość ciała (mm) 99,84 ± 3,25 długość ogona (mm) 156,28 ± 13,52 kończyny tylne (mm) 49,52 ± 0,85 uszy (mm) 33,48 ± 1,54

Tryb życia

Alaktaga mała wiedzie samotny tryb życia. Wykazuje aktywność w porach wieczornych i nocnych. Większość populacji (oprócz alaktag małych z Zakaukazia) wykazuje zapada w sen zimowy na okres od połowy listopada do połowy marca. Po zakończeniu hibernacji zwierzęta przystępują do rozrodu: na Zakaukaziu w lutym, a na pozostałych terenach w kwietniu (z drugim szczytem reprodukcyjnym w okresie sierpnia i września. Samica wydaje na świat 2–6 młodych w każdym miocie[3].

Adaptacja temperaturowa

Alaktagi są przystosowane do życia w wysokich temperaturach pustynnych. W dzień, narażone na palące słońce, zakopują się w ziemi[8]. Natomiast w trakcie zimnych nocy na pustyni są one w stanie obniżyć temperaturę swego ciała o 1–2 stopni Celsjusza względem temperatury optymalnej, dopasowując ją do temperatury otoczenia. Przy wzroście temperatury otoczenia do 40–42°C także i temperatura ciała alaktag małych wzrasta do zbliżonego poziomu[9].

Zasięg geograficzny

Alaktaga mała zamieszkuje tereny Afganistanu, Armenii, Azerbejdżanu, Chin, Gruzji, Iranu, Kazachstanu, Kirgistanu, Mongolii, Pakistanu, Rosji, Tadżykistanu, Turcji, Turkmenistanu i Uzbekistanu[3].

Ekologia

Alaktaga mała żywi się ziołami, nasionami i owadami[3].

Siedlisko tych zwierząt obejmuje tereny pustynne i półpustynne, ale stronią od rzeczywistych pustyń. Alaktagi małe unikają zarówno gęstej roślinności, jak i otwartej przestrzeni, zaś chętniej wybierają tereny o gruncie piaszczystym lub gliniastym, porośnięte mieszaną roślinnością z udziałem krzewów. Alaktagi małe zamieszkują nory o głębokości do 70 cm i długości do 2 m[3].

Przypisy

  1. Allactaga elater, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f g h i j k Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Allactaga elater. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 28 stycznia 2017]
  3. a b c d e f g h Allactaga elater. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
  4. Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 229. ISBN 978-83-88147-15-9.
  5. Jerboa rodent, „Encyclopedia Britannica” .
  6. John P.J.P. Kirmiz John P.J.P., Adaptation to Desert Environment: A Study on the Jerboa, Rat and Man, Butterworths, 1962 (ang.).1 stycznia
  7. J. Darvish, T. Hajjar, M. Moghadam Matin, F. Haddad i inni. New Species of Five-Toed Jerboa (Rodentia: Dipodidae, Allactaginae) from North-East Iran. „Journal of Sciences, Islamic Republic of Iran”. 2 (19), s. 103–109, 2008. University of Tehran. ISSN 1016-1104 (ang.).
  8. Michael Hearst, Jelmer Noordeman: Unusual creatures: a mostly accurate account of some of the Earth’s strangest animals. San Francisco: Chronicle Books, 2012-01-01. ISBN 978-1-4521-0467-6. OCLC 768728898. (ang.)
  9. Richard W. Hill, Douglas M. Lay, James H. Veghte. Body surface temperatures of jerboas (Allactaga) in uniform thermal environments. „Journal of comparative physiology”, s. 117–125, 1974-05-13. DOI: 10.1007/BF00696266. ISSN 0340-7594 (ang.).
lisans
cc-by-sa-3.0
telif hakkı
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
orijinal
kaynağı ziyaret et
ortak site
wikipedia POL

Alaktaga mała: Brief Summary ( Lehçe )

wikipedia POL tarafından sağlandı

Alaktaga mała (Allactaga elater) – mały gryzoń z rodzaju alaktaga, zamieszkujący tereny od Gruzji po zachodnie Chiny oraz od Rosji po Iran.

lisans
cc-by-sa-3.0
telif hakkı
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
orijinal
kaynağı ziyaret et
ortak site
wikipedia POL