Inocybe (Fr.) Fr. (strzępiak) – rodzaj grzybów z rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonimy naukowe: Agaricus subgen. Clypeus Britzelm., Agaricus trib. Inocybe Fr., Agmocybe Earle, Astrosporina J. Schröt., Clypeus (Britzelm.) Fayod, Inocibium Earle, Inocybella Zerova[2].
Nazwę polską podał Franciszek Błoński w 1889 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki były też opisywane jako gwiaździanka, bedlka, włókniak[3].
Charakterystyka
Grzyby mikoryzowe. Kapelusze często suche, stożkowate do dzwonkowatych, promieniście pękające, ze szczątkami osłony lub bez. Blaszki przyrośnięte do trzonu, w stanie dojrzałym brudnobrązowe. Trzony nagie, suche, oszronione lub z długimi włókienkami, z zasnówką lub bez. Wysyp zarodników brązowy. Zarodniki eliptyczne i gładkie lub guzkowate, bez pory rostkowej. Trama blaszek regularna (strzępki biegną równolegle). Cystydy często grubościenne, na szczycie z kryształkami (metuloidy)[4].
Gatunki występujące w Polsce
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum. Uwzględniono tylko gatunki zweryfikowane o potwierdzonym statusie[23]. Wykaz gatunków występujących w Posce i nazwy polskie według Władysława Wojewody (nieoznaczone przypisami)[3] i innych (oznaczone przypisami).
Znaczenie
Niemal wszystkie gatunki strzępiaków są silnie trujące, lub podejrzane o trujące właściwości. Jak dotąd tylko jeden gatunek uznany został za nietrujący[24].
Przypisy
-
↑ a b Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-09-15].
-
↑ Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-09-20].
-
↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
-
↑ Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. KDC, s. 298. ISBN 83-7404-513-2.
-
↑ a b c d e f g h Karasiński D., Wołkowycki M. 2015. An annotated and illustrated catalogue of Polypores (Agaricomycetes) of the Białowieża Forest (NE Poland). Pol. Bot. J. 60(2):217-292
-
↑ a b Gierczyk B., Kujawa A., Szczepkowski A. 2015. XX Jubileuszowa wystawa grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej. Przegl. Przyr. 26(1): 11-29
-
↑ a b c Bujakiewicz A. 2004. Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego. W: Wołoszyn B. W., Jaworski A., Szwagrzyk J. (red.). Babiogórski Park Narodowy. Monografia Przyrodnicza: 215-257
-
↑ Gierczyk B., Kujawa A., Szczepkowski A., Karasiński D. 2014. Materiały do poznania mycobioty Puszczy Białowieskiej. Przegl. Przyr. 25(1): 3-36
-
↑ Nazwa polska podana dla synonimu Inocybe umbrina
-
↑ Gierczyk B., Szczepkowski A., Kujawa A. 2013. XVIII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Parki nar. Rez. Przyr. 32(2): 88-112
-
↑ Mleczko P., Beszczyńska M. 2015. W: Godzik B. (red.). Natural and historical values of the Olkusz Ore-bearing Region. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków: 227-250
-
↑ a b c d Łuszczyński J. 2007. Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts. Mon. Bot. 97: 5-218
-
↑ a b Andrzej. Nespiak: Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe). Warszawa – Kraków: PWN, 1990. ISBN 83-01-08749-8.
-
↑ a b c d e Kałucka I.L., Jagodziński A.M., Nowiński M. 2016. Biodiversity of ectomycorrhizal fungi in surface mine spoil restoration stands in Poland ? first time recorded, rare, and red-listed species. Acta Mycol. 51 (2):1080
-
↑ W. Wojewoda podał polską nazwę strzępiak jeżowaty, jednak nie jest to gatunek tożsamy z Inocybe erinaceomorpha, dla którego wcześniej A. Nespiak podał tę nazwę
-
↑ Według A. Nespiaka i checklist W. Wojewody synonim lub forma Inocybe pyridora, jednak według Index Fungorum jest to odrębny gatunek
-
↑ a b Bujakiewicz A. 2011. Macrofungi in the Alnetum incanae association along Jaworzyna and Skawica river valleys Western Carpathians. Pol. Bot. J. 56(2): 267-285
-
↑ a b Kujawa A., Gierczyk B. 2011. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68
-
↑ Według A. Nespiaka i checklist W. Wojewody synonim Inocybe griseolilacina, jednak według Index Fungorum jest to odrębny gatunek
-
↑ W. Wojewoda podaje polską nazwę dla synonimu Inocybe fastigiata
-
↑ Roniker A. 2012. Fungi of the Sarnia Skała massif in the Tatra Mountains (Poland). Pol. Bot. Stud. 28: 1-293
-
↑ Kujawa A., Gierczyk B., Karasiński D., Szczepkowski A., Ślusarczyk T. 2015. Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego. Przewodnik terenowy. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin
-
↑ Index Fungorum (gatunki) (ang.). [dostęp 2013-09-20].
-
↑ Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. 2008. ISBN 978-83-258-0588-3.