Physalis pubescens L.

Physalis pubescens

Ilustración

El aguaymanto, capulí o tomatillo (Physalis pubescens) ye una planta de la familia de les Solanácees que ye una planta nativa americana, dende la parte central de Suramérica hasta la parte central de Norteamérica. Puede crecer en distintos hábitats, inclusive naquellos que fueron interveníos.

Descripción

Physalis pubescens ye una planta yerbácea añal o biañal, dacuando, bien ramificada, que crez hasta un altor entendíu ente los 10 y 150 cm d'altor. Les fueyes son xeneralmente tomentosas peludas, ovales a triangulares. El marxe de la fueya ye irregular, casi tou dentáu. Les flores son de color mariellu con llurdios violetes y miden 0,9 a 1,5 cm de diámetru. El frutu ye una baga con un diámetru d'aprosimao 1 cm, que ye de color verde y cuando madura ye de color moráu a mariellu. Contién una gran variedá de granes con un diámetru d'alredor de 1,5 mm.

Propiedaes

Les sos fueyes son melecinales, el llabradores de la rexón tomar nun fervinchu con lleche caliente pa problemes de los bronquios, los sos frutos son unes pebíes de color coloráu escuru (cuando tán maduros) son comestibles de sabor agriduz bien pruyíu poles avecillas especialmente pol Chiguaco patiamarilo esistente na rexón. Y non solamente ye un parrotal, sinón ye una lleenda na rexón Andino y Amazónico del Perú, dizse quien coma un frutu cayíu dende'l picu d'una avecilla, va atopar l'amor verdadero.

En Bolivia y Ecuador, el consumu humanu del capulí hai ablayáu enforma, sicasí, ye posible atopalo nos mercaos populares na rexón central andina d'Ecuador y al norte del Titicaca.

Taxonomía

Physalis pubescens describióse por Linneo y espublizóse en Species Plantarum 1: 183, nel añu 1753.^[1]

Variedaes aceptaes

• Physalis pubescens var. hygrophila (Mart.) Dunal
• Physalis pubescens var. missouriensis (Mack. & Bush) Waterf.
• Physalis pubescens var. pubescens

Sinonimia

• Physalis barbadensis Jacq.
• Physalis barbadensis var. glabra (Michx.) Fernald
• Physalis neesiana Sendtn.
• Physalis fosca Michx.
• Physalis fosca var. viscidopubescens Michx.
• Physalis pubescens var. glabra (Michx.) Waterf.
• Physalis pubescens var. integrifolia (Dunal) Waterf.
• Physalis pubescens var. minutifolia O.Y.Schulz
• Physalis surinamensis Miq.
• Physalis viscido-pubescens (Michx.) Dunal^[2]

Referencies

Bibliografía

1. Radford, A. Y., H. Y. Ahles & C. R. Bell. 1968. Man. Vasc. Fl. Carolinas i–lxi, 1–1183. University of North Carolina Press, Chapel Hill.
2. Renner, S. S., H. Balslev & L. B. Holm-Nielsen. 1990. Flowering plants of Amazonian Ecuador---A checklist. AAU Rep. 24: 1–241.
3. Scoggan, H. J. 1979. Dicotyledoneae (Loasaceae to Compositae). Part 4. 1117–1711 pp. In Fl. Canada. National Museums of Canada, Ottawa.
4. Shreve, F. & I. L. Wiggins. 1964. Veg. Fl. Sonoran Deas. 2 vols. Stanford University Press, Stanford.
5. Small, J. K. 1933. Man. S.Y. Fl. i–xxii, 1–1554. Published by the Author, New York.
6. Stevens, W. D., C. O. O., A. Pool & O. M. Montiel. 2001. Flora de Nicaragua. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 85: i–xlii, 1–2666.
7. Steyermark, J. 1995. Flora of the Venezuelan Guayana Project.
8. Voss, Y. G. 1996. Michigan Flora, Part III: Dicots (Pyrolaceae-Compositae). Cranbrook Inst. of Science, Ann Arbor.
9. Waterfall, O. T. 1967. Physalis in Mexico, Central America and the West Indies. Rhodora 69(779): 319–329.
10. Wiggins, I. L. & D. M. Porter. 1971. Fl. Galápagos Isl. i–xx, 1–998. Stanford University Press, Stanford.
11. Wunderlin, R. P. 1998. Guide Vasc. Pl. Florida i–x + 1–806. University Press of Florida, Gainseville.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Physalis pubescens.