Centaurea stoebe L.

Chaber nadreński (Centaurea stoebe) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych (Asteraceae). Występuje w Europie Środkowej i południowo-wschodniej (północna i zachodnia granica zasięgu biegnie przez Łotwę, Polskę, Niemcy i Francję). Jako gatunek introdukowany rośnie w Ameryce Północnej i Australii^[3].

Morfologia

Pokrój

Roślina zielna, słabo ulistniona, tworzy łany, osiąga wysokość do 80 cm. Rozgałęzia się w górnej połowie^[4].

Liście

Ułożone skrętolegle, złożone z segmentów o nieregularnych krawędziach, o długości 5-15 cm, mniej lub bardziej pokryte włoskami.

Kwiaty

Zebrane w koszyczki kwiatowe 19-25,5 mm szerokości. Płatki korony fioletowe^[5].

Biologia i ekologia

Siedlisko: Rośnie na suchych murawach, często na zboczach, poza tym na przydrożach i siedliskach ruderalnych^[4]. Na obszarach na których jest inwazyjny występuje głównie w siedliskach antropogenicznych (głównie w pobliżu dróg, sztucznych cieków wodnych, rurociągów), w miejscach gdzie gleby zostały naruszone przez działalność człowieka, pozbawionych pokrywy roślinnej^[6][5].

Znaczenie gospodarcze

Chaber nadreński w naturalnym środowisku formuje gęste skupiska. Jego obecność w ekosystemach zmniejsza żywotność innych roślin, zmniejsza różnorodność gatunkową środowisk roślinnych. Jego zawartość obniża wartość żerowiska dla zwierząt. Wykazuje działanie allelopatyczne ujemne na pobliskie rośliny, hamując ich wzrost i rozwój. Przyczynia się do wzrostu erozji górnych warstw gleby^[5].

Systematyka i zmienność

Wyróżnia się trzy podgatunki^[7]:

• C. stoebe subsp. australis Greuter
• C. stoebe subsp. serbica Ochsmann
• C. stoebe subsp. stoebe

Przypisy

1. ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2018-04-05].
2. ↑ Centaurea stoebe Tausch. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-04-05].
3. ↑ Taxon: Centaurea stoebe L.. W: U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. [dostęp 2018-04-05].
4. ↑ ^{a b} Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 501.
5. ↑ ^{a b c} AKEPIC database. Alaska Exotic Plant Information Clearinghouse Database .
6. ↑ Chapter 11 Sustainable Control of Spotted Knapweed (Centaurea stoebe) [w:] D.G.D.G. Knochel D.G.D.G., T.R.T.R. Seastedt T.R.T.R., Management of Invasive Weeds, Springer Science + Business Media B.V., 2009 .
7. ↑ Catalogue of Life : Centaurea stoebe L., www.catalogueoflife.org [dostęp 2017-03-22] (ang.).