De Fadenwörmer oder, je na Dialekt, ok Fadenwurms, Fadenpieren oder Fadenwörm(e) nömmt (Nematoda), oder ok Nematoden (vun gr. νῆμα nema =Faden) sünd en Stamm binnen dat Riek vun de Deerter. Dor höört unbannig veel Aarden to. Bitherto sünd dor mehr, as 20.000 Aarden vun beschreven wurrn. Wohrschienlich sünd se mank de Veelzellers de Grupp mit de meisten Individuen. Dat warrt taxeert, datt to de Fadenwörmer 81 % vun all Organismen mank de Deerter tohören doot.^[1] Dor hannelt sik dat meist um man lüttje, fadenhaftige Wörmer bi, de in en fuchtig Umto leven doot. Se sünd witt oder hefft gor keen Farv. Allerhand Aarden leevt as Parasiten, dormank ok en Reeg vun Aarden, de den Minschen befallen doot.

Anatomie

Fadenwörmer sünd tyypsche Wörmer mit en lange un wormhaftige Gestalt. Dörsneden sünd se rund. Dat Lief is nich in Segmente unnerdeelt. An’n Kopp hefft se Organe, wo se de Richtung mit finnen könnt (en Aart Ogen) un en groot Mundgatt mit allerhand Muskeln un Pharynx (Strott). De Mund liggt vörn un dor sitt allerhand Grabbelers umto, wo se ehr Freten mit finnt. Dat Achtergatt (Anus) liggt nich wietaf vun dat spitze Achterenne. De gröttste Fadenworm is Placentonema gigantissima. He leevt in de Plazenta vun Pottwale. Seken könnt bit hen to 8,4 m lang weern mit en Döörmeter vun 2,5 cm. De Heken weert man bloß 4 m lang un 0,9 cm dick.

Taxonomie

Nathan Cobb hett de Fadenwörmer 1919 as Stamm Nemata inföhrt un later as Klass Nematoda in den Stamm Aschelminthes insorteert. Düsse Stamm gellt vundagen nich mehr, vundeswegen weert de Fadenwörmer hier as en egen Stamm begrepen.

• Klass Adenophorea
  • Unnerklass Enoplia
  • Unnerklass Chromadoria
• Klass Secernentea
  • Unnerklass Rhabditia
  • Unnerklass Spiruria
  • Unnerklass Diplogasteria

Fossile Belege

Dat is man roor, datt Fossilen vun Nematoden funnen wurrn sünd. De meisten vun jem sitt in Barnsteen ut de Kried un ut dat Tertiär.^[2][3] De ollsten fossilen Fundstücke stammt avers ut Lei ut Chengjiang (China) ut dat unnere Kambrium. Dor kann een an sehn, datt dat mit de Evolutschoon vun Fadenwörmer al in dat Präkambrium losgung.^[4]

Wie een gegen Nematoden gegenangahn kann

Allerhand Aarden mank de Fadenwörmer sünd as Untüüch for Landweertschop un Goornbo togang. Vunwegen datt se in de Planten ehr Wuddelwarks rinkrupen doot, könnt se den Stoffwessel vun de Planten hinnern un afswacken. Gegen en Befall mit Nematoden weert allerhand cheemsche Substanzen insett. Dat sünd de so nömmten Nematizide. Anners kann een ok mit bioloogsche Middels gegen jem angahn, wenn man de Ackers mit spezielle Nutzplanten besetten deit, de gegen de Wörmer resistent sünd. So’n Planten sünd u. a. Öölröddik, Tagetes un Mustert. Butendem kann de Bodden ok mit thermische Verfahrens vun Fadenwörmer free maakt weern, as dör dat Dämpen mit heten Damp.

Literatur

• Richard A. Sikora, Ralf-Peter Schuster: Handbuch der Phytonematologie. Berichte aus der Agrarwissenschaft. Shaker, Aaken 2000, 91 S., ISBN 3-8265-6978-4
• Johannes Hallmann: Biologische Bekämpfung pflanzenparasitärer Nematoden mit antagonistischen Bakterien. Mitteilungen aus der Biologischen Bundesanstalt für Land- und Forstwirtschaft Berlin-Dahlem, Heft 392. Dissertation. Biologische Bundesanstalt für Land- und Forstwirtschaft, Berlin und Bruunswiek 2003, 128 S.
• Asmus Dowe: Räuberische Pilze und andere pilzliche Nematodenfeinde. 2., Uplage, nee overhen gahn. Die neue Brehm-Bücherei, Band 449. Ziemsen, Wittenberg Lutherstadt 1987, 156 S., ISBN 3-7403-0042-6
• Susanne L. Kerstan: Der Befall von Fischen aus dem Wattenmeer und dem Nordatlantik 1988–1990 mit Nematodenlarven und eine Bibliographie über parasitische Nematoden in Fischen und Seesäugern. Berichte aus dem Institut für Meereskunde an der Christian-Albrechts-Universität Kiel, Nr. 219. Dissertation. Institut für Meereskunde, Abteilung Fischereibiologie, Kiel 1992, 205 S.
• Andreas Overhoff: Einfluss von Bewirtschaftungssystem und Bodenbearbeitung auf die Populationsdichte von Nematoden. Mit besonderer Berücksichtigung antagonistischer Wirkung von Regenwürmern und nematophagen Pilzen. Dissertation. Wissenschaftlicher Fachverlag, Gießen 1990, 198 S., ISBN 3-925834-87-7
• Jörn Alphei: Die freilebenden Nematoden von Buchenwäldern mit unterschiedlicher Humusform. Struktur der Gemeinschaften und Funktion in der Rhizosphäre der Krautvegetation. Berichte des Forschungszentrums Waldökosysteme. Reihe A, Band 125. Dissertation. Forschungszentrum Waldökosysteme der Universität Göttingen, Göttingen 1995, 165 S.
• Katrin Goralczyk: Küstendünen als Lebensraum für Nematoden. Forschen und Wissen – Umweltwissenschaft. Dissertation. GCA-Verlag, Herdecke 2002, ISBN 3-89863-095-1

Belege

1. ↑ T. Bongers, H. Ferris: Nematode community structure as a bioindicator in environmental monitoring. Trends Ecol Evol, Vol. 14, Issue 6, Juni 1999, S. 224–228, doi:10.1016/S0169-5347(98)01583-3
2. ↑ George O. Poinar et al.: Earlist fossil nematode (Mermithidae) in cretaceous Lebanese amber. In: Fundam. appl. Nemawl. 17 (5), 1994, S. 475–477.
3. ↑ W. Weitschat & W. Wichard: Atlas der Pflanzen und Tiere im Baltischen Bernstein. München 1988.
4. ↑ Hou Xian-Guang et al.: The Cambrian Fossils of Chengjiang, China. Oxford 2004.

Weblenken

D Faadewürm (Nematoda), au Nematode (gr. νημα ‚Faade‘) oder Ääli gnennt, si e seer arteriiche Stamm vom Dierriich. Bis jetz het mä mee as 20'000 verschiideni Arte beschriibe. Woorschinlig sin si au d Grubbe under de vilzällige Dier, wo am mäiste Indiwidue het. Noch ere Schetzig^[1] si öbbe 81 Brozänt vo alle dierische Organisme Faadewürm. Es handlet sich mäistens um relativ chliini, wiissi bis farblosi Würmli, wo wie Fääde usgseen und in füechte Medie lääbe, drunder vili parasitischi Grubbe mit e baar humanpathogene Arte.

Kennzäiche

D Hut vo de Faadewürm bestoot nid us äinzelne Zälle, sondern us ere Masse vo zellulärem Material, wo nit dur Membrane in äinzelni Zällen iidäilt isch und meereri Zällkärn het. Zum sich beweege het dr Wurm nume Lengsmuskle. S Närvesüsteem isch seer äifach. Es bestoot us eme circumfaryngeale bzw. circumoesofageale Ring, wo sich von em e dorsale und e ventrale Hauptstrang gege hinde zien. Es isch in dr Laag, verschiideni äifachi Räiz woorznää und z verarbäite. Im Chopf het s en Art brimitivi Auge umd e muskulööses Muul. Dr Darm isch en äifache Schluuch, wo d Naarig verdaut und diräkt dur si Zällwand an d Körperzälle witergit. Dr Wurm het käni Lunge und nimmt dr Suurstoff dur d Hut uf und git en diräkt an d Körperzälle witer. D Faadewürm pflanze sich sexuell furt, mäistens mit zwäi drennte Gschlächter.

Vili Faadewurmarte si Parasite und chönne Pflanze oder Dier schaade. Au dr Mensch cha vo gwüsse Arte befalle wärde wie vom Medinawurm, vom Madewurm und vom Päitschewurm.

Litratuur

• Richard A. Sikora, Ralf-Peter Schuster: Handbuch der Phytonematologie. Berichte aus der Agrarwissenschaft. Shaker, Aache 2000, 91 S., ISBN 3-8265-6978-4
• Johannes Hallmann: Biologische Bekämpfung pflanzenparasitärer Nematoden mit antagonistischen Bakterien. Mitteilungen aus der Biologischen Bundesanstalt für Land- und Forstwirtschaft Berlin-Dahlem, Heft 392. Dissertation. Biologische Bundesanstalt für Land- und Forstwirtschaft, Berlin und Braunschweig 2003, 128 S.
• Asmus Dowe: Räuberische Pilze und andere pilzliche Nematodenfeinde. 2. Uflaag. Die neue Brehm-Bücherei, Band 449. Ziemsen, Wittenberg Lutherstadt 1987, 156 S., ISBN 3-7403-0042-6
• Susanne L. Kerstan: Der Befall von Fischen aus dem Wattenmeer und dem Nordatlantik 1988 - 1990 mit Nematodenlarven und eine Bibliographie über parasitische Nematoden in Fischen und Seesäugern. Berichte aus dem Institut für Meereskunde an der Christian-Albrechts-Universität Kiel, Nr. 219. Dissertation. Institut für Meereskunde, Abteilung Fischereibiologie, Kiel 1992, 205 S.
• Andreas Overhoff: Einfluss von Bewirtschaftungssystem und Bodenbearbeitung auf die Populationsdichte von Nematoden. Mit besonderer Berücksichtigung antagonistischer Wirkung von Regenwürmern und nematophagen Pilzen. Dissertation. Wissenschaftlicher Fachverlag, Gieße 1990, 198 S., ISBN 3-925834-87-7
• Jörn Alphei: Die freilebenden Nematoden von Buchenwäldern mit unterschiedlicher Humusform. Struktur der Gemeinschaften und Funktion in der Rhizosphäre der Krautvegetation. Berichte des Forschungszentrums Waldökosysteme. Reihe A, Band 125. Dissertation. Forschungszentrum Waldökosysteme der Universität Göttingen, Göttinge 1995, 165 S.
• Katrin Goralczyk: Küstendünen als Lebensraum für Nematoden. Forschen und Wissen - Umweltwissenschaft. Dissertation. GCA-Verlag, Herdecke 2002, ISBN 3-89863-095-1

Fuessnoote

1. ↑ T. Bongers, H. Ferris: Nematode community structure as a bioindicator in environmental monitoring. Trends Ecol Evol, Vol. 14, Issue 6, Juni 1999, S. 224–228, doi:10.1016/S0169-5347(98)01583-3

Os nematodos (Nematoda) son un d'os filos mas comuns d'animals y o mas diverso de pseudocelomaus. As especies de nematodos son muit dificils de distinguir: se'n han descrito mas de 28.000,^[1] d'as que mas de 16.000 son parasitos. S'ha estimau que o numero total de nematodos descritos y sin describir podría ser de mas de 500.000.^[2] A diferencia d'os cnidarios y os platelmintos, os nematodos tienen un sistema dichestivo que ye como un tubo con oberturas a cada extremo d'o cuerpo. Se conoixen como cucos redondos, debiu a la forma observada en un tallo transversal.

As helmintosis provocadas por nematodos se dicen "nematodosis".

A triquina u "bichiello" y os cucos intestinals son nematodos. Tienen o cuerpo celindrico, tovo, no ye dividiu en aniellos y os suyos extremos rematan en punta. A mayoría son de vida libre, y habitan en ambients aquaticos y en ambients terrestres. Beluns son parasitos y producen malautías a os animals, as plantas, os fongos y atros organismos. No tienen organos respiratorios.^[3]

En a investigación scientifica s'emplega como nematodo modelo a especie Caenorhabditis elegans.^[4]

Nematode (valjkasti crvi, obli crvi, oble gliste) čine taksonomsko koljeno Nematoda. To je brojno i raznovrsno životinjsko koljeno koje žive u raznovrsnim životnim uslovima na Zemlji. Vrste nematode često je teško međusobno razlikovati, ali i pored toga naučnici danas su identificirali i imenovali preko 25.000 različitih vrsta nematoda,^[1] od čega su više od pola paraziti, a pretpostavlja se da ukupan broj vrsta nematoda iznosi oko milion.^[2] Za razliku od pljosnatih crva, nematode imaju cjevast probavni sistem sa otvorima na oba kraja.

Rasprostranjenost

Nematode su se uspješno prilagodile gotovo svakom ekosistemu od mora do slatkih voda, od polarnih područja do tropskih predjela, kao i od najviših do najnižih nadmorskih visina. One su sveprisutne u svježoj i morskoj vodi kao i u kopnenom okruženju, gdje njihov broj često premašuje broj drugih životinja, u pogledu broja jedinki kao i po broju različitih taksonomskih vrsta. Nematode su pronađene na raznim mjestima uključujući visoke planine, pustinje i okeanske jarke. Pronađene su gotovo u svakom dijelu litosfere^[3]. One, naprimjer, predstavljaju oko 90% svih oblika života na dnu okeana.^[4] Njihova brojčana dominacija, koja često broji preko milion jedinki po kvadratnom metru i predstavlja oko 80% svih životinjskih jedinki na Zemlji, njihova šarolikost životnih ciklusa i njihova prisutnost u različitim klimatskim područjima, ukazuje na važnu ulogu koju imaju u mnogim ekosistemima.^[5] Mnoge njihove parazitske forme uključuju patogene u mnogim biljkama i životinjama (uključujući i čovjeka ).^[6] Neke nematode mogu ući u kriptobiozu.

Postoji jedna grupa gljiva-karnivora, takozvanih nematofagnih gljiva, koji se hrane nematodama u tlu. One postavljaju zamke za nematode u obliku ljepljivih ili laso struktura.^[7][8][9] Nematode su nedavno otkrivene i na ogromnim dubinama (0,9 - 3,6 km ispod površine Zemlje) u rudnicima zlata u Južnoafričkoj Republici.^[3][10][11]

Nathan Cobb, američki naučnik koga u SAD smatraju ocem nematologije, ovako opisuje sveprisutnost nematoda na Zemlji:

"Ukratko, ako bi čitava materija u svemiru nestala, izuzev nematoda, naš svijet bi i dalje bio slabo prepoznatljiv, a kad bismo kao duhovi bez tijela, i tada ga mogli istražiti i proučavati, mogli bismo pronaći njegove planine, brda, doli, rijeke, jezera i okena predstavljene u filmu nematoda. Mogli se otkriti i položaji gradova, jer svako masovno postojanje i život ljudi odgovara i masovnom postojanju i životu nematoda. Drveće bi stajalo mirno i sablasnim redovima predstavljajući naše ulice i puteve. Položaje raznih biljaka i životinja bi još bilo moguće odrediti, a ako bi imali dovoljno znanja, u mnogim slučajevima moglo bi se i otkriti njihova vrsta, pukim provjerama parazitskih nematoda koji su na njima živjeli."^[12]

Taksonomija i sistematika

Grupu je prvobitno definirao Karl Rudolphi 1808. godine^[13] pod imenom Nematoidea, izvedeno iz starogrčkog νῆμα (nêma, nêmatos, 'niz') i -eiδἠς (-eidēs, 'vrsta'). Burmeister je ponovno reklasificirao kao porodicu Nematodes 1837. godine^[13], a K. M. Diesing kao red Nematoda 1861. godine.^[13]

U svojim počecima, Nematoidea su uključivale i valjkaste crve i strunaše (Nematomorpha). Zajedno sa Acanthocephala, Trematoda i Cestoidea činili su grupu entozoa.^[14] Prvu diferencijaciju valjkastih crva od strunaša, mada pogrešnu, učinio je von Siebold 1843. godine sa redovima Nematoidea i Gordiacea. Gegenbaur ih je klasificirao zajedno sa Acanthocephala u novo koljeno Nemathelminthes 1859. godine (danas zastarijelo). Takson Nematoidea, uključujući i porodicu konjskih strunaša (Gordiidae) je podignuta na nivo koljena, što je učinio Ray Lankester 1877. godine. Nathan Cobb je zatim 1919. godine predložio da se valjkasti crvi izdvoje u posebno u vlastito taksonomsko koljeno za koje je predlagao engleski naziv neme i definirao je takson Nemates (lat. množ od nema). Pošto je Cobb bio prvi koji je isključio iz ove grupe sve osim nematoda, neki izvori smatraju da bi pravilno ime taksona trebalo biti Nemates ili Nemata, a ne Nematoda.^[15]

Filogenija

Veza nematoda i metazoa, njihovih bliskih srodnika među protostomima, nije razjašnjena. Donedavno se smatralo da su one posebna linija, ali je 1990tih godina predloženo da se formira natkoljeno Ecdysozoa zajedno sa životinjama, kao što su zglavkari. Identitet najbližih živih srodnika nematoda se uvijek smatrao poznat i istražen. Morfološke osobine i molekularne filogenije se slažu o stavljanju nematoda kao sestrinski takson parazitskim strunašima (konjskim crvima, Nematomorpha); zajedno oni čine nematoide. Zajedno sa Scalidophora (ranije Cephalorhyncha), nematoide čine koljeno Introverta. Potpuno je nejasno da li je Introverta najbliži živi srodnik tajanstvenim Gastrotricha; ako je tačno, onda se one smatraju dijelom taksona Cycloneuralia, međutim dosta toga je diskutabilno i nije u skladu sa dostupnim morfološkim i molekularnim podacima. Cycloneuralia ili Introverta, u zavisnosti od tačnosti prvog, se često rangiraju u nivou natkoljena.^[16]

Sistematika

Zbog nedostatka znanja o mnogim nematodama, njihova sistematika tema brojih diskusija. Najraniju vrlo uticajnu klasifikaciju predložili su Benjamin G. i May Belle Chitwood 1933. godine.^[17], što je kasnije Benjamin G. Chitwood revidirao^[18], podijelivši koljeno na dva, Aphasmidia i Phasmidia. One su kasnije preimenovane u Adenophorea (one koje imaju žlijezde) i Secernentea (one koje izlučuju), respektivno.^[19] Secernentea dijele nekoliko osobina, uključujući prisustvo fazmida, para osjetilnih organa na bočnim stražnjim područjima, a to se koristilo kao osnova za ovu podjelu. Ova shema je bila ključna za mnoge kasnije klasifikacije, mada Adenophorea nije jednolika grupa.

Prvobitne studije DNK sekvence su dale osnova za postojanje pet klâda:^[20]

• Dorylaimia
• Enoplia
• Spirurina
• Tylenchina
• Rhabditina

Kao što se može vidjeti, Secernentea su zaista prirodna grupa najbližih srodnika. Međutim, izgleda da su "Adenophorea" parafiletski skup valjkasnih crva koji jednostavno zadržavaju dobar broj osobina predaka. Ni stara grupa Enoplia se ne smatra da je monofiletska, ali sadrži dvije odvojene grane. Stara grupa Chromadoria je također jedna od parafiletskih skupova, sa Monhysterida koje predstavljau vrlo staru i manje značajnu grupu nematoda. Među Secernentea, Diplogasteria bi se možda trebala spojiti sa Rhabditia, dok Tylenchia bi mogla biti parafiletska sa Rhabditia.^[21]

Razumijevanje sistematike i filogenije valjkastih crva, stanje iz 2002. godine je sumarizirano ovako:

Koljeno Nematoda

• Bazalni red Monhysterida
• Klasa Dorylaimea
• Klasa Enoplea
• Klasa Secernentea
  • Potklasa Diplogasteria (diskutabilna)
  • Potklasa Rhabditia (parafiletska?)
  • Potklasa Spiruria
  • Potklasa Tylenchia (diskutabilna)
• Skup "Chromadorea"

Kasniji radovi su predložili postojanje 12 klada.^[22] Grupa Secernentea, koja je praktično uključivala sve glavne životinjske i biljne nematodne parazite, zapravo je sadržana unutar Adenophorea. Učinjeni su napori da se unaprijedi sistematika ovog koljena, a istraživanja se vrše kontinuirano. Ova istraživanja su objedinjena putem virtualne baze podataka 959 Nematode Genomes.^[23] Potpuni spisak svih poznatih vrsta nematoda na Zemlji se može naći u Svjetskom indeksu vrsta.^[24]

Analiza mitohondrijalne DNK upućuje na zaključak da je tačno sljedeće grupiranje:^[25]

• potklasa Dorylaimia
• redovi Rhabditida, Trichinellida i Mermithida
• podred Rhabditina
• infraredovi Spiruromorpha i Oxyuridomorpha

Redovi Ascaridomorpha, Rhabditomorpha i Diplogasteromorpha se smatraju srodnim. Podredovi Spirurina i Tylenchina kao i podredovi Rhabditomorpha, Panagrolaimomorpha i Tylenchomorpha su parafitski. Monofilija reda Ascaridomorph nije potpuno sigurna.

Anatomija

Nematode u vitki, duguljasti crvi, obično 5-100 µm debeli i najmanje 0,1 mm dugi, ali ne više od 2,5 mm.^[26] Najmanje nematode su mikroskopskih veličina, dok vrste koje slobodno žive mogu dostići i do 5 cm. Neke parazitske vrste mogu biti čak i veće, zabilježeni su primjerci i preko jednog metra.^[27] Tijelo im je često krase grebeni, prstenovi, čekinje i druge karakteristične strukture.^[28]

Glava nematoda se znatno razlike od ostatka tijela. Dok je ostali dio tijela bilateralno simetričan, glava je radijalno simetrična, sa osjetilnim čekinjama i, u mnogim slučajevima, čvrstim oklopom na glavi, dok su osjetila kružno poredana oko usta. Usta imaju tri ili šest usana, koje često sadržavaju seriju zuba na unutrašnjim stranama. LJepljive repne žlijezde se mogu naći na vrhovima repa.^[29] Epiderma je bilo u obliku sincicija ili u vidu jednog sloja ćelija, a pokrivena je debelom kolagenom kutikulom. Kutikule su često složene strukture i mogu imati dva ili tri odvojena sloja. Ispod epiderme nalazi se sloj uzdužnih mišićnih ćelija. Relativno kruta kutikula zajedno sa mišićima daje hidroskelet jer nematode nemaju obodne mišiće. Projekcije se pružaju iz unutrašnje površine mišićnih ćelija prema leđnom živčanom stubu. Ovo je jedinstvena struktura u životinjskom svijetu u kojoj živčane ćelije normalno pružaju svoja vlakna u mišiće umjesto obrnuto.^[29]

Probavni sistem

Usna šupljina nematoda je obložena kutikulom, koja je često ojačana grebenima i drugim strukturama, a kod mesoždernih vrsta, može sadržavati i veći broj zuba. Usta često sadrže i oštre male sonde (pipke), koje životinja može zariti u svoje žrtve. Kod nekih vrsta, te sonde su šuplje i koriste se za usisavanje tekućina iz biljaka i životinja.^[29]

Usna šupljina prelazi u mišićavo usisno grlo, koje je također obloženo kutikulom. U ovom tkivu se nalaze i probavne žlijezde, koje proizvode probavne enzime za početak razgradnje hrane. Kod vrsta koje su opremljene sondama, oni čak mogu biti ubrizgani u plijen.^[29]

Nematode nemaju klasični stomak, već je ždrijelo neposredno povezano sa bezmišićnim crijevom, koje čini osnovni dio probavnog sistema. Ono proizvodi ostale enzime a također i apsorbira hranjive materije kroz svoju membranu od jednog sloja ćelija. Posljednji dio probavnog sistema je također obložen kutikulom, formirajući rektum, iz kojeg se otpadne materije izbacuju kroz anus, neposredno ispod ili ispred vrha repa. Kretanje hrane kroz probavni sistem je rezultat kretanja tijela crva. Crijeva imaju ventile ili sfinktere na oba kraja da bi pomogli kontrolu kretanja hrane kroz tijelo.^[29]

Živčani sistem

Četiri periferna živca se pružaju dužinom tijela, na dorzalnim, ventralnim i lateralnim površinama. Svaki živac se nalazi unutar stuba vezivnog tkiva, koje se nalazi ispod kutikule a između mišićnih ćelija. Ventralni živac je najveći i ima dvostruku strukturu počev od ekskrecijske pore. Dorzalni živac je odgovoran za motoričku kontrolu, dok su lateralni živci u ulozi osjetila, a ventralni živci kombiniraju obje funkcije.^[29] Na prednjoj strani životinja, živci se granaju iz gustog, kružnog živčanog prstena koje okružuje grlo, a služi i kao mozak. Manji živci se pružaju počev od ovog prstena, opslužujući osjetilne organe glave.^[29]

Tijela nematoda su pokrivena brojnim osjetilnim četkicama i kvržicama, koje zajedno daju osjećaj za dodir. Iza osjetilnih četkica za glavi nalaze se dvije malehne rupice ili amfide. One su znatno opremljene nervnim ćelijama, a možda i hemoreceptorskim organima. Neke nematode koje žive u vodi imaju nešto što podsjeća na pigmentiranu tačku u obliku oka, ali nije poznato da li su to optički senzori ili ne.^[29]

Razmnožavanje

Većina vrsta nematoda su dvospolne, sa odvojenim muškim i ženskim jedinkama. Oba spola imaju jednu ili dvije cjevaste gonade. Kod mužjaka, sperma se proizvodi na kraju gonade te se postepeno premješta po njenoj dužini dok sazrijeva. Testisi se otvaraju u relativno širok sjemenovod, zatim u mišićav i žljezdast ejakulatni vod povezan sa kloakom. Kod ženki, oba jajnika su spojeni sa jajovodom, a preko njega na maternicu. Obje maternice su povezane sa zajedničkom vaginom, obično smještenu u sredinu ventralne površine.^[29]

Razmnožavanje je obično seksualnim putem. Mužjaci su najčešće manji od ženki (nerijetko i znatno manji), a mnoge vrste imaju karakteristični zakrivljeni rep kojim pridržavaju žensku. Tokom parenja, jedna ili više hitinskih spikula se izvlači iz kloake i stavlja u genitalnu poru ženke. Ameboidna sperma se preko spikule ubrizgava u ženku crva. Smatra se da su ćelije sperme nematoda jedine eukariotske ćelije bez globularne bjelančevine g-aktina.

Jaja mogu biti embrionirana ili neembrionirana, kada ih ženka položi, što znači da njihova oplođena jaja se ne moraju još razvijati. Za manji broj vrsta poznato je da su ovoviparne. Jaja su zaštićena vanjskom ljuskom koju luči maternica. Kod valjkastih crva koji slobodno žive, jaja se izliježu u larve, koje izgledaju gotovo isto kao i odrasle jedinke, osim što im organi za parenje nisu u potpunosti razvijeni. Nasuprot njih, parazitski valjkasti crvi imaju mnogo zamršeniji životni ciklus.^[29]

Nematode, općenito, imaju vrlo širok spektar načina razmnožavanja.^[30] Neke od njih, kao što su Heterorhabditis spp. prolaze kroz proces nazvan endotokia matricida: unutarmaterični porod koji uzrokuje smrt majke.^[31] Neke nematode su hermafroditi i drže svoja oplođena jaja unutar maternice dok se ona ne izlegu. Mlade nematode ponekad pojedu svoje roditelje. Ovaj proces je dosta izraženiji u okruženjima u kojima nema dovoljno hrane.^[31]

Reference

Le nematoda es un phylo de animales con multe species. Le plus parte del nematoda es parve vermes blanc o incolor que vive in habitates humide. Plure nematoda es parasitos. Alcun de illos es pathogenic pro homines.

Nomine

Classification

Rango taxinomic

• phylo

Supertaxones

• Ecdysozoa

Subtaxones

n.a.

Nematoda (saka basa Yunani νῆμα (nema): "benang" + -ώδη -ode seperti (kaya)) inggih punika filum. Filum ingkang kagolong salah satunggaling filum ingkang anggotanipun paling kathah tinimbang jinis liya (kira-kira 80.000 spésies, 15.000 tuladhanipun kados parasit). Tuladha sanèsipun inggih punika cacing tambang.

Réferénsi

The nematodes or roondwirms constitute the phylum Nematoda.^[2][3] Thay are a diverse ainimal phylum inhabitin a broad range o environs. Nematode species can be difficult tae distinguish, an awtho ower 25,000 hae been describit,^[4][5] o which mair nor hauf are paraseetic, the tot nummer o nematode species haes been estimatit tae be aboot 1 million.^[6]

References

Ang mga nematode /ne·ma·towd/ o roundworm (phylum Nematoda) ay ang pinakasamu't-saring phylum ng pseudocoelomates, at isa sa mga pinaka-diverse sa lahat ng mga hayop. Ang mga species na nematode ay lubhang mahirap makilala; mahigit sa 28,000 ang nailarawan na,^[1] na kung saan higit sa 16,000 mga parasitiko. Tinatayang 1,000,000^[2] ang kabuuang bilang ng mga species na nematode. 'Di gaya ng mga cnidarian o flatworm, ang mga roundworm ay may panunawan na parang tubo na may butas sa magkabilang dulo.

Ang lathalaing ito na tungkol sa Hayop ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.

Sanggunian

Nematodi au minyoo-kuru ni faila ya minyoo ambayo ni kati ya faila zenye spishi nyingi katika himaya ya wanyama.

Kutofautisha na kuainisha nematodi ni kazi ngumu. Hadi sasa spishi 80,000 zimeelezwa kitaalamu. Kuna makadirio ya kwamba idadi ya spishi hizo inaweza kufikia nusu milioni. Nematodi wengi ni minyoo midogo myeupe au bila rangi wanayoishi katika mazingira mabichi.

Kati ya nematodi wanaojulikana takriban spishi 15,000 ni za kiparasiti (vimelea) yaani wanaishi ndani ya viumbe wengine. Spishi kadhaa husababisha maradhi mbalimbali ya binadamu. ^[1]

Mlolongo wa DNA katika uchambuzi wa nematodi umepiga hatua sana, ikiwa ni pamoja na uhusiano na spishi za miti.^[2]

Marejeo

Makala hii kuhusu mambo ya biolojia bado ni mbegu.
Je, unajua kitu kuhusu Nematodi kama historia yake au mahusiano yake na mada nyingine?
Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.

Nematodi (filatra vermi) esas filumo de nevertebrozi, de qui multi vivas en aquo od en la tero, altri kom paraziti en vejetanti od animali, exemple, askarido, trikino.

• askarido
• tenio
• vermo

Nematodo

La nematodos (o vermes ronda) es un filo diversa de animales abitante un estende grande de ambiente. La spesies pote es difisil per distingui, e an si plu ca 25,000 ia es descriveda, de cual dui es parasitos, on estima ce plu ca 40,000 spesies esiste. Nematodos es clasida, con insetos e otra animales ci muta en la clado Ecdisozones, e en contrasta con vermes plata, los ave un sistem de dijesta tubin con abris a ambos finis.

Nematodos ia susede ajusta a cuasi tota ecosistemes, pd acua dulse e salosa, solos variosa, rejiones polal e tropical, elevas la plu alta e la plu basa. Los aveni en cuantias plu grande ca otra animales, como individuas e spesies. Los esiste .9 a 3.6 km su la surfas de tera en minas de oro en Sudafrica, e composa 90% de tota animales a la fondo de la mares. Los ave comun plu ca un milion individuas per metre cuadrida, e composa sirca 80% de tota animales individua sur tera. Sua diversia en multe ambientes e usa de nuri variosa indica un rol importante en multe ecosistemes. Sirca 2271 jeneras es categorida en 256 familias. La multe formas parasital inclui patojenes en la plu de plantas e animales, e un tri de la jenera es parasitos de vertebratos, incuinte sirca 35 en umanas.

Nematoda (Nemathelmintes) nyaéta sato triploblastic pseudoselomata^[1]. Ngaran Nemathelmintes asalna tina basa Yunani; nematos = bola(benang), helminthes = cacing^[1]. Jadi, Nemathelminthes nyaéta 'cacing benang'^[1]. Anggota kelompok cacing ieu boga awak buleud panjang jeung teu bubukuan.^[rujukan?] Ku alatan eta, cacing benang dikenal ogé ku sebutan cacing gilih^[1].

Filum ieu aya di mana-mana.^[1] Nematoda nu hirup bébas di laut, cai tawar jeung habitat terestrial ogé parasit dina sato jeung tutuwuhan.^[rujukan?] Nématoda mangrupa sato nu jumlahna loba jeung boga peran penting dina daur énergi jeung materi biosfir^[1].

Klasifikasi

Ascaris lumbricoides

Cacing Ascaris nu sawawa hirup dina peujit manusa jeung nyerep gizi tina peujit éta^[2]. Cacing ieu bisa kaluar tina awak bareng jeung feses^[2]. Lamun jalma éta gering panas, mangka cacing nu teu tahan dina peujit bakal pindah kana genggerong jeung saterusna kaluar ngaliwatan baham atawa irung jalma éta^[2].

Ancylostoma duodenale

Sacara umum, cacing Ancylostoma disebut cacing tambang sabab jalma nu katarajang cacing ieu biasana jalma anu gawé di tambang^[2]. Cacing ieu bisa asup kana awak manusa ngaliwatan kulit suku^[2]. Ancylostoma biasana hirup dina peujit manusa. Maké kakait nu aya dina buntutna, cacing ieu bisa muntang pageuh kana peujit terus nyedot getih korbanna^[2].

Enterobius vermicularis

Cacing ieu katelah cacing kremi^[2]. Cacing ieu bisa nyababkeun ateul sabab cacing bikang biasana ngendog dina sabudeureun anus, utamana barudak, sarta dina waktu cacing bikang endogan, manéhna ngaluarkeun zat anu bisa nyababkeun ateul nu bakal digaro ju jalma korbana.^[rujukan?] Hasilna, endog cacing bisa napel kana kuku nu lamun didahar ku korbanna bari teu ngumbah leungeun heula, saterusna endog ieu cacing bakal milu kateleg^[2].

Richinella spiralis

Cacing Trichinella biasana hirup dina peujit manusa jeung karnivora lianna^[2]. Dina peujit, cacing bikang kolot ngahasilkeun larva nu bisa nembus tembok peujit nu tembus kana saluran getih.^[rujukan?] Dina aliran getih, cacing bakal terus kana otot. ^[rujukan?] Dina otot, larva ngawangun sista sarta bisa terus nuluykeun daur hirupna lamun otot kadah ku sato atawa manusa.^[rujukan?] Kasakit nu disababkeun ku cacing ieu disebut trichinosis.^[2]

Reference

Q'aytu kuru (Nematoda) nisqakunaqa huk uywa rikch'aq putum. Sillwi kurukunaqa sillwinnaq, llusp'i, chakinnaq uywachakunam. Aswan q'aytukunaqa allpapi mayninpipas kawsaptin, huk achka rikch'aqkunataq uywakunapi runapipas atam kaspa kawsanku. Huk q'aytu kurukuna yura mikhuqmi, hukkunataq aycha mikhuqmi.

Kaymi huk iskay q'aytu kuru rikch'aqkuna:

• Pila k'uyka (Ascaris lumbricoides)
• T'ipki kuru (Enterobius vermicularis = Oxyuris vermicularis)
• Ch'iwi kuru (Necator americanus, Ancylostoma duodenale)

Hawa t'inkikuna

• Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Q'aytu kuru

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Q'aytu kuru.

Rûnwjirms (Nematoda) binne in grutte groep (stamme) fan hiel algemien foarkommende wjirms. Der binne mear as 25.000 beskreaune soarten. Ek de ieltsjes hearre by de nematoaden. Nematology is de wittenskip dy’t de nematoaden bestudearret. De term nematoda komt út it Gryksk en betsjut triedderich.

In soad nematoaden libje yn de boaiem fan deade organyske stof. Oare soarten libje as parasyt en feroarsaakje plantesykten lykas ierdappelwurgens of sitte yn it termkanaal fan sûchdieren lykas de spielwjirms of de earsmaaitslearswjirmkes en wurde yn it lêste gefal dan faak as triedwjirm oantsjut.

Guon nematoaden kinne wol 8 meter lang wurde,^[1][2] mar de measte nematoaden binne mei it bleate each net te sjen. Se binne dan op syn heechst 1 mm lang en tige smel. De kante meter boaiem kinne wol in miljoen ieltsjes yn libje. Se komme rûnom foar.

Ieltsjes wurde ek tapast as natuerlike fijannen fan pleachynsekten of bleatslakken.

Ieltsjes kinne oantaast wurde troch ûnder oare nematofage skimmels, firussen, sporozoën, amoeben, siliaten, tardigraden, kolemboalen, oligochaeten en baktearjes.^[3]

De soart Caenorhabditis elegans wurdt brûkt as modelorganisme. It wie de earste mearsellige eukaryoat dêr’t it genoom folslein fan yn kaart brocht waard.^[4]

Lichemsbou

Rûnwjirms binne net-segmintearre, twasidich symmetryske, oermûnige dieren mei in folslein spysfertarringsstelsel. Se hearre dêrmei ta de meast ienfâldige bisten dy’t dochs in folslein fertarringsstelsel hawwe. Se ha gjin hert- en ierstels of azemstelsel en binne dus oanwiisd op diffúzje om soerstof yn te krijen en te transportearjen.^[5]

De dwerstrochsnee fan rûnwjirms is rûn. De lichemsholte is in pseudokoeloam dêr’t focht yn sit, dat helpt om fiedingsstoffen en soerstof te fersprieden. Harren hûd is bedekt mei in kutikulum dat tsjin útdrûgjen beskermet. Hoewol’t dat kutikulum beweging en beheinde foarmferoarings tastiet groeit it net mei en rûnwjirms moatte dan ek as se groeie geregeldwei ferfelje.

Rûnwjirms hawwe in simpel senuwstelsel dat út twa banen bestiet. De senuwbaan oan de rêchkant is grutter as dy oan de búkkant. De stringen wurde oan de foarkant en inkeld ek rjochting útein meielkoar ferbûn troch dwersferbinings.^[6]

De measte rûnwjirms ite baktearjes, skimmels en protozoa. Rûnwjirms dy’t selsstannich libje binne foar in grut part allinnich troch in mikroskoop te sjen, mar parasitêre rûnwjirms kinne folle grutter wurde.

Taksonomy

Oer de systematyk fan de Nematoaden bestiet gjin konsensus. De hjir presintearre yndieliing yn twa klassen is de meast tradysjonele^[7]. Neffens molekulêr genetysk ûndersyk^[8][9] binne der fjouwer kladen. De klasse Adenophorea is gjin monofyletyske groep. De klasse Secernentea foarmet wol in natuerlike groep mei in mienskiplike foarâlder, mar de ferdieling yn ûnderklassen wurdt oer diskusjearre. Yn it kladogram hjirûnder wurdt dy klasse yn trije kladen splist, wêrby’t wer ien klade út twa subkladen bestiet. Hjir blykt dat groepen út it skift Rhabditida oer dize beide subkladen ferdield binne, dus foarmet dat skift gjin monofeltyske groep.

De famyljes út it skift Camallanida wurde no meast beskôge as famyljes út it skift Spirurida.

Klassike yndieling

Boarnen

• Atkinson, H.J. (1973). The Respiratory Physiology of the Marine Nematodes "Enoplus brevis" (Bastian) and "E. communis" (Bastian): I. The Influence of Oxygen Tension and Body Size. J. Exp. Biol. 59(1): 255-266. PDF fulltext
• White, J.G.; Southgate, Eileen; Thomson, J.n. & Brenner, S. (1976)). The Structure of the Ventral Nerve Cord of "Caenorhabditis elegans". Phil. Trans. Roy. Soc. B 275(938): 327-348. PDF fulltext

Eksterne links

• NeMys: Website over mariene nematoden
• ITIS = Integrated Taxonomy Information System
• Aaltjesschema van PPO / Universiteit Wageningen
• ProGemüse - Dútsk-Nederlânsk EU-projekt om skealike rûnwjirms yn de grientebou hinne

Tekst üüb Öömrang

Triadwirmer of Nematoden (Nematoda, faan griichisk νημα ‚triad‘) san en stam faan diarten mä amanbi 20.000 slacher.

Det sam miast letj witj wirmer, diar't hal wiat an warem haa mei. Fölen lewe üs parasiiten.

Kategoriin

Det iindialang uun klasen an onerklasen as ei gans seeker. Man diar san wel son 13 kategoriin:

• Araeolaimida
• Benthimermithida
• Chromadorida
• Desmodorida
• Desmoscolecida
• Dorylaimia
• Enoplia
• Monhysterida
• Oxyurida
• Plectida
• Rhabditida
• Rhaptothyreida
• Teratocephalida

Enkelt slacher

• Guineawirem

Τα νηματώδη είναι τύπος σκουληκιών τα οποία αποτελούν το βιολογικό φύλο των Νηματωδών (Nematoda).^[1] Πρόκειται για φύλο με εξαιρετικά μεγάλη ποικιλία ως προς τα περιβάλλοντα στα οποία μπορεί να προσαρμοστεί και τους διαφόρους τύπους οι οποίοι υπάρχουν. Αν και έχουν περιγραφεί πάνω από 25.000 είδη της οικογένειας αυτής, η αναγνώριση τους είναι γενικά δύσκολη.^[2][3]

Ταξινομική ιστορία

Το 1758, ο Σουηδός βοτανολόγος Κάρολος Λινναίος περιέγραψε κάποια από τα είδη των νηματοδών όπως τις ασκαρίδες.

Η ονομασία του φύλου, προήλθε από τον τίτλο Nematoidea (Νηματοειδή) τον οποίο εισήγαγε ο Ελβετός φυσιοδίφης Καρλ Ρουντόλφι (Karl Rudolphi) το 1808,^[4] και η οποία ετυμολογικά στηρίζεται στις αρχαίες ελληνικές λέξεις νῆμα και -ειδἠς, υποδηλώνοντας το είδος των λεπτών και επιμηκυμένων αυτών μορφών ζωής. Αναφέρθηκε για πρώτη φορά ως ταξινομική οικογένεια από τον Γερμανό ζωολόγο Χέρμαν Μπουρμάιστερ (Hermann Burmeister) το 1837.^[4]Κατά την περίοδο εκείνη, στα νηματοειδή συμπεριλαμβάνονταν τα νηματώδη καθώς και τα νηματόμορφα, βάσει της ταξινόμησης από τον Φίλιπ Φραντς φον Ζίμπολντ (Philipp Franz von Siebold) το 1843. Μαζί με τα ακανθοκέφαλα, τρηματώδη, και τα κεστώδη, αποτελούσαν την ομάδα των εντόζωων η οποία δεν υφίσταται πλέον.^[5][6] Κατηγοριοποιήθηκαν επίσης με τα ακανθοκέφαλα στο παρωχημένο φύλο των νημαθελμινθών από τον Καρλ Γκέγκενμπαουρ (Karl Gegenbaur) το 1859. Το 1861, η ομάδα για πρώτη φορά κατατάχθηκε στην ταξονιμκή τάξη των Νηματοειδών,^[7] και το 1877 τα Νηματοειδή κατατάχτηκαν για πρώτη φορά ως ταξινομικό φύλο.

Εναλλακτικές ονομασίες για το φύλο αποτελούν και οι Νημάτες (Nemates) ή Νήματα (Nemata).

Περιγραφή

Τα περίπου μισά από τα είδη των νηματωδών είναι παρασιτικά, και ο συνολικός αριθμός των ειδών τους εκτιμάται πως προσεγγίζει το 1 εκατομμύριο.^[8] Αντίθετα με τα φύλα των Κνιδόζωων (μεδουσοειδή) τα νηματώδη είναι αμφίπλευρα έχοντας σωληνοειδή πεπτικά συστήματα τα οποία διαθέτουν υποδοχές και στις 2 πλευρές.

Ως τύπος σκουληκιών έχουν προσαρμοστεί επιτυχώς σε σχεδόν οποιοδήποτε οικοσύστημα, από το θαλάσσιο νερό έως το νερό των ποταμών, στο χώμα, από τις πολικές περιοχές έως τις τροπικές, καθώς και σε περιοχές ανεξαρτήτως υψόμετρου, σε βουνά, ερήμους, και ακόμα και σε ωκεάνιες τάφρους, και γενικώς σε κάθε τμήμα της γήινης λιθόσφαιρας. Βρίσκονται παντού στα υγρά και γαιώδη περιβάλλοντα, όπου συχνά υπερέχουν αριθμητικά έναντι των υπολοίπων ζώων τόσο σε αριθμό μελών όσο και σε αριθμό ειδών. Αριθμητικά, αποτελούν το 90% όλων των ζώων του ωκεάνιου πυθμένα.^[9] Η αριθμητική αυτή υπεροχή τους, όπου συχνά συμβαίνει να υπερβαίνουν το 1 εκατομμύριο άτομα ανά τετραγωνικό μέτρο, και να αντιστοιχούν στο 80% όλων των ζώων στη Γη, όπως και η προσαρμοστικότητα την οποία επιδεικνύουν στα διάφορα περιβάλλοντα που έχουν παρουσία, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ισορροπία πολλών οικοσυστημάτων.^[10] Έχει επίσης ανακαλυφθεί πως μπορούν να διαβιώσουν ακόμα και σε μεγάλα βάθη κάτω από τη Γη (0.9–3.6 χλμ) σύμφωνα με παρατηρήσεις που έγιναν σε χρυσωρυχεία της Νότιας Αφρικής.^[11][12][13]

Οι παρασιτικές ποικιλίες τους αποτελούν παθογόνους οργανισμούς στα περισσότερα φυτά και ζώα, ανάμεσα τους και τον άνθρωπο.^[14] Μερικά από τα νηματώδη είναι επίσης ικανά για κρυπτοβίωση, όπου διαβιούν εντός άλλων οργανισμών χωρίς να ανιχνεύονται. Ωστόσο διαθέτουν και φυσικούς εχθρούς, όπως η ομάδα των νηματοφάγων μυκητών (nematophagous fungi) οι οποίοι τρέφονται με τα νηματώδη που ζουν στο έδαφος.^[15][16]

Παραπομπές

Σχετική βιβλιογραφία

• Atkinson, H.J. (1973). «The respiratory physiology of the marine nematodes Enoplus brevis (Bastian) and E. communis (Bastian): I. The influence of oxygen tension and body size» (PDF). Journal of Experimental Biology 59 (1): 255–266. http://jeb.biologists.org/cgi/reprint/59/1/255.pdf.
• Kaya, Harry K. και άλλοι. (1993). «An Overview of Insect-Parasitic and Entomopathogenic Nematodes». Στο: Bedding, R.A. Nematodes and the Biological Control of Insect Pests. Csiro Publishing. ISBN 9780643105911.CS1 maint: Uses authors parameter (link) CS1 maint: Uses editors parameter (link)
• Lee, Donald L, επιμ. (2010). The biology of nematodes. London: Taylor & Francis. ISBN 0415272114. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2014.

Жумуру курттар (лат. Nematoda) – алгачкы көңдөйлүү курттардын классы. Алгачкы карбон мезгилинен белгилүү. Денеси ар кандай узундукта (0,5 мм-8 м), сегменттерге бөлүнбөйт, туурасынан кескенде тегерек, жумуру. Денеси тери булчуң кабы менен капталган. Азык сиңирүү системасы үч бөлүктөн турган ичеги түтүкчөсү арткы тешик менен аяктайт. Бөлүп чыгаруу системасы протонефридий же түрүн өзгөрткөн тер бездери түрүндө болот. Айрым жыныстуу. Эркеги ургаачысынан кичирээк жана денесинин арткы бөлүгү ийилип турат. Денесинин алдыңкы бөлүгүнөн орун алган нерв түйүндөрү жана алардан узатасынан кеткен нерв талчалары бар. Дем алуу жана кан айлануу системалары жок.

Сезүү органдары начар өрчүгөн. Ургаачысынын жыныс системасы жуп түтүк сымал жумуртка безинен, жумуртка өткөрүүчү түтүк жана жатындан; эркегинин жыныс системасы бир урук бези, урук чыгаруучу түтүк жана урук чачуучу каналдан турат. Жумуртка таштайт, айрымдары тирүү тууйт. Эркин жашоочулары туздуу, тузсуз сууда жана көлмөдө, топуракта кездешет. Бактерия, балырлар, детриттер менен азыктанат. 20 миңге жакын түрү белгилүү. Мите түрлөрү жаныбарлар менен өсүмдүктө, адам организминде мителик кылат.

Колдонулган адабияттар

• “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 3-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2011. 784 бет, илл. ISBN 978 9967-14-074 -5

Йомро селәү, йәки немато́далар (лат. Nematoda, Nematodes) — бер төркөм йомро селәүҙәр, күптәре гельминтоз ауырыуҙарына сәбәпсе; ҡара: гельминтоз^[1]; йомро селәүсендәрҙең бер төркөмө^[2]. Хәҙерге ваҡытта 24 мең паразит төрө билдәле^[3], әммә төрлө иҫәпләүҙәр уларҙың төрө миллиондан артыҡ тип күрһәтә^[4].

Нематодалар хайуандар батшалығында, бөжәктәрҙән ҡалышып төр күплелеге буйынса икенсе урында тора. Нематодалар тупраҡта, сөсө һыуҙа, диңгеҙ һыуында тереклек итә, 1 м3 -ҙа уларҙың иҫәбе 1 миллиондан артыа китергә мөмкин. Экосистемала уларҙың әһәмиәте ҙур. Улар үҫемлектәрҙә нематод ауырыуҙарын кеше һәм хайуандарҙа немотодоз аурыуҙарын барлыҡҡа килтерә. Зарарланған үҫемлектәрҙең тамыры боҙола. Һабаҡ нематодалары менән зарарланған үҫемлектең һабағы сатнап яраҡлана, япрағы тишкәләнә. Организмға эләккән паразиттар йоғашло ауырыуҙар тыуҙыра. Кеше организмында паразитлыҡ итеүсе йомро селәүҙәр араһында иң таралғандары: аскаридалар, бабасыр, трихинелла, анкилостома, ришта. Уларҙың күкәйҙәре һыу һәм аҙыҡ менән кеше организмына шәхси гигиена ҡағиҙәләрен үтәмәгәндә килеп эләгә. Уларҙы организмдан сығарыу өсөн көрәш арып барырға кәрәк. Тышҡи тирә-яҡта уларҙы юҡ итеү өсөн медик, социаль-санитар һәм агротехник саралар үткерелә^[5].

Әҙәбиәт

• Нематодалар — Ҙур совет энциклопедияһында мәҡәлә
• Нематоды // Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред. М. С. Гиляров; Редкол.: А. А. Бабаев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др — 2-е изд., исправл. — М.: Советская энциклопедия, 1986.

Иҫкәрмәләр

Нематодаҳо ё лӯндакирмҳо (лот. Nematoda) — синфи кирмҳо аз типи нахустковокҳо. Қариб 500 ҳазор намудашон дар тамоми дунё паҳн шудаанд. Дарозии танашон аз якчанд ҳиссаи мм то 8,5 метр мешавад.

Сохт

Шакли баданашон хеле гуногун (дукшакл, ришташакл ё курашакл) аст. Танаи нематодаҳо аз берун бо кутикулаи ҳалқашакл ё суфтаи мӯякдор пӯшида шудааст. Дар зери кутикулаи эпителии якқабата гиподерма ва дар зери гиподерма бошад, мушакҳои соматӣ мавҷуд аст. Рӯдаи нематодаҳо шакли устувонаро дорад (дар баъзе намудҳояшон тахфиф шудааст). Системаи асабашон аз ҳалқаи наздигулу ва 6 танаи асаб иборат аст. Системаҳои нафасу гардиши хун надоранд. Нематодаҳо одатан ҷудоҷинса буда, фақат баъзе намудашон хунасо мебошанд. Нематодаҳои нарина аз нематодаҳои модина хурдтар мешаванд. Барои баъзе нематодаҳо диморфизми ҷинсӣ хос аст.

Ҳаёт

Дар нематодаҳои авлоди Syngamus (паразитҳои трахеяи паррандаҳо) нарина ба модина часпидааст. Дар баъзе нематодаҳои дигар бошад (масалан, Trichosomoides crassi cauda), нарина дар роҳҳои ҷинсии модина зиндагӣ мекунад. Нематодаҳо ҳайвонҳои тухмгузор, баъзан зиндазоянд. Нематодаҳои ғайрипаразит дар хушкӣ, обҳои ширину шӯр озод ҳаёт мегузаронанд. Намудҳои дар растанӣ, ҳайвонот ва одам паразитикунандаи нематодаҳо низ мавҷуданд. Ғизои нематодаҳо ғайрипаразит бактерияҳо, обсабзҳо, детрит ва ғайра мебошанд. Дар байни онҳо Нематодаҳои дарранда низ ҳастанд. Баъзе нематодаҳо ҳаёти анаэробӣ (бе оксиген) мегузаронанд. Нематодаҳои паразит боиси ба вуҷуд омадани бемориҳои вазнин (Касалиҳои нематодии рас­таниҳо, Нематодозҳо, Гелъминтозҳо, Трихинеллёз ва ғайра) мегарданд.

Дар Тоҷикистон

Дар Тоҷикистон дар ҳайвонҳои ширхӯр қариб 60 (трихоцефалидҳо, телязияҳо, диктиокаулҳо, онхоцеркҳо ва ғайра), аз ҷумла дар одам қариб 10 (аскаридаҳо, гиҷҷа, мӯяксарҳо, анкилостомаҳо ва ғайра), дар паррандаҳо қариб 200 (спируратҳо, филяриидҳо, оксиуратҳо ва ғайра) ва дар растаниҳо қариб 100 намуди нематодаҳои пара­зит ба қайд гирифта шудаанд.

Илме, ки нематодаҳоро меомӯзад, нема­тодология номида мешавад.

Эзоҳ

Адабиёт

• Основы нематодологии, том 1—22, 1949—71;
• Парамонов А. А., Осно­вы фитогельминтологии, том 1—3, Москва, 1962—70;
• Шульц Р. С., Гвоздев Е. В., Основы общей гельминтологии, том 1—9, Москва, 1970—76.

Сарчашма

Круглыя ​​чарвякі або нэматоды (па-лацінску: Nematoda) — тып першаснапалосных чарвякоў. У цяперашні час апісана больш за 24 тысяч відаў паразытычных і вольнажывучых нэматодаў^[1], аднак ацэнкі рэальнай разнастайнасьці, якія грунтуюцца на тэмпах апісаньня новых відаў (у асаблівасьці, спэцыялізаваных паразытаў вусякоў), меркавана налічвае існаваньне каля мільёна відаў^[2]. Нэматоды зьяўляюцца другой па краявіднай разнастайнасьці групай царства жывёлаў пасьля вусякоў.

Вольнажывучыя нэматоды жывуць у глебе, прэсных водах і морах, дзе іхная колькасьць можа перавышаць 1 мільён асобінаў на 1 м³. Яны гуляюць важную ролю ў экасыстэмах. Нэматоды Halicephalobus mephisto лічацца самымі глыбокажывучымі сухапутнымі шматвузавымі арганізмамі на плянэце^[3].

Шматлікія прадстаўнікі сталі паразытамі або камэнсаламі жывёлаў усіх буйных сыстэматычных групаў, уключаючы найпростых^[4]. Яны выклікаюць нэматодныя хваробы расьлінаў або нэматадозы жывёлаў і чалавека. У расьлінаў, якія сталі ахвярай нэматодаў, назіраецца гібель каранёў, псута карняплодаў і стварэньне галаў. Сьцябловыя нэматоды выклікаюць парэпаньне сьцеблаў, гафрыроўку лісьця й гэтак далей. Нэматоды, якія паразытуюць у арганізме жывёлаў зьяўляюцца ўзбуджальнікамі інвазійных хваробаў^[5]. Найбольш вядомымі паразытамі чалавека сярод круглых чарвякоў зьяўляюцца аскарыды, вастрыцы, трыхінелы, анкіластомы, рышты. Іхныя яйкі трапляюць у чалавека пры незахаваньні правілаў асабістай гігіены з забруджанай ежай і вадой. Барацьба з паразытычнымі нэматодамі зводзіцца да выгнаньня іх з арганізма гаспадара. У зьнешнім асяродзьдзі праводзіцца іхнае зьнішчэньне мэдыка- й вэтэрынарна-санітарнымі, а таксама агратэхнічнымі мерапрыемствамі^[6].

Крыніцы

Вонкавыя спасылкі

• Order-level classification of nematodes ^(анг.)
• Feeding Habits of Families of Plant and Soil Nematodes ^(анг.)

Төгүрүк чиэрбэлэр эбэтэр нематодалар (лат. Nematoda)^[1] Protostomia диэн таксоҥҥа киирэр харамайдар кэлимнэрэ (тииптэрэ).

Дьиң төгүрүк чиэрбэ кылааһа (NEMATODA)

1)Аскарида

2)Анкилостома (Кривоголовка), Некатор

3)Острица

4)Власоглав

5)Трихинелла

6)Ришта

7)Микрофилярия

Төгурук чиэрбэ представителлэрэ ордук элбэх ахсаннаах кылааҺынан аа5ыллар, 500 тахса корунэ баара биллэр.

Тас көрүҥүн характеристиката

Эттигэ сигимиэнэ суох, бэрэбинэ курдук формалаах, туора быһылыннаҕына төгүрүк формалаах. Бастаан төгүрүк чиэрбэҕэ ис көндөйө сайдыбыта биллэр (ол иннинээңңилэргэ суох этэ) ол иһигэр ис органнара баалллар.

Ас буһарар систиэмэтэ

Айах, хабарҕа, куолай, ортоку уонна кэлин оһоҕоһо, эмэһэтэ.

Таһаарар систиэмэтэ

Протонефридийэтин көрүңэ уларыйбыт: икки эбэтэр биир клеткаттан уонна икки канаалтан турар.

Ньиэрбэ систиэмэтэ

Ньиэрбэ умнаһа ортогон курдук, ол аата ньиэрбэ систиэмэта туора уонна уһаты сытан эрэһээнки курдук буолар. 

Ууһатар орган систиэмэтэ

Төгүрүк чиэрбэни үксүн тыһы атыыр диэн араараллар.

Хаан эргиирин уонна тыынар систиэмэлэрэ

Хаан эргиирин систиэмэтэ суох. Тирии нөңүө тыыналлар. 

В.А Догель (1981с.) классификацията

1) Класс Ntmatoda(Нематоды)

2)Класс Gastrotricha (Брюхоресничные)

3)Класс Gordicea (Волосатики)

4)Класс Kinorinchi (Киноринхи)

5)Класс Rotatoria (Коловратки)

Төгүрүк чиэрбэҕэ баар буолбутугар маннык органнар сайдыылара охсор

Иһигэр уулаах бастакы ис көндөйө, гидроскелет оруолун толорор, паразит эттигэ уунарыгар көмөлөһөр. -бастаан кэлин оһоҕоһо сайдыбыт, ол баар буолан аһа биир направленияҕа барар буолбут. -тыһы атыыр төгүрүк чиэрбэлэргэ бастаан сайдыбыт.

Медициинэҕэ суолтата Nematoda кылааһа маннык төгүрүк чиэрбэлэргэ арахсар

Геогельминты

Көрүңнэрэ, киһиэхэ уонна кыылга паразиттыыыллар, сымыыта эбэтэр личинката тас эйгэҕэ сайдар, личинка сайдарыгар температура, сиик, давления, салгын тийиитэ оруолу оонньуур. Чиэрбэ холобурунан аскариданы, власоглавы ааҕаллар.

Биогельминты

Бу көрүңнэр личииңкэлэрэ со5отох эбэтэр хас да хаһаайыннаах буолаллар. Холобур, трихинелла, ришта. Сайдыыта хас бирдии стадия5а сайдарыгар 4 лииңкэлиир.(ол эбэтэр ха5ын быра5ан уларыйар ньымата) Личиинкэ хаһаайын иһигэр киирэн баран органтан органна көһө сылдьан паразитттыыр, ол гынан баран острица, власоглав көһүүтэ суох паразиттыахтарын соп.

Көрүң ыарыылара

Ascaris lumbricoides(Аскарида человеческая)-аскаридоз

Toxocara canis (Аскарида собачья)-токсокароз

Enterobius vermicularis(Острица)-энтеробиоз

Trichocephalus trichiurus (Власоглав)-трихоцефалез

Trichinella spiralis(Трихинелла)-трихинеллез

Strongyloides stercoralis(Угрица кишечная)-стронгилоидоз

Ancylostoma duodenale(Кривоголовка)-анкилостоидоз

Necator americanus (Некатор)-некатороз

Dracunculus medinensis(Ришта)-дракункулез

Dirofilaria repens(Дирофилярия)-дирофиляриоз

Filaria(Филярии)-филяриозы

Wuchereria bancrofti(Вухерерия-вухерериоз)

Onchocercf volvulus (Онхоцерка)-онхоцеркоз

Brugia malayi (Бругия)-бругиоз

Быһаарыылар

Цевчестите црви (или кружни црви, односно Nematoda) се голем тип на животни со илјадници видови. Овие црви некогаш се класифицирале во многу голема и хетерогена група на животни, групирани врз база на нивната црвовидна форма, едноставната структура на телесната празнина (наречена псевдоцелом) и отсуството на некои други карактеристики, како трепки и добро дефиниран главен регион (глава). Оваа група, порано позната како Aschelminthes или Pseudocoelomata, денес не е признаена како природна. Мошне е веројатно дека едноставниот план на градба на телото кај овие организми резултирал од редукцијата и упростувањето на повеќе од една група на предци. Едноставноста на градбата е резултат на секундарно упростување на покомплексен телесен дизајн. Поновите студии индицираат дека нематодите се всушност поврзани со членконогите и приапулидите во една релативно нова група - екдисозоа.

Телесни карактеристики

Телото на цевчестите црви е долго и тенко, а понекогаш може да биде и во вид на конец. Токму од оваа особина доаѓа и името на овие животни - зборот "нематода" доаѓа од грчкиот збор nema што значи "конец". Епидермисот (кожата) на нематодата е многу необичен; тој не се состои од клетки како кај другите животни, туку од маса на клеточен материјал и јадра без јадрена мембрана. Тој секретира тенка надворешна кутикула која е жилава и флексибилна. Кутикулата е карактеристика која ја делат нематодите со членконогите и другите екдисозои. Како и кај другите групи животни со кутикула, така и кај цевчестите црви таа се слекува за време на животот на единката, обично четири пати пред таа да го достигне возрасниот стадиум. Кутикулата е најблиската обвивка која кружните црви ја поседуваат до скелетот, и всушност црвот ја користи својата кутикула како поддршка и лост при движењето. Долгите мускули лежат под епидермисот. Тие се наредени лонгитудинално низ внатрешноста на телото, така што нематодата може само да го совива своето тело од една на друга страна, а не да ползи или да се подигнува.

Мускулите се активираат од два нерва кои се протегаат по должина на нематодата на двете страни (грбната и стомачната). За разлика од другите животни, каде нервите се разгрануваат до мускулните клетки, истите кај цевчестите црви се разгрануваат кон нервите. Вентралниот (стомачен) нерв поседува серии на нервни центри по неговата должина, и двата нерва се поврзуваат со нервен прстен и додатни нервни центри кои се лоцирани во главата.

Главата на цевчестите црви има неколку ситни сетилни органи и усна празнина која се отвора кон голтник, каде храната се раздробува. Понатаму, голтникот води до долга, едноставна цревна празнина чиј ѕид не е изграден од мускули, од каде несварените остатоци се исфрлаат преку анусот лоциран близу врвот на дорзалниот дел од животното. Дигерираната храна во цревото не се дистрибуира со циркулаторен систем, а исто така отсуствува и систем за дишење за дистрибуција на кислородот. Наместо на овој начин, хранливите материи и екскретите се дистрибуираат во телесната празнина, чија содржина е регулирана од страна на екскреторни канали на двете страни од телото.

Криптобиоза

Многу нематоди се способни да ги суспендираат своите животни процеси кога условите на животната средина станваат неповолни; во овие отпорни стадиуми тие можат да преживеат екстремно сушење, топлина или студ, а дури потоа да се вратат во живот кога повторно ќе настапат поволни услови. Ова е познато како криптобиоза и е карактеристика која цевчестите црви ја делат со ротиферите и тврдокрилците.

Фосили на цевчести црви

Пронајдени се фосилни нематоди во карпи. Повеќето цевчести црви се микроскопски, што значи дека откривањето на нивни фосили е многу тешко. Од друга страна, еден вид на паразитска нематода може да достигне 13 m во должина. Кај цевчестите црви отсуствуваат и основни цврсти елементи, што е една од причините за тешка фосилизација. Без разлика на овие проблеми, фосилните нематоди можат повремено да се најдат во смола од кенозоикот.

Распространетост и претставници

Цевчестите црви живеат насекаде на Земјата. Можат да живеат и во екстремни живеалишта, како мраз и топли извори, како и на речиси секое активно животно или растение. Слободните нематоди се многу застапени во почва и седименти, каде се хранат со бактерии и детритуси. Другите цевчести црви се паразити и можат да предизвикаат болести кај економски важни посеви. Останатите паразитираат на животни (вклучувајќи го и човекот); добро познати паразитски нематоди се кукестите црви, игличестите црви, Гвинеја црвот (од родот Dracunculus) и цревните цевчети црви од родот Ascaris.

सूत्रकृमि या गोल कृमि (नेमैटोड) अपृष्ठवंशी, जलीय, स्थलीय या पराश्रयी प्राणी है। ये सूदूर अन्टार्कटिक तथा महासागरों के गर्तों में भी देखें गएं हैं। इनका शरीर अखंडित, लम्बे पतले धागे जैसा तथा बेलनाकार होता है, इसलिए इसे राउण्डवर्म कहा जाता है। इनको प्राणि जगत में एक संघ की मर्यादा प्राप्त हैं। इनकी लगभग ८०,००० जातियाँ हैं जिसमें से १५,००० से अधिक परजीवी है। इस जन्तु में नर तथा मादा अलग-अलग होते हैं जिसमें नर छोटा तथा पीछे का भाग मुड़ा़ हुआ रहता है किन्तु मादा का शरीर सीधा होता है। नर का जनन अंग क्लोयका के पास होता है किन्तु मादा का जनन अंग वल्वा के रूप में बाहर की ओर खुलता है। इनमें रक्त-परिवहन तंत्र और श्वसन तंत्र नहीं पाये जाते हैं इसलिए श्वसन का कार्य विसरण के द्वारा होता है।^[1]

सन्दर्भ

इन्हें भी देखें

• सूत्रकृमिविज्ञान

ঘূৰণীয়া কৃমি বা নিমাট'ডা হৈছে প্ৰাণীজগতেৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম পৰ্ব। গ্ৰীক শব্দ Nema অৰ্থ Thread বা সূতা আৰু Eidos অৰ্থ Form বা আকাৰৰ পৰা নিমাট'ডা শব্দটো আহিছে। ই এবিধ একলিঙ্গী প্ৰাণী।^[2]

বৈশিষ্ট্য

দেহ নলাকাৰ বা সুতাৰ দৰে, অখণ্ডিত, দুই-প্ৰান্ত জোঙা। দেহ দ্বিপাৰ্শ্বীয় প্ৰতিসম আৰু কঠিন কিউটিকলেৰে ঢকা। ই ত্ৰিস্তৰ বিশিষ্ট (Triplobalstic) প্ৰাণী অৰ্থাৎ ইয়াৰ ভ্ৰূণত তিনটা অংকুৰণ (Germinal) স্তৰ দেখিবলৈ পোৱা যায়। দেহ-গহ্বৰক ছিউড'-চিলম (pseudo-coelom) বা ছদ্ম দেহগহ্বৰ বোলে। অন্ত্ৰ সৰল প্ৰকৃতিৰ আৰু পায়ুছিদ্ৰ থাকে। শ্বসনতন্ত্ৰ আৰু সংবহনতন্ত্ৰ নাথাকে। বহুতৰ ৰেচননলীৰ দ্বাৰা ৰেচনতন্ত্ৰ গঠিত হয়। নাৰ্ভ-ৰিং বা স্নায়ু-আঙুঠিৰ দ্বাৰা অন্ত্ৰ ঘেৰি থাকে আৰু ইয়াৰ পৰা স্নায়ু সন্মুখ আৰু পিছৰ ফালে সৰবৰাহ হয়। একলিঙ্গী প্ৰাণী আৰু ইহঁতৰ যৌন দ্বিৰূপতা দেখা যায়। কেৱল যৌন প্ৰজনন ঘটে, অযৌন প্ৰজনন নঘটে।^[3]

শ্ৰেণীবিন্যাস

প্ৰথমতে চিটউড আৰু চিটউডৰ পৰামৰ্শমতে ঘুৰণীযা কৃমি পৰ্বত দুটা শ্ৰেণী আছিল।^[4][5]

আফছামিডা (Aphasmidia)

ফাছমিড (Phasmid) নামৰ পুচ্ছদেশীয় সংবেদন অঙ্গ (Caudal sensory organ) নাথাকে। ওঠৰ পিছফালে বিভিন্ন আকৃতিৰ এমফিড (Amphid) নামৰ অগ্ৰ প্ৰান্তীয় সংবেদন অঙ্গ (Anterior sensory organ) দেখিবলৈ পোৱা যায়। সাধাৰণতে ৰেচনঅঙ্গ নাথাকে। থাকিলেও সি উন্নত নহয়। পুচ্ছদেশীয় আঠাজাতীয় গ্ৰন্থি (Caudal adhesive gland) থাকে। অধিকাংশই মুক্তজীৱী। উদাহৰণ: Trichinella spiralis (চাবুক কৃমি)।

ফাছমিডা (Phasmidia)

ফাছমিড (Phasmid) নামৰ পুচ্ছদেশীয় সংবেদন অঙ্গ (Caudal sensory organ) থাকে। ওঠৰ পিছফালে ছিদ্ৰৰ দৰে এমফিড (Amphid) নামৰ অগ্ৰ প্ৰান্তীয় সংবেদন অঙ্গ (Anterior sensory organ) থাকে। উন্নতমানৰ ৰেচনঅঙ্গ থাকে। পুচ্ছদেশীয় আঠাজাতীয় গ্ৰন্থি (Caudal adhesive gland) নাথাকে। অধিকাংশই পৰজীৱী। উদাহৰণ: Loa loa, Ascaris lumbricodes, Wuchereria bancrofti (ফাইলেৰিয়া কৃমি), Enterobius vermicularis আদি।

মহামাৰী বিজ্ঞান

খাদ্যনলীত থকা বহু সংখ্যক ঘূৰণীয়া কৃমিয়ে মানুহ তথা অন্য প্ৰাণীৰ দেহত ৰোগৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে এছকাৰিয়াছিছ, ট্ৰাইকুৰিয়াছিছ আৰু হাকুটা কৃমি ৰোগ। ফাইলেৰিয়েল কৃমিৰ পৰা ফাইলেৰিয়াছিছ ৰোগ হয়।

ভূ পৰিস্থিতি তন্ত্ৰ

প্ৰায় ৯০% নিমাট'ড মাটিৰ পৰা ১৫ ছেমি গভীৰতাৰ ভিতৰত বাস কৰে। ইহঁতে জৈৱ পদাৰ্থৰ পচন নঘটাই, কিন্তু ততাপি ইহঁত জীৱক খাদ্য হিচাপে গ্ৰহণ কৰি জীয়াই থকা পৰজীৱি নাইবা মুক্তজীৱি। ইহঁতে বেক্টেৰিয়াৰ সংখ্যা আৰু সামাজিক আবৰ্জনা নিয়ন্ত্ৰণত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে — ইহঁতে প্ৰতি মিনিটত প্ৰায় ৫,০০০ বেক্টেৰিয়া ভক্ষণ কৰিব পাৰে। ইয়াৰোপৰি নাইট্ৰ'জেন লৱনীকৰণ কৰি নিমাট'ডে নাইট্ৰ'জেন চক্ৰত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।

নিমাট'ফাগাছ ভেঁকুৰ নামৰ এবিধ মাংসভোজী ভেঁকুৰে মাটিত থকা নিমাট'ডক খাদ্য হিচাপে গ্ৰহণ কৰে। ইহঁতে লাছেছ অথবা আঠাজাতীয় গঠনৰ ৰূপত নিমাট'ডৰ বিৰূদ্ধে এণ্টিচিমেণ্ট সৃষ্টি কৰে।^[6]

তথ্য সংগ্ৰহ

ਨੇਮਾਟੋਡ /ˈnɛmətoʊdz/ ਜਾਂ ਗੋਲ ਕਿਰਮ ਨੇਮਾਟੋਡਾ ਫਾਈਲਮ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਵਾਤਾਵਰਣਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਿਆਪਕ ਰੇਂਜ ਦੇ ਵਾਸੀ ਇੱਕ ਵੰਨਸਵੰਨੇ ਸਜੀਵ ਫਾਈਲਮ ਹਨ। ਨੇਮਾਟੋਡ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਨੂੰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪਛਾਨਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ 25,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।^[2][3],ਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਪਰਪੋਸ਼ੀ ਹਨ। ਨੇਮਾਟੋਡ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੀ ਕੁਲ ਗਿਣਤੀ ਲੱਗਭੱਗ 1 ਲੱਖ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ

உருளைப்புழு (roundworm) என்பது நெமடோடா (phylum: nematoda) என்னும் விலங்கியல் தொகுதியைச் சார்ந்த உயிரினமாகும் ^[1][2].இந்த தொகுதியின் கீழ் வாழும் உயிரினங்கள் உலகம் முழுவதும் பரவிக் காணப்படுகின்றன. உருளைப் புழுவினத்தை வேறுபடுத்திக் காண்பது மிகவும் கடினமான செயலாகும். இருப்பினும் 25000 வகையான உருளைப் புழுவினங்கள் விவரிக்கப்பட்டுள்ளன ^[3][4]. இவற்றில் பாதிக்கு மேற்பட்டவை ஒட்டுண்ணி வகையைச் சார்ந்த உயிரினமாகும். ஒட்டுமொத்தமாக நெமடோடு வகை உயிர்னங்கள் அனைத்தையும் கணக்கில் கொண்டால் ஒரு மில்லியன் உருளைப்புழுவினங்கள் இருக்கலாம் என்று கருதப்படுகிறது ^[5].

உருளைப்புழுக்கள் தட்டைப்புழுக்களைப் போல இல்லாமல், பூச்சி இனத்துடன் சேர்த்து தோலுரிக்கும் வகை உயிரினங்களாக வகைப்படுத்தப்படுகின்றன. உருளைப்புழுக்கள் நீளமான குழல் போன்ற உடல் அமைப்பினை கொண்டவை; இவற்றின் உடலில் உள்ள செரிக்கும் மண்டலம் குழாய் அல்லது குழல் வடிவானவையாகும். நீளமான உடலின் இரு முனைகளிலும் திறப்புகள் (துளைகள்) உண்டு.

வாழிடம்

உருளைப்புழுக்கள் நன்னீர் முதல் கடல்நீர் (உப்புநீர்) வரை, துருவப்பகுதிகள் முதல் வெப்பமண்டலப்பகுதிகள் வரை, உயரமான பகுதிகள் முதல் ஆழ்கடல் பகுதிகள் வரை சமவெளிகள், காடுகள், கடலோரப்பகுதிகள், பாலைவனங்கள் என எந்த வகையான வாழ் சூழலிலும் எளிமையாக வாழப் பழகிகொண்டவையாகும். அண்டார்டிக்கா போன்ற மனிதர்கள் வாழ முடியாத இடங்களில் கூட இவை வாழ்கின்றன. ஆழ் கடலில் காணப்படும் 90 விழுக்காடு உயிரினங்கள் உருளைப்புழு வகையை சார்ந்தவையாகும்.^[6].சுருங்கச் சொல்வதென்றால் புவி மேலோட்டின் அனைத்துப் பகுதிகளிலும் இவை பரவிக் காணப்படுகின்றன^[7].

மேலும். தென் ஆப்பிரிக்காவின் தங்கச் சுரங்கங்களில் கிட்டத்தட்ட பூமியின் ஆழத்தில் 4 கிலோமீட்டர் தொலைவுக்கு அப்பாலும் இவை காணப்படுவதாகக் கூறப்படுகிறது^{[8][9][10][11][12]} எண்ணிக்கை அடிப்படையில் சதுர மீட்டருக்கு ஒரு மில்லியனுக்கும் அதிகமான தனி இனமாகவும், பூமியில் உள்ள அனைத்து தனி விலங்குகளில் 80% அளவிற்கும் உருளைப்புழுவினங்கள் காணப்படுவதாக அறியப்படுகிறது. சதுர மீட்டருக்கு ஒரு மில்லியனுக்கும் அதிகமான தனி இனமாகவும், பூமியில் உள்ள அனைத்து தனி விலங்குகளில் 80% அளவிற்கும் உருளைப்புழுவினங்கள் காணப்படுவதாக அறியப்படுகிறது. உருளைப்புழுவினங்களின் வாழ்க்கைச் சுழற்சிகளின் பன்முகத்தன்மையும், பல்வேறு தட்பவெப்ப நிலைகளில் இவற்றின் இருப்பும் சூழல் மண்டலத்தில் மிக முக்கிய பங்கு வகிக்கின்றன ^[13]. ஒட்டுண்ணிகளாக இவை பெரும்பாலான தாவரங்களிலும், விலங்குகளிலும் (மனிதர்கள் உட்பட) நோய்காரணிகளாக வாழ்கின்றன ^[14]. சில நூற்புழுக்கள் கிரிப்டோபையோசிசு எனப்படும் நீள் உறக்கநிலையிலும் வாழ்கின்றன.

வரலாறு

1758 ஆம் ஆண்டில், லின்னேயசு சில நெமட்டோடு இனங்களை விவரித்தார். உதாரணம்: அசுகாரிசு பின்னர் வெர்மெசு எனப்படும் கணுக்காலிகள் தவிர்த்த ஏனைய பூச்சியினங்களையும் நெமட்டோடு இனத்தில் சேர்த்தார். (nêma, nematos, 'thread') என்ற பொருள் கொண்ட பண்டைய கிரேக்க νῆμα சொல்லில் இருந்து நெமடோய்டியா என்ற சொல் உருவானது^[15]. பின்னர் இது நெமட்டோடுகள் என்றழைக்கப்பட்டு தொடர்ந்து நெமட்டோடா என்றானது. 1808 ஆம் ஆண்டில் காரல் ருடால்பி இதை விளக்கினார். 1837 இல் பர்மெய்சுடர் இதை ஒரு நெமட்டோடு குடும்பமாக கருதினார்.

உடற்கூறியல்

• நெமடோடுகள் மெல்லிய புழுக்கள் ஆகும். இவை தோராயமாக 5 முதல் 100 மைக்ரோமீட்டர் தடிமனும், 0.1 மிமீ முதல் 2.5 மில்லிமீட்டர் நீளமும் கொண்டவையாக காணப்படுகின்றன ^[16].

• மிகச்சிறிய நூற்புழுக்கள் நுண்ணோக்கி அளவுள்ளவையாகவும், சிலவகை உயிரினங்கள் 5 செ.மீ நீளம் வரையிலும், மற்றும் சில வகை உயிரினங்கள் ஒரு மீட்டர் நீளம் வரையில் கூட வளர்கின்றன. ^[17]:271.

• இவற்றின் உடல் பெரும்பாலும் முகடுகள், வளையங்கள், முட்கள் அல்லது வேறுபட்ட கட்டமைப்புகளால் ஆக்கப்படுகிறது. ^[18].

• ஓர் உருளைப்புழுவின் தலைப்பகுதி ஒப்பீட்டளவில் வேறுபட்டுள்ளது. மீதமுள்ள உடற்பகுதி இருபக்கச் சமச்சீர் நிலையில் இருக்கிறது. தலையானது ஆரச்சமச்சீருடன் உணர்ச்சி முள்ளரும்புகளைக் கொண்டுள்ளது. மேலும் பல இனங்களின் முன்முனையில் நுண்ணிய பல் போன்ற அமைப்புடன் கூடிய வாய் காணப்படுகிறது. இவ்வாய்ப்பாகம் மூன்று அல்லது ஆறு உதடுகளால் சூழப்பட்டுள்ளது. காடால் சுரப்பி பெரும்பாலும் இவற்றின் வால் முனையில் காணப்படுகிறது^[19]

• இருபால் உயிரியிலும் முன்முனைக்கு சிறிது பின்னால் வயிற்றுப் புறத்தின் மையத்தில் ஒரு கழிவு நீக்கத்துளை காணப்படுகிறது.

• உடலானது மெல்லிய கியூட்டிகளால் ஆனது. துண்டுபடல் இல்லை.

• தலையாக்கம் உண்டு. எனினும் தலை தெளிவற்றது.

• போலி உடற்குழி (pseudocoel) உள்ளது. அதாவது மெய்யான உடற்குழி இல்லை. போலி உடற்குழி உணவுக்கால்வாய் அகவணிக்கும் உடற்சுவருக்கும் இடைப்பட்டதாக உள்ள பாய்மம் நிரம்பிய பகுதியாகும். இது உணவுக் கால்வாயூடாக உணவைத் தள்ளுவதிலும், நீர்நிலையியல் வன்கூடாகவும் தொழிற்படுகின்றது.

• கொலாஜினால் ஆன புறத்தோல் காணப்படும்.

• நீள்பக்க / நெடுங்கோட்டுத் தசைகள் மாத்திரம் நான்கு கட்டுக்களாக உடற்சுவருக்கு இணைக்கப்பட்ட வகையில் உள்ளன.

• வாழ்க்கை வட்டத்தின் எந்தவொரு நிலையிலும் இவற்றில் அசையக்கூடிய பிசிர்கள் உருவாக்கப்படுவதில்லை. சில நரம்புக் கலங்களில் மட்டும் புலன் தொழிலைச் செய்வதற்காக பிசிர்கள் உருவாக்கப்பட்டுள்ளன.

• நைட்ரசன் கழிவு உருளைப் புழுவினத்தின் உடல் சுவர் வழியாக அம்மோனியா வடிவில் வெளியேற்றப்படுகிறது, மேலும் இதற்காக எந்தவிதமான குறிப்பிட்ட உறுப்புகளும் தொடர்புபடுத்தப்படவில்லை. ஆயினும், சவ்வூடுபரவலை முறைப்படுத்த பராமரிக்கப்படும் உப்பு வெளியேற்றும் கட்டமைப்பு பொதுவாக மிகவும் சிக்கலானதாக இருக்கிறது ^[20].

• இவற்றுக்கு வயிற்றுப்பகுதி இல்லை, குடலின் பிரதான நீளத்தை உருவாக்கும் ஒரு தசை தொண்டைப் பகுதியை குடலுடன் நேரடியாக இணைக்கிறது. இதுவே நொதிகளை உற்பத்தி செய்யவும், செரிக்கப்பட்ட ஊட்டச்சத்துகளை ஈர்க்கவும் பயன்படுகிறது. குடலின் கடைசி பகுதி மலக்குடலில் முடிவடைகிறது. செரிமான அமைப்பு மூலம் உணவு நகர்தல் உடல் இயக்கங்களின் விளைவாகும்.

• நரம்புத் தொகுதி: இருபக்கச் சமச்சீர் விலங்குகளின் உடற்சுவற்றின் மீது நான்கு நீண்ட கோடுகள் ஒரு முனையிலிருந்து மறுமுனை வரை செல்கின்றன. இந்த நான்கு திண்ம நரம்புகளும் நாண்கள் தொண்டையைச் சூழவுள்ள நரம்பு வளையத்திலிருந்து முதுகுப்புற, வயிற்றுப்புற, பக்கப்புறங்களில் முழு உடலின் நீளத்துக்கும் செல்லும். ஒரு கோடு மைய முதுகெலும்புப் பகுதியாகும். ஒன்று நடு வயிற்றுப் பகுதியாகவும், மற்றவை இரண்டும் பக்கத்திற்கு ஒன்றாகவும் காணப்படுகின்றன முதுகுப் புற நரம்பு நாண் அசைவுகளைக் கட்டுப்படுத்தவும், பக்கப்புற நரம்பு நாண் புலன் தேவைக்காகவும், வயிற்றுப்புற நரம்பு நாண் இரண்டு வகைக் கட்டுப்ப்பாட்டுக்காகவும் தொழிற்படுகின்றன. நரம்பு வளையத்திலிருந்து முற்பக்கமாக தலையிலுள்ள புலனங்கங்களுக்குப் பல சிறிய நரம்பு நாண்களும் செல்லும். நரம்புத் தொகுதியில் பல நரம்புத் திரட்டுக்களும் காணப்படுகின்றன. உடலில் பல தொடுகை வாங்கிகளும், இரசாயன உணரிகளும், சிம்பிகளும் (papillae), சிலவற்றில் கட்புள்ளிகளும் உள்ளன. இவை கணத்தாக்கங்களை மூளையாகச் செயற்படும் தொண்டைச்சுற்று நரம்பு வளையத்துக்கு அனுப்புகின்றன.

• சமிபாட்டுத் தொகுதி: வாய், குதம் உள்ள முழுமையான உணவுக் கால்வாய் நெமற்றோட்டுக்களில் உள்ளது. உணவை உறிஞ்சும் ஆற்றலுள்ள தொண்டையும், வாயில் புறத்தோலும் பற்கள் போன்ற விசேட அமைப்புக்களும் காணப்படலாம். இரைப்பை இருப்பதில்லை. தொண்டையிலிருந்து உடலின் முழு நீளம் வரை சென்று குதத்தில் முடிவடையும் குடலே இத்தொகுதியின் பிரதான கட்டமைப்பாகும். இக்குடலில் தசைகள் இருப்பதில்லை.

• கழிவகற்றல் எளிய கழித்தற் கான்கள் மூலம் நிகழும்.

• பருமன்: அனேகமானவற்றின் நீளம் 0.1-2.5 mm. எனினும் சுயாதீன வாழிகளில் உயர்ந்தபட்சமாக 5cm உம், ஒட்டுண்ணிகளில் மீற்றர்களில் உயர்ந்தபட்ச நீளம் உள்ளது. அனேகமானவற்றின் தடிப்பு 5 - 100 µm வரையாகும்.

இனப்பெருக்கம்

புறத்தோற்றத்தில் ஆண் பெண் பால் வேறுபாடுகள் நன்கு காணப்படுகின்றன. இவை தெளிவான இலிங்க ஈருருவத் தோற்றத்தைக் (sexual dimorphism) காண்பிக்கின்றன. பெண்புழு ஆண்புழுவை விட அளவில் பெரியதாகும். பெண்புழுவின் பின்முனை நேராகவும் ஆண்புழுவின் பின்முனை கொக்கி போன்று வளைந்தும் காணப்படும். பெண்புழுவின் பின்முனைக்குச் சற்று முன்னதாக கீழ்புறத்தில் மலப்புழை அமைந்துள்ளது. ஆண்புழுவில் இத்துளை பொதுக் கழிவறைத்துளையாக அல்லது குளோயகல் துளையாகச் செயல்படுகிறது. பெண் உருளைப்புழுவில் சூலகம், சூலகக் கான், கருப்பை ஆகிய பகுதிகளும், ஆணில் விதையும், விதைக் கானும் உள்ளன. நெமட்டோடுகளில் அகக் கருக்கட்டலே நிகழ்கின்றது. இதற்காக ஆண் நெமட்டோடுகளில் புணர்ச்சியங்கம் காணப்படும். இவற்றின் விந்துக்களில் சவுக்குமுளையோ, பிசிரோ இருப்பதில்லை. அமீபாப் போலி வடிவமான விந்துக்களே உருவாக்கப்படுகின்றன. அகக் கருக்கட்டலின் பின்னர் முளையமுள்ள கருக்கட்டப்பட்ட முட்டைகள் இடப்படும், இவற்றிலிருந்து சிறிய நெமட்டோடுக்கள் உருவாகின்றன. நெமட்டோடுகளில் குடம்பி நிலைகள் சிலவற்றிலேயே உண்டு. சில ஒட்டுண்ணிகள் ஈரிலிங்கத்துக்குரியனவாக உள்ளன.

வாழ்க்கைச் சுழற்சி

ஆண் மற்றும் பெண் உருளைப்புழுக்களின் இனச்சேர்க்கைக்குப் பின்னர் பெண் புழு இலட்சத்திற்கு மேற்பட்ட முட்டைகளை இடுகிறது. வெளியேற்றப்படும் முட்டைகள் சில நாட்களுக்குப் பின்னர் சிறிய இளம் உயிரி முட்டைக்குள் வளர்ச்சியடைகிறது. கரு வளர்ந்த முட்டைகள் தடித்த ஓட்டுடன் எதிர்ப்புத்தன்மை மிகுந்த முட்டைகளாக உள்ளன. அசுத்தமான நீர் மற்றும் உணவின் வழியாக உடலுக்குள் செல்லும் கருவளர்ந்த முட்டையிலிருந்து இளம் உயிரி பொரிந்து வெளியே வருகிறது. பின்னர் படிப்படியாக ஒன்று, இரண்டு, மூன்று மற்ரும் நான்கு முறை தோலுரிதல் நிகழ்ந்து முதிர்ந்த உருளைப்புழு தோன்றுகிறது.

முக்கிய ஒட்டுண்ணி நெமட்டோடுகள்

• கொக்கிப்புழு
• பைலேரியாப் புழு- யானைக்கால் நோய்
• என்டரோபையசு
• டிரைகுரிசு டிரைச்சுரா
• அசுகாரிசுː அசுகாரிசு புழுவினால் ஏற்படும் தொற்று அசுகாரியாசிசு எனப்படுகின்றது. பசியின்மை, குடல்வலி, செரியாமை போன்றவை பொதுவான அறிகுறிகளாகும். இப்புழுக்களால் பாதிக்கப்பட்ட குழந்தைகளுக்கு தூக்கமின்மை உண்டாகும். குடல்வால் பகுதி இதனால் பாதிக்கப்பட்டு குடல்வால் நோய் உண்டாகிறது.முதிர்புழுக்கள் குடலில் அதிக அளவு காணப்பட்டால், அவைகள் ஒன்றுடன் ஒன்று பிணைந்து குடல் வழியை தடை செய்கின்றன. இதனால் மரணம் கூட ஏற்பட வாய்ப்புண்டு. அறுவைச் சிகிச்சையின் மூலம் மட்டுமே இந்த நிலையிலிருந்து விடுபட முடியும்.

மேற்கோள்கள்

నెమటోడ (లాటిన్ Nematoda) వర్గంలో గల జీవులను గుండ్రటి పురుగులు లేదా నులి పురుగులు అంటారు. ఇవి నేల, నీరు మొదలైన అనేక ఆవాసాలలో స్వేచ్ఛగా నివసించే జీవులు. కొన్ని పరాన్న జీవులు. ఇవి మిధ్యా శరీరకుహరజీవులు. ఇవి త్రిస్తరిత నిర్మాణాన్ని, ద్విపార్శ్వ సౌష్టవాన్ని చూపుతాయి.

సాధారణ లక్షణాలు

• శరీరం పొడవుగా, స్థూపాకారంగా ఉంటుంది. ఖండీభవనం లేదు.
• శరీరం మీద రక్షణ కోసం పారదర్శకమైన, గట్టి కొల్లాజన్ అవభాసిన పొర ఉంటుంది. శైలికలు లేవు.
• బాహ్యచర్మం అనేక కణాల కలయికతో ఏర్పడినది (సిన్షీషియమ్).
• శరీర కుడ్యానికి ఆయత కండరాలు మాత్రమే ఉంటాయి. వర్తుల కండరాలు లేవు.
• శరీర కుహరం మిథ్యాశరీరకుహరం. పిండాభివృద్ధి విదళన కుహరపు శేషం. మధ్యత్వచం పూర్తిగా శరీర కుహరాన్ని పరివేష్టించలేదు. ఇది మిథ్యాశరీరకుహరద్రవంతో నిండి ఉంటుంది. కాబట్టి జలస్థితిక అస్థిపంజరంగా పనిచేస్తుంది.
• జీర్ణనాళం సరళమైన నిలువు గొట్టం. పూర్వాంతాన నోరు, పరాంతాన పాయువు ఉంటాయి. జీర్ణనాళం గోడలలో ఒకే పొరగా ఉన్న అంతఃత్వచ కణాలు ఉంటాయి. కండరాలు లేవు. అందువల్ల జీర్ణమైన ఆహారపదార్ధాలు మిథ్యాశరీరకుహరంలోకి సులబంగా శోషించడం జరుగుతుంది.
• రక్తప్రసరణ వ్యవస్థ లేదు. మిథ్యాశరీర కుహరద్రవం పోషకపదార్ధాలను శరీరం అంతటా పంపిణీ చేస్తుంది.
• విసర్జన వ్యవస్థలో నాళికలు H-ఆకారంలో అమరి ఉంటాయి లేదా గ్రంథిలాంటి నిర్మాణాలు ఉంటాయి. జ్వాలా కణాలు లేవు.
• నాడీ వ్యవస్థలో నాడీ సంధులు గల పర్వాంత్ర నాడీ వలయం, పూర్వ పరాంతానికి వ్యాపించిన నాడులు ఉంటాయి. ఏంఫిడ్లు (శరీరానికి పూర్వాంతంలో ఉండే రసాయన గ్రాహకాలు), ఫాస్మిడ్లు (శరీరానికి పరాంతంలో ఉండే గ్రంధి జ్ఞానాంగాలు) అనే జ్ఞానాంగాలు ఉంటాయి.
• ఏకలింగ జీవులు, లైంగిక ద్విరూపకతను ప్రదర్శిస్తాయి. సాధారణంగా మగ జీవులు ఆడ జీవుల కంటే చిన్నవి, పరాంతం వంపు తిరిగి ఉంటుంది. అవస్కరం, ఒకటి లేదా రెండు సంపర్క కంటకాలు ఉంటాయి. ఆడ జీవులలో జనన రంధ్రం పాయువు నుంచి వేరుగా ఉంటుంది.
• ఎక్కువగా అండోత్పదకాలు (ఉదా: ఆస్కారిస్), కొన్ని అండ శిశుత్పాదకాలు (ఉదా:ఉచరేరియా). అంతఃఫలదీకరణ జరుగుతుంది. అధిక సంఖ్యలో గుడ్లు పెడతాయి. పెరుగుదలలో నాలుగు పర్యాయాలు అవభాసిని నిర్మోచనం జరుగుతుంది.

వర్గీకరణ

• ఆస్కారిస్:- (సామాన్య గుండ్రటి పురుగు)
• ఆంకైలోస్టోమా:- (కొంకి పురుగు)
• ఎంటిరోబియస్:- (పిన్ పురుగు)
• ట్రైకినెల్లా:- (ట్రైకినా పురుగు)
• ఆంకోసెర్సిడే:- కుటుంబం:
  • ఆంకోసెర్సియా:-
  • ఉచరేరియా:- (ఫైలేరియా పురుగు)

ದುಂಡುಹಳು, ನೆಮಟೋಡ್ ಅಥವಾ ರೌಂಡ್‍ವರ್ಮ್ ನೆಮಟೋಡ ಎಂಬ ಫೈಲಮ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ಒಂದು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಫೈಲಮ್, ಇದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ಪರಿಸರದ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ. ನೆಮಟೋಡ್ ಜಾತಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ತುಂಬ ಕಷ್ಟ ಆದರೂ ೨೫,೦೦೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಗುತುತಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಧಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪರಾವಲಂಬಿಗಳು. ನೆಮಟೋಡ್ ತಳಿಗಳ ಒಟ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆ ಸುಮಾರು ಒಂದು ಮಿಲಿಯನ್ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ನೆಮಟೋಡ್‍ಗಳನ್ನು ಕೀಟಗಳು ಮತ್ತು ಏಕಮೂಲ ಎಕ್‍ಡಿಸೊಜ಼ೊವದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಇತರ ಕವಚ ಕಳಚುವುದು ಪ್ರಾಣಿಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿಭಾಗಿಸಲಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಅಸದೃಶವಾಗಿರುವ ಫ಼್ಲಾಟ್‍ವರ್ಮ್‍ನಂತೆಯೇ ಕೊಳವೆಯಾಕಾರದ ಪಚನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಎರಡೂ ತುದಿಗಳಲ್ಲಿ ರಂದ್ರಗಳಿವೆ. ನೆಮಟೋಡ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಸಾಗರ (ಉಪ್ಪು ನೀರು)ದ ನೀರಿನಿಂದ ತಾಜಾ ನೀರು ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನವರೆಗೂ ಮತ್ತು ಧ್ರುವ ವಲಯದಿಂದ ಉಷ್ಣವಲಯದತನಕ ಎಲ್ಲಾ ಪರಿಸರಕ್ಕೂ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇವು ಸರ್ವತ್ರವಾಗಿ ಸಿಹಿನೀರು, ಸಮುದ್ರ, ಭೂಮಂಡಲದ ವಾತಾವರಣಗಳಲ್ಲಿ ಇತರೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಜಾತಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಮೀರಿಸುತ್ತವೆ, ಅಲ್ಲದೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಪರ್ವತಗಳು, ಮರುಭೂಮಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಗರದ ಕಂದಕಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಲಿಕ್ಕೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಅವು ಭೂವಲಯದ ಪ್ರತಿ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಲದೆ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದ^[೧] ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈ ಕೆಳಗೆ(0.9-3.6 ಕಿಮೀ) ಆಳದ ಚಿನ್ನದ ಗಣಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.^[೨]

ಜೀವಿವರ್ಗೀಕರಣ ಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ವಿಧಾನ

ಇತಿಹಾಸ

೧೭೫೮ ರಲ್ಲಿ, ಲಿನ್ನೆಯಸ್ ಕೆಲವು ನೆಮಾಟೋಡ್ ಕುಲಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು (ಉದಾ: ಆಸ್‍ಕಾರಿಸ್) ನಂತರ ಹುಳುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಅನೌಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ನೆಮಟೋಡ್ ಎಂದು ಕರೆಯುವ "ನೆಮಟೋಡ" ಗುಂಪಿನ ಹೆಸರು ಮೂಲತಃ ನೆಮಟೋಡಿಯ ಇಂದು ಕಾರ್ಲ್ ರುಡೊಲ್‍ಫಿ(೧೮೦೮) ಇವರಿಂದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ ಇವರು ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರೀಕ್‍ಗೆ ಸೇರಿದವರು. ಬರ್ಮೀಸ್ಟರ್(೧೮೩೭)ರವರ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ನೆಮಾಟೊಡ್ ಕುಟುಂಬದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು^[೩].

ರಿವಿಜನ್

ನೆಮಟೋಡ್ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧಿಗಳ ಪ್ರೊಟೊಸ್ಟೊಮಿಯನ್‍ ಮೆಟಾಜ಼ೊವ ನೊಡನೆಯ ಜಾತಿವಿಕಸನೀಯ ಸಂಬಂಧ ಬಗೆಹರಿಸಲಾಗದಾಗಿದೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಅವುಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಒಂದು ವಂಶಾವಳಿಯೆಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಆದರೆ ೧೯೯೦ ರಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ರೂಪಾಂತರವು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಎಕ್‍ಡಿಸೊಜ಼ೊವದ ಗುಂಪಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರೂಪಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ನೆಮಟೋಡ್‍ನ ಹತ್ತಿರದ ಸಂಬಂಧಿಕರ ಗುರುತನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಪರಿಹರಿಸಲಾಗುವುದೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

ವಿಸರ್ಜನೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ

ನೆಮಟೋಡ್ ವಿಧಾನ

ಅನೇಕ ನೆಮಟೋಡ್‍ನ ಜ್ಞಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಕೊರತೆ ಇದ್ದ ಕಾರಣ ಅವುಗಳ ವಿಧಾನ ವಿವಾದಾತ್ಮಕವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ವರ್ಗೀಕರಣವನ್ನು ಛಿಟ್‍ವುಡ್ ಮತ್ತು ಛಿಟ್‍ವುಡ್ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು ನಂತರದಲ್ಲಿ ಅದರ ಪುನರಾವರ್ತಿಯನ್ನು ಛಿಟ್‍ವುಡ್ ಮಾಡಿದರು, ನಂತರ ಅವರು ಈ ಫೈಲಮ್ ಅನ್ನು ಅಫಾಸ್‍ಮಿಡಿಯ ಮತ್ತು ಫಾಸ್‍ಮಿಡಿಯ ಎಂಬ ಎರಡು ಗುರುಗಳ ಒಳಗೆ ಹಾಕಿದರು. ಆನಂತರ ಅವುಗಳನ್ನು ಅಡಿನೋಫೋರಿಯ (ಗ್ರಂಥಿ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ) ಮತ್ತು ಸೆಕೆರ್‍ನೆನ್‍ಟಿಯ (ಸ್ರಾವಕದಲ್ಲಿ) ಎಂದು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಸೆಕೆರ್‍ನೆನ್‍ಟಿಯ ಫಾಸ್‍ಮಿಡ್‍ಸ್‍ನ ಉಪಸ್ಥಿತಿ, ಪಾರ್ಶ್ವದ ಹಿಂಭಾಗದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯಗಳ ಜೋಡಿಯ ಇರುವಿಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಈ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಆಧಾರದಂತೆ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಡಿನೋಫೋರಿಯ ಒಂದು ಏಕರೂಪದ ಗುಂಪು ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ನಂತರದಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಹಲವಾರು ವರ್ಗೀಕರಣಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.

ದೇಹರಚನೆ

ನೆಮಟೋಡ್ ತೆಳುವಾದ ಹುಳುಗಳು ಇವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸರಿಸುಮಾರು ೫-೧೦೦ ಮೈಕ್ರೊ ಮೀಟರ್ ದಪ್ಪ, ಮತ್ತು ಕನಿಷ್ಠ 0.1 ಮಿಮೀ (0.0039) - ೨.೫ ಮಿಮೀ ಉದ್ದವಿರುತ್ತದೆ. ಅತೀ ಚಿಕ್ಕ ನೆಮಟೋಡ್ ತೊಂಬ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದವು, ಹಾಗೆಯೇ ಮುಕ್ತ ಜೀವಿಗಳ ಜಾತಿಯ ಹುಳುಗಳು ೫ ಸೆಂ (೨.೦) ತಲುಪಬಹುದು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಪರಾವಲಂಬಿ ಜಾತಿಗಳು ದೊಡ್ಡದಾಗಿವೆ, ಅವುಗಳ ಉದ್ದ ಒಂದು ಮೀಟರ್ ಮೇಲೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳ ದೇಹದ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಾಲುಗಳು, ಉಂಗುರಗಳು, ಬಿರುಗೂದಲುಗಳಿಂದ, ಅಥವಾ ಇತರ ವಿಶಿಷ್ಟ ರಚನೆಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ನೆಮಾಟೋಡ್‍ನ ತಲೆಯ ಭಾಗ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ದೇಹದ ಉಳಿದ ಭಾಗವು ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಮ್ಮಿತಿ, ತಲೆ ಸಂವೇದನಾ ಬಿರುಗೂದಲುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿ ತ್ರಿಜ್ಯಾಕಾರವಾದ ಸಮ್ಮಿತಿಯಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು, ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಬಾಯಿಯ ಸುತ್ತ 'ತಲೆ ಗುರಾಣಿಗಳು' ಘನವಾಗಿ ಹೊರಗೆ ಹರಡಿವೆ. ಇವುಗಳ ಬಾಯೆಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ಅಥವಾ ಆರು ತುಟಿಗಳಿವೆ, ಅವುಗಳು ತಮ್ಮ ತುಟಿಯ ಒಳ ಅಂಚುಗಳ ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲು ಸರಣಿ ಪಡೆದಿವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಾಲದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು 'ಬಾಲದ ಗ್ರಂಥಿ'ಯು ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಎಪಿಡರ್ಮಿಸ್ ಒಂದು ಸೈನ್‍ಸಿಟಿಯಮ್ ಅಥವಾ ಕೋಶಗಳ ಒಂದು ಪದರದಿಂದ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ದಪ್ಪ ಕೊಲಾಜೆನಸ್ ಹೊರಪೊರೆ ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಹೊರಪೊರೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜಟಿಲ ರಚನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಮತ್ತು ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ವಿಶಿಷ್ಟ ಪದರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ಎಪಿಡರ್ಮಿಸ್‍ನ ಕೆಳಗೆ ಉದ್ದುದ್ದವಾದ ಸ್ನಾಯು ಜೀವಕೋಶಗಳ ಪದರ ಇರುತ್ತದೆ. ನೆಮಟೋಡ್‍ನಲ್ಲಿ ಪರಧಿಯ ಸ್ನಾಯುಗಳು ಕೊರತೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಕಠಿಣವಾದ ಹೊರಪೊರೆಯು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಒಂದು ಹೈಡ್ರೊಸ್ಕೆಲಿಟನ್ ರಚಿಸಲು ಸ್ನಾಯುಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತಿವೆ. ನರತಂತುಗಳು ಸ್ನಾಯು ಜೀವಕೋಶಗಳ ಕಡೆಗೆ ಮೇಲ್ಮೈನ ಒಳಗಣದಿಂದ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ, ಪ್ರಾಣಿ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಇದು ಒಂದು ಅನನ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಆಗಿದೆ ಇದರಲ್ಲಿ ನರ ಕೋಶಗಳು ಬದಲಿಗೆ ನಾಟಕಕ್ಕಿಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ನಾಯುಗಳ ಒಳಗೆ ಫೈಬರ್ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಜೀರ್ಣಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆ

ಬಾಯಿಯ ಕುಹರದ ಹೊರಪೊರೆ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಾಲುಗಳು ಅಥವಾ ಇತರ ಕಟ್ಟಡಗಳಿಂದ ಬಲಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಾಂಸಾಹಾರಿ ಜಾತಿಯ ಹಲ್ಲುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಭರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಬಾಯಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ತಮ್ಮ ಬೇಟೆಯನ್ನು ತಳ್ಳಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ ಸ್ಟೈಲೆಟ್‍ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಕೆಲವು ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೈಲೆಟ್‍ ಟೊಳ್ಳಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ದ್ರವ ಹೀರುವಂತೆ ಬಳಸಬಹುದು. ಬಾಯಿಯ ಕುಳಿಯಲ್ಲಿ, ಒಂದು ಸ್ನಾಯುವಿನ, ಹೀರುವ ಗಂಟಲಕುಳಿ ತೆರೆಯುತ್ತದೆ ಅಲ್ಲದೆ ಹೊರಪೊರೆ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಜೀರ್ಣ ಗ್ರಂಥಿಗಳು ಕರುಳಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ಮುರಿಯಲು ಆರಂಭಿಸುವ ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿಸುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಸ್ಟೈಲೆಟ್‍ ಹೊಂದಿರುವ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಅವುಗಳ ಬೇಟೆಗೆ ಸಹ ಚುಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಹೊಟ್ಟೆ ಇಲ್ಲ, ಗಂಟಲಕುಳಿ ಕರುಳಿನ ಉದ್ದವಾಗಿ ರಚಿತವಾಗಿರುವ ಮಸಲ್‍ಲೆಸ್ಸ್ ಕರುಳಿನಿಂದ ನೇರವಾಗಿ ಮುಖ್ಯ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಮತ್ತಷ್ಟು ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅದರ ಕೋಶ ದಟ್ಟ ಲೈನಿಂಗ್ ಮೂಲಕ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಕರುಳಿನ ಕೊನೆಯ ಭಾಗವು ಹೊರಪೊರೆಯ ಮೂಲಕ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಒಂದು ಗುದನಾಳದ ಮೂಲಕ, ತನ್ನ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಗುದದ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಬಾಲದ ತುದಿಯ ಮುಂದೆಯಿಂದ ಹೊರಹಾಕುತ್ತದೆ. ಜೀರ್ಣಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಆಹಾರ ಚಲನೆಯಿಂದ ಈ ಹುಳುಗಳು ತಮ್ಮ ದೇಹದ ಚಲನೆಗೆ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ದೇಹದ ಮೂಲಕ ಆಹಾರ ಚಲನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಕರುಳಿನ ಎರಡೂ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಕವಾಟಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಸ್ಫಿನ್‍ಕ್‍ಟರ್ಸ್ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ.

ವಿಸರ್ಜನೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ

ಸಾರಜನಕಯುಕ್ತ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಅಮೊನಿಯದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ದೇಹದ ಗೋಡೆಯ ಮೂಲಕ ಹೊರಹಾಕಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಂಗಗಳ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಸ್ಮೊಲೆಗ್ಗುಲೇಶನ್ನ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಉಪ್ಪನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸುವ ರಚನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿವೆ. ಹಲವಾರು ನೌಕಾ ನೆಮಟೋಡ್‍ಗಳು, ಒಂದು ಅಥವಾ ಎರಡು ಏಕಕೋಶೀಯ ಪ್ರಾಣಿಗಳು 'ರೆನೆಟ್ಟೆ ಗ್ರಂಥಿಗಳು', ಎಂಬ ಗಂಟಲಕುಳಿ ಹತ್ತಿರ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ರಂಧ್ರದ ಮೂಲಕ ಉಪ್ಪು ಹೊರಹಾಕುತ್ತವೆ. ಇತರ ನೆಮಟೋಡ್‍ಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಂದ, ಏಕ-ಅಡ್ಡ ನಾಳ ಸಂಪರ್ಕ ಎರಡು ಸಮಾನಾಂತರ ನಾಳಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಅಂಗದಿಂದ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಅಡ್ಡ ನಾಳ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾಲುವೆಯತ್ತ ಸಾಗುತ್ತದೆ ಅದು ವಿಸರ್ಜನಾ ರಂಧ್ರದತ್ತ ತೆರೆಯುತ್ತದೆ.

ನರವ್ಯೂಹ

ನಾಲ್ಕು ಬಾಹ್ಯ ನರಗಳು ಬೆನ್ನಿನ ಮುಂಭಾಗದ ಅಥವಾ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಪಾರ್ಶ್ವ ಮೇಲ್ಮೈ ಮತ್ತು ದೇಹದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಓಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ನರ ಸಂಯೋಜಕ ಅಂಗಾಂಶದ ಹೊರಪೊರೆ ಕೆಳಗೆ ಮತ್ತು ಸ್ನಾಯು ಜೀವಕೋಶಗಳ ನಡುವೆ ಇರುವ ಒಂದು ಹುರಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ವೆಂಟ್ರಲ್ ನರ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ವಿಸರ್ಜನಾ ರಂಧ್ರದ ಮುಂದೆ ಎರಡು ರಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಬೆನ್ನಿನ ನರ ಮೋಟಾರ್ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಪಾರ್ಶ್ವ ನಾಳಗಳು ಸಂವೇದನಾ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ವೆಂಟ್ರಲ್ ಎರಡೂ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ.^[೪] ನರಮಂಡಲದ ಚಲನಶೀಲ ಮತ್ತು ಸಂವೇದನಾ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸ್ಥಳವನ್ನು ನೆಮಾಟೋಡ್ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಸಿಲಿಯಾ ಮಾತ್ರ ಹೊಂದಿದೆ

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

1. ↑ http://www.nature.com/news/2011/110601/full/news.2011.342.html
2. ↑ http://plpnemweb.ucdavis.edu/nemaplex/General/animpara.htm
3. ↑ http://www.fossilmuseum.net/fossils/Nematoda-fossils.htm
4. ↑ http://www.wormbook.org/chapters/www_ciliumbiogenesis.2/ciliumbiogenesis.html

නෙමටෝඩ් හෝ වට පනුවන් පරපෝෂිත කුලයන් 80000 කින් එකකි. මොවුන් ජලජ ජීවින් වන අතර අනෙකුත් සත්ව ජනගහනයන්ට වඩා ඉහලම ස්ථානයක සිටී. මෙම පරපෝෂිතයන් ඇන්ටාක්ටිකාවේ සාග අගල්තුල වාසස්ථානය කොට ගනී. තවද, මනුෂ්‍ය, සත්වයා සහ පැළෑටි තුලත් පරපෝෂිතයන් වාසස්ථානය කොට ගනී. නෙමටෝඩ් මුල්වරට 1808දී රුඩෝල්ෆි විසින් හැඳින් වූයේ නෙමටොයිඩියා යනුවෙනි. ඉන්පසුව එය නෙමටෝඩ් යනුවෙන් හැඳින් වූයේ 1837 බර්මීස්ටර් විසින්ය.

1. ↑ "Nematode Fossils." Nematode Fossils [Nematoda]. N.p., n.d. Web. 21 Apr. 2013.