Fouquieria

Okotijo (Fouquieria) – rodzaj roślin z monotypowej rodziny okotijowate (Fouquieriaceae) z rzędu wrzosowców (Ericales). Do rodzaju należy 11 gatunków sukulentów występujących naturalnie w południowo-zachodniej części Ameryki Północnej. Rośliny te są charakterystyczne dla krajobrazów takich pustyń jak Mojave i Kolorado, czy pustyń meksykańskich. Ze względu na oryginalny pokrój (bardzo przypominają sukulenty z rodziny Didiereaceae z Madagaskaru) rośliny te mają pewne znaczenie ozdobne i sadzone są jako ciekawostki botaniczne. Handel większością gatunków ogranicza jednak konwencja waszyngtońska (CITES) ze względu na rzadkość ich występowania w naturze^[3].

Morfologia

Pokrój

Wysokie, kolumnowe i rozgałęzione sukulenty o pędach miękiszowych lub drewniejących, pokrytych gęstymi cierniami^[3].

Liście

Gruboszowate, pojedyncze lub w pękach^[3].

Kwiaty

Obupłciowe i promieniste, zebrane są w kwiatostany wyrastające w kątach liści lub na szczytach pędów w formie kłosów, gron i wiech. Działek kielicha jest 5. Taka sama liczba płatków korony jest zrosła w rurkę u nasady. korona jest okazała i barwna – żółta w podrodzaju Idria i czerwona w podrodzaju Fouquieria. Pręcików jest 10, czasem więcej; wyrastają w jednym lub większej liczbie okółków. Są wolne, czasem słabo zrośnięte u nasady. Zalążnia jest górna, powstaje z 3 owocolistków, wewnątrz z niepełnymi przegrodami dzielącymi ją na 3 komory^[3].

Owoce

Torebki zawierające podługowate i oskrzydlone nasiona^[3].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj okotijo i rodzina okotijowatych jest siostrzana wobec wielosiłowatych Polemoniaceae w obrębie rzędu wrzosowców^[1]. W dawniejszych systemach klasyfikacyjnych rodzaj ten i rodzina była różnie sytuowana w rzędach: psiankowców (Solanales) w systemie Thorne'a z 1983, okotijowców (Fouquieriales) w systemie Dahlgrena z 1983 i w rzędzie fiołkowców (Violales) według Cronquista z 1988^[3].

wrzosowce

Marcgraviaceae

Balsaminaceae – niecierpkowate

Tetrameristaceae

Polemoniaceae – wielosiłowate

Fouquieriaceae – okotijowate

Lecythidaceae – czaszniowate

Sladeniaceae

Pentaphylacaceae

Sapotaceae – sączyńcowate

Ebenaceae – hebankowate

Primulaceae – pierwiosnkowate

?

Mitrastemonaceae

Theaceae – herbatowate

Symplocaceae – symplokowate

Styracaceae – styrakowate

Diapensiaceae – zimnicowate

Sarraceniaceae – kapturnicowate

Actinidiaceae – aktinidiowate

Roridulaceae – tuliłezkowate

Clethraceae – orszelinowate

Cyrillaceae – zwichrotowate

Ericaceae – wrzosowate

Wykaz gatunków^[4]

• Fouquieria burragei Rose
• Fouquieria columnaris (C.Kellogg) Kellogg ex Curran
• Fouquieria diguetii (Tiegh.) I.M.Johnst.
• Fouquieria fasciculata (Willd. ex Roem. & Schult.) Nash
• Fouquieria formosa Kunth
• Fouquieria leonilae Miranda
• Fouquieria macdougalii Nash
• Fouquieria ochoterenae Miranda
• Fouquieria purpusii Brandegee
• Fouquieria shrevei I.M.Johnst.
• Fouquieria splendens Engelm.

Gatunek Fouquieria columnaris bywa wyodrębniany w osobny podrodzaj lub nawet rodzaj Idria^[3].

Przypisy