Gyromitra infula (Schaeff.) Quél. 1886

Piestrzenica infułowata (Gyromitra infula (Schaeff.) Quèl.) – gatunek grzybów z rodziny krążkownicowatych (Discinaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Gyromitra, Discinaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1774 r. Schaeffer nadając mu nazwę Helvella infula. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1886 r. Quélet, przenosząc go do rodzaju Gyromitra^[1].

Synonimów nazwy naukowej ma ok. 20. Niektóre z nich^[2]:

• Helvella infula Schaeff. 1774
• Physomitra infula (Schaeff.) Boud. 1907

Morfologia

Kapelusz

Nieregularnie pofałdowany z dwiema, rzadziej z trzema lub czterema skierowanymi ku górze, odwrotnie tutkowatymi fałdami, nadającemu mu wygląd infuły; ciemnokasztanowaty lub czerwonobrązowy^[3]. W szczególnie korzystnych warunkach owocnik (kapelusz wraz z trzonem) może osiągnąć wysokość nawet do 20 cm, z reguły jednak jest dużo mniejszy^[4].

Trzon

Biały; zwykle jednakowej grubości na górze i na dole, nieraz spłaszczony, rozdęty u szczytu, a u podstawy trochę sfałdowany i zwężony; za młodu pełny, później komorowaty i pusty^[3].

Miąższ

Biały, łamliwy, o niewyraźnym smaku i zapachu^[5].

Zarodniki

Podłużnie eliptyczne, gładkie, bezbarwne, o rozmiarach 18-24 × 7,5-9 μm^[6].

Występowanie i siedlisko

W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek narażony na wymarcie^[7].

Rośnie w lasach iglastych, przeważnie pojedynczo na pniakach i na leżącym w ziemi drewnie, zdarza się także w wyższych strefach górskich^[3]. Częściej występuje w górach^[6]. Jej owocniki pojawiają się dość późno, dopiero późnym latem i jesienią^[4].

Znaczenie

Saprotrof. Piestrzenica infułowata uważana jest za jadalną, lecz z powodu rzadkości występowania powinna być oszczędzana. Nie można wykluczyć, że zawiera gyromitrynę^[3].

Gatunki podobne

Podobna jest piestrzenica kasztanowata (Gyromitra esculenta), ma jednak bardziej mózgowato pofałdowany kapelusz i występuje tylko wczesną wiosną.

Prawie nierozróżnialna makroskopowo jest piestrzenica pośrednia (Gyromitra ambigua). Zazwyczaj jest mniejsza, ciemniejsza i posiada fioletowo - brązowe zabarwienie, ale pewność daje tylko analiza mikroskopowa. Jest bardzo rzadka i objęta częściową ochroną gatunkową^[8].

Przypisy