Lagenaria siceraria, de nome común porongo, mate, calabaza de pelegrín,[1] guah.e, bule, jícaro o acocote[2] en Méxicu, ye una planta trepadora de la familia de les cucurbitácees, que'l so frutu —comestible cuando tienru— cultívase principalmente pa ser utilizáu secu como recipiente.
Créese qu'el porongo foi una de les primeres llantes cultivaes, sobremanera p'almacenar agua nos sos frutos. D'orixe probablemente africanu, L. siceraria apaez n'escavaciones perantigues; n'África y América atopáronse restos dataos alredor del XII mileniu e.C. Presumir que pudo ser tresportada nel cursu de les migraciones humanes.[3] Los frutos maduros, capaces de llexar, tamién contribuyeron nel so espardimientu escontra América, onde yá s'atopaba enantes de la llegada de Cristóbal Colón.[4] D'hábitat cosmopolita, rexistrar dende bien antiguu en numberoses cultures, respondiendo a distintos nomes, como botijo de pastor.
Nel Perú, ye usáu dende fai milenios pa la ellaboración de mates burilaos. Nel Conu Sur, ye'l material tradicionalmente emplegáu pa fabricar los recipientes pal mate, una bébora estimulante ellaborada coles fueyes de Ilex paraguariensis.
Típica enredadera cucurbitácea, añal, vease la descripción en Teppner (2004[5]).
L. siceraria ye una planta yerbácea añal, que produz bilortos axilares bífidos colos qu'engata sobre la vexetación. Los tarmos algamen los 9 m, y son acostillaos. Les fueyes son peciolaes, alternes, llixeramente tri- a heptalobulaes y aprosimao reniformes, llixeramente pilosas, d'hasta 30 cm de llargu; tienen un golor almizcláu característicu y dacuando bien intensu. La planta ye monoica; produz flores unisexuales, actinomorfes y pentámeras, que la so corola tien los pétalos llibres, pubescentes y de color blancu. Son heliotrópiques.
Polinizada por inseutos produz un frutu pepónide, que la so forma varia según les subespecies. Neñón tien la piel verde y l'interior blanco y carnoso, de testura similar a la calabaza (Cucurbita maxima); el cultivar 'Cougourda', especialmente escoyíu pal so consumu, tien un pericarpo delgáu, pero na mayoría de les variedaes ésti legnifica tempranamente. Puede algamar 1 m de llongura en delles variedaes. Les granes son numberoses, de color gris, esplanaes y de forma elíptica; el so interior ye blancu, de sabor dulzuxo y oleosu. La forma del frutu presenta grandes variaciones, dende globos más o menos regulares hasta formes de botella o cilindros retorcigañaos.
El color del pulgu ye verde brillante al maurecer y vira al verde claru y depués a la morenura o marrón al ensugase,[6] pudiendo apaecer patrones de colores variegaos por cuenta de colonizaciones por moho y cambeos de color poles xelaes.[6]
Crez de forma montesa en terrenes húmedos y soleyeros de clima templáu a tropical; prefier suelos circunneutrales, resguardu del vientu, muncho mugor y un branu templáu. Aguanta mal la seca y les xelaes, pero ye bien resistente a plagues ya inseutos. Cultiváu, llántase polo xeneral en primavera, y protéxese nun invernaderu si'l clima nun ye favorable. Los tarmos y frutos pa consumu alimentario cultívense alredor de dos meses más tarde; los d'usu como recipiente recoyer escontra la seronda.
La so resistencia llevó a que s'use como base pal inxertu d'otres plantes añales más fráxiles, como la sandía (Citrullus vulgaris) o'l melón (Cucumis melo).
L'usu melecinal de la calabaza, demostrar la so presencia na Capitulare de villis vel curtis imperii, una orde emitida por Carlomagno que reclama a los sos campos por que cultiven una serie de yerbes y condimentos incluyendo les "cucurbitas" identificada anguaño como Cucurbia lagenaria.[7]
La especie, cosmopolita, caracterizar por ser altamente versátil en forma y tamañu, habiendo quiciabes una diferenciación taxonómica ente Asia y África que ye malo d'afaer a les morfoloxíes d'América (p. ex. Millán 1946[8]), y que nos cultivos más populares paez esleise cola globalización. Los cultivos de frutu más grande atopar nel oeste d'África y los más paecíos a una culiebra n'Asia (Decker-Walters et al. 2001[9]). La especie tien cultivos que se peracaben inmaduros como verdura d'estación ("calabacinos"), populares n'Asia.
Decker-Walters (1996, editora) listó cultivar d'esta especie por ella conocíos y les sos descripciones,[10] que tán íntimamente rellacionaos colos sos usos.
Granes de Lagenaria siceraria var. pelegrina.
Cultivares populares de Lagenaria siceraria pa faer adornos, el de la izquierda ye "Cisne" (n'inglés 'Swan'[cita 1], ='Goose', ='Speckled Swan'), el de la derecha ye "Mazana" (n'inglés -ornamental- 'Apple').
De tipu "Maranka".
Casina d'aves (n'inglés birdhouse). Un furacu a la banda ye la entrada; otru furacu pequeñu na base drena l'agua d'agua y otru enriba de too ye pa poder colgar.[cita 2] Si se la pinta dura más años. Cultivares: 'Birdhouse' (='Purple Martin House', ='Bird's Nest'),[cita 3] 'Purple Martin' (='Martin', ='Bird's Nest', dacuando 'Birdhouse' que ye aplicáu a un rangu más ampliu de frutos)[cita 4] del SE d'USA pa los páxaros "Purple Martin".
El frutu entá verde emplégase como verdura; en cultivar de bona calidá ye bien similar en sabor y testura al zucchini (Cucurbita pepo). En China ye frecuente na gastronomía del sur, onde lo conoz como huzi (chinu: 葫子, pinyin: húzi); emplegar salteado o en sopes. Nel Xapón acostuma ensugáselo pal so caltenimientu, cortáu en tires que se marinan o salen; conocíu como kampyō, forma parte de numberosos platos vexetarianos. Na India emplegar en currys, y les fueyes y biltos tienros cuécense y usen en sopes y guisaos.
Les granes son riques n'aceite comestible; nel sur d'Asia utilizar pa frituras, o se preparar sobre la base d'elles un cuayo vexetal similar al tofu. En Centroamérica les granes turrar y moler utilizar pa preparar una bébora similar a la horchata.
Otres variedaes son por demás amargoses, al puntu de resultar incomestibles. Dymock suxure que dalgunes pueden resultar tóxiques, con efeutos similares a los del elaterio (Ecballium elaterium).
La magaya fibrosa al pie de les granes tien efeutos laxantes y eméticos, ente que la piel tienro y la decocción de la corteza actúen como diuréticos. Fervíu ye por demás dixestivu, y ayuda nel tratamientu de la indixestión y l'acidez estomacal. L'estractu de les flores paez ser moderadamente antibióticu, y en China utilízase como tratamientu pa la diabetes mellitus,[11] ente que l'aceite emplégase como vermífugo y aplicáu tópicamente pa solliviar eczemas o ampolladuras n'América.[12]
N'Arxentina, Bolivia, Chile, Uruguái, Paraguái, y Brasil, el frutu seco y curao ye'l recipiente tradicional pal mate, a tal puntu que la bébora toma'l so nome por metonimia del términu quechua pa la calabaza, mati o mathi.[13]
En zones rurales de Méxicu, el guah.e ye ensugáu y acovanáu p'almacenar agua, nesta forma conózse-y como guah.e o bule y n'El Salvador como tecomate y se tapona con un olote (lo que queda cuando al elote quítase-y los granos de maíz) o corchu. Cuando se corta namái la base pa fabricar un pequeñu platu conózse-y como jícara. Tamién ye utilizáu por que los canarios construyan los sos niales cuando viven en cautiverio. En Chiapas, sureste de Méxicu conózse-y como pumpo al que tien forma de botella, pa llevar agua cuando se va a la parcela, y como tol al de forma globosa, pa poner les tortielles con o ensin cobertor y que caltengan lo caliente por más tiempu. En tol mundu delles variedaes, les llamaes calabacillas, "de botía" o "de botella", emplegar pal almacenamientu y tresporte de líquidos como cantimplores. La variedá llamada na India katutumbi algama gran tamañu y emplégase n'Oriente y en Ḥawai como recipiente pa presentar la comida.
N'España, como en gran parte d'Europa y el Norte d'África, quedó variada documentación sobre la botía de calabaza (calabazo, botía de pastor o barril de pelegrín, ente otres munches denominaciones),[14] citada yá por Menéndez Pidal, que definía'l calabazo como términu del castellán antiguu usáu pa designar una "vasía en forma de calabaza". Siguiendo'l so morfoloxía diseñó la vasía alfarera, como parte de la dote o la impedimenta de llabradores y pastores, siguiendo la tradición popular de referise a esti primitivu modelu de cantimplora, y utilizada pa llevar vinu o agua, llegaba a tener una capacidá de dos llitros.[15]
Utilízase como caxa de resonancia pa la tambura, un tipu de guitarra; otros preseos de percusión y de cuerda tamién la utilicen, como'l berimbau en Brasil, utilizáu na Capoeira. Utilizar pa la construcción de dellos preseos de cuerda, como sachaguitarra, atamisqueña, N´goñis, Akontings, Nyatitis, ente otros munchos preseos.
En Perú, esiste una llarga tradición na fabricación del mate burilado. Caltuvo diversos estilos mientres l'Antiguu Perú y tresformóse mientres la Colonia.
En Bolivia, El Tutumo ye una pequeña población nel departamentu de Santa Cruz, distante a 17 km de la capital cruceña, que lleva esi nome pola bayura del árbol productor del porongo.
Lagenaria siceraria describióse por (Molina) Standl. y espublizóse en Publications of the Field Museum of Natural History, Botanical Series 3(3): 435. 1930.[16]
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Lagenaria siceraria, de nome común porongo, mate, calabaza de pelegrín, guah.e, bule, jícaro o acocote en Méxicu, ye una planta trepadora de la familia de les cucurbitácees, que'l so frutu —comestible cuando tienru— cultívase principalmente pa ser utilizáu secu como recipiente.
Créese qu'el porongo foi una de les primeres llantes cultivaes, sobremanera p'almacenar agua nos sos frutos. D'orixe probablemente africanu, L. siceraria apaez n'escavaciones perantigues; n'África y América atopáronse restos dataos alredor del XII mileniu e.C. Presumir que pudo ser tresportada nel cursu de les migraciones humanes. Los frutos maduros, capaces de llexar, tamién contribuyeron nel so espardimientu escontra América, onde yá s'atopaba enantes de la llegada de Cristóbal Colón. D'hábitat cosmopolita, rexistrar dende bien antiguu en numberoses cultures, respondiendo a distintos nomes, como botijo de pastor.
Nel Perú, ye usáu dende fai milenios pa la ellaboración de mates burilaos. Nel Conu Sur, ye'l material tradicionalmente emplegáu pa fabricar los recipientes pal mate, una bébora estimulante ellaborada coles fueyes de Ilex paraguariensis.
Adi su qabağı (lat. Lagenaria siceraria, əvvəllər lat. Lagenaria vilgareis) - balqabaqkimilər fəsiləsinin su qabağı cinsinə aid birillik bitki növü.
Vətəni Afrikadır. Birevli, bircinsiyyətli çiçəkləri yarpaq qoltuğunda tək-tək yerləşir. Meyvəsinin uzunluğu 20—90 sm, diametri orta hesabla 20—30 sm-dir. Hər iki yarımkürənin tropik və subtropiklərində qədimdən yetişdirilir. Azərbaycanın bir çox rayonlarında meyvəsinə görə, bəzən də dekorativ bitki kimi beçərilir.
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Adi su qabağı (lat. Lagenaria siceraria, əvvəllər lat. Lagenaria vilgareis) - balqabaqkimilər fəsiləsinin su qabağı cinsinə aid birillik bitki növü.
Vətəni Afrikadır. Birevli, bircinsiyyətli çiçəkləri yarpaq qoltuğunda tək-tək yerləşir. Meyvəsinin uzunluğu 20—90 sm, diametri orta hesabla 20—30 sm-dir. Hər iki yarımkürənin tropik və subtropiklərində qədimdən yetişdirilir. Azərbaycanın bir çox rayonlarında meyvəsinə görə, bəzən də dekorativ bitki kimi beçərilir.
La carbassera vinera (Lagenaria siceraria o Lagenaria vulgaris), en anglès calabash és una cucurbitàcia que o bé pot ser usada com a verdura quan encara no ha madurat o bé utilitzada com ampolla o pipa.
La carabassa vinera va ser una de les primeres espècies cultivades del món.[1]
Segons alguns el seu origen és africà i per a altres asiàtic en zones subtropicals. Ja es cultivava a Europa abans del descobriment d'amèrica en canvi les altres cucurbitàcies cultivades vénen d'Amèrica.
Com a verdura el seu ús és freqüent al sud de la Xina fregida o en sopa se'n diu hulu o huzi en mandarí. En la gastronomia japonesa normalment es ven assecada en tires i és un ingredient del sushi.
A Birmània també se'n mengen les fulles bullides acompanyades de salsa de peix fermentada (Nga peet).
A Amèrica central se'n mengen les seves llavors torrades i se'n fa una mena d'orxata.
A l'Índia a més de menjar-se-la en fan instruments musicals com els anomenats tanpura, veena, etc.[2]
Altres usos són per a fer-ne tasses, bols i portar aigua, o altres coses, com per a atrapar peixos. A Jamaica és una referència per l'estil Rastafari.
De les llavors, per pressió, se n'extreu un oli amb diversos usos, és comestible i medicinal.
Com altres membres de les cucurbitàcies la carbassera vinera conté cucurbitacina que és citotòxica.[3][4]
Llavors
Fent instruments musicals
Flor
Recipient per a beure
Llàntia
Llàntia
Lagenaria siceraria var peregrina
Museum specimen
La carbassera vinera (Lagenaria siceraria o Lagenaria vulgaris), en anglès calabash és una cucurbitàcia que o bé pot ser usada com a verdura quan encara no ha madurat o bé utilitzada com ampolla o pipa.
La carabassa vinera va ser una de les primeres espècies cultivades del món.
Lagenárie obecná (Lagenaria siceraria) je považována ze jednu z prvých domestikovaných rostlin, kterou lidé začali přibližně před 10 tisíci roky využívat nejen pro obživu, ale též pro uspokojování široké škály dalších potřeb. Tato teplomilná, statná, popínavá rostlina s dlouhými lodyhami se vyznačuje plody různých tvarů a barev o váze obvykle jeden až několika kilogramů, které mají jedlou dužinu a pevnou slupku. Z vysušených plodů se mj. zhotovují nádoby kalabasy a další předměty jak denní potřeby, tak i okrasné.[1][2][3]
V současnosti roste v subtropické a tropické přírodě Afriky, Asie, Ameriky i Oceánie a dlouho nebylo jasné, odkud vlastně pochází. Navíc existují dva geneticky a morfologicky odlišné poddruhy:
V roce 2004 byla v Zimbabwe nalezena volně rostoucí rostlina, která je považována za počáteční pro vývoj obou poddruhů. Za původní areál lagenárie obecné je nyní považováno nepouštní území Afriky, zhruba jižně od Sahary. Odtud se s postupujícími lidmi nejprve dostala do Asie a při jejich pokračování přes tehdy bezvodý Beringův průliv i dále do Ameriky.[2][3][4]
Pro pěstování je vhodná dostatečně výživná písčitá neb hlinitá půda s neutrální pH. Pro vývoj plodů je nutná dostatečná teplota, pravidelné srážky a hodně slunečního svitu, za optimálních podmínek může lodyha za den povyrůst o 50 cm. V tropických oblastech roste planě od mořského pobřeží až do nadmořské výšky 2500 m, obvykle se šíří podél řek a okolo jezer, plody dokážou plout bez újmy po sladké i slané vodě i několik týdnů. Optimální teplota pro klíčení i růst je od 20 do 25 °C, při poklesu pod +10 °C neroste a květy, stejně jako při nadměrném suchu, opadávají; mráz rostlinu zabíjí.
Rod lagenárie je tvořen asi šesti druhy, z nich pouze lagenárie obecná má plody velké a hlavně poživatelné.[1][3][5][6]
Popínavá rostlina s drsně chlupatou lodyhou dlouhou 5 až 10 m, která vyrůstá z mělkého, ale široce větveného kořene. Plstnaté střídavě vyrůstající listy na hustě chlupatých řapících, dlouhých až 30 cm, bývají srdčité, ledvinovité i laločnaté s pěti až devíti laloky a velké 10 až 40 cm. Při poranění lodyhy nebo listu dochází k odpudivému zápachu. Z lodyhy vyrůstají z boku úžlabí listů dva příchytné úponky, které se dále větví.
Tyto byliny s jednopohlavnými květy jsou jednodomé, jedinec má samčí a samičí květy vyrůstající jednotlivě na stopkách z úžlabí listů. Každý květ, velký 10 až 15 cm, má pětičetný nálevkovitý kalich s lístky 0,5 až 1 cm dlouhými a pětičetnou korunu s trubkou a hvězdicovitě rozloženými volnými bílými či nažloutlými lístky. Samčí květy na stopkách dlouhých 10 až 30 cm mají tři volné tyčinky s prašníky v korunní trubce. Samičí květy na stopkách 2 až 10 cm dlouhých mají spodní, chlupatý semeník s mnoha vajíčky a čnělku s laločnou bliznou. Květy se otevírají ve večerních hodinách a zavírají již za 8 až 20 hodin. Samčí květy bývají otevřeny po delší dobu a připadá jich asi deset na jeden samičí. Opylovány jsou ve dne včelami a čmeláky, v noci motýliy (lišaji a soumračníky). V Americe přilétají i kolibříci, ale pouze na samičí květy, protože samčí nemají nektar.
Samčí květy se objevují ve stáří 8 až 18 týdnů, samičí o dva až čtyři týdny později. Samčí vyrůstají na hlavní lodyze, samičí obvykle na krátkých odbočkách; větší šanci na vytvoření kvalitních plodů mají samičí květy situované blíže k počátku než ke konci lodyhy.
Plody jsou bobule velmi variabilní ve velikosti i tvaru, bývají kulovité, džbánovité, podlouhlé a mohou být až 1 m dlouhá. Při dozrávání je plod na povrchu bělavě žlutý či zelenkavý, někdy bíle kropenatý, po vysušení hnědý. Oplodí má pevný exokarp a bílý dužnatý endokarp obalující větší počet podlouhlých, plochých semen až 2 cm velkých. Hmotnost tisíce semen je 150 gramů, není žádná korelace mezi tvarem či velikosti semene a tvarem plodu.
Lagenárie obecná se množí výhradně semeny, která velmi rychle vzcházejí. Již do týdne se vytvoří rostlinky a za dva až tři týdny se objevují pnoucí lodyhy. Obvykle se pěstují na plantážích na umělých konstrukcích.[2][3][5][6]
Pěstuje se po dlouhou dobu v teplých oblastech téměř po celém světě a proto není zvláštnosti, že existuje nesčetné množství kultivarů, z nich některé jsou vyloženě místní nebo se slouží jen ke specifickým účelům. Plody tvaru hruškovitého, lahvovitého, baňkovitého, kyjovitého či jiného jsou vyplněné bílou dužinou a mohou se podle odrůdy přibližně do dvou týdnů po sklizni používat do zeleninových salátů nebo jíst jako melouny, pak vysychají a tvrdnou. Listy se suší a v době nedostatku vaří.
Později dužina vyschne, slupka zdřevnatí a mohou se používat jako přirozené nádoby. Slouží ke skladování potravin, jako láhve na vodou, misky, naběračky, troubele k dýmkám a také se z nich dělají hudební nástroje (trubky, rohy, chřestící, bicí nebo drnkací sitár) a různé rukodělné ozdobné předměty. Někdy se plody během růstu podle potřeby speciálně tvarují, např. aby měly rovné dno, nebo pro vznik co největší nádoby se ponechá na rostlině jen jeden plod a pod. Semena po usušení obsahují až 45 % oleje, který se po vylisování používá v kuchyni.[3][5]
Plantáž na Filipínách
Různé tvary plodů
Výrobek
Semena
Obrázky, zvuky či videa k tématu Kalabasa ve Wikimedia Commons
Lagenárie obecná (Lagenaria siceraria) je považována ze jednu z prvých domestikovaných rostlin, kterou lidé začali přibližně před 10 tisíci roky využívat nejen pro obživu, ale též pro uspokojování široké škály dalších potřeb. Tato teplomilná, statná, popínavá rostlina s dlouhými lodyhami se vyznačuje plody různých tvarů a barev o váze obvykle jeden až několika kilogramů, které mají jedlou dužinu a pevnou slupku. Z vysušených plodů se mj. zhotovují nádoby kalabasy a další předměty jak denní potřeby, tak i okrasné.
Der Flaschenkürbis (Lagenaria siceraria) ist eine Pflanzenart aus der Familie der Kürbisgewächse. Er gehört zu den ältesten Kulturpflanzen der Welt und wurde 2002 zum Gemüse des Jahres gewählt.
Der Flaschenkürbis ist eine einjährige Kletterpflanze. Die Sprosse werden über 10 Meter lang. Die Sprossachse ist kantig. Die Ranken sind zweiteilig. Die Blätter sind groß, herzförmig und auf beiden Seiten dicht behaart. Ihr Geruch wird als unangenehm bezeichnet. An der Übergangsstelle vom Stiel in die Blattspreite sitzen zwei Sekretdrüsen.
Der Flaschenkürbis ist eine einhäusig getrenntgeschlechtige Art (monözisch). Die kultivierten Sorten haben große, weiße einzeln stehende Blüten mit langen Blütenstielen. Die Blüten öffnen sich während der Nacht und werden wahrscheinlich durch Motten bestäubt, möglicherweise auch durch Gurkenkäfer (Diabrotica, Acalymma) und andere Insekten.
Die Früchte besitzen eine große Vielfalt an Formen und Größe: die Form reicht von breit, kugelig, birnförmig, keulenförmig, kellenförmig bis zylindrisch. Die kleinsten Sorten haben einen Durchmesser von fünf Zentimetern, die größten können drei Meter lang werden. Die Farbe reicht von hellgrün mit weißen Sprenkeln bis zu weiß, wobei die Rinde im Alter hellbraun wird. Junge Früchte sind behaart, zur Reife werden sie kahl. Die Rinde ist sehr dicht und verholzt, sie ist sehr haltbar und wasserdicht. Das Fruchtfleisch ist in unreifen Früchten weiß und wässrig, zur Reife papieren. Die Samen sind groß, braun, korkig und von eigentümlicher, gefurchter Gestalt.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 22.[1]
Die Zusammensetzung des essbaren Anteils der Frucht ist durchschnittlich: 96,1 % Wasser, 0,6 % Fasern, 0,2 % Protein, 0,1 % Fett, 2,5 % Kohlenhydrate, 0,5 % Mineralstoffe.[2]
Das Ursprungsgebiet der Art wird in Afrika vermutet, wo auch die anderen Arten der Gattung Lagenaria vorkommen. Speziell wird Simbabwe als Heimat genannt.[3] Der Flaschenkürbis ist pantropisch verbreitet. Dazu haben wahrscheinlich seine Früchte beigetragen, die ein Jahr lang in Salzwasser schwimmen können, ohne dass die Samen an Keimfähigkeit einbüßen.
Innerhalb der Art werden zwei Unterarten unterschieden:
Der Flaschenkürbis ist mehrfach unabhängig voneinander domestiziert worden. In Amerika wurde er bereits 7000 v. Chr. genutzt, die ältesten Funde stammen aus Mittelamerika. Nach einer ersten Studie zur aDNA im Jahre 2005 wurde die Herkunft amerikanischer Exemplare durch Einfuhr aus Asien als sehr wahrscheinlich bezeichnet.[4] Dem stand entgegen, dass es auf dem angenommenen Landweg über die spätglaziale Beringlandbrücke keinerlei archäologische Hinweise entlang der Einwanderungsroute gab.
Im Jahre 2014 kam eine erweiterte Studie zu dem Schluss, dass die Untersuchung der DNA auf die Herkunft amerikanischer Exemplare aus Afrika weist.[5] Die transatlantische Drift von Afrika nach Mittel- und Südamerika wurde mit mindestens neun Monaten veranschlagt, jedoch infolge der Meeresströmungen als plausibel beschrieben. Die Keimfähigkeit bleibt dabei bis zu einem Jahr lang erhalten, so dass von einer natürlichen Verbreitung der aus Afrika angeschwemmten Flaschenkürbisse in küstennahen Regionen Mittel- und Südamerikas ausgegangen wird.
Folgende Fundstellen weisen mittels Radiokohlenstoffdatierung ermittelte Alter für früheste Flaschenkürbisse auf:[6]
In Ägypten wurde er spätestens 2500 v. Chr. genutzt. Von Afrika aus kam der Flaschenkürbis auch ins europäische Mittelmeergebiet.
Diokles von Karystos (4. Jh. v. Chr.) schreibt, dass die besten Flaschenkürbisse in der Umgebung von Magnesia (Landschaft im Osten Thessaliens) wüchsen, überdies sei er „rund und von riesigem Ausmaß, süß und gut bekömmlich“ (Athen. II 59a). Ansonsten hatten sich im griechischsprachigen Raum regionale Sonderbezeichnungen herausgebildet: Euthydemos (2. Jh. v. Chr.), Arzt und Schriftsteller, spricht in seinem Buch „Über Gemüsepflanzen“ über den „indischen Flaschenkürbis“, weil sein Same aus Indien stamme (Athen. II 58f). Der Flaschenkürbis wurde von den Römern cucurbita genannt, ein Name, der später auf die Gattung der Kürbisse überging. Plinius der Ältere nennt vor allem die Nutzung als Gefäß. Im Mittelalter wurde er in weiten Teilen Europas als Gemüse gezogen, wurde jedoch später von den Kürbissen verdrängt.
Der Flaschenkürbis wird vorwiegend in sonnigen, halbtrockenen Tieflagen angebaut, kann aber auch in den feuchten Tropen auf gut entwässernden Böden gezogen werden. Sorten mit langen, dünnen Früchten werden auf Spalieren gezogen, nicht jedoch solche mit schweren Früchten. In Trockenperioden muss bewässert werden.
Junge Früchte können in bestimmte Formen gezogen werden, auch Knoten sind möglich. Unreife Früchte werden 60 bis 90 Tage nach der Aussaat geerntet. Sollen die Früchte ausreifen, bleiben sie mindestens ein Monat länger an der Pflanze. Durchschnittliche Erträge liegen bei rund 25 Tonnen pro Hektar.
Krankheiten und Schädlinge sind meist wenig bedeutend. Viren und Echter Mehltau können eine Rolle spielen, Anthraknose ist besonders in Indien von Bedeutung.
In Österreich wird bzw. wurde er in den Weinbaugebieten angebaut, wo die getrockneten reifen Früchte als Weinheber benutzt wurden.[7]
Die unreifen Früchte werden vielfach gekocht als Sommergemüse verwendet, beispielsweise in Indien, Italien und China. Sie werden auch in Currys verwendet. In Japan wird das Fruchtfleisch von Lagenaria siceraria var. hispida (japanisch 夕顔, yūgao) in Streifen geschnitten, getrocknet und als essbare Hülle, Kanpyō genannt, in Gerichten wie Nimono oder Aemono und mariniert in Dashi, Zucker und Mirin für Sushi[8] verwendet. Sprossspitzen werden etwa in China und Italien verwendet. Die Samen werden gemahlen zu einer Art vegetabilem Topfen (Quark) verarbeitet.
Die reifen Früchte wurden und werden als Gefäße zum Aufbewahren von Nahrung verwendet (Kalebasse). Da sie wasserdicht sind, werden auch Flüssigkeiten darin aufbewahrt. In Kenia werden sie von den Massai als Melkeimer verwendet. In China wurden früher kleine Flaschenkürbisse als „Terrarien“ für Grillen genutzt, weiter verbreitet war die Nutzung als Vogelhaus. In Neuguinea, Südamerika und Afrika wurden Flaschenkürbisse als Penisfutterale verwendet. In mehreren Gebieten unabhängig entstand die Tradition, Flaschenkürbisse mit Schnitzereien zu verzieren. Die Tradition der Inka wird heute noch in Peru (als Mate burilado) fortgeführt: die Kürbisoberfläche wird mit glühenden Holzstäben unterschiedlich stark gebräunt. Helle Töne werden durch Ausschnitzen erreicht.
Der Flaschenkürbis wird verbreitet auch zum Bau von Musikinstrumenten genutzt. Dazu gehören Saiteninstrumente wie Kora, Sitar, Berimbau und Gefäßrasseln wie Maracas und Shékere, häufig auch Mundorgeln (etwa die Hulusi). In West-Ungarn wurde das verschwundene Doppelrohrblattinstrument Töröksíp von dudelsackartigem Klang unter dem Namen regössíp teilweise aus dem Flaschenkürbis gebaut.[9]
Der Flaschenkürbis hatte lange eine wichtige Bedeutung in der Kräutermedizin, besonders in Asien. Die reifen Früchte werden als Diuretikum, Emetikum und Antipyretikum verwendet. Blätter, Samen und Blüten wurden in den ganzen Tropen zu verschiedensten Heilzwecken eingesetzt.[10] Guha und Sen nennen darüber hinaus folgende Anwendungsgebiete: Verbrennungen, Gelbsucht und als Abführmittel.[2]
Die gelegentlich anzutreffende Meinung, dass der Flaschenkürbis (Lagenaria siceraria) empfängnisverhütend sei, trifft nicht zu. Die Meinung beruht auf einer Verwechslung mit der verwandten Art Lagenaria breviflora. Für letztere wurde in wissenschaftlichen Studien nachgewiesen, dass sie die Einnistung der befruchteten Eizelle hemmt.[11]
In der Türkei wird der Flaschenkürbis zur dekorativen Lampenherstellung kabak lamba genutzt.[12]
Für den Flaschenkürbis bestehen bzw. bestanden neben Kürbis (von mittelhochdeutsch kürbiz) auch die weiteren deutschsprachigen Trivialnamen Herkuleskeule, Hiewerkerbes (Siebenbürgen), Jonaskürbis, Keulenkürbis, Trompetenkürbis und Zähkerbes (Siebenbürgen).[13] Siehe auch Kürbisse#Der Kürbis in deutschsprachigen Trivialnamen.
Der Flaschenkürbis (Lagenaria siceraria) ist eine Pflanzenart aus der Familie der Kürbisgewächse. Er gehört zu den ältesten Kulturpflanzen der Welt und wurde 2002 zum Gemüse des Jahres gewählt.
Tekst üüb Öömrang Di butelkürbis (Lagenaria siceraria) as wel ian faan a äälst kultuurplaanten üüb a welt. Hi wääkst uun a troopen, fööraal uun Afrikoo.
Faan butelkürbisen san al loong butler maaget wurden. Jo het kalebasen. Man uk musiikinstrumenten jaft at diar faan.
En kalebas üs drankbutel
En kalebas üs kop
En musiikinstrument (kora)
Konstobjekten
Di butelkürbis (Lagenaria siceraria) as wel ian faan a äälst kultuurplaanten üüb a welt. Hi wääkst uun a troopen, fööraal uun Afrikoo.
Ko e fangu ko e fuʻu ʻakau siʻi mo totolo ia. ʻOku ui foki, lea fakapikopiko, ko e kalapasa. ʻI he onoʻaho ko e fangu mo e hina (ongo fuʻu ʻakau) ko e fangu pe hina (ʻaiʻanga) pē kinaua, ʻa ia hona hingoa. Ko e fangu onopooni, ʻomi ki Tongá ni ko e Lagenaria ia, sai ke kai kapau mata, sai he ʻaiʻanga kapau moho, motuʻa mo mōmoa. Kā ko e fangu onoʻaho, ko e Benincasa ia (ʻoku fakatautalaʻi ʻe Yuncker), ʻoku sai ke kai, ka saisai pē he ʻaiʻanga. ʻOku loi hono hingoa fakapilitānia: ʻoku ʻikai ha meleni, ʻoku ʻikai melie, ʻoku ʻikai tupu ʻi he taimi momoko (faʻolaki pē).
Ko e Benincasa hispida var. pruriens (Polynesian wax gourd) ʻoku fuopotopoto ange, ʻikai lōloa hangē ʻi he ʻata.
ʻOku lahi ʻa e ngāueʻaki ʻo e fangu ʻi he faiva fakahauaiʻi, ko e hula, pea mo e ʻaiʻanga vai, ʻoku ui ko e hue. Tatau mo Lapanui. ʻOku siʻi ange ia ʻi Polinisia hahake. Naʻe ngāueʻaki ʻa e kofe ki he ʻaiʻanga vai ʻi Tahisi. Pea ʻoku ʻikai ʻaupito (faiva mo e ʻaiʻanga vai) ʻi Tongá ni mo e Polinisia hihifo.
Mahalo pē ko e «fangu» (Benincasa hispida) ʻo e Polinisia hihifo ʻoku ʻikai tatau mo e «hue» (Lagenaria siceraria) ʻo e Polinisia hahake. Naʻe ʻomi mei ʻAmelika tonga ʻa e «hue», ka naʻe ʻomi mei Maleisia ʻa e «fangu» ʻoku fuoloa ange. ʻOku ngāueʻaki ʻa e fangu ki he fangu lolo (vakai foki ki he folau ʻa Kae), ko e foʻi lea «roro» ʻi Tahisi mo ʻOtu motu Kuki.
ʻOsi he aʻu ki ʻAmelika tonga ʻe he kau Polinisia ʻi 500 – 1000 T.S., naʻa nau foki ki ʻapi mei ai mo e ongo ʻakau foʻou: ko e kumala mo e «hue». Ko ia ai, naʻe ʻikai ʻilo ʻa e «hue» ʻi Polinisia hihifo. Ko ia ai foki, ʻilo ʻoku sai ange ʻa e «hue» ki he ʻaiʻanga, naʻe pulia ʻa e fangu mei he ngaahi feituʻu ē.
English abstract available: GO
Ko e fangu ko e fuʻu ʻakau siʻi mo totolo ia. ʻOku ui foki, lea fakapikopiko, ko e kalapasa. ʻI he onoʻaho ko e fangu mo e hina (ongo fuʻu ʻakau) ko e fangu pe hina (ʻaiʻanga) pē kinaua, ʻa ia hona hingoa. Ko e fangu onopooni, ʻomi ki Tongá ni ko e Lagenaria ia, sai ke kai kapau mata, sai he ʻaiʻanga kapau moho, motuʻa mo mōmoa. Kā ko e fangu onoʻaho, ko e Benincasa ia (ʻoku fakatautalaʻi ʻe Yuncker), ʻoku sai ke kai, ka saisai pē he ʻaiʻanga. ʻOku loi hono hingoa fakapilitānia: ʻoku ʻikai ha meleni, ʻoku ʻikai melie, ʻoku ʻikai tupu ʻi he taimi momoko (faʻolaki pē).
Ko e Benincasa hispida var. pruriens (Polynesian wax gourd) ʻoku fuopotopoto ange, ʻikai lōloa hangē ʻi he ʻata.
Kukuk (disebut ogé waluh botol[1] atawa waluh cai; Basa Indonésia: labu air; Basa Inggris: calabash atawa white-flowered gourd[2]; basa Latin: Lagenaria siceraria; sok dipaké ogé istilah mélon panjang, buncis Nugini jeung buncis Tasmania[3]) nyaéta tuwuhan nu dipelak jang alaeun buahna, boh dipanén sabot keur ngora jang sayurkeuneun, boh dipanén sabot buah geus asak pikeun digaringkeun laju dipaké minangka parabot. Keur seger kénéh mah buahna téh mibanda kulit nu lemes warna héjo ngora sarta daging buahna bodas.
Ari buah kukuk rupa-rupa pisan wangunna, aya nu wangunna badag jeung buleud, aya nu leutik jeung kawas botol, aya ogé nu lenjang jeung luak-léok wangunna, jeung deuih ieu buah téh bisa tumuwuh nepi ka leuwih ti samétér panjangna. Wangun nu buleud mah biasana sok digolongkeun kana wawaluhan. Waluh téh salah sahiji pepelakan budidaya munggaran di dunya nu tumuwuh teu ngan saukur jang dahareun, tapina ogé sok dipaké pikeun wawadahan. Kukuk téh meureun geus dibawa ti Afrika ka Asia, Éropa, jeung Amérika dina langlangan migrasi manusa[4], atawa ku siki nu angkleung-angkleungan di lautan na jero buah kukukna. Geus kabukti aya di daratan Amérika méméh datangna Kolombus.[5]
Kukuk (disebut ogé waluh botol atawa waluh cai; Basa Indonésia: labu air; Basa Inggris: calabash atawa white-flowered gourd; basa Latin: Lagenaria siceraria; sok dipaké ogé istilah mélon panjang, buncis Nugini jeung buncis Tasmania) nyaéta tuwuhan nu dipelak jang alaeun buahna, boh dipanén sabot keur ngora jang sayurkeuneun, boh dipanén sabot buah geus asak pikeun digaringkeun laju dipaké minangka parabot. Keur seger kénéh mah buahna téh mibanda kulit nu lemes warna héjo ngora sarta daging buahna bodas.
Ari buah kukuk rupa-rupa pisan wangunna, aya nu wangunna badag jeung buleud, aya nu leutik jeung kawas botol, aya ogé nu lenjang jeung luak-léok wangunna, jeung deuih ieu buah téh bisa tumuwuh nepi ka leuwih ti samétér panjangna. Wangun nu buleud mah biasana sok digolongkeun kana wawaluhan. Waluh téh salah sahiji pepelakan budidaya munggaran di dunya nu tumuwuh teu ngan saukur jang dahareun, tapina ogé sok dipaké pikeun wawadahan. Kukuk téh meureun geus dibawa ti Afrika ka Asia, Éropa, jeung Amérika dina langlangan migrasi manusa, atawa ku siki nu angkleung-angkleungan di lautan na jero buah kukukna. Geus kabukti aya di daratan Amérika méméh datangna Kolombus.
Labu air utawi labu sayur (Lagenaria siceraria) inggih punika salah satunggaling jinis labu ingkang wohinpun ingkang taksih enèm saged dipunjangan lan wohipun ingkang sampun tua saged dipudadosaken wadhah toya, tabung, kanthong hias, utawi dados koteka. Labu air taksih satunggal kulawarga kaliyan beligo lan raosipun inggih meh sami. Déné wujud fisik wohipun inggih manéka warna, saking ingkang wujudipun bunder ngantos dawa lonjong. Tuwuhan punika dipunmangertosi minangka salah satunggaling tuwuhan ingkang dipunbudidaya ingkang sampun tua, nanging tuwuhan punika dipuntandur sanès kanggé bahan dhaharan nanging dipun-ginakaken kanggé prabot rumah tangga. Amargi wujudipun punika, mila prabot laboratorium ingkang wujudipun meh sami kados woh labu air punika mila prabot punika ugi dipunsebat labu, kados ta labu ukur lan labu Erlenmeyer.
Tuwuhan labu air punika kalebet tuwuhan holtikultura ingkang saged tuwuh wonten ing laladan tropis saha subtropis, lan sak punika tiyang kathah ingkang pitados bilih asalipun tuwuhan punika lan pangrembakanipun dipunwiwiti saking Afrika Selatan.[1] Tuwuhan Labu air punika sampun dipunbudidaya wonten ing Asia, Éropah, lan Amérika lan sampun ewunan taun wonten saderengipun Christophr Columbus manggihaken bawana Amérika.
Kados anggota sanèsipun saking kulawarga cucurbitaceae, labu air ugi ngewrat kandhungan cucurbitacin ingkang misuwur dados o be cytotoxic. Kandhungan tetracyclic triterpenoid cucurbitacins kamot wonten ing woh- owhan ugi janganan ing kulawarga timun kanthi raosipun ingkang radi pait, lan saged damel sakit padharanipun. Lan ingkang paling temenan saged damel tiyang séda amargi ngunuk jus labu punika. [2][3] [4]
Ing Karibia, labu air asring dipun-ginakaken kanggé prabot rumah tangga, kados ta kanggé cangkir, mangkok, utawi baskom lan sadaya prabot ingkang wujudipun nglengkung. Piranti punika ugi saged dipun-ginakaken kanggé wadhah toya, utawi saged dipun-ginakaken kanggé mbeto barang- barang sanèsipun. Ing sapérangan nagara ing Pulo Karibia, labu air dipun-ginakaken kanggé makarya, nglukis, saha ndhekor tas utawi barang sanèsipun ingkang sampun dipungambari lan dipunsade kanggé para turis. Ing Jamaika, labu air ugi dipun-ginakaken kanggé prabot rumah tangga ingkang nggambaraken gesang ingkang séhat, kados ta kanggé cangkir, mangkok, utawi teko.
Ing Afrika, labu air ingkang ugi dipunsebat nkalu ing Kikongo dipun-ginakaken kanggé nglumpukaken saha kanggé nyimpen arak mliginipun ing Provinsi Bandudu, Republik Kongo. Ing laladan Afrika Barat, labu air aring dipunbolongi lan dipun-ginakaken kanggé prabot khas rumah tangga kanggé ngresiki wos, mbeto toya utawi kanggé wadhah dhaharan. Déné kanggé ukuran ingkang alit dipundinakaken kanggé mangkok kanggé ngunjuk tuak.
.png)
|coauthors= (pitulung); |coauthors= butuh |author= (pitulung) Labu air utawi labu sayur (Lagenaria siceraria) inggih punika salah satunggaling jinis labu ingkang wohinpun ingkang taksih enèm saged dipunjangan lan wohipun ingkang sampun tua saged dipudadosaken wadhah toya, tabung, kanthong hias, utawi dados koteka. Labu air taksih satunggal kulawarga kaliyan beligo lan raosipun inggih meh sami. Déné wujud fisik wohipun inggih manéka warna, saking ingkang wujudipun bunder ngantos dawa lonjong. Tuwuhan punika dipunmangertosi minangka salah satunggaling tuwuhan ingkang dipunbudidaya ingkang sampun tua, nanging tuwuhan punika dipuntandur sanès kanggé bahan dhaharan nanging dipun-ginakaken kanggé prabot rumah tangga. Amargi wujudipun punika, mila prabot laboratorium ingkang wujudipun meh sami kados woh labu air punika mila prabot punika ugi dipunsebat labu, kados ta labu ukur lan labu Erlenmeyer.
Mati icha Purunku (Lagenaria siceraria) nisqaqa huk chakra yuram, sapallu hinam.
Anaq, kapka, ch'ila qarayuq rurunkunatam purukunatam ruranchik. Matimantaqa chay purupi mati wayusap raphinmanta rurasqa mati upyana sutinchasqam.
Rurumkuna: puru, putu, mati-
Rurasqakuna. Chaki mikuypaq: mati, hatunqa laapa, anqara.Aqhapaq: puru.
Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Lagenaria siceraria.Pû-á/Hô͘-lô͘ (ha̍k-miâ: Lagenaria siceraria) sī chi̍t-chióng koa-kho (Cucurbitaceae) ē soan-tîn ê si̍t-bu̍t, i ê kóe-chí thang chó chhài-se.
Pû-á ê kó-chí chú-iàu ū tn̂g-hêng, píⁿ-hêng, îⁿ-hêng kap hô͘-lô͘-hêng 4 chióng. Hô͘-lô͘-hêng ê pû-á lâng lóng ti̍t-chiap kiò i hô͘-lô͘ iah-sī hô͘-lô͘-pû.
Pû-á/Hô͘-lô͘ (ha̍k-miâ: Lagenaria siceraria) sī chi̍t-chióng koa-kho (Cucurbitaceae) ē soan-tîn ê si̍t-bu̍t, i ê kóe-chí thang chó chhài-se.
Pû-á ê kó-chí chú-iàu ū tn̂g-hêng, píⁿ-hêng, îⁿ-hêng kap hô͘-lô͘-hêng 4 chióng. Hô͘-lô͘-hêng ê pû-á lâng lóng ti̍t-chiap kiò i hô͘-lô͘ iah-sī hô͘-lô͘-pû.
Ang úpo (Lagenaria siceraria;[1] Ingles: calabash) ay isang uri ng halamang baging o gumagapang na may mga mahahaba at mapuputing bunga na kahugis ng batuta. Nagagamit sa pagluluto ang bungang ito.[2]
Ang lathalaing ito na tungkol sa Gulay ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
Ang úpo (Lagenaria siceraria; Ingles: calabash) ay isang uri ng halamang baging o gumagapang na may mga mahahaba at mapuputing bunga na kahugis ng batuta. Nagagamit sa pagluluto ang bungang ito.
दुधी भोपळा (शास्त्रीय नाव: Lagenaria siceraria ; इंग्लिश: Bottle Gourd (बॉटल गूर्ड), Calabash (कालाबॅश) ;) ही वेलवर्गातील एक वनस्पती आहे. या वेलीला फळल्यावर दंडगोलाकार फळे लगडतात व त्यांना त्याच नावाने ओळखले जाते. ही फळे दुधट हिरव्या सालींची व आतून पांढऱ्या, तंतुमय गराची असतात.
दुधी भोपळ्याच्या आयुर्वेदिक औषधी गुणांमुळे त्यास विशेष महत्त्व प्राप्त झाले आहे. यात लोह, कॅल्शियम, फॉस्फरस व अन्य खनिजे तसेच क जीवनसत्व असतात. अन्नाव्यतिरीक्त दुधी भोपळ्याचा वापर इतरत्रही होतो. चांगला वाळलेला दुधी भोपळा नव्याने पोहायला शिकणारे आणि मासेमार पाण्यावर तरंगण्यासाठी वापरतात. वाळलेल्या भोपळ्याचा वापर एकतारी बनण्यासाठीही करतात.
बिया
वाद्ये बनविण्यासाठी वापर
दुधी भोपळ्याचे फूल
भांडे म्हणुन वापर
दिवा
दुधी भोपळ्यापासुन बनविलेला एक प्रकारचा दिवा
दुधी भोपळ्याच्या बीया(इंग्रजीत: Lagenaria siceraria var peregrina)
संग्रहालयातील नमूना
दुधी भोपळा (शास्त्रीय नाव: Lagenaria siceraria ; इंग्लिश: Bottle Gourd (बॉटल गूर्ड), Calabash (कालाबॅश) ;) ही वेलवर्गातील एक वनस्पती आहे. या वेलीला फळल्यावर दंडगोलाकार फळे लगडतात व त्यांना त्याच नावाने ओळखले जाते. ही फळे दुधट हिरव्या सालींची व आतून पांढऱ्या, तंतुमय गराची असतात.
लौका तरकारी बनाउने सब्जीको प्रकार जो लहरामा फल्छ, विश्वका प्रायः सबै ठाउँमा यो तरकारीको उत्पादन हुन्छ । लौका धेरै थरीका हुन्छन् । लौका मानव स्वास्थ्यलाई निकै फाईदाजनक छ। यसका साथै लौका औषधि पनि हो । लौकामा पित्त, कफनासक, रुचिनासक गुण छ । लौकाको जुस ज्वरो, खोकी, मुटुको विकार, गर्भाशयसम्बन्धि सबै रोगको लागि लाभदायक हुने गरेको छ ।
रक्त विकारमा आधा गिलास लौकाको जुुसमा थोरै मिश्री मिलाएर बिहान बेलुका पिउनाले रगतको विकार कम हुदै जान्छ ।
दातको दुःखाईको समस्या भएमा १ सय ग्राम लौकाको गुदी र २५ ग्राम पिसेको लसुन १ लिटर पानीमा उमाल्ने । आधा नहुञ्जेल यसलाई उमालिरहने । त्यसपछि यसलाई जाली कपडाले छान्ने। छानेको पानीले कुल्ला गर्ने। दिनमा २-३ पटक यसो गर्नाले दाँतको दुःखाई कम हुन्छ ।
मुटु रोगीले लौकाको तरकारीका साथसाथै १०/२० मि.ली. लौकाको जुस दिनहुा बिहान पिउनाले फाइदा गर्छ ।
पिलो भएको व्यक्तिले दैनिक १५/३० मि.ली. लौकाको जुसमा थोरै मिश्री घोलेर २/३ पटक पिउनाले फाइदा गर्दछ।
मुत्रसम्बन्धि रोगमा लौकाको रस निकालेर एक चिम्टि सिधे नुन र कागतीको रस मिलाएर दैनिक बिहान पिउनाले मुत्रनली खुलेर आउाछ र मुत्रनलीको दुःखाई हट्छ।
लौकाको रसमा थोरै तिलको तेल मिलाउने। सुत्नुभन्दा पहिला टाउकोमा राम्रोसाग मालिस गर्ने। केहि दिनपछि राम्रोसाग निन्द्रा लाग्न थाल्छ।
रक्तश्रापमा पनि लौका लाभदायक छ। शरीरको कुनै भागमा रगत बगिरहेको अवस्थामा लौकालाई ताछेर ताछेको बोक्रा पिसेर त्यस ठााउमा लगाउने र पट्ट बााध्ने। यसले बगेको रगत रोकिन्छ। यसका साथै लौकाको रस पनि पिउने।
ज्वरो आएको बेला २० मि.ली. लौकाको रसमा थोरै मिश्री मिलाएर सेवन गर्दा लाभ हुन्छ । यसले बात, पित्तको समस्यामा पनि लाभ पुग्छ ।
गर्भाशय सम्बन्धि समस्यामा लौकाको रस निकै लाभदायक मानिन्छ। पटक पटक गर्भपतन हुने महिलाहरुले लौकाको रस तथा तरकारीका रुपमा अवश्य खान आवश्यक हुन्छ । यसले गर्भाशय मजवुत भई गर्भपतन हुने समस्याबाट छुटकारा दिलाउन मद्दत गर्छ ।
लौका तरकारी बनाउने सब्जीको प्रकार जो लहरामा फल्छ, विश्वका प्रायः सबै ठाउँमा यो तरकारीको उत्पादन हुन्छ । लौका धेरै थरीका हुन्छन् । लौका मानव स्वास्थ्यलाई निकै फाईदाजनक छ। यसका साथै लौका औषधि पनि हो । लौकामा पित्त, कफनासक, रुचिनासक गुण छ । लौकाको जुस ज्वरो, खोकी, मुटुको विकार, गर्भाशयसम्बन्धि सबै रोगको लागि लाभदायक हुने गरेको छ ।
लौकी (वानस्पतिक नाम : Lagenaria siceraria) एक सब्जी है। वैकल्पिक नाम 'लउका' या 'कद्दू' है। लौकी का उत्पत्ति__भारत में हुआ था लेकिन यहां से अफ्रीका तथा अन्य गर्म देशों तक पहुंचा मोटापा कम करने के लिए इसके रस का प्रयोग किया जाता है। आकार के अनुसार लौकी मुख्यतः दो प्रकार की होती है- लम्बी बेलनाकार लौकी तथा गोल लौकी।
]]
लौकी (वानस्पतिक नाम : Lagenaria siceraria) एक सब्जी है। वैकल्पिक नाम 'लउका' या 'कद्दू' है। लौकी का उत्पत्ति__भारत में हुआ था लेकिन यहां से अफ्रीका तथा अन्य गर्म देशों तक पहुंचा मोटापा कम करने के लिए इसके रस का प्रयोग किया जाता है। आकार के अनुसार लौकी मुख्यतः दो प्रकार की होती है- लम्बी बेलनाकार लौकी तथा गोल लौकी।
জাতি লাউ বা পানী লাউ (বৈজ্ঞানিক নাম:Lagenaria vulgaris) এবিধ লতা জাতীয় উদ্ভিদ৷[1] ইয়াৰ ফল পাচলি হিচাপে খোৱা হয়৷
জাত অনুযায়ী জাতি লাউৰ আকৃতি দীঘলীয়া বা ঘুৰণীয়া হয়৷ লতাজোপাৰ ঠাৰিবিলাক কোমল চানেকীয়াকৈ মঙহাল হয়৷ উপৰিভাগে সেউজীয়া ৰং ধাৰণ কৰে৷ ঠাৰিত চুটি চুটি নোম থকা দেখা যায়৷ লতাৰ গাঁঠিয়ে গাঁঠিিয়ে পোখা মেকি ঠাল-ঠেঙুলি ধৰে৷ ইয়াৰ পাতবোৰ খহটা হয়, উপৰিভাগত চুটি চুটি শুৱৰ আৱিৰ্ভাৱ হয়৷ আহল-বহল পাতখিলাৰ গুৰিৰ পৰা তিনিডাল তিনিডালকৈ সিৰ আৰু শাখাসিৰৰ উৎপত্তি হয়৷[1]
জাতি লাউৰ লতাত অলপ ডাঙৰ আকাৰৰ হালধীয়া ফুল ফুলে৷ এই ফুলবোৰ পুৰঠ হ'লে মঙহাল ফল ধৰে৷ ফলবোৰ তললৈ ওলমি থাকে নাইবা হেঁদালিৰ ওপৰতে পথালি-পথালিকৈ পৰি থাকে৷
জাতি লাউৰ ফলবোৰ কুমলীয়া অৱস্থাত তৰকাৰি কৰি খোৱ হয়৷ বুঢ়া জাতি লাউৰ খোলাটো পানী ৰখা পাত্ৰ হিচাপেও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়৷ অসমৰ জনজাতীয় লোকসকলে দেশী মদ খাবৰ বাবেও এই লাউৰ খোলা ব্যৱহাৰ কৰে৷[1]
জাতি লাউ বা পানী লাউ (বৈজ্ঞানিক নাম:Lagenaria vulgaris) এবিধ লতা জাতীয় উদ্ভিদ৷ ইয়াৰ ফল পাচলি হিচাপে খোৱা হয়৷
દૂધી (અંગ્રેજી: Bottle Gourd અથવા Calabash)નો ઉપયોગ શાક તરીકે વિપુલ પ્રમાણમાં થાય છે. તેનું વૈજ્ઞાનિક નામ Lagenaria siceraria છે અને તે ક્યુકરબિટેસી (Cucurbitaceae) કુળનું સભ્ય છે. દૂધીની ખેતી ભારત માં ઘણી જગ્યાએ થાય છે. તેમજ દૂધી માંથી દૂધીનો હલવો નામની ભારતીય વાનગી બને છે જે એક પ્રકારની મીઠાઈ તરીકે શુભ પ્રંસંગોએ બનાવવામાં આવે છે.
દૂધીના બીજ
દૂધી
દૂધિ; વાજીંત્ર બનાવવામા
દૂધીના ફૂલ
દૂધી; પાત્ર તરીકે
Lagenaria siceraria var peregrina
Museum specimen
દૂધી (અંગ્રેજી: Bottle Gourd અથવા Calabash)નો ઉપયોગ શાક તરીકે વિપુલ પ્રમાણમાં થાય છે. તેનું વૈજ્ઞાનિક નામ Lagenaria siceraria છે અને તે ક્યુકરબિટેસી (Cucurbitaceae) કુળનું સભ્ય છે. દૂધીની ખેતી ભારત માં ઘણી જગ્યાએ થાય છે. તેમજ દૂધી માંથી દૂધીનો હલવો નામની ભારતીય વાનગી બને છે જે એક પ્રકારની મીઠાઈ તરીકે શુભ પ્રંસંગોએ બનાવવામાં આવે છે.
சுரைக்காய் (Calabash / Bottle gourd) உணவாகப் பயன்படும் ஒரு வெப்பமண்டல தாவரமாகும். இதன் அறிவியல் பெயர் Lagenaria siceraria. உலகில் மனிதனால் பயிரிடப்பட்ட முதல் தாவரங்களுள் சுரைக்காயும் ஒன்று. தொடக்கத்தில் இது உணவுக்காகப் பயிரிடப்படவில்லை. இதன் காய்கள் நீர்கலன்களாகப் பயன்பட்டன. தற்காலத்தில் இது உலகெங்கும் பயிரிடப்படுகிறது.
இது இரண்டு அடி நீளம் மற்றும் மூன்று அங்குலம் விட்ட அளவில் வளரக்கூடிய நீர்சத்து மிகுந்த காய்கறி ஆகும்.
மலிவு விலையில் கிடைக்கும் காய்களில் அதிக சத்து நிறைந்தது சுரைக்காய் தான் .இந்தியா,அமெரிக்கா,கனடா,ஐரோப்பிய நாடுகள் உள்பட்ட பல பகுதிகளில் சாகுபடி செய்யபட்டாலும் ,இதன் பூர்விகம் தென்னாப்ரிக்கா என்று நம்பப்படுகிறது.உடம்பில் கொழுப்பை கரைப்பதிலும் சிறுநீரகங்களை பாதுகாப்பதிலும் சுரைக்காய்க்கு நிகர் சுரைக்காய் மட்டுமே
உலர்ந்த நிலத்தை நன்கு உழுது, பத்து அடி இடைவெளியில் வாய்க்கால் அமைக்க வேண்டும். வாய்க்காலில் தேவையான அளவு இயற்கை உரம் இட்டு மூன்று அடி இடைவெளியில் விதை ஊன்றி நீர் பாய்ச்ச வேண்டும்.
ஒரு வாரம் காலத்தில் முழைப்பு தோன்ற துவங்கும். 10 - 15 நாட்களில் களை நீக்கம் செய்து, தேவையான அளவு ரசாயன உரம் இட்டு நீர் பாய்ச்ச வேண்டும்.
ஒரு மாதம் காலத்தில் பூக்கள் தோன்றும். 40 - 45 நாட்களில் சுரைக்காய் காய்கத் துவங்கும். தொடர்ச்சியாக 45 - 60 நாட்கள் அறுவடை செய்யலாம் ==
சக்தி 63ஜூல்கள்,கார்போஹைட்ரேட் 3.69கிராம் ,நார்ச்சத்து 1.2கிராம்,கொழுப்பு 0.02கிராம்,ப்ரோடீன் 0.6கிராம்,வைட்டமின் பி1 0.029மில்லிகிராம்,இன்னும் பல சத்துகள் உள்ளது.
சுரைக்காய் (Calabash / Bottle gourd) உணவாகப் பயன்படும் ஒரு வெப்பமண்டல தாவரமாகும். இதன் அறிவியல் பெயர் Lagenaria siceraria. உலகில் மனிதனால் பயிரிடப்பட்ட முதல் தாவரங்களுள் சுரைக்காயும் ஒன்று. தொடக்கத்தில் இது உணவுக்காகப் பயிரிடப்படவில்லை. இதன் காய்கள் நீர்கலன்களாகப் பயன்பட்டன. தற்காலத்தில் இது உலகெங்கும் பயிரிடப்படுகிறது.
இது இரண்டு அடி நீளம் மற்றும் மூன்று அங்குலம் விட்ட அளவில் வளரக்கூடிய நீர்சத்து மிகுந்த காய்கறி ஆகும்.
సొరకాయ లేదా అనప కాయ లేదా అనగ కాయ.
సొరకాయ - Lagenaria దీర్ఘకాలంగా సతాయిస్తున్న N.O. కుకుర్బిటేసి..
అనగ వేదకాలమునుండి ఈ దేశమున సాగుచేయబడుచున్న జాతి కూరగాయ!.
సొర కాయ అనుకూల పరిస్థితులలో మిక్కిలి విరివీగా ప్రాకు మోటుజాతి మలితీగలు రెండుగా చీలియుండును. పూవులు బీర పూవులకంటే కొంచెం పెద్దవి. మగ పూవులయందు పుష్పకోశము పొడవుగా ఉండును. ఆకర్షక పత్రములు క్రిందివరకు విడియుండును. తెలుపు, కింజల్కములు అన్నియూ జేరి యుండును. ఆడుపూవున దళవలయమును, పుష్పకోశమును నిడివియైన యండాశయముపై నమరియుండును.
ఇవి అన్ని నేలలయందు పెరుగును. మంచిగా దున్నిన తరువాత సిద్దము చేసిన నేలలో2.5 - 3.5 మీటర్ల గోతులు తీసి వీటిని పెంచవలెను. ఆ గోతులలో పసువుల ఎరువును వేయవలెను.
ఎండిన సొర కాయపై తొడుగును, సొర కాయ బుర్ర అని పిలుస్తారు, దీనిలో నీరు పోసుకొని పొలాలకు తీసుకొని వెళ్ళు అలవాటు ఉంది. అందులో నీరు చల్లగా ఉంటాయి. దీనిని మనము నాచురల్ వాటర్ బాటిల్, నాచురల్ మినీ కూలర్గా ఉపయోగించవచ్చు!
గుండ్రని సొర బుర్రలను వీణలుగా కూడా చేయుదురు.
దీనిలో పెద్దగా పోషక విలువలు లేవు, మరియూ ఇది ఆలశ్యముగా జీర్ణమగును. నీరు ఎక్కువ.
సొరకాయ లేదా అనప కాయ లేదా అనగ కాయ. ఆంగ్లములో Bottle gourd - (Lagenaria vulgaris N.O. Cucurbitaceae) అంటాము . అనప వేదకాలమునుండి ఈ దేశమున సాగుచేయబడుచున్న జాతి కూరగాయ!. విటమిన్ - సి, బి.కాంప్లెక్క్ష్, సొరకాయలో లభిస్తాయి . సొరకాయ శరీరానికి చల్లదనాన్ని ఇస్తుంది, సులువుగా జీర్ణమవుతుంది .డయూరెటిక్ గా పనిజేస్తుంది . ముత్రనాళాల జబ్బులకు ఇది మంచిది . పచ్చిసొరకాయ రసం దాహార్తిని అరికడుతుంది, అలసటను తగ్గిస్తుంది . భౌతిక స్వరూపము సొర కాయ అనుకూల పరిస్థితులలో మిక్కిలి విరివిరిగా ప్రాకు మోటుజాతి . మలితీగలు రెండుగా చీలియుండును. పూవులు బీర పూవులకంటే కొంచెం పెద్దవి. మగ పూవులయందు పుష్పకోశము పొడవుగా ఉండును. ఆకర్షక పత్రములు క్రిందివరకు విడియుండును. తెలుపు, కింజల్కములు అన్నియూ జేరి యుండును. ఆడు పూవున దళవలయమును, పుష్పకోశమును నిడివియైన యండాశయముపై అమరియుండును. సాగు చేయుపద్ధతి ఇవి అన్ని నేలలయందు పెరుగును. మంచిగా దున్నిన తరువాత సిద్దము చేసిన నేలలో2.5 - 3.5 మీటర్ల గోతులు తీసి వీటిని పెంచవలెను. ఆ గోతులలో పసువుల ఎరువును వేయవలెను. విశేషములు ఎండిన సొర కాయపై తొడుగును, సొర కాయ బుర్ర అని పిలుస్తారు, దీనిలో నీరు పోసుకొని పొలాలకు తీసుకొని వెళ్ళు అలవాటు ఉంది. అందులో నీరు చల్లగా ఉంటాయి. దీనిని మనము నాచురల్ వాటర్ బాటిల్, నాచురల్ మినీ కూలర్గా ఉపయోగించవచ్చు! గుండ్రని సొర బుర్రలను వీణలుగా కూడా చేయుదురు. పుట్తుక .. చరిత్ర : మానవజాతికి ఏనాడో పరిచయం అయిన అతి ప్రాచీన కూరగాయ సొరకాయ. ఇది పుట్టింది ఆఫ్రికాలో అని చెప్పినప్పటికీ,,, క్రీస్తుపూర్వము 11,000 - 13000 సంవత్సరాల మధ్య పెరూలో తొలిసారి సొరకాయ సాగు జరిగిందని పురాతత్వ శాస్త్రవేత్తలు అంటున్నారు . పోషకాలు : 100 గ్రాముల పచ్చి సొరకాయలో ...
శక్తి : 12 కిలో కాలరీలు, ప్రోటీన్లు : 0.2 గ్రాములు, కార్బోహైడ్రేట్స్ : 2.5 గ్రాములు, ఫాట్స్ : 0.1 గ్రాములు, విటమిన్ ఎ : పుస్కలముగా, విటమిన్ సి : పుష్కలముగా . ఖనిజలవణాలు : పుష్కలముగా,
వంటలు 1. సొరకాయ వడియాలు 2. సొరకాయ పులుసు 3. సొరయాక టమాటో కూర 4. సొరకాయ సాంబారు
సొరకాయ లేదా అనప కాయ లేదా అనగ కాయ.
సొరకాయ - Lagenaria దీర్ఘకాలంగా సతాయిస్తున్న N.O. కుకుర్బిటేసి..
తమిళము సొర: కన్నడము సొరె: మళయాళము చొర హిందీ అల్ ఖద్దు, లౌకీ సంస్కృతము ఆలాబు. ఇంగ్లీష్ బాటిల్ గార్డ్అనగ వేదకాలమునుండి ఈ దేశమున సాగుచేయబడుచున్న జాతి కూరగాయ!.
ಸೋರೆ (ಲ್ಯಾಗೆನಾರಿಯಾ ಸೈಕರಾರಿಯಾ) ಅದರ ಹಣ್ಣಿಗಾಗಿ ಬೆಳೆಸಲಾಗುವ ಒಂದು ಹಂಬು. ಇದರ ಹಣ್ಣನ್ನು ಎಳೆಯದಿದ್ದಾಗಲೇ ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಿ ಒಂದು ತರಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು, ಅಥವಾ ಬಲಿತಾಗ ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಿ, ಒಣಗಿಸಿ, ಒಂದು ಬಾಟಲಿ, ಪಾತ್ರೆ, ಅಥವಾ ನಳಿಕೆಯಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು. ತಾಜಾ ಹಣ್ಣು ತಿಳಿ ಹಸಿರು ಮೃದುವಾದ ಸಿಪ್ಪೆ ಹಾಗೂ ಬಿಳಿ ತಿರುಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಅವು ವಿವಿಧ ಆಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ: ಅವು ದೊಡ್ಡ ಹಾಗೂ ದುಂಡಾಗಿರಬಹುದು, ಸಣ್ಣ ಹಾಗೂ ಬಾಟಲಿಯಾಕಾರದ್ದಾಗಿರಬಹುದು, ಅಥವಾ ಒಂದು ಮೀಟರ್ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಉದ್ದ, ತೆಳ್ಳಗೆ ಹಾಗೂ ಸರ್ಪಾಕಾರವಾಗಿರಬಹುದು.ಇದರ ಹಣ್ಣನ್ನು ಒಣಗಿಸಿ ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣಗಳ ತಯಾರಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
Saraswati veena, the calabash resonator not always functional but keeps its place because of the balancing function.[೩]
Rudra veena is a large plucked string instrument used in Hindustani classical music, one of major types of veena played in Indian classical music, it has two calabash gourd resonators.[೩] Similar is vichitra veena, also with two large resonators.
Ek tara (one chord) resonator made from a calabash gourd
ಸೋರೆ (ಲ್ಯಾಗೆನಾರಿಯಾ ಸೈಕರಾರಿಯಾ) ಅದರ ಹಣ್ಣಿಗಾಗಿ ಬೆಳೆಸಲಾಗುವ ಒಂದು ಹಂಬು. ಇದರ ಹಣ್ಣನ್ನು ಎಳೆಯದಿದ್ದಾಗಲೇ ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಿ ಒಂದು ತರಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು, ಅಥವಾ ಬಲಿತಾಗ ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಿ, ಒಣಗಿಸಿ, ಒಂದು ಬಾಟಲಿ, ಪಾತ್ರೆ, ಅಥವಾ ನಳಿಕೆಯಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು. ತಾಜಾ ಹಣ್ಣು ತಿಳಿ ಹಸಿರು ಮೃದುವಾದ ಸಿಪ್ಪೆ ಹಾಗೂ ಬಿಳಿ ತಿರುಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಅವು ವಿವಿಧ ಆಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ: ಅವು ದೊಡ್ಡ ಹಾಗೂ ದುಂಡಾಗಿರಬಹುದು, ಸಣ್ಣ ಹಾಗೂ ಬಾಟಲಿಯಾಕಾರದ್ದಾಗಿರಬಹುದು, ಅಥವಾ ಒಂದು ಮೀಟರ್ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಉದ್ದ, ತೆಳ್ಳಗೆ ಹಾಗೂ ಸರ್ಪಾಕಾರವಾಗಿರಬಹುದು.ಇದರ ಹಣ್ಣನ್ನು ಒಣಗಿಸಿ ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣಗಳ ತಯಾರಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
ဗူးပင်(Calabash) သည် လူတို့ စားသုံးရသော ဟင်းသီးဟင်းရွက်ပင် ဖြစ်၍ ရုက္ခဗေဒအလိုအားဖြင့် လဂျင်နေးရီးယား ဗာလဂါရစ်ဟု ခေါ်သည်။
အပူပိုင်းဒေသ အထူးသဖြင့် အတန်ငယ်ခြောက်သွေ့သော ဒေသတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။ ခြံဝင်းအနည်းငယ်ရှိသော အိမ်ယာများတွင် အိမ်တွင်းဟင်းခင်းအဖြစ် စင်ကလေးများ ထိုး၍ပင် စိုက်ပျိုးလေ့ ရှိကြသည်။
ယင်းသည် နွယ်ပင်ဖြစ်၍ အကိုင်းအရွက်စသည်တို့၌ အမွေးနုကလေးများ ဖုံးနေသည်။ အသီးအနုတွင်လည်း အမွေးနုများ ပါရှိ၍ ရင့်လာသည်နှင့်တပြိုက်နက် အမွေးများ ပါးသွားသည်။ အရွက်သည် လက်ဝါးပုံ ကျယ်ပြန့်၍ နူးညံ့ထူထဲသည်။ အသီးသည် ပုလင်းပုံသဏ္ဌာန် အောက်ပိုင်းကား၍ လည်ဝကျဉ်းသည်။ အချို့ဗူးသီးသည် ပု၍ အချို့သည် ရှည်သည်။ ၂ ပေခန့်အထိ ရှည်သော ဗူးသီး ရှိသည်။ ဗူးပွင့်သည် အဖြူရောင်ဖြစ်၍ အချင်း ၂ လက်မခွဲခန့် ကျယ်သည်။
ဗူးသီး၊ ဗူးရွက်၊ ဗူးညွန့်တို့ကို ဟင်းလျာအဖြစ် ချက်ပြုတ်စားသောက်ကြသည်။ ဗူးသီးအသားကို လှီး၍ ဆန့်မှုန့်၊ ပဲမှုန့်၊ ရွှေခြည်တို့ဖြင့် ကြော်သော ဗူးသီးကြော်သည် မြန်မာတို့၏ နာမည်ကျော် သရေစာတစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ ဗူးသီးအသားကို လှီး၍ အခြောက်လှန်းပြီးနောက် ရာသီကုန်သည့်အခါ ယင်းကို ရေနွေးဖျော်၍ သုတ်စား ချက်စားကြသည်။ ဗူးသီး၊ ဗူးညွန့်၊ ဗူးရွက်တို့၏ အရသာသည် ချိုသည်။ နှုတ်ကို မြန်စေတတ်သည်။ ဓာတုရသကျမ်း အလိုအားဖြင့် ဗူးသီးသည် တောပင့်ကူ၏ အဆိပ်ကိုပင် လျင်စွာပယ်နိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။ ဗူးသီးနှင့် ကျေးသား ရောစပ်၍ မစားသင့်ချေ။ အန္တရာယ်ဖြစ်စေတတ်သည်။
ဗူးသီးရင့်ရင့်ကို အတွင်းမှ အသားများ ခြစ်ထုတ်၍ ဗူးတောင်ခွံချည်း ကျန်သည့်အခါ အခြောက်လှန်းကာ ရေ၊ ထန်းရည် ထည့်၍ သယ်ယူရန် အသုံးပြုကြသည်။
ဗူးစေ့ခြောက်များ
ဥယျာဉ်အတွင်းရှိ ဗူးပင်တစ်ပင်
Lagenaria siceraria var peregrina
Museum specimen
တူရိယာတဖြစ်လဲ ဗူးသီး
ဗူးပွင့်
ဗူးသီးဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ထည့်စရာတစ်မျိုး
ဗူးသီးခြောက် မီးအိမ်ငယ်
လူမျက်နှာသဏ္ဌာန်ပြုလုပ်ထားသော ဗူးသီးခြောက်မီးအိမ်တစ်လုံး
ဗူးပင်(Calabash) သည် လူတို့ စားသုံးရသော ဟင်းသီးဟင်းရွက်ပင် ဖြစ်၍ ရုက္ခဗေဒအလိုအားဖြင့် လဂျင်နေးရီးယား ဗာလဂါရစ်ဟု ခေါ်သည်။
ቅል (Lagenaria siceraria) ኢትዮጵያና አለም ውስጥ የሚገኝ ተክል ነው።
የቅል ወገን (Lagenaria) 5 ሌሎች የተዛመዱ ዝርያዎች አሉበት፤ እነዚህ የዱር ቅሎች ግን አይበሉም። ከዚህም ወገን ውጭ አንዳንድ ሌሎች ተክሎች «ቅሎች» ተብለዋል፣ ለምሳሌ የበረሃ ቅል (ከCitrullus የበጢሕ ወገን) ወይም የአመድ ቅል (Benincasa) አሉ።
እነዚህም ሁሉ በዱባ አስተኔ ውስጥ (Cucurbitaceae) ይመደባሉ።
Fù-lù (葫蘆) he yit chúng chhṳ̍t-vu̍t.
Kuya awe ya zi Kuya suseke, (be Latinki: Lagenaria siceraria) familyay kuyan ra yew tewrê nebatiyo.
Şablon:PLANTS Xetay lua: unknown error.Lwggyoh dwg cungj byaek ndeu.
एतत् अलाबु भारते अपि वर्धमानः कश्चन शाकविशेषः । इदम् अपि सस्यजन्यः आहारपादार्थः । एतत् अलाबु आङ्ग्लभाषायां Bottle gourd इति उच्यते । अस्य सस्यशास्त्रीयं नाम अस्ति Calabash इति । एतत् अलाबु भारते तु शाकत्वेन सर्वत्र उपयुज्यते एव । एतेन क्वथितं, व्यञ्जनं, पायसं, दाधिकम् इत्यादिकं निर्मीयते । एतस्य अन्तः विद्यमानं सर्वं स्वच्छीकृत्य बहिर्भागं केवलं शुष्कीकृत्य बहुविधानि वस्तूनि निर्मीयन्ते । तदन्तः मद्यादिकं द्रववस्तु अपि सङ्गृह्यते ।
Lagenaria siceraria var peregrina
Museum specimen
Calabash (/ˈkæləbæʃ/;[2] Lagenaria siceraria), also known as bottle gourd,[3] white-flowered gourd,[4] long melon, birdhouse gourd,[5] New Guinea bean, Tasmania bean,[6] and opo squash, is a vine grown for its fruit. It can be either harvested young to be consumed as a vegetable, or harvested mature to be dried and used as a utensil, container, or a musical instrument. When it is fresh, the fruit has a light green smooth skin and white flesh.
Calabash fruits have a variety of shapes: they can be huge and rounded, small and bottle-shaped, or slim and serpentine, and they can grow to be over a metre long. Rounder varieties are typically called calabash gourds. The gourd was one of the world's first cultivated plants grown not primarily for food, but for use as containers. The bottle gourd may have been carried from Asia to Africa, Europe, and the Americas in the course of human migration,[7] or by seeds floating across the oceans inside the gourd. It has been proven to have been globally domesticated (and existed in the New World) during the Pre-Columbian era.
Because bottle gourds are also called "calabashes", they are sometimes confused with the hard, hollow fruits of the unrelated calabash tree (Crescentia cujete), whose fruits are also used to make utensils, containers, and musical instruments.[8]
The bottle gourd has been recovered from archaeological contexts in China and Japan dating to ca. 8,000–9,000 B.P.,[9] whereas in Africa, despite decades of high-quality archaeobotanical research, the earliest record of its occurrence remains the 1884 report of a bottle gourd being recovered from a 12th Dynasty tomb at Thebes dating to ca. 4,000 B.P.[9] When considered together, the genetic and archaeological information points toward L. siceraria being independently brought under domestication first in Asia, and more than 4,000 years later, in Africa.[9] The bottle gourd is a commonly cultivated plant in tropical and subtropical areas of the world, and was eventually domesticated in southern Africa. Stands of L. siceraria, which may be source plants and not merely domesticated stands, were reported in Zimbabwe in 2004.[10] This apparent wild plant produces thinner-walled fruit that, when dried, would not endure the rigors of use on long journeys as a water container. Today's gourd may owe its tough, waterproof wall to selection pressures over its long history of domestication.[11]
Gourds were cultivated in Africa, Asia, Europe, and the Americas for thousands of years before Columbus' arrival to the Americas. Polynesian specimens of calabash were found to have genetic markers suggesting hybridization from Asian and American cultivars.[12] In Europe,[13] Walahfrid Strabo (808–849), abbot and poet from Reichenau and advisor to the Carolingian kings, discussed the gourd in his Hortulus as one of the 23 plants of an ideal garden.[14][15]
The mystery of the bottle gourd – namely that this African or Eurasian species was being grown in the Americas over 8,000 years ago[16] – comes from the difficulty in understanding how it arrived in the Americas. The bottle gourd was theorized to have drifted across the Atlantic Ocean from Africa to South America, but in 2005 a group of researchers suggested that it may have been domesticated earlier than food crops and livestock and, like dogs, was brought into the New World at the end of the ice age by the native hunter-gatherer Paleo-Indians, which they based on a study of the genetics of archaeological samples. This study purportedly showed that gourds in American archaeological finds were more closely related to Asian variants than to African ones.[7]
In 2014 this theory was repudiated based on a more thorough genetic study. Researchers more completely examined the plastid genomes of a broad sample of bottle gourds, and concluded that North and South American specimens were most closely related to wild African variants and could have drifted over the ocean several or many times, as long as 10,000 years ago.[17]
Bottle gourds are grown by direct sowing of seeds or transplanting 15- to 20-day-old seedlings. The plant prefers well-drained, moist, organic rich soil. It requires plenty of moisture in the growing season and a warm, sunny position, sheltered from the wind. It can be cultivated in small places such as in a pot, and allowed to spread on a trellis or roof. In rural areas, many houses with thatched roofs are covered with the gourd vines. Bottle gourds grow very rapidly and their stems can reach a length of 9 m in the summer, so they need a solid support along the stem if they are to climb a pole or trellis. If planted under a tall tree, the vine may grow up to the top of the tree. To obtain more fruit, farmers sometimes cut off the tip of the vine when it has grown to 6–8 feet in length. This forces the plant to produce side branches that will bear flowers and yield more fruit.
The plant produces night blooming white flowers. The male flowers have long peduncles and the females have short ones with an ovary in the shape of the fruit. Sometimes the female flowers drop off without growing into a gourd due to the failure of pollination if there is no night pollinator (probably a kind of moth) in the garden. Hand pollination can be used to solve the problem. Pollen size is ~60 microns.
First crop is ready for harvest within two months; first flowers open in about 45 days from sowing. Each plant can yield 1 fruit per day for the next 45 days if enough nutrients are available.
Yield ranges from 35 to 40 tons/ha, per season of 3 months cycle.
_in_Seoul.jpg)
Pear-shaped bottle gourd in Seoul, Korea
Slim, elongated upo squash, in San Rafael, Bulacan, Philippines
_with_flower_captured_at_night.jpg)
A female Calabash flower with a visible ovary at night, in West Bengal, India.
Crook-necked "geese" cultivar in Granville Island Public Market, Canada
Serpentine snake gourds in Media, Pennsylvania, United States
Calabash flower
Calabash seeds
_Bamako,ML_mon29oct2007-1315h.jpg)
Collection of bowls and spoons made of bottle gourd from Mali, 2007
Like other members of the family Cucurbitaceae, gourds contain cucurbitacins that are known to be cytotoxic at a high concentration. The tetracyclic triterpenoid cucurbitacins present in fruits and vegetables of the cucumber family are responsible for the bitter taste, and could cause stomach ulcers. In extreme cases, people have died from drinking the juice of gourds.[18][19][20] The toxic cases are usually due to the gourd being used to make juice, which the drinkers described as being unusually bitter.[21] In three of the lethal cases, the victims were diabetics in their 50s and 60s.[21] In 2018, a healthy woman in her 40s was hospitalized for severe reactions after consuming the juice and died three days later from complications.[22]
The plant is not normally toxic when eaten. The excessively bitter (and toxic) gourds are due to improper storage (temperature swings or high temperature) and over-ripening.[21]
In Central America the seeds of the bottle gourd are toasted and ground with other ingredients (including rice, cinnamon, and allspice) to make one type of the drink horchata.
The calabash is frequently used in southern Chinese cuisine in either a stir-fry dish or a soup.
In Japan, it is commonly sold in the form of dried, marinated strips known as kanpyō and is used as an ingredient for making makizushi (rolled sushi).
Traditionally in Korea, the inner flesh has been eaten as namul vegetable and the outside cut in half to make bowls. Both fresh and dried flesh of bak is used in Korean cuisine. Fresh calabash flesh, scraped out, seeded, salted and squeezed to draw out moisture, is called baksok. Scraped and sun-dried calabash flesh, called bak-goji, is usually soaked before being stir-fried. Soaked bak-goji is often simmered in sauce or stir-fried before being added to japchae and gimbap.[23][24] Sometimes uncooked raw baksok is seasoned to make saengchae.
.jpg)
Bak-namul (seasoned calabash side dish)
In Burma, it is a popular fruit. The young leaves are also boiled and eaten with a spicy, fermented fish sauce. It can also be cut up, coated in batter and deep fried to make fritters, which are eaten with Burmese mohinga.
In the Philippines, calabash (known locally as upo) is commonly cooked in soup dishes like tinola. They are also common ingredients in noodle (pancit) dishes.
Upo with sotanghon
Upo being sauteed (ginisa)
In Vietnam, it is a very popular vegetable, commonly cooked in soup with shrimp, meatballs, clams, various fish like freshwater catfish or snakehead fish or crab. It is also commonly stir-fried with meat or seafood, or incorporated as an ingredient of a hotpot. It is also used as a medicine. Americans have called calabashes from Vietnam "opo squash".
The shoots, tendrils, and leaves of the plant may also be eaten as greens.
A popular north Indian dish is lauki chana, (chana dal and diced gourd in a semi-dry gravy). In the state of Maharashtra in India, a similar preparation called dudhi chana is popular. The skin of the vegetable is used in making a dry spicy chutney preparation. It is consumed in Assam with fish curry, as boiled vegetable curry and also fried with potato and tomatoes. lauki kheer (grated bottle gourd, sugar and milk preparation) is a dessert from Telangana, usually prepared for festive occasions. In Andhra Pradesh it is called anapakaya and is used to make anapakaya pulusu (with tamarind juice), anapakaya palakura (curry with milk and spices) and anapakaya pappu (with lentils). lau chingri, a dish prepared with bottle gourd and prawn, is popular in West Bengal.[25] Although popularly called lauki in Hindi in northern part of the country, it is also called kaddu in certain parts of country like eastern India. Interestingly kaddu popularly translates to pumpkin in northern India. It is consumed as a dish with rice or roti for its medicinal benefits. In Gujarat, a traditional Gujarati savoury cake called handvo is made primarily using bottle gourd (in Gujarati, dudhi), sesame seeds, flour, and often lentils.
In Bangladesh the fruit is served with rice as a common dish.
In Nepal, in the Madheshi southern plains, preparations other than as a normal vegetable include halva and khichdi.
In Pakistan, the calabash is cultivated on a large scale as its fruit are a popular vegetable.
In Sri Lanka, it is used in combination with rice to make a variety of milk rice, which is a popular dish in Sri Lanka.
In Southern Italy and Sicily, a variety, Lagenaria siceraria var. longissima, called zucca da vino, zucca bottiglia, or cucuzza is grown and used in soup or along with pasta.
In Sicily, mostly in the Palermo area, a traditional soup called “Minestra di Tenerumi” is made with the tender leaves of var. Longissima, peeled tomato and garlic. These young leaves are called “Tenerumi”, and Lagenaria is cultivated both professionally and in home orchards mostly for the leaves, being the fruit almost a secondary product.[26]
It is also grown by the Italian diaspora.[27]
Man with cucuzza
Hollowed-out and dried calabashes are a very typical utensil in households across West Africa. They are used to clean rice, carry water, and as food containers. Smaller sizes are used as bowls to drink palm wine. Calabashes are used in making the West African instruments like the Ṣẹ̀kẹ̀rẹ̀, a Yoruba instrument similar to a maraca, kora (a harp-lute), xalam/ngoni (a lute) and the goje (a traditional fiddle). They also serve as resonators underneath the balafon (West African marimba). The calabash is also used in making the shegureh (a Sierra Leonean women's rattle)[28] and balangi (a Sierra Leonean type of balafon) musical instruments. Sometimes large calabashes are simply hollowed, dried and used as percussion instruments, especially by Fulani, Songhai, Gur-speaking and Hausa peoples. In Nigeria the calabash has been used to attempt circumventing a law requiring the wearing of a helmet on a motorcycle.[29] In South Africa it is commonly used as a drinking vessel and a vessel for carrying food by communities, such as the Bapedi and AmaZulu. Erbore children of Ethiopia wear hats made from the calabash to protect them from the sun. South Africa's FNB Stadium, which hosted the 2010 FIFA World Cup, is known as The Calabash as its shape takes inspiration from the calabash. The calabash is also used in the manufacture of puppets.
Calabash also has a large cultural significance. In many African legends, Calabash (commonly referred to as gourds) are presented as a vessel for knowledge and wisdom.[30]
Calabashes (nkalu in Kikongo) are used to collect and store palm wine in Bandundu Province, Democratic Republic of the Congo (c. 1990)
The Malian kora player Toumani Diabaté with his instrument (2007)
Calabash puppet (Marionette) (2020)
The African percussion calabash (2017)
The húlu (葫芦/葫蘆), as the calabash is called in Mandarin Chinese, is an ancient symbol for health. Hulu had fabled healing properties due to doctors in former times carrying medicine inside it. The hulu was believed to absorb negative, earth-based qi (energy) that would otherwise affect health, and is a traditional Chinese medicine cure. The bottle gourd is a symbol of the Eight Immortals, and particularly Li Tieguai, who is associated with medicine. Li Tieguai's gourd was said to carry medicine that could cure any illness and never emptied, which he dispensed to the poor and needy.[31][32] Some folk myths say the "gourd had spirals of smoke ascend from it, denoting his power of setting his spirit free from his body,"[33] and that it "served as a bedroom for the night..."[32] The gourd is also an attribute of the deity Shouxing and a symbol of longevity.[34]
Dried calabash were also used as containers for liquids, often liquors or medicines. Calabash gourds were also grown in earthen molds to form different shapes with imprinted floral or arabesque designs. Molded gourds were also dried to house pet crickets. The texture of the gourd lends itself nicely to the sound of the insect, much like a musical instrument. The musical instrument, hulusi, is a kind of flute made from the gourd.
A Qing dynasty cricket cage
A bottle gourd
_-_2012_Richmond_Folk_Festival.jpg)
A hulusi, the calabash gourd flute or bottle gourd flute
In the Safaradi Jewish culture, the gourd is eaten during Rosh Hashana (Jewish New Year’s Eve). According to the texts the gourd is eaten as a symbol of tearing apart the enemies who may come and attack. It is called Qaraa, which in Hebrew means “torn” קרע. “שיקרעו אויבנו מעלינו” meaning “may our enemies be torn apart over from us”.
The plant is spread throughout Polynesia known by hue in many related languages.[35]
In Hawaii the word "calabash" refers to a large serving bowl, usually made from hardwood rather than from the calabash gourd, which is used on a buffet table or in the middle of the dining table. The use of the calabash in Hawaii has led to terms like "calabash family" or "calabash cousins", indicating an extended family grown up around shared meals and close friendships. This gourd is often dried when ripe and used as a percussion instrument called an ipu heke (double gourd drum) or just Ipu in contemporary and ancient hula.
The Māori people of New Zealand grew several cultivars of calabash for particular uses like ipu kai cultivars as food containers and tahā wai cultivars as water gourds. They believed the gourd as a representation of Pū-tē-hue, one of Tāne (their god of forests)'s offspring.[36]
The calabash is used as a resonator in many string instruments in India. Instruments that look like guitars are made of wood, but can have a calabash resonator at the end of the strings table, called toomba. The sitar, the surbahar, the tanpura (north of India, tambura south of India), may have a toomba. In some cases, the toomba may not be functional, but if the instrument is large, it is retained because of its balance function, which is the case of the Saraswati veena. Other instruments like rudra veena and vichitra veena have two large calabash resonators at both ends of the strings table. The instrument, Gopichand used by the Baul singers of Bengal is made out of calabash. The practice is also common among Buddhist and Jain sages.[37]
These toombas are made of dried calabash gourds, using special cultivars that were originally imported from Africa and Madagascar. They are mostly grown in Bengal and near Miraj, Maharashtra. These gourds are valuable items and they are carefully tended; for example, they are sometimes given injections to stop worms and insects from making holes in them while they are drying.
.jpg)
Sitars and one rudra veena (down right)
![Saraswati veena, the calabash resonator is not always functional but it is kept in place because of the balancing effect.[40]](http://en.wikipedia.org/wiki/File:Srivani_veena.jpg)
Saraswati veena, the calabash resonator is not always functional but it is kept in place because of the balancing effect.[40]
![Rudra veena is a large plucked string instrument used in Hindustani classical music. One of the major types of veena played in Indian classical music, it has two calabash gourd resonators.[40] The vichitra veena, also with two large resonators, is a similar instrument.](http://en.wikipedia.org/wiki/File:Asad_Ali_Khan.jpg)
Rudra veena is a large plucked string instrument used in Hindustani classical music. One of the major types of veena played in Indian classical music, it has two calabash gourd resonators.[40] The vichitra veena, also with two large resonators, is a similar instrument.
Ektara (one string) resonator made from a calabash gourd
Hindu ascetics (sadhu) traditionally use a dried gourd vessel called the kamandalu. The juice of a bottle gourd is considered to have medicinal properties and be very healthy (see juice toxicity above).
In parts of India a dried, unpunctured gourd is used as a float (called surai-kuduvai in Tamil) to help people learn to swim in rural areas.
In the Philippines, dried calabash gourds are one common material for making a traditional salakot hat.[42]
In 2012, Teófilo García of Abra in Luzon, an expert artisan who makes the Ilocano tamburaw variant using calabash, was awarded by the National Commission for Culture and the Arts with the "Gawad sa Manlilikha ng Bayan" (National Living Treasures Award). He was cited for his dedication to practising and teaching the craft as an intangible cultural heritage of the Philippines under the Traditional Craftsmanship category.[42]
Salakot in the Bangko Sentral ng Pilipinas Money Museum, with the bottom one made from calabash
.jpg)
Salakot from the Philippines (c.1900), the top one is made from calabash
Bust of Diego Silang, the 18th-century Ilocano revolutionary leader, shown wearing a tamburaw made from gourd
Among some New Guinea highland tribes, the calabash is used by men as a penis sheath.
In Argentina, Uruguay, Paraguay, Chile and southern Brazil, calabash gourds are dried and carved into mates (from the Quichua word mathi,[43] adopted into the Spanish language), the traditional container for mate, the caffeinated, tea-like drink brewed from the yerba mate plant. In the region the beverage itself is called mate as well as the calabash from which the drinking vessels are made. In Peru it is used in a popular practice for the making of mate burilado; "burilado" is the technique adopted for decorating the mate calabashes.
L. siceraria "mate" type.
.jpg)
Mate carved and decorated as a drinking container (also called mate, and the infusion also called mate).
Mate burilado in Peru
In Peru, Bolivia and Ecuador calabash gourds are used for medicinal purposes. The Inca culture applied symbols from folklore to gourds, this practice is still familiar and valued.
Calabash's watertight features allowed it to be often used as container to ship seeds across the translantic slave trade.[30] They were also used by enslaved people to carry seeds for planting on plantation fields.[30] On plantations that held enslaved African Americans, the Calabash symbolized freedom—as alluded to in the song "Follow the Drinking Gourd" that referenced the Big Dipper constellation that was used to guide the Underground Railroad.[30] Cultural reference: Jimmy Durante would always close his performances with the cryptic admonishment "Goodnight, Mrs. Calabash, wherever you are!", a phrase he adopted after a visit to Calabash, North Carolina in 1940.[44]
The gourd can be dried and used to smoke pipe tobacco. According to American consular reports from the early 20th century calabash pipes were commonly used in South Africa. Calabash was said to bestow a "special softness" of flavor that could not be duplicated by other materials. The lining was made of meerschaum, though tin was used for low-grade models.[45] A typical design yielded by this squash is recognized (theatrically) as the pipe of Sherlock Holmes, but the inventor of this character, Sir Arthur Conan Doyle, never mentioned Holmes using a calabash pipe. It was the preferred pipe for stage actors portraying Holmes, because they could balance this pipe better than other styles while delivering their lines.
The gourd is used traditionally to administer enemas. Along the upper Congo River an enema apparatus is made by making a hole in one end of the gourd for filling it, and using a resin to attach a hollow cane to the gourd's neck.[46]
Calabash (/ˈkæləbæʃ/; Lagenaria siceraria), also known as bottle gourd, white-flowered gourd, long melon, birdhouse gourd, New Guinea bean, Tasmania bean, and opo squash, is a vine grown for its fruit. It can be either harvested young to be consumed as a vegetable, or harvested mature to be dried and used as a utensil, container, or a musical instrument. When it is fresh, the fruit has a light green smooth skin and white flesh.
Calabash fruits have a variety of shapes: they can be huge and rounded, small and bottle-shaped, or slim and serpentine, and they can grow to be over a metre long. Rounder varieties are typically called calabash gourds. The gourd was one of the world's first cultivated plants grown not primarily for food, but for use as containers. The bottle gourd may have been carried from Asia to Africa, Europe, and the Americas in the course of human migration, or by seeds floating across the oceans inside the gourd. It has been proven to have been globally domesticated (and existed in the New World) during the Pre-Columbian era.
Because bottle gourds are also called "calabashes", they are sometimes confused with the hard, hollow fruits of the unrelated calabash tree (Crescentia cujete), whose fruits are also used to make utensils, containers, and musical instruments.
Lagenario, Kalabaso aŭ botelkukurbo (Lagenaria siceraria) estas grimpplanto, kultivata por ĝia frukto. Oni rikoltas la junajn fruktojn por manĝi kaj la maljunajn por sekigi kaj uzi kiel botelon, pipon, ktp. La freŝa frukto kutime havas helan verdan ŝelon kaj blankan karnon.
La kalabaso estas unu el la unuaj kultivataj plantoj en la mondo, unue uzata ĉefe kiel ujo.
La kalabaso oftas en la kuirarto de suda Ĉinujo, fritata aŭ en supo. La ĉina nomo estas hulu aŭ huzi.
En Japanujo, kie oni nomas ĝin kampyō, oni vendas ĝin en sekigitaj marinitaj strioj. Oni uzas ĝin en vegetara makizushi (rul-suŝio).
En Italujo, ĝi estas nomata cucuzza (plurale cucuzze).
En Centra Ameriko, oni toastas la kalabasajn semojn kaj muelas ilin kun aliaj ingrediencoj (ekz rizo, cinamo, pimento, ktp) por fari trinkon horchata. Ĝi estas loke konata ankaŭ kiel morro kaj jícaro.
Oni ankaŭ povas manĝi la ŝosojn, ĉirojn, kaj foliojn.
En la meksika kamparo, oni sekigas kaj elĉizas la kalabasan ŝelon por krei bule, por porti akvon.
En Argentino, Urugvajo, Paragvajo, kaj Brazilo, oni sekigas kaj elĉizas la kalabasan ŝelon por krei mate, tradicia ujo por populara teeca trinkaĵo (ankaŭ nomate mate) infuzata de la planto yerba mate. En Brazilo, ĉi tiu trinkaĵo estas nomata "ĉimarono" (el "chimarrão"), nova vorto en la Brazila-Esperanto vortaro.
La wu luo (kalabaso) estas praa sanrimedio. La kuracistoj portis medikamentojn en ĝi pro la supozeblaj potencoj por sanigi. La wu luo adsorbis malbonan terenergion qi, kiu alie malhelpus sanon. Ĝi estas tradicia sanigilo en Feng Shui.
En la distrikto Okcidenta Papuo de Nov-Gvineo, la kalabasa ŝelo estas uzata por verki tradician viran vestaĵon kiu estas penisingo koteko. Oni uzas pezilon por longigi la frukton dum ĝi kreskas por ke ĝi havu taŭgan formon.
Alia frukto, el kiu oni faras penisingojn, estas lagenario.
Lagenario, Kalabaso aŭ botelkukurbo (Lagenaria siceraria) estas grimpplanto, kultivata por ĝia frukto. Oni rikoltas la junajn fruktojn por manĝi kaj la maljunajn por sekigi kaj uzi kiel botelon, pipon, ktp. La freŝa frukto kutime havas helan verdan ŝelon kaj blankan karnon.
La kalabaso estas unu el la unuaj kultivataj plantoj en la mondo, unue uzata ĉefe kiel ujo.
Lagenaria siceraria[1] es una planta trepadora de la familia de las cucurbitáceas, cuyo fruto tierno es comestible; se cultiva principalmente para ser utilizado como recipiente una vez seco. Recibe los nombres comunes de mate, calabaza de peregrino,[2] calabaza vinatera,[3] capallu de Chile[3] y guada de Chile;[3] guaje, bule, jícaro, porongo o acocote[4] en México; choco[5] en Colombia; y bangaño[6] o bangaña[7] en Cuba,[8] la República Dominicana[9] y la costa caribe de Colombia.[10]
L. siceraria es una planta herbácea anual, que produce zarcillos axilares bífidos con los que trepa sobre la vegetación. Los tallos alcanzan los 9 m y son acostillados. Las hojas son pecioladas, alternas, ligeramente tri- a heptalobuladas y aproximadamente reniformes, ligeramente pilosas, de hasta 30 cm de largo; tienen un olor almizclado característico y a veces muy intenso. La planta es monoica; produce flores unisexuales, actinomorfas y pentámeras, cuya corola tiene los pétalos libres, pubescentes y de color blanco. Son heliotrópicas.
Polinizada por insectos, produce un fruto pepónide, cuya forma varía según las subespecies. Inmadura, tiene la piel verde y el interior blanco y carnoso, de textura similar a la calabaza (Cucurbita maxima); el cultivar 'Cougourda', especialmente seleccionado para su consumo, tiene un pericarpo delgado, pero en la mayoría de las variedades este legnifica tempranamente. Puede alcanzar 1 m de largo en algunas variedades. Las semillas son numerosas, de color gris, aplanadas y de forma elíptica; su interior es blanco, de sabor dulzón y oleoso. La forma del fruto presenta grandes variaciones, desde globos más o menos regulares hasta formas de botella o cilindros retorcidos.
El color de la cáscara es verde brillante al madurar y vira al verde claro y luego al bronceado o marrón al secarse,[11] pudiendo aparecer patrones de colores variegados debido a colonizaciones por moho y cambios de color por las heladas.[11]
Crece de forma silvestre en terrenos húmedos y soleados de clima templado a tropical; prefiere suelos circunneutrales, resguardo del viento, mucha humedad y un verano cálido. Resiste mal la sequía y las heladas, pero es muy resistente a plagas e insectos. Cultivado, se planta en general en primavera, y se protege en un invernadero si el clima no es favorable. Los tallos y frutos para consumo alimentario se cultivan alrededor de dos meses más tarde; los de uso como recipiente se recolectan hacia el otoño.
Su resistencia ha llevado a que se use como base para el injerto de otras plantas anuales más frágiles, como la sandía (Citrullus lanatus) o el melón (Cucumis melo).
El término bangaña o bangaño, en referencia a Lagenaria siceraria, deriva de la palabra banga en la Idioma wólof que significa calabaza.[12][13]
Se cree que el porongo fue una de las primeras plantas cultivadas, sobre todo para almacenar agua en sus frutos. De origen probablemente africano,[14][15] L. siceraria aparece en excavaciones antiquísimas; en África y América se han encontrado restos datados alrededor del XII milenio a. C. Se presume que pudo haber sido transportada en el curso de las migraciones humanas.[16] Los frutos maduros, capaces de flotar, también contribuyeron en su difusión hacia América,[14][17] donde ya era cultivada hace por lo menos 10 mil años,[18][19] y era usada ampliamente antes de la llegada de Cristóbal Colón.[20] De hábitat cosmopolita, se la registra desde muy antiguo en numerosas culturas, respondiendo a diferentes nombres, como botijo de pastor.
En Las Vegas, Ecuador,[18][21] han sido encontrados fitolitos de especímenes domesticados del fruto datados por radiocarbono entre 10.130 a 9.320 años antes del presente.
En el Perú es usado desde hace milenios para la elaboración de mates burilados. En el Cono Sur es el material tradicionalmente empleado para fabricar los recipientes para el mate, una bebida estimulante elaborada con las hojas de Ilex paraguariensis.
En el acta legislativa emitida por Carlomagno Capitulare de villis vel curtis imperii, en la que ordena las plantas que deben ser cultivadas en los jardines reales, se encuentra la cucurbita, identificada actualmente como Cucurbita lagenaria.[22]
La especie cosmopolita se caracteriza por ser altamente versátil en forma y tamaño, habiendo quizás una diferenciación taxonómica entre Asia y África que es difícil de acomodar a las morfologías de América,[23] y que en los cultivos más populares parece haberse diluido con la globalización. Los cultivos que producen los frutos más grandes se encuentran en el oeste de África, y los más parecidos a una serpiente en Asia.[17] La especie posee cultivos que se consumen inmaduros como verdura de estación ("calabacines"), populares en Asia.
Los cultivares de esta especie están íntimamente relacionados con los fines a los que se destinan los frutos de cada variedad.[24]
Semillas de Lagenaria siceraria var. peregrina.
Cultivares populares para adornos (izq. "Swan", "Goose" o "Speckled Swan"; der. "Apple").[25]
De tipo "Maranka".
Detalle de la flor.
El fruto aún verde se emplea como verdura; en los cultivares de buena calidad es muy similar en sabor y textura a la zucchina (Cucurbita pepo). En China es frecuente en la gastronomía del sur, donde se lo conoce como huzi (en chino, 葫子; pinyin, húzi); se lo emplea salteado o en sopas. En el Japón se acostumbra secarlo para su conservación, cortado en tiras que se marinan o salan; conocido como kampyō, forma parte de numerosos platos vegetarianos. En la India se emplea en currys, y las hojas y brotes tiernos se cuecen y usan en sopas y guisados.
Las semillas son ricas en aceite comestible; en el sur de Asia se utiliza para frituras o se prepara sobre la base de ellas un cuajo vegetal similar al tofu. En Centroamérica las semillas tostadas y molidas se utilizan para preparar una bebida similar a la horchata.
Otras variedades son sumamente amargas, al punto de resultar incomestibles. Dymock sugiere que algunas pueden resultar tóxicas, con efectos similares a los del elaterio (Ecballium elaterium).
La pulpa fibrosa junto a las semillas tiene efectos laxantes y eméticos, mientras que la piel tierna y la decocción de la corteza actúan como diuréticos. Hervido, es sumamente digestivo, y ayuda en el tratamiento de la indigestión y la acidez estomacal. El extracto de las flores parece ser moderadamente antibiótico; en China se utiliza como tratamiento para la diabetes mellitus;[26] mientras que el aceite se emplea como vermífugo y es aplicado tópicamente para aliviar eccemas o ampolladuras en América.[27]
En Argentina, Bolivia, Chile, Uruguay, Paraguay, y Brasil, el fruto seco y curado es el recipiente tradicional para el mate, a tal punto que la bebida toma su nombre por metonimia del término quechua para la calabaza: mati o mathi.[28]
En zonas rurales de México, el guaje es secado y ahuecado para almacenar agua, en esta forma se le conoce como guaje o bule; mientras que en El Salvador y Guatemala se le llama tecomate, y se tapona con un olote (lo que queda cuando al elote se le quitan los granos de maíz) o con un corcho.
Cuando se corta sólo la base para fabricar un pequeño plato se le conoce como jícara, y en algunos lugares también es utilizado para que los canarios construyan sus nidos cuando viven en cautiverio. En Chiapas, en el sureste de México, se le conoce como pumpo al que tiene forma de botella y es empleado para llevar agua cuando se va a la parcela, y como tol al de forma globosa, para poner las tortillas con o sin manta y que conserven lo caliente por más tiempo.
En todo el mundo algunas variedades, las llamadas calabacillas, "de botija" o "de botella", se han empleado para el almacenamiento y transporte de líquidos como cantimploras. La variedad llamada en la India katutumbi alcanza gran tamaño y se emplea en Oriente y en Hawái como recipiente para presentar la comida.
En España, como en gran parte de Europa y el Norte de África, ha quedado variada documentación sobre la botija de calabaza (calabazo, botija de pastor o barril de peregrino, entre otras muchas denominaciones),[29] citada ya por Menéndez Pidal, que definía el calabazo como término del castellano antiguo usado para designar una "vasija en forma de calabaza". Siguiendo su morfología se diseñó la vasija alfarera como parte del ajuar o la impedimenta de agricultores y pastores, continuando la tradición popular de referirse a este primitivo modelo de cantimplora; fue utilizada para llevar vino o agua y llegaba a tener una capacidad de dos litros.[30]
Se utiliza como caja de resonancia para la tambura, un tipo de guitarra; otros instrumentos de percusión y de cuerda también lo emplean, tal es el caso del berimbau de la Capoeira de Brasil. Así mismo, se utiliza para la construcción de varios instrumentos de cuerda, como sachaguitarra, atamisqueña, N'gonis,[31] Akontings,[32] Nyatitis,[33] Ek tara, Rudra Vina, Saraswati Vina, Sitar y Kora; y en otros instrumentos de percusión, como el típico mapuche wada,[34] el balafón, el güiro o el shekere.
En Perú existe una larga tradición en la fabricación del mate burilado. Mantuvo diversos estilos durante el Antiguo Perú y se transformó durante la Colonia.
En Bolivia El Tutumo es una pequeña población en el departamento de Santa Cruz, a 17 km de la capital cruceña, que lleva ese nombre por la abundancia del árbol productor del porongo; si bien la palabra tutumo o totumo alude más bien a la Crescentia cujete.[35]
En Venezuela es utilizado para elaborar la "zaranda", que es un juego tradicional originario de los indios nativos, y se juega principalmente en los llanos venezolanos durante la época de Semana Santa. La "zaranda" es una especie de trompo elaborado con el fruto seco de esta planta.
Lagenaria siceraria fue descrita por (Molina) Standl. y publicado en Publications of the Field Museum of Natural History, Botanical Series 3(3): 435. 1930.[36]
Acocote Museo del Pulque y Las PulqeriasNo confundir con Porongo (Bolivia) Lagenaria siceraria es una planta trepadora de la familia de las cucurbitáceas, cuyo fruto tierno es comestible; se cultiva principalmente para ser utilizado como recipiente una vez seco. Recibe los nombres comunes de mate, calabaza de peregrino, calabaza vinatera, capallu de Chile y guada de Chile; guaje, bule, jícaro, porongo o acocote en México; choco en Colombia; y bangaño o bangaña en Cuba, la República Dominicana y la costa caribe de Colombia.
Edankuia (Lagenaria siceraria) Cucurbitaceae familiako espeziea da. Hustu eta gero ardoa zein beste edozein likido gordetzeko erabili izan den kui-barietatea da.[1]
Hazitako lehendabiziko landareetako bat izan zen eta Goi Paleolitoko aztarnategietan topatu dute. Adituen ustetan, giza-migrazioen bidez zabaldu zen.[2]
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Edankuia (Lagenaria siceraria) Cucurbitaceae familiako espeziea da. Hustu eta gero ardoa zein beste edozein likido gordetzeko erabili izan den kui-barietatea da.
Hazitako lehendabiziko landareetako bat izan zen eta Goi Paleolitoko aztarnategietan topatu dute. Adituen ustetan, giza-migrazioen bidez zabaldu zen.
Pullokurpitsa eli kalebassi (Lagenaria siceraria) on kurkkukasveihin kuuluva köynnöskasvi. Pullokurpitsa on rentovartinen, suurilehtinen, ja sillä on pienet, valkoiset kukat.[1] Sen hedelmää käytetään ravintona, ja siitä valmistetaan myös soittimia, talousastioita ja muita tarve-esineitä.
Pullokurpitsa eli kalebassi (Lagenaria siceraria) on kurkkukasveihin kuuluva köynnöskasvi. Pullokurpitsa on rentovartinen, suurilehtinen, ja sillä on pienet, valkoiset kukat. Sen hedelmää käytetään ravintona, ja siitä valmistetaan myös soittimia, talousastioita ja muita tarve-esineitä.
La calebasse, ou gourde, ou louche est une espèce de plantes herbacées annuelles de la famille des Cucurbitacées, cultivée comme plante potagère pour son fruit caractéristique également dénommé calebasse. Ce fruit est utilisé à l'état sec depuis des temps préhistoriques dans toutes les régions du monde pour fabriquer divers objets (ex. : récipient portatif pour boisson), ou plus rarement consommé à l'état frais comme légume.
Nom commun : calebasse, gourde, gourde pèlerine, cougourde, cougourdon (surtout dans la région niçoise), cuyon (dans le Sud-Ouest), courge-bouteille. Allemand : Flaschenkürbis ; anglais : calabash gourd, bottle gourd ; espagnol : calabaza, cajombre.
Nom scientifique : Lagenaria siceraria (Molina) Standl., famille des Cucurbitacées, tribu des Benincaseae.
Synonymes :
La calebasse est également le fruit d'une plante différente, le calebassier, un petit arbre tropical de la famille des Bignoniacées.
Lagenaria siceraria est une plante annuelle, rampante ou grimpante, à longues tiges ramifiées munies de vrilles rameuses opposées aux feuilles. Les feuilles, alternes, simples, arrondies, sont pileuses mais douces au toucher.
La plante est monoïque et les fleurs unisexuées blanches s'ouvrent au crépuscule.
Le fruit est charnu, de forme variable, sphérique ou allongé ; il ressemble souvent à une bouteille ou à une amphore, avec une partie renflée et un col plus ou moins long. Il peut atteindre 1 m de long, voire plus. Le péricarpe du fruit se dessèche et se lignifie à maturité et devient dur comme du bois.
La plante a été sélectionnée pour répondre aux besoins humains. Les vestiges trouvés en Afrique (Zimbabwe, Zambie) étaient comestibles, mais leur coque fragile et non imperméable était impropre à l'usage caractéristique d'une gourde[1],[2].
Cette espèce est originaire des régions tropicales d'Afrique et d'Asie[3]. Son aire d'origine exacte est inconnue, parce que le fruit flotte et peut ainsi s'être répandu partout dans le monde sans intervention humaine[2], et parce qu'il s'agit d'une plante domestiquée que les humains ont pu transporter au cours de leur migration puis faire évoluer. Elle est signalée en Afrique du Sud dès 2000 avant notre ère[3]. Présente de façon très précoce en Amérique, elle fait partie des rares plantes à avoir été commune à l'ancien et au nouveau mondes, avant l'échange colombien[4].
La culture de cette plante et l'utilisation de ses fruits comme récipients est très ancienne. C'est une plante qui est citée par Pline l'Ancien et qui figurait sous le nom de cucurbita parmi les plantes potagères recommandées dans le capitulaire De Villis au Moyen Âge.
Cette plante préfère un sol frais et meuble, bien fumé. La multiplication se fait par semis, au printemps, en godets, dans un endroit abrité et maintenu au chaud (20 °C) ; les jeunes plants sont repiqués lorsque le risque de gelée n'est plus à craindre et la terre suffisamment réchauffée, vers le 15 mai.
La croissance est très rapide. Prévoir un palissage pour permettre à la plante de grimper.
La récolte des jeunes fruits tendres destinés à la consommation se fait environ deux mois après le semis. Les fruits mûrs destinés à être séchés se récoltent en fin de saison avant les gelées d'automne.
De gros fruits se cultivent en Afrique, au Mali, dans la région qui borde le fleuve Niger, et sont principalement destinés à la fabrication d'ustensiles de cuisine et au transport de denrées et d'eau. Le fruit se présente avec un diamètre qui peut varier de 150 à 600 mm. Une fois coupé, il est vidé de ses graines sèches et est prêt à l'usage, comme grand bol (équivalent d'un saladier en Europe), gourde bouchonnable pour le transport (notamment du lait par les Peuls en pays Dogon) ou louches végétales. Il semble que ces cultures[Lesquelles ?] ont soigneusement sélectionné différentes variétés à usage non alimentaire pour différents usages.
On dénombre plusieurs variétés.
Les fruits jeunes, plutôt fades, se préparent comme des courgettes. Ce légume est surtout consommé en Inde et en Extrême-Orient. Certaines variétés, trop amères à cause de leur teneur en cucurbitacines, ne sont pas comestibles.
Les fruits séchés sont utilisés pour la fabrication de divers objets traditionnels, notamment ustensiles de cuisine (récipients, louches, gourdes, coffrets, étuis), flotteurs ou d'étuis péniens chez certaines peuplades de Nouvelle-Guinée ou d'Afrique, le brassage et le transport de bières traditionnelles, ainsi que la préparation du maté.
Les calebasses sont utilisées pour fabriquer la kora ouest-africaine (luth harpe), le xalam / ngoni (luth) et le goje (violon traditionnel). Ils servent également de résonateurs sous les lames du balafon (marimba ouest-africain). La calebasse est également utilisée dans la fabrication des instruments de musique shegureh (un hochet pour femmes sierra léonais) et balangi (un type de balafon sierra-léonais). Parfois, les grosses calebasses sont simplement creusées, séchées et utilisées comme instruments de percussion, en particulier par les Peuls, les Songhaï, les Gurophones et les Haoussas. On peut citer également l’utilisation dans la fabrication des berimbau, maracas, sanza, sitar, oporo entre autres.
La calebasse peut aussi être utilisée dans la fabrication de marionnettes.
La plante est aussi utilisée comme plante grimpante ornementale pour décorer treilles et tonnelles.
Le fruit, une fois vidé, peut être utilisé comme nid pour oiseau.
En faisant pousser la calebasse dans un moule de façon à ce qu’elle en épouse la forme, on peut fabriquer, par exemple, des verres biodégradables[5].
La calebasse, ou gourde, ou louche est une espèce de plantes herbacées annuelles de la famille des Cucurbitacées, cultivée comme plante potagère pour son fruit caractéristique également dénommé calebasse. Ce fruit est utilisé à l'état sec depuis des temps préhistoriques dans toutes les régions du monde pour fabriquer divers objets (ex. : récipient portatif pour boisson), ou plus rarement consommé à l'état frais comme légume.
Nom commun : calebasse, gourde, gourde pèlerine, cougourde, cougourdon (surtout dans la région niçoise), cuyon (dans le Sud-Ouest), courge-bouteille. Allemand : Flaschenkürbis ; anglais : calabash gourd, bottle gourd ; espagnol : calabaza, cajombre.
Nom scientifique : Lagenaria siceraria (Molina) Standl., famille des Cucurbitacées, tribu des Benincaseae.
Synonymes :
(=) Cucurbita lagenaria L., c'est le nom encore utilisé par les jardiniers (=) Cucurbita leucantha Duchesne (=) Cucurbita longa hort. (≡) Cucurbita siceraria Molina (basionyme) (=) Lagenaria lagenaria (L.) Cockerell, nom. inval. (≡) Lagenaria leucantha Rusby (=) Lagenaria vulgaris Ser.La calebasse est également le fruit d'une plante différente, le calebassier, un petit arbre tropical de la famille des Bignoniacées.
Ball de ghné mhór plandaí a chuimsíonn na toim, agus roinnt bheag cineálacha dreapairí adhmadacha le gais fhéithleannacha, duillsilteach nó síorghlas. Dúchasach don leathsféar thuaidh, agus fástar go forleathan mar mhaisiúchán í. Na duilleoga urchomhaireach, baill an phéire nasctha timpeall ar an ngas go minic. Na bláthanna déliopach, go minic cumhra, in ascaillí na mbláthanna. Na caora dearg, gorm nó dubh. Pailníonn leamhain an fheithleog choitianta (an féithleann) is iad ag eitilt istoíche, agus táirgeann sí seo boladh cumhra san oíche.
Obična tikvica (vrg tikva, tikva vrg (lat. Lagenaria siceraria) je biljka puzavica iz porodice Cucurbitaceae (u koju pripadaju i krastavci kao i ostale tikve i bundeve).
Uzgaja se zbog svojih plodova, koji se ili beru mladi i koriste kao povrće ili se beru kada sazriju i osuše pa se koriste za razne namjene kao što su: posude, pribor ili lule. Mladi plodovi imaju svjetlo zelenu glatku koru i meso bijele boje.
Ova biljka je jedna od prvih uzgajanih biljaka na svijetu i uzgajana je ne zbog hrane, već zbog praktične upotrebe. Potječe iz Azije ili Afrike. To je jedina vrsta tikve, koja se uzgajala u Europi prije otkrića Amerike, iz koje potječe većina ostalih vrsta tikava i bundeva.
Meso ove tikve sadrži 85-95% vode i niske je kalorijske vrijednosti od 20 kcal/100 g. Pored vode sadrži i nešto ugljikohidrata, bjelančevina, vitamina A, B i C i minerale kalcij i željezo.
Izdanci, hvataljke i lišće ove biljke mogu se također koristiti u prehrani.
Tikva vrg često se koristi kao povrće u južnokineskoj kuhinji i to kao sastojak juhe ili se prži u woku.
U Japanu se najčešće prodaje u obliku suhih, mariniranih komada poznatih kao „kanpyo“, koji su jedan od sastojaka za izradu rolanog sushija. U talijanskoj kuhinji poznata je kao cucuzza (množina: cucuzze).
U Srednjoj Americi sjemenke ove tikve prže se i melju i zajedno s drugim sastojcima (uključujući rižu, cimet i piment) koriste za izradu tradicionalnog napitka "horchata". Vrg je poznat pod nazivom morro ili jicaro.
U Tanzaniji sjemenke s mesnim omotačem pažljivo se kuhaju sa šećerom i zatim boje različitim prehrambenim bojama radi dobijanja slatkiša pod nazivom "buyu" (množina:"mabuyu").
U Indiji poznata je kao lauki, dudhi ili ghiya na hindiju, churakka na malajalamu, Jatilao na asamskom, lau na bengalskom, Sora kaaya na telugu, dudhi-Bhopala na maratiju, sorekayi na kannadajskom i suraikkaai ili sorakkay na tamilskom.
Na arapskom jeziku ova tikva naziva se qara. Mladi nježni plodovi kuhaju se kao ljetne bundevice.
U Vijetnamu poznata je kao bau canch ili bau nam i koristi se u velikom broju jela: kuhana i pržena, a koristi se i kao ljekovita biljka.
Osušena tikva vrg koristi se kao lula za pušenje. U dramskoj umjetnosti lula od tikve koristi se kao model za lulu Sherlocka Holmesa, iako pisac Arthur Conan Doyle nikada nije spominjao ovakav oblik lule.
U nekim dijelovima Indije osušena tikva (nazvana surai-kuduvai na tamilskom) koristi se kao plovak za učenje plivanja u seoskim područjima. Osušena i očišćena kora tradicionalno se koristi za izradu glazbenih instrumenata kao što su tanpura, veena itd.
Na Karibima vrg najčešće se koristi za izradu posuđa poput šalica. Može se koristiti za nošenje vode ili raznih predmeta poput riba za vrijeme ribolova itd. U nekim zemljama zanatlije od njih izrađuju raznobojne torbe. Na Jamajci su zaštitni znak življenja u skladu s prirodom Rastafarijanaca. Na Haitiju ova biljka je visoko poštovana, jer se koristi za izradu svetih zvečki koje se koriste u Vudu religiji.
Obična tikvica (vrg tikva, tikva vrg (lat. Lagenaria siceraria) je biljka puzavica iz porodice Cucurbitaceae (u koju pripadaju i krastavci kao i ostale tikve i bundeve).
Uzgaja se zbog svojih plodova, koji se ili beru mladi i koriste kao povrće ili se beru kada sazriju i osuše pa se koriste za razne namjene kao što su: posude, pribor ili lule. Mladi plodovi imaju svjetlo zelenu glatku koru i meso bijele boje.
Ova biljka je jedna od prvih uzgajanih biljaka na svijetu i uzgajana je ne zbog hrane, već zbog praktične upotrebe. Potječe iz Azije ili Afrike. To je jedina vrsta tikve, koja se uzgajala u Europi prije otkrića Amerike, iz koje potječe većina ostalih vrsta tikava i bundeva.
Meso ove tikve sadrži 85-95% vode i niske je kalorijske vrijednosti od 20 kcal/100 g. Pored vode sadrži i nešto ugljikohidrata, bjelančevina, vitamina A, B i C i minerale kalcij i željezo.
Izdanci, hvataljke i lišće ove biljke mogu se također koristiti u prehrani.
Labu air atau labu sayur (Lagenaria siceraria) adalah sejenis labu yang buah mudanya dapat disayur dan buah tuanya dijadikan wadah air, tabung, kantung hias, ataupun koteka. Labu air masih berkerabat dekat dengan beligo dan rasanya pun bermiripan. Bentuk buahnya bervariasi, mulai dari membulat hingga lonjong memanjang.
Tumbuhan ini diketahui sebagai salah satu tanaman budidaya tertua, tetapi ditanam bukan untuk bahan pangan melainkan untuk dijadikan alat rumah tangga.
Karena bentuknya, peralatan laboratorium yang berbentuk menyerupai buah labu air juga dinamakan labu, seperti labu ukur dan labu Erlenmeyer.
Flöskuker (fræðiheiti: Lagenaria siceraria) er tegund graskera af graskersætt sem er oft notað til að búa til ílát, hljóðfæri eða hina ýmsu listmuni.
La zucca a fiasco, zucca da vino[1], zucca bottiglia, zucca lagenaria[2], cocozza (Lagenaria siceraria (Molina) Standl., 1930) è una pianta della famiglia Cucurbitacee.[3] Produce zucche utilizzate anche come varietà ornamentali. È l'unica zucca presente nel vecchio continente prima della scoperta dell'America, da dove invece provengono le zucche del genere Cucurbita. Della lagenaria parlano Columella e Plinio, il quale afferma che assomiglia al cetriolo, almeno per quanto riguarda il tipo di coltivazione.
Le lagenarie, al pari delle zucchine e simili, possono essere consumate cotte e possono inoltre essere conservate utilizzando aceto. Si predilige in cucina l'utilizzo dei frutti più giovani, i quali tra l'altro presentano un elevato grado di delicatezza e di succosità.
Nei paesi in cui tale specie è coltivata, si utilizzano i gusci come vasi e contenitori di vario genere, quali recipienti e contenitori (fiaschi, borracce, ecc.) in cui conservare, per breve periodo, acqua, vino o altri liquidi. Le lagenarie vengono inoltre utilizzate per fabbricare strumenti musicali e astucci penici.
Ne esiste una varietà nota come Lagenaria siceraria var. longissima, o "zucca da pergola", i cui frutti hanno una forma molto allungata invece della tipica forma a fiasco;[4] nella coltivazione a pergola pendono in basso per gravità, mentre nella coltivazione spontanea sul terreno si ricurvano e prendono una forma a "serpentello".
Queste zucche sono utilizzate per preparare delle zuppe (ad esempio, la zuppa verde del Cilento) o mangiate con la pasta,[4] tradizione della cucina siciliana, cilentana e napoletana. Le foglie hanno una caratteristica consistenza vellutata, e le cime con le foglie più tenere vengono anch'esse consumate come minestra e come contorno, ad esempio saltate in padella. Esse sono note come tenerumi; questo uso è particolarmente diffuso in Sicilia,[4] dove i tenerumi vengono anche utilizzati nella cucina creativa insieme ai ricci di mare e in varie altre zuppe miste di verdure. I tenerumi vengono utilizzati anche per accompagnare la pasta all'interno del pesto rosso.
La zucca a fiasco, zucca da vino, zucca bottiglia, zucca lagenaria, cocozza (Lagenaria siceraria (Molina) Standl., 1930) è una pianta della famiglia Cucurbitacee. Produce zucche utilizzate anche come varietà ornamentali. È l'unica zucca presente nel vecchio continente prima della scoperta dell'America, da dove invece provengono le zucche del genere Cucurbita. Della lagenaria parlano Columella e Plinio, il quale afferma che assomiglia al cetriolo, almeno per quanto riguarda il tipo di coltivazione.
Lagenaria siceraria (binomen a Paulo Carpenter Standley post Ioannem Ignatium Molina statutum) est planta in Africa sponte crescens, abhinc multis millenniis in Africa, Asia et America culta, hominibus comestibilis aliisque modis utilis.
Haec stipula ad biologiam spectat. Amplifica, si potes! Lagenaria siceraria (binomen a Paulo Carpenter Standley post Ioannem Ignatium Molina statutum) est planta in Africa sponte crescens, abhinc multis millenniis in Africa, Asia et America culta, hominibus comestibilis aliisque modis utilis.
Pudeļķirbis (Lagenaria siceraria), arī trauku ķirbis, lagenārija[1] un kalebass, ir ķirbju dzimtas viengadīga vīteņaugu suga. Dabiskais izplatības areāls ir Dienvidaustrumāzijā, bet to kultivē un audzē siltumnīcās daudzviet arī citur pasaulē. Pudeļķirbju augļi ir bumbierveida, kas attālināti atgādina pudeles, no tā arī radies nosaukums. Tiklīdz augļi sāk veidoties tie pēc garšas un izskata atgādina gurķus, bet vēlāk to miza kļūst cietāka. Tie ir ne tikai pārtikas augi, bet arī ārstniecības augi.
Pudeļķirbis ir siltumu, mitrumu un gaismu mīlošs augs. Labi aug neitrālā augsnē, tas ir, ne skābā, ne sārmainā augsnē. Vēsāka klimata apstākļos pudeļķirbjus audzē siltumnīcās.
Svaigi augļi satur daudz un dažādu vitamīnu, tajā skaitā, C, B1, B2, B6 un E. Augļos ir arī dabiskais cukurs un dažādas minerālvielas — kālijs, fosfors, nātrijs, kalcijs, magnijs, dzelzs un citi. Pudeļķirbju šķidrums veicina kaitīgo vielu izvadīšanu no organisma. Pudeļķirbju lietošana ir ieteicama kuņģa čūlas, gastrītu, hemorozes gadījumos.[2]
Pudeļķirbis (Lagenaria siceraria), arī trauku ķirbis, lagenārija un kalebass, ir ķirbju dzimtas viengadīga vīteņaugu suga. Dabiskais izplatības areāls ir Dienvidaustrumāzijā, bet to kultivē un audzē siltumnīcās daudzviet arī citur pasaulē. Pudeļķirbju augļi ir bumbierveida, kas attālināti atgādina pudeles, no tā arī radies nosaukums. Tiklīdz augļi sāk veidoties tie pēc garšas un izskata atgādina gurķus, bet vēlāk to miza kļūst cietāka. Tie ir ne tikai pārtikas augi, bet arī ārstniecības augi.
Pokok Labu Parang (bahasa Inggeris: Calabash) adalah sejenis pokok ulam yang terdapat di hutan Malaysia. Nama botaninya Lagenaria siceraria. Pokok Labu Parang merupakan sejenis pokok menjalar yang ditanam bagi mendapatkan buahnya, yang boleh dituai semasa putik sebagai sayuran atau dituai matang, dikeringkan dan digunakan sebagai bekas, botol atau alat muzik. Bagi tujuan ini, salah satu sub-spesies Labu Parang yang lebih panjang dan tirus dikenali sebagai labu botol. Buah lamu segar memiliki warna hijau muda licin dan sis putih.
Pokok labu merupakan salah satu pokok yang ditanam di dunia, ditanam bukan sebagai makanan tetapai bagi bekas simpanan.[1] It was named for the calabash tree (Crescentia cujete).
Ia biasanya dikenali sebagai pokok ditanam di kawasan tropika dan separa tropika, originatingberasal dari Asia menurut sesetengah sumber, dan Afrika daripada sumber lain. Ia mudah tumbuh liar. Sejenis labu yang hidup liar dijumpai baru-baru ini di Zimbabwe.[2] Labu awal ini memiliki kulit nipis yang tidak tahan bagi penghantaran. Labu masa kini memiliki kulit tebal melalui penanaman.[3]
Penyelidikan terkini menunjukkan dua pendomestikan yang tidak berkait: yang pertama sekitar 8–9 juta tahun dahulu di Asia, yang kedua sekitar 4 juta tahun dahulu di Afrika. Kulit labu yang ditanam, tidak seperti saudara liarnya, adalah tebal dan tahan air. Disebabkan ketahanann dan ringan, ia mampu tersebar meluas tanpa campur tangan manusia kerana biji benihnya kekal mampu bercambah walaupun terapung di laut untuk tempoh yang lama. Fakta bahawa orang mengumpul, menyimpan dan menyemai biji benih buat masa yang lama sehinggakan ia boleh dibukti melalui genetik dan mendorong kepada perubahan bentuk bagi labu Asia dan labu Afrika. Ini membolehkan mengenal pasti asal labu di kawasan berlainan. Sementara itu, penyelidikan menunjukkan labu yang dijumpai dalam jumpaan arkeologi Amerika lebih hampir kepada subspesies labu Asia berbanding labu Afrika.[4]
Sebagaimana ahli keluarga Cucurbitaceae, labu memiliki cucurbitacin yang diketahui mengandungi cytotoksin. Toksin yang dikenali sebagai sebatian tetracyclic triterpenoid cucurbitacins wujud dalam buah dan sayuran keluarga timun, bertanggung jawab bagi rasa pahit dan mampu mennyebabkan ulser perut. Dalam kes melampau, orang mati akibat meminum air labu.[5][6]
. PMID 16352716. Dicapai November 17, 2009. Pokok Labu Parang (bahasa Inggeris: Calabash) adalah sejenis pokok ulam yang terdapat di hutan Malaysia. Nama botaninya Lagenaria siceraria. Pokok Labu Parang merupakan sejenis pokok menjalar yang ditanam bagi mendapatkan buahnya, yang boleh dituai semasa putik sebagai sayuran atau dituai matang, dikeringkan dan digunakan sebagai bekas, botol atau alat muzik. Bagi tujuan ini, salah satu sub-spesies Labu Parang yang lebih panjang dan tirus dikenali sebagai labu botol. Buah lamu segar memiliki warna hijau muda licin dan sis putih.
Pokok labu merupakan salah satu pokok yang ditanam di dunia, ditanam bukan sebagai makanan tetapai bagi bekas simpanan. It was named for the calabash tree (Crescentia cujete).
De fleskalebas (Lagenaria siceraria) is een eenjarige, eenhuizige, kruipende of klimmende, kruidachtige plant uit de komkommerfamilie (Cucurbitaceae). De soort vormt meer dan 10 m lange, gegroefde, klierachtig behaarde stengels met vertakte ranken. De bladstelen zijn 5-30 cm lang. De afwisselend geplaatste bladeren zijn 10-40 cm breed, ovaal, getand, ongelobd of drie- tot zevenlobbig. Als de bladeren gekneusd worden, ruiken ze naar muskus.
De tot 10 cm brede bloemen staan solitair in de bladoksels. De vijf kroonbladen zijn wit en wollig behaard. De mannelijke bloemen hebben 5-25 cm lange bloemstelen. De vrouwelijke bloemen zijn kortgesteeld.
De vruchten variëren sterk in vorm en grootte. Ze kunnen rond, peervormig, buikig, fles- of knotsvormig zijn. Vaak zijn ze gekromd. De vruchten kunnen tot 1 m lang worden. De rijpe, harde schil is groen of wit gespikkeld tot wit. De schil is zelden geribd of rimpelig. Het vruchtvlees van jonge vruchten is sappig en wit-groenig van kleur. Sommige rassen smaken bitter, deze zijn giftig. De vruchten bevatten witte of bruine, tot 2 cm grote zaden. Bij oudere kalebassen verschrompelt het vruchtvlees en blijven alleen de harde, houtige, bruine schil en de zaden over.
De fleskalebas kan worden gekookt en gestoofd en als groente worden geserveerd. Van bittere kalebassen zijn alleen de zaden eetbaar. Ook zijn de bladeren en jonge scheuten eetbaar. Houtige fleskalebassen worden ook gebruikt voor houtsnijwerk als lepels, bekers, olie- en waterkruiken, schotels, borden, potten, hoeden en drijvers voor visnetten. Ook worden er kunstvoorwerpen en muziekinstrumenten als de Afrikaanse marimba, de luit, de Indiase sitar, trommels en ratels van gemaakt. In Nieuw-Guinea wordt de fleskalebas als peniskoker gebruikt.
De fleskalebas komt van nature voor in tropisch Afrika, waar ook vele verwante soorten in het wild groeien. De fleskalebas werd al in 6000 v.Chr. verbouwd in Zuid-Amerika en is in 3500 jaar oude graven in Egypte aangetroffen. Het is een van de weinige nutsgewassen die al in de prehistorie op twee continenten tegelijkertijd werd verbouwd. De fleskalebas wordt tegenwoordig wereldwijd in de (sub)tropen geteeld.
De fleskalebas moet niet verward worden met de flespompoen, wat een ras is van de muskaatpompoen (Cucurbita moschata).
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Lagenaria siceraria op Wikimedia Commons. Bloem
Blad
Uit fleskalebas gemaakte hoofdvormige lamp
Afbeelding uit de Codex Tacuinum Sanitatis, het zou goed zijn voor cholerische persoonlijkheden
Bloem
Blad
Uit fleskalebas gemaakte hoofdvormige lamp
Afbeelding uit de Codex Tacuinum Sanitatis, het zou goed zijn voor cholerische persoonlijkheden
Multimedia w Wikimedia Commons Tykwa pospolita, kalebasa (Lagenaria siceraria (Molina) Standl.) – gatunek jednorocznych, pnących roślin tropikalnych z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae).
Gatunek pochodzi z Afryki, z Zimbabwe, ale rozprzestrzenił się szeroko na obszarach o klimacie tropikalnym, w tropikach jest też powszechnie uprawiany[3]. Obecnie występuje nie tylko w Afryce, ale również w Azji i obydwu Amerykach. Do Ameryki owoce tykwy zawędrowały niesione przez prądy morskie, a jej nasiona nie tracą w morskiej wodzie zdolności kiełkowania przez wiele miesięcy. Być może przeniesienie tykwy do Ameryk nastąpiło jednak przez zasiedlających je ludzi. Ocenia się, że miało to miejsce ok. 10 tysięcy lat temu[4].
Roślina jednoroczna, pnącze. Liście i pędy po roztarciu wydzielają charakterystyczny aromat, wydzielany przez dwa małe gruczoły występujące u nasady liści. Kwiaty otwierają się dopiero wieczorem i szybko więdną. Owoce mogą miesiącami dryfować po morzu, nie tracąc zdolności do kiełkowania[4].
W Afryce tykwa pospolita rośnie głównie na glebie piaszczystej i na czerwonych glinach, na terenach płaskich i na umiarkowanych stokach, na skalistych grzbietach, na brzegach rzek oraz w suchych miejscach koryt rzecznych, na siedliskach ruderalnych, w pobliżu dróg, często w cieniu. Jest powszechna w nadrzecznych zaroślach, ale także w lasach i sawannach z takimi gatunkami roślin, jak: Acacia, Colophospermum mopane, Faidherbia albida i Phragmites. Można ją również znaleźć na polach uprawnych sorga i kukurydzy[4].
Tykwa pospolita, kalebasa (Lagenaria siceraria (Molina) Standl.) – gatunek jednorocznych, pnących roślin tropikalnych z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae).
Lagenaria siceraria é uma espécie de Lagenaria.[1][2] É popularmente conhecida como porongo, purunga, purungo, porongueiro, porangueiro, cabaça, calabaça,[3] abóbora-d'água,[4] cabaceiro-amargoso,[5][6] cabaça-amargosa, cabaça-de-trombeta, cabaça-purunga, cabaço-amargoso, cuietezeiro, cuietezeira, taquera, colombro e cocombro. É nativa da África e da Índia.[7] Seus frutos são utilizados para se fazer cuias e cabaças.[3]
Sinônimos aceitos:[1]
"Porongo", "purunga" e "purungo" vêm do quíchua poronco, "vaso de barro com o gargalo estreito e comprido", através do espanhol rioplatense porongo.[3]
A Lagenaria siceraria é uma trepadeira anual e vigorosa com folhas grandes e aparência exuberante, tem rápido crescimento podendo florescer em apenas 2 meses após a semeadura. O caule grosso é sulcado longitudinalmente, a videira é ramificada e sobe por meio de gavinhas ao longo do tronco. A folhagem é coberta com pelos macios e tem um odor almiscarado quando esmagadas.[8]
Sementes
Frutos
Flor
Botão de flor
Lagenaria siceraria é uma espécie de Lagenaria. É popularmente conhecida como porongo, purunga, purungo, porongueiro, porangueiro, cabaça, calabaça, abóbora-d'água, cabaceiro-amargoso, cabaça-amargosa, cabaça-de-trombeta, cabaça-purunga, cabaço-amargoso, cuietezeiro, cuietezeira, taquera, colombro e cocombro. É nativa da África e da Índia. Seus frutos são utilizados para se fazer cuias e cabaças.
Calabash (Lagenaria siceraria) este un fruct‐legumă care seamănă cu o tărtăcuță decorativă, pepene verde și un dovlecel. Crește pe tulpini agățătoare și are o aromă discretă. Uneori, gustul său poate fi puțin amărui. Calabash este prezent, într-o formă sau alta, pe toate continentele și este destul de greu de stabilit originea sa exactă. Leguma poate fi folosită atât în bucătărie cât și în fabricarea unor instrumente sau vase decorative, atunci când este suficient de matură.
Calabash (Lagenaria siceraria) este un fruct‐legumă care seamănă cu o tărtăcuță decorativă, pepene verde și un dovlecel. Crește pe tulpini agățătoare și are o aromă discretă. Uneori, gustul său poate fi puțin amărui. Calabash este prezent, într-o formă sau alta, pe toate continentele și este destul de greu de stabilit originea sa exactă. Leguma poate fi folosită atât în bucătărie cât și în fabricarea unor instrumente sau vase decorative, atunci când este suficient de matură.
Flaskkurbits (Lagenaria siceraria) är en art i familjen gurkväxter. Växten är känd som vildväxande i Zimbabwe, men odlas i varma områden över hela världen. Frukten kan torkas, holkas ur och används till behållare eller till klanglåda för musikinstrument, såsom i en berimbau. Unga skott och omogna frukter kan användas som grönsak. Namnet kalebass eller kalabass används om de hårdskaliga typerna. Även namnformen kalebasspumpa eller kalabasspumpa förekommer.[1]
Den odlade flaskkurbitsen kan delas in i olika sortgrupper beroende på fruktens utseende och användning.
sort ur Clavata-gruppen
sort ur Typica-gruppen
En tebehållare av kalebass
lampa av kalebass
Wikimedia Commons har media som rör Flaskkurbits.
Flaskkurbits (Lagenaria siceraria) är en art i familjen gurkväxter. Växten är känd som vildväxande i Zimbabwe, men odlas i varma områden över hela världen. Frukten kan torkas, holkas ur och används till behållare eller till klanglåda för musikinstrument, såsom i en berimbau. Unga skott och omogna frukter kan användas som grönsak. Namnet kalebass eller kalabass används om de hårdskaliga typerna. Även namnformen kalebasspumpa eller kalabasspumpa förekommer.
Su kabağı (Lagenaria siceraria), kabakgiller (Cucurbitaceae) familyasından tek yıllık bir bitkidir. Sarılıcı bir bitki olduğu için, asma kabağı olarak da bilinir. Çeşitli şekil ve boyda olan türleri vardır. Genellikle sapı dar, alt kısmı şişmandır.
Eskiden süs amaçlı olarak ya da içi boşaltılarak su kabı olarak kullanılırdı -ki bu son kullanımından dolayı bitki, su kabağı şeklinde adlandırılmıştır. Bunun yanı sıra baş tarafından dip tarafına doğru ortadan ikiye kesilip, sap ve kapak ilave edilerek saz yapımında da kullanıldığı görülmektedir [1]. Günümüzde kabak lamba, süs eşyası ve heykel yapımında kullanılmaktadır. Ayrıca genellikle süs amaçlı kullanılan bir bitki olmasına karşın; bazı yörelerde yemeği de yapılmaktadır [2].
_in_Seoul.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_DSCF3570.jpg)
_Standl.,_1804.jpg)
![Sitar with resonator made from a bottle gourd.[38] Surbahar is similar but larger and with lower sounds (something like a bass sitar)[39]](http://en.wikipedia.org/wiki/File:Sitar3.jpg)
![The tambura or tanpura may have a toomba (although not in this picture), a resonator made of calabash at the end of the strings table.[41]](http://en.wikipedia.org/wiki/File:Shubha_Mudgal_in_playing_the_Tanpura_(2527339532).jpg)
_Bamako,ML_mon29oct2007-1315h.jpg)
|erişimtarihi= (yardım) |erişimtarihi= (yardım) 
İki çenekliler ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Su kabağı (Lagenaria siceraria), kabakgiller (Cucurbitaceae) familyasından tek yıllık bir bitkidir. Sarılıcı bir bitki olduğu için, asma kabağı olarak da bilinir. Çeşitli şekil ve boyda olan türleri vardır. Genellikle sapı dar, alt kısmı şişmandır.
Bầu, tên khoa học Lagenaria siceraria, là một loài thực vật có hoa trong họ Bầu bí (Cucurbitaceae). Loài này được (Molina) Standl. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1930.[1]
Dây leo thân thảo có tua cuốn phân nhánh, phủ nhiều lông mềm màu trắng. Lá hình tim rộng, không xẻ thùy hoặc xẻ thùy rộng, có lông mịn như nhung màu trắng; cuống có 2 tuyến ở đỉnh. Hoa đơn tính cùng gốc, to, màu trắng, có cuống hoa dài tới 20 cm. Quả mọng màu xanh dợt hay đậm, có hình dạng khác nhau hoặc tròn, dài thẳng hoặc thắt eo, vỏ già cứng hoá gỗ, thịt trắng. Hạt trắng, dài 1,5 cm.
Có nhiều thứ được trồng, khác nhau bởi hình dạng và kích thước của quả, như:
Quả tươi chứa 95% nước, 0,5% protid, 2,9% glucid, 1% cellulos, 21 mg% calcium, 25% phosphor, 0,2 mg% sắt và các vitamin: caroten 0,02 mg%, vitamin B1: 0,02 mg%, vitamin B2 0,03 mg%, vitamin PP 0,40 mg% và vitamin C 12 mg%. Trong quả còn có saponin. Quả bầu là nguồn tốt về vitamin B và vitamin C. Nhân hạt già chứa tới 45% dầu béo.
Quả bầu có vị ngọt, tính lạnh, có tác dụng giải nhiệt, giải độc, thông tiểu, tiêu thủng, trừ ngứa. Lá bầu có vị ngọt, tính bình. Tua cuốn và hoa bầu có tác dụng giải nhiệt độc. Còn có thứ bầu đắng, tính lạnh, hơi độc, có tác dụng lợi tiểu, thông đái dắt, tiêu thủng.
Bầu ngày nay đã được trồng phổ biến ở các vùng nóng trên thế giới. Quả bầu non thường được dùng để nấu canh, luộc hoặc xào... Lá non cũng có thể luộc để làm rau ăn.
Bầu mọc rất khoẻ, sinh nhiều rễ phụ ở các đốt thân. Bầu ưa đất cao ráo. Vì Vì bầu là loài dây leo, nên người ta thường làm giàn cho nó. Nếu trồng đúng thời vụ (tháng 10) và chăm sóc tốt, bầu cho nhiều quả, ít ruột, năng suất cao. Nếu ăn quả lúc còn non, hạt nhỏ, vỏ mềm; nếu để già thì nạc có vị chua và có xơ. Người ta cắt bầu thành khoanh, gọt bỏ vỏ cứng, loại bỏ hạt già, rồi thái miếng nhỏ dựng tươi, có khi đem phơi khô để cất dành. Hạt thu hái ở quả già, phơi khô [3].
Nói về hạnh phúc của đôi vợ chồng nghèo, có câu:
Nhắc nhở con người hãy nghĩ lấy tình tương thân, tương ái thì có câu:
Một giàn bầu nậm
Những trái bầu dài hình trụ, vỏ xanh trơn.
Bầu sao
Hoa bầu
Hạt bầu khô
Bầu, tên khoa học Lagenaria siceraria, là một loài thực vật có hoa trong họ Bầu bí (Cucurbitaceae). Loài này được (Molina) Standl. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1930.
Родиной считается Африка, территория современного Зимбабве. Откуда распространилась через Среднюю Азию в Китай. Обладая водонепроницаемостью, прочной стенкой и плавучестью, плоды морскими течениями попадали и на американские континенты. В культуре людьми лагенария обыкновенная в качестве посуды использовалась ещё до применения глиняной посуды и обнаруживалась в раскопках датируемыми 4000 лет до н.э.
Горлянку обычно выращивают в тропических или субтропических зонах, таких как Африка, Южная Америка или Китай.
В культуре в условиях средней полосы России лагенарию обыкновенную можно выращивать только рассадным способом и в условиях парников и теплиц[11][неавторитетный источник?][12][неавторитетный источник?].
Незрелые плоды (достигшие 15 см в длину) употребляют в пищу, по вкусу напоминают кабачки[13]. Используют как в сыром виде (завязи), так и для приготовления блюд и консервирования в фазе молочной спелости. Из семян зрелых плодов получают масло. Семена обладают глистогонным действием. Растение может использоваться как подвой для огурцов и дынь.
Зрелые плоды округлых и кувшиновидных подвидов и сортов используются в качестве сосуда для хранения пищи или воды, из плодов меньших размеров делают сосуды для питья. Также используются для изготовления ряда музыкальных инструментов: ко́ра, хулусы, балафон, гуиро, маракас, шекере. Плоды, обычно украшаемый выжженным или нарезным узором, в Южной Америке используется для заваривания и питья мате с помощью бомбильи.
Бутыль для жидкости с пробкой
Ёмкость из высушенного плода
Ковши из плодов лагенарии
Котека из высушенных плодов лагенарии
Резонатор ко́ры сделан из сухого плода лагенарии
Роспись узоров на плодах лагенарии (Перу)
Поделки из плодов лагенарии (Израиль)
Стебли могут использоваться для плетения.
Лагенария довольно широко изображалась художниками как овощ, так и изделия из него. В частности в:
Андреа Мантенья — «С Рождеством католиков. Поклонение волхов» (слева на изгороди)
Питер Артсен — «Женщина на овощном рынке» (внизу слева)
Караваджо «Фрукты» (посередине)
Ф. Снейдерс «Фруктовая лавка» (внизу слева)
Иоахим Юттеваль «Лот с дочерьми» (посередине привязан к посоху)
Гербрандт Экхаут «Дети в парке» (на поясе мальчика)
Верещагин В. В. «Дервиши в праздничных нарядах. Ташкент»
Родиной считается Африка, территория современного Зимбабве. Откуда распространилась через Среднюю Азию в Китай. Обладая водонепроницаемостью, прочной стенкой и плавучестью, плоды морскими течениями попадали и на американские континенты. В культуре людьми лагенария обыкновенная в качестве посуды использовалась ещё до применения глиняной посуды и обнаруживалась в раскопках датируемыми 4000 лет до н.э.
Горлянку обычно выращивают в тропических или субтропических зонах, таких как Африка, Южная Америка или Китай.
В культуре в условиях средней полосы России лагенарию обыкновенную можно выращивать только рассадным способом и в условиях парников и теплиц[неавторитетный источник?][неавторитетный источник?].
葫芦（学名：Lagenaria siceraria），別稱蒲瓜、扁蒲、瓠瓜、瓠子、蒲仔、匏仔[1]等，是属于葫芦科葫芦属的一种植物，它是爬藤植物，其果实也被称为葫芦。
葫芦是人类最早种植的植物之一，用作容器。估计它来源于非洲，在今天的墨西哥、秘鲁和泰国均有数千年的被种植的葫芦被发现。在埃及葫芦被作为陪葬品。在中国河南考古遗址出土的葫芦皮最早的是七至八千年前的[2]。河姆渡文化遗址中发现的葫芦子也有七千年的历史了[3]，有些学者怀疑在甲骨文中就已经有指葫芦的字了（卣）[4]。中国最早将葫芦称为瓠、匏和壶。在《诗经》、《论语》中均有提到葫芦。一个例子是《诗经·豳风·七月》中的“七月食瓜，八月断壶”。
一年生攀缘草本，具有软毛，卷须分枝；卵圆形的叶子互生；夏秋开白色花，雌雄同株。
葫芦的藤可达15米长，藤上有毛，叶子椭圆状或心状。果子可以从10厘米至一米不等，最重的可达一千克。葫芦喜欢温暖、避风的环境，种植时需要很多地方。幼苗怕冻。新鲜的葫芦皮嫩绿，果肉白色。
葫芦的果实可以在未成熟的时候收割作为蔬菜食用。在世界各地出产葫芦的地方葫芦都被作为食品使用。在中国烹饪中，葫芦可以做汤或者炒菜。在日本葫芦果肉被晒干食用。在中美洲葫芦子与其它香料一起做饮料的添加剂。此外葫芦的藤和叶也可以食用。
在所有出产葫芦的地区葫芦均被当作容器使用。木质化的葫芦可以用来承水、承酒、当作水杯、水壶使用。其果实剖开后称为“巹”，传统习俗新婚夫妇成礼时须用一对巹献酒，故而结婚又名“合巹”[5]。
道教认为葫芦可以凝聚气，因此使用葫芦装丹。在道教中葫芦已经超出了一般的容器，而有法器的作用。
中医认为葫芦有利尿消肿的作用（《神农本草经》），《伤寒类要》认为葫芦可以医治黄疸。
印度尼西亚巴布亚省的土著人使用葫芦制作阴茎端鞘（英语：koteka）。他们用石头加重葫芦，使它在生长时变长，获得需要的形状。
按照《白虎通》的记载，笙本来是葫芦做的（瓠曰笙）[6]。唐朝刘恂也写过：“交趾人多取无柄老瓠，割而为笙，上安十三簧，吹之，音韵清响，雅合律吕。”[7]《尧典》有「金石丝竹匏土革木」。直至今天在中国西南的少数民族中依然有实用葫芦制作的乐器使用，如葫芦丝。
风水认为葫芦可以避邪，因此在房屋前后种植葫芦。
.jpg)
.jpg)
.JPG)
_with_Bombilla_cropped.jpg)
(01).jpg)
|access-date=中的日期值 (帮助)
葫芦（学名：Lagenaria siceraria），別稱蒲瓜、扁蒲、瓠瓜、瓠子、蒲仔、匏仔等，是属于葫芦科葫芦属的一种植物，它是爬藤植物，其果实也被称为葫芦。
ヒョウタン（瓢箪、瓢簞、学名：Lagenaria siceraria var. gourda）は、ウリ科の植物。漢語では瓢（ひょう、瓠、匏とも表記）、瓢瓠（ひょうこ）、胡盧（ころ、葫盧、壺盧とも表記）ともいい、和語ではひさご、ふくべという[1]。 この植物の果実を加工して作られる「ひょうたん」は、「瓢」の「箪（容器）」という意味である。
最古の栽培植物の一つで、原産地のアフリカから食用や加工材料として全世界に広まったと考えられている。乾燥した種子は耐久性が強く、海水にさらされた場合なども高い発芽率を示す。
狭義には上下が丸く真ん中がくびれた形の品種を呼ぶが、球状から楕円形、棒状や下端の膨らんだ形など品種によってさまざまな実の形がある。
ヒョウタンは、苦み成分であり嘔吐・下痢等の食中毒症状を起こすククルビタシン[2]を含有し、果肉の摂取は食中毒の原因となる[3][4][5]。
ヒョウタンには大小さまざまな品種があり、長さが5センチくらいの極小千成から、2メートルを越える大長、また胴回りが1メートルを超えるジャンボひょうたんなどがある。
ヒョウタンと同一種のユウガオは、ククルビタシンの少ない品種を選別した変種で、食用となり干瓢の原料として利用される。 また、ヒョウタン型をした品種の中にも、ククルビタシンの少ない食用品種が存在する。
日本では、縄文時代草創期から前期にかけての遺跡である鳥浜貝塚から種子が出土している。文献史学上では『日本書紀』（720年成立）の中で瓢（ひさご）として初めて公式文書に登場する。その記述によると仁徳天皇11年（323年）、茨田堤を築く際、水神へ人身御供として捧げられそうになった茨田連衫子という男が、ヒョウタンを使った頓智で難を逃れたという。
古代のヒョウタンは現在のような括れた形態ではなく通常の植物の実のような筒のような形をしていたことが分かっており、突然変異で今日知られているような特徴的な形が発現し、それが人伝に栽培されて世界中に広まった、とされる。[要出典]
主に容器へ加工されて利用されるほか、強壮な草勢からスイカやカボチャの台木としても利用される。
果肉部分を除去し、乾燥させたものが容器として水筒や酒の貯蔵に利用されていた（微細な穴があるために水蒸気が漏れ出し、気化熱が奪われるため中身が気温より低く保たれる）。
軽くて丈夫なヒョウタンは、世界各国でさまざまな用途に用いられてきた。朝鮮半島ではヒョウタンをふたつ割りにして作った柄杓（ひしゃく）や食器を「パガチ」と呼び、庶民の間で広く用いられてきた。また、アメリカインディアンはタバコのパイプに、南米のアルゼンチン、ウルグアイ、ブラジルではマテ茶の茶器、またインドネシア・イリアンジャヤやパプアニューギニアなどでは先住民によってペニスケースとして使われている。
サンティアゴ・デ・コンポステーラ巡礼者が水を入れる
ラテン音楽では、ヒョウタンの内側をくりぬき外側に刻みを入れて棒でこすったり叩いたりして演奏するギロという打楽器がある。ほかに多くの弦楽器（コラ）、打楽器、管楽器、笛、笙などに使われる[8]。
済州島の海女は浮き用にヒョウタンを抱える[9]漁具としても使われる[10]。
出雲大社の爪剥祭では、生のヒョウタンを胴切にし、麻茎製の柄を付けたものをヒシャクとして、御神水を供える時に使用する伝統がある。これはヒョウタンに宿る霊力を用いるという意味を含むという[11]。
ポリネシア人が航海をする際に用いたとされ「魔法のヒョウタン」と呼ばれた[12]。
ニューギニア島の先住民が股間に着用するコテカに加工される。
ヒョウタンは水筒、酒器、調味料入れなどの容器に加工されることが多い。
加工には、まず、完熟したヒョウタンの実を収穫し、ヘタの部分に穴を開ける。そこから棒を突き入れ、果肉をある程度突き崩す。その状態で重石を載せ、水中に漬け込む。
1週間-1ヶ月ほど経ってから、表皮を剥がし、腐ってペースト状になった果肉をすべて掻き出して綺麗に洗う。その後で水を取り替え、一週間ほど漬けて腐敗臭を抜いてから陰干しする。乾燥したヒョウタンは、表面に柿渋やベンガラ、漆、ニスなどを塗って仕上げる。水筒や食器など、飲食関係の容器に用いる場合は、酒や番茶を内部に満たして臭みを抜く。
なお果肉の腐敗臭はかなり強烈なので、屋内や住宅密集地での作業は控え、手にはゴム手袋をするのが望ましい。手に臭いが移った場合、石鹸で洗っても臭いは容易に落ちないため、手に灯油や有機溶剤を塗ってから石鹸で洗うと臭いがよく落ちる（ただし皮膚に灯油や有機溶剤が付着することは有害なので、あくまでも緊急時の対処とするのが望ましい）。臭気を抜く方法に、塩素系（キッチンハイター）などの溶液に漬け込むことも有効である。
現在は酵素を利用して果肉を分解する加工液も市販されており、これを利用すると腐敗による加工よりもはるかに早く、腐敗臭もなく加工できる[13]。
観賞用のヒョウタンの中にはククルビタシンという苦味成分のある植物毒を含有しているものがあり、嘔吐と下痢を伴う重篤な胃および腸不全を引き起こし、稀に死亡することもあるため、注意が必要である。
瓢箪は、「三つで三拍（三瓢）子揃って縁起が良い、六つで無病（六瓢）息災」などといわれ、縁起物として掛け軸や器、染め物などの意匠にも見られる。そのため、豊臣秀吉の「千成瓢箪」に代表されるように、多くの武将が旗印や馬印などの意匠として用いた。大阪府の府章は、この豊臣氏の千成瓢箪をイメージしたものである[17]。
ヒョウタンの実
ヒョウタン棚
様々なヒョウタン
カナダの小売市場にて
ヒョウタンを用いた容器（中国）
ひょうたんを用いたパイプ
真ん中でくびれている、ひょうたんの独特の形（ヒョウタン型）から、それに因んだ名を持つ生物や地形がある。
真ん中がくびれた実をつける。
ヒョウタン（瓢箪、瓢簞、学名：Lagenaria siceraria var. gourda）は、ウリ科の植物。漢語では瓢（ひょう、瓠、匏とも表記）、瓢瓠（ひょうこ）、胡盧（ころ、葫盧、壺盧とも表記）ともいい、和語ではひさご、ふくべという。 この植物の果実を加工して作られる「ひょうたん」は、「瓢」の「箪（容器）」という意味である。
박은 박과에 속하는 덩굴성 한해살이풀로, 인도·아프리카가 원산지다. 덜 익은 박을 길게 오려서 박고지를 먹거나, 속으로 나물을 해 먹는다. 속을 파내고 삶은 박 껍질로 바가지를 만든다.
호리병박은 박과의 덩굴식물의 한 종류이다. 호리병과 같은 모양을 띠는 것이 특징이다. 호리병박의 껍질로는 표주박을 만든다.
이탈리아에서는 cucuzza로 부르며, 속을 먹는다. 고대 중국에서는 음기를 빨아들여 건강을 되찾게 하는 것으로 여겼다.
전체에 짧은 털이 있으며 줄기의 생장이 왕성하고 각 마디에서 많은 곁가지가 나온다. 잎은 어긋나고 심장형이나 얕게 갈라지며 너비와 길이가 20 ~ 30cm이고, 잎자루가 있다.
꽃은 단생의 합판화관으로 5개로 갈라지고 지름 5 ~ 10cm이다. 박과식물의 꽃은 대개가 황색이나 박은 일부 야생종을 제외하고는 모두 백색을 띠고 있다. 보통 17 ~ 18시에 개화하여 다음날 아침 5 ~ 7시에 시드는 것이 특색이다. 수술은 3개의 꽃밥이 가볍게 붙어 있으며, 암술머리가 3개로 갈라진다.
열매는 장과(漿果)로 종류에 따라 다르나 보통 수정 후 10일경부터 급격히 비대해지기 시작하여 15 ~ 20일이면 5 ~ 6kg으로 비대해진다. 이 때가 박고지용 등 식용으로 적당한 때이다. 수정 25일 후부터는 품종 특유의 과일 형태를 이루게 되며, 과일의 껍질이 굳어지는 것은 40 ~ 45일 계속된다. 종자는 흑갈색으로 표면에 융기한 4개의 줄이 있고 각 줄에는 짧은 털이 밀생한다.[1]
《삼국사기》에는 박혁거세의 이름에 대하여 다음과 같은 내용이 있다.
진한 사람들[辰人]은 박[瓠]을 朴이라 부르는데, 처음에 큰 알이 마치 박과 같았던 까닭에 朴을 성으로 삼았다.
辰人謂瓠爲朴 以初大卵如瓠 故以朴爲姓
— 삼국사기 신라본기 제1권
이로 박이 적어도 신라 시대에도 있었으며, 당시 발음이 — 지금의 ‘박’과 얼마나 비슷했을지는 알 수 없지만 — 朴이었다는 것을 알 수 있다.
한반도에서는 조선시대까지는 초가집 지붕에 흔히 박을 키웠으나, 지금은 초가집이 없어지면서 보기 힘들어졌다.
동화 흥부전에서는 흥부와 놀부 형제가 제비에게 박씨를 얻어 박을 기르게 되는데, 흥부가 잘라낸 박 안에서는 금은보화와 보물들이 나와 호사를 누리지만 놀부가 잘라낸 박 안에서는 도깨비가 튀어나와 벌을 받게 된다.
한국에서는 예로부터 관상용·식용·과피 이용의 용기, 즉 바가지를 목적으로 재배되었다. 또한 수박의 덩굴쪼김병 저항성 대목으로의 이용도 많다.
박의 분류 방법에는 여러 가지가 있으나 과형의 외관적 유별을 중심으로 분류하면 3형이 있는데, Ⅰ형은 작은 표주박형으로 관상용이며 식용으로는 부적당하다. Ⅱ형은 지름 15 ~ 30cm, 길이 50 ~ 90cm의 긴 박으로 과육에 강한 쓴맛이 있기 때문에 수박의 대목이나 바가지용으로 이용되는 경우가 많다. Ⅲ형은 박고지용으로 이용된다.[1]
박고지는 개화 후 15 ~ 20일이 되어 비대가 끝나면 표피가 굳어지기 전에 수확하여 과육을 나비 2.5cm, 두께 3mm 정도의 끈 모양으로 켜서 이것을 일정한 길이로 자른 다음 햇볕이나 화력에 의하여 건조시켜 만든다. 수분 함량이 25% 이하가 되어야 한다. 저장하여 두고 이용할 경우에는 완전건조 전에 황을 태워 훈증소독을 한다.
바가지나 표주박 등 용기나 관상용은 개화 후 40 ~ 45일 이상 되어 표피가 완전히 굳어진 뒤 습기가 많은 흙 속에 묻어 과육을 썩인 다음 이 과육을 제거하고 그늘에 말려 바가지로 이용한다. 박을 쪼개어 솥에 넣고 삶은 다음 과육을 긁어내고 그늘에 말려 이용하기도 한다.[1]
박은 박과에 속하는 덩굴성 한해살이풀로, 인도·아프리카가 원산지다. 덜 익은 박을 길게 오려서 박고지를 먹거나, 속으로 나물을 해 먹는다. 속을 파내고 삶은 박 껍질로 바가지를 만든다.
호리병박은 박과의 덩굴식물의 한 종류이다. 호리병과 같은 모양을 띠는 것이 특징이다. 호리병박의 껍질로는 표주박을 만든다.
이탈리아에서는 cucuzza로 부르며, 속을 먹는다. 고대 중국에서는 음기를 빨아들여 건강을 되찾게 하는 것으로 여겼다.
