Ceiba pentandra (L.) Gaertn.

Die kapokboom (Ceiba pentandra) is 'n boom wat voorkom in die tropiese reënwoude. Die boom word tot 75 meter hoog en staan uit bo ander bome. Die kapokboom is inheems in Meksiko, Sentraal-Amerika, die Karibiese gebied, Suid-Amerika en as C. pentandra asook C. guineensis in tropiese Wes-Afrika.

Volgens die Maya-mitologie is die Kapokboom die wêreldboom, soos die Yggdrasil in die Germaanse godsdiens.^[1][2] Ceiba pentandra is die nasionale embleem van Guatemala,^[2] Puerto Rico,^[3] en Ekwatoriaal-Guinee. Dit verskyn op laasgenoemde se vlag en wapen.^[4]

Die vrugte bevat kapok, wat 'n bietjie soos katoen lyk, maar minder sellulose bevat.

Fotogalery

• Vrug

• Oop vrug wat die kapok toon

• Kapok

Sien ook

• Lys van uitheemse bome wat in Suid-Afrika voorkom

Verwysings

Eksterne skakels

• Wikispecies het meer inligting verwant aan: Kapokboom
• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Kapokboom.
• Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir kapokboom.

Hierdie artikel is ’n saadjie. Voel vry om Wikipedia te help deur dit uit te brei.

La ceiba, lupuna (na Amazonía peruana), bonga o bongu (nel Caribe), pochote (en Méxicu) o kapok (en países anglosaxonos), de nome binomial Ceiba pentandra (L.) Gaertn., ye un árbol de la zona intertropical del orde Malvales y de la familia Malvaceae (enantes perteneciente a la familia Bombacaceae) y orixinariu de la rexón de Mesoamérica.

Ilustración

Descripción

Colos calteres xenerales de Ceiba.

Ceiba a la fin de la dómina de seca (abril) en Caraques, Venezuela. Pueden trate los frutos ensin abrir a la derecha y abiertos cola fibra algodonosa qu'envolubra a les granes (kapok) a la izquierda

L'árbol algama 60 a 70 metros d'altor, con un tueru gruesu que puede llegar a midir más de 3 m de diámetru, con raigaños tabulares. El tueru y munches de les sos cañes mayores tán densamente poblaes d'escayos llargos y robustes. Les fueyes tán estremaes en 5 a 9 folíolos más pequeños, cada fueya devasa los 20 cm. Los árboles adultos producen dellos cientos de frutos, cápsules dehiscentes d'unos 15 cm (dacuando mal llamaes vaines, que ye otru frutu distintu). Les cápsules contienen granes que s'atopen arrodiaes por una fibra amarellentada d'aspeutu algodonosu, que ye un amiestu de lignina y de celulosa.

Detalle de la fueya

La ceiba na cosmovisión maya

En llingua maya de la península de Yucatán, Yaxché, ye'l nome de la ceiba, árbol sagráu. La cosmogonía maya menta nuna de les lleendes del Popol Vuh que los dioses creadores semaron nos cuatro aldos del cosmos les sos respeutives ceibes sagraes, al este la ceiba colorada, al oeste la ceiba negra, al sur la ceiba mariella y al norte la ceiba blanca. Tamién semaron una quinta ceiba al centru de toos estos aldos, nos sos raigaños allugaron el Xibalbá o Mitnal que yera la morada de los muertos, na so base asitiaron el Kab o la tierra qu'habitamos los seres vivos y nel so fuste y cañes establecieron la so morada los dioses, ente que nel visu de la so copa habitaba l'orixe de tolos dioses na forma d'un preciosu quetzal celestial.

Inflorescencia

Flor

Símbolu Nacional

En Guatemala la Ceiba Pentandra foi declarada Árbol Nacional por iniciativa del botánicu guatemalianu Ulises Rojas en 1955 pa honorar unu de los símbolos Mayes.

En Sierra Lleona, África, una ceiba conocida como "The Cotton Tree" ("l'árbol algodón") ye símbolu nacional del país.

L'árbol apaez nel escudu estatal de Nicaragua.^[1]

Grana

Frutu

Importancia económica

• L'árbol comercial cultívase intensivamente n'Asia, sobremanera en Xava (d'ende los sos apellativos), Malasia e Indonesia, pero tamién en Filipines y en Sudamérica. Comercialízase la so fibra algodonosa, llamada miraguano o guata. El procesu de collecha y separación de la fibra ye un procesu manual aballador. La fibra de kapok ye llixera, bien flotante, resistente, altamente inflamable y resistente a l'agua. Esta fibra non puede faese xirar, pa endolcala, pero úsase como rellenu de colchones, almaes, tapiceríes, moñecos, y p'aislamientos. Enantes emplegárase en chalecos salvavides y dispositivos similares. La fibra foi sustituyida en gran parte por materiales sintéticos. Una fibra similar estrayer del árbol indiu emparentáu Bombax malabarica, el "kapok indiu". La guata esportar dende los países centroamericanos al Hemisferiu Norte.

• Les granes contienen hasta un 25% d'aceite, que ye bien usáu pa encender llámpares y pa fabricar xabón de forma llocal^[1]), y tamién como fertilizante.

• Utilizar de forma melecinal. Indicaciones: diuréticu, astrinxente, antitérmico, antiespasmódico. Puede ayudar a controlar hemorraxes, foria, disentería, conxestión bronquial, amenorga la fiebre y sollivia migrañes, torciones y feríes abiertes. Les granes son tóxiques, úsense la corteza, les fueyes y la resina. Cola corteza fáense decocciones, les fueyes fresques usar en cataplasmes y fervinchos.^[2] El exudáu de la corteza viva ye teníu como albortivu.^[3]

• Diéronse usos locales de carpintería. La so madera ye bien usada en cajonería.^[3] Les canoes “guajiberas” fabricar del tueru d'esti árbol, acovanándolo por aciu fueu y ferramientes metáliques.

• Na Amazonia colombiana, la comunidá indíxena Nukak–Makú, pon el so venenu n'unu de los estremos de los sos dardos pa los llabores de cacería.^[1]

• N'Indonesia los frutos nuevos, les granes y los biltos son base de l'alimentación de delles comunidaes.^[1]

Pal llogru de sal, la madera d'esta especie quemábase y a la llexía llograda por llogru d'agua poníase-y a cocinar hasta la evaporación del líquidu.^[4]

Pa faer xabón, la llexía entemecer con sebu de res y depués poníase en cocimientu. Otra forma de faer xabón yera cola llexía de la madera, entemecíu col aceite llográu de la mesma grana de la Ceiba.ref name="Aceru 2000" />

L'aceite estrayíu pola grana por cocción enllargada usar p'allumase (45% ye acedu grasu).^[4]

Pérez Arbeláez (1996), reporta usos a partir de la cocción de la corteza pa vigorizar el pelo por aciu repitíos baños.

Nes Antilles da la mesma cocción a les vaques dempués del partu pa facilitar la espulsión de la llibradura.

Analís fitoquímicos realizaos, revelaron que la presencia de flavonoides y leucoantocianidinas, taninos y lactonas terpénicas. Compuestos estos que-y atribúin usos melecinales importante como antiinflamatoriu para mancaes, tratamientu de granos, reumatismu, antiespasmódico, vomitivu y diuréticu.^[5]

Ye sabíu qu'en Roraima, Brasil, úsase popularmente el fervinchu de la corteza pal tratamientu del cáncer ya inflamaciones. Na Guyana esta mesma cocción en baños ye usada pa combatir la fiebre y en Los Andes peruanos la cocción pero de les cañes úsase como diurética y vomitiva.^[5]

Créese que les propiedaes antihemorrágicas de la planta deber a la presencia de lactonas terpénicas y amiestu de compuestos fenólicos y carboxílicos. Asina mesmu la presencia de flavonoides, taninos y isoflavonas pueden ser les responsables de l'actividá antiinflamatoria.

• Utilízase como árbol ornamental nes ciudaes.

Les cápsules de la ceiba amosando les fibres kapok nel so interior.

Usu ornamental

Xuntu col samán son bien usaos como centru de parques en pueblos de clima templáu de Colombia y tamién en Venezuela.

• En Guatemala esisten ceibes importantes como la Ceiba de Palín Escuintla que cunta con más de 400 años y la ceiba de San Francisco en El Petén que yá devasa los dos sieglos.
• En Caraques, Venezuela, hai una ceiba centenaria en frente a la ilesia de San Francisco, conózse-y como La Ceiba de San Francisco y forma parte del anecdotariu de la ciudá. Por cuenta de la so continua crecedera foi podada nel so mayor parte, quedando namái les cañes cimeres que son les menos estendíes.
• Les primeres cañes de la ceiba dende'l suelu, son bien trabaes y horizontales y estiéndense a grandes distancies del tueru p'algamar la lluz solar. Los niveles de cañes siguientes son cada vegada más zarraos y estiéndense menos. Polo xeneral, les primeres cañes son podaes pa nun causar daños a cases o a otros árboles, como ye'l casu de la Ceiba de San Francisco en Caraques que yá s'indicó. En dellos casos, grandes ceibes llantáronse nes places de los pueblos y sirvieron d'árbol de la forca: la ceiba de Carvajal, en El Tocuyo ye famosa nesti sentíu, anque esisten opiniones contradictories qu'esculpen al fundador de la ciudá d'usala repetidamente nesti sentíu, anque sí foi aforcáu nella.
• La ceiba ye l'árbol oficial de Puertu Ricu.
• L'árbol del kapok ye unu de les temes centrales del llibru de la escritora Lynne Cherry, El gran árbol kapok.^[6]
• Acordies con Aceru (2005), so una frondosa Ceiba nel pueblu de Orocué, que más tarde llevar el ríu Meta, dizse que José Eustacio Rivera sentar a escribir la novela La Voráxine a finales de la segunda década del sieglu XX.
• Pa les cultures indíxenes de Centroamérica l'árbol tien una gran importancia mitolóxica.^[1]

Taxonomía

Ceiba pentandra describióse por (L.) Gaertn. y espublizóse en De Fructibus et Seminibus Plantarum 2: 244. 1791.^[7]

Sinonimia:

• Bombax cumanense Kunth
• Bombax guineense Schum. & Thonn.
• Bombax mompoxense Kunth
• Bombax occidentale Spreng.
• Bombax orientale Spreng.
• Bombax pentandrum L.
• Ceiba anfractuosa (DC.) M.Gómez
• Ceiba caribaea A.Chev.
• Ceiba casearia Medik.
• Ceiba guineensis (Schum. & Thonn.) A.Chev.
• Ceiba guineensis var. ampla A.Chev.
• Ceiba occidentalis (Spreng.) Burkill
• Ceiba thonnerii A.Chev.

• Eriodendron anfractuosum DC.
• Eriodendron anfractuosum var. africanum DC.
• Eriodendron anfractuosum var. caribaeum DC.
• Eriodendron anfractuosum var. indicum DC.
• Eriodendron caribaeum G.Don ex Loud.
• Eriodendron guineense G. Don ex Loud.
• Eriodendron occidentale (Spreng.) G. Don
• Eriodendron orientale (Spreng.) Kostel.
• Eriodendron pentandrum Kurz
• Gossampinus alba Buch.-Ham.
• Gossampinus rumphii Schott & Endlicher
• Xylon pentandrum Kuntze^[7]

Ver tamién

• Ceiba
• Zafu
• Terminoloxía descriptiva de les plantes
• Cronoloxía de la botánica
• Historia de la Botánica

Referencies

Bibliografía

• Acero., L. (2000). Árboles, Xentes y Costumes. Colombia.

• Acero, L.. Plantes Útiles de la Cuenca del Orinoco.. Colombia.
• Bärtels, A. (2002). Plantes Tropicales, Ornamentales y Útiles. Guía d'Identificación. Tropenpflazen.. Berlín - Alemaña..
• Cárdenes & Politis (2000). Especies Vexetales usaes polos Nukak Orientales. Territoriu, Movilidá, Etnobotánica y Manexu del boque de los Nukak Orientales. SINCHI. Bogotá - Colombia..
• (1996) Plantes Útiles de Colombia. Bogotá - Colombia..

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Ceiba pentandra.

El capoquer (Ceiba pentandra) és un arbre tropical conreat per la seva fibra, el capoc.

L'arbre és originari de l'Amèrica central, on és conegut amb els noms de ceiba i kapok, i té una gran importància en la cultura i el folklore maies.

Fruit de capoquer mostrant la fibra

Descripció

És un arbre gran, de 60 a 70 m d'alt. El tronc pot fer més de 3 metres de diàmetre. Té fulles compostes palmades de 5 a 9 folíols cadascú de fins a 20 cm de llarg. Els fruits, de 15 cm, tenen fibra a l'interior.

És conreat a l'Àsia, especialment a Java, Malàisia i arreu d'Indonèsia, però també a les Filipines i a l'Amèrica del Sud.

La ceiba és l'arbre nacional de Puerto Rico i de Guatemala.

Característiques de la fibra

La seva és una fibra lleugera, resistent, altament inflamable i resistent a l'aigua. El capoc no es pot teixir, però serveix com a material per a omplir (coixins, matalassos, etc.) i com a aïllant.

Vlnovec pětimužný (Ceiba pentandra) je až 70 m vysoký tropický strom z čeledi slézovitých původem ze Střední Ameriky.

Popis

Silný kmen se rozvětvuje teprve ve značné výši v korunu, jejíž větve jsou zcela vodorovně rozložené. Bývají sestaveny přeslenovitě a nesou dlouze řapíkaté listy složené ze 7-9 kopinatých, celokrajných, dlanitě se rozbíhajících lístků.

Úhledné, sýrem páchnoucí květy, vyrůstající na dlouhých stopkách jednotlivě nebo po několika z úžlabí listů a po stranách větví. Mají zvonkovitý, tupě pětilaločný kalich, pětiplátečnou, bílou korunu, 5 tyčinek na spodu nitkami spolu srostlých, ostatně z koruny daleko vyniklých, se zkroucenými prašníky, a svrchní semeník s jednoduchou čnělkou.

Plody jsou válcovité, přes 1 dm dlouhé, malým okurkám podobné tobolky obsahující značný počet semen velikosti hrachu. Vnitřní stěny a přehrádky tobolek jsou pokryty špinavě bílou, hedvábitě lesklou vlnou. Když tobolky dozrají, rozpoltí se v 5 chlopní, a vlna, která byla dosud mezi stěnami tobolky a semeny stlačena, se pružně uvolní.

Využití

Z plodů se získává duté vlákno kapok (z malajského: kapuk). Vlákna dosahují délky 10-40 mm. Při hustotě jen 0,35 g/cm³ (říká se jim také „rostlinné peří“ nebo „rostlinné hedvábí“). Mladé listy, květy a plody jsou jedlé. Povařené se podávají s omáčkou. Listy jsou také krmivem pro kozy, ovce a skot. Také olejnatá semena jsou zkrmována. Semena se dají smažit nebo mlít na mouku, ale jsou považována za těžce stravitelná. Vlnovník pětimužný je široce používán v tradiční medicíně v Karibiku, Afriky, Jižní Ameriky, Indie, Srí Lanky a jihovýchodní Asie.

Symbolika

Symbol tohoto stromu je zobrazen na státním znaku a vlajce Rovníkové Guiney. Dle pověsti uzavřel král Bonkoro roku 1843 pod takovýmto stromem smlouvu se Španěly.^[3]

• Státní znak Rovníkové Guiney

• Vlajka Rovníkové Guiney
  Poměr stran: 2:3

Odkazy

Reference

1. ↑ Červený seznam IUCN 2018.1. 5. července 2018. Dostupné online. [cit. 2018-08-09]
2. ↑ gbif.org
3. ↑ http://vexilologie.cz/vexilolo/noxx.php?n=52 Zpravodaj Vexilolog č. 52, červen 2014

Externí odkazy

• Obrázky, zvuky či videa k tématu Kapok ve Wikimedia Commons
• Taxon Ceiba pentandra ve Wikidruzích

Der Kapokbaum (Ceiba pentandra), auch als Wollbaum bezeichnet, ist eine Pflanzenart aus der Gattung Ceiba in der Unterfamilie der Wollbaumgewächse (Bombacoideae).

Beschreibung

Der Kapokbaum ist ein mächtiger, laubabwerfender Baum mit schirmförmiger bis runder Krone, der Wuchshöhen von bis zu 75 Meter^[1] und einen Stammdurchmesser von über 3 Meter erreicht. Die gräuliche Borke ist relativ glatt. Er kann über 500 Jahre alt werden.^[2] Er ist einer der größten Bäume des tropischen Regenwaldes, der das umliegende Kronendach um 10 bis 20 Meter überragt. Der Stamm ist jung grün-bräunlich und im Alter grau-bräunlich und er wird dann von hohen, breiten Brettwurzeln gestützt. In seiner Jugendzeit ist er dicht bedeckt mit spitzen, pyramidalen bis kegelförmigen Stacheln, die mit zunehmendem Alter immer weniger werden. Der Baum führt ein Gummi, es ist ähnlich wie Kutira-Gummi.

Die langgestielten und gefiederten Laubblätter sind handförmig gefingert. Der Blattstiel mit verdickter Basis ist bis zu 27 Zentimeter lang, die Blättchenstiele bis zu 3 Zentimeter. Die bis zu 20 Zentimeter langen, kahlen, spitzen bis meist zugespitzten oder geschwänzten und verkehrt-eiförmigen, -eilanzettlichen bis lanzettlichen, meist ganzrandigen, meist fünf bis neun, kurz gestielten, leicht ledrigen Blättchen besitzen eine keilförmige Basis. Sie werden beim Beginn der Trockenzeit im Februar bis März abgeworfen. Zu dieser Zeit treiben die zumeist büschelweise und achselständig an den Zweigenden stehenden, gelblichen bis weißen oder rosa, zwittrigen und fünfzähligen, gestielten Blüten mit doppelter Blütenhülle aus. Der Blütenstiel ist bis etwa 5–6 Zentimeter lang.

Der glockenförmige, vier- bis fünfzähnige, bis 2 Zentimeter lange, kahle Kelch ist grünlich und ledrig. Die verkehrt-eiförmigen Kronblätter sind außen fein behaart, bis 4,5 Zentimeter lang und im unteren Teil mit der kurzen Staubblattröhre verwachsen. Der fünfkammerige Fruchtknoten ist halbunterständig mit einem langen, festen Griffel mit kopfiger und leicht geteilter Narbe. Die ungleich langen Staubblätter sind im unteren Teil röhrig verwachsen, mit oberseits fünf freien Staubfäden und kürzer als der Griffel und besitzen nierenförmige, gebogene Antheren. Innen im Kelch sind Nektarien vorhanden.

Die Blüten öffnen sich nur nachts, vom frühen Abend bis zum Morgen, und sie haben einen starken und unangenehmen Geruch aufgrund ihrer primären Fledermausblütigkeit (Blattnasen),^[3] allerdings sind sekundär auch Motten, Bienen und Hummeln Bestäuber.^[4]

Die hängenden, braunen, ledrigen, länglich-ellipsoiden und schwimmfähigen, kahlen Früchte sind bis über 25–30 Zentimeter lange, sich entlang der Scheidewände öffnende, lokulizidale, vielsamige Kapseln. Die über 100, etwa 5–6 Millimeter großen, rundlichen, schwärzlichen und kahlen Samen liegen in einem Bett aus dichten, gräulichen bis weiß-gelblichen, flaumigen Haaren. Die Haare entspringen dem Endokarp der Fruchtwand und dienen der Windausbreitung. Sie brechen bei der Fruchtreife von der Fruchtwand ab.^[5]

Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 72, 80, 84 oder 88.^[6][7]

Fotogalerie mit Details

• Kleinere Brettwurzeln des Kapokbaums

• Große Brettwurzeln von Ceiba pentranda

• Stacheliger Stamm des jungen Baumes

• Blätter von Ceiba pentandra

• Ceiba pentandra Blüten

• Unreife, grüne Frucht

• Frucht aufgegangen

• Ceibaholz

Varietäten

Es werden manchmal drei Varietäten unterschieden.^[6]

• Ceiba pentandra var. caribaea, in Südamerika und Westafrika, über 60 Meter hoch, Früchte kleiner und breiter sowie öffnend, mit Brettwurzeln und der Stamm hat kleine Stacheln.
• Ceiba pentandra var. guineensis, in den Savannen Westafrikas, viel kleiner, bis 18 Meter hoch und ohne Brettwurzeln, Früchte öffnend.
• Ceiba pentandra var. pentandra, der kultivierte Kapokbaum aus Westafrika und Asien, bis 30 Meter hoch, kleine oder keine Brettwurzeln und nicht öffnende Früchte mit helleren Fasern.

Vorkommen

Cotton Tree in Freetown, Sierra Leone

Der Kapokbaum gehört zu den typischen „den Wald überragenden Urwaldriesen“

Der Kapokbaum stammt vermutlich aus dem tropischen Regenwald Mittel- und des nördlicheren Südamerikas und verbreitete sich bis nach Westafrika. Allerdings könnte es auch umgekehrt sein und der Baum stammt aus West- und Zentralafrika. Mittlerweile ist er in den gesamten Tropen anzutreffen. Ceiba pentandra ist ein lichtbedürftiger Baum, der während der Regenzeit eine Niederschlagsmenge von rund 1000 bis 1500  mm benötigt. Er wächst bis in große Höhen von 4000 Metern.^[5][6]

Nutzung

Aus dem Kapokbaum wird u. a. Kapok gewonnen. Die Kapokfasern haben eine Länge von 10 bis 35 Millimeter und bestehen zu 64 % aus Cellulose und Hemicellulose. Aufgrund ihres Wachsüberzugs sind sie wasserabweisend und schlecht verspinnbar. Ein einzelner Baum liefert pro Jahr ungefähr 20 kg reine Fasern. Ohne weitere Behandlung können diese als Füllmaterial für Rettungsringe und Schwimmwesten oder als Polster- und Isoliermaterial genutzt werden.

Die Samen des Kapokbaums werden aufgrund ihres hohen Anteils an fettem Öl (Kapoköl) (bis zu 25 %) regional für die Herstellung von Seife oder Speiseöl verwendet, sie sind aber auch essbar. Aufgrund seiner antibakteriellen Wirkung kommt der Kapok auch bei der Wundversorgung zum Einsatz.^[5]

Das leichte, nicht besonders wertige Holz ist weich und nicht beständig. Es wird für einige Anwendungen genutzt.

Mythologie

In der Mythologie der Maya von Yucatán stellt ein Kapokbaum die Axis Mundi oder den Weltenbaum dar, ähnlich der Weltenesche Yggdrasil in der nordischen Mythologie.^[8]

In den afrokubanischen Religionen Palo Monte und Arará gilt die Ceiba als heiliger Baum, in der Santería ist sie als Sitz des Orishas Iroko der heiligste aller Bäume.^[9][10]

In Erzählungen, die im peruanischen Amazonastiefland verbreitet sind, spielt der Kapokbaum, der dort „Lupuna“ genannt wird, eine wichtige Rolle. Er steht in der amazonischen Mythologie in Verbindung mit Wichten, die nach verschiedenen Überlieferungen im riesigen, oft bauchförmigen Stamm des Baumes leben oder um diesen herumtanzen.^[11]

Literatur

• M. Brink, E. G. Achigan-Dako: Fibres. Plant Resources of Tropical Africa 16, Prota, 2012, ISBN 978-92-9081-481-8, S. 75–83.
• Susanne Bickel-Sandkötter: Nutzpflanzen und ihre Inhaltsstoffe. (= UTB. 8176) Quelle & Meyer, Wiebelsheim 2001, ISBN 3-494-02252-6.
• Peter Edward Gibbs, João Semir: A taxonomic revision of the genus Ceiba Mill. (Bombacaceae). In: Anales Jard. Bot. Madrid. 60(2), 2003, S. 259–300, doi:10.3989/ajbm.2002.v60.i2.92.
• Elbert L. Little, Frank H. Wadsworth: Common Trees of Puerto Rico and the Virgin Islands. Agriculture Handbook No. 249, USDA, 1964, S. 332 ff.

Einzelnachweise

1. ↑ Patrick Herrmann: Faserpflanzen. Institut für Systematische Botanik und Ökologie, Universität Ulm, Nutzpflanzenseminar 2011 PDF, auf uni-ulm.de, abgerufen am 15. November 2019.
2. ↑ The thickest, tallest, and oldest kapok trees auf monumentaltrees.com, abgerufen am 10. Mai 2018.
3. ↑ I. M. Turner: The Ecology of Trees in the Tropical Rain Forest. Cambridge Univ. Press, 2004, ISBN 0-521-80183-4, S. 132.
4. ↑ Edward M. Barrows: Animal Behavior Desk Reference. Third Edition, CRC Press, 2011, ISBN 978-1-4398-3652-1, S. 491.
5. ↑ ^{a b c} Michael Pankratius: Lexikon Nachwachsende Rohstoffe, Abgerufen am 10. April 2010.
6. ↑ ^{a b c} M. Brink, E. G. Achigan-Dako: Fibres. Plant Resources of Tropical Africa 16, Prota, 2012, ISBN 978-92-9081-481-8, S. 75–83.
7. ↑ Ceiba pentandra bei Tropicos.org. In: IPCN Chromosome Reports. Missouri Botanical Garden, St. Louis.
8. ↑ Christian Rätsch: Einführung in die Kosmologie der Maya. In: Ders.: Chactun – Die Götter der Maya. Quellentexte, Darstellung und Wörterbuch. (= Diederichs Gelbe Reihe. Band 57). Eugen Diederichs Verlag, München 1986, S. 15.
9. ↑ Lydia Cabrera: El Monte. La Habana 2006, ISBN 978-959-10-1546-4, S. 171 ff.
10. ↑ Luis E. Ramírez Cabrera: Diccionario básico de religiones de origin africano en Cuba. Santiago de Cuba 2014, ISBN 978-959-11-0972-9, S. 77 f.
11. ↑ Christian Rätsch: Einführung in die Kosmologie der Maya. In: Ders.: Chactun – Die Götter der Maya. Quellentexte, Darstellung und Wörterbuch. (= Diederichs Gelbe Reihe. Band 57). Indianer. 2., aktualisierte Auflage. Diederich, München 1994, ISBN 3-424-00797-8, S. 15.

Ceiba pentandra is a tropical tree o the order Malvales an the faimily Malvaceae (previously separated in the faimily Bombacaceae), native tae Mexico, Central Americae an the Caribbean, northren Sooth Americae, an (as the variety C. pentandra var. guineensis) tae tropical wast Africae. Kapok is the maist uised common name for the tree an mey an aa refer tae the cotton obtained frae its seed pods. The tree is an aa kent as the Java cotton, Java kapok, Silk cotton or ceiba.

Characteristics

The tree grows tae 60–70 m (200–230 ft) taw an haes a very substantial trunk up tae 3 m (10 ft) in diameter wi buttrages. The trunk an mony o the lairger branches are eften (but nae ayeweys) crowdit wi very lairge, robust semple thorns. The leaves are compoond o 5 tae 9 leaflets, each up tae 20 cm (8 in) an palm lik. Adult trees produce several hunder 15 cm (6 in) seed pods. The pods contain seeds surroondit bi a fluffy, yellaeish feebre that is a mix o lignin an cellulose.^[1]

Uises

Kapok seeds within fibres in Kolkata, Wast Bengal, Indie.

The feebre is licht, very buoyant, resilient, resistant tae watter but it is very flammable. The process o harvestin an separatin the feebre is labour-intensive an manual. It is difficult tae spin but is uised as an alternative tae doun as fillin in mattresses, pillows, upholstery, zafus, an stuffed toys sic as teddy bears, an for insulation. It wis previously much uised in life jackets an seemilar devices till synthetic materials lairgely replaced the feebre. The seeds produce an ile uised locally in saip an that can be uised as fertilizer.

Native tribes alang the Amazon River hairst the kapok feebre tae wrap aroond thair blowgun dairts. The feebres creat a seal that allaes the pressur tae force the dairt throu the tube.

The commercial tree is maist hivily cultivatit in the rainforests o Asie, notably in Java (hence its nicknames), Philippines, Malaysie, Hainan Island in Cheenae as well as in Sooth Americae. The flouers are an important soorce o nectar an pollen for honeybees.

Ethnomedical uises

Ceiba pentandra bark decoction haes been uised as a diuretic, aphrodisiac, an tae treat headache, as well as type II diabetes. It is uised as an additive tae some versions o the hallucinogenic drink Ayahuasca.

Kapok seed ile

A pressed seed ile can be derived frae the seeds o the kapok tree. The ile haes a yellae colour an a pleasant, mild odour an taste.^[2] It haes seemilar characteristics tae cottonseed ile. It acomes rancid quickly when exponed tae air. Kapok ile is produced in Indie, Indonesie an Malaysie. It haes an iodine value o 85-100, which maks it a nondryin ile. This means that it daes nae dry oot signeeficantly when exponed tae the air.^[2] Kapok ile haes some potential as a biofuel an in paint preparation.

Seembolism

C. pentandra is the naitional emblem o Guatemala,^[3] Puerto Rico,^[4] an Equatorial Guinea. It appears on the latter's coat o airms an banner.^[5]

Gallery

• Kapok leaves in Kolkata, Wast Bengal, Indie

• Kapok Fruit in Kolkata, Wast Bengal, Indie

• Kapok bairk in Kolkata, Wast Bengal, Indie

• Buttrage ruits

• Fruit

• Largest known Kapok specimen, Bangalore, Indie

• In Nassau, Bahamas photographed bi William Jackson

• Nicht view o the Kapok Tree frae Palm Beach, Florida

References

Jiáu-oa ka-pòa-chhiū, ha̍k-miâ Ceiba pentandra, goân chú sán-tē sī tiong-lâm Bí-chiu, chió-hūn piàn-chéng tī se Hui-chiu, tī Lâm-á kiam Tang-lâm-a ia̍h ū chi̍t kóa-á. Pún khoán si̍t-bu̍t sī chú-iàu ka-pòa ê seng-sán lâi-goân.

Chham-khó

Para sa ibang gamit, tingnan ang Kapok (paglilinaw). Tingnan din ang bulakan (paglilinaw).

Ang bulak, koton, algodon, buboy, bulak-kahoy o kapok (Ingles: cotton, cotton wool, o cotton tree) ay isang uri ng halaman. Ginagamit ang laman ng mga bunga nito bilang malambot na palaman sa mga unan. Tinatawag na bulakan ang taniman ng bulak.^[1]

Mga sanggunian

Ang lathalaing ito na tungkol sa Agham ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.

Kapuk randhu utawa kapuk (Ceiba pentandra) iku wit-witan tropis sing kagolong ordho Malvales lan famili Malvaceae (sadurungé diklompokaké sajeroning famili kapisah Bombacaceae), asal saka pérangan lor Amérika Kidul, Amérika Tengah lan Karibia, lan (kanggo varitas C. pentandra var. guineensis) asal saka sisih kulon Afrika. Tempung "kapuk" utawa "kapok" uga dipigunakaké kanggo nyebut serat sing diasilaké saka wijiné. Wit iki uga dikenal minangka kapas Jawa utawa kapok Jawa, utawa wit kapas-sutra. Uga sinebut Ceiba, jeneng genusé, sing wujud simbul suci sajeroning mitologi bangsa Maya.

Tuwuhan iki duwé isi kang karan klentheng lan duwé gayutan sepsifik karo kéwan ya iku bapak pucung. Kapuk randhu biyasa kagunakake dadi isi kasur, bantal lan guling.

Woh randhu kang wis garing lan pecah

Uga delengen

• Randhu alas
• Kapas

Ama chilikchi nisqapas pisunay (Erythrina falcata) icha puka lupuna (Cavanillesia hylogeiton) nisqawan pantaychu.

Q'aytuchasapa lupuna ruru.

Lupuna icha chilikchi (Ceiba pentandra) nisqaqa huk ancha hatun sach'am, qanchis chunka mitrum hawakama wiñaq. Rurunkunamantaqa q'aytuchakunatam hurqunchik, waskakunata ruranapaq.

Hawa t'inkikuna

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Lupuna.

• Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Lupuna

Mapou se yon pyebwa.

Referans

Lyen deyò

Pōchōtl (Ceiba pentandra).

Kantong kapuk mintonkeun serat kapuk

Kembang kapuk di Kalkuta, Bengala Kulon, India.

Randu atawa kapuk (Ceiba pentandra) nyaéta tuwuhan tropis anu kagolongkeun kana ordo Malvales sarta famili Malvaceae (saméméhna digolongkeun kana famili séjén nyaéta Bombacaceae), asalna ti bagian kalér Amérika Kidul, Amérika Tengah sarta Karibia, sarta (pikeun varitas C. pentandra var. guineensis) asalna ti palebah kulon Afrika. Kecap "kapuk" ogé dipaké pikeun nyebutkeun serat anu dihasilkeun tina sikina. Tangkal ieu ogé dipikawanoh minangka Ceiba, ngaran genusnya, anu mangrupa lambang suci dina mitologi bangsa Maya.^[1]

Tangkal ieu tumuwuh nepi ka saluhur 60–70 m sarta bisa mibanda tangkal anu cukup badag nepi ka ngahontal garis panjang 3 m.

Tangkal ieu réa dipelak di Asia, utamana di pulo Jawa, Indonésia, di Malaysia, Filipina sarta Amérika Kidul. Di Bogor aya jalan anu di sapanjang sisina diiuhan ku tangkal kapuk. Dina waktu buahna beukah, kaayaan di jalan nyarupaan hujan salju alatan serat kapuk anu bodas ngarapung.

Galeri

• Daun kapuk di Kalkuta, Bengala Kulon, India.

• Buah kapuk di Kalkuta, Bengala Barat, India.

• Manuk jalak kapuk di Kalkuta, Bengala Kulon, India.

• Akar tangkal kapuk

• Buah kapuk

Rujukan

1. ↑ Jonathan, Rigg (1862). A Dictionary of the Sunda Language of Java. Universitas Harvard: Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen.

• Germplasm Resources Information Network: Ceiba pentandra
• The larger seed pods of SEA kapok and its use as a fuel in fire pistons
• Ceiba pentandra in Brunken, U., Schmidt, M., Dressler, S., Janssen, T., Thombiano, A. & Zizka, G. 2008. West African plants - A Photo Guide. Forschungsinstitut Senckenberg, Frankfurt/Main.

Rimi

Rimi

Rimi (Ceiba pentandra) bishiya ne.

ʻOku tutue ʻa e falengā fuʻu ʻakau Tonga

Ko e vavae ko e fuʻu ʻakau lahi ia. He onoʻaho naʻe kau ki he BOMBACACEAE. ʻOsi ʻomi ʻe he kau papālangi ʻo e vavae lelei ange ['cotton'] ʻoku ngāueʻaki maʻa ia foki.

Ngaahi faʻahinga kehekehe

• vavae tonga, ['kapok']; koʻeni
• vavae, Gossypium hirsutum (MALVACEAE), ['Polynesian cotton']
• vavae pālangi, Gossypium barbadense, ['Egyptian cotton']
• vavaekona

Hingoa ʻi he ngaahi lea kehe

(kapau ʻoku ʻoatu ʻa e hingoa ʻe taha pē, ko e vavai tonga mo e vavae pālangi ia.

• vavae (vavae tonga: lea fakahaʻamoa)
  • vavae Sāmoa (vavae pālangi)
• vavae (lea fakaniuē)
• vavai popaʻā (vavae tonga: lea fakatahisi)
  • vavai (vavae pālangi)
• kīʻailana, pulupulu, pulupulu haole (vavae pālangi: lea fakahauaiʻi)
• mamaʻu, tumu mamaʻu, vavai (vavae tonga: lea fakakuki)
  • vavaī, vavaī papaʻā, komiro ina (vavae pālangi)
• puatio, uruuru, uruuruvaikirita (vavae tonga: lea fakamākuise)
  • uru (vavae pālangi)
• vauvau ni vavalangi (lea fakafisi)

Tataku

• Hokohoko ngaahi ʻakau; Vaʻa fekumi ngoue Vainī
• Tongan dictionary; C.M. Churchward
• Multipurpose trees for agroforestry in the Pacific islands; R.R. Thaman, C.R. Elevitch, K.M. Wilkinson
• Plants of Tonga; T.G. Yuncker; BPB bulletin 220, Honolulu 1959

Το Καπόκ του οποίου η επιστημονική ονομασία είναι Κεΐβη η πέντανδρος (Ceiba pentandra), είναι τροπικό δέντρο της τάξης των Μαλαχωδών (Malvales) της οικογένειας των Μαλαχίδων ή Μαλβίδων (Malvaceae) η οποία διαχωρίστηκε προηγουμένως στην οικογένεια Βομβυκοειδή (Bombacaceae), εγγενές στο Μεξικό, την Κεντρική Αμερική και την Καραϊβική, τη βόρεια Νότια Αμερική και (όπως η ποικιλία Κ. η πέντανδρος ποικ. η γουινέα, C. pentandra var. guineensis) στην τροπική δυτική Αφρική. Η κοινή ονομασία Καπόκ είναι η πλέον χρησιμοποιούμενη για το δέντρο και μπορεί επίσης να αναφέρεται και στο χνοώδες βαμβάκι που λαμβάνεται από τους λοβούς του σπόρου. Το δέντρο καλλιεργείται για την ίνα των σπόρων του, ιδιαίτερα στη Νοτιοανατολική Ασία και είναι επίσης γνωστό ως το Βαμβάκι της Ιάβας, Καπόκ της Ιάβας, Μεταξωβάμβακο, Σαμάουμα (Samauma) ή Σήμπα (Ceiba).

Χαρακτηριστικά

Το δέντρο μεγαλώνει έως 70 μ. (230 πόδια) Με έναν κορμό με διάμετρο μέχρι 3 μ. (10 πόδια), με αντηρίδες. Ο κορμός και πολλά από τα μεγαλύτερα κλαδιά, συχνά είναι γεμάτα με μεγάλα απλά αγκάθια. Τα παλαμοειδή φύλλα αποτελούνται από 5 έως 9 φυλλάρια, το καθένα μέχρι 20 εκ. (8 ίντσες) μήκος. Τα δέντρα παράγουν αρκετές εκατοντάδες λοβούς, μήκους 15 εκ. (6 ίντσες) που περιέχουν σπόρους και που περιβάλλονται από μια χνουδωτή, κιτρινωπή ίνα που είναι ένα μείγμα λιγνίνης και κυτταρίνης. Ένα από τα παλαιότερα γνωστά δέντρα, 200 χρόνων ζει στο Μαϊάμι, Φλόριντα.^[2]

Ιστορικό άφιξης του Καπόκ στην Τανγκανίκα (σημερινή Τανζανία)

Στα Σουαχίλι, τόσο το δέντρο όσο και ο καρπός, ονομάζονται "σούφι" ("sufi") και το έφεραν οι Γερμανοί από την Ιάβα, όπου και το μεταφύτευσαν στην Τανγκανίκα, κατά τα πρώτα χρόνια της κυριαρχίας τους σε αυτή τη χώρα. Ο λόγος όμως που δεν δημιουργήθηκαν πολλά και μεγάλα κτήματα στην Τανγκανίκα, παρόλο που η ποιότητα του παραγομένου βάμβακος είναι ανωτέρα του κοινού βάμβακος, ήταν η τιμή του, που δεν ήταν ποτέ πάγια και σταθερή, αλλά αντιθέτως υπόκειτο σε συχνές και απρόοπτες αυξομειώσεις, όπως άλλωστε και η τιμή των περισσοτέρων γεωργικών προϊόντων της Τανγκανίκας. Ενδεικτικά η μέση ετήσια τιμή απόδοσης ενός εκταρίου (10.000 μ²) γης φυτεμένης με δέντρα Καπόκ, είναι περίπου 400 κιλά βάμβακος.^[3]

Καλλιέργεια

Τα δέντρα φυτεύονται σε απόσταση 10 περίπου μέτρων μεταξύ τους και σε απόλυτη ευθεία, προς όλες τις διευθύνσεις. Δεν απαιτεί καμία ιδιαίτερη περιποίηση, παρά μόνο το επιμελές ξεχορτάριασμά του, κατά την εποχή της συγκομιδής και αυτό για να μη χάνονται μέσα στα ψηλά χόρτα, οι σπόροι που πέφτουν από το δέντρο.^[4]

Χρήσεις

Σπόροι καπόκ μεταξύ ινών στην Καλκούτα, Δυτική Βεγγάλη, Ινδία.

Η ίνα του Καπόκ είναι ελαφριά, πολύ επιπλεύσιμη, ελαστική, ανθεκτική στο νερό, αλλά είναι πολύ εύφλεκτη. Η διαδικασία της συγκομιδής και του διαχωρισμού των ινών είναι εργασία ιδιαιτέρως εντατική και χειρωνακτική. Είναι δύσκολο να κλωστεί, αλλά χρησιμοποιείται ως εναλλακτική λύση αντί του πούπουλου, για τη συμπλήρωση στρωμάτων, μαξιλαριών, στην επιπλόστρωση, πουφ (zafu) και παραγεμισμένα παιχνίδια, όπως αρκουδάκια, καθώς και για τη μόνωση. Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν πολύ σε σωσίβια και παρόμοιες συσκευές έως ότου τα συνθετικά υλικά αντικατέστησαν σε μεγάλο βαθμό την ίνα. Οι σπόροι παράγουν ένα έλαιο, το οποίο χρησιμοποιείται τοπικά στη σαπωνοποιία και αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα.

Ιθαγενείς φυλές κατά μήκος του ποταμού Αμαζονίου θερίζουν τις ίνες του Καπόκ για να τα τυλίξουν γύρω από τους φυσητά βελάκια (αυτά που χρησιμοποιούν με το καλάμι). Οι ίνες δημιουργούν μόνωση στο σωλήνα, ακολούθως δημιουργείται πίεση η οποία αναγκάζει το βέλος να εκτοξευτεί.

Το δέντρο καλλιεργείται ευρύτατα για εμπορική χρήση στα τροπικά δάση της Ασίας, κυρίως στην Ιάβα (εξ'ου και τα ψευδώνυμα), στις Φιλιππίνες, Μαλαισία, Νήσο Χαϊνάν στην Κίνα όσο και στην Νότια Αμερική. Τα λουλούδια είναι μια σημαντική πηγή νέκταρος και γύρης για τις μέλισσες.

Εθνο-ιατρικές χρήσεις

Το αφέψημα από τον φλοιό της Ceiba pentandra, έχει χρησιμοποιηθεί ως διουρητικό, αφροδισιακό και για τη θεραπεία της κεφαλαλγίας, καθώς επίσης και για τον διαβήτη τύπου II. Χρησιμοποιείται ως πρόσθετο σε ορισμένες εκδοχές του παραισθησιογόνου ποτού Αγιαουάσκα.

Καπόκ σπορέλαιο

Από την έκθλιψη των σπόρων του καπόκ παράγεται φυτικό έλαιο με κίτρινο χρώμα και ευχάριστη, ήπια οσμή και γεύση,^[5] που μοιάζει με το βαμβακέλαιο. Όταν εκτίθεται στον αέρα ταγγίζει γρήγορα. Έλαιο από καπόκ παράγεται στην Ινδία, την Ινδονησία και τη Μαλαισία. Έχει αριθμό ιωδίου από 85-100, αυτό το κάνει ένα μη-στεγνώμενο λάδι, πράγμα που σημαίνει ότι δεν στεγνώνει σημαντικά όταν εκτίθεται στον αέρα.^[5] Το έλαιο του Καπόκ έχει κάποιες δυνατότητες ως βιοκαύσιμο και στην προετοιμασία βαφών.

Θρησκεία και λαογραφία

Το Καπόκ είναι ένα ιερό σύμβολο στη μυθολογία των Μάγια.^[6]

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση του Τρινιντάντ και Τομπάγκο, το Κάστρο του Διαβόλου είναι ένα τεράστιο Καπόκ που μεγαλώνει βαθιά μέσα στο δάσος και στο οποίο ο Bazil ο δαίμονας του θανάτου, φυλακίστηκε από έναν ξυλουργό. Ο ξυλουργός ξεγέλασε τον διάβολο να μπει στο δέντρο, στο οποίο προηγουμένως είχε σκαλίσει επτά δωμάτια, το ένα πάνω από το άλλο, μέσα στον κορμό. Η λαϊκή παράδοση ισχυρίζεται ότι ο Bazil εξακολουθεί να κατοικεί σε αυτό το δέντρο.^[7]

Συμβολισμός

Η Κεΐβη η πέντανδρος (C. pentandra), είναι το εθνικό δέντρο / έμβλημα στη Γουατεμάλα,^[6] στο Πουέρτο Ρίκο^[8] και στην Ισημερινή Γουινέα. Εμφανίζεται επίσης, τόσο στο θυρεό όσο και στη σημαία της Ισημερινής Γουινέας.^[9]

Πινακοθήκη

• Άνθη Καπόκ.

• Φύλλα Καπόκ.

• Καρποί Καπόκ.

• Φλοιός Καπόκ (με ένα μαυροκέφαλο οριόλ).

• Αντηρίδες.

• Καρπός-Σπόρος Καπόκ.

• Το μεγαλύτερο γνωστό είδος Καπόκ, Μπανγκαλόρ, Ινδία.

• Στο Νασσάου (Μπαχάμες) φωτογραφία από τον William Henry Jackson.

• Νυχτερινή θέα δέντρου Καπόκ από το Παλμ Μπιτς, Φλόριντα.

• Σπόρος από Καπόκ όπου φαίνονται εντός αυτού οι ίνες του.

• Η βάση του κορμού Καπόκ, όπου φαίνονται τα μεγάλα απλά αγκάθια του.

• Οι ίνες του Καπόκ.

Δείτε επίσης

• Φυτικές ίνες

Παραπομπές

कापोक का वृक्ष

सीबा पेन्ट्रांड्रा (Ceiba pentandra) एक पेड़ है जो मूलतः मेक्सिको, केन्द्रीय अमेरिका, कैरेबियन एवं पश्चिमी अफ्रीका का वृक्ष है। इसको प्रायः कापोक (Kapok) नाम से जानते हैं। इससे प्राप्त रूई भी कापोक कहलाती है। इसे 'जावा कॉटन' और 'सिल्क कॉटन' भी कहते हैं। माया मिथकों में यह पवित्र प्रतीक है।

छबि दीर्घा

• सेमल की पत्तियाँ (कोलकाता में)

• सेमर का फल (कोलकाता)

• सेमर की छाल (कोलकाता)

• जड़ें (Buttress roots)

• Cortex

• फल

• सबसे बड़ा ज्ञात सेमर का नमूना (बंगलुरू)

1. ↑ http://www.theplantlist.org/tpl/record/kew-2707382

తెల్లబూరుగ పత్తి ఉత్పత్తిచేసే ఒక పెద్ద వృక్షం. ఇది మాల్వేసి కుటుంబానికి చెందినది. దీని శాస్త్రీయ నామం సీబా పెంటాండ్రా (Ceiba pentandra) సీబా పెంటాండ్రా మాల్వేసీ కుటుంబానికి చెందిన ఉష్ణమండలపు చెట్టు. ఇదివరకు దీన్ని బాంబకేసీ కుటుంబంలో చేర్చేవారు. తెల్లబూరుగ చెట్టు మెక్సికో, మధ్య అమెరికా, కరిబ్బియన్, ఉత్తర దక్షిణ అమెరికా దేశాలకు స్థానికమైనది. సీబా పెంటాండ్రా రకం గ్వినెన్సిస్ అనే ఒక్క రకం ఆఫ్రికా ఖండపు పశ్చిమ భాగంలోని ఉష్ణమండలంలో కనిపిస్తుంది. ఆంగ్లంలో ఈ చెట్టునూ, కాయల నుండి వచ్చే దూదిని కూడా కాపోక్ (Kapok) అని విరివిగా వ్యవహరిస్తారు. ఈ చెట్టునే జావా కాటన్, జావా కాపోక్, సిల్క్ కాటన్, సీబా అని కూడా వ్యవహరిస్తారు.

లోపల నూలు ఉన్న తెల్ల బూరగ కాయ

కలకత్తాలోని తెల్ల బూరగ చెట్టు పుష్పాలు

చిత్రమాలిక

• తెల్ల బూరగ ఆకులు.

• తెల్ల బూరగ కాయ.

• తెల్ల బూరగ చెట్టు బెరడు

• Buttress roots

• కాయ

ఇవి కూడా చూడండి

• బూరుగ

వెలుపలి లింకులు

Benteñe gi (Ceiba pentandra)

Benteñe xeetu garab la gu bokk ci njabootu Bombacaceae ci nose gu yàgg ga, ci gu yees gi nag ci gog Malvaceae

Melo wi

Garab gu am jëm la gog man na àgg ba 40i ci guddaay (ba sax 60i met ci guddaay ca Afrig). Ronam day liis, am i dég te ci yaatal wàqaasam day tàlleeku ba noppi raase. Tóortóoram 5 ba 9i xob lay am, yu wërmbalu lay doon te guddee nu day ni 10 ba 18i sàntimet. Foytéefam këmbaan guy lang, 10 ba 30i sàntimet moo di guddaayam.

Njariñ li

Màttum benteñe nekk na lu ñu bari xëntewoo ngir jariñoo ko ci anam yu wuute te bari.

Nataal yi

• Garab gi

• Tóortóor yi

• Xob yi

• Dég i benteñe

• 
• Doom bi

Turu xam-xam

Ceiba pentandra

Buma

Buma, o latɛ́ Ceiba pentandra, ezalí mweté na mbuma eye ezalí na katikati lokóla ntokíya. Nkásá na yangó izalí lokóla nkásá ya manyɔ́kɔ.

An Kayo (Ceiba pentandra,L.; Ingles, cotton tree, Java cotton, Java kapok, Silk cotton o ceiba) sarong tinanom na nagkakahoy. Nalangkaw na pwedeng sobra sa 60 metros asin an poon dinadaligan, an tinanom na ini inaataman sa rason na an bunga kaini nagtataong gapas ginagamit na malomhok na palaman sa mga olonan, sangdayan asin kutson. Ini tropikal na kahoy sa pamilya kan Malvaceae asin tubong natural sa Mehiko, Sentral Amerika, amnayan kan Habagatan Amerika, sa Caribbean asin sa tropikal na parte kan solnopan Aprika.

Siring sa ibang mga tinanom, arog halimbawa kan abukado, an kahoy na ini nagtatatâ kun namumurak asin nagbubunga na nin husto. An bunga may tibulakang matagas na berde an kolor kun hilaw pa asin kayumanggihon na kun yaon na sa tamang pagkahinog. Ini nabaraak-baak kun sobra nang layà asin nabuswak an gapas kaini. An mga pisog mga sarong milimetro an diametro asin maitom nanggad saka nakasoroksok sa gapas kaini na dusok pakarinsay sa laog kan tibulaka. Hinihomorohan an gapas na mahale gabos an mga tu'lang ngarig malomhok sa doon kun ginagamit na.

Mga ladawan

• Mga dahon kan kayo sa Kolkata, West Bengal, India

• Takogong asin bunga kan kayo Kolkata, West Bengal, India

• Dalig sa poon

• Bunga

• Tinutubod na pinakatandayag nang kayo,Bangalore, India

Mga ibang ngaran

• Gujarati – કપાસ (Kapas)
• English – Kapok, ceiba, white silk-cotton tree^[2]
• Pakistan – Kapok
• Haitian Creole – Mapou
• Spanish – Ceiba, lupuna (Peru), Mapajo (Bolivia)
• Portuguese – Sumaúma (Portugal), samaúma (Brazil), mafumeira (Brazil), ocá (São Tomé and Príncipe), poilão (Guinea-Bissau and Portugal).
• French – Fromager
• Hausa – Rimi
• Mampruli - Guŋŋa^[3]
• Surinamese – Kankantrie
• Hindi – Safed semal - सफ़ेद सेमल
• Manipuri – মোৰেহ তেৰা - Moreh tera
• Malayalam – Panji maram പഞ്ഞി മരം
• Malay - Kekabu
• Tamil – Ilavam இலவம்
• Telugu – Tellaburaga
• Tagalog/Filipino/Bicol – Bulak or bulac or Kayo
• Marathi – Samali
• Kannada – ಮರಾಠಿ ಮೊಗ್ಗು - Marathi moggu
• Sanskrit – Kutashalmali
• Bengali – শ্ৱেত সিমল - Shwet simul
• Assamese – শিমলু - Simolu
• Samoan – Vavae
• Khmer - ផ្លែគរPlantilya:Clarification
• Sinhala – Kotta^[4]
• Ashante, Twi and Fanteen – Onyãã, or onyina^[5]
• Mandingo – Banã, bãnda (Dioula), bantã (Malinké), banti^[6]
• Indonesian – Randu/kapuk randu
• Odia – Semili tula
• Yoruba – Araba
• Malay – Kekabu
• Thai — นุ่นPlantilya:Clarification
• Vietnamese – Cây bông gòn (miền Nam), cậy gạo (miền Bắc)
• Yucatec Maya – Ya'axche (modern); yaxche (colonial/archaic)
• Chinese - Mumian - 木棉^[7]Plantilya:Clarification

Mga panluwas na takod

• Kapok Fibers
• Seed Fibers
• Germplasm Resources Information Network: Ceiba pentandra
• Ceiba pentandra in Brunken, U., Schmidt, M., Dressler, S., Janssen, T., Thombiano, A. & Zizka, G. 2008. West African plants - A Photo Guide. Forschungsinstitut Senckenberg, Frankfurt/Main.

Toltolan

Ceiba pentandra is a tropical tree of the order Malvales and the family Malvaceae (previously emplaced in the family Bombacaceae), native to Mexico, Central America and the Caribbean, northern South America, and (as the variety C. pentandra var guineensis) West Africa. A somewhat smaller variety was introduced to South and Southeast Asia, where it is cultivated.

The tree and the cotton-like fluff obtained from its seed pods are commonly known in English as kapok, a Malay-derived name which originally applied to Bombax ceiba, a native of tropical Asia.^[3] In Spanish-speaking countries the tree is commonly known as "ceiba" and in French-speaking countries as fromager. The tree is cultivated for its cottonlike seed fibre, particularly in south-east Asia, and is also known as the Java cotton, Java kapok, silk-cotton or samauma.

Characteristics

Base of giant specimen in eastern Ecuador

The tree grows to 240 ft (73 m) as confirmed by climbing and tape drop^[4] with reports of Kapoks up to 77 meters (252 feet).^[5] These very large trees are in the Neotropics or tropical Africa. The Southeast Asian form of C. pentandra only reaches ninety feet (27 meters).^[6] Trunks can often be up to 3 m (10 ft) in diameter above the extensive buttress roots. The very largest individuals, however, can be 5.8 m (19 ft) thick or more above the buttresses.^{[7][8][9][10]}

The buttress roots can be clearly seen in photographs extending 12 to 15 m (40 to 50 ft) up the trunk of some specimens^[11] and extending out from the trunk as much as 20 m (65 ft) and then continuing below ground to a total length of 50 m (165 ft)^[12][13]

The trunk and many of the larger branches are often crowded with large simple thorns. These major branches, usually 4 to 6 in number, can be up to 1.8 m (6 ft) thick^[14][15] and form a crown of foliage as much as 61 m (201 ft) in width.^[16] The palmate leaves are composed of 5 to 9 leaflets, each up to 20 cm (8 in) long.

The trees produce several hundred 15 cm (6 in) pods containing seeds surrounded by a fluffy, yellowish fibre that is a mix of lignin and cellulose.

The referenced reports make it clear that C. pentandra is among the largest trees in the world.

Uses

The commercial tree is most heavily cultivated in the rainforests of Asia, notably in Java (hence one of its common names), the Philippines, Malaysia, and Hainan Island in China, as well as in South America.

The flowers are an important source of nectar and pollen for honey bees and bats.

Bats are the primary pollinators of the night-blooming flowers.

Native tribes along the Amazon River harvest the fibre to wrap around their blowgun darts. The fibres create a seal that allows the pressure to force the dart through the tube.

The fiber is light, very buoyant, resilient, resistant to water, but very flammable. The process of harvesting and separating the fiber is labor-intensive and menial. It is difficult to spin, but is used as an alternative to down as filling in mattresses, pillows, upholstery, zafus, and stuffed toys such as teddy bears, and for insulation. It was previously much used in life jackets and similar devices until synthetic materials largely replaced the fiber. The seeds produce an oil that is used locally in soap and can be used as fertilizer.

Traditional medicinal uses

Ceiba pentandra bark decoction has been used as a diuretic, as an aphrodisiac, and to treat headache, as well as type II diabetes. It is used as an additive in some versions of the psychedelic drink Ayahuasca.

Seed oil

A vegetable oil can be pressed from the seeds. The oil has a yellow colour and a pleasant, mild odour and taste,^[17] resembling cottonseed oil. It becomes rancid quickly when exposed to air. Kapok oil is produced in India, Indonesia and Malaysia. It has an iodine value of 85–100; this makes it a nondrying oil, which means that it does not dry out significantly when exposed to air.^[17] The oil has some potential as a biofuel and in paint preparation.

Religion and folklore

The tree is a sacred symbol in Maya mythology.^[18]

It is a sacred tree in Palo, Arará and Santería.^[19][20]

According to the folklore of Trinidad and Tobago, the Castle of the Devil is a huge C. pentandra growing deep in the forest in which Bazil the demon of death was imprisoned by a carpenter. The carpenter tricked the devil into entering the tree in which he carved seven rooms, one above the other, into the trunk. Folklore claims that Bazil still resides in that tree.^[21]

Most masks coming from Burkina Faso, especially those of Bobo and Mossi people, are carved from C. pentandra timber.^[22]

Symbolism

Ceiba pentandra is the national emblem of Guatemala,^[18] Puerto Rico,^[23] and Equatorial Guinea. It appears on the coat of arms and flag of Equatorial Guinea.^[24]

The Cotton Tree was a landmark in downtown Freetown, Sierra Leone, and is considered a symbol of freedom for the former slaves that immigrated there. The 70-metre-tall trunk snapped near the base, and fell in a storm on 24 May 2023.^[25]

Saigon, one of a number of older names for Ho Chi Minh City, may be derived from Sài (Sino-Vietnamese "palisade" etc.) and the Vietnamese name for the Kapok tree (bông) gòn, although, in this instance, the tree intended may well be, not the New World Ceiba pentandra, but the Old World Bombax ceiba.

Gallery

• 

  Canopy

• 

  Underside of single leaf

• 

  Thorny buttress roots and trunk base

• 

  Flowers in profile

• 

  Fruit close-up

• 

  Twigs laden with dehiscent fruit showing kapok

• 

  Single dehiscent fruit revealing kapok-surrounded seeds

• 

  Dehisced fruit having shed shrivelled valves

See also

• The Great Kapok Tree
• Xtabay
• Parque de la Ceiba
• Fiber crop

References

Kapok-arbo , tiel oni nomas parencajn tropikajn speciojn Ceiba pentandra aŭ Bombax ceiba aŭ Bombax malabaricum, aŭ Salmalia malabarica), estas granda (ĝis 25 metrojn alta), falfolia (la folioj falas fine de januaro kaj post tiam ĝi ekfloras dum februaro) arbo kun 5-9-fingraj folioj kaj grandaj infloreskoj de floroj, blankaj ĉe iuj specioj, vigle ruĝaj ĉe la hindia specio Bombax ceiba, foje flavaj (la flavflora arbo estas rigardata de hinduoj kiel havanta miraklajn povojn) kaj kun kapsuloj enhavantaj multajn, flavajn oleoriĉajn grajnojn kaj sur la interna surfaco de ovario silkobrilajn, ofte flavecajn harojn, utiligitajn kiel remburaĵo por kusenoj, matracoj, naĝozonoj. (La planta lanugo, prenita el la kapsuloj de kapokarbo kaj parencaj arboj nomatas kapoko).

La arbo foje nomatas "flamo de la arbaro", kvankam tiu nomo devas estis rezervita je palao Butea monosperma. En Barato ties plej vulgara nomo estas simul, el sanskrito salmali aŭ ŝalmali kaj en la tradicio estas la arbo sub kiu la "Granda Patro" ripozis post kreado de l'mondo.

Uzoj

En Afriko kapok-arbo ofte trovatas plantita en placoj de la vilaĝoj, en Hindio laŭ avenuoj kaj stratoj de la urboj, kie ties viglekoloraj floroj kaj ombrivo plaĉas. Kultivado facilas, ĉu per semoj ĉu per stikoj eblas planti ĝi en preskaŭ ĉia grundo, pro moleco de ties ligno protekto kontraŭ fortaj ventoj necesas.

La ligno uzatas en Barato por elfari alumetojn. Ĝi estas sufiĉe mola, tamen ĝi estis uzata en arĥitekturo: en Uzbekio, en plej malnova moskeo de la urbo Ĥiva la preĝsalono subtenatas de fortaj pilieroj el ulmoligno sed estas unu piliero el kapok-arba ligno alcele venigita el Hindio.

piliero el kapok-arba ligno

Fibroj de kapoko tro mallongas por ŝpinati kaj fari fadenojn sed ĝi estis multe uzata kiel kusenoremburaĵo.

La rezino Moĉarauzatas en la Ajurveda medicino

Vidu ankaŭ

• Napaj humidaj arbaroj

Ceiba pentandra, llamado comúnmente ceiba, ceibo o pochote, es un árbol de la familia Malvaceae (anteriormente perteneciente a la familia Bombacaceae). Es originario de la región de Mesoamérica y se distribuye mundialmente por la zona intertropical.

Lupuna en Puerto Maldonado, Perú

Detalle de la hoja

Inflorescencia

Flor

Semilla

Fruto

Espinas

Las cápsulas de la ceiba mostrando las fibras kapok en su interior.

Descripción

Árbol de gran envergadura que puede superar los 60 a 70 metros de altura, con tronco recto, grueso (3 m de diámetro) y normalmente sin ramificar formando una gran copa con ramas extendidas horizontalmente. Las raíces tabulares de varios metros de altura y extendidas por encima y por debajo del suelo funcionan como contrafuertes. El tronco y muchas de sus ramas jóvenes están poblados de gruesas espinas cónicas. Las hojas palmadas se dividen en 5 a 9 folíolos más pequeños, cada hoja sobrepasa los 20 cm. Flores axilares, solitarias o en fascículos (hasta 15) con 5 pétalos de color blanco, rosa o amarillo. Los frutos son cápsulas dehiscentes de unos 15 cm (a veces mal llamadas vainas, que es otro fruto diferente) que contienen numerosas semillas de unos 6 mm, marrones, de forma más o menos esférica rodeadas por una fibra amarillenta de aspecto algodonoso, mezcla de lignina y de celulosa.^[1]​ ^[2]​

Taxonomía

Ceiba pentandra fue descrita por (L.) Gaertn. y publicado en De Fructibus et Seminibus Plantarum 2: 244. 1791.^[3]​

Sinonimia:

• Bombax cumanense Kunth
• Bombax guineense Schum. & Thonn.
• Bombax mompoxense Kunth
• Bombax occidentale Spreng.
• Bombax orientale Spreng.
• Bombax pentandrum L.
• Ceiba anfractuosa (DC.) M.Gómez
• Ceiba caribaea A.Chev.
• Ceiba casearia Medik.
• Ceiba guineensis (Schum. & Thonn.) A.Chev.
• Ceiba guineensis var. ampla A.Chev.
• Ceiba occidentalis (Spreng.) Burkill
• Ceiba thonnerii A.Chev.

• Eriodendron anfractuosum DC.
• Eriodendron anfractuosum var. africanum DC.
• Eriodendron anfractuosum var. caribaeum DC.
• Eriodendron anfractuosum var. indicum DC.
• Eriodendron caribaeum G.Don ex Loud.
• Eriodendron guineense G. Don ex Loud.
• Eriodendron occidentale (Spreng.) G. Don
• Eriodendron orientale (Spreng.) Kostel.
• Eriodendron pentandrum Kurz
• Gossampinus alba Buch.-Ham.
• Gossampinus rumphii Schott & Endlicher
• Xylon pentandrum Kuntze^[3]​

Usos

Importancia económica

El árbol se cultiva intensivamente en Asia, sobre todo en Java (de ahí sus apelativos), Malasia e Indonesia, pero también en Filipinas y en Sudamérica. Se comercializa su fibra algodonosa, llamada miraguano o guata. El proceso de cosecha y separación de la fibra es un proceso manual laborioso. La fibra de kapok es ligera, muy flotante, resistente, altamente inflamable y resistente al agua. Esta fibra no se puede hacer girar, para enrollarla, pero se usa como relleno de colchones, almohadas, tapicerías, muñecos, y para aislamientos. Antiguamente se empleaba en chalecos salvavidas y dispositivos similares. Sin embargo, ha sido sustituida en gran parte por materiales sintéticos. Una fibra similar se extrae del árbol indio emparentado Bombax ceiba, el "kapok indio". La guata se exporta desde los países centroamericanos al Hemisferio Norte.

Las semillas contienen hasta un 25% de aceite, que es muy usado para encender lámparas y para fabricar jabón de forma local,^[4]​ y también como fertilizante.

• Se han dado usos locales de carpintería. Su madera es muy usada en cajonería.^[5]​ Las canoas “guajiberas” se fabricaban del tronco de este árbol, ahuecándolo mediante fuego y herramientas metálicas.

• En la Amazonia colombiana, la comunidad indígena Nukak–Makú, pone su veneno en uno de los extremos de sus dardos para las labores de cacería.^[4]​

• En Indonesia los frutos jóvenes, las semillas y los brotes son base de la alimentación de varias comunidades.^[4]​

Para la obtención de sal, la madera de esta especie se quemaba y a la lejía obtenida por obtención de agua se le ponía a cocinar hasta la evaporación del líquido.^[6]​

Para hacer jabón, la lejía se mezclaba con sebo de res y luego se ponía en cocimiento. Otra forma de hacer jabón era con la lejía de la madera, mezclado con el aceite obtenido de la misma semilla de la Ceiba.^[6]​

El aceite extraído por la semilla por cocción prolongada se usó para alumbrarse (45 % es ácido graso).^[6]​

Uso medicinal

En análisis fitoquímicos se revela la presencia de flavonoides y leucoantocianidinas, taninos y lactonas terpénicas. Compuestos estos que le atribuyen usos medicinales importante como antiinflamatorio para heridas, tratamiento de granos, reumatismo, antiespasmódico, vomitivo astringente, antitérmico, antiespasmódico y diurético.^[7]​ Puede ayudar a controlar hemorragias, diarrea, disentería, congestión bronquial y alivia migrañas, torceduras y heridas abiertas. Las semillas son tóxicas, se usan la corteza, las hojas y la resina. Con la corteza se hacen decocciones, las hojas frescas se usan en cataplasmas e infusiones.^[8]​ El exudado de la corteza viva es tenido como abortivo.^[5]​^[9]​

Pérez Arbeláez (1996), reporta usos a partir de la cocción de la corteza para vigorizar el cabello mediante repetidos baños.

En las Antillas se da la misma cocción a las vacas después del parto para facilitar la expulsión de la placenta.

Es sabido que en Roraima, Brasil, se usa popularmente la infusión de la corteza para el tratamiento del cáncer e inflamaciones. En la Guyana esta misma cocción en baños es usada para combatir la fiebre y en los Andes peruanos la cocción pero de las ramas se usa como diurética y vomitiva.^[7]​

Uso ornamental

Se utiliza como árbol ornamental en las ciudades.
Junto con el samán son muy usados como centro de parques en pueblos de clima cálido de Colombia y también en Venezuela.

En la literatura

El árbol del kapok es uno de los temas centrales del libro de la escritora Lynne Cherry, El gran árbol kapok.^[10]​

• De acuerdo con Acero (2005), bajo una frondosa Ceiba en el pueblo de Orocué, la cual más tarde se llevaría el río Meta, se dice que José Eustacio Rivera se sentaba a escribir la novela La Vorágine a finales de la segunda década del siglo XX.

En la mitología

Es un árbol sagrado en la mitología maya^[11]​

Para las culturas indígenas de Centroamérica el árbol tiene una gran importancia mitológica.^[4]​

Como símbolo nacional

Es el emblema nacional de Guatemala.^[11]​ Fue declarado Árbol Nacional por iniciativa del botánico guatemalteco Ulises Rojas en 1955 para honorar uno de los símbolos Mayas.^{[cita requerida]}

En Sierra Leona, África, una ceiba conocida como "The Cotton Tree" ("el árbol del algodón") es símbolo nacional del país.^{[cita requerida]}

El árbol aparece en el escudo nacional de Guinea Ecuatorial.^[4]​

Nombres comunes

ceiba, ceibo (en Ecuador), pochote (en la Amazonía peruana), mapajo (en las tierras bajas de Bolivia), bonga o bongo (en el Caribe), ceiba, ceibo (en México) o kapok (en países anglosajones)

Referencias

Bibliografía

• Acero., L. (2000). Árboles, Gentes y Costumbres. Colombia.

• Acero, L. (2005). Plantas Útiles de la Cuenca del Orinoco. Colombia.
• Bärtels, A. (2002). Plantas Tropicales, Ornamentales y Útiles. Guía de Identificación. Tropenpflazen. Berlín - Alemania..
• Cárdenas & Politis (2000). Especies Vegetales usadas por los Nukak Orientales. Territorio, Movilidad, Etnobotánica y Manejo del boque de los Nukak Orientales. SINCHI. Bogotá - Colombia..
• Pérez, E. (1996). Plantas Útiles de Colombia. Bogotá - Colombia..

Kapoka (Ceiba pentandra) Malvaceae (azpifamilia Bombacaceae) familiako zuhaitza da, jatorriz Erdialdeko Amerikakoa. 60-70 metroko altuera izatera irits daiteke. Zuntza egiteko landatzen da klima tropikaletako eskualdeetan. Landare hau oso garrantzitsua da Maiasen kulturan. Landare honek ematen duen ilezko zuntzari ere kapok edo Javako kotoia esaten zaio.

Kapokaren fruituak.

Zuhaitzak gainalde zabala du, enborra oso handia, eta palmondoaren antzeko hostoak. Zuntz distiratsua du, horixka eta arina, eta ligninaz eta zelulosaz dago osatua. Zuhaitz helduak ehunka leka ematen ditu (15 cm luze dira), zuntzezko haziz beteak. Lekak bildu eta mailuz zabaltzen dira, eta ondoren leka barruan dagoen haziak aske uzten du zuntza.

Asian eta Indonesian hazten da, eta Javako merkataritza gai nagusia da.

Zuntzaren ezaugarriak

Zuntza hauskorra da, ez elastikoa. Jantzietako betegarrietarako, burukoetarako, lastairetarako eta ebakuntzetan kotoiaren ordezko gisa erabiltzen da. Plastikozko zuntzak eta goma harrotua erabiltzen hasi denetik, behera egin du kapokaren erabilerak.

Erreferentziak

Kapokkipuun siemenkotia.

Amazoninkapokkipuu eli kuitukapokkipuu tai pelkkä kapokkipuu (Ceiba pentandra)^[3] on tropiikissa kasvava malvakasvien (Malvaceae) heimoon kuuluva puu.

Amazoninkapokkipuu kasvaa Meksikossa, Keski-Amerikassa, Karibianmerellä, paikoin Etelä-Amerikan pohjoisosissa sekä C. pentandra var. guineensis myös trooppisessa Länsi-Afrikassa. Kapokki tarkoittaa myös kapokkipuun siemenkodasta saatavaa kuitua. Amazoninkapokkipuu on mayamytologian pyhä puu.^[4]

Amazoninkapokkipuu voi kasvaa jopa 60–70 m korkeaksi, ja sen läpimitta metrin korkeudella voi olla jopa 3 metriä. Sen runko ja suurimmat oksat voivat olla kokonaan vahvojen okien peittämiä. 20 cm pitkät, palmumaiset lehdet ovat ryhmittyneet 5–9 lehden kimppuihin.^[5] Täysikasvuiset puut tuottavat vuosittain useita satoja siemenkotia. Kodassa siemenen ympärillä on nukkaista kuitua, joka koostuu selluloosasta ja ligniinistä.

Kapokin kuitu on onttoa ja ilmavaa, eikä se ime vettä itseensä. Kapokkia on käytetty muun muassa pelastusrenkaiden ja -vöiden, patjojen, huonekalujen, zafujen, tyynyjen sekä peittojen täyteaineena ja eristeenä.^[6] Kuidun kerääminen tehdään käsin. Sitä ei voi kehrätä. Kapokkipuun siemenistä puristetaan öljyä ja sitä on käytetty myös lannoitteena. Keinokuidut ovat nykyään pääosin syrjäyttäneet kapokin.

Amazoninkapokkipuuta viljellään yleisesti Aasiassa, erityisesti Jaavalla ja muualla Indonesiassa sekä Malesiassa. Valkokapokin (Bombax ceiba) kuitu on samankaltaista, väriltään tummempaa, mutta ei aivan niin ilmavaa kuin kapokkipuun.

Amazoninkapokkipuu on Puerto Ricon kansallispuu.

Amazoninkapokkipuun kuoresta keitettyä uutetta on käytetty diureettina, lemmen nostatukseen, päänsärkyyn ja myös aikuistyypin diabeteksen hoitoon.

Lähteet

Aiheesta muualla

• United States Department of Agriculture (USDA): Ceiba pentandra (englanniksi)
• Flora of China: Ceiba pentandra (englanniksi)
• Dr. Duke's Phytochemical and Ethnobotanical Databases: Ceiba pentandra (englanniksi)

Ceiba pentandra, appelé Fromager', Fwomajyé, mapou wouj aux Antilles françaises, Kapokier ou Arbre à kapok, Bois coton, est une espèce d'arbres géants de la famille des Malvaceae (anciennement des Bombacaceae).

En Guyane, il est connu sous les noms de Fromager [fronmajé], Bois diable [Bwa-djab] (Créole), Kumaka (Wayãpi), Kumak (Palikur), Kakatri (Aluku), Sumauma (Portugais)^[3].

Au Venezuela, on l'appelle Ceiba, Reu^[4].

Il produit une fibre végétale imputrescible, nommée kapok.

Le terme de ceiba viendrait de la langue taïno parlée par les Amérindiens des Grandes Antilles, où il désigne cet arbre.

Le ceiba était un arbre très sacré pour les Mayas, durant la période classique (300-900). Il symbolisait l'axe du monde, l'axis mundi.

Étymologie

Il y a deux explications assez différentes à propos de l'origine du nom "fromager" :

1. une première explication serait la déformation de l'expression « forme âgée » inspirée par les reliefs du tronc évoquant des rides.
2. une autre explication serait liée au fait que leur bois était utilisé dans la fabrication de boîtes pour les fromages.

Ce nom est aussi utilisé pour des arbres proches biologiquement ou morphologiquement de ces derniers. Certains l'appellent encore Piroguier, pour son utilisation fréquente dans la construction de pirogues.

Répartition

Ceiba pentandra dans la région du cap Skirring (Sénégal)

Ceiba pentandra est présent dans les zones tropicales de l'Afrique de l'Ouest (pour la variété C. pentandra var. guineensis) et dans toute l'Amérique centrale depuis le Mexique jusqu'à l'ouest du Brésil et au Paraguay, en passant par les Antilles, la Colombie, le Venezuela, le Guyana, le Suriname, la Guyane, l'Équateur, le Pérou, et la Bolivie^[4].

Aux Antilles, il pousse dans les forêts mésophiles de bas-fonds et sur le littoral.

En Afrique, on le trouve en forêt tropicale dense humide, particulièrement dans les formations secondaires.

Cet arbre est devenu maintenant pantropical.

Il est cultivé dans toutes les régions tropicales mais essentiellement en Asie du Sud-Est (Indonésie, Cambodge, Thaïlande) ; et il est considéré comme invasif dans les îles du Pacifique.

Description

Contreforts de fromager

Le fromager^[5] est un arbre géant très imposant, un arbre dit émergent quand il domine la forêt et la canopée, pouvant atteindre 40 mètres de haut (voire 50 m en Asie du Sud-Est^[6] ,60 m en Afrique et peut-être même 70 m^[7]).

Son tronc lisse est couvert de grosses épines coniques et avec l'âge, il développe d'énormes contreforts épineux. Les branches horizontales sont en général étagées et très étalées.

Les feuilles palmées comportent 5 à 9 folioles, subsessiles, oblongues, de 10–18 cm de long.

Les fleurs blanc-jaunâtre comportent 5 colonnes de filets terminés par 1 à 3 anthères et 5 pétales de 35 mm, velus. Le style fait saillie au dehors avant l'ouverture du bouton floral.

Les fleurs apparaissent avant l'apparition des feuilles (en janvier-février aux Antilles). La pollinisation est faite par les chauves-souris.

Le fruit est une capsule elliptique, ligneuse, pendante, de 10 à 30 cm de long. Il s'ouvre par 5 valves et laisse apparaître un duvet blanchâtre, cotonneux, nommé le kapok et des graines brunes. Le vent entraîne au loin les flocons de kapok avec les graines.

Composition

Tronc.

L'écorce des branches contient des isoflavones : β-sitostérol, et son 3-O-β-D-glucopyranoside, pentandrine, un glucoside de pentandrine^[8] ainsi que la vavaine et ses glucosides.

Les feuilles contiennent des substances mucilagineuses, des dérivés de la quercétine et du kaempférol, de l'acide caféique et des tanins (10 %)^[9].

Il a été trouvé dans les racines des sesquiterpènes et des triterpènes capables d'induire une apoptose in vitro^[10].

Les graines produisent de 11 à 28 %^{[pas clair]} d'huile. Les principaux acides gras sont l'acide palmitique (10-16 %), l'acide stéarique (2-9 %), l'acide oléique (49-53 %) et l'acide linoléique (26-29 %). Mais cette huile contient des éléments nocifs pour la santé comme des acides gras cyclopropénoïdes : acide malvalique (7-8 %) et acide sterculique (3-4 %).

Utilisations

L'arbre est cultivé dans toutes les régions tropicales mais principalement en Asie du Sud-Est (Indonésie, Cambodge, Thaïlande).

La fibre végétale

Kapok

On utilise les poils fins et soyeux recouvrant ses graines pour la production d'une fibre végétale appelée kapok. Elle est composée de 64 % de cellulose, 13 % de lignine et 23 % de pentosane. Elle fournit^[11] une bourre imperméable, isolante et imputrescible que l'on utilise pour rembourrer les coussins, les oreillers, les matelas ou les gilets. Mais son usage a connu un grand déclin après l'introduction de fibres synthétiques.

Le kapok fournit aussi une alternative biodégradable aux adsorbants d'huiles synthétiques ou d'hydrocarbures lors de pollutions, à la suite des naufrages de pétroliers par exemple.

Au début du XX^e siècle, les forestiers coloniaux ont planté des fromagers partout en Afrique de l'Ouest mais aussi en Afrique orientale et australe. Jusqu'aux années 1960, le kapok constituait une marchandise d'exportation intéressante mais aujourd'hui le négoce est centré sur le bois d'œuvre pour la production de contreplaqué.

Le bois d'œuvre

Pirogue en bois de fromager en Casamance (Sénégal)

Ce bois léger, de couleur blanc crème, veiné de jaune et de rose, est actuellement surtout utilisé comme source de bois d'œuvre^[12]. Sous le nom de fuma ou ceiba, il sert à la fabrication de contreplaqué, de cageots, de caisses et en menuiserie légère^[11].

Le peuple Taïno utilisait le fromager pour fabriquer les grands canots qui leur permettaient d'aller d'île en île.

En Afrique, les troncs évidés servent à la fabrication de pirogues. Le bois sert aussi à la fabrication de récipients, d'assiettes, d'instruments de musique et de sculptures. Les contreforts sont utilisés pour fabriquer des dessus de table et des portes.

Usages alimentaires

Les feuilles, les fleurs et les jeunes fruits se consomment cuits en sauce.

Les feuilles fournissent aussi du fourrage pour chèvres, moutons et bovins.

Les graines riches en huile fournissent un tourteau pour le bétail. Les graines grillées ou en farine sont consommées aussi par les humains mais elles sont réputées indigestes^[11].

Les fleurs sont une source importante de nectar et de pollen pour les abeilles et les chauves-souris et certains apiculteurs produisent donc du miel de fromager.

Usage médicinal

La plante est parfois utilisée en médecine traditionnelle dans les Caraïbes, en Afrique, Amérique du Sud, en Inde de l'ouest et du sud, au Sri Lanka et en Asie du Sud-est.

• En Guyane, la décoction de l'écorce utilisée en lavage externe est considérée comme un fébrifuge chez les Wayãpi. L'écorce des jeunes pieds écrasée et macérée sert à préparer un traitement de bain fortifiant magique pour les enfants chez les Palikur^[3].
• Aux Antilles^[9], la racine était réputée apéritive, l'écorce diurétique et les feuilles vertes en friction contre la chute des cheveux. Actuellement, « le fromager est principalement employé en bain de feuilles, en association avec d'autres espèces médicinales, dans le traitement de la bourbouille et des troubles cutanés superficiels » (Longuefosse).
• En Birmanie^[10], les racines sont utilisées comme fortifiant et les feuilles pour traiter la gonorrhée. Au Cambodge, les racines sont réputées pour réduire la fièvre, l'écorce traite la gonorrhée, la fièvre et la diarrhée. En Indonésie, une décoction de feuilles est utilisée contre la syphilis.
• En Afrique, cette plante est réputée pour traiter le mal de tête, les vertiges, la constipation, les troubles mentaux et la fièvre^[8]. Au Nigeria, les feuilles, l'écorce, les pousses et les racines sont largement employées. Les herboristes utilisent cette drogue en combinaison avec d'autres plantes locales pour traiter l'hypertension et le diabète. Des biochimistes de ce pays^[13] ont montré qu'un extrait d'écorce donné à des rats ayant un diabète (induit artificiellement) réduisait significativement leur niveau de glucose sanguin.

• Écorce épineuse

• Feuille palmée

• Fleur

• Fruit

Histoire culturelle

Illustration dans Flora de Filipinas, par Francisco Manuel Blanco en 1880

Dans tous les tropiques humides, Ceiba pentandra est vu comme un « arbre sacré » ou un « arbre de vie » et est presque toujours protégé pour cette raison^[3]. Certains le considèrent comme une espèce clé de voûte culturelle autochtone et afrodescendante des néotropiques^[14].

Jadis, les Antillais^[9] pensaient que le fromager était habité par des esprits appelés Soukougnan. Les Indiens Caraïbes préféraient éviter d'utiliser son coton car selon la légende leur sommeil en eut été hanté. Par contre, les premiers colons l'avaient largement adopté comme bourre pour les oreillers et les traversins.

Également appelé "arbre aux esclaves" aux Antilles, ou encore "arbre aux soucougnans" (créatures mythologiques). Le fromager servait a punir les esclaves récalcitrants : ils étaient attachés par des liens en cuir que l’on mouillait, les rayons du soleil se chargeant de les rétrécir provoquant ainsi l’entrée des épines dans les chairs du supplicié, lacérant la peau. La légende prétend que les soucougnans enlèvent leur enveloppe humaine (leur peau) à la nuit tombée, l’accrochent aux branches^[15].

Il est toujours considéré comme sacré en Guyane, notamment chez les Alukus, comme en témoigne la découpe du fromager de Papaïchton qui nécessita des cérémonies purificatrices destinées à éloigner les mauvais esprits^[16]. Il sert à fabriquer les ciel de case (ou maluana) chez les Wayana, élément traditionnel à la fois décoratif et spirituel placé juste sous la toiture des carbets de réunion^[17]. Les Wayãpi assimilent son tronc à l'échelle qui permet à l'apprenti chamane d'accéder au monde des esprits qu'il veut domestiquer (les esprits du fromager sont les esprits-jaguars)^[3].

Le Ceiba qui est un arbre majestueux et imposant est probablement le plus grand arbre de la région occupée par les Mayas. Ce peuple le vénérait comme arbre de vie sous le nom de Yaxche. Il était considéré comme un arbre d'abondance, apparu au moment de la Création au centre de la terre ou dans les quatre directions, pour pourvoir l'Homme en nourriture. Il fournissait une voie de passage aux esprits des morts qui pouvaient l'emprunter pour monter du niveau inférieur aux divers niveaux célestes^[18]. Sa canopée représentait le monde supérieur où résidaient les 13 dieux supérieurs. Son tronc traversait le monde intermédiaire où vit l'homme et ses racines plongeaient dans le monde inférieur, royaume des neuf dieux de la douleur et du chagrin.

On le trouvait planté sur les places centrales des villes des Maya Tzotzil du Chiapas. Il était associé avec les lieux de pouvoir, politique ou religieux. Cet arbre sacré était parfois représenté sous forme d'une croix, ce qui a favorisé l'adoption du christianisme à l'arrivée des Espagnols. En certains endroits, une croix de couleur verte est encore adorée^[19]. Il est représenté dans les sculptures surmonté par Quetzal.

C'est l'arbre national du Guatemala.

Références

Raon crann le torthaí ina mbíonn síolta neadaithe i snáithíní cadásúla. Is é an crann cadás síoda ó Mheiriceá trópaiceach a shaothraítear in iarthar na hAfraice, agus an crann cadáis atá dúchasach don India is Srí Lanca, na gnéithe is tábhachtaí.

Kapuk randu atau kapuk (Ceiba pentandra) adalah pohon tropis yang tergolong ordo Malvales dan famili Malvaceae (sebelumnya dikelompokkan ke dalam famili terpisah Bombacaceae). Tanaman ini berasal dari Amerika Selatan bagian utara, Amerika Tengah dan Karibia. Untuk varitas C. pentandra var. guineensis berasal dari sebelah barat Afrika.

Kata "kapuk" atau "kapuk" juga digunakan untuk menyebut serat dari tanaman ini. Pohon ini juga dikenal sebagai kapas Jawa atau kapuk Jawa, atau pohon kapas-sutra. Ceiba, genis tanaman ini juga merupakan simbol suci dalam mitologi bangsa Maya.

Informasi umum

Biji kapuk yang berisi serat di dalamnya

Pohon ini banyak ditemukan di Amerika Selatan dan Asia, tepatnya di Malaysia, Filipina, dan Indonesia, tepatnya di pulau Jawa. Di Bogor terdapat jalan yang di sepanjang tepinya dinaungi pohon kapuk. Pada saat buahnya merekah suasana di jalanan menyerupai hujan salju karena serat kapuk yang berserakan di bawah pohon.

Pohon ini bisa tumbuh hingga setinggi 60-70 m. Batang pohon dapat mencapai diameter 3 meter. Akar pohon kapuk menyebar secara hozontal di permukaan tanah. Batang dapat menjulang dengan atau tanpa cabang. Sering juga ditemui duri-duri di batang pohon kapuk.

Tanaman ini akan tumbuh dengan baik pada ketinggian <500 meter dan temperatur malam hari kurang dari 17 derajat Celcius. Tanaman ini menyukai curah hujan yang tinggi, sekitar 1500-2500 mm/tahun. Tanaman kapuk mudah rusak oleh angin yang kuat.

Buah kapuk yang sudah kering merupakan sumber serat, digunakan untuk bahan dasar matras, bantal, hiasa dinding, pakaian pelindung, dan penahan panas serta peredam suara. Kulit kering buah kapuk dapat digunakan sebagai bahan bakar. Bijinya yang mengandung minyak yang digunakan sebagai pelumas dan minyak lampu, oleh sebab itu dapat dipakai sebagai bahan baku energi.

Bagian tanaman kapuk yang dapat dikonsumsi adalah daun,bunga, dan buah yang masih muda, seperti di Filipina, bunga dan buah muda dimakan di Thailand, dan polong yang sangat muda dapat dimakan di Jawa.

Bagian-bagian lain dari tanaman kapuk selain dari pada selubung buahnya diketahui digunakan untuk kesehatan manusia^[1]. Daun kapuk umum digunakan untuk mengobati gejala-gejala gangguan saluran pencernaan seperti diare, gangguan pada kulit, hingga sebagai obat penenang dan pereda rasa sakit. Pucuk dahan kapuk dapat digerus dan diambil ekstraknya untuk mengobati asma. Semua potensi manfaat kesehatan yang ada pada kapuk umumnya digunakan sebagai pengobatan alternatif sehingga belum ada standardisasi secara internasional mengenai aplikasi tanaman kapuk di bidang biomedis secara resmi.

Pertumbuhan dan Pembudidayaan

Tanaman kapuk mampu tumbuh hingga tinggi 70 meter, namun tanaman budidaya umumnya hanya tumbuh hingga mencapai ketinggian 10-30 meter^[2]. Pohon kapuk berbuah pertama kali pada usia 4-5 tahun, dan dapat memiliki usia ekonomis hingga 60 tahun. Indonesia merupakan salah satu produsen kapuk terbesar di dunia, mencapai 80,000 ton per tahun dari 1996-2000, diikuti Thailand pada angka 40,000-45,000 dalam kurun waktu yang sama. Sebagian besar produk kapuk yang diproduksi digunakan untuk produksi dan konsumsi lokal, dengan ekspor hanya mencapai 800 ton per tahun, terutama ke Singapura, India, dan Amerika Serikat^[3].

Potensi Lanjut

Analisis kandungan senyawa bioaktif dalam tanaman kapuk telah dilakukan melalui pendekatan metabolomik menggunakan spektrometri massa dan HPTLC (High-performance thin-layer chromatography, suatu bentuk lain dari kromatografi lapis tipis). Kapuk diketahui memiliki potensi biomedis yang belum banyak diteliti beserta dengan sifat fisiokimia lainnya yang diketahui dari kandungan senyawa kimia di dalam setiap bagian dan struktur yang ada.

Potensi biomedis

Daun kapuk diketahui menghasilkan senyawa-senyawa organik^[4] sebagai berikut:

• Senyawa fenolik sebanyak 174 mg/g
• Senyawa alkanoid sebanyak 4.54 mg/g
• Senyawa flavonoid sebanyak 26 mg/g
• Tanin sebanyak 0.48 mg/g
• Saponin sebanyak 1.55 mg/g
• Asam fitat sebanyak 0.15 mg/g
• TUI (trypsin inhibitor) sebanyak 14.54 mg/g
• HUI (hemagglutinin inhibitor) sebanyak 9.65 mg/g
• Asam oksalat sebanyak 0.1 mg/g

Dan senyawa derivat asam lemak sebagai berikut:

• Asam palmitat
• Asam linoleat

Aplikasi bioremediasi

Serat kapuk dapat dijadikan bahan absorban hidrofobik-oleofilik untuk pembersihan tumpahan minyak. Serat kapuk mentah dapat dipadatkan membentuk pak dengan densitas 0.02g/cm³ dan diketahui dapat menyerap senyawa diesel, pelumas hidrolik (AWS46), dan pelumas mesin (HD40) sebanyak 36, 43, dan 45 gram/gram pak. Performa absorban ini secara signifikan lebih baik daripada senyawa polipropilen (PP) yang hanya mampu menyerap 8-10 gram/gram serat untuk ketiga senyawa tersebut^[5]. Potensi ini terutama dapat menjadi dasar peningkatan produksi kapuk dan ekspansi ekspor produk serat kapuk, serta dapat memicu daur ulang limbah produksi kapuk yang masih dapat dikemas menjadi pak absorban limbah tumpahan minyak, khususnya pada area lepas pantai.

• 
• 
• 
• 
• Cortex

• 
• 

• 
• 
• 
• 
• Cortex

• 
• 

Lihat pula

• Randu alas

Referensi

Pranala luar

• Kapok Fibers
• Seed Fibers
• Germplasm Resources Information Network: Ceiba pentandra
• Ceiba pentandra in Brunken, U., Schmidt, M., Dressler, S., Janssen, T., Thombiano, A. & Zizka, G. 2008. West African plants – A Photo Guide. Forschungsinstitut Senckenberg, Frankfurt/Main.

Il kapok (Ceiba pentandra (L.) Gaertn., 1791) è una pianta della famiglia delle Malvacee (sottofamiglia Bombacoideae).^[1][2]

Descrizione

Frutti

L'albero raggiunge una altezza di 60–70 m ed è dotato di un tronco massiccio che raggiunge i 3 m di diametro. Il tronco così come molti dei rami più larghi sono densamente ricoperti di larghe e robuste spine.
Le foglie sono composte da 5 a 9 foglioline più piccole, ognuna lunga fino a 20 cm.
Gli alberi adulti producono diverse centinaia di frutti, contenenti numerosi semi circondati da una fibra lanosa e giallastra costituita da lignina e cellulosa.

Biologia

Il polline dei fiori di C. pentandra è gradito a molte specie di animali sia notturni (pipistrelli, piccoli marsupiali, scimmie, e falene) sia diurni (api, colibrì), ma l'opera principale di impollinatore è svolta da due specie di pipistrelli: Phyllostomus hastatus e Phyllostomus discolor^[3].

Distribuzione e habitat

La specie è ampiamente diffusa:

• in America del nord: Messico e in America centrale: Belize, Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nicaragua, Panama e nei Caraibi (Barbados, Cuba, Repubblica Dominicana, Grenada, Guadalupa e Martinica, Haiti, Giamaica, Montserrat, Antille olandesi, Porto Rico)
• nella parte settentrionale del Sud America: Guyana francese, Guyana, Suriname, Venezuela, Brasile, Bolivia, Colombia, Ecuador, Perù e Argentina.
• in Africa: Sudan, Tanzania, Uganda, Burundi, Camerun, Gabon, Ruanda, Zaire, Benin, Costa d'avorio, Ghana, Guinea-Bissau, Mali, Burkina Faso, Nigeria, Senegal, Sierra Leone, Togo, Angola, Malawi, Mozambico, Zambia, Etiopia e Gibuti.

È stata introdotta, ed è oramai naturalizzata, in Asia, in particolare a Giava, in Thailandia, a Ceylon, in Malaysia, in Indonesia, nelle Filippine.

Usi

Il kapok, con la sua densità di 0,35 g/cm³, è la fibra naturale più leggera del mondo. Il kapok è una fibra cava lunga da 2 a 4 cm, con circa l'80% d'aria incorporata. Questa caratteristica ha indotto per molto tempo a ritenere impossibile filare il kapok. Le fibre vengono estratte a mano da baccelli lunghi 10/15 cm. Fino a poco tempo fa il suo uso era limitato all'imbottitura di materassi, trapunte e imbottiti, ma ora dopo gli sviluppi in materia di filatura, alcune aziende di abbigliamento hanno introdotto il kapok nelle loro collezioni producendo soprattutto pantaloni. È una fibra totalmente biologica in quanto cresce spontaneamente in natura. Particolarmente indicata per chi soffre di allergie.

Nella cultura di massa

Bandiera della Guinea Equatoriale

Quest'albero figura nello stemma e nella bandiera della Guinea Equatoriale, essendo molto diffuso nelle foreste del paese e originariamente emblema di Bata, capoluogo della provincia del Rio Muni. Inoltre venne utilizzato anche perché vi si firmò il primo trattato di pace tra i leader locali e gli spagnoli il 15 marzo 1843.

Note

Ceiba pentandra (binomen ab Iosepho Gaertner post Linnaeum anno 1791 statutum) est species arborum excelsissimorum, Media in America sponte crescentium, ibi alibique sub climate tropico cultorum praecipue propter fibras quibus semina intra fructus continentur. Latinitate communi lanifera arbor appellata est. Haec arbor in religione Maya sacra habetur, textilia praebens, foliis altis radicibusque profundis caelum et inferna cum tellure iungens.

Primus Europaeorum Antonius ab Herrera in descriptione Nicaraguae sic anno 1601 scripsit: Ay en ella muchas arboledas, porque crecen mucho los arboles, y el que llaman zeyba engruessa tanto, que quinze hombres asidos de las maños no le pueden abraçar.

Notae

Bibliographia

Ceiba pentandra, arbor septentrionis, in tabula orbis terrarum (Codex Fejérváry-Mayer)

Fontes antiquiores

• 1601 : Antonio de Herrera, Historia general de los hechos de los Castellanos (1601-1615) dec. 3 lib. 4 cap. 7

Eruditio recentior

• 1791 : Joseph Gaertner, De Fructibus et Seminibus Plantarum vol. 2 pars 2 p. 244, tab. 133

Lexica

• "Ceyba" in Georg Friederici, Amerikanistiches Wörterbuch (Hamburgi: Cram, De Gruyter, 1947) pp. 158-159

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Ceiba pentandra spectant.

• "Kapok or Ceiba Tree: Sacred Mayan Tree and Wild Medicinal Plant" apud Yucatan Adventure
• "Ceiba pentandra: The Sacred Tree of the Maya" apud ThoughtCo.
• "Ceiba pentandra" apud Medicinal Plants

Tikrasis kapokmedis (lot. Ceiba pentandra) – magnolijūnų (Magnoliophyta) skyriaus, dedešvinių (Malvaceae) šeimos tropinių medžių rūšis.

Tikrojo kapokmedžio lapai

Tikrojo kapokmedžio žiedyno kekė

Tikrojo kapokmedžio vaisiai

Tikrojo kapokmedžio vaisiaus viduje esantis pluoštas ir nedidelės sėklytės

Tikrojo kapokmedžio (Ceiba pentandra var. guineensis) afrikinis varietetas – viena aukščiausių vietinių Afrikos medžių rūšių. Pav.: Kotono medis (Cotton Tree) augantis Siera Leonės sostinėje Fritaune