La melonuciu (Passiflora quadrangularis), conocida tamién como balto xigante o quijón, ye una especie de plantes pasifloracees de la zona intertropical.
Crez dende'l nivel del mar hasta 1.000 msnm[1] ya inclusive dacuando hasta 1.800 m d'altitú y n'árees non inundables con precipitaciones añales de 900 a 3.400 mm. Nun aguanta les xelaes, crez a plenu sol, preferentemente ente 17° y 25º C.[2]
Trepadora brengosa, estender de 10 a 20 m,[3] con tarmos verdes cuadrangulares, provistos de bilortos simples. Esta planta ye una enredadera típica qu'intercepta casi tola lluz solar por cuenta de la frondosidad de les sos fueyes, polo que debaxo'l suelu queda casi dafechu a escures, como puede trate na imaxe, na que tamién se ve un frutu casi dafechu desenvueltu a la derecha.
Les fueyes son ovales y de color verde claro, cordaes na base, llanceolaes, de 10 a 25 cm de llargu y 7 a 15 cm d'anchu,[1] de ápiz abruptamente acumináu, de cantos enteros y ondulaos. El peciolu tien tres aristes, la inferior más desenvuelta y trés pares de glándules néctaríferas, dacuando dos pares. El pedúnculu ye solitariu, nes axiles y de 1,5 a 3 cm de llargu. Les flores presenten 8 a 12 cm de diámetru y los pétalos son de color blancu, violáceo, rosáu pel llau esternu y colloráu pel llau internu.[1] Si llántase baxu invernaderu, nun va producir frutos, pero va tener abondoses flores bien formoses.
El frutu ye'l más grande de toles pasifloracees, de 10 a 30 cm de llargu, 8 a 16 cm de diámetru;[1] de pulgu delgáu mariellu verdosa, magaya gruesa esponxosa, fariñenta, jugosa, dulzuxa, de color blancu de más o menos 2,5 cm de gruesu. Les granes son dures, esplanaes, obovaes, con arilo de color salmón a amarellentáu tresllúcidu, jugoso y subácido.[2]
El arilo y el mesocarpo usar pa bébores y tamién pa faer dulces, auries y tortas. Los frutos inmaduros fiérvense y peracábense como verdura.[1] Ye un alimentu enerxético, qu'apurre minerales, particularmente fierro, calciu y fósforu, niacina y vitamines A y C.[2]
N'Ecuador el zusmiu de melonuciu ye bien popular ente les families. Puede consumir con o ensin pepas. Delles ames de casa amiésten-y un pocu de canela y vinu.
Atribúyense-y propiedaes melecinales pal tratamientu del colesterol alto. El raigañu utilizar pa esaniciar los viermes intestinales. Na so composición afayóse serotonina, un potente neurotransmisor, necesariu pal bon estáu del sistema nerviosu y que les sos defectos son responsables de patoloxíes como la depresión, ciertos tipos d'obesidá, comportamientos obsesivos, velea y migrañas. Ye la planta que contién la cantidá más elevada de niacina.
Dizse melonuciu a persona y o asociaos que pertenezan a un grupu social refugáu o con poques aptitúes sociales, son persones que nun tener atributos fisícos y tienen gran dificultá nes rellaciones inter-personales. Estes persones son escluyíes y frecuentemente refugaos polos otros grupos sociales polo cual tien falta d'enfotu y seguridá en si mesmos. En Venezuela y Ecuador suel denominase parcha o melonuciu al homosexual.
Passiflora quadrangularis describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Systema Naturae, Editio Decima 2: 1248. 1759.[4]
Passiflora: nome xenéricu qu'adoptáu por Linneo en 1753 y significa "flor de la pasión" (del llatín passio = "pasión" y flos = "flor"), foi dau polos misioneros xesuites en 1610, por cuenta de la semeyanza de delles partes de la planta con símbolos relixosos de la Pasión de Cristu, el llátigu col que foi azotáu = bilortos, los trés clavos = estilos; estames y la corola radial = la corona d'escayos.
quadrangularis: epítetu llatín que significa "con cuatro ángulos"[5]
El so nome común varia en tol ámbitu hispánicu: "melonuciu" (Colombia, Venezuela y Ecuador), "badera", "corvejo", "motorro" (Colombia), "granadilla de frescu", "granadilla grande", "granadilla pa refrescos" (El Salvador), "granadilla de mariña" (Guatemala), "granadilla real", "parcha de Guinea", "sandía de pasión", "quijón" (Bolivia), "parcha granadilla" o a cencielles "parcha" (Venezuela), "balto" (Perú, Ecuador), "granadilla" (Panamá) o "maracuyá xigante".[2][3] N'España, onde s'utiliza como planta trepadora en xardinos, se-y engloba nel grupu de les Pasionarias y Flores de la Pasiónsobremanera, como Pasionaria xigante.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. La melonuciu (Passiflora quadrangularis), conocida tamién como balto xigante o quijón, ye una especie de plantes pasifloracees de la zona intertropical.
Pye grenadin se yon pyebwa.
Li nan espès Passiflora quadrangularis L. (1759)
Istwa
Passiflora quadrangularis, the giant granadilla, barbadine (Trinidad), grenadine (Haiti), giant tumbo or badea (Spanish pronunciation: [baˈðe.a]), is a species of plant in the family Passifloraceae. It produces the largest fruit of any species within the genus Passiflora.[2] It is a perennial climber native to the Neotropics.
It is a vigorous, tender evergreen perennial climber with nodding red flowers, each surrounded by white and purple filaments. It has smooth, cordate, ovate or acuminate leaves; petioles bearing from 4 to 6 glands; an emetic and narcotic root; scented flowers; and a large, oblong fruit, up to 12 inches (30 cm) in length.[3] containing numerous seeds, embedded in a subacid edible pulp.[4]
The badea is sometimes grown in greenhouses. The fruits of several other species of Passiflora are eaten. P. laurifolia is the water lemon and P. maliformis the sweet calabash of the West Indies.[4]
The fruit juice of the badea is used as a beverage. In some parts of Sri Lanka the fruit, where it is known as ටං ටිං ([ tʌŋ tIŋ]), රට පුහුල් or ටුං ටුං,[5] is cooked as a vegetable curry, and the seeds are consumed as a snack or used to extract juice.
A tea is made from the leaves which is used for high blood pressure and diabetes. A drink and ice-cream are made from the fruit.[6]
Passiflora quadrangularis is also grown as an ornamental. Requiring a minimum temperature of 15 °C (59 °F), in temperate zones it must be grown under glass. It has gained the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit.[7][8]
Passiflora quadrangularis, the giant granadilla, barbadine (Trinidad), grenadine (Haiti), giant tumbo or badea (Spanish pronunciation: [baˈðe.a]), is a species of plant in the family Passifloraceae. It produces the largest fruit of any species within the genus Passiflora. It is a perennial climber native to the Neotropics.
Passiflora quadrangularis aŭ badeo havas la plej grandajn fruktojn de la pasifloroj. Tial ili nomiĝas ankaŭ gigantgrenadilo. La ekzaktan originon de la planto ne estas konata. oni supozas ke ĝi venas el la nordokcidento de Sudameriko. Ĝi ankaŭ kreskas sovaĝe en Havajo, Samoo, Fiĝio kaj Aŭstralio.
La grimpoplanto povas kreski ĝis 45 m. La tigoj estas flugilhavaj, glataj aŭ kvareĝaj (=quadrangularis). La ĝis 30 cm longaj grimpotigoj havas en la akseloj subtenfolietojn. La folitigo estas ĝis 7 cm longa. La folioj estas alternesidaj, larĝaj, nelobaj, ovalaj, glatrandaj 8-25 x 7–15 cm grandaj kaj havas 10–12 flankajn nervojn ĉiuflanke de la folio. La unuopaj floroj estas ĝis 5,3 cm longaj. La floro estas la pligrandigita formo de la floro de Passiflora alata. Ĝi estas 12-12,5 cm larĝa rozea, purpra, violkolora kaj blanka. La sepaloj estas ĝis 4,7 x 2,5 cm grandaj. La petaloj estas ĝis 4,7 x 2 cm granda. La krono konsistas el kvin ĝis ses vicoj, kiuj estas striataj lile kaj blanke. La plej eksteraj vicoj estas 4–7 cm longaj kaj ondaj. La plej internaj vicoj estas 0,1-0,4 cm longaj.
La maturaj fruktoj estas helverdaj, longaj – ovalaj 20-30 x 10–15 cm grandaj kaj ĝis t 4 kg pezaj. La frukto havas dikan ĉirkaŭfrukton. La interno estas plena je pala – blanka fruktokarno kaj ĝis 1,25 cm longaj, oval- okataj lila-brunaj semoj ene. Male al la aliaj fruktoj de pasifloro ne nur la la fruktokarno estas manĝebla, sed ankaŭ la perikarpo. La fruktokarno kaj la perikarpo estas relative sengustaj.
La planto estas kultivata i.a. en Karibio, Meksiko, Peruo, Surinamo Venezuelo, Brazilo kaj kelkloke en Sudazio, Sudorientazio (interalie en Malako, Srilanko, Indonezio kaj Filipinoj), en la nordo de Aŭstralio (Kvinslando) kaj en tropika Afriko.
Passiflora quadrangularis estas kultivataj en Eŭropo nur en varmaj vitrodomoj, ĉar ĝi bezonas altajn temperaturojn kaj altan relativa aerhumideco.
Konataj hibridoj estas Passiflora ×allardii (Passiflora caerulea 'Constance Elliot' × Passiflora quadrangularis) kaj Passiflora ×decaisneana (Passiflora alata × Passiflora quadrangularis). La lasta hibrido kaj Passiflora quadrangularis aspektas similaj.
Passiflora quadrangularis aŭ badeo havas la plej grandajn fruktojn de la pasifloroj. Tial ili nomiĝas ankaŭ gigantgrenadilo. La ekzaktan originon de la planto ne estas konata. oni supozas ke ĝi venas el la nordokcidento de Sudameriko. Ĝi ankaŭ kreskas sovaĝe en Havajo, Samoo, Fiĝio kaj Aŭstralio.
La grimpoplanto povas kreski ĝis 45 m. La tigoj estas flugilhavaj, glataj aŭ kvareĝaj (=quadrangularis). La ĝis 30 cm longaj grimpotigoj havas en la akseloj subtenfolietojn. La folitigo estas ĝis 7 cm longa. La folioj estas alternesidaj, larĝaj, nelobaj, ovalaj, glatrandaj 8-25 x 7–15 cm grandaj kaj havas 10–12 flankajn nervojn ĉiuflanke de la folio. La unuopaj floroj estas ĝis 5,3 cm longaj. La floro estas la pligrandigita formo de la floro de Passiflora alata. Ĝi estas 12-12,5 cm larĝa rozea, purpra, violkolora kaj blanka. La sepaloj estas ĝis 4,7 x 2,5 cm grandaj. La petaloj estas ĝis 4,7 x 2 cm granda. La krono konsistas el kvin ĝis ses vicoj, kiuj estas striataj lile kaj blanke. La plej eksteraj vicoj estas 4–7 cm longaj kaj ondaj. La plej internaj vicoj estas 0,1-0,4 cm longaj.
La maturaj fruktoj estas helverdaj, longaj – ovalaj 20-30 x 10–15 cm grandaj kaj ĝis t 4 kg pezaj. La frukto havas dikan ĉirkaŭfrukton. La interno estas plena je pala – blanka fruktokarno kaj ĝis 1,25 cm longaj, oval- okataj lila-brunaj semoj ene. Male al la aliaj fruktoj de pasifloro ne nur la la fruktokarno estas manĝebla, sed ankaŭ la perikarpo. La fruktokarno kaj la perikarpo estas relative sengustaj.
La planto estas kultivata i.a. en Karibio, Meksiko, Peruo, Surinamo Venezuelo, Brazilo kaj kelkloke en Sudazio, Sudorientazio (interalie en Malako, Srilanko, Indonezio kaj Filipinoj), en la nordo de Aŭstralio (Kvinslando) kaj en tropika Afriko.
Passiflora quadrangularis estas kultivataj en Eŭropo nur en varmaj vitrodomoj, ĉar ĝi bezonas altajn temperaturojn kaj altan relativa aerhumideco.
Konataj hibridoj estas Passiflora ×allardii (Passiflora caerulea 'Constance Elliot' × Passiflora quadrangularis) kaj Passiflora ×decaisneana (Passiflora alata × Passiflora quadrangularis). La lasta hibrido kaj Passiflora quadrangularis aspektas similaj.
Passiflora quadrangularis, conocida también como badea, parcha, granadillo, tumbo gigante o quijón, es una especie de plantas pasifloráceas de la zona intertropical.
Crece desde el nivel del mar hasta 1.000 msnm[1] e incluso a veces hasta 1.800 m de altitud y en áreas no inundables con precipitaciones anuales de 900 a 3.400 mm. No resiste las heladas, crece a pleno sol, preferentemente entre 17° y 25º C.[2]
Trepadora vigorosa, se extiende de 10 a 20 m,[3] con tallos verdes cuadrangulares, provistos de zarcillos simples. Esta planta es una enredadera típica que intercepta casi toda la luz solar debido a la frondosidad de sus hojas, por lo que debajo el suelo queda casi completamente a oscuras, como puede verse en la imagen, en la que también se ve un fruto casi completamente desarrollado a la derecha.
Las hojas son ovales y de color verde claro, cordadas en la base, lanceoladas, de 10 a 25 cm de largo y 7 a 15 cm de ancho,[1] de ápice abruptamente acuminado, de bordes enteros y ondulados. El peciolo tiene tres aristas, la inferior más desarrollada y tres pares de glándulas néctaríferas, ocasionalmente dos pares. El pedúnculo es solitario, en las axilas y de 1,5 a 3 cm de largo. Las flores presentan 8 a 12 cm de diámetro y los pétalos son de color blanco, violáceo, rosado por el lado externo y rojo por el lado interno.[1] Si se planta bajo invernadero, no producirá frutos, pero tendrá abundantes flores muy hermosas.
El fruto es el más grande de todas las pasifloráceas, de 10 a 30 cm de largo, 8 a 16 cm de diámetro;[1] de cáscara delgada amarillo verdosa, pulpa gruesa esponjosa, harinosa, jugosa, dulzona, de color blanco de más o menos 2,5 cm de grueso. Las semillas son duras, aplanadas, obovadas, con arilo de color salmón a amarillento traslúcido, jugoso y subácido.[2]
El arilo y el mesocarpo se usan para bebidas y también para hacer dulces, jaleas y tortas. Los frutos inmaduros se hierven y se consumen como verdura.[1] Es un alimento energético, que aporta minerales, particularmente hierro, calcio y fósforo, niacina y vitaminas A y C.[2]
En Ecuador el jugo de badea es muy popular entre las familias. Se lo puede consumir con o sin pepas. Algunas amas de casa le agregan un poco de canela y vino.
Se le atribuyen propiedades medicinales para el tratamiento del colesterol alto. La raíz se utiliza para eliminar los gusanos intestinales. En su composición se ha descubierto serotonina, un potente neurotransmisor, necesario para el buen estado del sistema nervioso y cuyas deficiencias son responsables de patologías como la depresión, ciertos tipos de obesidad, comportamientos obsesivos, insomnio y migrañas. Es la planta que contiene la cantidad más elevada de niacina.
Se dice badea a persona y o asociados que pertenezcan a un grupo social rechazado o con pocas aptitudes sociales, son personas que no poseen atributos fisícos y tienen gran dificultad en las relaciones inter-personales. Estas personas son excluidas y frecuentemente rechazados por los otros grupos sociales por lo cual tiene falta de confianza y seguridad en sí mismos. En Venezuela y Ecuador suele denominarse parcha o badea al homosexual.
Passiflora quadrangularis fue descrita por Carlos Linneo y publicado en Systema Naturae, Editio Decima 2: 1248. 1759.[4]
Ver: Passiflora
quadrangularis: epíteto latino que significa "con cuatro ángulos"[5]
Su nombre común varía en todo el ámbito hispánico: "badea" (Colombia, Venezuela y Ecuador), "Granadillo" República Dominicana ,"badera", "corvejo", "motorro" (Colombia), "granadilla" (Nicaragua), "granada, granadilla grande" (El Salvador), "granadilla de costa" (Guatemala), "granadilla real", "parcha de Guinea", "sandía de pasión", "quijón" (Bolivia), "parcha granadilla", "parcha real" o simplemente "parcha" (Venezuela), "tumbo" (Perú, Ecuador), "granadilla" (Panamá) o "maracuyá gigante".[2][3] En España, donde se utiliza como planta trepadora en jardines, se le engloba en el grupo de las Pasionarias y Flores de la Pasión, en particular, como Pasionaria gigante.
Datos: Q159105
Multimedia:
Especies: Passiflora quadrangularis
Passiflora quadrangularis, conocida también como badea, parcha, granadillo, tumbo gigante o quijón, es una especie de plantas pasifloráceas de la zona intertropical.
Passiflora quadrangularis
La barbadine, ou grenadille géante, fait partie de la famille des Passifloraceae (Passiflora quadrangularis) et c'est le fruit de cette liane tropicale.
La barbadine, ou grenadille géante, est originaire d'Amérique du Sud ou d'Amérique centrale et Afrique centrale, et est arrivée aux Antilles vers la fin du XIXe siècle [pas clair].
La barbadine est le plus gros des fruits de la passion : 10 à 30 cm de long, 7 à 15 cm de diamètre.
C’est une plante grimpante qui peut atteindre 45 m de haut.
Elle se distingue des autres lianes par sa tige quadrangulaire ailée et son gros fruit ovale à la peau épaisse et vert jaune à maturité.
Elle est cultivée dans toutes les régions tropicales où elle pousse et fructifie jusque vers 800 m, de préférence sur terrains argilo-sableux. Elle préfère les zones ombragées et abritées des vents. La multiplication se fait par semis des graines, ou plus facilement par bouturage, marcottage et greffage qui permet d'obtenir des fruits dès la deuxième année après un floraison qui s'étend de juillet à décembre.
On utilise sa pulpe pour confectionner du sirop, du jus et des confitures.
La racine, les feuilles sont aussi utilisées.
Aux Antilles les graines de la barbadine servent à préparer des cocktails, et des punchs très parfumés.
Les fruits et les bourgeons des feuilles peuvent être utilisés comme calmant.
Les feuilles seraient utilisées dans le cas de douleurs articulaires.
Les racines de cette plante, dont le fruit est issu de la même famille que le maracudja, sont réputées pour contenir un poison mortel. De peur d'être empoisonnée, cette grande liane fut longtemps déterrée des jardins, malgré la succulence des fruits qu'elle portait.
Passiflora quadrangularis
La barbadine, ou grenadille géante, fait partie de la famille des Passifloraceae (Passiflora quadrangularis) et c'est le fruit de cette liane tropicale.
Velika marakuja (lat. Passiflora quadrangularis) je biljna vrsta iz porodice Passifloraceae. Domovina joj je tropsko područje Amerike.
Na engleskom se još zove "velika granadilla" (Giant Granadilla) i "veliki tumbo" (eng. Giant Tumbo), na španjolskom badea (baˈðe.a).
Najveća je od svih vrsta marakuja, biljki iz roda Passiflora. Cjelogodišnja je biljka. Glatkih je, srcolikih, jajolikih i šiljastih listova. Peteljka ima 4 do 6 žlijezda. Korijen ima svojstva sredstva za povraćanje i narkotika. Cvjetovi su mirisni. Plod je dug i duguljast, sadrži brojne sjemenke koje su se smjestile u kiselkastoj jestivoj pulpi.
Badeu se uzgaja i u staklenicima. Voćke drugih vrsta Passiflora se također jede. Na Karibima je Passiflora laurifolia znana kao "vodeni limun" a Passiflora maliformis kao "slatki kalabaš".
Od badee se može praviti voćni sok.
Na Trinidadu je poznata pod imenom barbadine. Od njenih listova se pravi čaj kojeg se primjenjuje kod visokog krvnog tlaka i šećerne bolesti. Od ove voćke se radi napitak i sladoled.[1]
Velika marakuja (lat. Passiflora quadrangularis) je biljna vrsta iz porodice Passifloraceae. Domovina joj je tropsko područje Amerike.
Na engleskom se još zove "velika granadilla" (Giant Granadilla) i "veliki tumbo" (eng. Giant Tumbo), na španjolskom badea (baˈðe.a).
Najveća je od svih vrsta marakuja, biljki iz roda Passiflora. Cjelogodišnja je biljka. Glatkih je, srcolikih, jajolikih i šiljastih listova. Peteljka ima 4 do 6 žlijezda. Korijen ima svojstva sredstva za povraćanje i narkotika. Cvjetovi su mirisni. Plod je dug i duguljast, sadrži brojne sjemenke koje su se smjestile u kiselkastoj jestivoj pulpi.
Badeu se uzgaja i u staklenicima. Voćke drugih vrsta Passiflora se također jede. Na Karibima je Passiflora laurifolia znana kao "vodeni limun" a Passiflora maliformis kao "slatki kalabaš".
Od badee se može praviti voćni sok.
Na Trinidadu je poznata pod imenom barbadine. Od njenih listova se pravi čaj kojeg se primjenjuje kod visokog krvnog tlaka i šećerne bolesti. Od ove voćke se radi napitak i sladoled.
Kralowska ćerpjenka (Passiflora quadrangularis) je rostlina ze swójby ćerpjenkowych rostlinow (Passifloraceae). Dalše mjeno je kralowska granadila.
Kralowska ćerpjenka (Passiflora quadrangularis) je rostlina ze swójby ćerpjenkowych rostlinow (Passifloraceae). Dalše mjeno je kralowska granadila.
Passiflora quadrangularis (quadrangularis = vierhoekig) heeft de grootste vruchten van alle passiebloemen. De vruchten worden reuzengranadilla of grote markoesa genoemd. De exacte oorsprong van deze plant is niet bekend, maar aangenomen wordt dat hij uit het noordwesten van Zuid-Amerika stamt. Hij komt onder andere verwilderd voor in Hawaï, Samoa, Fiji en Australië.
De klimplant kan tot 45 m lang worden. De stengels zijn gevleugeld, stevig en vierhoekig (=quadrangularis). De tot 30 cm lange ranken worden in de bladoksels geflankeerd door steunblaadjes. De bladsteel is tot 7 cm lang. De bladeren zijn afwisselend geplaatst, breed, ongelobd, ovaal, gaafrandig 8-25 x 7-15 cm groot en hebben 10–12 zijdelingse nerven aan elke kant van het blad. De alleenstaande bloemstelen zijn tot 5,3 cm lang. De bloemen, die op een vergrote uitvoering van de bloemen van Passiflora alata lijken, zijn 12-12,5 cm breed en rozig, paars, violet en wit van kleur. De kelkbladeren zijn tot 4,7 x 2,5 cm groot. De kroonbladeren zijn tot 4,7 x 2 cm groot. De corona bestaat uit vijf tot zes rijen, die paars en wit gestreept zijn aan de basis en daarboven witte en violette strepen hebben. De buitenste twee rijen zijn 4-7 cm lang en gegolfd. De binnenste rijen zijn 0,1-0,4 cm lang.
De vruchten zijn rijp lichtgroen, langwerpig-ovaal, 20-30 x 10-15 cm groot en tot 4 kg zwaar. De vrucht heeft een dikke vruchtwand met een vruchtholte, die gevuld is met bleke, wittige pulp met tot 1,25 cm lange, ovaal-afgeplatte, paarsig-bruine zaden daarin. In tegenstelling tot andere passievruchten, is hier niet alleen de pulp eetbaar, maar ook de vruchtwand. De pulp en de vruchtwand zijn echter relatief smaakloos.
De plant wordt onder andere gekweekt voor zijn vruchten op de Cariben, in Mexico, Peru, Suriname Venezuela en Brazilië, op sommige plekken in Zuid- en Zuidoost-Azië (onder andere Malakka, Sri Lanka, Indonesië en de Filipijnen), in het noorden van Australië (Queensland) en in tropisch Afrika.
Passiflora quadrangularis kan in België en Nederland alleen in de warme kas worden gekweekt, want hij heeft hoge temperaturen en een hoge relatieve luchtvochtigheid nodig. De plant kan worden vermeerderd door zaaien of stekken.
Bekende kruisingen zijn Passiflora ×allardii (Passiflora caerulea 'Constance Elliot' × Passiflora quadrangularis) en Passiflora ×decaisneana (Passiflora alata × Passiflora quadrangularis). Met deze laatste kruising wordt Passiflora quadrangularis vaak verward.
Hasło w Wikisłowniku Męczennica olbrzymia (Passiflora quadrangularis) – gatunek rośliny z rodziny męczennicowatych. Występuje w Ameryce podzwrotnikowej (południowej), głównie w Brazylii. Ze względu na swoje dekoracyjne kwiaty, pnącze to często uprawiane jest w cieplejszych krajach jako roślina doniczkowa.
Nazwa łacińska pochodzi od słowa passio, oznaczającego cierpienie oraz flos – kwiat. Roślinę nazwali tak w początkach XVIII misjonarze Ameryki Południowej. 5 pręcików ma symbolizować pięć ran Chrystusa; trójdzielne znamię słupka – gwoździe, którymi został przybity do krzyża, a szyjka słupka oznacza ramię krzyża. 5 działek i 5 płatków kielicha to 10 apostołów obecnych przy ukrzyżowaniu Chrystusa, zaś postrzępiony przykoronek to korona cierniowa. Analogie na ten temat szły jednak jeszcze dalej: kształt liści przypomina grot włóczni, którą przebito bok Jezusa. Ciemne plamki na spodzie liści to trzydzieści srebrników, jakie otrzymał Judasz za zdradzenie Jezusa.
Poczta Polska wyemitowała 15 maja 1968 r. znaczek pocztowy przedstawiający męczennicę olbrzymią o nominale 20 gr, w serii Kwiaty. Druk w technice offsetowej na papierze kredowym. Autorem projektu znaczka był Tadeusz Michaluk. Znaczek pozostawał w obiegu do 31 grudnia 1994 r.[5].
Męczennica olbrzymia (Passiflora quadrangularis) – gatunek rośliny z rodziny męczennicowatych. Występuje w Ameryce podzwrotnikowej (południowej), głównie w Brazylii. Ze względu na swoje dekoracyjne kwiaty, pnącze to często uprawiane jest w cieplejszych krajach jako roślina doniczkowa.
Çarkıfelek adıyla bilinen meyveleri insanlarca tüketilir ve Amerika'nın bazı bölgelerinde ziraati yapılır. İngilizcede "Dev Granadilla", "Dev Tumbo" veya "Badea" adlarıyla da bilinir. Bazen seralarda da yetiştirilir. Yaklaşık 15-20 metreye kadar boylanabildiği gibi; her biri 4 kilograma kadar varan,15 cm genişliğe ve 30 cm boya ulaşabilen orta kalite ve lezzette oblong biçimli meyveler üretebilemektedir. Bitki, asma sülüğü gibi helezonik tutmaçlarla tutunarak hızlı büyür. Yaprakları yüreksi, yumurtamsı ya da aküminat ve 25 cm civarına kadar olabilir. Güzel kokulu ve kırmızı renkli dev çiçekleri vardır. Passiflora alata türüne benzer. Dört köşeli gövde yapısına sahiptir zaten quadrangularis ismi buradan gelmektedir.
Bitkinin bilinen 2 alt türü bulunmaktadır. Bu türlerden biri "su limonu" olarak adlandırılan P. laurifolia diğeri ise Karaiblerde "Tatlı su kabağı" olarak adlandırılan P. maliformis tir.
Meyveleri Amerika'da meyve suyu ve konserve yapımında kullanılır. Trinidad'da dondurma yapımında da kullanılır.
Meyvelerinin halk arasında afrodizyak etkisinin bulunduğuna inanılmaktadır. Yapraklarından yapılan çay şeker hastalığı ve yüksek tansiyon için kullanılsada yapraklarında bulunan siyanid glukosit maddesinin toksik etkisi sebebiyle fazla tüketilmesi tavsiye edilmez.
Çarkı andıran çiçeği
Çiçek tomurcukları ve sülükleri
Tohumu
Çarkıfelekgiller ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. 
Meyveler ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Çarkıfelek adıyla bilinen meyveleri insanlarca tüketilir ve Amerika'nın bazı bölgelerinde ziraati yapılır. İngilizcede "Dev Granadilla", "Dev Tumbo" veya "Badea" adlarıyla da bilinir. Bazen seralarda da yetiştirilir. Yaklaşık 15-20 metreye kadar boylanabildiği gibi; her biri 4 kilograma kadar varan,15 cm genişliğe ve 30 cm boya ulaşabilen orta kalite ve lezzette oblong biçimli meyveler üretebilemektedir. Bitki, asma sülüğü gibi helezonik tutmaçlarla tutunarak hızlı büyür. Yaprakları yüreksi, yumurtamsı ya da aküminat ve 25 cm civarına kadar olabilir. Güzel kokulu ve kırmızı renkli dev çiçekleri vardır. Passiflora alata türüne benzer. Dört köşeli gövde yapısına sahiptir zaten quadrangularis ismi buradan gelmektedir.
Bitkinin bilinen 2 alt türü bulunmaktadır. Bu türlerden biri "su limonu" olarak adlandırılan P. laurifolia diğeri ise Karaiblerde "Tatlı su kabağı" olarak adlandırılan P. maliformis tir.
Meyveleri Amerika'da meyve suyu ve konserve yapımında kullanılır. Trinidad'da dondurma yapımında da kullanılır.
Meyvelerinin halk arasında afrodizyak etkisinin bulunduğuna inanılmaktadır. Yapraklarından yapılan çay şeker hastalığı ve yüksek tansiyon için kullanılsada yapraklarında bulunan siyanid glukosit maddesinin toksik etkisi sebebiyle fazla tüketilmesi tavsiye edilmez.
Це ліана завдовжки 10 -15 м, іноді може сягати 45 м, кучерява навколо опори. Стебла чотирикутної форми. Листя широкі, яйцеподібні або довгасто-яйцеподібні, від 10 до 20 см завдовжки. Цвіте великими, до 12.5 см в діаметрі, ароматними квітками, в формі дзвіноподібної чаші з 5 чашолистками, зеленуватих або червонуватих, зелених відтінків зовні, білого, рожевого або фіолетового всередині, і біло-синьої короною в центрі.
Плід овальний, 10-30 см завдовжки і 8-12 см завширшки, з тонкою жовтою або зеленою шкіркою. Усередині міститься ароматна борошниста, біла або рожева, кисло-солодка м'якоть з відносно великими фіолетово-коричневими насінням.
М'якоть плоду містить: воду, білки, вуглеводи, клітковину, кальцій, фосфор, залізо, вітаміни групи В, А, С, натрій, серотонін.
.jpg)
Невибаглива і легко здатна адаптуватися до нових умов при пересадці. Проте вона найкраще зростає на сонячних ділянках, оптимальною температурою зростання є +18 вночі і +28 вдень. Любить багаті добре дреновані слабокислі ґрунти. При підвищенні лужності ґрунту рослина може захворіти, перестати давати плоди і повільно рости.
М'якоть вживається в свіжому вигляді, а також використовується для отримання соку, напоїв, виготовлення желе, начинку для пирогів, алкогольних напоїв. М'якоть стиглих фруктів, зі знятою шкіркою, розрізають і додають разом з папаєю, ананасом і бананом у фруктові салати, приправлені лимоном або соком лайма. Його готують з цукром і їдять як десерт, консервують в сироп, готують цукати.
В Індонезії, м'якоть і шкірку, їдять разом з цукром. Австралійці додають трохи апельсинового соку і подають з вершками. Незрілих плоди готують на пару або варять і подають як овочі.
Їстівні також бульби цієї рослини, що досягають 4 кг маси і за смаком нагадують батат. Лозу запікають і їдять на Ямайці як замінник ямса.
Цінується в тропіках як протицинготне і шлункове. У Бразилії м'якоть призначають як заспокійливий засіб, щоб зняти нервову напругу, головний біль, астму, діарею, неврастенію і безсоння. Відвар листя є глистогінним засобом. Корінь використовують як блювотний, сечогінний і глистогінний засіб.
Першочергово вирощувалася у тропічній Америці. Вона росла на Барбадосі та на кількох інших островах Карибського басейну і на Бермудських островах з середини XVIII ст. Поширена від Мексики до Бразилії і Перу.
У XVIII ст. завезена до Малайзії, де вона процвітає як на півночі, і на півдні. У В'єтнамі зростає в південній половині країни. Також вирощується в низинах Індії, Цейлону та Філіппін, в тропічній Африці, в Австралії. У тропічній Австралії рослина здичавіла і пишно росте в джунглях.
Lạc tiên bốn cạnh, (danh pháp khoa học Passiflora quadrangularis) là một loài thực vật có hoa trong họ Lạc tiên. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1759.[1] Lạc tiên bốn cạnh là loài dây leo thân thảo có tua cuốn. Lá đơn mọc cách, phiến lá gần hình tim hoặc hình trứng có đầu lá tù có mấu nhọn, đuôi là gần tim. Cuống là có 4-6 tuyến nổi hình chậu. Tua cuốn nằm ở nách lá. Hoa có mùi thơm, nhiều nhị, màu sặc sỡ. Quả hình bầu dục hoặc hơi trụ.
Quả được dùng làm nước ép giải khát tương tự như loài chanh leo. Lá có thể dùng làm trà và một số nơi dùng trong quá trình điều trị bệnh cáo huyết áp và tiểu đường[2].
Bài viết liên quan đến họ Lạc tiên này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Lạc tiên bốn cạnh, (danh pháp khoa học Passiflora quadrangularis) là một loài thực vật có hoa trong họ Lạc tiên. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1759. Lạc tiên bốn cạnh là loài dây leo thân thảo có tua cuốn. Lá đơn mọc cách, phiến lá gần hình tim hoặc hình trứng có đầu lá tù có mấu nhọn, đuôi là gần tim. Cuống là có 4-6 tuyến nổi hình chậu. Tua cuốn nằm ở nách lá. Hoa có mùi thơm, nhiều nhị, màu sặc sỡ. Quả hình bầu dục hoặc hơi trụ.
Quả được dùng làm nước ép giải khát tương tự như loài chanh leo. Lá có thể dùng làm trà và một số nơi dùng trong quá trình điều trị bệnh cáo huyết áp và tiểu đường.
Passiflora quadrangularis L.
Синонимы
Страстоцве́т четырёхгра́нный, или пассифло́ра четырёхгранная[2], или гига́нтская гранади́лла[3][4], или маракуйя гигантская[5] (лат. Passiflóra quadranguláris) — древовидная лиана, дающая съедобные плоды; вид рода страстоцвет семейства страстоцветные.
Гигантская гранадилла — лиана длиной 10—15 м (иногда может достигать 45 м), вьющаяся вокруг опоры.
Плоды овальные, 10—30 см длиной и 8—12 см шириной, с тонкой жёлтой или зелёной кожурой. Внутри содержится ароматная мучнистая, белая или розовая, кисло-сладкая мякоть с относительно крупными семенами.
Родина Гигантской гранадиллы — тропическая Америка.
Начиная с 1750 года гранадиллу культивируют на Барбадосе и некоторых других островах Антильского и Багамского архипелагов, в Латинской Америке от Мексики до Бразилии и Перу. В XVIII веке она была завезена в Малайзию и Индонезию, затем распространилась в Индии, южном Вьетнаме, на Шри-Ланке, на Филиппинах, в тропической Африке и Австралии.
Мякоть гигантской гранадиллы употребляется в свежем виде, а также используется для получения сока, изготовления желе, фруктовых салатов и т. д.
Страстоцве́т четырёхгра́нный, или пассифло́ра четырёхгранная, или гига́нтская гранади́лла, или маракуйя гигантская (лат. Passiflóra quadranguláris) — древовидная лиана, дающая съедобные плоды; вид рода страстоцвет семейства страстоцветные.
大果西番蓮（學名：Passiflora quadrangularis）是西番蓮屬的植物中，果實最大的一種。它是分布於熱帶美洲的一種多年生植物，擁有心形的、卵形的或是尖形的平滑葉子。其葉柄（petiole）有四到六個腺體。它的根部可用來當作催吐劑與麻醉藥品。它也擁有很香的花並能結出長橢圓形的果實，果實中包含了許多的種子，嵌入於稍帶酸味但可食用的假種皮之中。
大果西番蓮有時候會在溫室中種植。其他幾種西番蓮屬的植物果實都可以食用，如樟葉西番蓮（Passiflora laurifolia）被當作「水檸檬」（Water lemon）以及蘋果狀西番蓮（Passiflora maliformis）被當作西印度群島的「甜葫蘆」（Sweet calabash）。
該果實果肉厚且種子少。和百香果一樣可供食用，但甜度、酸度較一般百香果低。可製果汁，未成熟果實的果肉也可當蔬菜煮食。
大果西番蓮（學名：Passiflora quadrangularis）是西番蓮屬的植物中，果實最大的一種。它是分布於熱帶美洲的一種多年生植物，擁有心形的、卵形的或是尖形的平滑葉子。其葉柄（petiole）有四到六個腺體。它的根部可用來當作催吐劑與麻醉藥品。它也擁有很香的花並能結出長橢圓形的果實，果實中包含了許多的種子，嵌入於稍帶酸味但可食用的假種皮之中。
大果西番蓮有時候會在溫室中種植。其他幾種西番蓮屬的植物果實都可以食用，如樟葉西番蓮（Passiflora laurifolia）被當作「水檸檬」（Water lemon）以及蘋果狀西番蓮（Passiflora maliformis）被當作西印度群島的「甜葫蘆」（Sweet calabash）。
該果實果肉厚且種子少。和百香果一樣可供食用，但甜度、酸度較一般百香果低。可製果汁，未成熟果實的果肉也可當蔬菜煮食。
