Elsholtzia ciliata, commonly known as Vietnamese balm, xiang ru (香薷) or kinh giới in Vietnamese, is a plant native to Asia. In the US, it is commonly known as Crested Late Summer Mint.[1] In US Vietnamese grocery stores, it is called Kinh Gioi, Vietnamese Lemon Balm, or Vietnamese Lemon Mint.[2]
The plant is native to Asia. However, the exact extent of its original range is unclear.[3]
It is introduced in India and parts of North American and Europe.[4] Some of its habitats include riverbanks, forests, and hills.[5]
Elsholtzia ciliata is an erect herb that grows to about 30–50 cm (12–20 in) in height.[5] The leaves are simple and opposite with serrated margins.[1]
Elsholtzia ciliata has many cultural uses.
It is used in Vietnamese cuisine, where it is called rau kinh giới or lá kinh giới. The leaves are used to flavor meat dishes, soups, and salads with a lemony flavor.[6]
It is commonly used in herbal medicine, as it is considered to be carminative and astringent.[7]
It is cultivated as an ornamental plant. It prefers moist soil, and grows mostly on exposed rocky slopes and other open, gravelly areas.[8]
It is banned in the state of Connecticut and is classified as a noxious weed. It was first reported in the Americas in 1889.[9]
Elsholtzia ciliata, commonly known as Vietnamese balm, xiang ru (香薷) or kinh giới in Vietnamese, is a plant native to Asia. In the US, it is commonly known as Crested Late Summer Mint. In US Vietnamese grocery stores, it is called Kinh Gioi, Vietnamese Lemon Balm, or Vietnamese Lemon Mint.
Helttaminttu (Elsholtzia ciliata)[2] on kasvilaji helttaminttujen suvussa huulikukkaiskasvien heimossa. Laji kasvaa luonnonvaraisena laajalla alueella Aasiassa, ja sitä käytetään lähinnä Vietnamissa yrttinä.
Helttaminttu on yleensä 30–50 senttimetriä korkeaksi kasvava yksivuotinen ruohovartinen kasvi. Varret ovat pystyjä ja karvattomia tai pehmeäkarvaisia. Lehdet ovat suikeat tai puikeat ja 3–9 senttimetriä pitkät sekä 1–4 senttimetriä leveät. Lehdet ovat sahalaitaiset ja kärjeltään pitkäsuippuiset.[1][3]
Kukinto on 2–7 senttimetriä pitkä ja rakenteeltaan toispuolinen tähkä. Kukkien suojuslehdet ovat puikeat tai leveän pyöreähköt ja noin 4 millimetriä pitkät. Kukat ovat kaksineuvoisia. Tiheän valkokarvainen kukkaperä on noin 1,2 millimetriä pitkä. Verhiö on noin 1,5 millimetriä pitkä ja pehmeäkarvainen. Noin 4,5 millimetrinen teriö on kaksihuulinen ja väritykseltään violetti. Hedelmä on kota.[1][3]
Helttaminttu kasvaa luontaisena Aasiassa laajalla alueella. Sitä esiintyy Intiassa, Japanissa, Kiinassa, Laosissa, Malesiassa, Mongoliassa, Myanmarissa, Thaimaassa, Venäjällä ja Vietnamissa. Kasvi viihtyy monenlaisissa ympäristöissä merenpinnankorkeudelta aina 3 400 metriin.[1]
Helttaminttua käytetään vietnamilaisessa keittiössä yrttinä. Kasvin lehdet käytetään usein tuoreena ja tarjoillaan tavallisesti useiden muiden yrttien seassa. Myös kasvin jauhettuja siemeniä käytetään mausteena.[4][3] Lajia on käytetty jonkin verran myös koristekasvina.
Helttaminttu (Elsholtzia ciliata) on kasvilaji helttaminttujen suvussa huulikukkaiskasvien heimossa. Laji kasvaa luonnonvaraisena laajalla alueella Aasiassa, ja sitä käytetään lähinnä Vietnamissa yrttinä.
Pólska mjetlička łaćonsce Elsholtzia ciliata, Lamiaceae) je rostlina ze swójby cycawkowych rostlinow.
Pólska mjetlička łaćonsce Elsholtzia ciliata, Lamiaceae) je rostlina ze swójby cycawkowych rostlinow.
Kvapioji aniužė (lot. Elsholtzia ciliata) – notrelinių (Lamiaceae) šeimos, aniužių (Elsholtzia) genties augalas.
Vienmetis žolinis augalas stipraus mėtų kvapo. Žiedai tankiuose, vienašoniuose, varpos pavidalo žiedynuose. Pavieniai žiedai smulkūs, rausvi, pažiedės kiaušiniškos, blakstienuotos, jų viršūnė ištįsusi į trumpą smaigą lėlį. Taurelė varpiška, penkiadantė, plaukuota ir nusėta liaukučių. Vainikėlis rausvai violetinis arba melsvas, neryškiai dvilūpis, apaugęs plaukeliais, viršutinė lūpa vos pastebimai įkirpta, apatinė ilgesnė už viršutinę, gana giliai įkirpta. Vainikėlio vamzdelio viduje yra plaukelių lankas. Kuokeliai šiek tiek ilgesni už vainikėlį, kraštiniai ilgesni negu viduriniai. Vaisius – skeltavaisis iš 4 tamsiai rudų, mažų riešutėlių. Stiebas status, šakotas. Lapai priešiniai, pailgi, elipsiški viršūnės nusmailėjusios, pamatai pleištiški, kraštas pjūkliškai dantytas, su koteliais.
Pražysta liepos viduryje ir žydi iki rugsėjo mėn. Auga daržuose, patvoriuose, pakelėse, panamėse, apleistose sodybose, bergždynuose. Dažnesnis drėgnesniuose dirvožemiuose.
Žiedus lanko vabzdžiai, bitės surenka daug medaus. Sėklų aliejus vertinamas lako gamyboje. Auginamas kaip vaistinis ir prieskoninis augalas, turintis eterinių aliejų. Lietuvoje sulaukėjęs.
Rudenį žydintys augalai, Ramunėlė Jankevičienė, Živilė Lazdauskaitė, Vilnius, Mokslas, 1991, 80 psl.
Kvapioji aniužė (lot. Elsholtzia ciliata) – notrelinių (Lamiaceae) šeimos, aniužių (Elsholtzia) genties augalas.
Vienmetis žolinis augalas stipraus mėtų kvapo. Žiedai tankiuose, vienašoniuose, varpos pavidalo žiedynuose. Pavieniai žiedai smulkūs, rausvi, pažiedės kiaušiniškos, blakstienuotos, jų viršūnė ištįsusi į trumpą smaigą lėlį. Taurelė varpiška, penkiadantė, plaukuota ir nusėta liaukučių. Vainikėlis rausvai violetinis arba melsvas, neryškiai dvilūpis, apaugęs plaukeliais, viršutinė lūpa vos pastebimai įkirpta, apatinė ilgesnė už viršutinę, gana giliai įkirpta. Vainikėlio vamzdelio viduje yra plaukelių lankas. Kuokeliai šiek tiek ilgesni už vainikėlį, kraštiniai ilgesni negu viduriniai. Vaisius – skeltavaisis iš 4 tamsiai rudų, mažų riešutėlių. Stiebas status, šakotas. Lapai priešiniai, pailgi, elipsiški viršūnės nusmailėjusios, pamatai pleištiški, kraštas pjūkliškai dantytas, su koteliais.
Pražysta liepos viduryje ir žydi iki rugsėjo mėn. Auga daržuose, patvoriuose, pakelėse, panamėse, apleistose sodybose, bergždynuose. Dažnesnis drėgnesniuose dirvožemiuose.
Žiedus lanko vabzdžiai, bitės surenka daug medaus. Sėklų aliejus vertinamas lako gamyboje. Auginamas kaip vaistinis ir prieskoninis augalas, turintis eterinių aliejų. Lietuvoje sulaukėjęs.
Kammynta (Elsholtzia ciliata) är en växtart i familjen Kransblommiga växter.
Kammynta (Elsholtzia ciliata) är en växtart i familjen Kransblommiga växter.
Elsholtzia ciliata, ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından anavatanı Asya olan ve süs bitkisi olarak yetiştirilen otsu bir bitki türü.
Yaklaşık 60 cm yüksekliğe çıkan dik gövdeli, bir yıllık otsu bir bitkidir. Yapraklar 2–8 cm uzunluk ve 8–2 cm eninde, uzun saplı ve kenarı testere dişlidir. Yumurtamsı-mızrak biçimindeki yaprakların alt yüzeyi bezeli-beneksi yapıdadır. Yassı başaklı mor çiçekleri Eylül-Ekim aylarında görülür.
Asya'da doğal olan bu türün esas yayılış alanı belirsizdir. Bugün ise Nepal'de 1500–3400 m yükseltilerde bulunmaktadır. Ayrıca Hindistan, Doğu Asya ve Avrupa gibi yerlerde de yayılış yapmıştır. İlk olarak Amerika kıtasında otsu bitki olarak rapor edilmiştir. Günümüzde ise popüler bir süs bitkisi haline gelmiştir. Türkiye'de İstanbul ve Rize sahil şeridinde doğallaşmış vaziyettedir.
Çoğunlukla korunmasız kayalık yamaçlarla diğer çakıllı boş arazilerde yetişir. Nemli topraklarda iyi gelişme gösterir.
Elsholtzia ciliatanın birçok kültürel faydası vardır. Tohumlarından elde edilen pudra gıda ürünlerini tatlandırmak amacıyla kullanılır. Ayrıca kanama durdurucu ve karın ağrısı giderici olarak geleneksel tıpta yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.[Dış bağlantılar
Elsholtzia ciliata, ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından anavatanı Asya olan ve süs bitkisi olarak yetiştirilen otsu bir bitki türü.
Yaklaşık 60 cm yüksekliğe çıkan dik gövdeli, bir yıllık otsu bir bitkidir. Yapraklar 2–8 cm uzunluk ve 8–2 cm eninde, uzun saplı ve kenarı testere dişlidir. Yumurtamsı-mızrak biçimindeki yaprakların alt yüzeyi bezeli-beneksi yapıdadır. Yassı başaklı mor çiçekleri Eylül-Ekim aylarında görülür.
Asya'da doğal olan bu türün esas yayılış alanı belirsizdir. Bugün ise Nepal'de 1500–3400 m yükseltilerde bulunmaktadır. Ayrıca Hindistan, Doğu Asya ve Avrupa gibi yerlerde de yayılış yapmıştır. İlk olarak Amerika kıtasında otsu bitki olarak rapor edilmiştir. Günümüzde ise popüler bir süs bitkisi haline gelmiştir. Türkiye'de İstanbul ve Rize sahil şeridinde doğallaşmış vaziyettedir.
Çoğunlukla korunmasız kayalık yamaçlarla diğer çakıllı boş arazilerde yetişir. Nemli topraklarda iyi gelişme gösterir.
Elsholtzia ciliatanın birçok kültürel faydası vardır. Tohumlarından elde edilen pudra gıda ürünlerini tatlandırmak amacıyla kullanılır. Ayrıca kanama durdurucu ve karın ağrısı giderici olarak geleneksel tıpta yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.[kaynak belirtilmeli]
Kinh giới, kinh giới rìa hay kinh giới trồng (tên khoa học: Elsholtzia cristata) là loài cây thảo thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae), là một loại rau thơm và cây thuốc.
Kinh giới có thân vuông, mọc thẳng, cao khoảng 30 – 50 cm. Hoa nhỏ, màu tím nhạt, mọc thành bông ở đầu cành. Cây chứa tinh dầu có vị cay, đắng, mùi thơm.
Kinh giới mọc ở khu vực đồi núi, đất bỏ hoang, với địa hình nhiều nắng, bờ sông suối hay trong rừng; ở cao độ 0-3.400 m. Có tại Ấn Độ, Campuchia, Lào, Malaysia, Mông Cổ, Myanma, Nga, Nhật Bản, Thái Lan, Trung Quốc (ngoại trừ các tỉnh Thanh Hải và Tân Cương), Việt Nam. Nó cũng được du nhập vào châu Âu và Bắc Mỹ.
Tại Việt Nam, kinh giới được trồng ở nhiều nơi, thường được ăn sống.
Tại Trung Quốc, nó cùng một số loài khác trong cùng chi Elsholtzia được gọi chung là 香薷 (hương nhu), nhưng không phải là các loài có tên gọi là hương nhu như ở Việt Nam (thuộc chi Ocimum). Trong khi đó, tên gọi 荆芥 (kinh giới) lại được dùng để chỉ các loài thuộc các chi Nepeta và Schizonepeta (Schizonepeta được một số tác giả coi là danh pháp đồng nghĩa của Nepeta).
Ngoài ra, một số loài thuộc chi Chenopodium cũng có tên gọi là kinh giới, bên cạnh các tên gọi như rau muối hay dầu giun. Ví dụ Chenopodium ficifolium gọi là kinh giới trắng. Cụ thể xem thêm bài về chi Rau muối (Chenopodium).
Kinh giới, kinh giới rìa hay kinh giới trồng (tên khoa học: Elsholtzia cristata) là loài cây thảo thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae), là một loại rau thơm và cây thuốc.
Kinh giới có thân vuông, mọc thẳng, cao khoảng 30 – 50 cm. Hoa nhỏ, màu tím nhạt, mọc thành bông ở đầu cành. Cây chứa tinh dầu có vị cay, đắng, mùi thơm.
Elsholtzia ciliata (Thunb.) Hyl.
СинонимыЭльсго́льция ресни́тчатая, или Эльшо́льция реснитчатая (лат. Elshóltzia ciliáta) — вид однолетних травянистых растений рода Эльсгольция (Elsholtzia) семейства Яснотковые (Lamiaceae).
В природе ареал охватывает Афганистан, Китай, Монголию, Индокитай, Малайзию. На территории России произрастает от Западной Сибири до Дальнего Востока. Натурализировано и культивируется в Европе, Северной Америке и на большей части Азии.
Растёт на берегах рек, в садах и огородах, посевах как сорное.
Растение высотой до 80 см.
Стебель прямостоячий, ветвистый, опушенный.
Листья яйцевидно-эллиптические или городчато-пильчатые, длиной 1,5—10 см, шириной 1—3,5 см, к основанию суженные в длинный тонкий черешок.
Соцветие густое, колосовидное, цилиндрическое, более или менее одностороннее, цветочная ось опушенная; прицветники зелёные, травянистые, округлые или широко яйевидные, длиной 4—5 мм, шириной 5—6 мм; чашечка яйцевидная, с почти одинаковыми зубцами, железистая, густо пушистая; венчик лиловый, снаружи коротко опушенный.
Плод — тёмно-бурый яйцевидный орешек.
Цветёт в июле — августе. Плоды созревают в августе.
Надземная часть растения содержит эфирное масло; его количество колеблется от 1,7 до 2,7 %. Максимальное содержание масла наблюдается в период цветения. Эфирное масло — жёлтая прозрачная жидкость со своеобразным запахом. Семена содержат до 42 % высококачественного жирного высыхающего масла, в состав которого входят ненасыщенные (олеиновая — 11,3%, линолевая — 30,8, линоленовая — 46,3) и насыщенные кислоты (пальмитиновая — 3,5 % ).
Растение может служить сырьём для получения эфирного масла.
Испытано и одобрено в качестве пряности при обработке рыбы.
Вид Эльсгольция реснитчатая входит в род Эльсгольция (Elsholtzia) подсемейство Котовниковые (Nepetoideae) семейства Яснотковые (Lamiaceae) порядка Ясноткоцветные (Lamiales).
Эльсго́льция ресни́тчатая, или Эльшо́льция реснитчатая (лат. Elshóltzia ciliáta) — вид однолетних травянистых растений рода Эльсгольция (Elsholtzia) семейства Яснотковые (Lamiaceae).
ナギナタコウジュ(薙刀香薷、学名:Elsholtzia ciliata [1][2])は、シソ科ナギナタコウジュ属に分類される1年生草本の植物。
北海道から九州、アジアの温帯に分布し、山の道端に生える1年生草本[2][4]。全体に香気(臭気)がある[2][5]
茎は四角形の断面で軟毛があり、分枝が多く高さ 30 - 60 cm になる[2][4]。葉柄は 0.5 - 2 cm で、葉身は卵形から狭卵形で長さ 3 - 9 cm になる[2]。
開花期は 9 - 10 月で、花穂に花が一方向にだけ向いて着く[2][4]。苞は扁円形で中央が最大幅となり、その背面はほぼ無毛となっていて[2][4]、縁に短毛がある[2]。花冠は約 5 mm で淡紅紫色で毛が多い[2]。
アイヌはナギナタコウジュを「エント」と呼び、刈り取って乾燥させたものを煮出して茶のように飲用していた[6]。
アサ · アンゼリカ · イノンド · イングリッシュラベンダー(英語版) · エパソーテ · オレガノ · カレーリーフ · クルマバソウ(英語版) · コショウソウ · コリアンダー (シアントロ) · シシリー · シソ · シソクサ(英語版) · ジンブー(英語版) · スイバ · セージ · セイボリー · タイバジリコ(英語版) · タイホーリーバジル · タイム · タラゴン · チャービル · チャイブ · ドクダミ · ナギナタコウジュ · バジル · パセリ · ヒソップ · ピペルアウリツム(英語版) · ベトナムコリアンダー(英語版) · ヘンルーダ · ボリビアンコリアンダー(英語版) · ボルド(英語版) · マジョラム · ミツバ · ミント · メキシカンコリアンダー (ロングコリアンダー)(英語版) · ルリジサ · レモンバーム · レモンバーベナ · レモンマートル · ローリエ · レモングラス · ローズマリー · ラベージ
アサフェティダ · アジョワン · アナルダナ · アニス · アムチュール (マンゴーパウダー) · アリゲーターペッパー · アレッポペッパー · イノンド · ウコン · オールスパイス · カイエンペッパー · カシア · ガジュツ · カラシナ · カホクザンショウ · カルダモン · キャラウェイ · クスノキ · クミン · クラチャイ · クローブ · クロガラシ · 黒カルダモン · ケシノミ · コクム · コショウ · ゴマ · コリアンダー · サッサフラス · サフラン · サルサパリラ · 塩 · シトラスピール シナモン · シヌスモーレ · ジュニパーベリー · ショウガ · 小ガランガル · シロガラシ · スペインカンゾウ · セリムグレイン · セロリ · タスマニアペッパー · タマリンド · チャロリー · 陳皮 · 唐辛子 · トウシキミ · トンカ豆 · ナツメグ · ナンキョウソウ · ニオイクロタネソウ · ニンニク · バーベリー · ゴルパー · バニラ · パプリカ · パラダイスグレイン · バンウコン · ヒッチョウカ · ヒハツ · ヒハツモドキ · フェヌグリーク · フェンネル · ブラジリアンペッパー · ブラッククミン · ブラックライム · ホースラディッシュ · マウラブチェリー · マラバスラム · メース · ラドゥニ · リツェアクベバ · ローズ · ワサビ
アドジカ · アドヴィエ · エルブ・ド・プロヴァンス · オールドベイシーズニング · カーメリスネリ · ガーリックソルト · ガラムマサラ · カレー粉 · キャトルエピス · クラブボイル · 五香粉 · ザーター · シーズンドソルト · 七味唐辛子 · ジャークスパイス · セイボリー · タビル · タンドリーマサラ · チャートマサラ · チャウンク · チュニジアンファイブスパイス · チリパウダー · バハラット · ハリッサ · バルバレ · ハワイジ · パンチフォロン · ファインハーブ · ブーケガルニ · ブクヌ · ペルシャード · マサラ · ミックススパイス · ミトミタ · レモンペッパー · パンプキンパイスパイス · レカードロジョ
ナギナタコウジュ(薙刀香薷、学名:Elsholtzia ciliata )は、シソ科ナギナタコウジュ属に分類される1年生草本の植物。
北海道から九州、アジアの温帯に分布し、山の道端に生える1年生草本。全体に香気(臭気)がある