Ch'ulla khata sisayuq nisqakunaqa (Magnoliopsida) nisqa iskay phutuy raphiyuq yurakunap tuktunpi paqariq sisanpi ch'ullalla khatachayuqmi.
Dikotiledone biljke ili kratko dikotiledone (lat.Magnoliopsida) je botanički naziv za razred, u taksonomiji biljaka cvjetnica iz divizije Magnoliophyta. Naziv razreda se formira tako, da se nastavak za pripadajuću porodicu -aceae, u nazivu Magnoliaceae, zamijeni nastavkom -opsida.[1]
Dicotyledoneae su najbrojnija i najvarijabilnija današnja grupa skupina biljaka, koje, uz rijetke izuzetke, imaju dva zametna listića (kotiledona), po čemu su i imenovane.
Osim brpja kotiledona, između monokotiledona i dvokotiledona, postoje i druge razlike. Ove razlike su uglavnom između monokotiledona dikotiledonske grupe eudikotiledona. Mnoge dikotiledone grupe koje su se ranije izdvojile iz zajedničkog filogenetskog stabla imaju izvjesne karakteristike "monokotiledona", kao što su razbacani provodni snopići, trodijelne cvjetovi i stari (predački) tip polena.[2] Neke monokotiledone također imaju i svojstva dikotiledoda, kao što je mrežasta lisna „nertvatura“ provodnih sudova[2]
Postoji osam grupa današnjih angiospermi:
Tačan odnos između ovih osam grupa još uvijek nije jasan, iako postoji dogovor da prve tri grupe odstupaju od predaka angiospermi: Amborellales, Nymphaeales i Austrobaileyales.[5] Izraz bazne angiosperme se odnosi na ove tri grupe. Između ostalog, odnos između tri najšire od ovih grupa (magnoliide, monokotiledone, i eudikotiledone) ostaje nejasan. Prema nekim analizama, prve su se izdvojile magnoliide od ostalih monokotiledona.[6]Ceratophyllum izgledaju kao grupa u eudikotiledonima prije nego u monokotiledonima.
Kladističke analize, na osnovu morfologije i sekvenci mitohondrijske i jedarne DNK hloroplasta, ne podržavaju podjelu cvjetnica u monokotiledone i dikotiledone.[7] Te analize su pokazali da su dikotiledone parafiletska grana biljnog carstva.
Dikotiledone biljke su svrstane u monofiletske grupe, kako slijedi:[8]
Monocotiledone (Liliopsida)
Razred Magnoliopsida obuhvata slijedeće redove:
Bazne eudikotiledone
Bazne Rosidae
Eurosidae I
EurosideII
Bazne asteride
Euasteride I
Euasteride II
Magnoliopsida
Magnoliidae (većinoma bazne dikotiledone)
Dikotiledone biljke ili kratko dikotiledone (lat.Magnoliopsida) je botanički naziv za razred, u taksonomiji biljaka cvjetnica iz divizije Magnoliophyta. Naziv razreda se formira tako, da se nastavak za pripadajuću porodicu -aceae, u nazivu Magnoliaceae, zamijeni nastavkom -opsida.
Dvėskėltē augalā (luotīnėškā: Magnoliopsida) ī tuokė žėidėniu augalū klasė, katruos augalū gemals toria dvė sieklaskėltė, lapā gīsluoti kap tinklos, žeidā daliū skaitlios ī 4 aba 5 kartuotėnis.
Dvėskėltem augalam prigol 6 šėimas:
Ko e lautengaʻiua ko e haʻa ʻe taha ʻo e vahe ko e ʻakau matala. ʻOku ui foki ko e dicotyledones pe magnoliopsida, neongo ʻoku ʻi ai ʻa e saienisi ʻoku pehē ʻoku ʻikai tatau tonu kinaua.
Ko e lautengaʻitaha ko e haʻa ʻe taha.
ʻAta ki mataʻu: ko e tenga ʻo e lautengaʻiua, a=kili, b=meʻakai lototenga, c=lautenga, d=ʻakau kei ʻi he tenga.
D'Magnoliopsida sinn eng basal Grupp vu Planzen aus der Divisioun vun de Bléieplanzen (Magnoliophyta). Et ass eng vun dräi Bléieplanzegruppen, zesumme mat Liliopsida a Rosopsida.
D'Magnoliopsida sinn Dikotyledonen. Et si primitiv Planzen, déi en Embryo mat zwee Kéngblieder déi just eng Fou hunn.
Magnoliopsida, Dicotyledonae
Las dicotiledonèas, es un dels dos grops que ancianament devesián las plantas amb flors o angiospèrmes. Lo nom fa referéncia a una de las caracteristicas tipicas d'aquel grop, es a dire que la grana ten doas fuelhas embrionàrias o cotiledons. Existís aperaquí 200,000 espècias dins aquel grop.[1] L'autre grop de las plantas amb flors èra sonat monocotiledonèas, qu'avián tipicament un sol cotiledon. Istoricament, aqueles dos grops formavan las doas divisions de las plantas amb flors.
Magnoliopsida es un classe de Magnoliophyta.
Magnoliopsida is in namme fan in planteklasse yn de taksonomy. De namme komt fan de famyljenamme Magnoliaceae mei -aceae oan 'e ein, dêrfoar is -opsida yn it plak kaam. De yndieling yn dizze taksonomyske groep is efterhelle en waard foar it lêst standert brûkt yn it Cronquist-systeem út 1981. Ta dizze groep behearre û.m.:
La classi dî Dicotileduna (Magnoliopsida) cumprenni chianti a ciuri nta cui la simenza veni furnita di dui cotileduna.
Magnoliopsida është emër për mes të cilit në botanikë identifikohen një klasë bimësh luluese. Me emrin klasë nënkuptojmë familjen e kësaj bime që njihen si Magnoliaceae.
In the Takhtajan system and the Cronquist system the name is used for the group known as dicotyledons.
Sistemi Taktaxhan përdorur në taksonominë interne përmbanë:
Sistemi Kronikuist i përdorur në taksonominë interne (versioni i vitit 1981) përmbanë:
Magnoliopsida is a valid botanical name for a class o flouerin plants. Bi defineetion the cless will include the faimily Magnoliaceae, but its circumscription can itherwise vary, bein mair inclusive or less inclusive dependin upon the classification seestem bein discussed.
Magnoliopsida ye una clase d'a subdivisión Magnoliophyta, con més de 174.000 especies conoixitas, clasificatas en 8 subclases y 350 familias. Poseyen dos cotiledons.
Os dos cotiledons son insertos lateralment en o embrión.
A radiz principal dura muito tiempo. Os faixos conductors por un regular se disposan en cerclo en a sección transversal d'o tallo (eustela) y son ubiertos, y con l'actividat d'o cambium pueden creixer en grosor d'una traza secundaria.
As fuellas son polimorfas, encara que por un regular peciolatas, con niervos formando un rete (nervatura reticulata) y a vegatas compuesta. Son freqüents as estiplas, raras as vainas.
Os chitos axilars trayen primero dos profilos transersals.
Predominan as flors con verticilos pentameros (5 sepalos, 5 petalos, 5 estambres, 5 carpelos) u tetrameros, (4 sepalos, 4....), pero bi ha muitas excepcions.
Predomina a formación simultania d'o polen, a soben tricolpato. O endosperma ye nucleyar u celular.
A forma de desembolique d'as primeras magnoliopsidas yera arboria, y muitas especies actuals en son.
La classi dî Dicotileduna (Magnoliopsida) cumprenni chianti a ciuri nta cui la simenza veni furnita di dui cotileduna.
Magnoliopsida është emër për mes të cilit në botanikë identifikohen një klasë bimësh luluese. Me emrin klasë nënkuptojmë familjen e kësaj bime që njihen si Magnoliaceae.
Magnoliopsida, Dicotyledonae
Las dicotiledonèas, es un dels dos grops que ancianament devesián las plantas amb flors o angiospèrmes. Lo nom fa referéncia a una de las caracteristicas tipicas d'aquel grop, es a dire que la grana ten doas fuelhas embrionàrias o cotiledons. Existís aperaquí 200,000 espècias dins aquel grop. L'autre grop de las plantas amb flors èra sonat monocotiledonèas, qu'avián tipicament un sol cotiledon. Istoricament, aqueles dos grops formavan las doas divisions de las plantas amb flors.
D'Magnoliopsida sinn eng basal Grupp vu Planzen aus der Divisioun vun de Bléieplanzen (Magnoliophyta). Et ass eng vun dräi Bléieplanzegruppen, zesumme mat Liliopsida a Rosopsida.
D'Magnoliopsida sinn Dikotyledonen. Et si primitiv Planzen, déi en Embryo mat zwee Kéngblieder déi just eng Fou hunn.
Magnoliopsida is in namme fan in planteklasse yn de taksonomy. De namme komt fan de famyljenamme Magnoliaceae mei -aceae oan 'e ein, dêrfoar is -opsida yn it plak kaam. De yndieling yn dizze taksonomyske groep is efterhelle en waard foar it lêst standert brûkt yn it Cronquist-systeem út 1981. Ta dizze groep behearre û.m.:
Aalst Frisselgrien Helmblom Holwoartel Koweblomke Leppeltsjeblom Linnaeusklokje Miedesweltsje Piipkrûd Reade surk Skuorwoartel Sûchnettel Tongerblom Wylde ierdbeiMagnoliopsida iku jeneng botani kanggoné kelas tetuwuhan. Jeneng iki diwangun kanthi ngganti panambang -aceae saka jeneng Magnoliaceae nganggo panambang -opsida (Pasal 16 sajeroning ICBN). Kelas Magnoliopsida dianggo jeneng takson tumrap kabèh tetuwuhan ngembang dudu monokotil lan duwé sipat polifiletik. Magnoliopsida iku jeneng kang dianggo nggantèkaké jeneng lawas Dicotyledoneae (kelas tetuwuhan dikotil, utawa agodhong lembaga loro).
Sistem Klasifikasi APG II, kang mbaka sethithik tansaya populèr, ora migunakaké jeneng iki manèh. Luwih adoh, sistem iki nemu yèn sajeroning golongan iki ana paling ora pitu klade kang béda kanthi genetik. Saka kapitu klade iki, ana siji golongan gedhé kang monofiletik kang duwé ciri-ciri kas Magnoliopsida kanthi konsisten lan karan eudicots ("dikotil bener/sajati"). Ironisé, Magnoliaceae ora kalebu sajeroning dikotil sajati.
Magnoliopsida iku jeneng botani kanggoné kelas tetuwuhan. Jeneng iki diwangun kanthi ngganti panambang -aceae saka jeneng Magnoliaceae nganggo panambang -opsida (Pasal 16 sajeroning ICBN). Kelas Magnoliopsida dianggo jeneng takson tumrap kabèh tetuwuhan ngembang dudu monokotil lan duwé sipat polifiletik. Magnoliopsida iku jeneng kang dianggo nggantèkaké jeneng lawas Dicotyledoneae (kelas tetuwuhan dikotil, utawa agodhong lembaga loro).
Sistem Klasifikasi APG II, kang mbaka sethithik tansaya populèr, ora migunakaké jeneng iki manèh. Luwih adoh, sistem iki nemu yèn sajeroning golongan iki ana paling ora pitu klade kang béda kanthi genetik. Saka kapitu klade iki, ana siji golongan gedhé kang monofiletik kang duwé ciri-ciri kas Magnoliopsida kanthi konsisten lan karan eudicots ("dikotil bener/sajati"). Ironisé, Magnoliaceae ora kalebu sajeroning dikotil sajati.
Ōntzīntiliztica, quihtōznequi ic caxtillāntlahtōlli Dicotiledoneo, āxcān mihtoā Magnoliopsida.
Эки үлүштүү өсүмдүктөр (лат. Dicotyledones же Magnoliopsida) - жабык уруктуу өсүмдүктөрдүн түйүлдүгүндө эки урук үлүшү болгон классы.
Алардын жалбырагы торчо тарамыштуу, гүлү 4-5 мүчөлүү, өткөргүч боочолорундагы флоэма менен ксилеманын ортосунда камбий болот.
Эки үлүштүү өсүмдүктөр гүлдүү өсүмдүктөрдүн эн чоң классы; 350дөн ашык тукуму, 10 миндей уруу жана 180 миңден ашык түрү бар. Бир үлүштүү өсүмдүктөргө караганда 3 эсе көп, КМШ өлкөлөрүндө 5000дей, Кыргызстанда З00дөн ашык түрү өсөт. Чөп, бадал, дарак өсүмдүктөр. Бардык континентте таралган. Жер бетиндеги өсүмдүктөрдүн маанилүүсү. Алардын тамак-аш (картошка, кызылча, буурчак, жүзүм, алма ж. б.), май (жер жаңгак, күн карама), була (гозо, зыгыр), дары, боёк, эфир майы ж. б. алынат.
Эки үлүштүү өсүмдүктөр (лат. Dicotyledones же Magnoliopsida) - жабык уруктуу өсүмдүктөрдүн түйүлдүгүндө эки урук үлүшү болгон классы.
Алардын жалбырагы торчо тарамыштуу, гүлү 4-5 мүчөлүү, өткөргүч боочолорундагы флоэма менен ксилеманын ортосунда камбий болот.
Эки үлүштүү өсүмдүктөр гүлдүү өсүмдүктөрдүн эн чоң классы; 350дөн ашык тукуму, 10 миндей уруу жана 180 миңден ашык түрү бар. Бир үлүштүү өсүмдүктөргө караганда 3 эсе көп, КМШ өлкөлөрүндө 5000дей, Кыргызстанда З00дөн ашык түрү өсөт. Чөп, бадал, дарак өсүмдүктөр. Бардык континентте таралган. Жер бетиндеги өсүмдүктөрдүн маанилүүсү. Алардын тамак-аш (картошка, кызылча, буурчак, жүзүм, алма ж. б.), май (жер жаңгак, күн карама), була (гозо, зыгыр), дары, боёк, эфир майы ж. б. алынат.
