Gymnostomum

Nagosz (Gymnostomum Nees & Hornsch.) – rodzaj mchów należący do rodziny płoniwowatych (Pottiaceae Schimp.). Przedstawiciele tego rodzaju występują na całym świecie, z wyjątkiem Antarktydy^[2].

Morfologia

Gametofity

Tworzą skupiska w formie darni lub poduszek, barwy jasno do ciemnozielonej lub oliwkowej u góry, jasno do ciemnobrązowej od dołu. Łodyżki do 2,7 cm długości, często rozgałęzione. Listki zazwyczaj podłużne, sporadycznie jajowate do zaokrąglonych, długości 0,3–1,1(2) mm.^[2]

Sporofity

Sety żółtawe do rudobrązowych, długości ok. 0,3–0,6 cm, skręcone w prawo. Puszki zarodni żółtawe do rudobrązowych, jajowate do eliptycznych, długości od 0,4–1,4 mm do 1,8 mm. Zębów perystomu brak. Wieczko dzióbkowate do stożkowato-dzióbkowatego, długości ok. 0,4–0,5 mm. Czepek gładki, rozmiarów 0,5–1,2 mm. Zarodniki brązowawe, o średnicy 11–16 µm, gładkie do brodawkowatych^[2].

Systematyka i nazewnictwo

Nazwa naukowa rodzaju Gymnostomum pochodzi ze złożenia greckich wyrazów gymnos, czyli „nagi” oraz stoma, czyli „usta”, co nawiązuje do braku perystomu^[2].

Według The Plant List rodzaj ten liczy 85 akceptowanych nazw gatunków oraz wymienia ich 33 synonimy^[3].

Wykaz gatunków^[3]:

• Gymnostomum aeruginosum Sm. – nagosz rdzawy^[4]
• Gymnostomum anoectangioides (Müll. Hal.) X.J. Li
• Gymnostomum antarcticum Ångström
• Gymnostomum apophysatum Taylor
• Gymnostomum aquaticum (Hedw.) F. Weber & D. Mohr
• Gymnostomum aurantiacum (Mitt.) A. Jaeger
• Gymnostomum bescherellei Broth. & Geh. ex Herzog
• Gymnostomum bewsii Sim
• Gymnostomum bicolor Bruch & Schimp.
• Gymnostomum boreale Nyholm & Hedenäs
• Gymnostomum brevicaule Taylor
• Gymnostomum calcareum Nees & Hornsch. – nagosz wapienny^[4]
• Gymnostomum capense (R. Br.) Hook.
• Gymnostomum carthusianum (Vill. ex Brid.) P. Beauv.
• Gymnostomum chenii K. Saito
• Gymnostomum ciliatum (Hedw.) Lag., D. García & Clemente
• Gymnostomum cirrhatum De Not.
• Gymnostomum complanatum Hook. f. & Wilson
• Gymnostomum crispatum (Nees & Hornsch.) Schimp.
• Gymnostomum cucullatum (Müll. Hal.) A. Jaeger
• Gymnostomum curvisetum Schwägr.
• Gymnostomum cylindricum Hook. ex Harv.
• Gymnostomum denticulatum Griff.
• Gymnostomum dimorphum (Müll. Hal.) Sim
• Gymnostomum edentulum (Mitt.) A. Jaeger
• Gymnostomum eurystomum (Sendtn.) Lindb. & Arnell
• Gymnostomum foliosum Röhl.
• Gymnostomum gracile (R. Br.) Hook.
• Gymnostomum guadalupense Spreng.
• Gymnostomum hornschuchianum (Hook.) Nees & Hornsch.
• Gymnostomum hymenostylioides (Broth. & Dixon) R.H. Zander
• Gymnostomum inclinans (R. Br.) Hook.
• Gymnostomum inconspicuum Griff.
• Gymnostomum insigne (Dixon) A.J.E. Sm.
• Gymnostomum jacksharpii (H.A. Crum) B.H. Allen
• Gymnostomum keniae P. de la Varde
• Gymnostomum laeve Bryhn
• Gymnostomum lamprocarpum Mont.
• Gymnostomum lanceolatum Cano, Ros & J. Guerra
• Gymnostomum lapponicum (Hedw.) F. Weber & D. Mohr
• Gymnostomum latifolium Brid.
• Gymnostomum laxirete (Broth.) P.C. Chen

• Gymnostomum lessonii Besch.
• Gymnostomum lingulatum Rehmann ex Sim
• Gymnostomum longirostre Griff.
• Gymnostomum ludovicae Broth. & Paris
• Gymnostomum madagascariense O'Shea
• Gymnostomum menziesii (R. Br.) Hook.
• Gymnostomum microcarpon Nees & Hornsch.
• Gymnostomum minutulum Schwägr.
• Gymnostomum mosis (Lorentz) Jur. & Milde
• Gymnostomum obtusifolium (Ehrh.) Rebent.
• Gymnostomum orizabanum Schimp.
• Gymnostomum pabstianum (Müll. Hal.) A. Jaeger
• Gymnostomum pallidisetum Nees & Hornsch.
• Gymnostomum paucifolium (With.) Sm.
• Gymnostomum pottsii (Dixon) Sim
• Gymnostomum prorepens Hedw.
• Gymnostomum quadratum (Hook.) Hook.
• Gymnostomum reflexum Brid.
• Gymnostomum repandum Griff.
• Gymnostomum rostellatum (Brid.) Schimp.
• Gymnostomum rufescens Schultz
• Gymnostomum scaturiginosum Besch.
• Gymnostomum secundum (Müll. Hal.) A. Jaeger
• Gymnostomum senocarpum (Müll. Hal.) A. Jaeger
• Gymnostomum serratum Bréb.
• Gymnostomum setifolium Hook. & Arn.
• Gymnostomum simplicissimum (P. Beauv.) Brid.
• Gymnostomum spathulatum Harv.
• Gymnostomum splachnobryoides Bizot
• Gymnostomum squarrosum (Nees & Hornsch.) Garov.
• Gymnostomum stelligerum (Dicks. ex With.) Brid. ex F. Weber & D. Mohr
• Gymnostomum stillicidiorum (Mitt.) A. Jaeger
• Gymnostomum systylium Funck
• Gymnostomum tenerrimum (Müll. Hal.) Wijk & Margad.
• Gymnostomum truncatulum (With.) Hedw. ex Schumach.
• Gymnostomum umbrosum (Mitt.) A. Jaeger
• Gymnostomum unguiculatum H. Philib.
• Gymnostomum uvidum Cardot
• Gymnostomum valerianum (E.B. Bartram) R.H. Zander
• Gymnostomum venezuelense (Müll. Hal.) Paris
• Gymnostomum vernicosum Hook. ex Harv.
• Gymnostomum viridissimum (Dicks.) Sm.
• Gymnostomum viridulum Brid.

Przypisy