Qarabel siyənək — (lat. Alosa kessleri). Siyənəkkimilər fəsiləsinin bir nümayəndəsidir.
Qarabel siyənək Xəzərin hər yerində yayılmışdır. Yazda dənizin hər yerində təsadüf edilir (Şimali Xəzərin ən şərq hissəsindən başqa). Qışı Cənubi Xəzərdə, İran sahillərində keçirib, yazda dənizin qərb sahilləri ilə şimala doğru hərəkət edir.
D III-IV 12-16 (14,2), ümumi sayı 16-20 (18,2), A III 16-20 (18,1), ümumi sayı 19-23 (21,1)-dir. Qəlsəmə dişicikləri iri fərdlərdə yoğun və kobud, ucları qırıq və bəzən tamamilə qırıq olur. Kiçik fərdlərdə qəlsəmə dişicikləri nazik və nisbətən uzun olur. Dişləri yaxşı inkişaf etmişdir. Çənələri bərabər uzunluqda olur, bəzən alt çənə bir qədər önə çıxır və ön tərəfdə altda çıxıntı olur. Başının çox enli olması ilə növün digər formalarından fərqlənir.
Xəzər dənizində yaşayan və Alosa Kessleri cinsindən olan Xəzər siyənəklərinin ən böyüyü olub, uzunluğu 22-46 sm, kütləsi 170-1200 q olur, 7-8 il ömür sürür. Qarabel siyənək yırtıcı balıqdır. Kilkə, aterina, xul balığı və digər xırda balıqlarla qidalanır. Başqa siyənək növlərindən fərqli olaraq qarabel siyənək keçici balıqdır. Kürü tökmək üçün o, əsasən Volqa, nadir hallarda isə Ural çayına girir. Maraqlıdır ki, yırtıcı balıq olduğuna baxmayaraq, qarabel siyənək və onun körpələri bölgə, sıf, naxa balıqları, bəzi hallarda isə suitilər və balıqtutan quşlar (Qarabattaq, ağ vağ və b.) üçün qida mənbəyidir. Qarabel siyənək qış aylarında Cənubi Xəzərdə su səthində temperaturun 8°C-dən aşağı düşmədiyi sahələrdə yaşayır. O, aprelin əvvəlində suda temperatur 9-13°C olduqda Xəzərin qərb sahilindən az aralı, Azərbaycan və Dağıstan sahilləri ilə hərəkət edərək Orta Xəzərdə görünməyə başlayır. Aprel, may aylarında isə şimala hərəkət etdikləri vaxt onlar sahilə yanaşırlar.
Qarabel siyənək digər siyənəklərə nisbətən çox sürətlə böyüyür. Cinsi yetişkənliyə 3-6 yaşında çatır. Keçici balıqdır. Kürüsünü tökdükdən sonra kütləvi sürətdə tələf olur, çox az qismi yenidən dənizə qayıda bilirlər. Çoxalması mayın ortalarında başlayır və avqustun əvvələrinə qədər davam edir. Kürü tökmənin qızğın vaxtı iyunun ortalarında olur. Başqa siyənəklər kimi bu siyənəyin ovu da qiymətli balıq növlərinin tora düşməsi ilə əlaqədar dayandırılıb. Tədqiqatlar nəticəsində müəyyən olunub ki, qarabel siyənək sürüləri azsaylıdır.
Mühüm vətəgə balıqlarındandır. Başlıca olaraq, dənizin Volaq-Xəzər rayonunda tutulur. Hazırda illik ovu 0,2-1,22 min ton arasındadır.Əti çox yağlıdır. Hisə verilmiş və duzlanmış halda istifadə olunur.[1]
Qarabel siyənək — (lat. Alosa kessleri). Siyənəkkimilər fəsiləsinin bir nümayəndəsidir.
Alosa kessleri és una espècie de peix de la família dels clupèids i de l'ordre dels clupeïformes present a la Mar Càspia.[8] Els mascles poden assolir 52 cm de llargària total[9] i els 1.200 g de pes.[10][8] Menja principalment peixets i, en menys quantitat, larves d'insectes i crustacis (tot i que aquests darrers són la menja fonamental de la subespècie Alosa kessleri volgensis).[8] Viu fins als 8 anys.[11] La carn d'Alosa kessleri kessleri és coneguda per ésser la més saborosa de tots els clupèids de la Mar Càspia a causa del seu alt contingut de greix (18,9% del seu pes abans del període de fresa, després d'aquest només en representa un 1,5%).[12]
Alosa kessleri és una espècie de peix de la família dels clupèids i de l'ordre dels clupeïformes present a la Mar Càspia. Els mascles poden assolir 52 cm de llargària total i els 1.200 g de pes. Menja principalment peixets i, en menys quantitat, larves d'insectes i crustacis (tot i que aquests darrers són la menja fonamental de la subespècie Alosa kessleri volgensis). Viu fins als 8 anys. La carn d'Alosa kessleri kessleri és coneguda per ésser la més saborosa de tots els clupèids de la Mar Càspia a causa del seu alt contingut de greix (18,9% del seu pes abans del període de fresa, després d'aquest només en representa un 1,5%).
Alosa kessleri, also referred to as the Caspian anadromous shad, the blackback, or the black-spined herring, is a species of clupeid fish. It is one of the several species of shad endemic to the Caspian Sea basin.[1]
This is an anadromous species which ascends from the Caspian to the Volga river up to the Volgograd to spawn. Before the construction of the Volgograd dam it migrated up to the Kama and Oka tributaries. Few fish enter the Terek and Ural Rivers.[1]
While the migration upstream is broken, it seems the fish have found new breeding grounds south of the dam, and the population is now abundant.[2] The species may be threatened by commercial and illegal fishing in the Caspian Sea and at the mouth of the Volga during the migration, though.[2]
Alosa kessleri, also referred to as the Caspian anadromous shad, the blackback, or the black-spined herring, is a species of clupeid fish. It is one of the several species of shad endemic to the Caspian Sea basin.
This is an anadromous species which ascends from the Caspian to the Volga river up to the Volgograd to spawn. Before the construction of the Volgograd dam it migrated up to the Kama and Oka tributaries. Few fish enter the Terek and Ural Rivers.
While the migration upstream is broken, it seems the fish have found new breeding grounds south of the dam, and the population is now abundant. The species may be threatened by commercial and illegal fishing in the Caspian Sea and at the mouth of the Volga during the migration, though.
Alosa kessleri es una especie de pez de la familia Clupeidae en el orden de los Clupeiformes.
• Los machos pueden alcanzar 52 cm de longitud total.
Come principalmente pececillos y, en menor cantidad, larvas de insectos y crustáceos (aunque estos últimos son la comida fundamental de la subespecie Alondra kessleri volgensis )
Se encuentra en el mar Caspio.
Vive hasta los 8 años.[2]
La carne de ' Alondra kessleri kessleri es conocida por ser la más sabrosa de todos los clupéidos del mar Caspio debido a su alto contenido de grasa (18,9% de su peso antes del período de desovar, después de éste solo representa un 1,5%).[3]
Alosa kessleri is een straalvinnige vissensoort uit de familie van haringen (Clupeidae).[2] De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1887 door Grimm.
De soort staat op de Rode Lijst van de IUCN als niet bedreigd, beoordelingsjaar 2008.[1]
Bronnen, noten en/of referentiesCzarnogrzbietka[3] (Alosa kessleri) – gatunek ryby z rodziny śledziowatych (Clupeidae).
Wody słodkie, słonawe i słone zlewiska Morza Kaspijskiego (Azerbejdżan, Iran, Kazachstan, Rosja i Turkmenistan).
Jest rybą drapieżną i migrujacą. W okresie cieplejszym przebywa w północnej części Morza Kaspijskiego wpływając do rzek uchodzących do morza. W okresie chłodniejszym przemieszcza się na południe i tam zimuje. Dorasta do 50 cm długości, masa ciała około 2 kg.
Dojrzałość płciową osiąga w wieku 3–4 lat. Wcześniej osiągają ją samce, już po 3 latach. Na przełomie kwietnia i maja wpływa do środkowych odcinków Wołgi, aby tam złożyć jaja w temperaturze wody około 15–20 °C. Tarło może trwać dwa miesiące. Po kilku dniach narybek spływa wraz z nurtem wody do morza. Pierwszym jego pokarmem są m.in. larwy owadów, wrotki i widłonogi. Rosną szybko.
Wizerunek czarnogrzbietki jest wykorzystywany na znaczkach pocztowych m.in. w Azerbejdżanie.
Czarnogrzbietka (Alosa kessleri) – gatunek ryby z rodziny śledziowatych (Clupeidae).
Alosa kessleri é uma espécie de peixe da família Clupeidae no ordem dos Clupeiformes.
• Os machos podem atingir 52 cm de comprimento total.
Come principalmente zygentoma e, em menor quantidade, larvas de insectos e crustáceos (ainda que estes últimos são a comida fundamental da subespécie Alondra kessleri volgensis )
Encontra-se no mar Cáspio.
Vive até os 8 anos.[1]
A carne de ' Alondra kessleri kessleri é conhecida por ser a mais saborosa de todos os clupéidos do mar Cáspio devido ao seu alto conteúdo de gordura (18,9% do seu peso antes do período de desovar, após este só representa um 1,5%).[2]
Загальна довжина сягає 36-44 см, ваги — 170–1200 г (середня — 470–560), зустрічаються окремі особини довжиною до 57 см і вагою до 2 кг. Тіло у порівнянні з іншими видами роду більш витягнуте, у нього невисока голова, не стиснута з боків, короткі грудні плавці. Тіло високе (20-28% довжини), голова широка і висока (15-18% довжини тіла). Кількість зябрових тичинок досягає 59-92, тичинки грубі й короткі, зазвичай не довше зябрових пелюсток. Зуби розвинені на обох щелепах. Нижня щелепа дещо видається вперед або дорівнює верхней. Хребців — 50-54. Пілоричних придатків від 3 до 33.
Забарвлення спини темно-фіолетова, верх голови і грудні плавці чорні, особливо різко чорний колір помітний на кінці рила. Часто нечітка темна пляма буває за зябровою кришкою, іноді низка темних плям.
Це прохідний вид. У морі тримається на глибині близько 85 м і більше. Нагулюється в Південному Каспії. Міграція на півночі починається в березні-квітні, а іноді й раніше в січні-лютому. Живиться дрібними рибами, ракоподібними, личинками комах. Особливо інтенсивно поїдає після нересту придонних ракоподібних.
Статеве дозрівання розтягнуто: у деяких особин перший нерест буває у віці 3 років, в інших — 6 років. Плодючість 53-344 тис. ікринок. Нерест починається при температурі води 15-23°С і триває з травня по серпень з піком у червні-липні. Інкубаційний період триває 42-49 годин. Розвиток йде у придонних шарах води, ікра напівпелагічна і зноситься вниз течією. Після виходу з ікри личинки деякий час живуть в річці, а при досягнення 4-6 см довжини скочуються в море.
Тривалість життя 7-8 років.
Мешкає у Каспійському морі, заходить у річки Волга, Урал, Терек.
Это проходная рыба, которая живёт в море и заходит в реки Волга и Урал только для нереста. Нерест протекает с мая по август, пик приходится на июнь, когда температура воды составляет 14—22 °С. Черноспинка мечет икру в толщу воды как в русле реки, так и затонах и воложках с медленным течением. Обычно икрометание происходит в первой половине дня. После вымета икра распределяется в потоке воды течением. Больше всего икринок скатывается к середине реки с небольшим сдвигом к намывному берегу. В придонном слое воды оказывается примерно 56 % икры. Характер ската личинок сельди напоминает скат икринок, 53,2 % попадается у дна[8].
После строительства Волгоградской ГЭС бешенка нерестится в нижнем течении Волги — от Астрахани до Волгограда, массовое икрометание наблюдается на ограниченной акватории (от Чёрного Яра до Светлого Яра). Часть нерестового косяка поднимается с помощью рыбоподъёмника и выметывает икру в сохранившемся естественном русле реки вблизи Саратовской ГЭС. Сельдь Кесслера в течение жизни нерестится до четырёх раз. Массовой гибели после нереста не происходит. Плодовитость самок составляет 60—300 тыс., в среднем 200 тыс. икринок[8].
Икра крупная (2,5—4,1 мм) полупелагическая с большим перивителлиновым пространством (22—33 % диаметра икринки). Желток без жировой капли. Самки мечут икру тремя порциями с интервалом в 1 — 1,5 недели. В зависимости от температуры развитие икринок длится 42—56 часов. Длина предличинок при выклеве 3,8—4,5 мм, ко времени рассасывания желтка — 6,4—8,0 мм[8].
Сельди Кесслера достигают половой зрелости при длине 22 до 46 см, в среднем 31—35 см, и массе — 170—1200 г, в среднем 430—560 г, в возрасте 3, реже 4 года. Продолжительность жизни 7—8 лет. В промысловых уловах преобладают рыбы возрастом 3—5 лет.
Рост сельди Кесслера Возраст, годы 1 2 3 4 5 6 Длина тела, см 9,6—1018,3—19,426,7—28,9 31,2—33,8 33,4—35,3 34,4—36,4Бешенка питается в основном в море. Этим хищникам пищей служат мелкие рыбы (кильки, атерины, бычки), ракообразные и личинки насекомых. В желудках ходовой сельди попадаются планктонные рачки, растительный детрит и молодь рыб. После нереста сельди начинают активно питаться нектобентическими формами ракообразных (мизидами и амфиподами)[8].
На сельдей Кесслера охотятся хищные рыбы: белуга, судак, сом, иногда тюлени и птицы (баклан, белая цапля и птицы из отряда чайковых)[8].
Черноспинка зимует в Южном Каспии, где температура поверхностного слоя воды не опускается ниже 8 °С. Нерестовый ход протекает в основном вдоль западных берегов Каспия в середине-конце марта. В Среднем Каспии сельдь появляется в начале апреля, когда вода прогреется до 9—13 °С. Рыбы мигрируют на небольшом удалении от берегов Азербайджана и Дагестана. В Северный Каспий они приходят в начале апреля (температура воды 6—8 °С). До конца июня продолжается подход к предустьям Волги и Урала. В дельте Волги бешенка появляется в начале апреля, пик хода наблюдается в конце апреля—начале мая при температуре воды 9 °С. Миграция заканчивается в конце июня. Во второй половине мая сельдь подходит к плотине Волгоградской ГЭС, здесь нерестовый ход заканчивается в конце июля — начале августа. Часть скопившейся у плотины сельди пропускают через рыбоподъемник в Волгоградское водохранилище, откуда она поднимается к Саратовской плотине. В настоящее время в Волге осенью попадается покатная сельдь, хотя раньше, до зарегулирования стока Волги, вся отнерестившаяся сельдь к осени возвращалась в море. Молодь бешенки скатывается в море в течение трех—четырех месяцев и появляется в Северном Каспии уже в июле. Из Северного Каспия сеголетки откочевывают на юг, где они остаются до созревания[8].
Ценная промысловая рыба; на численности вида отрицательно сказывается строительство гидротехнических сооружений, в конце XIX века заготавливалась в больших количествах под названием астраханская сельдь. Общий улов по всему Каспию в 1965—1975 гг. колебался от 0,2 до 1,3 тыс. т. Черноспинку добывают в основном во время нерестового хода в дельте Волги. В Северном Каспии лов прекращен полностью с 1965 г. из-за большого прилова молоди ценных промысловых рыб. Сельдь промышляют неводами, изредка ставными сетями (под плотиной Волгоградской ГЭС)[8]. Залом высоко ценится по своим пищевым качествам. Содержание жира весной около 19 % (Азербайджан) и 11 — 18 % (дельта Волги). Рыбу солят, иногда коптят[8]. Международный союз охраны природы присвоил виду охранный статус «Вызывающий наименьшие опасения»[11].