Santalum álbum, el árbol del sándalu, ye una especie botánica orixinaria de la India y otres partes d'Asia, anque se planta n'otros llugares del mundu, cuantimás n'América.
Ye un árbol de fueya perenne qu'algama un tamañu de 4 a 9 metros d'altor. Puede vivir hasta los cien años d'edá. L'árbol ye variable nel vezu, polo xeneral en posición vertical pa espansión, y puede enxareyase con otres especies. La planta parasita los raigaños d'otres especies d'árboles, con un haustorio afechu nos sos propios raigaños, pero ensin gran perxuiciu pa los sos anfitriones. Un exemplar nun forma una obligada rellación con delles plantes. Hasta 300 especies (incluyendo la suya mesma) pueden allugar el desenvolvimientu del árbol - que suministren macronutrientes: fósforu, nitróxenu y potasiu, y la solombra - especialmente mientres les primeres fases de desenvolvimientu. Puede arrobinase al traviés de la madera de retueyos mientres el so desenvolvimientu tempranu, l'establecimientu de pequeños puestos. El color acoloratáu o marrón de la corteza puede ser casi negra y ye nidia nos árboles nuevos, aportando a sedada, lo que revela un color coloráu. El duramen ye de color verde maciu a blancu como indica'l nome común. Les fueyes son delgaes, opuestes y ovaes a llanceolaes. La superficie del fexe ye glabra brillante y de color verde brillante, con un viesu claru glauco. El frutu produzse dempués de tres años, les granes vidables dempués de los cinco. Estes granes distribuyir poles aves.
Ye un árbol hemiparásito, nativu de les zones semiáridas del subcontinente indiu. Na actualidá llantar na India, China, Sri Lanka, Indonesia, Malasia, Filipines y el norte d'Australia.
S. álbum producir na mariña nos montes secos hasta los 700 m d'altitú. De normal crez en suelos coloraos arenosos o cascayosos, onde tán habitada una amplia gama de tipos de suelu. Esti hábitat tien un rangu de temperatura de 0 a 38ºC y les precipitaciones añales varien ente 500 y 3000 mm.
La so madera ye conocida poles sos talles y porque d'ella llógrase l'aceite volátil que s'usa en yerbolera. L'orixinariu de la India ye'l que produz meyor madera y aceites.
Les especies que se cultiven nel restu del mundu nun son tan próximes a la especie india, pero reciben el nome de sándalu y la so madera ye tamién arumosa.
Na India'l sándalu ye un árbol sagráu, y el gobiernu haber declaráu propiedá nacional pa caltenelo de la deforestación a la que se vio espuestu. Solo dexen el so balta cuando l'exemplar tien más de 30 años de vida, momentu nel cual empieza a aparrar anunciando la so muerte. Tien De tenese en cuenta que'l tueru retrasa unos 25 años en llograr unos 6 cm d'espesura.
Ye utilizáu en rituales como aromatizante p'algamar l'harmonía espiritual.
Pa caltener esta especie vulnerable de la sobresplotación, la llexislación protexe la especie, y el so cultivu ye investigáu y desenvueltu.[2][3][4]
Ye de testura fina y regular, de granu rectu. Recién valtáu, la madera ye de color pardu amarellentáu, pero al tiempu toma un color marrón más escuru. Ensugar ensin sedase y ye de bon tratamientu en carpintería, anque tamién la utiliza pa crear sahumerios.
Les forgaxes de la so manipulación son destilaes pa llogru d'aceites que s'utilicen fundamentalmente en perfumería. Tamién puede llograse del corazón del árbol y de los sos raigaños. Mientres se corta con hachu sale l'aceite aromatizante.
La madera, sicasí, ye emplegada n'ebanistería pa la talla de caxes, marcos, peñes y otros pequeños oxetos. Nel pasáu foi bien utilizada pa la fabricación de barcos.
Les sos delicaes granes tamién son utilizaes na fabricación de los males de 108 cuentes pa la oración tantu hindú como budista y sije.
Santalum album describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 1: 349. 1753.[5]
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Santalum álbum, el árbol del sándalu, ye una especie botánica orixinaria de la India y otres partes d'Asia, anque se planta n'otros llugares del mundu, cuantimás n'América.
El sàndal[1] (Santalum album) és una espècie botànica originària de l'Índia i altres parts de l'Àsia. La seva fusta és coneguda per les seves talles i perquè d'ella s'obté l'oli volàtil que s'usa en herbolària. L'originari de l'Índia és el que produeix millors fusta i olis. Les espècies que es cultiven a la resta del món no són tan properes a l'espècie hindú, però també reben el nom de sàndal i la seva fusta és també aromàtica.
A l'Índia, el sàndal és un arbre sagrat, i el govern ho ha declarat propietat nacional per preservar-lo de la desforestació a la qual s'ha vist exposat. Només permeten la seva tala quan l'exemplar té més de 30 anys de vida, moment en el qual comença a decaure bo i anunciant la seva mort. Cal tenir en compte que el tronc triga uns 25 anys a obtenir uns 6 cm de gruix.
És utilitzat en rituals com a aromatitzant per mirar d'assolir l'harmonia espiritual.
Per preservar aquesta espècie vulnerable de la sobreexplotació, la legislació la protegeix, i el seu cultiu és investigat i desenvolupat.[2][3][4]
És de textura fina i regular, de gra recte. Tot just lat, la fusta és de color marró groguenc, però al mateix temps pren un color marró més fosc. S'asseca sense esquerdar i és de fàcil tractament en fusteria, encara que també la utilitza per crear encens.
Els encenalls de la manipulació són destil·lats per a obtenció d'olis que s'utilitzen fonamentalment en perfumeria. També es pot obtenir del cor de l'arbre i de les seves arrels. Mentre es talla amb destral surt l'oli aromatitzant.
La fusta, en canvi, és emprada en ebenisteria per a la talla de capces, vases, pintes i altres petits objectes. En el passat va ser molt utilitzada per a la fabricació de vaixells.
El sàndal (Santalum album) és una espècie botànica originària de l'Índia i altres parts de l'Àsia. La seva fusta és coneguda per les seves talles i perquè d'ella s'obté l'oli volàtil que s'usa en herbolària. L'originari de l'Índia és el que produeix millors fusta i olis. Les espècies que es cultiven a la resta del món no són tan properes a l'espècie hindú, però també reben el nom de sàndal i la seva fusta és també aromàtica.
A l'Índia, el sàndal és un arbre sagrat, i el govern ho ha declarat propietat nacional per preservar-lo de la desforestació a la qual s'ha vist exposat. Només permeten la seva tala quan l'exemplar té més de 30 anys de vida, moment en el qual comença a decaure bo i anunciant la seva mort. Cal tenir en compte que el tronc triga uns 25 anys a obtenir uns 6 cm de gruix.
És utilitzat en rituals com a aromatitzant per mirar d'assolir l'harmonia espiritual.
Per preservar aquesta espècie vulnerable de la sobreexplotació, la legislació la protegeix, i el seu cultiu és investigat i desenvolupat.
Der Sandelholzbaum (Santalum album) auch Weißer Sandelbaum, Weißer Sandel, ist eine Pflanzenart innerhalb der Familie der Sandelholzgewächse (Santalaceae).[1] Das ursprüngliche Verbreitungsgebiet dieses Halbschmarotzers ist unbekannt. Der Sandelholzbaum wird in vielen tropischen Gebieten angebaut und vielseitig genutzt.
Der Sandelholzbaum wächst als immergrüner, kleiner Baum[2], der Wuchshöhen in Australien von bis zu 4 Metern und in Indien von bis zu 20 Metern erreicht.[3] Der zylindrische Stamm kann einen Umfang von über 1,5 Metern erreichen. Manchmal wächst er auch als aufrechter oder selten kletternder Strauch[2], der Wuchshöhen von bis zu 4 Metern erreicht. Die oberirdischen Pflanzenteile sind kahl.[4] Bei jungen Bäumen ist die Borke glatt sowie rötlich bis dunkelbraun, dunkelgrau bis fast schwarz. Bei älteren Exemplaren weist die Borke tiefe vertikale Risse auf und ist innen rot.[3] Die unteren Äste sind manchmal überhängend. Die Zweige sind etwas kantig-gerillt.[4]
Die meist gegenständig[3] oder manchmal kreuzgegenständig[4] an den Zweigen angeordneten Laubblätter sind in Blattstiel und -spreite gegliedert.[2][3] Die relativ dünnen, gelblichen Blattstiele sind 5 bis 15 Zentimeter lang und besitzen zwei Furchen.[4] Die relativ dünne, einfache, spitze bis stumpfe, manchmal feinstachelspitzige, papierige, kahle Blattspreite ist bei einer Länge von selten 2,5 bis[4], meist 3 bis 8 Zentimetern und einer Breite von selten 1,5 bis,[4] meist 3 bis 5 Zentimetern eiförmig bis verkehrt-eiförmig oder elliptisch[3][4] mit stumpfer, keilförmiger oder spitzer Spreitenbasis[4] und gerundetem bis zugespitztem oberen Ende.[3] Der Blattrand ist ganz und manchmal gewellt oder etwas zurückgebogen.[4] Die Blattoberseite ist glänzend und die -unterseite ist etwas blasser sowie blaugrün.[3][4] Auf jeder Seite des Mittelnerves sind sechs bis zehn Seitennerven vorhanden.[4] Die Netznerven sind deutlich erkennbar.[3][4]
In end- oder achselständig auf 4 bis 20 Millimeter langen Blütenstandsschäften stehenden rispigen oder traubigen,[4] zymösen[3] 2 bis 5 Zentimeter langen[4] Gesamtblütenständen befinden sich kleine Büschel mit je bis zu sechs Blüten.[3] Die Tragblätter fallen früh ab. Der Blütenstiel ist höchstens 3 Millimeter lang.[4]
Die schwach duftenden, zwittrigen, kleinen und kurz gestielten Blüten mit einfacher Blütenhülle, sind 4 bis 6 Millimeter lang und meist vier-, selten fünfzählig.[4] Die Blütenhüllblätter sind anfangs gelblich-grün und verfärben sich dann innen rötlich bis violett.[3][4] Die meist vier Tepalen sind auf einer Länge von etwa 2 Millimetern becherförmig verwachsen mit ausgebogenen, dreieckigen Zipfeln. An den meist vier kurzen Staubblättern befinden sich rückseitig Haarbüschel. Der becherförmige Diskus besitzt alternierend zu den Staubblättern vier aufrechte bis oben zurückgebogene 1,2 bis 1,5 Millimeter lange, fleischige Lappen, die anfangs orangefarben-braun sind und sich schwärzlich-rot verfärben. Der Fruchtknoten ist ober- bis halbunterständig. Der kurze Griffel endet in einer kleinen, leicht dreilappigen Narbe.[4]
Die fast ungestielte, einsamige, kleine Steinfrucht ist bei einem Durchmesser von etwa 1 Zentimeter kugelig[3] oder ellipsoid.[4] Die fleischige Steinfrucht besitzt ein zunächst rotes und sich bei Reife purpurfarben, blau bis schwärzlich-rot färbendes, glattes Exokarp,[4] ein hartes, leicht runzliges, glattes, hellbraunes Endokarp und sie ist von ringförmigen Perianth- und Griffelresten gekrönt.[3] Die Samen besitzen keine Samenschale (Testa).[4] Die Tausendkornmasse beträgt 97 Gramm.[5]
Die Chromosomenzahl beträgt meist 2n = 20, selten 18.[4][6]
Es erfolgt epigäische Keimung.[4] Der Halbschmarotzer (Hemiparasit) Santalum album parasitiert an Wurzeln anderer Baum-Arten, um sich mit Wasser und anorganischen Salzen zu versorgen. Zu den Wirtspflanzen zählen Senna siamea und Drypetes lasiogyna.
Neben der Selbstbestäubung kommt es zur Bestäubung durch verschiedene Insekten wie Bienen, Schmetterlinge und Käfer. Die Samen werden hauptsächlich durch Vögel verteilt, die die Früchte fressen.
Der Sandelholzbaum ist anfällig gegenüber Phytoplasmen, die im Extremfall zum Absterben des Exemplars führen, während die Wirtspflanzen von pathogenen Pilzen wie Fusarium und Phytophthora befallen werden können.
Nach PROSEA ist das ursprüngliche Verbreitungsgebiet unbekannt, man vermutet es auf den zum südöstlichen Indonesien gehörenden Äußeren Bandabogen, von denen Timor sowie Sumba als die wichtigsten Inseln anzusehen sind.[4] Das natürliche Verbreitungsgebiet von Santalum album reicht nach Angaben der IUCN von Indien (Karnataka, Tamil Nadu u. a.), Südostasien über China und die Philippinen bis zu den Kleinen Sundainseln und nach Australien.[7]
Santalum album gedeiht im natürlichen Verbreitungsgebiet weit verstreut in laubabwerfenden Trockenwäldern. In seinen Heimatgebieten ist Santalum album laut der Roten Liste gefährdeter Arten der IUCN 1998 als „Vulnerable“ = „gefährdet“ bewertet. Als Hauptursache für die Gefährdung gilt Raubbau.[7]
Nach PROSEA reicht das heutige Vorkommen vom Bondowoso Distrikt im östlichen Java ostwärts bis Timor, Sulawesi, zu den Molukken und zum nördlichen Australien.[4] Anbaugebiete des Sandelholzbaumes gibt es heute in vielen tropischen Gebieten, beispielsweise auf Sri Lanka, im südlichen Indien, in China, Taiwan, Australien und Indonesien.[4]
Die Erstveröffentlichung von Santalum album erfolgte 1753 durch Carl von Linné in Species Plantarum, 1, S. 349.[8][9] Synonyme für Santalum album L. sind: Sirium myrtifolium L., Santalum ovatum R.Br., Santalum myrtifolium (L.) Roxb.[4]
Hauptproduzent von Sandelholz ist Indien. Drei bis vier Jahre nach dem Pflanzen beginnt der Sandelholzbaum zum ersten Mal zu blühen und vollausgewachsen ist er nach 60 bis 80 Jahren. In Indien kommt der Sandelholzbaum in Höhenlagen von 0 bis zu 2500 Metern vor. Er gedeiht am besten in Höhenlagen zwischen 600 und 1.000 bis 1500 Metern.[10] Ab einem Alter von 15 Jahren bildet der Sandelholzbaum pro Jahr ungefähr ein Kilogramm Kernholz. Dabei begünstigen suboptimale Wachstumsbedingungen einen höheren Ölanteil im Kernholz.[11] Man unterschied früher das frische, weiße Sandelholz (sandalum album) vom beim Lagern gelblich gewordenen sandalum citrinum.[12] Santalum album L. gedeiht auf feuchten, sandigen Böden und verträgt weder Staunässe noch Frost. Infolge von Raubbau sind die Preise dafür zwischen 1990 und 2009 von 3800 Euro auf 85000 Euro pro Tonne gestiegen.[11]
Das helle Sandelholz wird zur Herstellung von Parfüms und Kosmetikprodukten wie Seifen verwendet, wobei aus den unterirdischen Pflanzenteilen, den Zweigen und dem Kernholz Sandelholzöl destilliert wird, wie auch von verschiedenen anderen Santalum-Arten.[2]
Das Holz wird in Asien für Schnitzarbeiten verwendet.[10]
Sandelholzmehl wird als Räucherwerk benutzt.[10]
Die Früchte sind essbar. Die Blätter liefern ein Wachs.
Das alte koloniale Wappen Dilis enthält die Darstellung eines Sandelholzbaumes (vgl. hier).
Der Sandelholzbaum (Santalum album) auch Weißer Sandelbaum, Weißer Sandel, ist eine Pflanzenart innerhalb der Familie der Sandelholzgewächse (Santalaceae). Das ursprüngliche Verbreitungsgebiet dieses Halbschmarotzers ist unbekannt. Der Sandelholzbaum wird in vielen tropischen Gebieten angebaut und vielseitig genutzt.
Tekst üüb Öömrang A Sandelholtbuum (Santalum album) as en buum uun det famile faan a Sandelholtplaanten (Santalaceae). Hi woort uun a troopen aptaanj för sin holt an sin ööle.
Stam an buark
Twiig an bleeden
Bloosen
Frücht
A Sandelholtbuum (Santalum album) as en buum uun det famile faan a Sandelholtplaanten (Santalaceae). Hi woort uun a troopen aptaanj för sin holt an sin ööle.
चंदन (इंग्लिश: Santalum album, सांटालम आल्बम ; इंग्लिश: Indian sandalwood, इंडियन सॅंडलवूड ;) हा छोट्या आकारमानाचा उष्ण कटिबंधीय वृक्ष आहे. याचे खोड सुगंधी आणि थंड असते. मूलतः भारतीय उपखंडातून उद्भवलेला हा वृक्ष आता भारतीय उपखंड, चीन, श्रीलंका, इंडोनेशिया, फिलिपिन्स व वायव्य ऑस्ट्रेलिया या प्रदेशांत याची लागवड केली जाते. हा सदाहरित वृक्ष असून त्याच्या फांद्या काहीशा नाजूक, खाली झुकलेल्या असतात.
कर्नाटक, तामिळनाडू राज्यांत चंदनाचे वृक्ष विपुल प्रमाणात आढळतात. कर्नाटक राज्यात म्हैसूर तसेच इतर अनेक ठिकाणी या वृक्षावर आधारित अनेक लघुउद्योगांचा विकास झालेला दिसून येतो.
याच्या सुवासिक गुणधर्मामुळे अनेक शतकांपासून ह्याचा वापर, लागवड व व्यापार चालत आला आहे. परंतु याच कारणामुळे या वृक्षाचे वन्य वाण सध्या नामशेष होण्याच्या उंबरठ्यावर आहेत. मोठ्या आकारमानाची लाकडे आता आढळत नसल्यामुळे फर्निचरांसाठीच्या लाकूडकामासाठी याचा वापर संपला असला, तरीही सुवासिक तैलार्कासाठी याची मोठ्या प्रमाणावर लागवड होते.
चंदनाचा वृक्ष सुमारे १५ ते २० मीटर उंच वाढतो. पाने समोरासमोर, लांबट, पातळ, टोकदार असतात. चंदनाच्या फांद्यांना लहान, गंधहीन फुलांचे गुच्छ येतात. चंदनाचे खोड कठीण, तेलयुक्त असते. खोडाचा आतील गाभा पिवळसर ते तपकिरी असून तो अतिशय सुगंधी असतो. चंदनाचे झाड जसे वाढत जाते तसे त्यातील सुगंधित तेलाचा अंशही वाढत जातो.
चंदनाच्या वृक्षाला आग लगेच लागते. त्यामुळे वणव्यात ही झाडे पटकन पेट घेतात. चंदनाला सर्वात जास्त नुकसानकारक असा ‘कणिश' (स्पाइक) रोग होतो. या रोगाशिवाय अमरवेलीमुळे झाडाचे नुकसान होते, तर काही चंदनाच्या झाडांचे कीटकांमुळे नुकसान होते.
झाडे जवळजवळ लावली तर नीट वाढत नाहीत असा एक सर्वसाधारण समज आहे. याला अपवाद आहे चंदनाचे झाड. चंदन नेहमी मोठय़ा वृक्षांच्या जवळच जोमाने वाढते. त्याला कारण आहे त्याचे अंशिक परावलंबित्व. चंदन हा अर्धपरोपजीवी वृक्ष समजला जातो. कारण हा वृक्ष स्वतःचे अन्न पूर्णपणे तयार करू शकत नाही. हा वृक्ष दुसऱ्या वनस्पतींच्या मुळांतून आपल्या मुळांच्या साहाय्याने अन्नशोषण करतो.
चंदन उगाळून याचा लेप शरीराला लावण्याची पद्धत आहे. याचा वापर औषधी म्हणूनही करतात. माणसांना देवाच्या मूर्तीला चंदनाच्या खोडाचा तुकडा उगाळून बनलेले गंध लावतात.
चंदनाचे चारोळीसारखी असणारे फळ पक्ष्यांचे आवडते खाद्य आहे. चंदनाच्या बियांपासून लवकर सुकणारे कोरडे तेल (ड्रॉइंग ऑईल) मिळते. हे तेल इन्सुलेशन टेप व वॉर्निश बनविण्यासाठी वापरले जाते. त्याची पेंड जनावरांचे खाद्य व खत बनविण्यासाठी व अगरबत्तीला लागणारा लगदा म्हणून वापरतात. खोड आणि बियांप्रमाणेच चंदनाच्या मुळांमध्येही तेलाचा अंश असतो. चंदनाच्या तेलात असणार्या सॅटॅलॉल या रसायनामुळे त्याला सुगंध आणि औषधी गुणधर्म प्राप्त होतात.
श्वेतचंदन चंदनाचाच उपप्रकार असून याचा वापर आयुर्वेदिक औषधे तयार करण्यात होतो.
चंदन (इंग्लिश: Santalum album, सांटालम आल्बम ; इंग्लिश: Indian sandalwood, इंडियन सॅंडलवूड ;) हा छोट्या आकारमानाचा उष्ण कटिबंधीय वृक्ष आहे. याचे खोड सुगंधी आणि थंड असते. मूलतः भारतीय उपखंडातून उद्भवलेला हा वृक्ष आता भारतीय उपखंड, चीन, श्रीलंका, इंडोनेशिया, फिलिपिन्स व वायव्य ऑस्ट्रेलिया या प्रदेशांत याची लागवड केली जाते. हा सदाहरित वृक्ष असून त्याच्या फांद्या काहीशा नाजूक, खाली झुकलेल्या असतात.
भारतीय चंदन (Santalum album) का संसार में सर्वोच्च स्थान है। इसका आर्थिक महत्व भी है। यह पेड़ मुख्यत: कर्नाटक के जंगलों में मिलता है तथा भारत के अन्य भागों में भी कहीं-कहीं पाया जाता है। भारत के 600 से लेकर 900 मीटर तक कुछ ऊँचे स्थल और मलयद्वीप इसके मूल स्थान हैं।
इस पेड़ की ऊँचाई 18 से लेकर 20 मीटर तक होती है। यह परोपजीवी पेड़, सैंटेलेसी कुल का सैंटेलम ऐल्बम लिन्न (Santalum album linn.) है। वृक्ष की आयुवृद्धि के साथ ही साथ उसके तनों और जड़ों की लकड़ी में सौगंधिक तेल का अंश भी बढ़ने लगता है। इसकी पूर्ण परिपक्वता में 8 से लेकर 12वर्ष तक का समय लगता है। इसके लिये ढालवाँ जमीन, जल सोखनेवाली उपजाऊ चिकली मिट्टी तथा 500 से लेकर 625 मिमी. तक वार्षिक वर्षा की आवश्यकता होती है।
तने की नरम लकड़ी तथा जड़ को जड़, कुंदा, बुरादा, तथा छिलका और छीलन में विभक्त करके बेचा जाता है। इसकी लकड़ी का उपयोग मूर्तिकला, तथा साजसज्जा के सामान बनाने में और अन्य उत्पादनों का अगरबत्ती, हवन सामग्री, तथा सौगंधिक तेज के निर्माण में होता है। आसवन द्वारा सुगंधित तेल निकाला जाता है। प्रत्येक वर्ष लगभग 3,000 मीट्रिक टन चंदन की लकड़ी से तेल निकाला जाता है। एक मीट्रिक टन लकड़ी से 47 से लेकर 50 किलोग्राम तक चंदन का तेल प्राप्त होता है। रसायनज्ञ इस तेल के सुगंधित तत्व को सांश्लेषिक रीति से प्राप्त करने का प्रयास कर रहे हैं।
चंदन के प्रसारण में पक्षी भी सहायक हैं। बीजों के द्वारा रोपकर भी इसे उगाया जा रहा है। सैंडल स्पाइक (Sandle spike) नामक रहस्यपूर्ण और संक्रामक वानस्पतिक रोग इस वृक्ष का शत्रु है। इससे संक्रमित होने पर पत्तियाँ ऐंठकर छोटी हो जाती हैं और वृक्ष विकृत हो जाता है। इस रोग की रोकथाम के सभी प्रयत्न विफल हुए हैं।
चंदन के स्थान पर उपयोग में आनेवाले निम्नलिखित वृक्षों की लकड़ियाँ भी हैं :
भारतीय चंदन (Santalum album) का संसार में सर्वोच्च स्थान है। इसका आर्थिक महत्व भी है। यह पेड़ मुख्यत: कर्नाटक के जंगलों में मिलता है तथा भारत के अन्य भागों में भी कहीं-कहीं पाया जाता है। भारत के 600 से लेकर 900 मीटर तक कुछ ऊँचे स्थल और मलयद्वीप इसके मूल स्थान हैं।
इस पेड़ की ऊँचाई 18 से लेकर 20 मीटर तक होती है। यह परोपजीवी पेड़, सैंटेलेसी कुल का सैंटेलम ऐल्बम लिन्न (Santalum album linn.) है। वृक्ष की आयुवृद्धि के साथ ही साथ उसके तनों और जड़ों की लकड़ी में सौगंधिक तेल का अंश भी बढ़ने लगता है। इसकी पूर्ण परिपक्वता में 8 से लेकर 12वर्ष तक का समय लगता है। इसके लिये ढालवाँ जमीन, जल सोखनेवाली उपजाऊ चिकली मिट्टी तथा 500 से लेकर 625 मिमी. तक वार्षिक वर्षा की आवश्यकता होती है।
तने की नरम लकड़ी तथा जड़ को जड़, कुंदा, बुरादा, तथा छिलका और छीलन में विभक्त करके बेचा जाता है। इसकी लकड़ी का उपयोग मूर्तिकला, तथा साजसज्जा के सामान बनाने में और अन्य उत्पादनों का अगरबत्ती, हवन सामग्री, तथा सौगंधिक तेज के निर्माण में होता है। आसवन द्वारा सुगंधित तेल निकाला जाता है। प्रत्येक वर्ष लगभग 3,000 मीट्रिक टन चंदन की लकड़ी से तेल निकाला जाता है। एक मीट्रिक टन लकड़ी से 47 से लेकर 50 किलोग्राम तक चंदन का तेल प्राप्त होता है। रसायनज्ञ इस तेल के सुगंधित तत्व को सांश्लेषिक रीति से प्राप्त करने का प्रयास कर रहे हैं।
चंदन के प्रसारण में पक्षी भी सहायक हैं। बीजों के द्वारा रोपकर भी इसे उगाया जा रहा है। सैंडल स्पाइक (Sandle spike) नामक रहस्यपूर्ण और संक्रामक वानस्पतिक रोग इस वृक्ष का शत्रु है। इससे संक्रमित होने पर पत्तियाँ ऐंठकर छोटी हो जाती हैं और वृक्ष विकृत हो जाता है। इस रोग की रोकथाम के सभी प्रयत्न विफल हुए हैं।
चंदन के स्थान पर उपयोग में आनेवाले निम्नलिखित वृक्षों की लकड़ियाँ भी हैं :
(१) आस्ट्रेलिया में सैंटेलेसिई (Santalaceae) कुल का (क) यूकार्या स्पिकैटा (आर.बी-आर.) स्प्रैग. एवं सम्म.उ सैंटेलम स्पिकैटम् (आर.बी-आर.) ए. डी-सी. (Eucarya Spicata (R.Br.) Sprag. et Summ, Syn. Santalum Spicatum (R.Br.) A.Dc.), (ख) सैंटेलम लैंसियोलैटम आर. बी-आर. (Santalum lanceolatum (R.Br.)) तथा (ग) मायोपोरेसी (Myoporaceae) कुल के एरिमोफिला मिचेल्ली बैंथ. (Eremophila mitchelli Benth.) नामक वृक्ष; (२) पूर्वी अफ्रीका तथा मैडेगास्कर के निकटवर्ती द्वीपों में सैंटेलेसी कुल का ओसाइरिस टेनुइफोलिया एंग्ल. (Osyris tenuifolia Engl.); तथा (३) हैटी और जमैका में रूटेसिई (Rutaceae) कुल का एमाइरिस बालसमीफेरा एल. (Amyris balsmifera L.), जिसे अंग्रेजी में वेस्ट इंडियन सैंडलवुड भी कहते हैं।श्रीखण्ड चन्दन बनाउन प्रयोग गरिने वासनादार काठ दिने वनस्पति हो ।
जान्नेलाई श्रीखण्ड नजान्नेलाई खुर्पाको बिड भन्ने उखान नेपाली समाजको लागि कुनै नौलो उखान भने पक्का होइन, तथपी नेपालमा श्रीखण्डको प्रयाप्तता भने अवस्य पनि कम छ । हुन त श्रीखण्ड नेपाली प्रजाती होइन । नेपाली प्रजाती नभए पनि नेपालीमा चलेको उखान तथा अधिकाशं नेपालीहरु तथा हिन्दु धर्म मान्ने भएका हुदाँ नेपालमा यसको बढी उत्पादन हुनु पर्ने अथवा प्रत्येक घर घरमा पाइन पर्ने जस्तो लाग्छ । जस्तै नेपाली समाजमा तुलसीको कुरा गर्ने हो भने तुलसी प्रत्येकको घरमा पाइन्छ । त्यस्तै गरी पीपल, कुश, शालिग्राम साथै चाहिने श्रीखण्ड अर्काे वस्तु हो तथापी श्रीखण्ड सबभन्दा कम पाइन्छ । माथिकै उखानबाट पनि श्रीखण्ड महत्वपूर्ण वस्तु हो भन्ने कुरा सहजै बुझ्न सकिन्छ ।
श्रीखण्ड आज भन्दा ५००० वर्ष अधिदेखि हिन्दु धर्मका ग्रन्थमा उल्लेख भएको नाम हो । यसलाई नेपाली वा हिन्दी भाषामा श्रीखण्ड वा चन्दन भनिन्छ । विश्वका १० महगां काठहरू मध्ये श्रीखण्ड पनि एक हो । श्रीखण्ड धार्मिक दृष्टिकोणले जति महत्वपूर्ण छ । ब्यवसायिक हिसावले पनि त्यो भन्दा कुनै मानेमा कम छैन । श्रीखण्ड हिन्दु धर्मका पवित्र ग्रन्थहरुमा उच्च महत्वका साथ ब्याख्या गरिएको छ । पुजाआजा, जपध्यान, मर्दा पर्दा सबै कार्यमा धर्मसस्कृति अनुसार अति आवश्यक वस्तुको रुपमा ब्याख्या गरिएको छ । हिन्दु धर्म अनुसार भन्ने हो भने धर्मशाश्त्रले तीनवटा चन्दनको नाम लिएको छ । १, श्वेतचन्दन २, पीतचन्दन, ३, रक्तचन्दन यी तीन मध्ये सबभन्दा बढी श्वेतचन्दन अर्थात श्रीखण्डलाई मानेको छ ।साथै हिन्दू धर्मसस्कृती अनुसार हरेक कार्यमा अत्यन्त पवित्र वस्तुको रुपमा यसको प्रयोग गरिन्छ । श्रीखण्डलाई घोटेर बनाएको चन्दन लगाउने परम्परा करिव ५००० वर्ष पुरानो हो । अहिले आएर हेर्दा पनि श्रीखण्डको चन्दन प्रयोगमा कुनै कमि आएको छैन बरुश्रीखण्डको प्रयाप्तता नभएको ठाउँमा चन्दनको साटो बिभिन्न अन्य काठको प्रयोग गरेकोले धर्म अनुसार पवित्र र चोखो वस्तुको रुपमा ब्याख्या गरिएको पाइन्छ ।श्रीखण्डको चन्दन लगाउने र सके श्रीखण्ड काठको चितामा जल्ने नसके एउटा टुक्रा श्रीखण्ड भए पनि चितामा राखेर पार्थिक शरीर जलाउने मान्यता आजभन्दा कैयौ वर्ष अगाडि देखि चलिआएको हो । साथै प्राचिन हिन्दु ग्रन्थहरुमा पनि यसबारे लेखिएको छ । यी सबैको अध्ययन गर्दा श्रीखण्ड त्यो युगदेखि नै महत्वपूर्ण वस्तुको रुपमा मानिएको कुरा प्रष्ट हुन्छ । अहिलेको एक्काइसौ शताब्दीमा आइपुग्दा समेत यसको महत्वमा कुनै कमि आएको छैन बरु झन महत्व बढेर गएको छ । सस्कृत तथा नेपाली नाम श्रीखण्डलाई अग्रेजी भाषामा ध्जष्तभ कबलमब ि भनिन्छ । कतै चन्दनको नामले पनि यसलाई चिनिन्छ । हिन्दुधर्ममा जति नै ब्याख्या गरिएको भएता पनि नेपालमा धार्मिक हिसाबले पनि कमै मात्र ठाउँमा श्रीखण्ड देख्न सकिन्छ । यसको ब्यावसायिक खेती भएको भने पाइदैन ।
श्रीखण्डको विश्व बजारलाई हेर्ने हो भने यसको अन्तराष्टिय स्तरमा माग बढी रहेको छ । यो औषधिय गुणको भएको हुदाँ बिभिन्न औषधि तथा कस्मेटिकका सामग्री उत्पादनमा यसको प्रयोग गरिएको पाइन्छ साथै मूर्ति मालाहरु समेत बनाइन्छ । यसको प्रयोगको हिसाबले हेर्ने हो भने खासगरी महगां पर्फुम, पाउडर लगायतका कस्मेटिक समाग्री, औषधिहरु निर्माणमा यसको प्रयोग हुन्छ । हिन्दू परम्परा अनुसार यसको प्रयोग शुद्ध वस्तुको रुपमा चन्दनको प्रयोग गरिन्छ ।
श्रीखण्डको खेती बिभिन्न देशहरुमा ब्यावसायिक रुपमा गरिदै आएको छ । यसको बजार मूल्यका कारण यसको खेतीमा आकर्षण पनि बढीरहेको छ । यसको ब्यावसायिक खेती तराई देखि मध्य पहाडसम्म सजिलै गर्न सकिन्छ । साथै मध्ये पहाड भन्दा माथिल्लो भेगमा समेत यसको खेती गर्न सकिन्छ । अलि जाडो हुने स्थानमा यसको खेती गर्दा उत्पादन भने ढिलो दिने हुन सक्छ । नेपालमा तराई साथै पहाड पसस्त भएको हुदाँ यसको खेती दुवै ठाउँमा राम्ररी फस्टाउन सक्छ । तर पनि यस तर्फ कसैको ध्यान गएको छै । श्रीखण्ड सेमी प्यारासाइटिस प्लान्ट भएको हुदाँ यसलाई होस्ट प्लान्ट साथै लगाउदा छिटो हुर्किने र उत्पादन समेत छिटो दिने हुन्छ । यसलाई होस्ट प्लान्टको रूपमा अमला, किँम’, केरा साथै अन्य वि?वालाई होस्ट प्लान्टको ?पमा लगाउन सकिन्छ । केरालाई होस्ट प्लान्टको रूपमा लगाउदा दुवै तिरबाट आम्दानी लिन सकिन्छ । श्रीखण्ड चिसो हावापानीमा भन्दा तातो हावापानीमा छिटो र उत्पादन समेत धेरै दिने हुन्छ । एउटा श्रीखण्ड रोपेको १५ वर्षमा उत्पादन लिन सकिन्छ । तथापी ४ देखि ५ वर्षबाट फुल्न र फल दिने गर्दछ यसबाट विरूवा प्रसार गर्न र विउ विक्री गर्न सकिन्छ । यसको १५ वर्ष पछि उत्पादन लिदा यसको चुरो पसेको काठ करिव १५ किलो देखि २५ किलो सम्म उत्पादन दिन्छ तर ढिलो गरी बाली काट्ने हो भने यसको उत्पादन बढ्दछ ।
नेपालको परिपेक्षमा हेर्ने हो भने नेपालमा बढेको बढ्दो सहरीकरणको कारणले पहाडका खेत बारीहरू दिनानुदिन बाझिदै गएका छन । यो अवस्था कायमै रहने हो भने पहाडका खेत बारीहरू २ वर्ष पछि अहिलेको () प्रतिसत बाझो वनको रूपमा परिणत हुन पुग्छ । यस्तो अवस्थामा ती पहाडका खेत वारीमा यदि अव हामीले खेती नगरी जंगलै बढाउने हो भने श्रीखण्ड जस्ता बहुमूल्य प्रजातीका रूख रोप्नु सबभन्दा उत्तम हुन्छ । यदि हामी सबैले इमान्दारिताका साथ आफ्ना बाझा खेत बारी तथा निजी वनमा श्रीखण्डको खेती गर्यो भने आफ्नो आर्थिक उन्नती त स्वतह हुन्छ साथै राष्ट पनि सम्वृध वन्ने क’रामा कुनै दुविधा छैन । अवका दिन मा यस्ता बहुमूल्य खेती तर्फ वन मन्त्रालय, साथै वनसंग सम्बन्धित सम्पूर्ण निकायहरू यस्ता खेतीकोे प्रवद्धनमा लाग्नेहो भने अवको २) वर्षमा नेपाल प’रानो उखान हरियो वन नेपालको धन को अर्थ भेट्टाउन अवस्य पनि सफल हुन्छ । यसतर्फ सबैको ध्यान जान जरूरी छ ।
जीउ भतभत्ती पोल्ने, चर्मरोग, कुष्ठरोग, टाउको दुखेको, बिर्सने बानी भएको, स्मरणशक्ति पूर्ण वा आंशिक रुपमा गुमेको, मष्तिस्कका रोग, मुटुको रोग, अम्लपित्त, कमलपित्त, ग्याष्ट्रीक, महिनाबारीका बखत धेरै रगत बग्ने र योनीबाट सेतो पानी बग्नेमा चूरकाठको चूर्ण खाइन्छ । काठबाट निकालिएको तेल गनोरियामा दलिन्छ र बिभिन्न किसिमका सौन्दर्य प्रशाधनहरु बनाउन प्रयोग गरिन्छ । रगत आइरहने खालको पाइल्समा चूरकाठलाई पानीमा पकाई त्यसमा अदुवाको रस मिसाई दलिन्छ/खाइन्छ । यसको धार्मिक महत्व पनि रहेको पाइन्छ ।[२]
ସମଗ୍ର ମାନବ ଜାତିକୁ ଚନ୍ଦନ ବୃକ୍ଷ ପ୍ରକୃତିର ଅମୂଲ୍ୟତମ ଉପହାର କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବ ନାହିଁ । ଏହି ଦେବଯୋଗ୍ୟ ବୃକ୍ଷଟି ନିଜର ଅଦ୍ୱିତୀୟ ସୁଗନ୍ଧ ଓ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ମହତ୍ତ୍ୱ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଯେପରି ଭାରତୀୟ ଜନଜୀବନରେ ଯଥେଷ୍ଟ ଗୁରୁତ୍ୱ ଲାଭ କରିଛି, ସେହିପରି ଔଷଧୀୟ ଉପଯୋଗିତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ବେଶ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ । ଚନ୍ଦନ ବୃକ୍ଷ ଭାରତର ସର୍ବାଧିକ ୨୦ଟି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବସାୟିକ ଔଷଧୀୟ ଗଛ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଛି ।[୧] ମୂଲ୍ୟ ଓ ଉପଯୋଗୀତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଔଷଧୀୟ ଗଛ ତୁଳନାରେ ଯଥେଷ୍ଟ ଉଚ୍ଚରେ ରହିଆସିଛି । ସୁତରାଂ ବ୍ୟବସାୟିକ ଭିତ୍ତିରେ ଏହାର କୃଷିକରଣ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲାଭଦାୟକ ଅଟେ ।
ଏହା ଏକ ମଧ୍ୟମ ଧରଣର (୪ରୁ ୯ ମିଟର ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ) ବହୁ ବର୍ଷାୟୁ(ପାଖାପାଖି ୧୦୦ ବର୍ଷ), ଚିରହରିତ ଓ ଅର୍ଦ୍ଧ ପରଜୀବୀ ବୃକ୍ଷ ଅଟେ । ଏହାର ଶାଖାଗୁଡିକ ନମନୀୟ ଓ ଦୋଳାୟମାନ ଅଟେ । ଏହାର ବକ୍କଳ ଗାଢ ଧୂସର ରଙ୍ଗ ଓ ସାମାନ୍ୟ ଆବଡାଖାବଡା । ପତ୍ରଗୁଡିକ ସରଳ ପରସ୍ପର ବିପରୀତମୁଖୀ, ବୃତ୍ତାଭସ୍ତାକାର, ଅଗ୍ରଭାଗ ବର୍ଚ୍ଛାକାର, ଅଖଣ୍ଡ ଓ ମସୃଣ । ଫଳ ଗୁଡିକ ଉଭୟ ଲିଙ୍ଗୀ, ବାଇଗଣୀ ବା ନାଲି ମିଶା ବାଇଗଣ ରଙ୍ଗଯୁକ୍ତ ଓ ଅଗ୍ରଜ ବା କକ୍ଷଜ ସସିମ ସ୍ତବକରେ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇ ରହିଥାନ୍ତି । ଏହାର ଫଳ କ୍ଷୁଦ୍ର ଗୋଲାକୃତି, କଠିନ ଆବରଣଯୁକ୍ତ ଓ ବାଇଗଣୀ ରଙ୍ଗ ଅଟେ । ଏହାର ମଞ୍ଜିଗୁଡିକ କଠିନ ଚିକ୍କଣ ଓ ଧଳା ରଙ୍ଗବିଶିଷ୍ଟ । ଏହାର ମଞ୍ଜ କାଠ ଈଷତ ହଳଦୀ ରଙ୍ଗ ଓ ସୁଗନ୍ଧମୟ । ସାତବର୍ଷ ଆୟୁପରେ ଏଥିରେ ମଞ୍ଜି କାଠ (ଚନ୍ଦନର ସର୍ବାଧିକ ଉପଯୋଗୀ ଅଂଶ) ମିଳିଥାଏ ଏବଂ ୧୫ ବର୍ଷୀଆ ଗଛର ମଞ୍ଜ କାଠରୁ ତେଲ ନିଷ୍କାସନ କରାଯାଇଥାଏ । ଗଛର ଆୟୁ ବୃଦ୍ଧି ସହିତ ତେଲର ମାତ୍ରା ବଢିଥାଏ । ଚନ୍ଦନ ଗଛର ଚେରରୁ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ତେଲ ମିଳିଥାଏ । ଏହା ଭାରତର ମୁଖ୍ୟତଃ କର୍ଣ୍ଣାଟକ , ତାମିଲନାଡୁ ଓ କେରଳ ରାଜ୍ୟରେ ସମୁଦ୍ରପତ୍ତନଠାରୁ ୧୨୦୦ ମିଟର ଉଚ୍ଚତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
ଚନ୍ଦନକାଠରୁ ମିଳୁଥିବା ଉଦବାୟୀ ଚନ୍ଦନ ତେଲ ଅତ୍ୟଧିକ ଉପକାରୀ । ଏହି ତେଲରେ ଦୁଇଟି ହେଉଛି ଆଲଫା ସାଣ୍ଟାନଲ ଏବଂ ବିଟା ସାଣ୍ଟାନଲ । ଏହା ସୁଗନ୍ଧଯୁକ୍ତ ଓ ଔଷଧୀୟ ଗୁଣଯୁକ୍ତ ଅଟେ । ମୁଖ୍ୟତଃ ହିନ୍ଦୁ ପୂଜାପର୍ବାଣୀରେ ଏହି ତେଲର ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ । ଆୟୁର୍ବେଦରେ ଚନ୍ଦନ କାଠକୁ ଶାରିରୀକ ଏବଂ ମାନସିକ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କାରାଯାଏ ।[୨]
ଏହାର କାଠ, ବକ୍କଳ ଓ ତେଲକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଏହାର କାଠ ତିକ୍ତ ଓ ସୁଗନ୍ଧଯୁକ୍ତ । ଏହା ମୁତ୍ରବର୍ଦ୍ଧକ, ବିରେଚକ, ହୃଦରୋଗ ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ, ପୋଡାଜଳା ଆଦି ଅନୁଭବ, ମସ୍ତିସ୍କ ପ୍ରଦାହ, ଚର୍ମରୋଗ, କୁଷ୍ଠ, ମାନସିକ ସମସ୍ୟା, ଜଣ୍ଡିସ, କଫ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରୋଗ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।[୩] ଏହାର ବକ୍କଳ ମ୍ୟାଲେରିଆ ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ । ଏହାଛଡା ଅମ୍ଳଜନିତ ସମସ୍ୟା, ଚର୍ମରୋଗ, କାଛୁକୁଣ୍ଡିଆ ଇତ୍ୟାଦିରେ ଏହାର ବ୍ୟବହାର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପଯୋଗୀ ।[୪] ଏହାର କାଠ ମଧ୍ୟ ଦେବ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ ।
ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପୂଜା ବିଧିରେ ଚନ୍ଦନର ବିଶେଷ ଭୂମିକା ରହିଛି । ସ୍ନାନଯାତ୍ରା ପରେ ପରେ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗରେ ଚନ୍ଦନ ଲାଗି କରାଯାଏ ।
சந்தனம் (Santalum album, Indian sandalwood) என்பது மருத்துவப் பயன்பாடுடைய ஒரு மரமாகும். சந்தனக் கட்டையைச் சந்தனக் கல்லில் தேய்த்து வரும் சாந்தை கோடை வெப்பத்தைத் தணிக்க மார்பில் பூசிக்கொள்வது இந்திய மக்களின் வழக்கம் ஆகும் . இந்திய மரங்களில் மிகவும் விலையுயர்ந்த மரம் சந்தனமரம். இதன் தாயகம் இந்தியா ஆகும். இந்தியாவின் கிழக்குப் பகுதி காடுகளில் மிகுந்து காணப்படுகிறது. இது சுமாரான உயரத்திற்கு வளரும் இயல்பை கொண்டது. சந்தனத்தின் வளர்ந்த மரம் வாசனை நிரம்பியது ஆகும். மரத்தின் வைரம் பாய்ந்த கட்டைப் பகுதி எண்ணெய்ச் சத்து நிரம்பியது. இதிலிருந்து எடுக்கப்படும் ‘அகர்’ என்னும் எண்ணெய் மருத்துவப் பண்புகள் கொண்டவையும், சருமத்திற்கு குளிர்ச்சியளிக்கக் கூடியவையும் ஆகும்.
மரத்தின் வைரம் பாய்ந்த நடுப்பகுதியும், வேர்களும் மிகுந்த மணம் கொண்டவையாகும். சந்தன மரம் 12 முதல் 40 மீட்டர் உயரம் வரை வளரக் கூடியது. சந்தனமரம் தனித்து வளராது. வேறு மரத்திற்கு அருகில்தான் வளரும். மற்ற மரத்தின் வேரிலிருந்து தனக்கு வேண்டிய ஊட்டச் சத்துகளைப் பெற்றுக் கொள்கிறது. மரம் வளர்ந்து மூன்று ஆண்டுகளுக்கு பிறகு பழங்களை தருகிறது.
இதன் தாயகம் இந்தியா. சந்தன மரம் உலக விளைச்சலில் 65 சதவீதம் இந்தியாவில், குறிப்பாக கர்நாடகாவில் விளைகிறது. கர்நாடகத்தில் ஒரு குறிப்பிட்ட சுற்றளவு கொண்ட சந்தன மரங்கள் அரசுக்கு சொந்தமானவை. மேலும் சந்தன மரத்தை வெட்டுவது வனத்துறையால் செய்யப்படுகிறது.[2] இலங்கையிலும் பன்னெடுங் காலமாகவே சந்தன மரங்கள் காணப்படுகின்றன. இப்போதும் இலங்கையின் மேல், தென், மத்திய, சப்பிரகமுவா, ஊவா ஆகிய மாகாணங்களில் சில காட்டுப் பகுதிகளில் தானாக வளர்ந்த சந்தன மரங்களைக் காணலாம். தற்காலத்தில் சந்தன மரங்கள் வணிகப் பயிர்களாக வளர்க்கப்படும் திட்டங்கள் ஆங்காங்கே செயற்படுத்தப்படுகின்றன.
வெள்ளை சந்தன மரம் மரபணு சோதனை மூலம் மட்டுமே கண்டுபிடிக்கப்படக் கூடிய சாதாரண சந்தன மரங்களுள் சிறப்பு வாய்ந்த ஒன்று. பல லட்சம் மரங்களுக்கிடையில் ஒன்று அல்லது இரண்டு மரங்கள் மட்டுமே வளரும். இம்மரத்தில் செய்யப்படக்கூடிய முருகன், சிவன், வேல் முதலான சிலைகள் சிறப்பானவையாகக் கருதப்படுகின்றன. இம்மரத்திற்குப் பல மருத்துவ குணங்களும் உள்ளதை பண்டைய நூல்களில் சித்தர்கள் குறித்துள்ளனர்.[3][4]
வெந்சந் தனமரத்தா னல்லறிவு மின்பமெழிற்
பொற் செந்திருவருளும் பூமிதத்துண் - மெச்சுஞ்
சரும வழகுந் தனிமோ கமுமாம்
மிருமுநோ யேகும் பறழ்ந்து
- பதார்த்த குணபாடம் - பாடல் (209)
சந்தன மர நாற்றுக்கள்
சந்தன மரம்
சந்தனமர விசிறி
சந்தனம் (Santalum album, Indian sandalwood) என்பது மருத்துவப் பயன்பாடுடைய ஒரு மரமாகும். சந்தனக் கட்டையைச் சந்தனக் கல்லில் தேய்த்து வரும் சாந்தை கோடை வெப்பத்தைத் தணிக்க மார்பில் பூசிக்கொள்வது இந்திய மக்களின் வழக்கம் ஆகும் . இந்திய மரங்களில் மிகவும் விலையுயர்ந்த மரம் சந்தனமரம். இதன் தாயகம் இந்தியா ஆகும். இந்தியாவின் கிழக்குப் பகுதி காடுகளில் மிகுந்து காணப்படுகிறது. இது சுமாரான உயரத்திற்கு வளரும் இயல்பை கொண்டது. சந்தனத்தின் வளர்ந்த மரம் வாசனை நிரம்பியது ஆகும். மரத்தின் வைரம் பாய்ந்த கட்டைப் பகுதி எண்ணெய்ச் சத்து நிரம்பியது. இதிலிருந்து எடுக்கப்படும் ‘அகர்’ என்னும் எண்ணெய் மருத்துவப் பண்புகள் கொண்டவையும், சருமத்திற்கு குளிர்ச்சியளிக்கக் கூடியவையும் ஆகும்.
శ్రీగంధం లేదా చందనము ఒక విశిష్టమైన సుగంధాన్నిచ్చే వృక్షం. దీని శాస్త్రీయనామం శాంటాలమ్ ఆల్బమ్ (Santalum album). ఇది శాంటాలేసియా కుంటుంబానికి చెందినది.
ఇసుకతో కూడిన ఎర్రమట్టి నేలలు చందనము సాగుకు అనుకూలమైనవి. ఇది ఉష్ణమండల పంట. దీనికి తేమగల పొడి నేలలు అవసరము.గంధం లేదా చందనము ఒక విశిష్టమైన సుగంధాన్నిచ్చే వృక్షం. ఇది ఎక్కువ ప్రాముఖ్యత కలిగిన బహువార్షిక వృక్షం. దీనిని భారతదేశంలో ప్రాచీనకాలము నుండి పూజా ద్రవ్యముగా వాడబడుచున్నది. సాగువిధానం ఇసుకతో కూడిన ఎర్రమట్టి నేలలు చందనము సాగుకు అనుకూలమైనవి. ఇది ఉష్ణమండల పంట. దీనికి తేమగల పొడి నేలలు అవసరము. శ్రీగంధం చెట్టు ఒక పరాన్న జీవన వృక్షం. అనగా ఇది భూమి నుండి నేరుగా నీటిని, పోషకాలను గ్రహించలేదు. వేరే మొక్కల వేర్లతో ప్రత్యేకమైన సంబంధాన్ని ఏర్పరచుకొని నీటిని, పోషకాలను గ్రహిస్తుంది. అందువలన శ్రీగంధం మొక్కలతో పాటు వేరే అతిథేయి మొక్కలను పెంచవలసి ఉంటుంది. అతిథేయి మొక్కలుగా కంది, ఉసిరి, సరుగుడు, కానుగ, మిరప, కరివేపాకు మొదలైనవాటిని పెంచవచ్చును
చందనము వ్యాధి నిరోధక శక్తిని, మేధస్సును పెంచే గుణము కలది. చందనపుచెక్కనుండి తీసిన తైలం మంచి సువాసన కలిగియుండి పరిమళ ద్రవ్యముల తయారీలో బాగా వాడుతున్నారు. ఇది మెదడు, హృదయమునకు సంబంధించిన వ్యాధులకు, కడుపులో మంట, జ్వరము, తలనొప్పి, జలుబు, శ్వాసకోశ, మూత్రకోశ, అతిసార వ్యాధులకు, మశూచి, స్ఫోటకము, ఇతర చర్మవ్యాధులకు సంబంధించిన మందుల తయారీలో ఉపయోగపడును. వేరు నుండి లభించే తైలాన్ని అత్తరు, అగరుబత్తి, సబ్బులలో ఉపయోగిస్తారు.
.
దీన్ని సిరి గందం చెట్టు అని కూడా అంటారు. బాగా ముదిరిన ఈ చెట్టు కర్ర మంచి సువాసన కలిగి వుంటుంది. అటు వంటి కర్రలను రాతి బండలపై నీళ్లు చిలకరిస్తూ రుద్దుటుంటే గందం వస్తుంది. దీని దేవునికి పూస్తారు. తిరుమల లోని శ్రీ వేంకటేస్వరాలయంలో ఈ విధంగా గందం తీయడానికి ఒక గది ఉంది. (గందపు గది) ఈ చెట్లు ఎక్కువగా నల్లమల అడవులో పెరుగు తాయి. తిరుమల కొండ పైన ఈ చెట్లు విస్తారంగా కనిపిస్తాయి. ఇక్కడ గందపు చెక్కలను కూడా బజారులో అమ్ముతుంటారు. ఇవి చాల విలువైనవి. అందు చేత వీటిని స్మగ్లర్లు దొంగ రవాణ చేస్తుంటారు. రాయలసీమ ప్రాంతంలో ఈ చెట్లు ఎక్కువగా కనబడతాయి. ప్రత్యేకంగా వీటిని పెంచరు. పొలాల గట్ల మీద తోటలలో వాటంతట అవే పడి పెరుగు తుంటాయి. వీటిని ప్రత్యేకంగా పెంచడము, కొట్టడము, అమ్మడం నిషేధం. అంచు చేత దొంగలు వీటిని రాత్రికి రాత్రే కొట్టుకొని పోతుంటారు. చందనము వ్యాధి నిరోధక శక్తిని, మేధస్సును పెంచే గుణము కలది. చందనపుచెక్కనుండి తీసిన తైలం మంచి సువాసన కలిగియుండి పరిమళ ద్రవ్యముల తయారీలో బాగా వాడుతున్నారు. ఇది మెదడు, హృదయమునకు సంబంధించిన వ్యాధులకు, కడుపులో మంట, జ్వరము, తలనొప్పి, జలుబు, శ్వాసకోశ, మూత్రకోశ, అతిసార వ్యాధులకు, మశూచి, స్ఫోటకము, ఇతర చర్మవ్యాధులకు సంబంధించిన మందుల తయారీలో ఉపయోగపడును. వేరు నుండి లభించే తైలాన్ని అత్తరు, అగరుబత్తి, సబ్బులలో ఉపయోగిస్తారు. చందనం వాడకంతో సౌందర్యం పెరుగుతుందనేది అందరికీ తెలిసిన విషయమే. ఇది రాజులూ, మహారాజుల కాలంలోనే ప్రాచుర్యంలో ఉంది. నేటి కాలంలో రసాయనికసాధనాలతో సౌందర్యపో షణ చేసుకోబోయి, ఉన్న అందానికీ మంగళం పాడేస్తున్నారు చాలా మంది. నేటికీ, సౌందర్యసాధనాల్లో చందనానికి గల ప్రాధాన్యం చెప్పుకోదగిందే. చందనం తాలూకు గుణాలు మహత్తరమైనవి. వాటిని గురించి తెలుసుకుందాం. రూపసౌందర్యాలకూ, చందనానికీ అవినాభావసంబంధం ప్రాచీనకాలం నుంచీ ఉంది. చాలా మంది పురుషులు చందనపు బొట్టు పెట్టుకోవటం మనకు తెలుసు. శరీరానికి చందనలేపనం చేసుకోవటం గురించీ వింటుంటాం. సుకోమలమైన చర్మం, అందానికి ప్రతీక. అలాగే చందనం నుంచి వెలువడే సుగంధాలు ఆరోగ్యానికీ నిదర్శనం. ఈ కారణాల చేతనే చందనాన్నిసౌందర్యసాధనాల్లో నేడూ వాడుతున్నారు.
కొన్ని రకాల పెర్ఫ్యూమ్లలోనూ చందనం వుంటుంది. ఆధ్యాత్మికమానసికారోగాల కోసం కూడా చందనం వాడకం ఉంది. వేదాల్లో దేవరాజైన ఇంద్రుని నందనోద్యానంలో చందనవృక్షం వున్న ప్రసక్తి ఉంది. దాని సువాసనలతో దేవలోకం మొత్తం గుబాళించిందట. అక్కడున్న దివ్యదేవతలతో పాటు అప్సరలందరి సౌందర్యానికీ అతిముఖ్యకారణం చందనమేననీ, ఆ తరువాతి కాలంలో చందనం భూలోకంలోకి వచ్చినప్పుడు, సహజసౌందర్యోద్ధరణ కోసం స్త్రీలందరూ చందనాన్ని వాడారనీ ప్రతీతి. బాలీవుడ్ సుందరి, నాట్యతారామణి, నిన్నటి 'డ్రీమ్ గర్ల్' హేమమాలిని సౌందర్యం, ఐదు దశాబ్దాలు దాటినప్పటికీ నిలిచి వుండటానికి కారణమేమిటంటే, నృత్యాభ్యాసంతో పాటు చర్మానికి చందనలేపనం చేసుకుంటానని చెప్పింది. గతంలో తిరువనంతపురం సిస్టర్స్లో ఒకరైన పద్మిని కూడా చెప్పారు. సౌందర్యనిపుణురాలూ, బ్యూటీ కన్సల్టెంటూ అయిన బ్లాసం కొచర్ కూడా చందనం సుగుణాలను పొగిడింది. చందనం ఒక సంపూర్ణమూ, సహజమూ అయిన సౌందర్యవర్ధకసాధనం. కోమలత, కమనీయత నిలిచి వుండటానికి చందనం తోడ్పడుతుంది. మాయిశ్చరైజింగ్ ఏజెంట్గానూ పని చేసేది చందనమే. చర్మంలో నుంచి పోయిన తేమను తిరిగి తీసుకురాగలగిన చక్కని సాధనం. అంతే కాకుండా, చర్మంలోని అదనపు జిడ్డును కూడా చందనం తొలగిస్తుంది. అందుకనే సంపూర్ణమైన స్కిన్ కేర్ ప్రాడక్ట్గా చందనాన్ని నేటి వారూ భావిస్తున్నారు. చందనాన్ని ముల్తానీ మట్టి, పన్నీరు కలిపి, పేస్ట్లా చేసి, ముఖం, మెడ మీద రాసుకుంటే ఈ లేపనం చర్మాన్ని స్నిగ్ధం చేస్తుంది. చాలా శుష్కంగా వుండే చర్మానికి కూడా చందనం మేలు చేస్తుంది. స్నానం చేసే నీటిలో కొన్ని చుక్కల చందనతైలాన్ని వేసుకోవాలి. శరీరమంతటా చందనలేపనం చేసుకుని, ఆ తరువాత చందనతైలం వేసుకున్న నీటితో స్నానం చేస్తే బలే మజాగా వుంటుంది. చర్మంలోని శుష్కత పూర్తిగా పోతుంది. చందనం మేలైన స్క్రబ్గానూ ఉపయోగపడుతుంది.
చర్మం జీవం లేకుండా, వాడిపోయినట్లుగా కనిపిస్తే, లేదా చర్మంలోని మృతకణాలు సౌందర్యానికి బాధకాలుగా నిలిస్తే, స్నానం చేసే ముందు, కాస్త బరకగా వుండే చందనం పొడిని ముఖం, మెడ, చేతులూ, కాళ్లకు రాసుకోవాలి. దాంతో చర్మం మీదుండే మృతకణాల పొర తొలగిపోతుంది. చర్మానికి కొత్త కాంతి వస్తుంది.సెన్సిటివ్ చర్మానికి చందనం లాభాలు కలుగజేస్తుంది. క్రీమ్ రూపంలో, ఫేస్ ప్యాక్లాగా చందనాన్ని వాడుకుంటే సరిపోతుంది. ఈ వస్తువుల వాడకంతో చర్మం మచ్చలు లేనిదిగా, సుందరంగా తయారవుతుంది. ఫేస్ క్లెన్జర్గానూ, ఎండకు కమిలిన చర్మం మీదా చందనం తన చల్లని ప్రభావాన్ని చూపుతుంది. చందనం గల సబ్బులూ, చందనం పేస్ట్తో రోజూ చర్మాన్ని శుభ్రపరచుకుంటే, కొద్ది రోజుల్లోనే చర్మం వికసించి, సహజకాంతితో మెరుస్తుంటుంది. అరోమా బాత్, పెర్ఫ్యూమ్ల రూపంలో చందనాన్ని వాడుకోవచ్చు. రోజూ చందనతైలాన్ని కొన్ని చుక్కలు వాడుకోవటం వల్ల, చెమట వల్ల ఏర్పడే దుర్గంధం పోతుంది. మరి కొన్ని లాభాలు చందనవృక్షం తాలూకు ఆకులు, వేళ్లు, చెక్క అన్నిటిలోనూ చందనానికి వుండే సుగుణాలు ఉన్నాయి.
చందనంతో రోజూ బొట్టు పెట్టుకుంటే, మనస్సు, మస్తిష్కమూ ప్రశాంతంగా వుంటాయి. ఆధ్యాత్మికదృష్టితో చూసినా చందనానికి ప్రముఖస్థానమే ఉంది. పూజలూ, ధ్యానాల్లో స్థిరత్వానికి తోడ్పడుతుంది. దీని సుగంధాలు శరీరంతో పాటు మనస్సుకూ కొత్త శక్తిని కలుగజేస్తాయి. చందనం అంటేనే చల్లదనం. మరి ఆ చందనంతో కంటికి పెట్టుకునే కాటుక తయారు చేసుకుంటే ఎలా వుంటుంది? కళ్లకు చల్లగా వుంటుంది. వినటం మనసుకు చల్లదనాన్నిస్తుంది. పరిశుభ్రమైన చందనపు చెక్కను అరగదీసి, దాన్ని మందమైన ఇనుపపాత్ర కింది భాగంలో లేపనంలా పూయాలి. పెద్ద కట్టెల పొయ్యి మీద ఈ పాత్రను వుంచాలి. ఈ పాత్రలో ఆముదం పోసి, ఓ సన్నని బట్టలో మరో రెండు చందనపు చెక్కలను చుట్టి పెడతారు. ఇప్పుడు కట్టెల పొయ్యిని అంటిస్తే, పాత్రలో వుండే కట్టెలు కాలిపోయి, బూడిదలా తయారవుతాయి. ఆ బూడిదకు కాస్త వెన్న కలిపి రుబ్బాలి. ఈ మిశ్రమమే కళ్లకు చలువ చేసే చందనపు కాటుక. ఈ కాటుక పెట్టుకున్న కళ్లను జనం తప్పకుండా మరోసారి చూసి తీరుతారు. వేసవిలో ఇలాంటి చందనపు కాటుకను పెట్టుకోవటం చాలా మంచిది. వేసవిలో చందనము : మండే ఎండల్లో మంచు చల్లదనాన్ని అందించే శక్తి గంధం సొంతం. చర్మానికి తాజాదనంతో పాటు.. మెరుపునూ తెచ్చే గంధం.. మరెన్నో విధాలుగానూ ఉపయోగపడుతుంది. గంధం చెక్క, గంధం పొడి మాత్రమే కాదు.. నూనె కూడా మేలు చేస్తుంది. చర్మాన్ని చల్లబరచడమే కాదు.. యాంటీసెప్టిక్గా పనిచేస్తుంది గంధం. వేసవిలో అతినీలలోహిత కిరణాల ప్రభావం నుంచి చర్మాన్ని రక్షిస్తుంది. మొటిమలు, దద్దుర్లను కూడా నివారించే శక్తి గంధానికి ఉంది. ఒక్క శారీరకంగానే కాదు.. మానసిక సాంత్వననందిస్తుంది. గంధం నుంచి వచ్చే ప్రత్యేకమైన సువాసన ఒత్తిడిని తగ్గించి మనసుకు, మెదడుకు హాయినందిస్తుంది. రాత్రిళ్లు సరిగ్గా నిద్రపట్టనివారు.. స్నానం చేసే నీటిలో మూడు చుక్కల గంధపు నూనెను వేసుకుంటే.. ఎంతో మార్పు ఉంటుంది. చందనంతోపాటు ఈ వేసవిలో ప్రత్యేకంగా లభించే మల్లెలను కలిపి చికిత్స చేస్తే.. శరీరంపై పడే అతివేడి ప్రభావం నుంచి చర్మాన్ని కాపాడుకోవచ్చు. అరగదీసిన గంధం, బాదం పొడి, మల్లె పువ్వుల గుజ్జు, కలబంద గుజ్జు చెంచా చొప్పున తీసుకోవాలి. అన్నింటినీ కలిపి ముఖానికి పూతలా వేసుకోవాలి. పదినిమిషాలయ్యాక కడిగేయాలి. ఇలా వారానికి రెండు సార్లు చేస్తే ముఖంపై నలుపు తగ్గి క్రమంగా ప్రకాశవంతంగా మారుతుంది. ఎండలో వెళ్లినా కూడా చర్మం అంత త్వరగా నల్లగా మారదు. జిడ్డు, మొటిమల సమస్య ఉన్నప్పుడు.. చెంచా అరగదీసిన గంధం, తులసి పొడి పావు చెంచా, తేనె, మల్లెపువ్వు గుజ్జు చెంచా చొప్పున తీసుకుని అన్నింటినీ బాగా కలిపి ముఖానికి పూతలా వేసుకోవాలి. జిడ్డు చర్మతత్వం ఉన్నవారికి ఈ పూత చక్కగా పనిచేస్తుంది. వేసవిలో గనుక ఈ పూతను తరచూ వేసుకుంటే.. చర్మం చాలా తేటగా కనిపిస్తుంది. ఎండలో తిరిగినప్పుడు చర్మం కమిలినట్లు అవుతుంది. మంట, దురద, చెమట పొక్కులు బాధిస్తార. అలాంటివారు... రెండు చెంచాల గంధంపొడి, పుదీనా రసం, ముల్తానీమట్టి, కలబంద గుజ్జు చెంచా చొప్పున తీసుకుని అన్నింటినీ బాగా కలపాలి. ఈ మిశ్రమాన్ని ముఖానికి పూతలా వేసుకుని పదినిమిషాలయ్యాక కడిగేయాలి. ఇలా రోజూ రెండుసార్లు చేస్తే ఎంతో మార్పు ఉంటుంది. చర్మం మెరుపును సంతరించుకుంటుంది.
చందనం సున్నిపిండి... ఈ కాలంలో సున్నిపిండి వాడితే చర్మం తాజాదనంతో మెరిసిపోతుంది. అయితే దీన్ని ప్రత్యేకంగా తయారు చేసుకోవాలి. పెసలు, సెనగలు, బియ్యం పావుకేజీ చొప్పున, యాభై గ్రాముల పసుపు కొమ్ములు, వంద గ్రాములు ఎండబెట్టిన కమలాఫలం చెక్కులు తీసుకుని అన్నింటినీ పిండి పట్టించాలి. ఆరు చెంచాల సున్నిపిండికి చెంచా మంచి గంధం పొడి కలపాలి. వాడుకునేటప్పుడు సగం నిమ్మచెక్క రసం కూడా కలిపి శరీరానికి రుద్దుకోవాలి. చర్మం తాజాదనంతో మెరుస్తుంది. మృదువుగానూ ఉంటుంది. ఎన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకున్నా చర్మం నల్లబడి, ఎర్రగా కందిపోయి.. మంటగా అనిపిస్తుంటే నిర్లక్ష్యం చేయకూడదు. అది ఇతర సమస్యలకు కారణం కావచ్చు. అలాంటప్పుడు ఈ చికిత్స ప్రయత్నిస్తే.. కాంతులీనే చర్మం మీ సొంతమవుతుంది.
చందనం పొడి, పసుపు సమపాళ్లలో కలిపి నీళ్లతో మెత్తని పేస్టులా చేసి ముఖంపై మొటిమలున్న చోట రాసుకోవాలి. చందనం చల్లదనాన్ని ఇస్తే, పసుపు యాంటీ బయోటిక్లా పనిచేస్తుంది. ఇందులో చిటికెడు కర్పూరం కలిపినా మంచిదే. దీనిని రాత్రి పడుకోబోయే ముందు రాసుకుని, ఉదయం లేచాక శుభ్రం చేసుకుంటే సరి. మొటిమలు మరీ బాధిస్తే చందనానికి రోజ్వాటర్ కలిపి రాసుకుంటే తగ్గుతాయి. టాన్కి విరుగుడు: నాలుగు టీ స్పూన్ల చందనం పొడికి, రెండు టీ స్పూన్ల కొబ్బరినూనె, రెండు స్పూన్ల బాదం నూనె కలిపి ముఖానికీ మెడకీ చేతులకీ రాసుకుని పావుగంటయ్యాక గోరువెచ్చని నీళ్లతో కడిగేసుకుంటే మంచి ఫలితం ఉంటుంది. చర్మం నునుపు కోసం: ఒక స్పూను బాదం పొడి, ఒక స్పూను గంధం పొడి, పాలు కలిపి ముఖానికీ మెడకీ రాసుకోవాలి. ఇలా తరచూ చేస్తే, చర్మం రంగు తేలుతుంది. ఎర్ర చందనం పొడిని రాసుకుంటే ముఖం మీద చారలూ, గీతలూ ఉంటే పోతాయి. మార్కెట్లో దొరికే గంధం నూనెతో ముఖాన్ని మర్దన చేసుకుంటే చర్మం మృదువుగా మారుతుంది. 9000042344 హైదరాబాద్..
ಶ್ರೀಗಂಧವು ಒಂದು ಸುವಾಸಿತ ಮರ. ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಕಾರ ಶ್ರೀಗಂಧವು ಸಾಂಟಲಮ್ ವಂಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಒಂದು ಮರ. ಇದರ ತಳಿಗಳು ನೇಪಾಳ, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಹವಾಯ್, ದಕ್ಷಿಣ ಶಾಂತಸಾಗರದ ದ್ವೀಪಗಳು ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಶ್ರೀಗಂಧವನ್ನು ಸುವಾಸನಾ ದ್ರವ್ಯ, ಊದಿನಕಡ್ಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕೆತ್ತನೆಯ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವರು. ಭಾರತದ ಕೆಲ ದೇವಾಲಯಗಳು ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರದಿಂದಲೇ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿದ್ದು ಹಲವು ಶತಮಾನಗಳವರೆಗೆ ಇವು ತಮ್ಮ ಸುವಾಸನೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುವು. ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರದಿಂದ ನಗಗಳ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕುಸುರಿ ಕೆತ್ತನೆಯುಳ್ಳ ಅಲಂಕಾರಿಕ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರವು ಕೆಂಪು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಕಾಂಡಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
ದಕ್ಷಿಣಭಾರತದ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರಗಳು ಸಹ ಈ ಪ್ರಭೇಧಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವಾಗಿವೆ. ಮೈಸೂರು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವ ಶ್ರೀಗಂಧವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ದರ್ಜೆಯದೆಂದು ಮಾನ್ಯ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀಗಂಧದ ಉದ್ಯಮದ ಆರ್ಥಿಕ ಲಾಭ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ದಿಸೆಯಲ್ಲಿ ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಈಚೆಗೆ ಹಲವು ಕಡೆ ಹೊಸ ಶ್ರೀಗಂಧದ ತೋಪುಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿದೆ.
ಇದರ ದಾರುವು ಮೆದುವಾಗಿ, ದಂತದ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.ಇದರ ಎಣ್ಣೆ ಅತ್ಯಂತ ಬೆಲೆಬಾಳುತ್ತದೆ.
ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರದ ತಿರುಳಿನ ತೈಲವು ಬಲು ಸುವಾಸನೆಯುಳ್ಳ ದ್ರವ್ಯವಾಗಿದೆ. ಅತ್ತರುಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣಪ್ರಮಾಣದ ಶ್ರೀಗಂಧದದ ತೈಲವನ್ನು ಬೆರೆಸುವುದರಿಂದ ಅತ್ತರಿನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಉಳಿದ ಸುವಾಸನಾ ದ್ರವ್ಯಗಳ ಗುಣವು ವೃದ್ಧಿಸುತ್ತದೆ.
ಹಿಂದೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಗಂಧವನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹಲವು ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತೇಯ್ದು ಚಂದನವಾಗಿ, ಊದುಕಡ್ಡಿಗಳಲ್ಲಿ, ಚಂದನ ಮಿಶ್ರಿತ ಜಲವಾಗಿ, ನೊಸಲಿಗೆ ತಿಲಕವಾಗಿ ಪೂಜೆ ಪುನಸ್ಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ದೇವರ ಮೂರ್ತಿಗಳಿಗೆ, ಶಿವಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಅಭಿಷೇಕದ ತರುವಾಯ ಚಂದನದ ಲೇಪವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುವುದು ಸಂಪ್ರದಾಯ.
ಬೌದ್ಧಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಗಂಧವು ಪದ್ಮ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿದುದಾಗಿದ್ದು ಬೋಧಿಸತ್ತ್ವ ಅಮಿತಾಭನನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀಗಂಧದ ಸುವಾಸನೆಯು ಮಾನವನ ಆಸೆ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಿ ಧ್ಯಾನನಿರತನಾಗಿರುವಾಗ ಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ಚುರುಕಾಗಿರಿಸುವುದೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಬುದ್ಧನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸುವ ಗಂಧದ ಕಡ್ಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಪಾತ್ರ ಪ್ರಮುಖ.
ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಗಂಧ ಮತ್ತು ಅಗರ್ ಮರಗಳಿಂದ ತಯಾರಾದ ಸುವಾಸನೆಯ ಮತ್ತು ಧೂಪದ ವಸ್ತುಗಳ ಬಳಕೆ ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಚೀನಾಗಳಲ್ಲಿ ಬಲು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ.
ಪಾರ್ಸಿ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಅಗ್ನಿಯನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಕಾಯಕ. ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಅಗ್ನಿಯನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವ ಪೂಜಾರಿಗಳು ಭಕ್ತರಿಂದ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಕೊರಡು ಅಥವಾ ಒಣಗಿದ ರೆಂಬೆಗಳನ್ನು ಕಾಣಿಕೆಯಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಗ್ನಿಯನ್ನು ಜ್ವಲಂತವಾಗಿರಿಸುವಲ್ಲಿ ಇವುಗಳ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಅತ್ಯಂತ ಶುದ್ಧರೂಪದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರೀಗಂಧದ ತೈಲವನ್ನು ಆಯುರ್ವೇದದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ವೇಗ ಶಮನ ಮಾಡಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವರು. ಶ್ರೀಗಂಧದ ತೈಲವು ಶರೀರದ ಒಳಗೆ ಮತ್ತು ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಂಜು ನಿರೋಧಕವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀಗಂಧದ ತೈಲದ ಮುಖ್ಯ ಅಂಗವಾದ ಬೀಟಾ-ಸನಟಾಲ್ ನಂಜನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಗಳನ್ನು ನಿರೋಧಿಸುವ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಾಸನಾಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಸುಗಂಧ ಸಾಬೂನುಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಹ ಶ್ರೀಗಂಧವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವರು. ಶ್ರೀಗಂಧದ ತೈಲವು ಚರ್ಮದ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಗುಣವನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದೆ.
ಶ್ರೀಗಂಧವು ಒಂದು ಸುವಾಸಿತ ಮರ. ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಕಾರ ಶ್ರೀಗಂಧವು ಸಾಂಟಲಮ್ ವಂಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಒಂದು ಮರ. ಇದರ ತಳಿಗಳು ನೇಪಾಳ, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಹವಾಯ್, ದಕ್ಷಿಣ ಶಾಂತಸಾಗರದ ದ್ವೀಪಗಳು ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಶ್ರೀಗಂಧವನ್ನು ಸುವಾಸನಾ ದ್ರವ್ಯ, ಊದಿನಕಡ್ಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕೆತ್ತನೆಯ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವರು. ಭಾರತದ ಕೆಲ ದೇವಾಲಯಗಳು ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರದಿಂದಲೇ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿದ್ದು ಹಲವು ಶತಮಾನಗಳವರೆಗೆ ಇವು ತಮ್ಮ ಸುವಾಸನೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುವು. ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರದಿಂದ ನಗಗಳ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕುಸುರಿ ಕೆತ್ತನೆಯುಳ್ಳ ಅಲಂಕಾರಿಕ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರವು ಕೆಂಪು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಕಾಂಡಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
စန္ဒကူး (အင်္ဂလိပ်: Santalum album) သည် Santalaceae မိသားစုဝင် မုတ်သုံရာသီဥတိုတွင် ပေါက်ရောက်သော အပင်ငယ်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး sandalwood ၏ အရင်းအမြစ်အဖြစ်လူသိများကြသည်။ ဤမျိုးကွဲသည် နှစ်ပေါင်းများစွာပင် အသုံးချခြင်း၊ စိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် ကုန်သွယ်ခြင်း ပြုလုပ်လာကြပြီး အချို့သော ယဉ်ကျေးမှုများတွင် သူ၏ ရနံ့နှင့် ဆေးဖက်ဆိုင်ရာ အသုံးဝင်မှု တို့ကြောင့် အလွန် အလေးထားကြသည်။ မရှိမဖြစ်သော ဆီတစ်မျိုးအဖြစ် အလွန်ဈေးကောင်းသည်။ သို့သော် တစ်ချိန်က လက်ရာကောင်းသော သစ်သားပစ္စည်းများအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့မှုကြောင့် အတော်များများပျောက်ကွယ်နေပြီ ဖြစ်သည်။ ထိုအကြောင်းများကြောင့် စန္ဒကူးကို လူတို့က အကျိုးအမြတ်အဖြစ် အသုံးပြုနေကြပြီး တောရိုင်းဒေသများတွင် မျိုးတုံးပျောက်ကွယ်လုနီးပါးဖြစ်နေပြီ ဖြစ်သည်။ စန္ဒကူးကို စိုက်ပျိုးရန် နှစ်ပေါင်း ၄၀ ကျော်မျှကြာသော်လည်း အများအပြားစိုက်ပျိုး၍ ရှင်သန်နေဆဲပင်ဖြစ်သည်။
စန္ဒကူးသည် အလွန် မွှေးကြိုင်၍၊ အဖိုးတန်သော သစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံတောင်ပိုင်း၊ အရှေ့အိန္ဒိယကျွန်းစု၊သီဟိုဠ် ကျွန်း၊ ဖိလစ်ပိုင်ကျွန်းစုနှင့် ဩစတြေးလီးယားနိုင်ငံများမှထွက် သည်။
စန္ဒကူးနှစ်မှာ လေးလံ၍ ရေတွင်ချသော် မပေါ်ဘဲ နစ် သည်။ အနှစ်မှာ လိမ္မော်ရောင်သော်၎င်း၊ အဝါညိုရောင်သော် ၎င်း ရှိသည်။ အဆီရှိ၍ ထိုအဆီကိုထုတ်ယူသော် စန္ဒကူးဆီကို ရရှိနိုင်သည်။ စန္ဒကူးကို အိန္ဒိယတိုင်းသားများနှင့် တရုတ်လူမျိုး တို့က ပိုမိုနှစ်သက်ကြသည်။ စန္ဒကူးသားကို ရုပ်တုဆင်းတုထု လုပ်ခြင်း၊ သေတ္တာ၊ ယပ်တောင်၊ အမွှေးတိုင်များ ပြုလုပ်ခြင်း တို့တွင် အသုံးပြုသည်။ ကြုတ်၊ တောင်ဝှေး၊ ဘီး စသည်တို့ကို လည်း စန္ဒကူးဖြင့်ပြုလုပ်ကြသည်။ သိုးမွှေးများကို ဆေးဆိုးရာ တွင် စန္ဒကူးသားကို အဓိကအားဖြင့် အသုံးပြုကြသည်။ စန္ဒကူး ဆီကို ရေမွှေးအဖြစ်၎င်း၊ ဆေးဝါးအဖြစ်၎င်း အသုံးပြုနိုင်သည်။
စန္ဒကူးကို သစ်ပင်တစ်မျိုးတည်းသာမဟုတ်ဘဲ၊ သစ်ပင် အမျိုးများစွာမှ ထုတ်ယူနိုင်သည်။ အများအားဖြင့် 'ဆန်တာ လမ်း အဲလဗစ်'ခေါ် သစ်ပင်မျိုးမှ ထုတ်ယူရရှိသည်။ ထို သစ်ပင်မှာ အနှစ် ၂ဝ ရှည်ကြာလျှင် အနှစ်ရရှိနိုင်သည်။ ပင်စည်အချင်း တစ်ပေခန့်အထိကြီးသည်။ စန္ဒကူးပင်ကို ခုတ် လှဲပြီးနောက် အကာသားများကို ခြစားခံထားတတ်သည်။ အနှစ် ကိုကား ခြမစားနိုင်ချေ။ အကာများ ဆွေးပဲ့ကုန်မှ အနှစ်ကိုယူ လေ့ရှိသည်။ စန္ဒကူးအမြစ်မှာ ပို၍မွှေးကြိုင်သည်။
စန္ဒကူးအနီမျိုးလည်းရှိသည်။ နေရောင်ခံထားလျှင် ကြာ သော် ဝါညစ်ညစ်ဖြစ်သွားတတ်သည်။ ဟိန္ဒူဆေးကျမ်းများအလို အရ ဖန်သောအရသာရှိ၍ ခွန်အားကို ဖြစ်စေတတ်သည်ဟု ဆိုသည်။
မြတ်စွာဘုရားသည် ဆဋ္ဌဝါကို ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ ကပ်တော် မူစဉ်၊ ရာဇဂြိုဟ်သဌေးသည် ဟိမဝန္တာမှမျောပါလာသော စန္ဒကူး တို့ကို သပိတ်ပြုလုပ်၍ ဈာန်ပျံနိုင်သော အရှင်တို့ကောင်းကင် ခရီးဖြင့် ဆောင်ယူရန် ပေးလှူထားရာ၊ ဒိဋ္ဌိဆရာတို့မယူနိုင်ဘဲ၊ ရှင်ပိဏ္ဍောလသာလျှင် ရယူနိုင်ကြောင်းဖြင့် ကျမ်းဂန်၌ဆိုသည်။ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုသောအခါ၊ အလောင်းတော်ကို စန္ဒကူးထင်းတို့ဖြင့် မီးပူဇော်ကြောင်းဖြင့်လည်း ကျမ်းဂန်၌ဆို သည်။ စန္ဒကူးမျိုးတွင် ဂေါသီတစန္ဒကူးမှာ ဆီပူတွင်ထည့်သော် ကြွက်ကြွက်ဆူသောဆီပင်လျှင် အေးငြိမ်းရသည်ဟု ဆိုသည်။ ရှေးမြန်မာကျောက်စာများတွင် စန္ဒကူးကို တန်စိကူဟူ၍ ရေး သားသည်။
အောက်မြန်မာနိုင်ငံ၌ စိုက်ပျိုးသောစန္ဒကူးပင်သည် အရွယ် သင့်ရုံမျှသာကြီးသည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှထွက်သော စန္ဒကူးများ သည် ထုတ်ကုန်အဖြစ်ဖြင့် ရောင်းချနိုင်လောက်အောင်မမြောက် များချေ။[၁]
စန္ဒကူး (အင်္ဂလိပ်: Santalum album) သည် Santalaceae မိသားစုဝင် မုတ်သုံရာသီဥတိုတွင် ပေါက်ရောက်သော အပင်ငယ်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး sandalwood ၏ အရင်းအမြစ်အဖြစ်လူသိများကြသည်။ ဤမျိုးကွဲသည် နှစ်ပေါင်းများစွာပင် အသုံးချခြင်း၊ စိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် ကုန်သွယ်ခြင်း ပြုလုပ်လာကြပြီး အချို့သော ယဉ်ကျေးမှုများတွင် သူ၏ ရနံ့နှင့် ဆေးဖက်ဆိုင်ရာ အသုံးဝင်မှု တို့ကြောင့် အလွန် အလေးထားကြသည်။ မရှိမဖြစ်သော ဆီတစ်မျိုးအဖြစ် အလွန်ဈေးကောင်းသည်။ သို့သော် တစ်ချိန်က လက်ရာကောင်းသော သစ်သားပစ္စည်းများအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့မှုကြောင့် အတော်များများပျောက်ကွယ်နေပြီ ဖြစ်သည်။ ထိုအကြောင်းများကြောင့် စန္ဒကူးကို လူတို့က အကျိုးအမြတ်အဖြစ် အသုံးပြုနေကြပြီး တောရိုင်းဒေသများတွင် မျိုးတုံးပျောက်ကွယ်လုနီးပါးဖြစ်နေပြီ ဖြစ်သည်။ စန္ဒကူးကို စိုက်ပျိုးရန် နှစ်ပေါင်း ၄၀ ကျော်မျှကြာသော်လည်း အများအပြားစိုက်ပျိုး၍ ရှင်သန်နေဆဲပင်ဖြစ်သည်။
စန္ဒကူးသည် အလွန် မွှေးကြိုင်၍၊ အဖိုးတန်သော သစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံတောင်ပိုင်း၊ အရှေ့အိန္ဒိယကျွန်းစု၊သီဟိုဠ် ကျွန်း၊ ဖိလစ်ပိုင်ကျွန်းစုနှင့် ဩစတြေးလီးယားနိုင်ငံများမှထွက် သည်။
စန္ဒကူးနှစ်မှာ လေးလံ၍ ရေတွင်ချသော် မပေါ်ဘဲ နစ် သည်။ အနှစ်မှာ လိမ္မော်ရောင်သော်၎င်း၊ အဝါညိုရောင်သော် ၎င်း ရှိသည်။ အဆီရှိ၍ ထိုအဆီကိုထုတ်ယူသော် စန္ဒကူးဆီကို ရရှိနိုင်သည်။ စန္ဒကူးကို အိန္ဒိယတိုင်းသားများနှင့် တရုတ်လူမျိုး တို့က ပိုမိုနှစ်သက်ကြသည်။ စန္ဒကူးသားကို ရုပ်တုဆင်းတုထု လုပ်ခြင်း၊ သေတ္တာ၊ ယပ်တောင်၊ အမွှေးတိုင်များ ပြုလုပ်ခြင်း တို့တွင် အသုံးပြုသည်။ ကြုတ်၊ တောင်ဝှေး၊ ဘီး စသည်တို့ကို လည်း စန္ဒကူးဖြင့်ပြုလုပ်ကြသည်။ သိုးမွှေးများကို ဆေးဆိုးရာ တွင် စန္ဒကူးသားကို အဓိကအားဖြင့် အသုံးပြုကြသည်။ စန္ဒကူး ဆီကို ရေမွှေးအဖြစ်၎င်း၊ ဆေးဝါးအဖြစ်၎င်း အသုံးပြုနိုင်သည်။
စန္ဒကူးကို သစ်ပင်တစ်မျိုးတည်းသာမဟုတ်ဘဲ၊ သစ်ပင် အမျိုးများစွာမှ ထုတ်ယူနိုင်သည်။ အများအားဖြင့် 'ဆန်တာ လမ်း အဲလဗစ်'ခေါ် သစ်ပင်မျိုးမှ ထုတ်ယူရရှိသည်။ ထို သစ်ပင်မှာ အနှစ် ၂ဝ ရှည်ကြာလျှင် အနှစ်ရရှိနိုင်သည်။ ပင်စည်အချင်း တစ်ပေခန့်အထိကြီးသည်။ စန္ဒကူးပင်ကို ခုတ် လှဲပြီးနောက် အကာသားများကို ခြစားခံထားတတ်သည်။ အနှစ် ကိုကား ခြမစားနိုင်ချေ။ အကာများ ဆွေးပဲ့ကုန်မှ အနှစ်ကိုယူ လေ့ရှိသည်။ စန္ဒကူးအမြစ်မှာ ပို၍မွှေးကြိုင်သည်။
စန္ဒကူးအနီမျိုးလည်းရှိသည်။ နေရောင်ခံထားလျှင် ကြာ သော် ဝါညစ်ညစ်ဖြစ်သွားတတ်သည်။ ဟိန္ဒူဆေးကျမ်းများအလို အရ ဖန်သောအရသာရှိ၍ ခွန်အားကို ဖြစ်စေတတ်သည်ဟု ဆိုသည်။
မြတ်စွာဘုရားသည် ဆဋ္ဌဝါကို ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ ကပ်တော် မူစဉ်၊ ရာဇဂြိုဟ်သဌေးသည် ဟိမဝန္တာမှမျောပါလာသော စန္ဒကူး တို့ကို သပိတ်ပြုလုပ်၍ ဈာန်ပျံနိုင်သော အရှင်တို့ကောင်းကင် ခရီးဖြင့် ဆောင်ယူရန် ပေးလှူထားရာ၊ ဒိဋ္ဌိဆရာတို့မယူနိုင်ဘဲ၊ ရှင်ပိဏ္ဍောလသာလျှင် ရယူနိုင်ကြောင်းဖြင့် ကျမ်းဂန်၌ဆိုသည်။ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုသောအခါ၊ အလောင်းတော်ကို စန္ဒကူးထင်းတို့ဖြင့် မီးပူဇော်ကြောင်းဖြင့်လည်း ကျမ်းဂန်၌ဆို သည်။ စန္ဒကူးမျိုးတွင် ဂေါသီတစန္ဒကူးမှာ ဆီပူတွင်ထည့်သော် ကြွက်ကြွက်ဆူသောဆီပင်လျှင် အေးငြိမ်းရသည်ဟု ဆိုသည်။ ရှေးမြန်မာကျောက်စာများတွင် စန္ဒကူးကို တန်စိကူဟူ၍ ရေး သားသည်။
အောက်မြန်မာနိုင်ငံ၌ စိုက်ပျိုးသောစန္ဒကူးပင်သည် အရွယ် သင့်ရုံမျှသာကြီးသည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှထွက်သော စန္ဒကူးများ သည် ထုတ်ကုန်အဖြစ်ဖြင့် ရောင်းချနိုင်လောက်အောင်မမြောက် များချေ။
श्रीखण्डः इत्यपि नाम्ना ख्यातः अयं वृक्षः अप्रतिम स्वसुगन्धार्थं वर्णार्थं च प्रसिद्धः । Sandal wood इति आङ्गलभाषया अस्य ख्यातिः । अस्मिन् विभिन्नसुगन्धानां वर्णानां च जातयः सन्ति । भारतदेशस्य मलयपर्वतश्रेणिषु चन्दनवनराजी यथेष्ठं आसीदिति इतिहासपुराणेषु वर्णितम् । अयं श्रीगन्धवृक्षः भारते वर्धमानः कश्चन विशिष्टः वृक्षः । अयं सर्वेषु प्रदेशेषु न वर्धते । भारतदेशस्य कर्णाटकराज्यस्य दक्षिणभागेषु तथा च केरलराज्ये च अधिकतया वर्धते श्रीगन्धवृक्षः । अयं न महान् वृक्षः । सामान्यम् औन्नत्यं भवति अस्य । अस्य वृक्षस्य काष्ठम् औषधत्वेन उपयुज्यते । फेनकानां सुगन्धद्रव्याणां च निर्माणे अपि अयं वृक्षः उपयुज्यते । अनेन एव निर्मितं “मैसूरु स्याण्डल्” नामकं फेनकं सुगन्धद्रव्यादिकं च विश्वे एव प्रसिद्धम् अस्ति । अस्य काष्ठम् अन्येन द्रव्येण सह उद्घर्ष्य तथा च कषायं निर्माय औषधं सज्जीकर्तुं शक्यते । संस्कृते अस्य श्रीगन्धस्य “चन्दनम्” इति अपरं नाम अपि अस्ति । अस्मिन् “साण्टिलाल्” नामकः तैलांशः भवति । तस्मात् एव कारणात् अस्य वृक्षस्य विशिष्टः कश्चन गन्धः भवति । अयं श्रीगन्धः देवमूर्तिनां निर्माणे, देवपूजायाः वस्तूनां, पीठानां च निर्माणे अपि उपयुज्यते ।
अयं श्रीगन्धवृक्षः आङ्ग्लभाषयाWhite Sandal wood इति उच्यते । अस्य श्रीगन्धवृक्षस्य सस्यशास्त्रीयं नाम अस्ति Santalum Album इति । हिन्दीभाषया“सफेद् साण्डल्” इति, तेलुगुभाषया“गन्धवु चक्क” इति, तमिळभाषया“चन्दन कट्टै” इति, मलयाळभाषया“चन्देन मरम्” इति, मराठीभाषया“सफेद् चन्दन्” इति, कन्नडभाषया“चन्दन मर” अथवा “गन्धद मर” इति च उच्यते ।
अस्य श्रीगन्धस्य रसः तिक्तः । अयं शीतवीर्यः अपि । अस्य मूलं लघु, रूक्षं चापि । १.अस्य श्रीगन्धस्य मूलं पित्तशामकम् ।
२.ज्वरबाधायाम् अस्य श्रीगन्धस्य उद्घर्षणं कृत्वा ललाटस्य उपरि लेपनेन शरीरस्य औष्ण्यम् अपगच्छति ।
३.पित्तविकारान्, पित्तजन्यं ज्वरं चापि निवारयति श्रीगन्धस्य कषायम् ।
४.चर्मरोगेषु अपि श्रीगन्धस्य उपयोगः हितकरः ।
५.चर्मणि पिटकानां वा व्रणानां वा कालकाः सन्ति चेत् श्रीगन्धम् उद्घर्ष्य लेपयन्ति ।
६.महती पिपासा बाधते चेत् नारिकेलजलेन सह अस्य चूर्णं सेवनीयम् ।
७.अस्य श्रीगन्धस्य तैलं पिटकान्, ज्वलनं चापि निवारयति ।
८.मूत्रस्य विसर्जनस्य अवसरे ज्वलनं जायते चेत् अस्य श्रीगन्धस्य कषायं पातव्यम् ।
९.अतीव स्वेदः जायते चेत्, स्वेदः दुर्गन्धयुक्तः चेत् च अस्य चूर्णं शरीरे लेपनीयम् ।
१०.अतिसारेण पीडिताः अस्य श्रीगन्धस्य उपयोगेन शमनं प्राप्नुवन्ति ।
११.शरीरे यत्र कुत्रापि शोथः जातः अस्य श्रीगन्धस्य लेपः करणीयः ।
१२.श्रीगन्धस्य चूर्णं, तेनैव प्रमाणेन तण्डुलानां क्षालनजलं, खण्डशर्करां, मधु च योजयित्वा कषायं निर्मातुं शक्यते ।
१३.अनेन श्रीगन्धेन निर्मितं चन्दनतैलं, चन्दनासवः च आपणेषु उपलभ्यते । तत्र चन्दनतैलं चर्मरोगान्, चर्मणः ज्वलनं च शमयति । चन्दनासवः पित्तं, औष्ण्यं चापि निवारयति ।
संस्कृतादिषु अनेकभाषाकाव्येषु चन्दनवृक्षस्य प्रस्तावः दृश्यते । विशेषतः चन्दनवृक्षः सज्जनानां दृष्टान्तरूपेण प्रस्तूयते । यथा..
मूलं भुजङ्गैः शिखरं प्लवङ्गैः
शाखा विहङ्गैः कुसुमं च भृङ्गैः
श्रितं सदा चन्दनपादपस्य
परोपकाराय सतां विभूतयः
स्याण्टलम् इति सस्यकुलान्तर्गतः अयं वृक्षः मध्यमप्रमाणेन प्ररोहति । स्याण्टलम् आस्बम् (Santalum Album) इति अस्य सस्यशास्त्रीयं नाम । स्याण्टालम् एपिप्टिकम् (Santalum ellipticum), स्याण्टालं फ्रेयसिनेटियनम्(S. freycinetianum), स्याण्टालं प्यानिक्युलेटम् (S. paniculatum) इति जातीयाः वृक्षाः अधिकमौल्ययुताः भवन्ति । भारते, आस्ट्रेलियायां इण्डोनेशियायां, प्रशान्तसागरद्विपे, च चन्दनस्य वृक्षाः अशिकाः भवन्ति । कर्णाटकस्य श्रीखण्डः अत्युत्तमः इति प्रसिद्धिः अस्ति ।
चन्दनतरोः काष्ठानि पुष्पाणि पत्राणि बीजानानि इत्यादीनि सर्वाङ्गानि बहूपयोगाय भवन्ति । चन्दनकाष्ठात् उत्पाद्यमानस्य तैलस्य बहुमौल्यम् अस्ति । सुगन्धवस्तूनां निर्माणार्थं शिल्पानां पुत्तलीनां च उत्कीर्णार्थं च चन्दनस्य दारूणि बहूपयुक्तानि भवन्ति । विश्वे सर्वत्र अत्युपयोगात् चन्दनस्य अभावनः सञ्जातः । अतः इदानी सर्वाकारीयप्रोत्साहनेन सर्वत्र अस्य कृषिकर्म दृश्यते ।
विविधजातीयाः चन्दनपादपाः
_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_0028.jpg)
ಶ್ರೀಗಂಧ ಒಂಜಿ ಮರ. ಇಂದೆನ್ ತುಳುವೆರ್ ಗಂದೊ, ಗಂದೊದ ಮರಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಬಾಸೆಡ್ ಉಂದೆನ್ ಸ್ಯಾಂಡಲ್ವುಡ್ ಪನ್ಪೆರ್. ನೆತ್ತ ವೈಜ್ನಾನಿಕ ಪುದರ್ ಸಂಟಲಮ್.[೧] ಇನಿತ ದಿನೊಟು ಈ ಮರಕ್ ಮಸ್ತ್ ಬೆಲೆ ಉಂಡು. ನಮ್ಮ ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೈಸೂರ್ ಶ್ರೀಗಂಧಗು ಪುದರ್ ಪೋತುಂಡು.
ಈ ಮರತ ವಿಸೇಸೊ ಪಂಡ ಸುಮಧುರ ಕಮ್ಮೆನೆ. ಅಂಚಾದ್ ನೆಟ್ಟು ಸಾಬೂನು,ಎಣ್ಣೆ,ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯ (ಸೆಂಟ್),ಅಗರ್ಬತ್ತಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಶೀಗಂಧದ ಚೆಕ್ಕೆನ್ ಪಾಡ್ದ್ ಪುಗೆ ಕೊರ್ಂಡ ಪುರಿ ಬೊಕ್ಕ ಕೀಟೊಲು ಕಡಮೆ ಆಪುಂಡು. ಶ್ರೀಗಂಧದ ಎಣ್ಣೆದ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಮೈಸೂರ್ಡ್, ಷಿವಮೊಗ್ಗಡ್ ಉಂಡು. ಶ್ರೀಗಂಧ ಚರ್ಮಗ್ ಕಾಂತಿ ಕೊರ್ಪುಂಡು.
ಮಸ್ತ್ ಶುದ್ಧರೂಪಡೆ ಇಪುನ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಎಣೇನ್ ಆಯುರ್ವೇದದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗ್ ಅಂಚನೆ ಕೋಪನ್ ಕಮ್ಮಿ ಮಲ್ಪರೆ ಉಪಯೋಗ ಅವುಂಡು. ಶ್ರೀಗಂಧದ ಎಣ್ಣೆನ್ ಶರೀರೊದ ಉಲಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಪಿದಯಿ ನಂಜಿ ನಿರೋಧಕವಾದ್ ಬಳಸುವೆರ್. ಶ್ರೀಗಂಧದ ಎಣ್ಣೆದ ಮುಖ್ಯ ಅಂಗವಾಯಿನ ಬೀಟಾ-ಸನಟಾಲ್ ನಂಜಿನ್ ಉಂಡು ಮಲ್ಪುನ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಲೆನ್ ನಿರೋಧಕವಾದ್ ಬೇಲೆ ಮಲ್ಪುನ ಗುಣನ್ ಹೊಂದ್ದ್ ಉಂಡು. ಅವು ಅತ್ತಂದೆ ವಾಸನಾಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪರಿಮಳದ ಸಾಬೂನುಲೆನ ತಯಾರಿಕೆಡ್ ಶ್ರೀಗಂಧನ್ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಶ್ರೀಗಂಧದ ಎಣ್ಣ್ ಗಳಸುನೆರ್ದ್ ಚರ್ಮದ ಪೊಲು೯ನು ಎಚ್ಚ ಮಲ್ಪುನ ಗುಣನ್ ಹೊಂದ್ದ್ ಉಂಡು.
ಉಂದೆತ್ತ ತಿರ್ಲ್ ಮೆತ್ತನೆ ಆದ್, ಕೂಲಿದ ಬಣ್ಣೊಡು ಉಪ್ಪುನೆರ್ದ್ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಲೆನ ತಯಾರಿಕೆಡ್ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮರ ಪಂಡ್ದ್ ಪರಿಗಣಿಸಾದ್ ಉಂಡು. ಉಂದೆತ್ತ ಎಣ್ಣೆ ಮಸ್ತ್ ಕ್ರಯ (ಬೆಲೆಬಾಳು)ದವು ಆದ್ ಉಂಡು.
ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರದ ತಿರ್ಲ್ದ ಎಣ್ಣೆ ಬಾರಿ ಪರಿಮಳ (ಸುವಾಸನೆ)ಇತ್ತ್ನ ದ್ರವ್ಯವಾದ್ ಉಂಡು. ಅತ್ತರುಲೆಡ್ ಎಲ್ಯ ಮಟ್ಟ್ದ ಶ್ರೀಗಂಧದ ತೈಲನ್ ಸೇರವುನೆರ್ದ್ (ಬೆರೆಸುವುದರಿಂದ) ಅತ್ತರ್ಡ್ ಉಪಯೋಗಿಸುನ ಒರಿನ ಸುವಾಸನಾ ದ್ರವ್ಯಲೆನ ಗುಣಲಾ ಎಚ್ಚ(ವೃದ್ಧಿ)ಯಾಪುಂಡು.
ಹಿಂದೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಲೆಡ್ ಶ್ರೀಗಂಧನ್ ವ್ಯಾಪಕವಾದ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ರೂಪೊಲೆಡ್ ಗಳಸುವೆರ್. ಅರೆತ್ತ್ದ್ (ತೇಯ್ದು) ಚಂದನವಾದ್, ಊದುಕಡ್ಡಿಲೆಡ್, ಚಂದನ ಮಿಶ್ರಿತ ನೀರ್ಡ್, ಮುಂಡೊಗು(ನೊಸಲಿಗೆ) ತಿಲಕವಾಗಿ ಪೂಜೆ ಪುನಸ್ಕಾರಲೆಡ್ ಗಳಸುವೆರ್. ದೇವರೆನ ಮೂರ್ತಿಲೆಗ್, ಶಿವಲಿಂಗಗ್ ಅಭಿಷೇಕ ಮಲ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಚಂದನದ ಲೇಪನ್ ಮಲ್ಪುನವು ಸಂಪ್ರದಾಯ.
ಬೌದ್ಧಧರ್ಮಡು ಶ್ರೀಗಂಧ ಪದ್ಮ ಗುಂಪಿಗು ಸೇರ್ನವು ಆದ್ ಇತ್ತ್ನೆರ್ದ್ ಬೋಧಿಸತ್ತ್ವ ಅಮಿತಾಭನು ಸೂಚಿಸವುಂಡು. ಶ್ರೀಗಂಧದ ಸುವಾಸನೆ ನರಮಾನ್ಯನ ಆಸೆ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಲೆನ್ ಮಾರ್ಪಡ್ ಮಲ್ತ್ದ್ ಧ್ಯಾನನಿರತನಾದ್ ಉಪ್ಪುನಗ ಬುದ್ಧಿನ್ ಚುರುಕು ಮಲ್ಪುಂಡು ಪಂಡ್ದ್ ನಂಬುದೆರ್. ಬುದ್ಧಗ್ ಸಮರ್ಪಿಸವುನ ಗಂಧದ ಕಡ್ಡಿಲೆಡ್ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಪಾತ್ರ ಪ್ರಮುಖವಾದ್ ಉಂಡು.
ಧಾರ್ಮಿಕ ಬೊಕ್ಕ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಸಮಾರಂಭಲೆಡ್ ಶ್ರೀಗಂಧ ಬೊಕ್ಕ ಅಗರ್ ಮರಕುಲೆರ್ದ್ ತಯಾರಾಯಿನ ಸುವಾಸನೆ(ಪರಿಮಳೊ) ಬೊಕ್ಕ ಧೂಪದ ವಸ್ತುಲೆನ ಬಳಕೆ ಜಪಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಚೀನಾಲೆಡ್ ಬಾರಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾದ್ ಉಂಡು.
ಪಾರ್ಸಿ ಧರ್ಮೊಡು ಅಗ್ನಿನ್ ಕಾಯಿಪುನವು ಒಂಜಿ ಮುಖ್ಯ ಕಾಯಕ. ಶತಮಾನೊರ್ದು ಅಗ್ನಿನ್ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವ ಪೂಜಾರಿಲು ಭಕ್ತರೆರ್ದ್ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಕೊರಡು ಅತ್ತ್ಂಡ ಉನ್ಂಗಿನ ಗೆಲ್ಲ್ಲೆನ್ ಕಾಣಿಕೆಯಾದ್ ಸ್ವೀಕಾರ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅಗ್ನಿನ್ ಜ್ವಲಂತವಾದ್ ದೀವುನೆಟ್ಟ್ ಉಂದೆತ್ವ ಬಳಕೆಯಾಪುಂಡು.
Santalum album, or Indian sandalwood, is a small tropical tree, and the traditional source of sandalwood oil. It is native to southern India and Southeast Asia. It is considered sacred in some religions like Hinduism, and some cultures place great significance on its fragrant qualities. However, the high value of the species has caused over-exploitation, to the point where the wild population is vulnerable to extinction. Indian sandalwood still commands high prices for its essential oil owing to its high alpha santalol content, but due to lack of sizable trees it is no longer used for fine woodworking as before. The plant is long-lived, but harvest is only viable after many years.
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
Santalum album is an evergreen tree that grows between 4–9 metres (13–30 feet).[2] The tree is variable in habit, usually upright to sprawling, and may intertwine with other species. The plant parasitises the roots of other tree species, with a haustorium adaptation on its own roots, but without major detriment to its hosts.[3] An individual will form a non-obligate relationship with a number of other plants.[4] Up to 300 species (including its own) can host the tree's development - supplying macronutrients phosphorus, nitrogen and potassium, and shade - especially during early phases of development. It may propagate itself through wood suckering during its early development, establishing small stands. The reddish or brown bark can be almost black and is smooth in young trees, becoming cracked with a red reveal. The heartwood is pale green to white as the common name indicates. The leaves are thin, opposite and ovate to lanceolate in shape. Glabrous surface is shiny and bright green, with a glaucous pale reverse. Fruit is produced after three years, viable seeds after five. These seeds are distributed by birds.
Santalum album has been known for four thousand years by its Sanskrit name chandana. The first extraction of its essential oil occurred in Mysore, India in 1917. For many years, the oils were extracted in the perfumeries at Grasse, France. Production is now controlled by the Indian state, and demand exceeds supply.[5]
The nomenclature for other "sandalwoods" and the taxonomy of the genus are derived from this species' historical and widespread use. Etymologically it is derived from Sanskrit chandanam, meaning "wood for burning incense", and related to candrah, meaning "shining, glowing".[6]
Santalum album is included in the family Santalaceae, and is commonly known as white or East Indian sandalwood.[7] The name, Santalum ovatum, used by Robert Brown in Prodromus Florae Novae Hollandiae (1810) was described as a synonym of this species by Alex George in 1984.[8] The epithet album refers to the "white" of the heartwood.
The species was the first to be known as sandalwood. Other species in the genus Santalum, such as the Australian S. spicatum, are also referred to as true sandalwoods, to distinguish them from trees with similar-smelling wood or oil.
Sandalwood oil consists of about 80% α-santalol and β-santolol, predominantly the former, which are sesquiterpenes. Attempts to synthesise these date to 1947 by Givaudan in Switzerland. The resulting isobornyl cyclohexanol can be distinguished from santolol, but is muich cheaper. Since then other synthetic sandalwood oils have been used in laundry detergents and textiles.[9] Three of the terpene synthase genes producing components employed in host defense are present in S. album.[10][11]
Santalum album is indigenous to the tropical belt of the peninsular India, eastern Indonesia and northern Australia.[12][13] The main distribution is in the drier tropical regions of India and the Indonesian islands of Timor and Sumba.[14] There is still debate as to whether S. album is native to Australia and India or was introduced by fishermen, traders or birds from southeast Asia centuries ago.[15][16]
Sandalwood is now cultivated in India, Sri Lanka, Indonesia, Malaysia, the Philippines and Northern Australia.
S. album occurs from coastal dry forests up to 700 metres (2,300 ft) elevation. It normally grows in sandy or well drained stony red soils, but a wide range of soil types are inhabited. This habitat has a temperature range from 0 to 38 °C (32 to 100 °F) and annual rainfall between 500 millimetres (20 in) and 3,000 millimetres (120 in). S. album can grow up to 9.1 metres (30 ft) vertically. It should be planted in good sunlight and does not require a lot of water. The tree starts to flower after 7 years. When the tree is still young the flowers are white and with age they turn red or orange. The trunk of the tree starts to develop its fragrance after about 10 years of growth, but is not ready to harvest till after 20. The tree rarely lives more than 100 years.[17]
S. album is recognized as a "vulnerable" species by the International Union for the Conservation of Nature (IUCN).[18] It is threatened by over-exploitation and degradation to habitat through altered land use, fire (to which this species is extremely sensitive), Spike disease, agriculture, and land-clearing are the factors of most concern. To preserve this vulnerable resource from over-exploitation, legislation protects the species, and cultivation is researched and developed.[19][20][21]
Until 2002, individuals in India were not allowed to grow sandalwood. Due to its scarcity, sandalwood is not allowed to be cut or harvested by individuals. The State grants specific permission to officials who then can cut down the tree and sell its wood.[22] The Indian government has placed a ban on the export of the timber.[1]
S. album has been the primary source of sandalwood and the derived oil. These often hold an important place within the societies of its naturalised distribution range. The central part of the tree, the heartwood, is the only part of the tree that is used for its fragrance. It is yellow-brown in color, hard with an oily texture and due to its durability, is the perfect material for carving. The outer part of the tree, the sapwood, is unscented. The sapwood is white or yellow in color and is used to make turnery items. The high value of sandalwood has led to attempts at cultivation, this has increased the distribution range of the plant. It was valued in construction, since it was considered rotproof.[17]
The ISO Standard for the accepted characteristics of this essential oil is ISO 3518:2002.[23] HPTLC and GC, GC-MS based methods are used for qualitative and quantitative analyses of the volatile [24] essential oil constituents.
Indian sandalwood has a high santalol content, at about 90%, compared with the other main source of the oil, the cheaper[9] Santalum spicatum (Australian sandalwood), at around 39%, and India used to dominate production of sandalwood oil world-wide, but the industry has been in decline in the 21st century.[25] Another source is Santalum austrocaledonicum from New Caledonia. Sandalwood is used in the production of the perfume Samsara by Guerlain (1989).[9]
The long maturation period and difficulty in cultivation have restricted extensive planting. Harvest of the tree involves several curing and processing stages, also adding to the commercial value. The wood and oil are in high demand and are an important trade item in three main regions:
The use of S. album in India is noted in literature for over two thousand years. It has use as wood and oil in religious practices, and was burned in cremation. In modern times only a small fragment is added to the pyre for symbolic purposes.[17] It also features as a construction material in temples and elsewhere. The Indian government has banned the export of the species to reduce the threat by over-harvesting. In the southern Indian states of Karnataka, Andhra Pradesh,[26] and Tamil Nadu all trees of greater than a specified girth were the property of the state until 2001/2.[25] Cutting of trees, even on private property, was regulated by the Forest Department.[26] After that, they were allowed to be sold to private growers, but the product can only be sold to the state forest department. Annual production fell from a high of 4,000 tonnes in the early 1970s, to fewer than 300 tonnes in 2011. The decline is blamed on government policy and over-exploitation, and moves have been made to encourage planters to grow the trees again.[25]
The native species, Santalum spicatum, is more common and extensively grown in Western Australia, but as of 2020 there are two commercial Indian sandalwood plantations in full operation based in Kununurra, in the far north of Western Australia: Quintis (formerly Tropical Forestry Services), which in 2017 controlled around 80 per cent of the world's supply of Indian sandalwood,[27] and Santanol.[28]
The harvesting of sandalwood is preferred to be of trees that are advanced in age. Saleable wood can, however, be of trees as young as seven years. The entire plant is removed rather than cut to the base, as in coppiced species. The extensive removal of S. album over the past century led to increased vulnerability to extinction.[1]
As of 2020, small plantations of Indian sandalwood also exist in China, Indonesia, Malaysia, the Philippines and the Pacific Islands.[29]
Sandalwood has been used over a longtime in China for the construction of statues and temples, and was burned in censers during religious rites.[17]
Sandalwood was used for embalming mummies, and later was burned as part of Muslim funerals.[17]
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_0029.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_0029.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_0027.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_0027.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) WA Gov site's detail 
The light green calyx gradually turns dark red. Some calyces have four sepals and some have five. Santalum album, or Indian sandalwood, is a small tropical tree, and the traditional source of sandalwood oil. It is native to southern India and Southeast Asia. It is considered sacred in some religions like Hinduism, and some cultures place great significance on its fragrant qualities. However, the high value of the species has caused over-exploitation, to the point where the wild population is vulnerable to extinction. Indian sandalwood still commands high prices for its essential oil owing to its high alpha santalol content, but due to lack of sizable trees it is no longer used for fine woodworking as before. The plant is long-lived, but harvest is only viable after many years.
La blanka santalo [1] (Santalum album) estas malgranda tropika arbo, la plej ofte konata resurso de santalo-ligno. Tiu specio estis uzata, kultivata kaj komercigata dum multaj jaroj. Ties bonodoraj kaj kuracilaj kvalitoj estis multe aprezataj. Pro tiuj kialoj ĝi estis grandskale ekspluatata, la sovaĝa populacio estinta formortonta. Ankoraŭ nuntempe altpreze serĉate por ties volatila oleo, sed pro manko de konsiderinde maturaj arboj ĝi jam ne estas utiligata por lignoprilaboro kiel antaŭe. La planto estas vaste kultivata kaj longe vivanta, kvankam la rikolto estas ebla post 40 da jaroj. La nomo "santalo" estas derivita de la tamila vorto santanam.
La historia kaj ĝeneraligita uzo de tiu specio estas defininta la nomenklaturon por aliaj "santaloj" kaj la taksonomion de la genro. La nomo Santalum ovatum, uzita fare de Robert Brown en Prodromus Florae Novae Hollandiae (1810) estas priskribita kiel sinonimo de tiu specio fare de Alex George en 1984 [2].
La specio estis la unua se temas pri esti konata kiel "santalo". Aliaj specioj en la genro kiel ekzemple la aŭstralia Santalum spicatum, ankaŭ estas referataj kiel "veraj santaloj", por distingi ilin de arboj kun simil-odoranta ligno aŭ volatila oleo.
La alto de la ĉiamverda arbo escepte atingas 20 da metroj. Ĝi vivas ĝis cento da jaroj. La arbo estas varia laŭ habito, kutime vertikala al larĝe etendiĝanta, kaj povas interplekti kun aliaj specioj. La planto parazitas la radikojn de aliaj arbospecioj, kun haŭstorio-adaptado sur siaj propraj radikoj, sed sen grava damaĝo por siaj gastigantoj. Individuo formas nedevigan rilaton kun kelkaj aliaj plantoj. Ĝis 300 da specioj (inkluzive de sia propra) povas favori la evoluon de la arbo - liverante makronutraĵojn (fosforo, nitrogeno, kalio), kaj ombron - precipe dum la fruaj fazoj de la disvolviĝo.
Ĝi povas disvastigi sin per draĵoj dum sia frua evoluo, establante malgrandajn arbarerojn. La ruĝeta aŭ bruna arboŝelo povas esti preskaŭ nigra kaj estas glata ĉe junaj arboj kaj estiĝas fendetiĝanta kun ruĝeca aspekto. La durameno estas palverda al blanka kiel la scienca kaj la Esperanta nomoj indikas.
La folioj laŭforme estas maldikaj, kontraŭstarantaj kaj ovalaj ĝis lancetformaj. La senhara foliosurfaco estas brila kaj klarverda, kun bluverda pala suba flanko. Fruktoj estas produktataj post tri jaroj, vivkapablaj semoj post kvin. Tiuj ĉi estas dissemataj per birdoj.
La blanka santalo estas indiĝena en la duonaridaj areoj de Hindujo. Ĝi nun estas plantita en Barato, Ĉinujo, Srilanko, Indonezio, Malajzio, Filipinoj kaj nordokcidenta Aŭstralio.
Tiu duonparazita orientalisa arbo troviĝas en sekaj arbaroj ekde la marbordo ĝis 700 m. Ĝi normale vegetas en sablaj aŭ ŝtonaj ruĝaj grundoj, sed larĝa gamo de grundotipoj estas taŭga. Tiu vivejo havas temperaturintervalon de 0 ĝis 38 °C kaj jarpluvon inter 500 kaj 3 000 mm.
La specio estas minacata per troekspluatado kaj degenero de la vivejo kaŭze de ŝanĝita teruzado. Fajro, agrikulturo kaj senarbarigo estas la plej gravaj faktoroj. Por konservi tiun endanĝerigatan resurson kontraŭ troekspluatado, la leĝaro protektas la specion, kaj la kultivado estas pristudata kaj evoluigata. La barata registaro malpermesis la eksporton de ties konstruligno [3].
La blanka santalo estis la precipa fonto de santaloligno kaj de ties volatila oleo. Tiuj ĉi ofte ludas gravan lokon ene de la komunumoj de ĝia natura arealo. La alta valoro de la planto kondukis al provoj de kultivado, kiuj pliigis la areolon de la planto.
La ISO-normo por la akceptitaj karakterizaĵoj de tiu volatila oleo estas ISO 3518:2002 [4]. Diversaj kromatografio-metodoj (HPTLC, GC kaj CG-MS [5]) estas uzataj por la kvalitaj kaj kvantaj analizoj de la volatiloleaj eroj [6]. La longa maturiĝperiodo de la blanka santolo kaj la malfacileco de ties kultivado estas limigintaj ampleksan plantadon.
La rikolto de la arbo implicas plurajn prizorgajn kaj prilaborajn fazojn, ankaŭ aldonante al la komerca valoro. Tiuj ligno kaj volatila oleo estas tre demandataj kaj estas grava komercobjekto en la regionoj de:
La santaloleo estas vaste uzata en popolmedicino por terapio de malvarmumoj, bronkito, haŭtomalsanoj, kormalsanoj, ĝenerala malforto, febro, infekto de la urindukto, inflamo de la buŝo kaj faringo, hepato- kaj galveziksimptomoj kaj aliaj malsanoj [10]. Lastatempe, la in vivo antihiperglukozemiaj kaj antioksidantaj potencialoj [11] de α-santalolo kaj santaloleo estas montritaj en svisaj albinaj musoj. Plie, malsamaj in vitro kaj in vivo partoj de la planto pruviĝis posedi antimikrobajn [12] kaj antioksidantajn [12] trajtojn, eventuale atribueblajn al seskviterpenoidoj [13], ŝikimicacido,[14] ktp.
La blanka santalo (Santalum album) estas malgranda tropika arbo, la plej ofte konata resurso de santalo-ligno. Tiu specio estis uzata, kultivata kaj komercigata dum multaj jaroj. Ties bonodoraj kaj kuracilaj kvalitoj estis multe aprezataj. Pro tiuj kialoj ĝi estis grandskale ekspluatata, la sovaĝa populacio estinta formortonta. Ankoraŭ nuntempe altpreze serĉate por ties volatila oleo, sed pro manko de konsiderinde maturaj arboj ĝi jam ne estas utiligata por lignoprilaboro kiel antaŭe. La planto estas vaste kultivata kaj longe vivanta, kvankam la rikolto estas ebla post 40 da jaroj. La nomo "santalo" estas derivita de la tamila vorto santanam.
La historia kaj ĝeneraligita uzo de tiu specio estas defininta la nomenklaturon por aliaj "santaloj" kaj la taksonomion de la genro. La nomo Santalum ovatum, uzita fare de Robert Brown en Prodromus Florae Novae Hollandiae (1810) estas priskribita kiel sinonimo de tiu specio fare de Alex George en 1984 .
La specio estis la unua se temas pri esti konata kiel "santalo". Aliaj specioj en la genro kiel ekzemple la aŭstralia Santalum spicatum, ankaŭ estas referataj kiel "veraj santaloj", por distingi ilin de arboj kun simil-odoranta ligno aŭ volatila oleo.
Santalum album, el árbol del sándalo, es una especie botánica originaria de la India y otras partes de Asia, aunque se planta en otros lugares del mundo, en especial en América.
Es un árbol de hoja perenne que alcanza un tamaño de 4 a 9 metros de altura. Puede vivir hasta los cien años de edad. El árbol es variable en el hábito, por lo general en posición vertical para expansión, y puede entrelazarse con otras especies. La planta parasita las raíces de otras especies de árboles, con un haustorio adaptado en sus propias raíces, pero sin gran perjuicio para sus anfitriones. Un ejemplar no forma una obligada relación con algunas plantas. Hasta 300 especies (incluyendo la suya propia) pueden albergar el desarrollo del árbol - que suministran macronutrientes: fósforo, nitrógeno y potasio, y la sombra - especialmente durante las primeras fases de desarrollo. Puede propagarse a través de la madera de retoños durante su desarrollo temprano, el establecimiento de pequeños puestos. El color rojizo o marrón de la corteza puede ser casi negra y es suave en los árboles jóvenes, llegando a ser agrietada, lo que revela un color rojo. El duramen es de color verde pálido a blanco como indica el nombre común. Las hojas son delgadas, opuestas y ovadas a lanceoladas. La superficie del haz es glabra brillante y de color verde brillante, con un envés claro glauco. El fruto se produce después de tres años, las semillas viables después de los cinco. Estas semillas se distribuyen por las aves.
Es un árbol hemiparásito, nativo de las zonas semiáridas del subcontinente indio. En la actualidad se planta en la India, China, Sri Lanka, Indonesia, Malasia, Filipinas y el norte de Australia.
S. álbum se produce en la costa en los bosques secos hasta los 700 m de altitud. Normalmente crece en suelos rojos arenosos o pedregosos, donde están habitada una amplia gama de tipos de suelo. Este hábitat tiene un rango de temperatura de 0 a 38ºC y las precipitaciones anuales varían entre 500 y 3000 mm.
Su madera es conocida por sus tallas y porque de ella se obtiene el aceite volátil que se usa en herbolaria. El originario de la India es el que produce mejor madera y aceites.
Las especies que se cultivan en el resto del mundo no son tan próximas a la especie india, pero reciben el nombre de sándalo y su madera es también aromática.
En la India el sándalo es un árbol sagrado, y el gobierno lo ha declarado propiedad nacional para preservarlo de la deforestación a la que se ha visto expuesto. Solo permiten su tala cuando el ejemplar tiene más de 30 años de vida, momento en el cual empieza a decaer anunciando su muerte. Debe tenerse en cuenta que el tronco tarda unos 25 años en obtener unos 6 cm de espesor.
Es utilizado en rituales como aromatizante para alcanzar la armonía espiritual.
Para preservar esta especie vulnerable de la sobreexplotación, la legislación protege la especie, y su cultivo es investigado y desarrollado.[2][3][4]
Es de textura fina y regular, de grano recto. Recién talado, la madera es de color pardo amarillento, pero al tiempo toma un color marrón más oscuro. Se seca sin agrietarse y es de fácil tratamiento en carpintería, aunque también se la utiliza para crear sahumerios.
Las virutas de su manipulación son destiladas para obtención de aceites que se utilizan fundamentalmente en perfumería. También puede obtenerse del corazón del árbol y de sus raíces. Mientras se corta con hacha sale el aceite aromatizante.
La madera, en cambio, es empleada en ebanistería para la talla de cajas, marcos, peines y otros pequeños objetos. En el pasado fue muy utilizada para la fabricación de barcos.
Sus delicadas semillas también son utilizadas en la fabricación de los malas de 108 cuentas para la oración tanto hindú como budista y sije.
Santalum album fue descrita por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 1: 349. 1753.[5]
Santalum album, el árbol del sándalo, es una especie botánica originaria de la India y otras partes de Asia, aunque se planta en otros lugares del mundo, en especial en América.
Sandalo zuria (Santalum album) santalazeoen familiako Santalum generoko zuhaitz-espeziea da. Itxuraz intxaurrondoaren antzekoa da, baina neurriz hura baino txikiagoa. Zur zuria eta usaintsua du. Hostoak bakunak, osoak, zabalak eta puntaestuak ditu, elkarren aurka antolatuak. Lore txikia izaten du, eta fruitua gereziaren antzekoa. Indian eta Malaysiako uhartedian eta Australian hazten da, batez ere. Zura oso egokia da lantzeko. Intsentsuaren antzera, gai lurrintsu gisa ere erabiltzen dute hinduistek eta budistek, horretarako makila txikietan prestatu eta errez. Sustrai oliotsuak ditu, eta hazten den lurraldeetako biztanleek haietatik ateratzen duten olioa gorputza igurzteko eta xaboia eta gai lurrintsuak egiteko erabiltzen dute.
Sandalo zuria (Santalum album) santalazeoen familiako Santalum generoko zuhaitz-espeziea da. Itxuraz intxaurrondoaren antzekoa da, baina neurriz hura baino txikiagoa. Zur zuria eta usaintsua du. Hostoak bakunak, osoak, zabalak eta puntaestuak ditu, elkarren aurka antolatuak. Lore txikia izaten du, eta fruitua gereziaren antzekoa. Indian eta Malaysiako uhartedian eta Australian hazten da, batez ere. Zura oso egokia da lantzeko. Intsentsuaren antzera, gai lurrintsu gisa ere erabiltzen dute hinduistek eta budistek, horretarako makila txikietan prestatu eta errez. Sustrai oliotsuak ditu, eta hazten den lurraldeetako biztanleek haietatik ateratzen duten olioa gorputza igurzteko eta xaboia eta gai lurrintsuak egiteko erabiltzen dute.
Intiansanteli eli santelipuu (Santalum album) on ainavihanta trooppinen puu, jota kerätään luonnosta ja kasvatetaan hyväntuoksuisen puuaineksensa takia.
Santelipuulla on laakerinlehden muotoiset ja kokoiset ohuet lehdet, punertavat terttuina kasvavat kukat ja marjamaiset punaiset hedelmät. Puu kasvaa 4–9 metriä korkeaksi. Vaikka sillä on omaa lehtivihreää, se elää puoliksi loisena.[2]
Santelipuu elää villinä Indonesiassa, Australiassa ja Intian trooppisissa osissa.
Santelipuun viljely on vaikeaa, sillä hedelmät eivät idä helposti, ja erityisesti pienet taimet tarvitsevat loissuhteen toiseen kasviin.
Santelipuusta tehdään suitsukkeita, hajuvesiä ja uskonnollisia sekä muita esineitä, kuten pienikokoisia patsaita.[3]
Intiansanteli eli santelipuu (Santalum album) on ainavihanta trooppinen puu, jota kerätään luonnosta ja kasvatetaan hyväntuoksuisen puuaineksensa takia.
Santalum album, le Santal blanc, est un petit arbre tropical de la famille des Santalaceae. C'est la source la plus connue du bois de santal. Cette espèce est cultivée et commercialisée depuis de nombreuses années, certaines cultures misant sur ses qualités odorantes et médicinales. Elle rapporte beaucoup sous la forme d'huile essentielle, mais n'est plus exploitée intensivement en tant que matériau pour la sculpture sur bois. À cause de cette exploitation, la population à l'état sauvage est devenue vulnérable à l'extinction.
L'arbre atteint une hauteur de 4 à 9 mètres, et peut vivre pendant un siècle. La cime est à rameaux retombants. Son habitat est variable, il peut s'entrelacer avec d'autres espèces située dans le voisinage. La plante parasite les racines des autres espèces d'arbres par un mécanisme de succion qui équipe ses propres racines, mais sans grave préjudice pour ses hôtes. Ainsi, jusqu'à 300 espèces (y compris ses congénères) peuvent contribuer à son développement par apport de macronutriments à base de phosphore, d'azote et de potassium ; mais aussi de l'ombre notamment pendant les premières phases de son développement. Il peut se propager par le bais du drageonnage du bois au cours de son premier stade de développement, en établissant des petites pousses.
L'écorce est tendue, brun foncé ou rougeâtre et pouvant paraître presque noire. Elle est lisse chez les sujets jeunes mais devient rugueuse chez les sujets plus âgés, avec de profondes crevasses verticales laissant apparaître l'intérieur rouge[3]. Le cœur est de couleur vert pâle ou blanc comme son nom commun l'indique. Les feuilles sont minces, opposées, et de forme ovée à lancéolée. La face supérieure est glabre et d'un vert brillant, et la face inférieure verdâtre. L'arbre produit des fruits au bout de trois ans, avec des graines viables à partir de cinq ans. Les semences sont répandues par les oiseaux.
La nomenclature des autres bois de santal et la taxinomie du genre sont dérivées de cette espèce historique et largement utilisée. Beaucoup de langues possèdent un mot décrivant cette plante. Santalum album est inclus dans la famille des Santalaceae, qui est placée dans l'ordre des Santalales, et s'appelle communément « bois de santal des Indes orientales ». Son genre, Santalum, est désigné par Carl von Linné dans la première description botanique, qui a été publiée dans Species Plantarum en 1753 avec la mention « Habitat en Inde »[4]. La dénomination Santalum ovatum utilisée par Robert Brown dans Prodromus Florae Novae Hollandiae (1810) est considérée comme un synonyme de cette espèce par Alex George en 1984[5]. L'épithète spécifique album fait référence au cœur blanc du bois.
L'espèce a été la première à être connue sous le nom de bois de santal, bien qu'elle soit souvent jointe à la description d'une région. D'autres espèces du genre Santalum, comme l'australien Santalum spicatum, se distinguent par un nom régional.
Cet arbre hémiparasite se produit dans les zones semi-arides de l'Inde vers le Pacifique Sud, et sur la côte nord de l'Australie. Il est originellement endémique de l'est de l'Indonésie, du nord de l'Australie et des zones tropicales de la péninsule indienne. Il est maintenant autochtone aux forêts sèches à feuilles caduques de la Chine, l'Inde, Hawaii, le Sri Lanka, l'Indonésie, les Philippines et le nord-ouest de l'Australie, bien que l'étendue de cette dispersion de ces régions ne soit pas connue.
Santalum album se rencontre dans les forêts sèches et ce du littoral jusqu'à 700 m d'altitude. Il pousse normalement dans le sable rouge ou les sols pierreux, mais peut occuper un large éventail d'autres types de sol. La gamme de température s'étend de 0 à 38 °C et les précipitations annuelles entre 500 et 3 000 mm.
L'espèce est menacée par la surexploitation des terres et la dégradation de l'habitat. Les incendies, l'agriculture et le défrichement sont les facteurs les plus préoccupants. La préservation de cette ressource fragile est envisagée par la législation et la recherche agronomique[6],[7],[8].
Le gouvernement indien a pris des mesures pour interdire l'exportation de son bois[9].
Santalum album est la principale source de bois de santal et des dérivés des huiles. Il occupe une place importante dans les sociétés de distribution de produits naturels. La forte valeur de cette plante a conduit à son agriculture, et accru le volume de sa distribution. Les caractéristiques de cette d'huile essentielle sont définies par la norme ISO 3518:2002[10]. La longue période de maturation et les difficultés liées à sa culture ont constitué des freins à sa plantation. La récolte de l'arbre comporte plusieurs étapes de séchage et de traitement, qui ajoutent ainsi de la valeur commerciale.
La récolte du bois de santal est préférable sur des arbres en âge avancé. Mais son bois peut être vendable dès l'âge de sept ans. L'arbre est entièrement supprimé, au lieu de le couper à la base dans le cas du régime de taillis.
Le bois et les huiles font l'objet d'une forte demande, et constituent un commerce dans ces régions du monde :
Santalum album, le Santal blanc, est un petit arbre tropical de la famille des Santalaceae. C'est la source la plus connue du bois de santal. Cette espèce est cultivée et commercialisée depuis de nombreuses années, certaines cultures misant sur ses qualités odorantes et médicinales. Elle rapporte beaucoup sous la forme d'huile essentielle, mais n'est plus exploitée intensivement en tant que matériau pour la sculpture sur bois. À cause de cette exploitation, la population à l'état sauvage est devenue vulnérable à l'extinction.
O sándalo[2], Santalum álbum é unha especie botánica, unha árbore de gran tamaño, da familia das santaláceas, de follas elípticas e opostas, flores pequenas, en acio ou axilares, e froito parecido á cereixa. Medra no sur de Asia e Oceanía. A súa madeira emprégase en ebanistaría e proporciona unha esencia aromática[3].
A madeira aromática desta árbore tamén recibe o mesmo nome[4] e é coñecida por usarse para tallar esculturas e porque dela obtéñense óleos volátiles usados en perfumaría. O sándalo orixinario da India é o que produce a mellor madeira e os mellores óleos aromatizantes.
Na India, o sándalo considéranse unha árbore sagrada e o goberno declarouna "propiedade nacional" para preservala da corta indiscriminada. Só se permite a corta cando o exemplar posúe máis de trinta anos, momento no que naturalmente comeza a morrer. Un tronco de sándalo demora 25 anos para adquirir un diámetro de 6 cm.
É unha árbore hemiparásita, nativa das áreas semiáridas da India. Plántase hoxe en día ademais de na India, na China, Sri Lanka, Indonesia, Malaisia, as Filipinas e o norte de Australia.
A madeira do sándalo, acabada de cortar, presenta unha coloración amarela, porén co tempo adquire unha coloración marrón máis escura. Cando seca, non racha; é de doado tratamento en carpintaría e fumega con facilidade. É unha madeira dura, de densidade 950 kg/m³ , que seca amodo, e é resistente a fungos e insectos.
Os óleos obtidos da destilación da casca da madeira, do seu miolo e das raíces utilízanse en perfumaría.
Úsase en rituais como aromatizante (incenso) para acadar a harmonía espiritual.
A madeira pode ser usada para producir esculturas, caixas, peites e outros objetos pequenos. Tamén é moi utilizada na confección dos mala, os rosarios hindús utilizados para meditación, ascensión espiritual e protección enerxética.
O sándalo, Santalum álbum é unha especie botánica, unha árbore de gran tamaño, da familia das santaláceas, de follas elípticas e opostas, flores pequenas, en acio ou axilares, e froito parecido á cereixa. Medra no sur de Asia e Oceanía. A súa madeira emprégase en ebanistaría e proporciona unha esencia aromática.
A madeira aromática desta árbore tamén recibe o mesmo nome e é coñecida por usarse para tallar esculturas e porque dela obtéñense óleos volátiles usados en perfumaría. O sándalo orixinario da India é o que produce a mellor madeira e os mellores óleos aromatizantes.
Na India, o sándalo considéranse unha árbore sagrada e o goberno declarouna "propiedade nacional" para preservala da corta indiscriminada. Só se permite a corta cando o exemplar posúe máis de trinta anos, momento no que naturalmente comeza a morrer. Un tronco de sándalo demora 25 anos para adquirir un diámetro de 6 cm.
Santalum album, er smávaxið hitabeltis tré, og er algengasta uppspretta sandalviðar. Það er ættað frá Indlandi, Indónesíu, og Malayskaga.[2]
Þetta er sígrænt[3] tré, 4 metrar í Ástralíu og í Indlandi 20 metrar [4]. Ummálið getur náð 1,5 metra. Þau geta orðið 100 ára gömul. Trén eru breytileg í vexti, yfirleitt upprétt til runnkend, og getur verið samtvinnað við aðrar tegundir. Tréð sníkir af rótum annarra trjátegunda, þó án mikils álags á þær. allt að 300 tegundir (einnig sandalviður) geta verið hýslar - veita næringarefni; fosfór, nitur og kalín, og skugga - sérstaklega á fyrsta hluta þroska. Það getur fjölgað sér með rótarskotum á meðan það er ungt, og myndað lítil rjóður (stands). Börkurinn er yfirleitt rauður eða brúnn, en getur verið nær svartur á ungum trjám, en springur svo með lóðréttum rákum svo sést í rauðan innri börkinn. Kjarnviðurinn er fölgrænn til hvítur. Blöðin eru þunn, gagnstæð og egglaga. Hárlaust yfirborðið er gljáandi og skærgrænt, og blágræn að neðan. Berin myndast eftir þrjú ár, og þroskuð fræ eftir 5 ár. Fræjunum er dreift með fuglum.
Nafngjöf fyrir aðra "sandalviði" og flokkun ættkvíslarinnar eru dregin af útbreiddri og sögulegri/fornri notkun þessarar tegundar. Santalum album er í ættinni Santalaceae, og er almennt þekkt sem "white" eða "East Indian sandalwood".[5] Nafnið, Santalum ovatum, notað af Robert Brown (grasafræðingur, fæddur 1773) í Prodromus Florae Novae Hollandiae (1810) var lýst sem samnefni af Alex George 1984.[6] Seinna nafnið album vísar til hins 'hvíta' kjarnviðar.
Nafnið er dregið af orðinu चन्दनं chandanam í Sanskrít.[7]
Þessi tegund var sú sem var fyrst þekkt sem sandalviður. Aðrar tegundir í ættkvíslinni Santalum, svo sem ástralska S. spicatum, eru einnig kallaðar "true sandalwood", til að aðgreina þær frá trjám með álíka ilmandi viði eða olíu.
Sandelviðartré er talið upprunnið frá hálfþurrum svæðum á Indlandsskaga. Því er nú plantað í Indlandi , Kína, Sri Lanka, Indónesíu, Malaysia, Filippseyjum og norður Ástralíu.[8]
S. album kemur fyrir í strandlægum skógum, þurrum upp að 700 m hæð yfir sjávarmáli. Það vex vanalega í sendnum eða grýttum næringarsnauðum jarðvegi, en finnst einnig á ýmsum öðrum jarðvegsgerðum. Hitinn getur verið frá 0 til 38°C og ársúrkoma á milli 500 og 3000mm. S. album getur vaxið 10 metra beint upp. Blómgun byrjar eftir 7 ár. Á meðan tréð er ungt eru blómin hvít, en með aldri verða þau rauðleit til appelsínugul. Stofn trésins byrjar að mynda ilm sinn eftir 10 ára vöxt. Tréð er hélfsníkjujurt svo það tekur næringu að miklu leyti úr nálægum trjám.[9]
S. album er skráð sem viðkvæm tegund af International Union for the Conservation of Nature (IUCN).[10] Því er ógnað af arðráni og hnignun búsvæða vegna breyttra landnytja, skógarelda (þessi tegund er mjög viðkvæm fyrir eldi), Sandalviðar sýkingu og jarðrækt er það sem veldur mestum áhyggjum. Til að vernda þessa viðkvæmu auðlind frá ofnýtingu eru lög sett til verndunar tegundinni og ræktun rannsökuð og þróuð.[11][12][13]
Fram að 2002 var einstaklingum í Indlandi ekki leyft að rækta sandalvið. Vegna þess hvað hann er sjaldgæfur er einstaklingum ekki leyft að höggva eða uppskera sandalvið. Ríkið gefur sérstök leyfi til opinberra aðila sem geta þá höggvið trén og selt viðinn.[9] Indverska ríkistjórnin hefur bannað útflutning á sandalviði.[1]
S. album hefur verið aðaluppspretta sandalviðar og sandalviðarolíu. These often hold an important place within the societies of its naturalised distribution range. Miðhluti bolsins, kjarnviðurinn er eini hluti trésins sem er notaður fyrir ilminn. Hann er gulbrúnn að lit, harður með olíukenndri áferð, og vegna endingar sinnar, er hann frábær í útskurð. Ytri hluti bolsins, rysjan, er ilmlaus. Rysjan er hvít eða gulleit og nokkuð notuð í rennda hluti. Mikið verðgildi sandalviðar hefur leitt til tilrauna til ræktunar þess, sem hefur aukið útbreiðslu tegundarinnar. Langur þroskatími og erfiðleikar í ræktun hafa takmarkað magnræktun tegundarinnar innan útbreiðslusvæðis þess. Uppskera á trénu hefur í för nokkur stig af þroskun og vinnslu, sem bæta við verð á því. Viðurinn og olían eru í mikilli eftirspurn og mikilvæg verslunasrvara í:
Santalum album, er smávaxið hitabeltis tré, og er algengasta uppspretta sandalviðar. Það er ættað frá Indlandi, Indónesíu, og Malayskaga.
Il sandalo citrino (Santalum album L.) è una piccola pianta tropicale della famiglia delle Santalaceae. Alcuni popoli hanno attribuito grande significato alla sua fragranza e alle sue qualità medicinali.
La pianta è originaria dell'India meridionale, dell'Indonesia orientale e dell'Australia settentrionale, ma attualmente cresce nelle foreste tropicali e subtropicali di differenti Paesi, con clima umido, piovoso (tra 500 e 3000 mm annuali) e con una temperatura compresa fra 0 e 38 °C, e vive anche un secolo.
La pianta cresce in associazione simbiotica o parassitica con altri vegetali.
È un albero sempreverde che può raggiungere i 10 metri e che colpisce per la sua bellezza.
Possiede foglie intere ed opposte.
La pianta è provvista di piccoli fiori.
Il frutto è carnoso e manifesta un calice persistente.
La IUCN Red List classifica S. album come specie vulnerabile.[1]
Il suo legno contiene un olio volatile (olio di sandalo) utilizzato prevalentemente nei prodotti per massaggio e in quelli per l'igiene e la pulizia (saponi dermopurificanti).[2]
In Asia, nella medicina ayurvedica il sandalo è utilizzato come astringente e diuretico e la polvere del legno veniva usata per curare la gonorrea.
Attualmente il sandalo è indicato, sempre sotto prescrizione e controllo medico, come balsamico e antisettico ed impiegato nella terapie delle cistiti.[2] In aromaterapia gli vengono attribuite proprietà battericide, sedative, antidepressive, afrodisiache.[3]
Un'antica credenza popolare indiana affermava che nessuno spirito maligno potesse entrare in un luogo impregnato del profumo di sandalo.
Il sandalo citrino (Santalum album L.) è una piccola pianta tropicale della famiglia delle Santalaceae. Alcuni popoli hanno attribuito grande significato alla sua fragranza e alle sue qualità medicinali.
Santalum album (binomen a Carolo Linnaeo anno 1753 statutum) est species arborum semi-parasiticarum in Indonesia sponte crescentium, ibi et in India culta propter lignum aromaticum quod ad aedificandum et in incenso adhibetur. Aroma ex hac specie aliisque cognatis proveniens, colore aut album aut flavum, sandalum appellatur. Pigmentum tertium, quod iuxta sandalum album et flavum in pharmacopoliis reperiri solet, "sandalum rubrum" appellatum, e specie Pterocarpo santalino provenit.
Vide "Santalum album" apud Vicispecies. 
Situs scientifici: Tropicos • GRIN • ITIS • Plant List • NCBI • Biodiversity • Encyclopedia of Life • Plant Name Index • IUCN Red List • INPN France • Flora of North America • USDA Plants Database 
Santalum album (binomen a Carolo Linnaeo anno 1753 statutum) est species arborum semi-parasiticarum in Indonesia sponte crescentium, ibi et in India culta propter lignum aromaticum quod ad aedificandum et in incenso adhibetur. Aroma ex hac specie aliisque cognatis proveniens, colore aut album aut flavum, sandalum appellatur. Pigmentum tertium, quod iuxta sandalum album et flavum in pharmacopoliis reperiri solet, "sandalum rubrum" appellatum, e specie Pterocarpo santalino provenit.
Baltasis santalas (lot. Santalum album, dar vadinamas santalmedžiu) – santalinių (Santalaceae) šeimos nedidelių tropinių medžių rūšis.
Natūraliai paplitęs Indijoje, auginamas Šri Lankoje, Pietryčių Azijoje, Australijoje ir Okeanijoje.
Tai 4-9 m aukščio visžalis medis, išgyvenantis iki 100 metų. Jauno augalo žievė rausva ar ruda, lygi, vėliau pajuoduoja ir suaižėja. Mediena žalsva ar balta, tvirta, sunki, atspari termitams. Lapai priešiniai, lancetiški arba ovalūs. Žiedai raudoni, susitelkę į žiedynus. Subrandina nedidelius raudonus vaisius, kuriuos lesa paukščiai.
Baltasis santalas yra pusiau parazitinis augalas – jis pats vykdo fotosintezę, tačiau fosforą, azotą, kalį siurbia iš užgobtų augalų (parazituoja ~300 skirtingų augalų rūšių). Parazitavimas yra svarbus jauniems augalams, o vėliau nebe toks būtinas.
Baltasis santalas natūraliai auga tropiniuose sausuosiuose miškuose, iki 700 m aukščio. Mėgsta smėlingą, akmenuotą dirvą, regionus, kur metinis kritulių kiekis svyruoja tarp 500 ir 3000 mm. Natūralios baltojo santalo augimvietės sparčiai nyksta, šio medžio medieną uždrausta išvežti iš Indijos.
Senovės Egipte baltojo santalo eterinis aliejus buvo naudojamas balzamavimo procese. Iš medienos Indijoje nuo seno statomos šventyklos, daromos šventųjų skulptūros. Mediena senovėje buvo eksportuojama į Kiniją, Senovės Egiptą, Graikiją, Romą.
Iš baltojo santalo išgaunamas eterinis aliejus, kuris pasižymi stipriomis antiseptinėmis savybėmis. Aliejus naudojamas parfumerijoje kvepalų gamybai, juo tepama oda (drėkina, tonizuoja, valo nuo mikrobų, apsaugo nuo UV spindulių).
Aromaterapijoje naudojami smilkalai skleidžia egzotišką, truputį sunkoką kvapą. Santalmedžio aromatas laikomas harmonizuojančiu, malšinančiu įtampą, stresą. Rytuose tikima, kad būtent šį aromatą labiausiai mėgsta Dievybės, tad santalmedžio smilkalai dažnai naudojami meditacijoms.
Požymiai
Žiedai
Lapija
Eterinis aliejus
Baltasis santalas (lot. Santalum album, dar vadinamas santalmedžiu) – santalinių (Santalaceae) šeimos nedidelių tropinių medžių rūšis.
Natūraliai paplitęs Indijoje, auginamas Šri Lankoje, Pietryčių Azijoje, Australijoje ir Okeanijoje.
Tai 4-9 m aukščio visžalis medis, išgyvenantis iki 100 metų. Jauno augalo žievė rausva ar ruda, lygi, vėliau pajuoduoja ir suaižėja. Mediena žalsva ar balta, tvirta, sunki, atspari termitams. Lapai priešiniai, lancetiški arba ovalūs. Žiedai raudoni, susitelkę į žiedynus. Subrandina nedidelius raudonus vaisius, kuriuos lesa paukščiai.
Baltasis santalas yra pusiau parazitinis augalas – jis pats vykdo fotosintezę, tačiau fosforą, azotą, kalį siurbia iš užgobtų augalų (parazituoja ~300 skirtingų augalų rūšių). Parazitavimas yra svarbus jauniems augalams, o vėliau nebe toks būtinas.
Baltasis santalas natūraliai auga tropiniuose sausuosiuose miškuose, iki 700 m aukščio. Mėgsta smėlingą, akmenuotą dirvą, regionus, kur metinis kritulių kiekis svyruoja tarp 500 ir 3000 mm. Natūralios baltojo santalo augimvietės sparčiai nyksta, šio medžio medieną uždrausta išvežti iš Indijos.
Senovės Egipte baltojo santalo eterinis aliejus buvo naudojamas balzamavimo procese. Iš medienos Indijoje nuo seno statomos šventyklos, daromos šventųjų skulptūros. Mediena senovėje buvo eksportuojama į Kiniją, Senovės Egiptą, Graikiją, Romą.
Santalum album is een soort uit de sandelhoutfamilie (Santalaceae). Het is een kleine tropische boom die het sandelhout levert. De soort komt voor in semi-aride gebieden op het Indische subcontinent. De soort staat op de Rode Lijst van de IUCN geklasseerd als 'kwetsbaar'.[1]
Bronnen, noten en/of referentiesSandałowiec biały (Santalum album) – gatunek niewielkiego, powoli rosnącego drzewa. Występuje naturalnie na suchych obszarach subkontynentu indyjskiego. Jest półpasożytem, czerpiącym substancje odżywcze z korzeni innych drzew, bez większej szkody dla gospodarzy. Gatunek zagrożony ze względu na nadmierną eksploatację i utratę naturalnych siedlisk. Z tego względu w Indiach wprowadzono zakaz eksportu drewna. Jest uprawiany w innych krajach tropikalnych, takich jak Chiny, Sri Lanka, Indonezja, Malezja, Filipiny i Australia. Zarówno drewno jak i kora posiadają przyjemny, długo utrzymujący się aromat, dzięki zawartości santanolu i santalenu[2].
Sandałowiec biały (Santalum album) – gatunek niewielkiego, powoli rosnącego drzewa. Występuje naturalnie na suchych obszarach subkontynentu indyjskiego. Jest półpasożytem, czerpiącym substancje odżywcze z korzeni innych drzew, bez większej szkody dla gospodarzy. Gatunek zagrożony ze względu na nadmierną eksploatację i utratę naturalnych siedlisk. Z tego względu w Indiach wprowadzono zakaz eksportu drewna. Jest uprawiany w innych krajach tropikalnych, takich jak Chiny, Sri Lanka, Indonezja, Malezja, Filipiny i Australia. Zarówno drewno jak i kora posiadają przyjemny, długo utrzymujący się aromat, dzięki zawartości santanolu i santalenu.
O sândalo (Santalum album) é uma árvore originária da Índia e outras partes da Ásia. Atualmente, também é plantada em outros lugares do mundo, em especial na América. A sua madeira é conhecida por seu entalhe para esculturas e porque, dela, se obtêm óleos voláteis que são usados em perfumaria. Tanto o óleo extraído do sândalo quanto o perfume que é fabricado a partir do óleo também recebem o nome de "sândalo".[1] O sândalo originário da Índia é a que produz a melhor madeira e os melhores óleos aromatizantes. As espécies que são cultivadas no resto do mundo não são tão próximas à espécie indiana, porém também recebem o nome de "sândalo" e sua madeira é, também, aromática.
Na Índia, o sândalo é uma árvore sagrada, e o governo a tem declarado como "propriedade nacional" para preservá-la da depredação à qual tem sido exposta. Só é permitido o seu corte quando o exemplar possuir mais de trinta anos, momento em que naturalmente começa a morrer. Um tronco do sândalo demora 25 anos para adquirir um diâmetro de 6 centímetros.
"Sândalo" se originou do sânscrito xandana através do persa xändäl, do árabe sandal e do grego médio sandalon.[2]
A madeira do sândalo, quando recém-cortada, apresenta coloração amarela, porém, com o tempo, adquire uma coloração marrom mais escura. Quando seca, não se racha; é de fácil tratamento em carpintaria e fumega com facilidade. É uma madeira dura, de densidade 950 quilogramas por metro cúbico, que seca lentamente, e é resistente a fungos e insetos.
Os óleos obtidos da destilação da casca da madeira, do seu miolo e das raízes são utilizadas em perfumaria.
É usado em rituais como aromatizante (incenso) para alcançar a harmonia espiritual.
A madeira pode ser usada para produzir esculturas, caixas, pentes para ornar cabelos e outros objetos pequenos. Também é muito utilizada na confecção do japamala, o rosário hindu utilizado para meditação, ascensão espiritual e proteção energética.
O sândalo (Santalum album) é uma árvore originária da Índia e outras partes da Ásia. Atualmente, também é plantada em outros lugares do mundo, em especial na América. A sua madeira é conhecida por seu entalhe para esculturas e porque, dela, se obtêm óleos voláteis que são usados em perfumaria. Tanto o óleo extraído do sândalo quanto o perfume que é fabricado a partir do óleo também recebem o nome de "sândalo". O sândalo originário da Índia é a que produz a melhor madeira e os melhores óleos aromatizantes. As espécies que são cultivadas no resto do mundo não são tão próximas à espécie indiana, porém também recebem o nome de "sândalo" e sua madeira é, também, aromática.
Na Índia, o sândalo é uma árvore sagrada, e o governo a tem declarado como "propriedade nacional" para preservá-la da depredação à qual tem sido exposta. Só é permitido o seu corte quando o exemplar possuir mais de trinta anos, momento em que naturalmente começa a morrer. Um tronco do sândalo demora 25 anos para adquirir um diâmetro de 6 centímetros.
Sandal ağacı (Santalum album), Santalaceae familyasından tropik bir ağaç türü.
Hoş kokusu ve tıbbi yararlılıkları ve kaliteli ağaç dokusu sebebiyle ticari olarak da yararlanılmaktadır. Kültür türleri ticari amaçlı olarak insan eliyle yetiştirilse de, doğadaki yabani sandal ağaçlarının durumu azalan orman alanları ve kesilen ağaçlar yüzünden büyük tehlike altındadır. Bu ağaç Türkiye'de sıklıkla halk arasında "sandal ağacı" olarak da adlandırılan kocayemiş ile akraba olan Arbutus andrachne ile karıştırılmakla birlikte bu türle, hiçbir alakası bulunmamaktadır.
Sandal ağacının boyu 4 ila 9 metre arasında değişir. Ağaç 100 yaşına kadar yaşayabilir. Kökler dik iken gelişigüzel yayılmaya başlar. İnce, mızrak biçiminde yaprakları vardır. 3 yıl içinde büyüyen ağaç meyve verecek hale gelir ancak tam veriminde ağacın meyve verebilmesi ancak beşinci yıldan sonra görülür. Azonal topraklarda yetişir. Hoş kokusu sebebiyle dallarından ve gövdesinden özellikle Hindistan ve Uzak Doğu'da tütsü üretiminde yararlanılır, bunun dışında ağaçtan elde edilen kokulu yağ, sanayi ve parfümeri de kullanılır.
Sandal ağacı'nın anavatanı Hindistan yarımadası, Avustralya ve Doğu Endonezya'dır. Günümüzde ise Çin, Sri Lanka, Filipinler gibi çeşitli ülkelerin ormanlarına yayılmıştır.
Sandal ağacı (Santalum album), Santalaceae familyasından tropik bir ağaç türü.
Hoş kokusu ve tıbbi yararlılıkları ve kaliteli ağaç dokusu sebebiyle ticari olarak da yararlanılmaktadır. Kültür türleri ticari amaçlı olarak insan eliyle yetiştirilse de, doğadaki yabani sandal ağaçlarının durumu azalan orman alanları ve kesilen ağaçlar yüzünden büyük tehlike altındadır. Bu ağaç Türkiye'de sıklıkla halk arasında "sandal ağacı" olarak da adlandırılan kocayemiş ile akraba olan Arbutus andrachne ile karıştırılmakla birlikte bu türle, hiçbir alakası bulunmamaktadır.
Đàn hương trắng, còn gọi là bạch đàn (hương) hoặc bạch đường (tên khoa học: Santalum album) là một loài thực vật có hoa trong họ Santalaceae. Loài này được L. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753.[2]
chùm hoa cùng nụ hoa đỏ
quả chín có hạt
_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_0027.jpg)
Vỏ cây
Cây gỗ đàn hương phát triển như một cây luôn tươixanh, nhỏ, đạt đến độ cao phát triển ở Úc lên tới 4 mét và ở Ấn Độ lên tới 20 mét. Thân cây hình trụ có thể đạt chu vi hơn 1,5 mét. Đôi khi nó cũng phát triển như một cây bụi thẳng đứng hoặc hiếm khi leo lên, đạt đến tầm cao tới 4 mét. Các bộ phận thực vật trên mặt đất là trần. [4] Ở những cây non, vỏ cây nhẵn và có màu từ nâu đến nâu sẫm, xám đen đến gần như đen. Trong các mẫu vật cũ, vỏ cây có vết nứt dọc sâu và bên trong màu đỏ. [3] Các nhánh thấp hơn đôi khi nhô ra. Các nhánh có một số rãnh sắc.
Các lá đối diện chủ yếu [3] hoặc đôi khi được sắp xếp trên các nhánh lá được chia thành cuống lá và phiến lá. [3] [2] Cuống lá tương đối mỏng, màu vàng dài từ 5 đến 15 cm và có hai luống. Phiến lá đơn giản, tương đối mỏng, có chiều dài hiếm khi 2,5 đến [4], thường từ 3 đến 8 cm và chiều rộng hiếm khi 1,5 đến, [3] thường từ 3 đến 5 cm hình bầu dục đến hình elip lanceolate hoặc thuôn [4] với một Spreitenbocation cùn, hình nêm hoặc nhọn [4] và được làm tròn đến đầu nhọn. Rìa lá hoàn toàn và đôi khi lượn sóng hoặc hơi cong về phía sau. [4] Mặt trên của lá sáng bóng và mặt dưới có màu hơi nhạt và hơi xanh. [3] [4] Sáu đến mười dây thần kinh bên có mặt ở mỗi bên của dây thần kinh giữa. [4] Các dây thần kinh mạng có thể nhìn thấy rõ. [3] [4]
đứng bên trên hoặc cuối cùng các cuống hoa dài 4 đến 20 mm , Tổng số hoa là những cụm nhỏ, mỗi chùm có tới sáu hoa. Các bẹ hoat rụng ra sớm. Cuống hoa dài tối đa 3 mm.
Những bông hoa lưỡng tính, không mùi dài từ 4 đến 6 mm và thường là bốn, hiếm khi là năm cánh. Các bẹ hoa ban đầu có màu rơm, hơi vàng, xanh lục và chuyển sang màu đỏ hoặc đỏ tía. [4] [3] Bốn chiếc thường có hình chuông trên chiều dài khoảng 2 mm và khu vực tự do có hình tam giác - hình quả trứng. Đằng sau hầu hết bốn nhị hoa là những búi tóc, dài bằng những cái này. Ở giữa ống bao hoa thường là bốn tuyến mật hoa. Cá dĩa có bốn thùy thẳng đứng dài 1,2 đến 1,5 milimet, thùy thịt, ban đầu chuyển sang màu nâu cam và đỏ đen. bầu nhụy nằm trên cho tới bán cấp. Kiểu ngắn kết thúc bằng một vết khuyết nhỏ, tam thể. [4]
Quả có hạt gần như không có cuống lá, một hạt có hình cầu với đường kính khoảng 1 cm. Các thớ thịt của quả có màu đỏ và tím ban đầu khi trưởng thành, màu xanh đến đỏ đen, exocarp mịn, một endocarp cứng, hơi nhăn, mịn, màu nâu nhạt và nó được trao vương miện bởi một vết khuyết. Các hạt không có vỏ hạt (Testa). [4] Khối lượng ngàn hạt là 97 gram. [5]
Số lượng nhiễm sắc thể thường là 2n = 20, hiếm khi 18
Có sự nảy mầm biểu mô. [4] Album Santalum bán ký sinh (Hemiparait) ký sinh trên rễ của các loài cây khác để cung cấp cho mình nước và muối vô cơ. Các cây chủ bao gồm Senna siamea và Drypetes lasiogyna.
Ngoài việc tự thụ phấn, sự thụ phấn xảy ra thông qua các loài côn trùng khác nhau như ong, bướm và bọ cánh cứng. Các hạt chủ yếu được phân phối bởi các loài chim ăn trái cây.
Cây gỗ đàn hương dễ bị phytoplasmas, trong trường hợp cực đoan dẫn đến cái chết của mẫu vật, trong khi cây chủ có thể bị các loại nấm gây bệnh như Fusarium và Phytophthora tấn công.
Theo PROSEA, khu vực phân phối ban đầu chưa được biết, nó bị nghi ngờ thuộc về vòng cung phía đông nam Indonesia, trong đó Timor và Sumba được coi là những hòn đảo quan trọng nhất. Theo IUCN, phạm vi tự nhiên của album Santalum trải dài từ Ấn Độ (Karnataka, Tamil Nadu) đến Trung Quốc và Philippines đến Quần đảo Sunda nhỏ hơn. [7]
Album Santalum phát triển mạnh trong phạm vi tự nhiên nằm rải rác trong rừng khô rụng lá. Theo Danh sách đỏ các loài có nguy cơ tuyệt chủng của IUCN, năm 1998, album Santalum được xếp hạng "dễ bị tổn thương" tại các khu vực nhà của nó. Nguyên nhân chính của mối đe dọa là sự cạn kiệt. [7]
Theo PROSEA, sự xuất hiện ngày nay kéo dài từ quận Bondowoso ở phía đông Java tới Timor, Sulawesi, Moluccas và miền bắc Australia. Các khu vực trồng gỗ đàn hương ngày nay được tìm thấy ở nhiều khu vực nhiệt đới, như Sri Lanka, miền nam Ấn Độ, Trung Quốc, Đài Loan, Úc và Indonesia. [4]
Bài viết liên quan đến họ Đàn hương này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Đàn hương trắng, còn gọi là bạch đàn (hương) hoặc bạch đường (tên khoa học: Santalum album) là một loài thực vật có hoa trong họ Santalaceae. Loài này được L. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Santalum album L.
Сантал белый, или санталум белый[2] (лат. Santalum album) — вид деревьев из рода Сантал семейства Санталовые.
Сантал белый — вечнозелёное тропическое дерево, паразитирует на корнях около 500 видов растений в одной только Индии[2]. Размножается семенами, после их прорастания корешки прикрепляются к корням соседних растений-хозяев, используя их соки.
Широко известен как священное дерево, ценится за аромат, обусловленный высоким содержанием эфирного масла. Душистая санталовая древесина, «сандала» (название происходит от санскритского candana), используется для изготовления бус, шкатулок, а также благовоний и ценного эфирного масла. Она очень твёрдая, тяжёлая и прочная, устойчива против термитов. В ядре древесины содержится 3—6 %, а в корнях до 10 % ценного эфирного масла. Древесину сантала использовали в Китае и Индии начиная с V века до н. э., её вывозили в Египет, Грецию и Рим. В настоящее время её широко используют в Китае и особенно в Индии для резьбы по дереву, изготовления статуэток, вееров, шкатулок, шкафчиков, курительных палочек и сувениров. Измельчённая в виде пудры, древесина служит для курения фимиама в различных религиозных церемониях, похоронных ритуалах[3].
Вывоз из Индии древесины сантала белого запрещён, он внесён в Красную книгу МСОП со статусом «уязвимый» (англ. vulnerable)[4]. Подобные меры приняты для восстановления популяции. Более 90 процентов индийской популяции сантала белого сосредоточено в штатах Карнатака и Тамилнад. С 1963 года в Карнатаке действовали правила, согласно которым сантал белый провозглашался собственностью правительства штата, даже если он рос на частных землях. Строгие ограничения действовали и в Тамилнаде. Однако они дали обратный эффект: производство Индией древесины сантала белого упало с 5000 тонн в 1950-х годах до 500 тонн в 2007 году. В 2001 году ограничения в Карнатаке, а в следующем году и в Тамилнаде были ослаблены, землевладельцы стали собственниками своего сантала белого. Кроме Индии крупные плантации сантала белого есть в Индонезии и Австралии[5]. В диком состоянии сантал белый встречается на Малайском архипелаге от восточной части острова Ява до острова Тимор. В Индии дикий сантал практически не сохранился[3].
Сантал белый, или санталум белый (лат. Santalum album) — вид деревьев из рода Сантал семейства Санталовые.
Сантал белый — вечнозелёное тропическое дерево, паразитирует на корнях около 500 видов растений в одной только Индии. Размножается семенами, после их прорастания корешки прикрепляются к корням соседних растений-хозяев, используя их соки.
Широко известен как священное дерево, ценится за аромат, обусловленный высоким содержанием эфирного масла. Душистая санталовая древесина, «сандала» (название происходит от санскритского candana), используется для изготовления бус, шкатулок, а также благовоний и ценного эфирного масла. Она очень твёрдая, тяжёлая и прочная, устойчива против термитов. В ядре древесины содержится 3—6 %, а в корнях до 10 % ценного эфирного масла. Древесину сантала использовали в Китае и Индии начиная с V века до н. э., её вывозили в Египет, Грецию и Рим. В настоящее время её широко используют в Китае и особенно в Индии для резьбы по дереву, изготовления статуэток, вееров, шкатулок, шкафчиков, курительных палочек и сувениров. Измельчённая в виде пудры, древесина служит для курения фимиама в различных религиозных церемониях, похоронных ритуалах.
Вывоз из Индии древесины сантала белого запрещён, он внесён в Красную книгу МСОП со статусом «уязвимый» (англ. vulnerable). Подобные меры приняты для восстановления популяции. Более 90 процентов индийской популяции сантала белого сосредоточено в штатах Карнатака и Тамилнад. С 1963 года в Карнатаке действовали правила, согласно которым сантал белый провозглашался собственностью правительства штата, даже если он рос на частных землях. Строгие ограничения действовали и в Тамилнаде. Однако они дали обратный эффект: производство Индией древесины сантала белого упало с 5000 тонн в 1950-х годах до 500 тонн в 2007 году. В 2001 году ограничения в Карнатаке, а в следующем году и в Тамилнаде были ослаблены, землевладельцы стали собственниками своего сантала белого. Кроме Индии крупные плантации сантала белого есть в Индонезии и Австралии. В диком состоянии сантал белый встречается на Малайском архипелаге от восточной части острова Ява до острова Тимор. В Индии дикий сантал практически не сохранился.
「白檀」重定向至此。關於山礬屬植物，詳見「白檀 (山礬屬)」。檀香树（学名：Santalum album），又名檀树（《毛诗》、《本草》）、真檀（《本草纲目》）、白旃檀（《楞严经》）、白檀、檀香，是檀香科檀香属的一种半寄生性植物。原产地为印度，后随佛教来到中国。品質純正的檀香是一味中藥材，分為檀香片和檀香粉，放在專用的檀香爐中燃燒，它獨特的安撫作用可以使人清心、凝神、排除雜念，是修生養性的輔助工具。
常绿小乔木，高度达8至15米；长卵形叶子对生；花初为黄色，后变为血红色。
植株
葉
花
其木有香味，能撫慰並釋放受到壓抑的心情，鎮靜內心的挫折感。可制家具及工艺品。亦可用于提炼香精及制作中药。檀木氣味濃烈而且有刺激性，於是製香業者常常會陳放多年除去野氣，再制粉取用，叫做「老山」粉，而新伐檀木所制者，叫做「新山」粉[2]。另一种说法是，产于老产区印度的檀香为老山檀，产于澳洲、东南亚、汤加等地的檀香为新山檀。很多店家只是在普通木粉中加一些檀香粉就號稱是「檀香」，其實只是表示它有檀香的氣味。而檀香用於精油中是一種殺菌劑、再生劑。鎮定及恢復穩定情緒。對焦慮、細胞再生、憂鬱、頭痛、噁心、經前症候群、緊張有幫助。可用於按摩油中或臉部護理油中。
「白檀」重定向至此。關於山礬屬植物，詳見「白檀 (山礬屬)」。 
维基百科中的醫療相关内容仅供参考，詳見醫學聲明。如需专业意见请咨询专业人士。 檀香树（学名：Santalum album），又名檀树（《毛诗》、《本草》）、真檀（《本草纲目》）、白旃檀（《楞严经》）、白檀、檀香，是檀香科檀香属的一种半寄生性植物。原产地为印度，后随佛教来到中国。品質純正的檀香是一味中藥材，分為檀香片和檀香粉，放在專用的檀香爐中燃燒，它獨特的安撫作用可以使人清心、凝神、排除雜念，是修生養性的輔助工具。
常绿小乔木，高度达8至15米；长卵形叶子对生；花初为黄色，后变为血红色。
植株
葉
花
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
ビャクダン（白檀、学名 Santalum album）はビャクダン科の半寄生の熱帯性常緑樹。爽やかな甘い芳香が特徴。香木として利用される。
原産地はインド。インドでは古くはサンスクリットでチャンダナとよばれ仏典『観仏三昧海経』では牛頭山（西ガーツ山脈のマラヤ山（摩羅耶山 秣刺耶山）とされる）に生える牛頭栴檀（ゴーシールシャ・チャンダナ gośīrṣa-candana）として有名であった。栽培もされ、紀元前5世紀頃にはすでに高貴な香木として使われていた。
英語: sandalwood（サンダルウッド）の名も、この「チャンダナ」がもとになっている。
産出国はインド、インドネシア、オーストラリアなど。太平洋諸島に広く分布するが、ニュージーランド、ハワイ、フィジーなどの白檀は香りが少なく、香木としての利用は少ない。特にインドのマイソール地方で産する白檀が最も高品質とされ、老山白檀という別称で呼ばれる。
初めは独立して生育するが、後に吸盤で寄主の根に寄生する半寄生植物。幼樹の頃はイネ科やアオイ科、成長するにつれて寄生性も高まり、タケ類やヤシ類などへと移り、宿主となる植物は140種以上数えられる。雌雄異株で周りに植物がないと生育しないことから栽培は大変困難で、年々入手が難しくなっており、インド政府によって伐採制限・輸出規制が掛けられている。
5月頃、黄色や紫色などの小さな花を開く。心材は濃い色をしており香りも強く、辺材になるほど白っぽく香りも少なくなる。芳香は樹脂分ではなく、精油分に由来する。
近縁のムニンビャクダン（ S. boninense）が小笠原諸島に特産する。
白檀は、香木としてそのまま用いられるだけでなく、蒸留して取られる白檀オイルの主成分サンタロールには、殺菌作用、利尿作用の薬効成分があると言われ、薬用にも広く利用される。また、気分の薬として胸のつかえをとり、爽快感を与える。
沈香とは違って熱を加えなくても十分に芳香を放つため、置物である仏像、仏教儀式に欠かせない数珠等の仏具をはじめとして、日本では扇子の骨に使ってあおぐことで香りを発散させたり、匂い袋の香料の一つに利用するなど、身近なところで多種多様に使われている。線香の原料の中では最も一般的である。
仏教がインドから中国に伝播するにつれ、中国でも仏教儀式に白檀が多く使われるようになった。日本には、仏教とともに中国から伝来したとされる。
なお、サンタロールは合成が困難であるため、一般には香りが酷似した合成物質（トランス-3-イソカンフィルシクロヘキサノール）が香料として利用されている。
栴檀（センダン）は、白檀の中国名でもある。白檀は発芽のころから香気を放つとされたことから、大成する人は幼少のときから優れているというたとえ（実際にはこの植物が自然に香気を放つわけではない）。
백단향(白檀香, 학명 Santalum album)은 단향과의 반기생 열대성 상록수이다. 상쾌하고 달콤한 향기가 특징이다. 향목으로 이용된다.
원산지는 인도이다. 인도에서는 옛날 산스크리트어로 "찬다나"라고 불리는 불전 《관불삼매해경》에서는 우두산(서고츠 산맥의 말라야산을 말한다)에서 나는 우두전단(고시르샤 찬다나, gośīrṣa-candana)로서 유명하였다. 재배되기도 하여, 기원전 5세기 경에 이미 고귀한 향목으로서 사용되었다.
영어 sandalwood라는 이름도 이 "찬다라"가 기원이다. 산출국은 인도, 인도네시아, 오스트레일리아 등이다. 태평양 여러 섬에 넓게 분포하나, 뉴질랜드, 하와이, 피지 등의 백단향은 향기가 적어 향목으로서 이용은 적다. 특히 인도의 마이소르 지방에서 나는 백단향이 가장 고품질이 되고, 노산(老山)백단향이라는 별칭으로도 불린다.
처음에는 독립하여 생육하나, 후에는 빨판으로 기주(寄主)의 뿌리에 기생하는 반기생식물이다. 어린 나무일 때는 벼과나 아욱과에 기생하고, 성장함에 따라 기생성도 높아져 대나무나 종려과로 이동하여, 숙주가 되는 식물은 140종 이상을 헤아린다. 암수딴그루로 주위에 식물이 없으면 생육이 되지 않으므로 재배는 매우 곤란하나, 해가 갈수록 채집하기가 어려워지고 있어 인도 정부에 의해 벌채제한, 수출규제가 가해지고 있다.
5월경, 노란색이나 자줏색 등의 작은 꽃이 핀다. 향기는 수지에서 나오는 것이 아니라, 방향유에서 유래한다.
우두전단(牛頭旃檀 또는 牛頭栴檀, 산스크리트어 gośīrsa-candana)은 단향목의 하나이다. 이는 전단 중에서 가장 향기가 많이 난다. 인도에서 나며, 상록수이다. 줄기의 높이는 약 0.9미터이다. 그 목재는 향기를 가지며, 회황색 또는 적동색을 띤다. 조각용으로 쓸 수 있고, 또는 뿌리를 갈아 분말로 만들어 향을 피우기도 하고, 또는 향유를 만들기도 한다. 옛날 우전왕(優填王, Udayana)이 일찍이 사람을 시켜 이 나무에 불상을 조각하게 하였고 지금까지도 유명하다. 또한, 신화엄경 권 67에 실린 바에 의하면, 우두전단은 남인도 말라야산(山)(산스크리트어 Malaya)과 서남쪽의 말라야에서 산출되므로 말라야산(産)(Malaya-ja)이라고도 부른다. 한편, 정법념처경 권 69의 기재에 의하면, 울단월(鬱單越, Uttarakuru)에는 열 개의 큰 산이 있는데 그중 다섯번째가 고취산이고, 고취산에는 다섯 개의 큰 봉우리가 있는데 그 중 두번째가 이름하여 은봉이다. 이 산에서 우두전단이 번성한데 이 산의 모양은 소머리와 닮았다. 그리하여 여기서 나는 전단을 우두전단이라 한다. (현응음의 권23, 혜림음의 권 3, 경률이상 권 6)[1]
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_0023.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_0025.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_0029.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_0028.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_0028.jpg)
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
