Der Indische Rosenapfel[1] (Dillenia indica) oder Chalta[2] ist ein Laubbaum mit essbaren Früchten aus der Familie der Rosenapfelgewächse (Dilleniaceae). Das ursprüngliche Verbreitungsgebiet liegt in Süd- und Südostasien, die Art wird jedoch auch auf den Karibischen Inseln kultiviert.
Der Indische Rosenapfel ist ein bis zu 30 Meter hoher, immergrüner Laubbaum mit einem Brusthöhendurchmesser von bis zu 1,2 Metern und dichter, rundlicher Krone mit manchmal kleinen Brettwurzeln oder Riffelungen.[3] Die Stammborke ist rötlich-braun bis -gräulich und schuppig bis abblätternd. Junge Zweige sind braun behaart, verlieren jedoch später ihre Behaarung.[4]
Die Blätter stehen wechselständig[5] und haben einen 2 bis 4 Zentimeter langen, knapp geflügelten, gefurchten Stiel mit filziger Basis. Die Blattspreite ist 15 bis 40 Zentimeter lang und 7 bis 14 Zentimeter breit, verkehrt-eiförmig, -eilanzettlich, seltener lanzettlich oder eilanzettlich, spitz bis bespitzt oder zugespitzt mit grob gesägtem Blattrand. Auf beiden Seiten gibt es 30 bis 40 (selten ab 20 und bis 70) Paare von parallel verlaufenden, deutlich raffelförmig eingesenkten Blattadern. Die Blattoberseite ist kahl und glänzend dunkelgrün[5], die Unterseite etwas an den Adern behaart.[4][6]
Die zwittrigen Blüten stehen einzeln an Zweigenden an langen Stielen und haben Durchmesser von 12 bis 20 Zentimeter. Die fünf mehr oder weniger bootförmigen Kelchblätter sind rundlich bis eiförmig, 4 bis 6 Zentimeter lang und zwei Zentimeter breit, fleischig und von gelblich-grüner Farbe. Die dünnen und knittrigen Kronblätter sind weiß, verkehrt-eiförmig und 7 bis 9 Zentimeter lang und 5 bis 8 Zentimeter breit. Sie fallen bereits einige Stunden nach dem Aufblühen ab. Die sehr vielen, dicht stehenden Staubblätter sind halbkugelig um die Fruchtblätter angeordnet. Die innersten sind im oberen Teil nach außen gebogen. In jeder Blüte werden 16 bis 20 nur am Grund verwachsene, oberständige und genäherte, längliche und spiralig verdrehte, fleischige, hellgrüne Fruchtblätter mit einigen Samenanlagen gebildet. Deren weiße, lange und ausladenden, verkehrt-eilanzettlichen Narbenäste liegen sternförmig ausgebreitet über den Staubblättern.[4][6][5]
Die aus den lamellenförmig auf dem halbkugeligen Blütenboden angeordneten, glasig-grünlichen Fruchtblättern zusammengesetzten Sammelfrüchte sind durch die beständigen, grünlichen oder gelblichen bis orangefarbenen Kelchblätter eingehüllt, die sich nach der Blüte vergrößern, verhärten und bis zu einer Dicke von 3 Zentimetern anschwellen und sich dabei dachig überlappen (Scheinfrucht). Die gesamten Scheinfrüchte sind rundlich und bis 10 bis 15 Zentimeter groß.
Je Fruchtblatt werden fünf oder mehr, gelblich-brauner, flach ovaler und einseitig bärtig behaarter Samen ohne Samenmantel gebildet. Die Samen werden nicht freigegeben, sondern das umgebende Gewebe löst sich zur Reife schleimig auf.[4][6][5]
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 24, 56 oder ca. 52.[7]
Das natürliche Verbreitungsgebiet liegt in China (Provinz Yunnan), in Indien und Sri Lanka, Thailand, Vietnam, Indonesien und Malaysia.[8] Dort findet man den Baum in Flussniederungen und im Schwemmsand an Flussrändern.[9] Der Indische Rosenapfel wird in Indien, Sri Lanka, Malaysia, Indonesien, auf den Philippinen und den Karibischen Inseln kultiviert.[10]
Der Indische Rosenapfel (Dillenia indica) ist eine Art aus der Gattung Dillenia in der Familie der Rosenapfelgewächse (Dilleniaceae). Die Art wurde von Carl von Linné 1753 im Species Plantarum wissenschaftlich beschrieben.[8] Als Synonyme werden Dillenia elliptica Thunb. und Dillenia speciosa Thunb. angegeben.[6]
Die Scheinfrüchte werden roh oder gekocht verwendet. Die faserig-fleischigen, saftigen und sauer aromatischen Kelchblätter sind essbar und werden gekocht oder gedünstet als Gemüse gegessen, als Zutat in Chutneys, Süßspeisen und Soßen verwendet oder zu Gelee verarbeitet. Püriert und mit Wasser gekocht erhält man ein wohlschmeckendes Getränk.
Das Fruchtfleisch der Fruchtblätter kann als Seife oder Haarwaschmittel verwendet werden. Der Saft der Früchte wird als Hustensaft oder leichtes Abführmittel eingenommen, Blätter und Borke sind adstringierend und werden ebenfalls medizinisch genutzt.
Aus dem rotbraunen, harten und beständigen Holz werden Möbel, Furniere und Parkettböden gefertigt. Der Indische Rosenapfel wird wegen seiner großen weißen Blüten auch als Zierpflanze verwendet.[10]
Der Indische Rosenapfel (Dillenia indica) oder Chalta ist ein Laubbaum mit essbaren Früchten aus der Familie der Rosenapfelgewächse (Dilleniaceae). Das ursprüngliche Verbreitungsgebiet liegt in Süd- und Südostasien, die Art wird jedoch auch auf den Karibischen Inseln kultiviert.
ঔ টেঙা (বৈজ্ঞানিক নাম:Dillenia indica, ইংৰাজী : Elephant Apple)[1][2]) অসমৰ স্থানীয় উদ্ভিদ। ই দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ পৰা ভাৰত, বাংলাদেশ, শ্ৰী লংকাৰ লগতে দক্ষিণ পশ্চিম চীন, ভিয়েটনাম, থাইলেণ্ড, মালয়ছিয়া পৰ্যন্ত বিস্তৃত হৈ আছে।[1]
ঔ টেঙা অসমীয়া জনজীৱনৰ লগত ওতঃপ্ৰোত ভাৱে জড়িত।
ঔ টেঙা নামটোৰ উৎপত্তিৰ লগত কেইটামান লোককথা জড়িত হৈ আছে। প্ৰবাদ মতে এসময়ত এহাল বুঢ়া বুঢ়ী আছিল। এদিন বুঢ়ীৰ খুব টেঙা খাবলৈ মন যোৱাত বুঢ়াক কলে। বুঢ়াই বুঢ়ীৰ বাবে টেঙা আনিবলৈ বনলৈ গল। পিছে টেঙা বিচাৰি নাপাই শেষত ঔ টেঙা হে পালে। বুঢ়ীয়ে সেই টেঙা খাই খুব টেঙা পাই "টেঙা ঔ টেঙা ঔ" বুলি চিঞৰিব ধৰিলে। তাৰ পিছত বুঢ়ীয়ে এইবিধ নতুন টেঙাৰ নাম জানিব খোজত বুঢ়ায়ে একো নাজানি "ঔ টেঙা" বুলি কলে। তেতিয়াৰ পৰা ইয়াৰ নাম ঔ টেঙা হল।
ইংৰাজীত ইয়াৰ নাম "Elephant Apple"। হাতীয়ে খাই ভাল পোৱাৰ বাবে ইয়াৰ নাম এনেদৰে ৰখা হৈছে। ঔ টেঙাৰ ফল আকাৰত ডাঙৰ, কঠিন আৰু আঁহযুক্ত হোৱাৰ বাবে কেৱল হাতীজাতীয় জন্তু সমূহে খাব পাৰে। বুক্সা ব্যঘ্ৰ অঞ্চলত কৰা এক গৱেষণাত পোৱা গৈছে যে, ইয়াৰ ফল প্ৰথমে হাতীয়ে খাই কোমল কৰি অৰণ্যৰ মজিয়াত সিঁচৰিত কৰে। তাৰ পিছত সৰু আকাৰৰ তৃণভোজী যেনে হৰিণ, কেৰ্কেটুৱা, নিগনি আদিয়ে ইয়াৰ বীজ সঞ্চাৰণ কৰে। [3]
ঔ টেঙা এবিধ চিৰসেউজীয়া গুল্মজাতীয় উদ্ভিদ। ইয়াৰ সৰ্বোচ্চ উচ্চতা ১৫ মিটাৰ। পাতবোৰ ১৫ৰ পৰা ৩৬ ছেঃমিঃ দীঘল আৰু সমান্তৰাল ভাঁজযুক্ত। ফুলবোৰৰ ব্যাস ১৫ ৰ পৰা ২০ ছেঃমিঃ পৰ্যন্ত। পাঁচটা বগা পাহিৰে আৰু অসংখ্য হালধীয়া পুং কেশৰ থাকে। ইয়াৰ ফলবোৰ গোলাকাৰ আৰু হালধীয়া সেউজ বৰণৰ। ফলবোৰৰ ব্যাস ৫-১২ ছেঃমিঃ। প্ৰতিটো স্ত্ৰীস্তৱক ১৫ ডাল স্ত্ৰীকেশৰৰ গোট এটা থাকে।[4][5]
ঔ টেঙাৰ বিজল আৰু কুঁহিপাতেৰে মানুহে মূৰ ধোৱে। বখলাবিলাক থেতালি শুকাই তাৰ গুড়ি উলিয়াই শুকানে বা গুৰৰ লগত খায়। কেঁচাই বা আঞ্জাও খায়। কিছুমান লোকে বখলা শুকাই পুৰি ছাই কৰি খাৰো বনায়। সাধাৰণতে ঔ টেঙাৰ পাঁচটা বখলা বা খলপ থাকে। ঔ টেঙা সাধাৰণতে ব’হাগ-জেঠ মাহত ফুল ধৰে আৰু লাগে। কোমল অৱস্থাত ভাজি খাবলৈ সোৱাদ। পূৰঠ হ’লে বা পকিলে ঔ টেঙাৰ মাছৰ আঞ্জা খোৱা হয়। বড়ো সকলে ঔ টেঙা বৰালি মাছৰ ফিছাৰ লগত ওণ্ডলা বা পিঠাগুড়ি দি ৰান্ধে। ঔ টেঙা বা ঔ খট্টা অসম, পশ্চিমবংগ, ওড়িশা, বাংলাদেশ আদিতত অতি জনপ্ৰিয়।
ইয়াত প্ৰটিন, খাদ্যপ্ৰাণ 'গ' আৰু আঁহ (fiber)যথেষ্ট পৰিমাণে থাকে৷ ঔ টেঙাৰ ঔষধি গুণ আছে:
অসমীয়া লোক সাহিত্যত ঔ টেঙাৰ উল্লেখ পোৱা যায়। বড়ো লোকগীতত পোৱা যায়-‘থায়গিৰি, খোঙা খংবা বড়োনি আচাৰাবো ফুংবা’( ঔ টেঙাৰ বখলা পাঁচটা-বড়োৰ মূল আচাৰো পাঁচ)। বিহুগীততো আছে "ঔৰে গছতে মৌৱে বাহ ল’লে"। গাঁৱত কৃষকে ঔ টেঙাৰ বখলাত কাতি বিহুত খেতি, পথাৰত বন্তি জ্বলায়।
অসমীয়া লোক কথা সমূহত ঔ টেঙাৰ উল্লেখ পোৱা যায়। সাহিত্যৰথী লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা ৰচিত "বুঢ়ী আইৰ সাধু"ত "ঔ কুঁৱৰী" নামৰ এটি বিখ্যাত সাধু আছে। অসমীয়া ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ সন্মান লাভ কৰা "কথানদী" বোলছবিত ঔ কুঁৱৰী সাধুৰ দৃশ্য ৰূপ দেখা যায়।
অসমীয়া ফকৰা যোজনা আৰু ডাকৰ বচনটো ঔ টেঙাৰ উল্লেখ পোৱা যায়।
ঔ টেঙা (বৈজ্ঞানিক নাম:Dillenia indica, ইংৰাজী : Elephant Apple)) অসমৰ স্থানীয় উদ্ভিদ। ই দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ পৰা ভাৰত, বাংলাদেশ, শ্ৰী লংকাৰ লগতে দক্ষিণ পশ্চিম চীন, ভিয়েটনাম, থাইলেণ্ড, মালয়ছিয়া পৰ্যন্ত বিস্তৃত হৈ আছে।
অৰুণাচলৰ পাক্কে ব্যঘ্ৰ প্ৰকল্পত ঔ টেঙাঔ টেঙা অসমীয়া জনজীৱনৰ লগত ওতঃপ্ৰোত ভাৱে জড়িত।
உவா மரம், பாங்கர், ஓமை (Dillenia indica) என்பது சீனா மற்றும் வெப்பமண்டல ஆசியாவை பூர்வீகமாகக் கொண்ட டில்லினியா இனத் தாவரமாகும்.
இது ஒரு பசுமை மாறா பெரிய புதர் அல்லது சிறிய முதல் நடுத்தர அளவிலான மரம் ஆகும். இது 15 மீ உயரம் வரை வளரும். இதன் இலைகள் 15–36 செ.மீ. நீளமானது, இலைகள் நரம்புகள் கொண்டதுபோல நெளிவான பரப்புடையவை. இதன் கிளைகள் விறகு சுள்ளிகளாக பயன்படுகின்றன. இதன் பூக்கள் பெரியவையாக, 15-20 செ.மீ விட்டத்துடன், ஐந்து வெள்ளை இதழ்களுடன், ஏராளமான மஞ்சள் மகரந்தங்களுடன் இருக்கும். இதன் பழங்கள் உருண்டு பெரியவையாகவும, பச்சை கலந்த மஞ்சள் நிறத்துடன் இருக்கும். இது பல விதைகளைக் கொண்டதாக இருக்கும். இப்பழங்கள் உண்ணத்தக்வை. பழங்கள் 5–12 செ.மீ விட்டம் கொண்டவையாக இருக்கும். மொத்தம் 15 சூல்வித்திலை கொண்டதாகவும் ஒவ்வொரு சூல்வித்திலையும் ஐந்து விதைகளைக் கொண்டவையாக இருக்கும், இவை உண்ணக்கூடிய என்றாலும் நார்ச்சத்துள்ள கூழாக இருக்கும்.[1]
1759 இல் சிஸ்டமா நேச்சுராவின் 10 வது பதிப்பில் லின்னேயஸால் முதலில் விவரிக்கப்பட்ட பல இனங்களில் டில்லினியா இண்டிகாவும் ஒன்றாகும் .[2]
இத்தாவரத்தின் பழங்கள் பெரியதாகவும் கடினமான ஓட்டைக் கொண்டதாக உள்ளது. இதனால் இதை மிகப்பெரிய தாவரவுண்ணியான யானை போன்றவற்றால் மட்டுமே உண்ணக்கூடியதாக உள்ளது. சுற்றுச்சூழல் வல்லுநர்களான சேகர் மற்றும் சுகுமாரின் பக்சா புலிகள் காப்பக ஆய்வில், ஆசிய யானைகளுக்கு இந்தப் பழங்களை உண்ணுவதில் மிகவும் விருப்பம் இருப்பதாகத் தெரிகிறது. எனவே இந்த மரத்தின் விதைகளை பரப்புவதில் யானைகள் முதன்மையான இடத்தை வகிக்கின்றன. என்வே இப்பழத்திற்கு யானை ஆப்பிள் என்ற பெயரும் உண்டு. யானைகள் அற்றுவிடும் வாய்ப்புள்ள பகுதிகளில், இந்த மரம் பரவ வேறு ஒரு முறையையும் கொண்டுள்ளது இதன் மூலம் மிகப்பெரிய தாவரவுண்ணிகள் மட்டுமே உண்ணக்கூடியதாக கடினமான ஓட்டையுடைய இதன் பழங்கள், வறண்ட காலங்களில் காடுகளில் தரையில் உதிர்ந்த நிலையில் சிலகாலம் கழித்து மென்மையாகின்றன. இதனால் அடுத்தடுத்து சிறிய விலங்குகளான குரங்கு, கொறிணிகள், அணில் போன்றவை உண்ணத்தக்கதாக இந்த பழைய பழங்கள் ஆகிறன்றன. இதனாலும் இந்தப் பழங்களிலிலுள்ள விதைகள் பரவி முளைக்கின்றன. இவ்வாறு இந்த மரமானது பரவி வளர்கிறது.[3]
இப்பழமானது புளிப்புச் சுவை உடையது. இதை சமைத்தும், பழக் கூழ், சட்னி ( ஊரு கட்டா ), ஜெல்லியாகவும் இந்திய உணவுகளில் பயன்படுத்தப்படுகிறது.
இப்பழங்களானது யானைகள், குரங்குகள், மான்களுக்கான முக்கிய உணவு ஆதாரமாக இருப்பதால், முக்கிய வனப் பகுதிகளில் பழங்களை சேகரிப்பது தடைசெய்யப்பட்டுள்ளது. வனத்தின் உணவு-சங்கிலி முறை அறுபடாமலிருக்க உதவும் முயற்சியின் ஒரு பகுதியாக இப் பழங்களை வணிக ரீதியாக விற்பனை செய்வதும் தடைசெய்யப்பட்டுள்ளது.[4]
உவா மரமானது சங்க இலக்கியங்களில் பாங்கர், ஓமை என்ற பெயர்களால் குறிக்கப்பட்டுள்ளது. கலைக்களஞ்சியம் இதனை 'உகா' என்று கூறுகிறது.
என்ற குறிஞ்சிப் பாட்டில் இடம் பெற்றுள்ள 'பாங்கர்’ என்பதற்கு 'ஓமை" என்று உரை கூறிய நச்சினார்க்கினியர், கலித்தொகையில் வரும் பாங்கர் (111) என்பதற்குப் ’பாங்கர்க்கொடி’ என்று உரை வகுத்தார். பாங்கர் என்ற பாலை நிலத்து மரத்திற்கு 'ஓமை' என்றும், பாங்கர் என்ற பெயரில் ஒரு கொடியும் (முல்லைக் கொடியுடன் இணைத்துப் பேசப்படுதலின்) உண்டு போலும் என்றும் எண்ண இடமுள்ளது.
ஓமை மரத்தைப் பற்றிய பல குறிப்புகள் சங்க இலக்கியங்களில் காணப்படுகின்றன. உவர்நிலப்பாங்கான வறண்ட பாலை நிலச் சுரத்திலே ஓமை மரங்கள் காடாக வளரும் எனவும், இதன் அடி மாத்தைப் 'புன்தாள்', 'பொரிதாள்', 'முடத்தாள்' எனவும் குறிப்பிடுகின்றன. இம்மரம் புல்லிய இலைகளை உடைய தென்றும், இது மிக ஓங்கி வளரும் என்றும், கவடுகளை உடையதென்றும், இதில் பருந்துகள் ஏறியமர்ந்து கூவும் என்றும், இதில் 'சிள் வீடு' என்ற வண்டொன்று தங்கி வெப்பம் மிக்க நடுப் பகலில் கறங்கும் என்றும், உடன்போக்கில் பாலை வழிப் பேவாரும் பிறரும் இம்மரத்தின் நிழலில் தங்கி இளைப்பாறுவர் என்றும். இதன் பட்டையை உரித்து யானை உண்ணும் என்றும் கூறப்படுகின்றன.[5]
உவா மரம், பாங்கர், ஓமை (Dillenia indica) என்பது சீனா மற்றும் வெப்பமண்டல ஆசியாவை பூர்வீகமாகக் கொண்ட டில்லினியா இனத் தாவரமாகும்.
இந்தியாவின் அருணாச்சல பிரதேசத்தின் பக்கே புலி காப்பகத்தில் அல்பினிஸ்டிக் டில்லினியா இண்டிகா
రేవడిచెట్టు దాదాపు 15 మీటర్ల ఎత్తు పెరుగుతుంది. దీని కొమ్మలను వంట చెరుకుగా ఉపయోగిస్తారు. ఎప్పుడు పచ్చగా ఉండే మధ్యరకపు చెట్టు. దీని ఆకులు పొడవుగా ఉండి దీని పైన ఉన్న గీతలు (నాళాలు) మడతలతో ఆకర్షణ కలిగి ఉంటాయి. దీని శాస్త్రీయ నామం Dillenia indica. రేవడిచెట్టును ఉవ్వ, ఉప్పు పొన్న, కలింగ, చిన్నకలింగ, పెద్దకలింగ అని కూడా పిలుస్తారు. ఇంగ్లీషులో Sand Paper Tree, Elephant apple అని అంటారు.
ಬೆಟ್ಟಕಣಿಗಲುಇದು ಏಷ್ಯಾಖಂಡದ ವೃಕ್ಷ.ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಭಾರತ,ಶ್ರೀಲಂಕಾ,ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ ಮುಂತಾದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ.ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮಲೆನಾಡು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡು ಬರುವುದು.
ಇದು ದಿಲ್ಲೆನಿಯೇಸಿ(Dilleniaceae)ಕುಟುಂಬದ ಮರ.ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು:ದಿಲ್ಲೇನಿಯ ಇಂಡಿಕ(Dillenia Indica).'ಗನಗಲು','ದೊಡ್ಡ ಕರಂಬಳ'ಕನ್ನಡದ ಇತರ ಹೆಸರುಗಳು.
ಇದು ಮದ್ಯಮ ಪ್ರಮಾಣದ,ದುಂಡುಹಂದರದ,ಅಂದವಾದ ಹಸಿರೆಲೆಗಳ ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣದ ಮರ.ದೊಡ್ಡಗಾತ್ರದ ಪರಿಮಳಯುಕ್ತ ಬಿಳಿಯ ಹೂವುಗಳು ಇವೆ.ದಾರುವು ಎಳೆಕಂದು ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿದ್ದು,ನಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಅಲಂಕಾರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಸಬಹುದು.ದಾರುವು ಬಂದೂಕಿನ ಹಿಡಿ ಮುಂತಾಗಿ ನಯವಾದ ಮರಗೆಲಸಕ್ಕೆ ಉಪಯುಕ್ತ.
೧ ವನಸಿರಿ: ಅಜ್ಜಂಪುರ ಕೃಷ್ಣಸ್ವಾಮಿ
Leaf undersides in Kolkata, West Bengal, India.
Flower bud opening in Kolkata, West Bengal, India.
Flower bud in Kolkata, West Bengal, India.
Bark in Kolkata, West Bengal, India.
ಬೆಟ್ಟಕಣಿಗಲುಇದು ಏಷ್ಯಾಖಂಡದ ವೃಕ್ಷ.ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಭಾರತ,ಶ್ರೀಲಂಕಾ,ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ ಮುಂತಾದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ.ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮಲೆನಾಡು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡು ಬರುವುದು.
သပြုပင်ကို ရုက္ခဗေဒအမည်အားဖြင့် ဒီလင်းနီးယားအင်ဒီကားဟုခေါ်သည်။ ဒီလင်းနီးအေးစီအီးမျိုး ရင်းတွင်ပါဝင်၍ လင်းလျှော (လင်းရှော)၊ စင်ပြွမ်း တို့နှင့် မျိုးရင်းတူဖြစ်သည်။ သပြုပင်သည်အမြင့်ပေ ၃ဝမှ၈ဝ အထိရ ှိတတ်၍ အပင်ကြီးမျိုးဖြစ်သည်။ အရွက်မပြတ်ဘဲ အမြဲစိမ်းလန်းနေသည်။ ပူအိုက်စိုစွတ်သောရာသီဥတုမျိုးကိုနှစ်သက်သဖြင့် သီဟိုဠ် ကျွန်းနှင့် အာရှတိုက်အပူပိုင်းဒေသများ၌ မူလစတင် ပေါက်ရောက်ခဲ့သည်။ ယခု အခါဟိမဝန္တာအရှေ့ပိုင်း တောင်ခြေတစ်လျှောက်၌လည်းကောင်း၊ အာသံပြည်နယ်နှင့် မြန်မာ နိုင်ငံရှိမိုးများသော သစ်တောဒေသ သစ်တောများ၌လည်းကောင်း၊ ပေါက်ရောက်သည်ကိုတွေ့ရသည်။ အထူးသဖြင့် မြစ် ချောင်းကမ်းပါးအနီး၌ပေါက်ရောက်သည်။ သပြုပင်ကို ခြံဥယျာဉ်များ၌လည်း အလှစိုက်ပျိုးကြသည်။ သပြုပင်၏ရွက်အုပ်သည်ဝိုင်းနေ၍ အရွက်များသည် အကိုင်းများတွင် စုရုံး၍ထွက်ကြသည်။ အရင်းကားသည့် လှံသွားပုံသဏ္ဌာန်ရှိသော အရွက်များသည် ရှစ်လက်မမှ ၁၄ လက်မအထိရှည်လျား၍ နှစ်လက်မမှလေးလက်မ အထိဗြက်ကျယ်သည်။ အရွက်၏နှုတ်ခမ်း များသည် အတော်အတန် ကျဲသောလွှသွားကဲ့သို့ဖြစ်နေသည်။ အရွက်တွင် တစ်စုံနှင့်တစ်စုံနီးကပ်စွာယှဉ်ပြိုင်၍ ထင်ရှားစွာပေါလွင် နေသော အကြောများကြောင့် အရွက်၏မျက်နှာပြင်သည် အကြောများ အလိုက်မြေ|ှာင်းကလေးများ ထသကဲ့သို့ရှိနေသဖြင့် အရွက်သည် တွန့်ရှုံ့နေသယောင်ထင်ရသည်။အရွက်၏ ထက်အောက် မျက်နှာပြင်တွင် အမွေးများရှိလေသည်။
တစ်ပွင့်ချင်းပွင့်သော အဖြူရောင်ပန်းများသည် ငါးလက်မမှ ရှစ်လက်မအထိ ကြီးမားကြ၍ ပွင့်ချပ်များသည် ကြီးမားသည့်အပြင် ထူထဲသည်။ အပွင့်များသည် သင်းပျံ|့ပျံ့မွှေးလေသည်။ သပြုပင်သည် အသီးများသည်။ သပြုသီးများသည် အချင်းသုံးလက်မမှ ငါးလက်မခန့် အထိရှိသည်။ အပွင့် ၏ထူထဲသောပွင့်ဖတ်များသည် ကြီးရင့်လာသော အခါစိမ်းလာ၍ အသားထူသောအဖတ်များဖြစ်လာသည်။ ထိုအဖတ ်များသည် အစေ့များပါသောအိမ်ကိုအုံဖွဲ့ကာ ကြီးထွားလာပြီးလျှင် အသီးဖြစ်လာသည်။
အစေ့များသည် ကျောက်ကပ်သဏ္ဌာန်ရှိ၍ သေးငယ်ကြရာ တစ်အောင်စလျှင် အစေ့ ၁ဝဝဝ မှ ၁၅ဝဝ ခန့်အထိပါဝင်နိုင်သည်။ အတော်အတန်ရင့်သော အသီးများမှ အဖတ်များကိုခွာယူ၍ အချဉ်ဟင်း ချက်စားနိုင်သည်။ အချို့သုပ်၍လည်းစားကြသည်။ မြန်မာဆေးကျမ်းများ အလိုအရ သပြုသီးသည်ချဉ်ဖန်အရသာရှိသည်။ လေသလိပ်ကိုနိုင်သည်။ သွေးသည်းခြေကို ပျက်စေတတ်သည်။ သုက်ကိုခန်းခြောက် စေတတ်သည် ဟုဆိုလေသည်။
အိန္ဒိယဆေးကျမ်းများအလိုအရ ဖျားနာသူ၊ ချောင်းဆိုးသူများကို သပြုသီးမှည့်အခွံ၏အရည်ကို သကြားနှင့် ဖျော်ပြီးလျှင် ဖျော်ယမကာ တစ်မျိုးအဖြစ် တိုက်ပေးနိုင်သည်ဟုဆိုသည်။ သို့သော်များလွန်းလျှင် ဝမ်းသက်တတ်သည်ဟုဆိုသည်။ ထို့ပြင်အသီမှည့်၏ အခွံရည်ကို ကျောက်ကြော၊ ယိုစသည်ဖြင့်လုပ်ကိုင်စားသုံးကြ သည်။ အခေါက်နှင့် အရွက်များကိုချုပ်ဆေးအဖြစ်သုံးနိုင်သည်။ ပိုးခြည်ထုတ်သော ပိုးကောင်များအား ပိုးစာရွက်ကျွေးသကဲ့သို့ သပြုရွက်ကိုလည်း ကျွေးနိုင်သည်ဟုဆိုသည်။ အရွက်ခြောက်များကို ဆင်စွယ်နှင့်ဦးချိုများအား ပွတ်တိုက်ရန်ကော်ဖတ်အဖြစ် အသုံးချနိုင်လေသည်။
သပြုပင်သည် ရှင်သန်ကြီးထွားလွယ်သည်။ တောများထဲ၌ သပြုသီးများ ကိုဆင်များစား၍ အညစ်အကြေးစွန့် ပစ်ရာ၌ပါသွားသောအစေ့များမှလည်း မျိုးဆက်ပြန့်ပွားသည်။ မြစ်ချောင်းကမ်းဘေး၌ ပေါက်သောအပင်များမှ ကြွေကျ၍ ရေမျောပါသွားသော အသီးများသည်ကမ်းစပ်တွင် တစ်ဖန်ပြန်၍ တင်ကျန်ခဲ့ရာမှပုပ်ရိဆွေးမြည့်သောအခါ ယင်း တို့၏ အစေ့များမှလည်း မျိုးဆက်ပြန့်ပွားသည်။ လောင်းရိပ်ခံ အပင်မျိုးဖြစ်၍ အရိပ်များသော နေရာများ၌ပင် အပင်ငယ်များ အများအပြားပေါက်ရောက်ကြသည်။ သပြုပင်သည် ငုတ်များမှလည်း အပင်ကောင်းစွာပေါက်နိုင်လေသည်။ သပြုပင်ကိုပဝတ္တိစိုက်ပျိုးရန်မှာ ဒီဇင်ဘာနှင့် ဇန်နဝါရီလများအတွင်း ဆွတ်ခူးသောအသီးရင့်များမှထုတ်ယူ သောအစေ့များကိုပျိုးခင်း၊ သို့မဟုတ် ပျိုးသေတ္တာထဲတွင် မေလမှစတင်ပျိုးရသည်။ ပေါက်လာသော အပင်ငယ်သည် တစ်နှစ်သားရလျှင်၊သို့မဟုတ် သုံးလက်မမှလေးလက်မ ခန့် ရှိ်လာလျှင် မိုးဦးကျအချိန်၌အလိုရှိသောနေရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ စိုက်ရသည်။ မူလအပင်အောက်၌ ပေါက်နေသော အပင်ပေါက် ကလေးများကိုလည်း ပျိုးခင်းများထဲသို့ ရွှေ့ပြောင်းပျိုး ထောင်နိုင်လေသည်။
အသားသေပြီးသားသပြုသားကုဗတစ်ပေသည် ၄၉ ပေါင်အချိန်စီးသည်။ သပြုသားသည်နီ၍ အဖြူပြောက် များရှိသည်။ အကြောစိပ်၍အသင့် အတင့်မာသည်။ အရိပ်ထဲထား ရသောပစ္စည်းအဖြစ်လည်းကောင်း၊ ရေနှင့် ထိတွေ့ နေသောပစ္စည်း အဖြစ်လည်းကောင်း၊ သပြုသားကိုပြုလုပ်အသုံးချ လျှင်ကြာ ရှည်ခံသည်။ ကောင်းစွာဂရုစိုက်၍ အခြောက် မခံလျှင်မူ သပြုသားသည်လိ်မ်ကောက်၍ကွဲတတ်သည်။ သပြုသားကို အိမ်အဆောက် အအုံများ၊လှေများ၊ သေနတ်ဒင်များ ၊ကရိယာတန်ဆာပလာလက်ကိုင်များ အတွက်အသုံးပြုနိုင်သည်။ သပြုပင်သည်ပင်စည်ကောက်တတ်သောကြောင့် ့်သပြုသားကို အလျားရှည်ရှည်မရနိုင်ပေ။ သပြုအကာသားတွင်အပူဓာတ် ကယ်လိုရီ ၅၂၂၆ ပါဝင်၍ အနှစ်သားတွင် ၅၂၂ရ ပါဝင်သဖြင့် ထင်းဆိုက်၍လည်းကောင်းလေသည်။ သပြုပင်ကိုစိမ်းစိုဝေဆာနေသော ရွက်အုပ်၊ အနီရောင်ရှိသောအခေါက်နှင့် အကြောပြိုင်ထကာ တွန့်နေသယောင် ရှိသောအရွက်များကြောင့် ထင်ရှားသိသာနိုင်ပေသည်။ [၁]
ပုံသဏ္ဌာန် : အပင် အမြဲ စိမ်းလန်း ၍ ပင်စည် ဖြောင့်မတ်သော သစ်မာပင် ကြီး မျိုး ဖြစ်သည်။ အမြင့်ပေ ၅၀ အထိရှိ သည်။ အခေါက် ချောသည်။ သပြေနု ရောင်ရှိသည်။ အကိုင်း ဖြာသည်။ အကိုင်း အခက် များ သာမက ရွက်ညှာနှင့် ရွက်ကြော ရိုး များပါ အမွေး နု လေးများ နှင့် ဖုံးအုပ် နေသည်။ အဖိုပင် အမပင် နှစ်မျိုး ရှိ၏။ အရွက် ရွက်လွှဲ ထွက်သည်။ကျယ်ပြန့် သော လှံစွပ် ပုံရှိသည်။ အလျား ၁ ပေခန့် ရှည် ၊ ထိပ်ပိုင်း ကျယ်၍ ရွက်ရင်း သွယ်ပြီး ရွက်ထိပ် ချွန်သည်။ ရွက်ညှာ ရှည်သည်။ ရွက်ကြော များ အလွန်ထင်ရှား သဖြင့် အရွက် အပေါ်မျက်နှာ ပြင် အမြှောင်း လိုက် ဖောင်းကြွ နေသည်။ အပေါ် မျက်နှာ ပြင်ချော ၍ အောက်မျက်နှာ ပြင် ကြမ်းသည်။ ရွက်နား ပတ်လည် အလွန် ထင်ရှားသော လွှသွား ပုံရှိသည်။ အပွင့် အလွန် ကြီးသည်။ အဖြူရောင် ဖြစ်သည်။ ပွင့်ချပ် စိမ်းဝါ ရောင်ရှိ၍ အပွင့် ဘဲဥ ပုံ ဆန်ဆန် ဖြစ်သည်။ အကိုင်း အခက် အဖျား တွင် တစ်ပွင့်တည်း ပွင့်သည်။ အနံ့မွှေးသည်။ ဝါဆို၊ ဝါခေါင် တွင် ပွင့်သည်။ အသီး ကြီး၍ မာသည်။ ရှောက်သီး လုံးခန့် ရှိသည်။ အပေါ်ဘက် တွင် ဂေါ်ဖီ ထုပ်ကဲ့သို့ ပွင့်ဖတ်များ အထပ်ထပ် ဖုံးအုပ် နေသည်။အပြင် ခွံ မာ၍ အတွင်း၌ အနှစ် အသား ရှိသည်။ အစေ့ များသည် သီတင်းကျွတ် ၊ တန်ဆောင်မုန်း လများ တွင် သီးမှည့်သည်။ အသုံးပြုနိုင်သည့် အစိတ်အပိုင်းများ : အသီး။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တွေ့နိုင်သောနေရာများ : အောက်မြန်မာပြည် တောတောင် များ အထူးသဖြင့် ချောင်း မြောင်းများ ၌ ပေါက်ရောက် သည်။ ပေါက်ရောက်ပုံ သဘာ၀ အလျောက် ပေါက်ရောက်သည်။ အသုံးဝင်ပုံ : အာနိသင် မြန်မာ ဆေးကျမ်းများ အလိုအရ သပြုသီး အစိမ်း သည် ဖန်၏၊ ချဉ်၏ ၊ အသီးမှည့် သည် ဖန်ချို ချဉ်သော အရသာ ရှိ၏။ လေ ၊ သလိပ် ရောဂါ၊ ရင်၌ ထိုးကျင် သော အနာ၊ မောပန်း ခြင်းနှင့် အပူပြင်း ထန်သော အဖျား များကို နိုင်သည်။ အသုံးပြုပုံ- အသီး ၁ ။ အသီးကို သကြားခဲ နှင့် ဖျော်ရည် ပြုလုပ်ပြီး သောက်ပါက ချောင်းဆိုး ရောဂါ နှင့် အပူလွန် ခြင်း အပြင်း ဖျား ခြင်း တို့ကို ပျောက်ကင်း စေ၍ ဝမ်းကို စင်ကြယ် စွာသွား စေ၏။ ၂ ။ ခြေဖဝါး လက်ဖဝါး ပူလောင်သော အခါ အသီးရည်ကို လိမ်းပေးပြီး အရွက်နှင့် ပတ်ထား ပေးပါက ရက်အနည်းငယ် အတွင်း ပျောက်ကင်း စေသည်။ ၃ ။ အသီးကို အရည်ညှစ် ၍ သောက်သုံး ခြင်း ဖြင့် ဝက်ရူး ရောဂါ၊ ခွေးရူး ရောဂါ များ ပျောက်၏။ [၂]
Dillenia indica, commonly known as elephant apple[2]: 171 or ou tenga,[3] is a species of Dillenia native to China and tropical Asia.[3] It is found in stony river banks.[2]: 171
This species was one of the many first described by Linnaeus in the 10th edition of his Systema Naturae in 1759.[4]
It is an evergreen large shrub or small to medium-sized tree growing to 30 m tall, its trunk is crooked and irregular. The leaves are 15–36 cm long, with a conspicuously corrugated surface with impressed veins.[2]: 171 [5][6]
The flowers are large, 15–20 cm diameter with five white petals. They have two sets of stamens: outer straight stamens 13–15 mm long and inner bent yellow stamens 20–22 mm long.[2]: 171 [5][6]
Its fruits are large, round and greenish yellow consisting of 15 carpels together having a diameter of 5–12 cm. Each carpel has five seeds embedded in an edible but fibrous and glutinous pulp.[2]: 171 [5][6]
The name elephant apple comes from the fact that it produces a large hard edible fruit[5] which is accessible only to the megaherbivores in the wild like elephants. A study in the Buxa Tiger Reserve by ecologists Sekar & Sukumar has shown that Asian elephants appear to have a particular fondness for the fruits of D. indica, and are hence an important seed disperser for this tree. With the prospect of extinction of the elephants this tree has developed a back-up system, whereby its hard fruits that were only accessible to megaherbivores, slowly soften on the forest floor through the dry season to allow access to successively smaller animals such as macaques, rodents and squirrels. Seeds from both old and soft fruits are able to germinate well, enabling the persistence of this tree to be independent of the survival of its major megaherbivore disperser.[7]
The fruit pulp is sour and used in Indian cuisine in curries, jam (ouu khatta), and jellies.[5]
Because it is a main source of food for elephants, monkeys and deer, collection of fruit from the core areas of the forest is prohibited. Commercial sale of the fruit is also prohibited, in an effort to help keep the food-chain system of the forest from dismantling totally.[8]
Its branches are used to make good firewood.[5][6]
Dillenia indica, commonly known as elephant apple: 171 or ou tenga, is a species of Dillenia native to China and tropical Asia. It is found in stony river banks.: 171
This species was one of the many first described by Linnaeus in the 10th edition of his Systema Naturae in 1759.
La hinda dilenio (Dillenia indica) aŭ ĉalta[1] estas foliarbo kun manĝeblaj fruktoj el la familio de la Dileniacoj (Dilleniaceae). La origina disvastigejo estas suda kaj sudorienta Azio, la specio ankaŭ estas kultivata en Okcidentaj Indioj.
La hinda dilenio estas ĝis 30 metrojn alta ĉiamverda foliarbo kun trunka diametro de ĝis 1,2 metroj. La arbo havas densan rondecan kanopeon kaj kelkfoje malgrandajn apogilradikojn. La ritidomo estas ruĝece bruna. La junaj branĉetoj estas brunaj kaj kovritaj de haroj.
La folioj staras alterne kaj longas 15 ĝis 40 cm. La folioj estas oblongaj kaj havas flugilojn. La folirando estas segildenta. La folisurfaco estas kalva kaj brile malhelverda.
La duseksaj floroj staras unuope ĉe la finoj de la branĉoj kaj havas diametron de 12 ĝis 20 centimetroj. La kvin sepaloj estas rondaj, 4 ĝis 6 cm longaj kaj 2 cm larĝaj, karnecaj kaj flave-verdaj. La petaloj estas blankaj, renverse ovformaj kaj 7 - 9 cm longaj kaj 5 – 7 cm larĝaj. Ili defalas jam tre frue. La stamenoj konsistas el du grupoj. La multnombraj eksteraj stamenoj longas ĉ. 15 cm kaj estas rektaj. La ĉ. 25 internaj stamenoj longas 20 cm. La blankaj stilusoj estas blankaj.
La agregataj fruktoj havas diametron de 10 ĝis 15 cm. Ili estas envolvitaj de la verdecaj, flavecaj aŭ oranĝecaj sepaloj. Ili ne havas arilon.
La kromosomo-nombro estas 2n = 24, 56 aŭ 52.
La natura hejmregiono estas Ĉinujo (provinco Junano), Hindujo kaj Srilanko, Tajlando, Vjetnamio, Indonezio kaj Malajzio. Tie la arbo troviĝas apud riveroj kaj ĝi estas kultivata en Hindujo, Srilanko, Malajzio, Indonezio, Filipinoj kaj la Okcidentaj Indioj.
La hinda dilenio (Dillenia indica) estas specio el la genro Dillenia en la familio de la Dileniacoj (Dilleniaceae). La specio estas unue priskibita de Carl von Linné 1753 en Species Plantarum: La sinonimoj estas Dillenia elliptica THUNB. kaj Dillenia speciosaTHUNB.
La fibraj-karnecaj, sukaj kaj acide aromaj sepaloj estas manĝeblaj. Ili estas kuiritaj kiel legomo. Oni povas fari el ili ĉatnion, dolĉaĵojn kaj saŭcojn kaj ĵeleon. La hinda dilenio ankaŭ estas uzata kiel ornamplanto.
La hinda dilenio (Dillenia indica) aŭ ĉalta estas foliarbo kun manĝeblaj fruktoj el la familio de la Dileniacoj (Dilleniaceae). La origina disvastigejo estas suda kaj sudorienta Azio, la specio ankaŭ estas kultivata en Okcidentaj Indioj.
La manzana del elefante (Dillenia indica) es una especie de planta en la familia Dilleniaceae.[1] Es nativo del sudeste de Asia, desde India, Bangladés y Sri Lanka hacia el este, y China (Yunnan) y Vietnam hacia el suroeste, y Tailandia, Malasia e Indonesia hacia el sur.[2]
Es un arbusto o árbol de hoja perenne, de pequeño a mediano tamaño que crece hasta una altura de 15 m. Las hojas son 15 a 36 cm de largo, con una superficie notablemente corrugada con venas impresas. Sus ramas se utilizan para producir una leña de buena calidad. Las flores son grandes y tienen un diámetro de 15-20 cm con cinco pétalos blancos y numerosos estambres amarillos. Sus frutos son grandes, redondos, de color amarillo verdoso, con muchas semillas, y son comestibles. El fruto es un agregado de 5-12 cm de diámetro compuesto de 15 carpelos, cada uno de los cuales contiene cinco semillas incrustadas en una pulpa fibrosa y comestible.[3][4]
La pulpa del fruto es amargo-agria y se utiliza en la cocina india en el curry y la mermelada (ouu khatta) y jaleas.[3] A menudo se mezcla con coco y especias para la preparación de salsas picantes. En Assam se utiliza ampliamente en dal y en la preparación de pescado.
En la India, no se cultiva comercialmente, pero se encuentra en estado silvestre en la región de Duars y Terai en las reservas forestales de Katha, Burihiding, Duarmara, Tarani, Dumduma, Nalni, Philobari, Takowani, Kakojan, Digboi, Bogapani y Upper Dihing. Como es uno de los principales alimentos para elefantes, monos y venados, se prohíbe la recolección de los frutos en las zonas núcleo de las reservas forestales. También se prohíbe las venta de la fruta, para evitar el desmantelamiento total de la cadena alimenticia de la selva.[5]
Sus nombres comunes incluyen elephant apple ("manzana de elefante") en inglés, owtenga (ঔটেঙা) en asamés, chalta (চালতা) en bengalí, ouu (ଓଉ) en Oriya.[6]
Dillenia indica fue descrita por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 1: 535. 1753.[1]
La manzana del elefante (Dillenia indica) es una especie de planta en la familia Dilleniaceae. Es nativo del sudeste de Asia, desde India, Bangladés y Sri Lanka hacia el este, y China (Yunnan) y Vietnam hacia el suroeste, y Tailandia, Malasia e Indonesia hacia el sur.
Dillenia indica, communément appelé baboul ou pomme d'éléphant ou chalta est une espèce d'arbustes de la famille des Dilleniaceae.
Elle est originaire d'Asie : Chine, Inde, Sri Lanka, Thaïlande, Viêt Nam, Indonésie et Malaisie.
Elle peut être utilisée comme arbuste ornemental. La pulpe de son fruit est aromatique. C'est une espèce riche en tannins pouvant servir de colorant.
Dillenia indica, communément appelé baboul ou pomme d'éléphant ou chalta est une espèce d'arbustes de la famille des Dilleniaceae.
Elle est originaire d'Asie : Chine, Inde, Sri Lanka, Thaïlande, Viêt Nam, Indonésie et Malaisie.
Elle peut être utilisée comme arbuste ornemental. La pulpe de son fruit est aromatique. C'est une espèce riche en tannins pouvant servir de colorant.
Ukęśla indyjska (Dillenia indica) – gatunek rośliny z rodziny ukęślowatych (Dilleniaceae), pochodzący z Półwyspu Indyjskiego i Azji Południowo-Wschodniej[2].
Ukęśla indyjska (Dillenia indica) – gatunek rośliny z rodziny ukęślowatych (Dilleniaceae), pochodzący z Półwyspu Indyjskiego i Azji Południowo-Wschodniej.
Maçã-de-elefante, árvore-do-dinheiro, árvore da pataca, bolsa-de-pastor, dilênia, flor-de-abril ou fruta-cofre (Dillenia indica) é uma árvore de caule reto e grande copa, da família das dileniáceas. Suas flores são axilares ou terminais, solitárias, de cor amarela ou alva, aromáticas. O fruto é uma cápsula globosa, pêndula, indeiscente, de pericarpo duro e fino, e circulada pelo cálice, que se torna carnoso. Contém numerosas sementes, envoltas em polpa gelatinosa. As sépalas podem ser comidas cruas, cozidas ou em geléias e sorvetes; os frutos entram na composição do curry e de doces. Fornece madeira de cerne compacto e resistente, própria para construção naval. O imperador Dom Pedro I esconderia moedas nos frutos das árvores da pataca dos jardins do Palácio de Verão para brincar que ali nascia dinheiro. Podem ser facilmente encontradas em São Paulo, no Parque Previdência, no Parque do Ibirapuera ou em frente ao prédio de Engenharia Civil da Escola Politécnica da USP. Em Joinville SC, é conhecida como Coco de Adão, tem muitas arvores nas praças, é comum acidentes com este fruto, simplesmente cai na cabeça dos transeuntes.
Sinonímia botânica: Dillenia speciosa Thunb., Dillenia elongata Miq., Dillenia indica f. elongata (Miq.) Miq
"É adequada para o plantio em parques, eventualmente, utilizada também, inadequadamente, na arborização de ruas. Destaca-se pelo efeito ornamental das folhas, flores e frutos. Os grandes frutos são usados para fim medicinal"[1]
Maçã-de-elefante, árvore-do-dinheiro, árvore da pataca, bolsa-de-pastor, dilênia, flor-de-abril ou fruta-cofre (Dillenia indica) é uma árvore de caule reto e grande copa, da família das dileniáceas. Suas flores são axilares ou terminais, solitárias, de cor amarela ou alva, aromáticas. O fruto é uma cápsula globosa, pêndula, indeiscente, de pericarpo duro e fino, e circulada pelo cálice, que se torna carnoso. Contém numerosas sementes, envoltas em polpa gelatinosa. As sépalas podem ser comidas cruas, cozidas ou em geléias e sorvetes; os frutos entram na composição do curry e de doces. Fornece madeira de cerne compacto e resistente, própria para construção naval. O imperador Dom Pedro I esconderia moedas nos frutos das árvores da pataca dos jardins do Palácio de Verão para brincar que ali nascia dinheiro. Podem ser facilmente encontradas em São Paulo, no Parque Previdência, no Parque do Ibirapuera ou em frente ao prédio de Engenharia Civil da Escola Politécnica da USP. Em Joinville SC, é conhecida como Coco de Adão, tem muitas arvores nas praças, é comum acidentes com este fruto, simplesmente cai na cabeça dos transeuntes.
Sinonímia botânica: Dillenia speciosa Thunb., Dillenia elongata Miq., Dillenia indica f. elongata (Miq.) Miq
Чалта, или Дилле́ния инди́йская[1] (лат. Dillenia indica) — вечнозелёное дерево семейства Диллениевые, высотой до 15 м, происходящее из Юго-Восточной Азии, Индии и Шри-Ланки. Листья 15-36 см длиной, с рифлёной поверхностью и выделяющимися жилками. Цветки большие 15-20 см диаметром с белыми лепестками и многочисленными жёлтыми тычинками. Плод сложный, состоящий из 15 увеличенных в размерах плодолистиков, содержащих по 5 семян и окружающих их сильно разросшихся мясистых чашелистиков. Диаметр плода варьирует от 5 до 12 см. Фруктовая мякоть съедобна и широко используется в индийской кухне. Из неё приготавливают карри, джемы и желе.
Чалта, или Дилле́ния инди́йская (лат. Dillenia indica) — вечнозелёное дерево семейства Диллениевые, высотой до 15 м, происходящее из Юго-Восточной Азии, Индии и Шри-Ланки. Листья 15-36 см длиной, с рифлёной поверхностью и выделяющимися жилками. Цветки большие 15-20 см диаметром с белыми лепестками и многочисленными жёлтыми тычинками. Плод сложный, состоящий из 15 увеличенных в размерах плодолистиков, содержащих по 5 семян и окружающих их сильно разросшихся мясистых чашелистиков. Диаметр плода варьирует от 5 до 12 см. Фруктовая мякоть съедобна и широко используется в индийской кухне. Из неё приготавливают карри, джемы и желе.
第倫桃(學名:Dillenia indica),(英文名稱:Elephant Apple、Indian dillenia)[1],別稱擬琵琶、五椏果等[2][3][4],為五椏果科五椏果屬植物[1][5]。果肉含粘液果膠帶酸味,可製酸味飲料、果汁或果醬[2][3][4][6]。在印度,第倫桃果實的萼片可作蔬菜食用;在馬來西亞,其果實可加入咖喱,果肉則用於洗髮[7][8]。果肉亦有止咳、解熱之效;葉及樹皮可作收斂劑[3] ,葉的汁液可治禿頭,樹皮可治鵝口瘡[7][8]。第倫桃的葉因與枇杷叶相似,故而有拟枇杷的別稱[9]。第倫桃的果實外層包著肥厚的萼片,看似綠色的桃子,故而得名[2][3]。
第倫桃原產於中國、印度、馬來西亞、夏威夷等地,現分佈於中國、台灣、印度、斯里蘭卡、馬來西亞、中南半島、菲律賓及印尼爪哇等地,中國國內分佈於雲南南部,福建福州及廈門也有引種。喜生於山谷溪旁水濕地帶,土壤需排水好,喜高溫多濕環境,喜全日或半日照,耐旱,耐強風吹襲,不耐寒,生長適溫23-32攝氏度,板根具有抓地之效,不適合在鹼性土壤中生長,以肥沃壤土為佳,播種法繁殖。[4][6][10][11][12]
第倫桃是一種常綠半落葉中喬木植物,胸徑寬約1米,高約20-25米。樹皮平滑,紅褐色,呈大塊薄片狀脫落;嫩枝粗壯,披褐色柔毛;老枝無毛,有明顯的脫葉痕;小枝密生於主枝條末端。葉倒卵形或矩圓形,互生,薄革質,頂端近圓形,有長約1厘米的短尖頭,基部圓形或廣楔形,不等側,葉緣粗鋸齒或疏齒狀,表面皺摺,表面及背面初披柔毛,其後柔毛脫落,僅在背脈上有毛,長約15-40厘米,寬約6-14厘米;葉側脈平行,25-56對,脈間相隔5-8毫米,整齊而明顯,乾後表面及背面均突起;葉柄有狹窄的翅,基部稍擴大,長約5-7厘米;無托葉。花單生於近枝頂的葉腋內,直徑約12-20厘米;花梗粗壯披毛;萼片5枚,近圓形,肥厚肉質,外側披柔毛,直徑約3-6厘米,有時基部厚達1厘米;花瓣5枚,倒卵形,白色,長約7-9厘米;雄蕊發育完全,無退化雄蕊,外輪數目較多,內輪較少及比外輪長;花藥頂孔裂開,長於花絲;花柱線形,頂端向外彎;心皮16-20枚,胚珠於每心皮多個。果為漿果,圓球形,宿存萼片肥厚,稍增大,不開裂,甚為堅實,成熟時黃褐色,果肉含透明粘液,直徑約10-15厘米。種子腎臟形,壓扁,邊緣有毛,藏於透明粘液之果肉中。[3][4][6][10][11][12]
第倫桃(學名:Dillenia indica),(英文名稱:Elephant Apple、Indian dillenia),別稱擬琵琶、五椏果等,為五椏果科五椏果屬植物。果肉含粘液果膠帶酸味,可製酸味飲料、果汁或果醬。在印度,第倫桃果實的萼片可作蔬菜食用;在馬來西亞,其果實可加入咖喱,果肉則用於洗髮。果肉亦有止咳、解熱之效;葉及樹皮可作收斂劑 ,葉的汁液可治禿頭,樹皮可治鵝口瘡。第倫桃的葉因與枇杷叶相似,故而有拟枇杷的別稱。第倫桃的果實外層包著肥厚的萼片,看似綠色的桃子,故而得名。
ビワモドキ(Dillenia indica)は、インド、バングラディシュ、スリランカから中国雲南省、ベトナム、タイ王国、マレーシア、インドネシアにかけての南東アジアが原産のビワモドキ科の木である[1]。
常緑の大きな低木または小さな木で、高さは15mになる。葉は長さ15-36cmで、はっきりした波形の表面で、目立つ葉脈を持つ。枝は、良い薪の材料になる。花は直径15-20cmと大きく、5枚の白い花弁と多数の黄色い雄蕊を持つ。特徴的な丸い果実は大きく黄緑色で、種が多いが食用可能である。直径は5-12cmで、各々が5つの種を含む可食の繊維状パルプからなる15個の心皮が集合したものである[2][3]。
果実のパルプは酸味と苦味があり、インド料理でカレーやジャム、ゼリー等に用いられる[2]。また、しばしばココナッツやスパイスと混ぜてチャツネが作られる。特にアッサム州でダールや魚料理にも用いられる。
インドでは商業栽培はされておらず、各地の保護林等に自生する。ゾウ、サル、シカの主な食糧となるため、森林の中心部から果実を採取することは禁じられている。森林の食物連鎖を守るため、果実の販売も禁止されている[4]。この果実は、「ゾウのリンゴ」としても知られ、アッサム語ではowtenga (ঔটেঙা)、ベンガル語ではchalta (চালতা)、オリヤー語ではouu (ଓଉ)、チャクマ語では、Ooluと呼ばれる。
ビワモドキ(Dillenia indica)は、インド、バングラディシュ、スリランカから中国雲南省、ベトナム、タイ王国、マレーシア、インドネシアにかけての南東アジアが原産のビワモドキ科の木である。
常緑の大きな低木または小さな木で、高さは15mになる。葉は長さ15-36cmで、はっきりした波形の表面で、目立つ葉脈を持つ。枝は、良い薪の材料になる。花は直径15-20cmと大きく、5枚の白い花弁と多数の黄色い雄蕊を持つ。特徴的な丸い果実は大きく黄緑色で、種が多いが食用可能である。直径は5-12cmで、各々が5つの種を含む可食の繊維状パルプからなる15個の心皮が集合したものである。
果実のパルプは酸味と苦味があり、インド料理でカレーやジャム、ゼリー等に用いられる。また、しばしばココナッツやスパイスと混ぜてチャツネが作られる。特にアッサム州でダールや魚料理にも用いられる。
インドでは商業栽培はされておらず、各地の保護林等に自生する。ゾウ、サル、シカの主な食糧となるため、森林の中心部から果実を採取することは禁じられている。森林の食物連鎖を守るため、果実の販売も禁止されている。この果実は、「ゾウのリンゴ」としても知られ、アッサム語ではowtenga (ঔটেঙা)、ベンガル語ではchalta (চালতা)、オリヤー語ではouu (ଓଉ)、チャクマ語では、Ooluと呼ばれる。