dcsimg

Macaco rhesus ( Ossitan (apress 1500) )

fornì da wikipedia emerging languages

Lo Macaco rhesus[1] (Macaca mulatta), es una de las espècias de monard mai conegudas de l'Ancian mond.

Caracteristicas generalas

Es un macaco tipic, comun dins tot l'Afganistan, fins en Índia septentrionala e en China miègjornala. Los macacos rhesus arriban a una longor de 64 centimètres, amb une coa fina a 30 centimètres. Los mascles pesan en mejana 7,7 kg e las femnas 5,3 kg[2]. Son de color bruna a grisa e lor cara es rosada.

Animal de laboratòri

Aisit de far venir en captivitat, lo macaco rhesus foguèt sovent utilizat per de recercas medicalas o biologicas. En mai de las experiéncias sul sang, serviguèt dins las experiéncias plan conegudas del psicològ Harry Harlow dins los ans 1950 sus la privacion mairala. La NASA lança de macacas rhesus dins l'espaci pendent los ans 1950 e 60.

En genièr de 2000, lo rhesus es lo primièr primat clonat amb la naissença de Tetra. Genièr de 2001 viu la naissença d'ANDi, lo primièr primat transgenic. ANDi pòrta de gèns estrangièrs eissits d'una medusa.

Çò que sabèm del compòrtament salvatge del macaco rhesus ven dels estudis menats dins una colonia fondada sus l'illa de Cayo Santiago pel Centre de recerca caribèu suls primats de l'Universitat de Puerto Rico. I a pas cap predator sus aquela illa, e la preséncia umana i es autorizada pas que per las recercas scientificas.

Dins la natura

 src=
Un grop de rhesus dins un temple en Índia.

Abitant las zonas aridas e los terrens descobèrts, los macacos rhesus pòdon tanben se trapar dins las pradas, las regions boscosas e dins de regions montanhòlas fins a 2 500 mètres d'altitud. Se dich que son bons nadaires e aman o far. Los rhesus son coneguts per lor tendéncia a se desplaçar dels espacis rurals cap als sectors urbans, venent cercar las almòinas o la bordilhas dels umans. Venguèron de parasitas dins de zònas coma la vila de Nòva Delhi, per exemple, ont son percebut coma un risc possible per la seguretat e la santat publicas.

Vivent de jorn, los rhesus son tan terrèstres qu'arboricòls. Son gaireben totes erbivòrs e se noirisson de fuèlhas, d'agulhas de pins, de raices e s'escai d'insectes o d'animalòts. Aqueles monards devolopèron de pòchas de sèrvas dins lors gautas, que gardan de noiritura e fugisson per manjar çò trapat mai tard, quand son en seguretat.

Reproduccion

 src=
Femes e joves rhesus a Bharatpur (Rajasthan).

La gestacion dura en mejana 166,5 jorns (donadas presas sus 700 naissença viventas en captivitat ont las datas son seguras). Mai las femes son d'edat mai lors gestacions son longas e mai pesucs los pichons, los autres critèris coma lo sèxe del pichon, lo periòde de l'an o l'identitat pairala avent pas d'incidéncia sus la duretat de gestacion.

Organizacion sociala

Coma los autres macacos, los grops de rhesus comprenon de mascles e de femes. Lo grop pòt comptar fins a 180 individús mas la mejana se situa a une vintena. Las femes son 4 còp mendre que los mascles. L'ierarquia sociala es matriarcala (o matrilineària), lo reng de cadun depend de son ligam de parentat amb la feme dominanta. Lo sonh dels mai joves e la vigilància del territòri son partejats pels membres del grop. Se las femes son mai o mens placids, los mascles son mai turbulents. Los macacos rhesus son considerats coma de monards tarabastejaire. Lo monard que trapa de noiridura va normalament avertir lo grop per de crits especifics mas foguèt constatat que de joves o de dominats evitan d'o far se lor descobèrta es pas observada pel d'autres.

Abitat

Classificacion

De sosespècias de rhesus :

  • Macaca mulatta mulatta
  • Macaca mulatta villosa
  • Macaca mulatta vestita
  • Macaca mulatta lasiota
  • Macaca mulatta sanctijohannis
  • Macaca mulatta brevicauda

Eponimia

Lo macaco rhesus es subretot celèbre pel nom que donèt a un sistèma de grop sanguin, a causa d'una comunautat antigenica entre los globuls roges del monard e lo globuls roges umans.

Veire l'article principal Grop sanguin e l'article grop Rhasus.

Nòtas e referéncias

  1. Diversitat genetica e evolucion dels Gammaherpesvirinae dels primats.
  2. http://pin.primate.wisc.edu/factsheets/entry/rhesus_macaque

Bibliografia

  • Gerald MS, Waitt C, Little AC & Kraiselburd E, 2007. Females Pay Attention to Female Secondary Sexual Color: An Experimental Study in Macaca mulatta. International Journal of Primatology 28 : 1-7.
  • Matheson MD, 1999. Social Contact Following Severe Aggression in Rhesus Macaques (Macaca mulatta): A New Test of the Consolation Hypothesis. International Journal of Primatology 20 : 961-975.
  • Fooden J & Albrecht GH, 1999. Tail-Length Evolution in Fascicularis-Group Macaques (Cercopithecidae: Macaca). International Journal of Primatology 20 : 431-440.
  • Wenyuan Q, Yongzu Z, Manry D & Southwick CH, 1993. Rhesus monkeys (Macaca mulatta) in the Taihang mountains, Jiyuan county, Henan, China. International Journal of Primatology 14 : 607-621.
  • Bernstein IS, 1993. Seasonal influences on rhesus monkey (Macaca mulatta) behavior. International Journal of Primatology 14 : 383-403.
  • Silk J, Short J, Roberts J & Kusnitz J, 1993. Gestation length in rhesus macaques (Macaca mulatta). International Journal of Primatology 14 : 95-104.
  • Johnson RL, Malik I & Berman CM, 1991. Age- and dominance-related variation in feeding time among free-ranging female rhesus monkeys. International Journal of Primatology 12 : 337-356.
  • Deutsch JC & Lee PC, 1991. Dominance and feeding competition in captive rhesus monkeys. International Journal of Primatology 12 : 615-628.

Referéncias extèrnas

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Wikipedia authors and editors

Macaco rhesus: Brief Summary ( Ossitan (apress 1500) )

fornì da wikipedia emerging languages

Lo Macaco rhesus (Macaca mulatta), es una de las espècias de monard mai conegudas de l'Ancian mond.

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Wikipedia authors and editors

Rhesus macaque ( Scossèis )

fornì da wikipedia emerging languages

The rhesus macaque (Macaca mulatta) is ane o the best-kent species o Auld Warld puggies.

References

  1. Timmins, R. J.; Richardson, M.; Chhangani, A.; Yongcheng, L. (2008). "Macaca mulatta". IUCN Reid Leet o Threatened Species. Version 2016.2. Internaitional Union for Conservation o Naitur. Retrieved 5 January 2016.
  2. Groves, C. P. (2005). Wilson, D. E.; Reeder, D. M (eds.). Mammal Species of the World (3rd ed.). Baltimore: Johns Hopkins University Press. p. 163. OCLC 62265494. ISBN 0-801-88221-4.
  3. "Macaca mulatta". Integrated Taxonomic Information System.
licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Wikipedia authors and editors

Rhesus macaque: Brief Summary ( Scossèis )

fornì da wikipedia emerging languages

The rhesus macaque (Macaca mulatta) is ane o the best-kent species o Auld Warld puggies.

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Wikipedia authors and editors

Μακάκος ρήσος ( Grech modern (1453-) )

fornì da wikipedia emerging languages
 src=
Μακάκος ρήσος στο Οχυρό Άγκρα

Ο μακάκος ρήσος ή μακάκος ο μουλάττος (Macaca mulatta) είναι από τα γνωστότερα είδη πιθήκων του παλαιού κόσμου. Αναγράφεται ως ελάχιστης ανησυχίας στον κόκκινο κατάλογο των απειλούμενων ειδών της IUCN, λόγω της ευρείας του διασποράς, του εικαζόμενου μεγάλου πληθυσμού και της ανεκτικότητάς του σε ένα ευρύ φάσμα οικοτόπων. Είναι αυτόχθων της Νότιας, Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ασίας και έχει την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή όλων των μη ανθρώπινων πρωτευόντων, καταλαμβάνοντας μια μεγάλη ποικιλία υψομέτρων και οικοτόπων, από βοσκοτόπους σε ξηροτόπους και δασικές περιοχές, αλλά επίσης και κοντά σε ανθρώπινους οικισμούς.[1]

Η ονομασία «ρήσος» προέρχεται από τον μυθολογικό βασιλιά Ρήσο της Θράκης, ενός ελάσσονος χαρακτήρα στην Ιλιάδα. Ωστόσο, ο Γάλλος φυσιοδίφης Ζαν-Μπατίστ Ώντμπερ (Jean-Baptiste Audebert), ο οποίος ονομάτισε το είδος, ανέφερε ότι δεν έχει βαθύτερο νόημα.[2]

Παραπομπές

  1. Πρότυπο:Cite iucn
  2. Jaeger, E. (1972). A source-book of biological names and terms. Springfield, Illinois: Charles C. Thomas.
licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Συγγραφείς και συντάκτες της Wikipedia

Μακάκος ρήσος: Brief Summary ( Grech modern (1453-) )

fornì da wikipedia emerging languages
 src= Μακάκος ρήσος στο Οχυρό Άγκρα

Ο μακάκος ρήσος ή μακάκος ο μουλάττος (Macaca mulatta) είναι από τα γνωστότερα είδη πιθήκων του παλαιού κόσμου. Αναγράφεται ως ελάχιστης ανησυχίας στον κόκκινο κατάλογο των απειλούμενων ειδών της IUCN, λόγω της ευρείας του διασποράς, του εικαζόμενου μεγάλου πληθυσμού και της ανεκτικότητάς του σε ένα ευρύ φάσμα οικοτόπων. Είναι αυτόχθων της Νότιας, Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ασίας και έχει την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή όλων των μη ανθρώπινων πρωτευόντων, καταλαμβάνοντας μια μεγάλη ποικιλία υψομέτρων και οικοτόπων, από βοσκοτόπους σε ξηροτόπους και δασικές περιοχές, αλλά επίσης και κοντά σε ανθρώπινους οικισμούς.

Η ονομασία «ρήσος» προέρχεται από τον μυθολογικό βασιλιά Ρήσο της Θράκης, ενός ελάσσονος χαρακτήρα στην Ιλιάδα. Ωστόσο, ο Γάλλος φυσιοδίφης Ζαν-Μπατίστ Ώντμπερ (Jean-Baptiste Audebert), ο οποίος ονομάτισε το είδος, ανέφερε ότι δεν έχει βαθύτερο νόημα.

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Συγγραφείς και συντάκτες της Wikipedia

Макаки-резус ( macédon )

fornì da wikipedia emerging languages

Макаки-резус е макаки со песочна боја (Macaca mulatta).

Карактеристики

Макакито-резус се долги 43-64 см, не сметајќи ја влакнестата опашка која е долга од 20 до 30 см и тешки се 4,5 и 11 кг. Се хранат со овошје, семки, корења, растенија и инсекти. Се сметаат за свети во некои делови на Индија. Издржливи во заробеништво, високо интелегентни и итри, тие се многу добри миленици кога се мали, но можат да станат многу непријатни кога ќе пораснат. Се користат во медицинските истражувања. Определувањето на Рх (од резус) факторот во човечката крв вклучува реакција во крвта од овој вид.[3]

Наводи

  1. Groves, C. (2005). Wilson, D. E., & Reeder, D. M (уред.). уред. Mammal Species of the World (III издание). Baltimore: Johns Hopkins University Press. стр. 163. ISBN 0-801-88221-4. http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=12100551.
  2. Timmins, R. J., Richardson, M., Chhangani, A. & Yongcheng, L. (2008). Macaca mulatta. Црвен список на загрозени видови на МСЗП. Верзија 2008. Меѓународен сојуз за заштита на природата. конс. 4 January 2009. (англиски)
  3. Британика Енциклопедиски Речник. Топер, МТМ, 2005, Книга 8, стр. 84
licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Автори и уредници на Википедија

Макаки-резус: Brief Summary ( macédon )

fornì da wikipedia emerging languages

Макаки-резус е макаки со песочна боја (Macaca mulatta).

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Автори и уредници на Википедија

মলুৱা বান্দৰ ( Assamèis )

fornì da wikipedia emerging languages

মলুৱা বান্দৰ (ইংৰাজী: Rhesus Macaque) হ’ল, আটাইতকৈ বহুলভাৱে বিস্তৃত আৰু মানুহৰ সৈতে ওচৰ সম্পৰ্ক থকা এবিধ বান্দৰৰ প্ৰজাতি৷ ই যথেষ্ট বুদ্ধিমান বান্দৰ হিচাপে খ্যাত৷

দৈহিক গঠন

মলুৱা বান্দৰ আকাৰত অসমীয়া বান্দৰতকৈ অলপ সৰু৷ ইয়াৰ দেহটো মূগা বা মটীয়া ৰঙৰ আৰু মুখখন গুলপীয়া৷ পেটৰ বৰণ দেহৰ অন্যান্য অংশতকৈ অলপ পাতল৷ ইয়াৰ মূৰৰ নোমবোৰ দেহৰ নোমতকৈ তুলনামূলকভাৱে চুটি৷ উৰুৰ বৰণ অলপ মামৰে ধৰা ৰঙা বৰণৰ [3] মতাতকৈ মাইকী প্ৰাণীবোৰৰ আকাৰ কিছু সৰু৷

দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৪৭-৬৩ ছে: মি: আৰু ওজন প্ৰায় ৫-১১ কি: গ্ৰা:৷

বসতিস্থল তথা বিস্তৃতি

মলুৱা বান্দৰ উত্তৰ ভাৰত, বাংলাদেশ, পাকিস্তান, নেপাল, বাৰ্মা, থাইলেণ্ড, আফগানিস্তান, ভিয়েটনাম, দক্ষিণ চীন আদি দেশৰ নিগাজী বাসিন্দা (native)৷ এছিয়া মহাদেশৰ নানা প্ৰকাৰৰ অঞ্চল যেনে, ঘাঁহনি, শুস্ক অৰণ্য, আনকি পাহাৰীয়া অঞ্চল সমূহটো মলুৱা বান্দৰে নিজকে খাপ খুৱাই লৈ বসতি স্থাপন কৰিছে ৷ অন্যান্য প্ৰজাতি সমূহতকৈ অধিক খৰতকীয়া ভাৱে এই জন্তু বিধে মানৱ সমাজৰ নগৰীয়া সভ্যতাৰ লগত নিজকে খাপ খুৱাব পাৰিছে আৰু অধিক নিৰ্ভৰশীল হৈ পৰিছে ৷[4] মলুৱা বান্দৰৰ বাবে পানী অতি প্ৰয়োজনীয়, য'ত মলুৱা বান্দৰ থাকে তাত সাধাৰণতে পানীৰ উৎসৰ প্ৰাকৃতিক ভঁৰাল থাকে[5]

আচৰণ

মলুৱা বান্দৰে সাধাৰণতে জাক পাতি বা দল-বান্ধি বাস কৰে৷ ইহঁতে নিজৰ দলৰ বিচৰণ ভূমি (Home range) তে ফুৰা-চকা কৰে৷ এনে বিচৰণ ভূমিৰ পৰিধি ১ হেক্টৰৰ পৰা ৪০০ হেক্টৰলৈকে হ'ব পাৰে [6]৷ একোটা জাকত এটা কৈ দমনকাৰী মতা (alpha male) প্ৰাণীয়ে অন্য মতা প্ৰাণীবোৰক দমন কৰি ৰাখে৷ দমনকাৰী মতা প্ৰাণীয়ে নানা ধৰণৰ ভাবুকি প্ৰদৰ্শনেৰে যেনে গছৰ ডাল জোকৰা ইত্যাদি কামেৰে দলত নিজৰ স্হান অটুট ৰাখিবলৈ চেষ্টা কৰে ৷ এই প্ৰজাতিটৌ সাতোৰাটো পাৰ্গত৷ মলুৱা বান্দৰে স্হল তথা গছতো বাস কৰে৷ ই মূলত : তৃণভোজী , ফল-মূল, গছৰ গুটী, শিপা, বাকলি আদি খাই জীয়াই থাকে৷ ই ৯২ বিধ প্ৰজাতিৰ ভিন ভিন গছৰ পাত খোৱা দেখা যায়৷ অৱশ্যে বৈজ্ঞানিক অধ্যয়নৰ পৰা পোৱা তথ্য অনুসৰি মলুৱা বান্দৰে মাজে মাজে উইহাঁফলু, ফৰিং, পৰুৱা আদিও খাদ্য হিচাপে গ্ৰহণ কৰে৷ মলুৱা বান্দৰক মানুহে কৰা খেতি আৰু বাগিচাৰ ফচল খোৱাও দেখা যায়৷ মন্দিৰ বা জনবহুল অঞ্চলত বাস কৰা কিছুমান মলুৱা বান্দৰৰ জাকে মানুহে ৰন্ধা খাদ্যও খায়৷ শকান বতৰত ই দিনে ৩-৪ বাৰকৈ পানী খায়৷

বিভিন্ন ধৰণৰ মুখ-ভংগীমা, দেহৰ ভংগীমা আৰু মাতেৰে মলুৱা বান্দৰে পৰস্পৰে পৰস্পৰৰ লগত মত-বিনিময় কৰে বুলি জনা যায় [7]

প্ৰজনন

মাইকী মলুৱা বান্দৰে চাৰি বছৰমান বয়সৰ পৰা পোৱালী দিবলৈ আৰম্ভ কৰে আৰু ২৫ বছৰ বয়সলৈকে প্ৰজননক্ষম হৈ থাকে৷ ইয়াৰ আয়ুস সাধাৰণতে ২৯ বছৰ[8]

সংৰক্ষণ

ভাৰতীয় বন্যপ্ৰাণী সংৰক্ষণ আইনে মলুৱা বান্দৰক দুই নং তালিকাৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰিছে৷ মলুৱা বান্দৰ হত্যা বা ধৰা বা কিনা-বেচা কৰা আইনমতে দণ্ডনীয়৷ বৰ্তমান মলুৱা বান্দৰ আৰু মানুহৰ মাজত ঠায়ে ঠায়ে সমস্যাৰ সৃষ্টি হৈছে৷ ফলত মলুৱা বান্দৰৰ স্থিতি সংকটাপন্ন হৈ উঠিছে[9]

চিত্ৰ

তথ্যসূত্ৰ

  1. Groves, C. (2005). Wilson, D. E., & Reeder, D. M, eds. ed. Mammal Species of the World (3rd সম্পাদনা). প্ৰকাশক Baltimore: Johns Hopkins University Press. পৃষ্ঠা. 163. ISBN 0-801-88221-4. OCLC 62265494. http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=12100551.
  2. Timmins, R. J., Richardson, M., Chhangani, A., Yongcheng, L. (2008). "Macaca mulatta". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.4. International Union for Conservation of Nature. http://www.iucnredlist.org/apps/redlist/details/12554.
  3. "অসমৰ প্ৰাইমেট'-সৌম্যদ্বীপ দত্ত, নেচাৰ্চ বেকন
  4. Ciani, A. C. (1986). Intertroop Agonistic Behavior of a Feral Rhesus Macaque Troop in Ranging in Town and Forest Areas in India. Aggressive Behavior 12: 433−439. http://www.esploratore.com/files/resourcesmodule/@random44be4ac49f856/1153323855_Intertroop_Agonistic_Behavior_of_a_Feral_rhesus_Macaque_Troop_Ranging_in_Town_and_Areas_in_India.pdf.
  5. "অসমৰ প্ৰাইমেট'-সৌম্যদ্বীপ দত্ত, নেচাৰ্চ বেকন
  6. "অসমৰ প্ৰাইমেট'-সৌম্যদ্বীপ দত্ত, নেচাৰ্চ বেকন
  7. Maestripieri D. (1999) "Primate social organization, gestural repertoire size, and communication dynamics: a comparative study of macaque s". In: King BJ, editor. The origins of language: what nonhuman primates can tell us. Santa Fe (NM): School American Research Pr. p 55-77.
  8. Walker ML, Herndon JG (2008). "Menopause in nonhuman primates?". Biology of Reproduction খণ্ড 79 (3): 398–406. doi:10.1095/biolreprod.108.068536. PMID 18495681.
  9. "অসমৰ প্ৰাইমেট'-সৌম্যদ্বীপ দত্ত, নেচাৰ্চ বেকন

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Wikipedia authors and editors

মলুৱা বান্দৰ: Brief Summary ( Assamèis )

fornì da wikipedia emerging languages

মলুৱা বান্দৰ (ইংৰাজী: Rhesus Macaque) হ’ল, আটাইতকৈ বহুলভাৱে বিস্তৃত আৰু মানুহৰ সৈতে ওচৰ সম্পৰ্ক থকা এবিধ বান্দৰৰ প্ৰজাতি৷ ই যথেষ্ট বুদ্ধিমান বান্দৰ হিচাপে খ্যাত৷

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Wikipedia authors and editors

માકડું ( Gujarati )

fornì da wikipedia emerging languages
 src=
પાણીમાં તરતું માકડાનું બચ્ચું

માકડું (હિંદી: मर्कट, અંગ્રેજી: RHESUS MACAQUE, સંસ્કૃત: मर्कटः) એક પ્રકારનું વાંદરું છે. આ લાલ મોઢાવાળો વાંદરો અધિકતર મર્કટ નામે પણ પ્રસિદ્ધ છે. માનવવસ્તીથી દૂર રહેનાર આ વાંદરો કોઈક વાર માનવવસ્તીની આસપાસ પણ જોવા મળતો હોય છે.[૧] આ માકડાનાં રૂધિરમાં 'રિસસ' નામનું એક રોગપ્રતિકારક દ્રવ્ય (એન્ટિજન) વહેતું હોય છે. આ દ્રવ્ય પરથી તેનુ 'રિસસ મેકક' એવું અંગ્રેજી નામ પડ્યું છે. પ્રાકૃતિક અવસ્થામાં એનું ૪-૧૫ વર્ષનું આયુષ્ય હોય છે. જ્યારે બંધનાવસ્થામાં અનુમાનિત ૨૫ વર્ષ તે જીવી શકે છે. આ માકડા એ વિશ્વભરનાં તમામ 'પ્રાઇમેટ્સ્'માં સૌપ્રથમ રોકેટ દ્વારા અવકાશયાત્રા કરી છે.[૨]

શરીર

 src=
આંધ્રપ્રદેશીય માકડું

માકડાની ઊંચાઈ સામાન્યપણે ૫૦ થી ૬૦ સેન્ટિમીટરની હોય છે. નર માદા કરતાં બમણાં મોટા હોય છે, એ આ માકડા પ્રજાતિની વિશિષ્ટતા છે. ૨૦થી ૨૫ વર્ષનું આયુષ્ય ભોગવતાં આ માકંડા વર્ષમાં બે વખત બચ્ચાંને જન્મ આપે છે. તેઓનાં પ્રજનનનો સમયગાળો સામાન્યપણે અનિશ્ચિત હોય છે, પરંતુ એ સમયગાળો માર્ચ અને જૂનની વચ્ચે ગણવામાં આવે છે. [૩] [૪] ઉત્તર ભારતમાં મળતાં હનુમાન કદનાં વાંદરા કરતાં આ વાંદરાનું કદ નાનું હોય છે અને રંગ ભૂખરો લાલ હોય છે. તેનાં મુખનો રંગ લાલ હોય છે, જ્યારે પૂંછડીનો રંગ નારંગી હોય છે. પાછળ તરફ વળેલા કપાળ પરના વાળ વચ્ચે પાંથી જોવા મળે છે. આ માકડાની પૂંઠની નીચેનો ભાગ પણ લાલ કે નારંગી રંગનો હોય છે. તેની પૂંછડી ટૂંકી હોય છે, જે મોટા ભાગે ઊભી જ રાખતા હોય છે. તેઓની ચામડી લાલ પડતાં કથ્થાઈ રંગની હોય છે. તેઓ પાણીમાં ખુબ જ ઉત્તમપણે તરી શકે છે.

આહાર

આ માકડાઓ મિશ્રાહારી હોય છે. તેઓ ફળ-ફૂલ કે પાંદડાં સિવાય જીવડાં, ઈયળો અને કરોળિયાનો પણ આહાર કરે છે. તેઓ અત્યંત ઝડપથી ભોજન કરી શકે છે. આવશ્યકતા જણાતાં તેઓ તેમનાં મુખમાં કોથળી જેવી એક વિશેષ જગ્યામાં પોતાના આહારને સંગ્રહી પણ શકે છે.

સ્થાન

માકડાઓ મુખ્યતયા ડુંગરાળ વિસ્તારોમાં વધું જોવા મળે છે. ડાંગ, શૂલપાણેશ્વર, વાંસાદ, રતનમહાલ ઇત્યાદિ દક્ષિણ ગુજરાતના ડુંગરાળ વિસ્તારોમાં વધુ જોવા મળે છે. તેઓ અમુકવાર મનુષ્ય વિસ્તારમાં જોવા મળે છે. સમૂહમાં રહેતા આ માકડા પ્રગાઢ વન્યપ્રદેશોમાં નિવાસ કરતાં નથી. વનની સમીપ સ્થિત ખુલ્લા વિસ્તારો અને માનવ વસ્તીની નજીક રહેવું તેમને ગમે છે. મદારીઓ પહેલાં આ માકડાઓનાં ખેલ નગરોમાં કરતાં. પરંતુ તે ખેલ પર સરકારી પ્રતિબંધ હોવાથી હવે એ માકડા સરળતાથી નગરોમાં દેખાતાં નથી. કેટલાક ધાર્મિક સ્થળોની આર-પાસ શ્રુદ્ધાળુઓ દ્વારા અપાતા ખાદ્યપદાર્થોને કારણે એવાં વિસ્તારોમાં માકડાની વસ્તીમાં વધારો જોવા મળે છે. અતઃ માનવથી તેમનો ભય દૂર પણ થયો છે. અતઃ ક્યારેક તો હિંમતપૂર્વક હાથમાંથી ચીજ-વસ્તુઓ ઝૂંટવી પણ જતાં તેઓ ભય ખાતાં નથી.

વર્તણૂક

આ વાંદરૂં ટોળામાં રહે છે,જેમાં સૌથી મોટો નર વાંદરો સરદાર તરીકે રહે છે. નર માકડાઓની વચ્ચે નેતૃત્વ માટે વારંવાર લડાઈઓ થતી રહે છે. સંઘર્ષમાં વિજયી નર નેતૃત્વા કરતો હોય છે. તે નેતૃત્વ કરનાર નરને અંગ્રજી માં 'આલ્ફા' કહેવાય છે.[૫] સમૂહમાં અન્ય નરનાં બચ્ચા હોય તો તેમને નવો પ્રભુત્વ ધરાવતો નર મારી પણ નાંખે છે. ટોળકીની બધી માદાઓ ઉપર આ નર સ્વાભાવિક પ્રભુત્વ ધરાવતો હોય છે. જંગલ કાંઠે તથા માનવવસ્તી નજીક ખોરાકની શોધમાં ફરે છે. ક્યારેક હનુમાન વાંદરા સાથે ટોળામાં પણ જોવા મળે છે. આ પ્રાણી તરવામાં પાવરધું હોય છે. પરસ્પર સંદેશાવ્યવહાર માટે ભિન્ન ભિન્ન ધ્વનિઓ નીકાળી એક બીજા સાથે સંપર્ક કરે છે. મોઢા, હાથપગ તથા શરીરનાં હલનચલન દ્વારા પણ તેઓ સંદેશા મોકલતા હોય છે.[૬]

વિશેષ

જૈવિક સંશોધનોમાં માકડાનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો હોય છે. એક સંશોધન અનુસાર માનવ અને માકડાનાં નવ્વાણું ટકા જીન્સ મળતાં આવે છે. લોહીની ઓળખમાં આર. એચ. ફેક્ટર હોય છે, આ તારણ માકડા પર કરેલા સંશોધન પરથી સિદ્ધ થયું હતું. આજ આર. એચ. ફેક્ટર દ્વારા લોહીનાં ગ્રુપની જાણ થાય છે.

આ પણ જુઓ

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
વિકિપીડિયા લેખકો અને સંપાદકો

માકડું: Brief Summary ( Gujarati )

fornì da wikipedia emerging languages
 src= પાણીમાં તરતું માકડાનું બચ્ચું

માકડું (હિંદી: मर्कट, અંગ્રેજી: RHESUS MACAQUE, સંસ્કૃત: मर्कटः) એક પ્રકારનું વાંદરું છે. આ લાલ મોઢાવાળો વાંદરો અધિકતર મર્કટ નામે પણ પ્રસિદ્ધ છે. માનવવસ્તીથી દૂર રહેનાર આ વાંદરો કોઈક વાર માનવવસ્તીની આસપાસ પણ જોવા મળતો હોય છે. આ માકડાનાં રૂધિરમાં 'રિસસ' નામનું એક રોગપ્રતિકારક દ્રવ્ય (એન્ટિજન) વહેતું હોય છે. આ દ્રવ્ય પરથી તેનુ 'રિસસ મેકક' એવું અંગ્રેજી નામ પડ્યું છે. પ્રાકૃતિક અવસ્થામાં એનું ૪-૧૫ વર્ષનું આયુષ્ય હોય છે. જ્યારે બંધનાવસ્થામાં અનુમાનિત ૨૫ વર્ષ તે જીવી શકે છે. આ માકડા એ વિશ્વભરનાં તમામ 'પ્રાઇમેટ્સ્'માં સૌપ્રથમ રોકેટ દ્વારા અવકાશયાત્રા કરી છે.

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
વિકિપીડિયા લેખકો અને સંપાદકો

செம்முகக் குரங்கு ( tamil )

fornì da wikipedia emerging languages

செம்முக மந்தி (அல்லது செம்முகக் குரங்கு) (Rhesus macaque, Macaca mulatta, அல்லது Rhesus monkey), என்பது உலகின் பழமையான குரங்கு வகைகளில் ஒன்று. இவற்றின் பரந்த பரம்பல் அடிப்படையில், அச்சுறுத்தலுக்கு உள்ளாகி இருக்கும் உயிரினங்களின் சிவப்புப் பட்டியலில் தீவாய்ப்புக் கவலை குறைந்த இனமாக அடையாளம் காணப்பட்டுள்ளது. தெற்காசியா, மத்திய ஆசியா மற்றும் தென்கிழக்கு ஆசியா ஆகிய பகுதிகளில், புல்வெளி, வறண்ட மற்றும் காட்டுப் பகுதிகளில் வாழ்கின்றன. அத்துடன் மனிதக் குடியேற்றங்களுக்கு நெருக்கமான இடங்களில் வசிக்கின்றன.[2]

இலக்கியத்தில்

பனிவரை நிவந்த பாசிலைப் பலவின் கனிகவர்ந் துண்ட கருவிரற் கடுவன் செம்முக மந்தியொடு சிறந்துசேண் விளங்கி மழைமிசை யறியா மால்வரை யடுக்கத்துக் (புறநானூறு 200)

கடுந்தெறல் இராமன் உடன்புணர் சீதையை வலித்தகை அரக்கன் வௌவிய ஞான்றை நிலஞ்சேர் மதரணி கண்ட குரங்கின் செம்முகப் பெருங்கிளை இழைப்பொலிந்தாஅங்கு அறாஅ அருநகை இனிது பெற்றிகுமே (புறநானூறு பாடல் 378)

கடுவன் முறியார் பெருங்கிளை அறிதல் அஞ்சிக் கறிவளர் அடுக்கத்தில் களவினில் புணர்ந்த செம்முக மந்தி செல்குறி கருங்கால் பொன்இணர் வேங்கைப் பூஞ்சினை (நற்றிணை 151)

ஆடு மகள் நடந்த கொடும் புரி நோன் கயிற்று அதவத் தீம் கனி அன்ன செம் முகத் துய்த் தலை மந்தி வன் பறழ் தூங்க (நற்றிணை 95)

வட்டக் கழங்கில் தாஅய்த் துய்த்தலைச் செம்முக மந்தி ஆடும் (அகநானூறு 241)

கருவிரற் செம்முக வெண்பற்சூன் மந்தி பருவிரலாற் பைஞ்சுனைநீர் தூஉய்ப்-பெருவரைமேற் றேன்றேவர்க் கொக்கு மலைநாட! வாரலோ வான்றேவர் கொட்கும் வழி (திணைமாலை நூற்றைம்பது)

சேற்றயல் மிளிர்வன கயலிள வாளை செருச்செய வோர்ப்பன செம்முக மந்தி ஏற்றையொ டுழிதரும் எழில்திகழ் சாரல் இடைச்சுர மேவிய இவர்வண மென்னே. (சம்பந்தர், முதல் திருமுறை)

கைம்மகவேந்திக் கடுவனொடு ஊடிக்கழைபாய் வான் செம்முக மந்தி கருவரையேறுஞ் சிராப்பள்ளி (சம்பந்தர், திருமுறை)

மேற்கோள்கள்

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
விக்கிபீடியா ஆசிரியர்கள் மற்றும் ஆசிரியர்கள்

செம்முகக் குரங்கு: Brief Summary ( tamil )

fornì da wikipedia emerging languages

செம்முக மந்தி (அல்லது செம்முகக் குரங்கு) (Rhesus macaque, Macaca mulatta, அல்லது Rhesus monkey), என்பது உலகின் பழமையான குரங்கு வகைகளில் ஒன்று. இவற்றின் பரந்த பரம்பல் அடிப்படையில், அச்சுறுத்தலுக்கு உள்ளாகி இருக்கும் உயிரினங்களின் சிவப்புப் பட்டியலில் தீவாய்ப்புக் கவலை குறைந்த இனமாக அடையாளம் காணப்பட்டுள்ளது. தெற்காசியா, மத்திய ஆசியா மற்றும் தென்கிழக்கு ஆசியா ஆகிய பகுதிகளில், புல்வெளி, வறண்ட மற்றும் காட்டுப் பகுதிகளில் வாழ்கின்றன. அத்துடன் மனிதக் குடியேற்றங்களுக்கு நெருக்கமான இடங்களில் வசிக்கின்றன.

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
விக்கிபீடியா ஆசிரியர்கள் மற்றும் ஆசிரியர்கள்

မျောက်စပ် ( birman )

fornì da wikipedia emerging languages

အရှေ့တောင် အာရှ၊ တောင်အာရှ နှင့် အရှေ့အာရှတွင် တွေ့ရလေ့ ရှိသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ၊ နီပေါနိုင်ငံ၊ မြန်မာနိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၊ တရုတ်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်း နှင့် ဆက်စပ်သော ဒေသများတွင် တွေ့ရတတ်သည်။

ရေကူးကျွမ်းကျင်ပြီး မိုင်ဝက်ခန့် ရေကူးနိုင်သည်။ သစ်ကိုင်းများ ပေါ်တွင် အနေနည်းပြီး မြေပြင်ပေါ်တွင် အနေများသည်။ ၃နှစ်မှ ၄နှစ်တွင် အရွယ်ရောက်သည်။ ၁၃၅ ရက် မှ ၁၄၅ ရက် အထိ ကိုယ်ဝန်ဆောင်သည်။ သဘာဝ တောတွင်း သက်တမ်းတွင် ၁၁ နှစ် အထိ နေပြီး တိရစ္ဆာန်ဥယျာဉ်များတွင် ၂၀ နှစ် အထိ နေထိုင်ကြသည်။

ကိုးကား

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
ဝီကီပီးဒီးယားစာရေးသူများနှင့်အယ်ဒီတာများ

မျောက်စပ်: Brief Summary ( birman )

fornì da wikipedia emerging languages

အရှေ့တောင် အာရှ၊ တောင်အာရှ နှင့် အရှေ့အာရှတွင် တွေ့ရလေ့ ရှိသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ၊ နီပေါနိုင်ငံ၊ မြန်မာနိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၊ တရုတ်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်း နှင့် ဆက်စပ်သော ဒေသများတွင် တွေ့ရတတ်သည်။

ရေကူးကျွမ်းကျင်ပြီး မိုင်ဝက်ခန့် ရေကူးနိုင်သည်။ သစ်ကိုင်းများ ပေါ်တွင် အနေနည်းပြီး မြေပြင်ပေါ်တွင် အနေများသည်။ ၃နှစ်မှ ၄နှစ်တွင် အရွယ်ရောက်သည်။ ၁၃၅ ရက် မှ ၁၄၅ ရက် အထိ ကိုယ်ဝန်ဆောင်သည်။ သဘာဝ တောတွင်း သက်တမ်းတွင် ၁၁ နှစ် အထိ နေပြီး တိရစ္ဆာန်ဥယျာဉ်များတွင် ၂၀ နှစ် အထိ နေထိုင်ကြသည်။

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
ဝီကီပီးဒီးယားစာရေးသူများနှင့်အယ်ဒီတာများ