Chi Mâm xôi (danh pháp khoa học: Rubus) là một chi lớn trong thực vật có hoa thuộc họ Hoa hồng (Rosaceae), phân họ Rosoideae. Tên gọi phổ biến cho các loài trong chi này là mâm xôi, ngấy, mắc hú, đùm đũm, đũm hương, phúc bồn tử, dâu rừng, v.v. Tuy nhiên, hiện tại chưa rõ là các tên gọi này có tương ứng với phân loại khoa học như đề cập dưới đây hay không. Phần lớn các loài có thân gỗ với gai nhọn giống như hoa hồng. Quả mâm xôi là dạng quả hợp của các quả hạch nhỏ.
Chi Rubus được cho là đã tồn tại từ khoảng 23,7 tới 36,6 triệu năm trước[3].
Các ví dụ về hàng trăm loài Rubus bao gồm:
Chi này cũng bao gồm hàng loạt các cây lai ghép, cả trong tự nhiên lẫn do con người tạo ra, chẳng hạn như Rubus × loganobaccus.
Chi Rubus là một chi rất phức tạp, cụ thể là trường hợp của phân chi Rubus, với các dạng đa bội, lai ghép và các dạng tiếp hợp vô tính ngẫu nhiên dường như thường xuyên xảy ra, làm cho phân loại loài với sự biến thiên lớn trong phân chi trở thành một trong những thách thức lớn đối với thực vật học hệ thống.
Các loài mâm xôi có số nhiễm sắc tể cơ sở là 7. Các dạng đa bội từ nhị bội (14 nhiễm sắc thể) tới thập tứ bội (98 nhiễm sắc tể) luôn tồn tại.
Một vài xử lý đã công nhận hàng chục loài cho mỗi cái mà các nhà thực vật học tương đối chuyên nghiệp từng coi là một loài tương đối biến thiên. Ngược lại, các loài trong các phân chi khác của chi Rubus nói chung là khác biệt, nhưng vẫn bị tranh cãi là chúng có phải một loài hay không, chẳng hạn như mâm xôi đỏ châu Âu và mâm xôi đỏ Mỹ là một loài hay hai. (Trong bài này, quan điểm 2 loài được tuân theo, với Rubus idaeus và R. strigosus đều được công nhận; nếu cghỉ coi là một loài thì tên gọi cũ hơn R. idaeus có ưu thế trong việc chọn tên khoa học cho loài nghĩa rộng.)
Các dữ liệu phân tử đã thực hiện việc phân loại lại dựa trên phân bố địa lý và số nhiễm sắc thể, nhưng các dữ liệu hình thái học như cấu trúc lá và thân cây lại dường như không tạo ra sự phân loại như kiểu của phát sinh loài[4]
Phân loại trong bài này công nhận 13 phân chi trong phạm vi chi Rubus, với phân chi lớn nhất (Rubus) được chia ra thành 12 đoạn. Các ví dụ được đưa ra cho từng đơn vị phân loại, nhưng còn nhiều loài không được đề cập tại đây.
A sign near this bush labeled it as a Rubus calycinoide
Lá của R. idaeus
Hoa của R. fruticosus
Chi Mâm xôi (danh pháp khoa học: Rubus) là một chi lớn trong thực vật có hoa thuộc họ Hoa hồng (Rosaceae), phân họ Rosoideae. Tên gọi phổ biến cho các loài trong chi này là mâm xôi, ngấy, mắc hú, đùm đũm, đũm hương, phúc bồn tử, dâu rừng, v.v. Tuy nhiên, hiện tại chưa rõ là các tên gọi này có tương ứng với phân loại khoa học như đề cập dưới đây hay không. Phần lớn các loài có thân gỗ với gai nhọn giống như hoa hồng. Quả mâm xôi là dạng quả hợp của các quả hạch nhỏ.
Chi Rubus được cho là đã tồn tại từ khoảng 23,7 tới 36,6 triệu năm trước.
Các ví dụ về hàng trăm loài Rubus bao gồm:
Rubus allegheniensis – mâm xôi Allegheny Rubus arcticus – mâm xôi Bắc cực Rubus armeniacus – mâm xôi Himalaya Rubus caesius – mâm xôi châu Âu Rubus canadensis – mâm xôi Canada Rubus chamaemorus Rubus coreanus - mâm xôi Triều Tiên Rubus cuneifolius – mâm xôi cát Rubus fruticosus tổ hợp – mâm xôi đen Rubus idaeus – mâm xôi đỏ châu Âu, phúc bồn tử Rubus leucodermis – mâm xôi vỏ trắng hay mâm xôi phương Tây Rubus occidentalis – mâm xôi đen Rubus odoratus – mâm xôi hoa Rubus parviflorus – mâm xôi Rubus pensilvanicus – mâm xôi Pennsylvania Rubus phoenicolasius – mâm xôi Rubus saxatilis – mâm xôi đá Rubus spectabilis – mâm xôi hồi Rubus strigosus – mâm xôi đỏ Mỹ Rubus ursinusChi này cũng bao gồm hàng loạt các cây lai ghép, cả trong tự nhiên lẫn do con người tạo ra, chẳng hạn như Rubus × loganobaccus.
Xem thêm: Danh sách côn trùng cánh vẩy phá hại mâm xôiMâm xôi là một loại trái cây ăn được mọc trên cây mâm xôi (Rubus fruticosus) hoặc từ một số giống cây lai tạp giữa cây đó và các cây khác trong chi Mâm xôi thuộc họ Rosaceae.
Thông thường trái cây màu đen không phải là quả mọng đúng nghĩa; về mặt thực vật học, nó được coi là quả tụ (xem quả), gồm có một quả hạch nhỏ.
Quả chứa các acid hữu cơ, chủ yếu là acid citric, malic, salycilic. Lá chứa tanin.
Quả có vị ngọt nhạt, tính bình, có tác dụng bổ can thận, giữ tinh khí, làm cường dương mạnh sức. Lá có vị se, có tác dụng hoạt huyết, thanh nhiệt, tán ứ tiêu viêm.
Raspberry ketone (RK) một hợp chất tự nhiên từ quả Mâm xôi, các hợp chất thơm chính trong Quả Mâm Xôi, hợp chất này đã được chứng minh là thúc đẩy việc đốt cháy chất béo hormon norepinephrine quan trọng để làm tăng chuyển hóa lipid, ngăn ngừa béo phì và tăng cường nỗ lực giảm cân bằng cách hỗ trợ cơ thể đốt cháy chất béo nhiều hơn. Thực hiện các tính chất chuyển hóa chất béo của nó vào chế độ ăn uống của bạn sẽ giúp bạn giảm mỡ ngay cả khi không làm thay đổi thói quen ăn kiêng của bạn. Ảnh hưởng của nó là mạnh và đã được hỗ trợ bởi một số nghiên cứu lâm sàng.
Theo các chuyên gia, axít ellagic chứa trong quả mâm xôi được chứng minh giúp giảm nguy cơ bị nhồi máu cơ tim, bằng cách loai trừ cholesterol xấu và giảm huyết áp. Ngoài ra, axít salicylic được tìm thấy trong quả mâm xôi còn giúp phòng chống chứng xơ vữa động mạch và bệnh tim.
Quả mâm xôi có thể giúp ngăn ngừa tình trạng tổn thương tế bào và gan. Các thành phần chứa trong loại quả này có tác dụng giúp ngăn chặn sự hình thành các mảng bám trên các thành của gan (gây ung thư gan), đồng thời giúp tiêu hủy chất béo trong gan.
Chất xeton chứa trong quả mâm xôi giúp cơ thể tăng cường sản xuất ra chất adinopectin, có tác dụng giúp kiểm soát mức đường huyết. Đó là lý do tại sao quả mâm xôi là sự lựa chọn tốt nhất cho những người bị bệnh tiểu đường type 2.
Nguồn chất chống oxy hóa và vitamin chứa trong quả mâm xôi giúp cho làn da căng và sáng bóng. Bên cạnh đó, chất xeton còn giúp giảm tác động của các gốc tự do gây hại lên cơ thể, giúp ngăn ngừa các dấu hiệu lão hóa da như nếp nhăn, đồi mồi. Đặc biệt nếu bạn thường xuyên sử dụng quả mâm xôi nghiền làm mặt nạ, còn mang lại nhiều lợi ích cho da mặt. Lưu ý: Mặc dù quả mâm xôi mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng chúng cũng có thể gây dị ứng. Đặc biệt, nếu bạn bị các vấn đề về tuyến giáp, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi ăn loại quả này.
Mâm xôi là một loại trái cây ăn được mọc trên cây mâm xôi (Rubus fruticosus) hoặc từ một số giống cây lai tạp giữa cây đó và các cây khác trong chi Mâm xôi thuộc họ Rosaceae.
Thông thường trái cây màu đen không phải là quả mọng đúng nghĩa; về mặt thực vật học, nó được coi là quả tụ (xem quả), gồm có một quả hạch nhỏ.
.jpg)
