L'abella fustera,[1] abella de la fusta, Xilocopa violeta o borinot negre (Xylocopa violacea) és una espècie d'himenòpter de la família Apidae comuna als Països Catalans i a gran part d'Europa. El seu nom comú al·ludeix al fet que fa els seus nius en la fusta en descomposició.
És un dels himenòpters més grans d'Europa (de 2,5 a 3 cm de llargada); els adults fan una envergadura alar de fins a 5 cm. El cos és completament negre, amb reflexos metàl·lics blaus i cobert de pèls. Les ales són translúcides i membranoses. Els reflexos metàl·lics poden fer que es confongui amb un coleòpter.
Femella de X. violacea prenent nèctar d'una flor de Phlomis viscosa
Els imagos apareixen al final de l'estiu, i són solitaris. El seu vol és ràpid. S'alimenten de nèctar de moltes flors.
Malgrat no alimentar-se de fusta, les seves mandíbules els permeten construir un niu amb diverses galeries paral·leles que desemboquen en una obertura única. En les galeries es desenvolupen les larves. A la primavera ponen unes dotzenes d'ous i després de l'eclosió, les larves s'alimenten d'una barreja de pol·len i nèctar posat per les femelles. Les larves desenvolupades fan de dos a tres centímetres de llarg.
La femella té un fibló però no és gens agressiva. Sembla que aquesta espècie està en augment potser per l'escalfament global.
L'abella fustera, abella de la fusta, Xilocopa violeta o borinot negre (Xylocopa violacea) és una espècie d'himenòpter de la família Apidae comuna als Països Catalans i a gran part d'Europa. El seu nom comú al·ludeix al fet que fa els seus nius en la fusta en descomposició.
Tømrerbien (Xylocopa violacea) er et insekt i bifamilien. Den bebor træværk eller træer og har derfor navnet tømrerbi eller træbi.
Tømrerbien (Xylocopa violacea) er et insekt i bifamilien. Den bebor træværk eller træer og har derfor navnet tømrerbi eller træbi.
Die Große Blaue Holzbiene, auch Blauschwarze oder Violettflügelige Holzbiene (Xylocopa violacea), ist eine Biene aus der Gattung der Holzbienen (Xylocopa) innerhalb der Familie der Apidae. Die Art ist auf Grund ihres Wärmeanspruchs in Kombination mit geeigneten Nistmöglichkeiten in Deutschland in der Roten Liste gefährdeter Arten auf der Vorwarnliste geführt (Kategorie V). In manchen Bundesländern war sie, wie auch in der Schweiz, als gefährdet und zum Teil, wie etwa in Baden-Württemberg, sogar als „stark gefährdet“ eingestuft worden. Seit den Erhebungen im Rahmen des Stuttgarter Wildbienen-Katasters hat sich diese Kategorisierung jedoch als unbegründet erwiesen.
Mit 20 bis 28 Millimeter Körperlänge zählen die Tiere zu den größten Vertretern der Bienen in Mitteleuropa. Ihr Körper ist tiefschwarz und hat eine hummelähnliche Erscheinung, der ansonsten blauschwarze Thorax ist am Rücken grau gefärbt. Auch die Flügel sind sehr dunkel und weisen einen auffälligen blauen Schiller auf. Der Körper ist relativ kurz behaart. Die Weibchen können in Mitteleuropa im Feld nicht von Xylocopa valga unterschieden werden. Die ähnlichen Männchen weisen einen braunroten Ring vor der etwas abgeknickten Fühlerspitze auf und können damit gut bestimmt werden. In Südeuropa kann die Art mit mehreren ähnlichen Arten der Gattung verwechselt werden.
Mit bläulich schillernden Flügeln auf der Blüte eines Winterlings im Februar in Berlin.
Ansicht von schräg rechts hinten mit Einblick in Krypten des Metathorax voller offenbar phoretischer Milben-Nymphen
Die Art kommt in Süd- und Mitteleuropa bis in Höhen von rund 740 Meter vor. In Mitteleuropa war ihr Auftreten früher auf wärmebegünstigte Lebensräume beschränkt. Dort tritt die Art mitunter häufig auf; ansonsten wird sie selten gemeldet. Inzwischen ist die Art in Deutschland in tieferen Lagen weit verbreitet. Dabei stammen die Erstnachweise aus Norddeutschland fast immer aus Siedlungen und Gärten, erst später tritt sie auch in der freien Landschaft auf, wobei höhere Mittelgebirgslagen bis heute gemieden werden.[1] Die Art konnte, etwa seit 2005, auch in Niedersachsen nachgewiesen werden, wobei heute Funde aus fast allen Landesteilen vorliegen.[2] In Sachsen ist sie bisher vor allem im Elbtal und im Großraum Leipzig zu finden.[3] Im Mittelmeerraum ist die Große Holzbiene eine der häufigsten Bienenarten. Sie besiedelt sonnige Lebensräume mit ausreichend mürbem Totholz als Nistmöglichkeit, insbesondere Gärten und Streuobstwiesen am Rande von menschlichen Siedlungen. In Mitteleuropa fliegt die Art ab August und nach der Überwinterung von März bis Juli.
Die Paarung erfolgt im Frühjahr, nachdem beide Geschlechter überwintert haben. Als Einsiedlerbiene beginnt jedes Weibchen im April/Mai mit dem Anlegen ihrer Niststätte in Totholz. Die Trennwände zwischen den Brutzellen bestehen aus einer Mischung aus Speichel und Holzspänen. Die Weibchen ernähren sich und ihre Entwicklungsstadien vom Nektar und Pollen verschiedener Blüten wie etwa von Lippenblütlern, Korbblütlern, Raublattgewächsen und Schmetterlingsblütlern. Im Frühjahr ist diese auffällige Biene ein regelmäßiger Besucher an den wohlriechenden Blütentrauben von Wisteria (Wisteria ssp.). Unter den Besuchern der Blüten werden Holzbienen als die einzig „legitimen“ angesehen, da sie durch Gewicht und Kraft und mit ihrem langen Rüssel von vorn an den Nektar gelangen und dabei als Bestäuber wirken und nicht wie andere Insekten seitlich den Kelch durchbeißend "Nektarraub" betreiben. Vorkommen der Großen Holzbiene lassen sich auch zuverlässig durch Muskatellersalbei (Salvia sclarea) zur Blütezeit im Juni–August anlocken. Aufgrund ihrer Größe kann sie den raffinierten „Schlagbaum“-Bestäubungsmechanismus dieser Pflanze bedienen und damit eine Bestäubung sicherstellen.[4] Die Entwicklungszeit vom Ei bis zum fertig ausgewachsenen Tier beträgt zirka 10 Wochen.[5]
Die Große Blaue Holzbiene, auch Blauschwarze oder Violettflügelige Holzbiene (Xylocopa violacea), ist eine Biene aus der Gattung der Holzbienen (Xylocopa) innerhalb der Familie der Apidae. Die Art ist auf Grund ihres Wärmeanspruchs in Kombination mit geeigneten Nistmöglichkeiten in Deutschland in der Roten Liste gefährdeter Arten auf der Vorwarnliste geführt (Kategorie V). In manchen Bundesländern war sie, wie auch in der Schweiz, als gefährdet und zum Teil, wie etwa in Baden-Württemberg, sogar als „stark gefährdet“ eingestuft worden. Seit den Erhebungen im Rahmen des Stuttgarter Wildbienen-Katasters hat sich diese Kategorisierung jedoch als unbegründet erwiesen.
Xylocopa violacea, the violet carpenter bee,[1] is the common European species of carpenter bee, and one of the largest bees in Europe. It is also native to Asia.
Like most members of the genus Xylocopa, it makes its nests in dead wood. It is not particularly aggressive, and will attack only if forced to.
The range of Xylocopa violacea extends from Europe eastward across Asia as far as central China, restricted to latitudes above 30 degrees. In India, any all-black species of Xylocopa are referred to by the common name "bhanvra" (or "bhomora" - ভোমোৰা - in Assamese), and reports and sightings of bhanvra are commonly misattributed to this species; however, this species is found only in the northern regions of Jammu and Kashmir and Punjab. Most sightings refer to any of several other common black Xylocopa, such as X. nasalis, X. tenuiscapa, or X. tranquebarorum.[2]
In 2006, Xylocopa violacea was reported from Cardigan, Wales. In 2007, it was found breeding for the first time in England, in Leicestershire. This follows a northwards expansion of its range in France, Germany, and the Channel Islands. In 2010 it was recorded in Northamptonshire and Worcestershire.[3]
Violet carpenter bees hibernate over winter and they emerge in the spring, usually around April or May. Hibernation is undertaken by the adults in wood where there are abandoned nest tunnels. In the late spring or early summer, they may be seen around searching for mates and suitable nesting sites. After mating, the gravid females bore tunnels in dead wood, which is where the name "carpenter bee" comes from, although old nest tunnels may be used.
Like other solitary bees, the female creates the nest alone. The eggs are laid within a series of small cells, each of which is supplied with a pollen ball for the larvae to feed upon. The adults emerge in late summer then hibernate until the following year.[4]
In Barcelona
On a wild thistle in the Cévennes National Park, France
Xylocopa violacea, the violet carpenter bee, is the common European species of carpenter bee, and one of the largest bees in Europe. It is also native to Asia.
Like most members of the genus Xylocopa, it makes its nests in dead wood. It is not particularly aggressive, and will attack only if forced to.
El abejorro carpintero europeo (Xylocopa violacea) es una especie de himenóptero apócrito de la familia Apidae.[1] Es una abeja carpintera muy común en Europa central y meridional, incluyendo la península ibérica.[2]
Es de gran tamaño, cuerpo peludo y color negro; las alas tienen reflejos azules y violeta característicos. Los machos tienen una envergadura alar máxima de 4cm y las hembras de 5cm y una longitud de 3 a 4cm. La hembra tiene aguijón pero no es agresiva.
Se alimenta de polen y néctar que recolecta visitando flores diversas, por lo que es un excelente polinizador. Construye nidos en la madera perforándola con sus mandíbulas, donde excava varias galerías paralelas que desembocan en una abertura única. En la primavera deposita una docena de huevos. Tras la eclosión, las larvas se alimentan de una mezcla de polen y néctar depositados por la hembra en el nido. Las larvas desarrolladas miden entre 2 y 3 cm de longitud. Los adultos emergen a fines del verano y pasan el invierno en el estadio adulto.[3][4]
En la imagen de la derecha se puede observar uno de los nidos que realiza la hembra.
El abejorro carpintero europeo (Xylocopa violacea) es una especie de himenóptero apócrito de la familia Apidae. Es una abeja carpintera muy común en Europa central y meridional, incluyendo la península ibérica.
Abeille perce-bois, Abeille charpentière
Le xylocope violet[1] (Xylocopa violacea) est une espèce d'insectes hyménoptères de la famille des Apidae. Il s'agit en Europe d'une espèce commune d'abeille charpentière et une des plus grandes espèces d'abeille.
Il porte différents noms vernaculaires : abeille perce-bois[1], abeille xylocope[1], abeille charpentière, xylocope violacé, xylocope ronge-bois[2].
Les adultes, massifs, mesurent jusqu'à trois centimètres et cinq centimètres d'envergure. Le corps, entièrement noir, avec des reflets bleu métallique, est couvert de poils. Les ailes membraneuses sont translucides mais foncées, leur couleur allant du brun-cramoisi au violet. Le mâle se reconnaît par la présence de deux articles orange à roses près de l'extrémité des antennes[3].
La grande taille, la couleur sombre et le bourdonnement très sonore lors du vol peuvent faire confondre cette abeille avec un bourdon, dont elle se distingue par ses reflets métalliques qui peuvent la faire passer pour un coléoptère. Une confusion est également possible avec le Chalicodome des murailles, mais cette abeille maçonne est plus petite et devenue rarissime[4].
Après la diapause hivernale, les imagos émergent dès la fin de l'hiver, ce qui fait de cette espèce une des premières abeilles solitaires à redevenir actives au printemps dont elle est une messagère[4]. Leur vol est rapide et très bruyant. Nectarivores, ils butinent principalement sur les légumineuses et sur les labiées, avec une nette préférence pour les genres Lavandula, Salvia, Acanthus mollis Lathyrus et Wisteria[3].
Bien qu'ils ne soient pas xylophages, leurs robustes mandibules leur permettent de construire leur nid dans du bois ; il se compose de plusieurs galeries parallèles débouchant sur une ouverture unique[5]. Ces galeries peuvent contenir des logettes pour le développement des larves : au printemps, quelques dizaines d'œufs y sont pondus (un par logette), et après éclosion, les larves se nourrissent d'un mélange de pollen et de nectar, déposé par la femelle dans chaque logette lors de la ponte. Les larves, blanc cassé, mesurent de deux à trois centimètres.
Habituellement, elles s'attaquent au bois tendre ou vermoulu.
Leur nombre semble augmenter. Selon Martine Rebetez, climatologue à l'Institut fédéral de recherches WSL, cette augmentation soudaine de leur population serait due au réchauffement climatique[6].
Il est capable de creuser une galerie dans une pièce de charpente en chêne traité. Cette galerie se termine par un volume suffisant pour faire apparaître une nichée d'une dizaine d'individus. Cet insecte prend soin de fermer l'entrée du nid par une petite boule qui ressemble à du coton. Ils représentent un risque pour les charpentes. On repère les nids par la présence de petits tas de copeaux au sol à l'aplomb des nids.
La femelle possède un dard mais n'est absolument pas agressive.
Une carte de la répartition géographique (France, Luxembourg, Belgique, 2007) est visible page 475 du document[7]. Une autre carte de répartition est visible sur le site Atlas des hyménoptères[8].
Abeille perce-bois, Abeille charpentière
Le xylocope violet (Xylocopa violacea) est une espèce d'insectes hyménoptères de la famille des Apidae. Il s'agit en Europe d'une espèce commune d'abeille charpentière et une des plus grandes espèces d'abeille.
Il porte différents noms vernaculaires : abeille perce-bois, abeille xylocope, abeille charpentière, xylocope violacé, xylocope ronge-bois.
L'ape legnaiola (Xylocopa violacea Linnaeus, 1758) è un insetto dalla livrea nero-viola cangiante, appartenente alla famiglia Apidae, diffusa nell'Europa centro-meridionale. Spesso è erroneamente chiamata col nome di bombo nero o, anche, di calabrone nero.
È un'ape solitaria lunga 2,5–3 cm, dal volo rapido e piuttosto rumoroso.
Il corpo è di colore nero con riflessi violacei, pubescente. Le ali sono di colore viola cangiante. Il penultimo ed il terzultimo articolo delle antenne dei maschi sono di colore arancione. È dotata di un robusto pungiglione. L'uso del pungiglione non determina, così come in molti altri apoidei, la morte dell'insetto, a meno della frantumazione dello stesso durante l'attacco. Peraltro è poco aggressiva.
Europa centro-meridionale.
È uno dei primi imenotteri a comparire subito dopo l'inverno, lo aiutano a entrare in attività così presto la pubescenza e anche il colore nero. Si nutre di nettare e polline raccolto prevalentemente su fiori delle Lamiaceae.
La femmina depone le uova in gallerie scavate nel legno tenero (marcescente o meno), formando cellette separate da diaframmi; ogni celletta ospiterà un singolo uovo e una riserva di polline e nettare.
Essendo apoidei solitari, raramente causano seri danni al legno in opera anche se non è infrequente vederle ronzare attorno alle vecchie travi di edifici rurali. È sufficiente un trattamento protettivo impregnante sul legno e l'insetto privilegerà altre tane.
Talvolta l'insetto conclude il suo ciclo vitale nella sua tana, e in tal caso è probabile che la discendenza ne rimuova il corpo mummificato in occasione dello scavo di nuove gallerie. Nuovi scavi avvengono anche nel caso di danneggiamenti delle precedenti celle, ad esempio per spostamento o caduta del ceppo che le ospita.
La puntura di una Xylocopa avviene molto raramente, quando si sente minacciata e non trova via di fuga. La scarsa citotossicità del veleno determina l'insorgenza di segni limitati e l'unico sintomo è il dolore indotto dalla penetrazione. La pelle si indurisce, leggermente dolente, attorno alla puntura, ritornando rapidamente normale.
X. violacea è stata segnalata come insetto impollinatore di diverse specie di orchidee tra cui Anacamptis laxiflora, Himantoglossum robertianum, Ophrys holosericea e Orchis mascula [1]. Molto presente anche sulle infiorescenze a grappolo della Wisteria sinensis, o glicine comune.
Tra i parassiti delle larve vi sono l'imenottero icneumonide Holocryptus femoralis e il sapigide Polochrum repandum.[2]
L'ape legnaiola (Xylocopa violacea Linnaeus, 1758) è un insetto dalla livrea nero-viola cangiante, appartenente alla famiglia Apidae, diffusa nell'Europa centro-meridionale. Spesso è erroneamente chiamata col nome di bombo nero o, anche, di calabrone nero.
De blauwzwarte houtbij (Xylocopa violacea) is een insect uit de onderfamilie houtbijen (Xylocopinae). De soort lijkt op een grote vlieg, maar is een solitaire bij, een bij die geen nest kent met een koningin en werksters.
De blauwzwarte houtbij wordt twee tot bijna drie centimeter lang en is alleen al aan de grootte te herkennen. ook de kleur is opmerkelijk voor een bij; zwart met een sterk iriserende paarse glans. Met name in het zonlicht lijkt het insect eerder paars dan zwart van kleur, vooral de vleugels. Op de foto is deze kleur echter niet goed te zien. Het lichaam is vrij sterk behaard, vooral de poten, en de twee antennes hebben een duidelijke knik. Mannetjes zijn van vrouwtjes te onderscheiden door een lichter deel aan de bovenzijde van de antennes.
Het is een van de grootste soorten bijen in Europa, en leeft voornamelijk in het centrale en zuidwestelijke deel van dit continent, in Nederland en België is de soort zeldzaam maar wordt de laatste jaren vaker aangetroffen. Ondanks de grootte is deze solitaire soort niet agressief en steekt alleen in uiterste nood, en dan alleen de vrouwtjes want mannetjes hebben geen angel. Zowel de mannelijke als de vrouwelijke houtbij overwinteren om in het voorjaar te paren. De mannetjes jagen andere mannetjes weg en achtervolgen vrouwtjes om mee te paren, hierdoor letten ze niet op de omgeving en botsen overal tegenaan.
De eitjes worden afgezet in dood hout, echter geen rottend dood hout maar pas afgestorven bomen die nog een harde structuur hebben. Geschikte houtsoorten zijn lariks, pruim, kers en berk. Het vrouwtje graaft lange nesttunnels die 30 centimeter lang kunnen zijn en stouwt het einde vol met nectar en stuifmeel als voedsel voor de larve. Op iedere voedselvoorraad wordt een eitje afgezet, de eitjes worden in aparte kamertjes afgezet en gescheiden door schotjes van fijngeknaagd hout. Omdat ook houten delen van huizen, kunstvoorwerpen en andere voorwerpen als nestplaats geschikt zijn, richt de bij soms schade aan met het knagen aan het hout. Nadat de eitjes zijn afgezet verlaat de bij het nest en gaat haar eigen gang. De volwassen bijen eten stuifmeel en nectar en zijn van maart tot september te zien op bloemrijke plaatsen.
De blauwzwarte houtbij (Xylocopa violacea) is een insect uit de onderfamilie houtbijen (Xylocopinae). De soort lijkt op een grote vlieg, maar is een solitaire bij, een bij die geen nest kent met een koningin en werksters.
De blauwzwarte houtbij wordt twee tot bijna drie centimeter lang en is alleen al aan de grootte te herkennen. ook de kleur is opmerkelijk voor een bij; zwart met een sterk iriserende paarse glans. Met name in het zonlicht lijkt het insect eerder paars dan zwart van kleur, vooral de vleugels. Op de foto is deze kleur echter niet goed te zien. Het lichaam is vrij sterk behaard, vooral de poten, en de twee antennes hebben een duidelijke knik. Mannetjes zijn van vrouwtjes te onderscheiden door een lichter deel aan de bovenzijde van de antennes.
Xylocopa violacea er en stor, svart bie.
Voksne individer er 20–23 mm lange. Thorax er dekt av svarte hår, mens det er mindre hår på abdomen. De mørke vingene skinner i blått. Den er varmekjær og trives i steppelignende områder. Hunnen bygger bol og legger egg i stubber og hule trær.
Den er utbredt i Europa, Nord-Afrika og Vest- og Sentral-Asia. Nordgrensa for arten har tidligere vært lengst sør i Tyskland og sørøst i Slovakia. Klimaendringer gjør at den finnes lenger mot nord enn tidligere, og den formerer seg nå i England. Den er funnet i Danmark, Sverige og Finland, men er aldri sett i Norge.
Xylocopa violacea er en stor, svart bie.
Voksne individer er 20–23 mm lange. Thorax er dekt av svarte hår, mens det er mindre hår på abdomen. De mørke vingene skinner i blått. Den er varmekjær og trives i steppelignende områder. Hunnen bygger bol og legger egg i stubber og hule trær.
Den er utbredt i Europa, Nord-Afrika og Vest- og Sentral-Asia. Nordgrensa for arten har tidligere vært lengst sør i Tyskland og sørøst i Slovakia. Klimaendringer gjør at den finnes lenger mot nord enn tidligere, og den formerer seg nå i England. Den er funnet i Danmark, Sverige og Finland, men er aldri sett i Norge.
Zadrzechnia fioletowa[1][2] (Xylocopa violacea) – gatunek błonkówki z rodziny pszczołowatych i podrodziny zadrzechniowatych. Samice zakładają samotnie gniazda w pniach i grubych konarach suchych, obumarłych drzew. Owad ciepłolubny, rozsiedlony w zachodniej i środkowej części Palearktyki. W Polsce stwierdzany na nielicznych stanowiskach w latach 1868–1935 i od 2005, od 2004 objęty ochroną gatunkową.
Duża pszczoła o długości ciała od 21 do 24 mm[2]. Ubarwiona jest czarno z czarnym owłosieniem oraz ciemnymi, fioletowo połyskującymi skrzydłami. Czułki samic złożone są z 12, a samców z 13 członów. Samica ma bruzdowatą listewkę czołową, parę kolców na płytce pygidialnej. Od samicy zadrzechni czarnorogiej odróżnia się płytką bazitibialną (płytkowaty wyrostek u nasady goleni) z dwupłatkowym wierzchołkiem i najwyżej dwoma seriami silnych ząbków, zajmującymi cały jej przedni i tylny brzeg. U samca płytka bazitibialna jest nierozdwojona, wierzchołek goleni ma przynajmniej jeden ząbek widoczny od strony grzbietowej, a tylna powierzchnia goleni porośnięta jest czarnym owłosieniem. Od samca zadrzechni czarnorogiej odróżnić go można po rdzawym spodzie czułków, przy czym barwa ta może występować również na wierzchu 11., 12. i niekiedy 10. członu[3].
Pszczoła ciepłolubna, zamieszkująca suche siedliska stepowe i stepopodobne oraz polany i pobrzeża lasów. Owady dorosłe spotyka się od maja do końca lata. Samice zbierają pyłek i nektar z 17 gatunków roślin, należących do 10 rodzin. Najliczniej obserwowane są na kwiatach groszku pachnącego, robinii akacjowej, soi warzywnej i żmijowca zwyczajnego[1].
Gniazda zakłada w suchym drewnie pni obumarłych drzew lub ich grubszych konarów[4][2][1]. Samica tworzy je samotnie[4]. Wygryzany przez samicę żuwaczkami korytarz biegnie najpierw poziomo, a dalej gwałtownie opada[1]. W pionowym odcinku korytarza tworzone są z trocin przegródki, oddzielające poszczególne komórki lęgowe tak, że strop jednej jest podłogą wyższej[1]. Długość tego odcinka wynosi 15–30 cm i znajduje się w nim około 15 komórek[2]. W każdej komórce umieszczana jest pojedyncza, zwarta grudka pokarmowa o bochenkowatym kształcie, powstała ze zlepionego pyłku i nektaru, a w niej umieszczane jest pojedyncze jajo[5][1]. Larwy wylęgają się szybko po czym żerują na grudce. Przepoczwarczają się w komórce i w niej zimują. Dorosłe następnego pokolenia wygryzają się z komórki na zewnątrz za pomocą nowego korytarza robionego w ścianie bocznej. Jeśli materiał jest zbyt gruby, opuszczają gniazdo kolejno otworem wygryzionym przez ich matkę[2].
Gatunek palearktyczny, rozmieszczony od Półwyspu Iberyjskiego, przez Turkmenistan[1], Tadżykistan[3] i Iran po środkowe Chiny i północne Indie[6]. W Europie związany głównie z basenem Morza Śródziemnego[1], na północ sięgający do Wysp Normandzkich, Wielkiej Brytanii[7], Beneluxu, Niemiec[1], Polski[4], Szwecji, Finlandii, Ukrainy[3] i Krymu[1]. W rejonie śródziemnomorskim na południe sięga do Maroka, Algierii, Tunezji i Izraela[3].
W Polsce w latach 1868–1935 gatunek ten został wykazany z ośmiu stanowisk, a w późniejszej części XX wieku już nienotowany[1]. W związku z tym na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce z 2002 roku został umieszczony jako wymarły[8], a w Polskiej czerwonej księdze zwierząt jako prawdopodobnie wymarły. Jako prawdopodobne przyczyny jego zaniku w kraju wymieniono niedostatek próchniejących starych drzew i kurczenie się terenów stepowych[1]. W 2005 roku gatunek ten ponownie został znaleziony w Polsce. W sumie w latach 2005–2016 odnaleziono go na 6 stanowiskach: w Poleskim Parku Narodowym, Bieszczadach Zachodnich, Wrocławiu, Oławie, Miechowie i Włoszczowie[4]. W latach 2004–2014 objęty był w Polsce ścisłą ochroną gatunkową[9][10], a od 2014 objęty jest częściową ochroną gatunkową[11][12]. Dla skutecznej ochrony gatunek ten wymaga zachowania starodrzewi, zwłaszcza drzew suchych[1].
W Indiach gatunek ten był mylony i błędnie podawany z różnych lokalizacji. Jego występowanie potwierdzono jedynie w stanach Pendżab oraz Dżammu i Kaszmir na północy kraju[6].
Zadrzechnia ta bywa wykorzystywana jako lek na różne choroby w medycynie ludowej na terenie Chin i Japonii, przy czym do tego drugiego kraju jest importowana[13].
Zadrzechnia fioletowa (Xylocopa violacea) – gatunek błonkówki z rodziny pszczołowatych i podrodziny zadrzechniowatych. Samice zakładają samotnie gniazda w pniach i grubych konarach suchych, obumarłych drzew. Owad ciepłolubny, rozsiedlony w zachodniej i środkowej części Palearktyki. W Polsce stwierdzany na nielicznych stanowiskach w latach 1868–1935 i od 2005, od 2004 objęty ochroną gatunkową.
Lesna čebela (znanstveno ime Xylocopa violacea) je dokaj nenapadalna divja čebela iz rodu lesnih čebel in največja čebela v Sloveniji,[1] ki je razširjena po Evropi in Aziji.
Kot večina čebel iz rodu Xylocopa si tudi ta vrsta gnezda ustvarja v odmrlem lesu, po čemer je dobila slovensko ime.
Lesne čebele zimo preživijo kot odrasli osebki v hibernaciji in se prebudijo v aprilu ali maju. Običajno prezimijo v zapuščenih rovih svojih gnezd v odmrlem lesu. Spomladi začnejo iskati partnerje in primerna mesta za ustvarjanje gnezd. Oplojene samice začnejo v primeren les kopati tunel, včasih pa za gnezdo uporabijo opuščene rove prejšnjih generacij.
Kot pri ostalih vrstah samotarskih čebel tudi samice lesnih čebel same izdelajo rov in gnezdo. Jajčeca odloži v niz majhnih celic, v katere nanese kroglice cvetnega prahu, s katerim se hranijo ličinke. Odrasle čebele se razvijejo pozno poleti, nato pa se po krajšem času umaknejo v primerna skrivališča, kjer prezimijo.[2]
Lesna čebela je razširjena po celotni celinski Evropi, njen življenjski prostor pa sega vse do Srednje Azije. V Indiji je razširjena v severnem delu regij Jammu in Kašmir ter Pundžab.[3]
Leta 2006 so lesno čebelo opazili tudi v mestu Cardigan v Walesu, poročila iz leta 2007 pa opisujejo prvo parjenje teh čebel v Angliji, ki se je zgodilo v grofiji Leicestershire. V Anglijo se je lesna čebela razširila iz Francije, Nemčije in Kanalskih otokov. Leta 2010 so vrsto opazili tudi v Northamptonshiru in Worcestershiru.[4]
Lesna čebela; Barcelona, Španija
Lesna čebela (znanstveno ime Xylocopa violacea) je dokaj nenapadalna divja čebela iz rodu lesnih čebel in največja čebela v Sloveniji, ki je razširjena po Evropi in Aziji.
Kot večina čebel iz rodu Xylocopa si tudi ta vrsta gnezda ustvarja v odmrlem lesu, po čemer je dobila slovensko ime.
Svartsnickarbi, Xylocopa violacea, är en stekelart i släktet snickarbin och familjen långtungebin. Arten kallas även violett snickarbi[3].
Svartsnickarbiet är ett mycket stort bi med en längd av 20 till 25 mm. Både kropp och päls är svarta; hanen har dock en blandning av svarta och gråa hår på mellankroppens översida. Antennernas undersida avviker genom att ha en dragning åt orange; hanen har dessutom helt orange antennspetsar. Vingarna är blåsvart glänsande.[4] Kroppsformen påminner om en humla, men behåringen är betydligt glesare och lyser igenom åtminstone på ryggsidan. Tungan är kort och kraftig.[5]
Svartsnickarbiet är en värmeälskande art som föredrar torra habitat med tillgång på murket trä, som parker, trädgårdar, ängar (gärna med fruktträd) och bebyggelse. Arten är polylektisk, den är inte särskilt specialiserad i sitt näringsval, utan besöker blommor från flera familjer som ärtväxter, korgblommiga växter, kransblommiga växter och strävbladiga växter. Flygtiden varar från mars till oktober.[6]
Under tidig vår gräver honan ut larvbon i död, mjuk eller murken ved (både träd på rot som byggnadsdetaljer, staketstolpar och liknande[6]). Bohålet är runt och ungefär 11 mm i diameter. Gången går rakt in i veden, men viker sedan av och följer fiberriktningen. Honan inrättar en rad celler efter varandra, vanligtvis färre än 10.[4] Varje cell har ett avlångt, mycket stort ägg (9 till 12 mm långt[6]) på en klump pollen.[7] Larverna matas även av honan. De färdiga bina kläcks under sensommaren och söker nektar på senblommande växter tills de på hösten återvänder till bona för att övervintra eller gnager ut egna övervintringsbon. De parar sig när de kommer ut efter övervintringen.[4]
Arten förekommer främst i Syd- och Mellaneuropa, Nordafrika och Sydvästasien, med europeisk nordgräns i norra Tyskland. Den har dock tillfälligt påträffats i Sverige i Värmland och Uppsala 2005. Dessutom har osäkra observationer gjorts på Gotland 2007, i Skövde 2008 och vid några tillfällen (samma individ) i Huskvarna 2016.[4].
Svartsnickarbi, Xylocopa violacea, är en stekelart i släktet snickarbin och familjen långtungebin. Arten kallas även violett snickarbi.
Довжина тіла 20-28 мм. Тіло чорне, але груди, а особливо голова, часто із синім металевим блиском, крила темні з фіолетовим відливом. Самиця: 2 членик джгутика вусика дорівнює трьом наступним разом узятим, задня гомілка зовні із гладкою площадкою, по краях якої розташовані маленькі зубці. Самець: 2 останні членики вусиків червоні, останній — зігнутий; спинка середньогрудей частково вкрита сірими волосками, тазики задніх ніг із зубцем.
Середземноморсько-азійський вид. Зустрічається по всій Європі, але переважно в її південній частині, на Кавказі, в Туреччині, Близькому та Середньому Сході, Північній Африці та Середній Азії. Є вказівки про його знаходження в Індії та Австралії, куди цей вид, швидше за все, було завезено.
В Україні відомий в Криму, також зустрічається в окремих областях, переважно на півдні, є поодинокі знахідки і в північних районах, частка з яких, імовірно, пов'язана з невірним визначенням цього виду і відноситься до Xylocopa valga Gerst.
Імаго зустрічаються з кінця квітня до вересня. Дає одну генерацію на рік, зимує імаго. Антофіл, полілект. Гнізда будує в сухих стовбурах і гілках дерев. Субсоціальний вид. Біологія як у Xylocopa valga.
Чисельність знижується через скорочення доступних місць для гніздування (сухі дерева) внаслідок вирубування та випалювання полезахисних лісосмуг, ксерофітних рідколісь та степових схилів гір (особливо на півдні України та в Криму), незаконне колекціонування в комерційних цілях. Частіше зустрічається біля та в населених пунктах, де краще забезпечений місцями для гніздування та кормовою базою.
Охороняється в Кримському, Ялтинському гірсько-лісовому, Карадазькому, Казантипському, Опукському ПЗ та ПЗ «Мис Мартьян». Необхідно створити заказники в інших місцях мешкання виду.
Xylocopa violacea là một loài côn trùng trong phân họ Xylocopinae. Giống như hầu hết các thành viên của chi Xylocopa, nó làm tổ trong thân cây đã chết. Loài này không phải là đặc biệt hung hăng và chỉ tấn công nếu bị buộc phải làm như vậy.
Năm 2006, nó đã được ghi nhận từ Cardigan và 2007 nó đã được tìm thấy sinh sản ở Anh lần đầu tiên ở Leicestershire, sau mở rộng về phía bắc của phạm vi của nó ở Pháp và Đức và sinh sản ở quần đảo Channel và trong năm 2010 cũng được ghi nhận trong Northamptonshire và Worcestershire.
Xylocopa violacea là một loài côn trùng trong phân họ Xylocopinae. Giống như hầu hết các thành viên của chi Xylocopa, nó làm tổ trong thân cây đã chết. Loài này không phải là đặc biệt hung hăng và chỉ tấn công nếu bị buộc phải làm như vậy.
Năm 2006, nó đã được ghi nhận từ Cardigan và 2007 nó đã được tìm thấy sinh sản ở Anh lần đầu tiên ở Leicestershire, sau mở rộng về phía bắc của phạm vi của nó ở Pháp và Đức và sinh sản ở quần đảo Channel và trong năm 2010 cũng được ghi nhận trong Northamptonshire và Worcestershire.
Xylocopa violacea (Linnaeus, 1758)
СинонимыШмель-пло́тник фиоле́товый[1] (лат. Xylocopa violacea) — вид одиночных пчёл семейства Apidae. Крупное одиночное насекомое, один из пяти видов палеарктического подрода Xylocopa рода Xylocopa.
Длина тела — 20—28 мм, тело чёрное, однако грудь и, особенно, голова с синим металлическим блеском, крылья тёмные с фиолетовым отливом.
У самок второй членик жгутика усика равен по длине трём вместе взятым следующим, внешняя поверхность голени задней ноги с гладкой площадкой, по краям которой расположены маленькие зубцы.
У самцов два последних членика усиков красные, последний — изогнутый; спинка среднегруди частично покрыта серыми волосками, тазики задних ног с зубцом.
Лёт имаго с конца середины апреля по конец сентября, спаривание происходит преимущественно весной. Гнёзда строит в сухих стволах и ветвях деревьев, деревянных постройках и телеграфных столбах, выгрызая в них ходы и строя в них 10—12 смежных ячеек с перегородками из измельчённой древесины. В каждую ячейку помещает пыльцовую массу, сформированную в виде удлиненного тетраэдра, куда откладывается одно яйцо.
Даёт одно поколение в год. Молодые имаго зимуют в ходах в древесине.
Вид встречается преимущественно в южной части Европы, в Крыму, на Кавказе, в Турции, в Передней Азии и на Ближнем Востоке.
В России ареал включает: Белгородскую область, Воронежскую область, Курскую область, Рязанскую область, Астраханскую область, Самарскую область, Саратовскую область, Пензенскую область, Владимирскую область, Ростовскую область, Краснодарский край, Ставропольский край, Дагестан, Мордовию, Ингушетию, Кабардино-Балкарию, Чечню, Адыгею, Татарстан, Башкортостан.Тамбовская область
На Украине распространён в южных областях, изредка встречается в большинстве областей.
В Белоруссии вид встречается в Гомельской области.
Внесён в Красную книгу Украины.
Шмель-пло́тник фиоле́товый (лат. Xylocopa violacea) — вид одиночных пчёл семейства Apidae. Крупное одиночное насекомое, один из пяти видов палеарктического подрода Xylocopa рода Xylocopa.