dcsimg
Plancia ëd Physcia aipolia (Ehrh. ex Humb.) Fürnr.
Life » » Fungi » » Ascomycota » » Physciaceae »

Physcia aipolia (Ehrh. ex Humb.) Fürnr.

Obrost sinawy ( polonèis )

fornì da wikipedia POL

Obrost sinawy (Physcia aipolia (Ehrh. ex Humb.) Fürnr.) – gatunek grzybów z rodziny obrostowatych (Physciaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2]. .

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Physcia, Physciaceae, Teloschistales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten opisany został w 1793 przez Ehrharta i Humboldta jako Lichen aipolius. Do rodzaju Physcia przeniósł go Fürnrohr w 1839 r. i nazwa nadana przez tegoż autora jest obecnie według Index Fungorum prawidłowa.

Niektóre synonimy nazwy naukowej[3]:

  • Imbricaria aipolia (Ehrh. ex Humb.) DC. 1805
  • Lichen aipolius Ehrh. ex Humb. 1793
  • Lobaria aipolia (Ehrh. ex Humb.) Hoffm.
  • Parmelia aipolia (Ehrh. ex Humb.) Ach. 1803
  • Physcia aipolia var. cercidia (Ach.) Nyl. 1879
  • Physcia stellaris var. aipolia (Ehrh. ex Humb.) Tuck. 1860
  • Physcia stellaris var. cercidia (Ach.) Th. Fr. 1871
  • Squamaria aipolia (Ehrh. ex Humb.) Frege 1812
  • Xanthoria aipolia (Ehrh. ex Humb.) Horw. 1912

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].

Morfologia

Plecha listkowata, tworząca rozetki o średnicy 2-6 cm. Do podłoża przylega ściśle. Zazwyczaj plechy występują licznie obok siebie, tworząc skupiska. Górna powierzchnia plechy ma barwę białawoszarą lub ciemnoszarą. Jest głęboko wcinana, jej odcinki są płaskie lub nieco wypukłe i mają szerokość 0,5-5 mm. Charakterystyczną cechą jest występowanie na powierzchni plechy białawych plamek oraz brak izydiów i soraliów. Dolna strona plechy ma barwę białawą, różowawą lub jasnobrunatną i są na niej dość liczne, jasne lub brunatne chwytniki. Plecha zawiera glony protokokkoidalne[4].

Zazwyczaj dość obficie występują owocniki. Są to apotecja lekanorowe o średnicy 1-4 mm. Mają ciemnobrunatne lub czerwonobrunatne, nagie lub niebieskawo przyprószone tarczki oraz gładki lub karbowany brzeżek (ekscypulum). W jednym worku powstaje po 8 dwukomórkowych, brunatnych, grubościennych askospor o rozmiarach 15-26 × 7-11 μm[4]. Pyknidia są zanurzone w plesze, powstają w nich mniej więcej cylindryczne konidiospory o rozmiarach 4-6× 1 μm[5].

Reakcje barwne: kora i rdzeń K + żółty, C, KC-, P + żółte. Metabolity wtórne: w korze i rdzeniu występuje atranorin, rzadko inne triterpeny[5].

Występowanie i siedlisko

Gatunek kosmopolityczny, występujący na wszystkich kontynentach łącznie z Antarktydą. a także na wielu wyspach. Występuje od najdalej na północ wysuniętych skrawków lądu na półkuli północnej (północne wybrzeża Grenlandii i archipelag Svalbard), po wybrzeża Antarktydy[6]. W Polsce występuje na obszarze całego kraju[4], ale jest dość rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status NT – bliskie zagrożenie[7].

Główne siedlisko jego występowania to kora drzew liściastych, szczególnie poza zwartymi kompleksami leśnymi (w miejscach bardziej słonecznych)[4].

Na plesze pasożytuje grzyb Nectriopsis physciicola[8]

Gatunki podobne

Najbardziej podobnymi gatunkami wśród obrostów występujących na korze drzew są obrost gwiazdkowaty (Physcia stellaris) i obrost modry (Physcia caesia). Najbardziej charakterystyczną cechą pozwalająca odróżnić od nich obrost sinawy są białawe plamki na jego górnej powierzchni plechy oraz brak izydiów i soraliów[4].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum (ang.). [dostęp 2015-01-08].
  2. a b Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland. Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
  3. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
  4. a b c d e Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
  5. a b Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2015-02-09].
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].
  7. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  8. Irish Lichens. [dostęp 2015-02-08].
licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visité la sorgiss
sit compagn
wikipedia POL

Obrost sinawy: Brief Summary ( polonèis )

fornì da wikipedia POL

Obrost sinawy (Physcia aipolia (Ehrh. ex Humb.) Fürnr.) – gatunek grzybów z rodziny obrostowatych (Physciaceae). Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów. .

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visité la sorgiss
sit compagn
wikipedia POL