Colobus Illiger 1811

Colobus a zo ur genad e rummatadur ar bronneged, ennañ kolobouzed.

Spesadoù

• kolobouz Angola, Colobus angolensis
• kolobouz Guereza, Colobus guereza
• kolobouz Kornôgafrika, Colobus polykomos
• kolobouz du, Colobus satanas
• kolobouz Geoffroy, Colobus vellerosus

Colobus és un gènere de micos del Nou Món originaris d'Àfrica. Són parents propers dels colobins del gènere Procolobus.^[1] El nom del gènere deriva de l'ètim grec κολοβός kolobós ("mutilat") i fa referència al fet que aquests micos tenen un monyó al lloc del polze.

Aquests primats són herbívors que s'alimenten de fulles, fruits, flors i branquetes. El seu hàbitat inclou boscos primaris i secondaris, boscos de ribera i herbassars amb arbres. Són més comuns en boscos d'alta densitat que en altres boscos primaris. El seu aparell digestiu, semblant al dels remugants, els permet ocupar nínxols als quals els altres primats no poden accedir.

Referències

Die Schwarz-weißen Stummelaffen (Colobus) sind eine Primatengattung aus der Gruppe der Stummelaffen innerhalb der Familie der Meerkatzenverwandten (Cercopithecidae). Der wissenschaftliche Name Colobus entstammt dem Griechischen (kolobos = „der Verstümmelte“).

Beschreibung

Das Fell dieser Tiere ist kontrastreich schwarz-weiß gefärbt. Die Grundfärbung ist schwarz, je nach Art sind Teile des Gesichts, der Brust, des Schulterbereichs oder des Schwanzes weiß gefärbt, manchmal in Form langer Mantelhaare oder einer Schwanzquaste. Wie bei allen Stummelaffen ist der Daumen rückgebildet, eine Anpassung an die baumbewohnende Lebensweise. Schwarz-weiße Stummelaffen sind die größten Stummelaffen, sie erreichen eine Kopfrumpflänge von 45 bis 72 Zentimetern (der Schwanz wird 52 bis 100 Zentimeter lang) und ein Gewicht von 5 bis 14,5 Kilogramm. Männchen sind meist deutlich größer und schwerer als Weibchen.

Verbreitung und Lebensraum

Schwarz-weiße Stummelaffen sind in weiten Teilen Afrikas beheimatet, ihr Verbreitungsgebiet reicht vom Senegal bis Äthiopien und südlich bis Angola und Sambia. Ihr Lebensraum sind vorwiegend Wälder, es können Regen- und Mangrovenwälder ebenso sein wie Gebirgswälder bis über 3000 Meter Seehöhe; manchmal kommen sie auch in baumbestandenen Grasländern vor.

Lebensweise

Diese Primaten sind tagaktive Tiere, die sich meistens in den Bäumen aufhalten, in spärlich bewaldeten Gebieten leben sie zeitweise am Boden.

Sie bilden Haremsgruppen von rund 8 bis 15 Tieren, die sich aus einem Männchen, zwei bis sechs Weibchen und deren Jungtieren zusammensetzen. Es sind territoriale Tiere, die Streifgebiete sind mit 15 bis 60 Hektar relativ klein und können sich mit denen anderer Gruppen teilweise überlappen. Die Männchen lassen morgendliche Brüllkonzerte ertönen, um andere Gruppen auf den Aufenthaltsort hinzuweisen. Begegnen sich dennoch zwei Gruppen, kann es zu aggressiven Handlungen zwischen den jeweiligen Männchen kommen, die aus Drohgebärden, Gebrüll und nötigenfalls körperlichen Auseinandersetzungen bestehen.

Nahrung

Schwarz-weiße Stummelaffen ernähren sich in erster Linie von Blättern, daneben nehmen sie auch Früchte und Blüten zu sich. Sie besitzen einen vierkammerigen Magen, wobei die oberen beiden Kammern als „Gärkammern“ mit speziellen Bakterien der Aufspaltung der Zellulose dienen; erst danach kommt die vorverdaute Nahrung in die unteren Mägen, wo sie weiter zersetzt wird, bevor sie in den Darm weiterwandert. Dieses Verdauungssystem ist eine Anpassung an die nährstoffarme Blätternahrung und findet sich in ähnlicher Form auch bei den Wiederkäuern.

Fortpflanzung

Diese Tiere haben in den meisten Fällen keine bestimmte Fortpflanzungssaison, es kann das ganze Jahr über zur Paarung kommen. Die Tragzeit beträgt rund fünf bis sechs Monate, danach kommt meist ein Jungtier zur Welt. Jungtiere kommen mit weißem Fell zur Welt, erst später entwickelt sich das typische schwarz-weiße Äußere. Die Weibchen einer Gruppe kümmern sich gemeinsam um den Nachwuchs, es ist durchaus üblich, dass Kinder herumgereicht werden und auch andere Weibchen als die Mutter das Junge säugen. Jungtiere werden nach rund sechs Monaten entwöhnt und nach drei bis vier Jahren (Weibchen) beziehungsweise vier bis sechs Jahren (Männchen) geschlechtsreif. Junge Männchen müssen zu diesem Zeitpunkt ihre Geburtsgruppe verlassen. Die Lebenserwartung beträgt rund 20 Jahre, in menschlicher Obhut bis zu 30 Jahre.

Die Arten

• Der Angola-Stummelaffe (Colobus angolensis) lebt im östlichen und südlichen Afrika, von Kenia bis in die Demokratische Republik Kongo und Angola.
• Der Mantelaffe oder Guereza (C. guereza) ist von Nigeria bis Äthiopien und Tansania beheimatet.
• Der Weißbart- oder Bärenstummelaffe (C. polykomos) ist von Senegal bis zur Elfenbeinküste verbreitet.
• Der Schwarze Stummelaffe (C. satanas) ist durch ein völlig schwarzes Fell gekennzeichnet. Seine Heimat ist Kamerun, Äquatorialguinea und Gabun.
• Der Geoffroy-Stummelaffe (C. vellerosus) kommt von der Elfenbeinküste bis Nigeria vor.

Die Internationale Union zur Bewahrung der Natur listet seit Januar 2020 die Population des Mantelaffen am Kilimandscharo und im Arusha-Nationalpark als sechste Art (Kilimandscharo-Guereza (Colobus caudatus)). Der Kilimandscharo-Guereza lebt in einem mehr als 155 km vom nächsten Verbreitungsgebiet des Mantelaffen durch aride Regionen isoliertem Gebiet, seine Lautäußerungen unterschieden sich von denen des Mantelaffen und die Schädelmorphologie und Fellfärbung ist unterschiedlich.^[1][2]

Literatur

• Thomas Geissmann: Vergleichende Primatologie. Springer-Verlag, Berlin u. a. 2003, ISBN 3-540-43645-6.
• Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. 6th edition. Johns Hopkins University Press, Baltimore MD 1999, ISBN 0-8018-5789-9.

Einzelnachweise

1. ↑ de Jong, Y.A., Rylands, A.B. & Butynski, T.M. 2020. Colobus caudatus. The IUCN Red List of Threatened Species 2020: e.T136858A179778408. doi: 10.2305/IUCN.UK.2020-2.RLTS.T136858A179778408.en
2. ↑ Thomas M. Butynski und Yvonne A. de Jong: Geographic range, taxonomy, and conservation of the Mount Kilimanjaro guereza colobus monkey (Primates: Cercopithecidae: Colobus). Hystrix the Italian Journal of Mammalogy, 29: 81–85. DOI: 10.4404/hystrix-00043-2018

Абиссиния кооз маймылы (Сolobus guereza).

Кооз маймылдар (лат. Colobus) — маймылдардын бир уруусу, булардын кыйла түрү бар: Абиссиния кооз маймылы (лат. С. guereza), Занзибар кооз маймылы (С. kirkii), жашыл кооз маймыл (С. verus), падышалык кооз маймыл (С. polykomos), шайтан маймыл (С. polykomos satanas), кара маймыл, кара-кызыл-ала кооз маймыл (С. badius), жашыл кооз маймылдар (урууча) (Procolobus), кара-ала кооз маймылдар (урууча) (Colobus), г кара-кызыл-ала кооз маймылдар (урууча) (Piliocolobus).

Колдонулган адабияттар

• А. А. Алдашев. Биология терминдеринин жана айбанат аттарынын орусча-кыргызча сөздүгү. - Бишкек, 1998. ISBN 9967-11-027-9

கொலோபசுக் குரங்கு. முகத்தைச் சுற்றி வெள்ளையான முடியும், தோளிலும் உடலின் அள்ளைப் பக்கங்களிலும் வெண்மையான முடி இருப்பதைப் பார்க்கலாம். போர்வை குவேரேசா என்னும் கொலோபசு வகைக் குரங்கு. இது ஐந்து வகையான கொலோபசுக் குரங்குகளில் ஒரு வகை

கொலோபசுக் குரங்கு என்று அழைக்கப்படும் வெள்ளை-கறுப்பு கொலோபசுக் குரங்கு ஆப்பிரிக்காவில் வாழும் குரங்கு இனம்.இது ஆப்பிரிக்காவில் கிழக்கு, நடு, மேற்கு ஆப்பிரிக்கப் பகுதிகளில் இயற்கையாக காடுகளில் வாழ்கின்றது. இக்குரங்குக்கு கட்டைவிரல் ஏறத்தாழ இல்லாமல் இருப்பதால் இதற்கு கொலோபசு என்று பெயர். கிரேக்க மொழியில் ekolobóse (எக்கொலோபொசெ) என்றால் அவன் ஒட்ட வெட்டிக்கொண்டான் ("he cut short") என்று பொருள். இதனால் தமிழில் இதனை கூழைக் குரங்கு அல்லது கட்டைவிரல் கூழைக்குரங்கு என்றும் கூறலாம் (கூழை = குட்டையாக அல்லது அறவே இல்லாமல் இருப்பது). இதன் உடல் பட்டுநூல் போன்ற மழமழப்பான, மென்மையான கறுப்பு வெள்ளை முடியால் போர்த்தப்பட்டுள்ளது. தலை, முதுகுப்புறம், மற்றும் கை கால்கள் கறுப்பாகவும், தோளில் இருந்து உடலின் இருபுறமும் அள்ளைப்புறத்தில் இருந்து நீண்ட வெண்முடியும் கொண்டுள்ளது. உடலைவிட வால் சற்று நீளமாக இருக்கும். வாலும் வெள்ளையாக உள்ளது. இக் குரங்கின் குட்டிகள் பிறந்தவுடன், முகம், உள்ளங்கை உள்ளங்கால்கள் தவிர மற்றபடி உடல் முழுவதும் வெள்ளையாக இருக்கும். பின்பு ஏறத்தாழ 3-4 மாதங்களுக்குப் பிறகு வளர்ந்த குரங்குக்கான கருப்பு-வெள்ளை முடி அமைப்பைப் பெறுகின்றது^[2]. கூழைக்குரங்குகள் (கொலோபசுக் குரங்குகள்) கூட்டமாக வாழ்கின்றன, பெரும்பாலும் ஒரு குழுவில் 5-10 குரங்குகள் இருக்கும். இவை வாழ்நாள் முழுவதும் மரங்களின் கிளைகளிலேயே வாழ்கின்றன. தரையில் இறங்குவது கிடையாது. கூழைக் குரங்கு (கொலோபசுக் குரங்கு) வகையில் ஐந்து இனங்கள் உள்ளன. கறுப்பு-வெள்ளை கொலோபசுக் குரங்கு, சிவப்புக் கொல்லொபசு என்னும் வேறு ஒரு குரங்கினத்துக்கும் உறவான உயிரினம்.

கொலோபசுக் குரங்கு இலை தழைகளையும், பூக்களையும் பழங்களையும் உண்கின்றது. துளிர் இலைகளை விரும்பி உண்கின்றது. பகலில் உணவுண்டு நடமாடும் இனம். இது சிறு குழுக்களாக மரங்களுக்கு மரம் தாவி உணவு உண்டு வாழ்கின்றன. குழுக்களில் உள்ள குரங்குகளின் எண்ணிக்கை பெரும்பாலும் 8-10 ஆக இருக்கும். அவற்றுள் ஒன்றோ இரண்டோதான் கடுவன்களாக(ஆண் குரங்குகளாக) இருக்கும். கடுவன்கள் தங்கள் வாழிட வலையத்துக்கான உரிமையை நிலைநாட்டவும் பிற கடுவன்களை எச்சரிக்கவும் உரக்க குரலெழுப்பிக்கொண்டு கிளைகளில் மேலும் மிகக் கீழுமாகத் தாவி தன் வல்லமையைக் காட்டும். கூழைக்குரங்கு இனத்தில் இனப்பெருக்கத்திற்கென்று தனியான காலப்பகுதி ஏதும் இருப்பதாகத் தெரியவில்லை, ஆனால் சில இடங்களில் (ஈக்குட்டோரியல் கினீயாவில்) நிறைய பழங்கள் கிடைக்கும் காலமாகிய டிசம்பர் முதல் ஏப்ரல் வரையான காலத்தில் கறுப்புக் கொலோபசு இனத்தில் இனப்பெருக்கம் நிகழ்வதாக ஓட்டுசு (Oats) என்பார் குறித்துள்ளார்^[3][4]. கொலோபசு கருவுற்று இருக்கும் காலம் 175 நாட்கள். பிறக்கும் பொழுது குட்டிகளின் எடை 820 கிராம். ஆறுமாதம் தாய்ப்பால் உண்கின்றது. இரண்டாண்டு்களில் இனப்பெருக்கத்திற்கான வளர்ச்சியைப் பெறுகின்றது.^[5]

ஐந்து இனங்களும் எட்டு உள்ளினங்களும் உள்ளன.^{[1] [4]}

• பேரினம் கொலோபசு (Colobus)
  • கறுப்புக் கொலோபசு, (கொலோபசு இசட்டானசு, Colobus satanas), வாழிடம்: தெற்கு காமரூன், ஈக்குட்டோரியல் கினீ, காபோன், பையோக்கோ தீவு
    • காபான் கறுப்புக் கொலோபசு(Gabon Black Colobus), Colobus satanas anthracinus
    • பையோக்கோ கறுப்பு கொலோபசு (Bioko Black Colobus), Colobus satanas satanas
  • கங்கோலாக் கொலோபசு, (கொல்ல்லொபசு அங்கோலென்சிசு, Colobus angolensis), வாழிடம்: வடக்கு அங்கோலா, உகாண்டா, காங்கோ, உருவாண்டா, புருண்டி, தென் கென்யா, தான்சானியா, வடக்கு சிம்பாபுவே
    • Colobus angolensis angolensis
    • Colobus angolensis cottoni
    • அடோல்ப் பிரீடரிச் அங்கோலாக் கொலோபசு(Adolf Friedrich's Angola Colobus) அல்லது ருவென்சோரி கறுப்பு-வெள்ளை கொலோபசு (Ruwenzori Black-and-white Colobus), Colobus angolensis ruwenzorii
    • Colobus angolensis cordieri
    • பிரியோகைனின் அங்கோலாக் கொலோபசு(Prigogine's Angola Colobus), Colobus angolensis prigoginei
    • பீட்டரின் அங்கோலாக் கொலோபசு (Peter's Angolan Colobus) அல்லது தான்சானியா கறுப்பு-வெள்ளைக் கொலோபசு, Colobus angolensis palliatus
  • அரசுக் கொலோபசு (King Colobus), (கொலோபசு பாலிகோமோசு, Colobus polykomos), வாழிடம்: காம்பியா முதல் ஐவரி கோசிட்டு வரை.
  • கரடியனைக் கொலோபசு (Ursine Colobus), (கொலோபசு வெல்லரோசசு, Colobus vellerosus), வாழிடம்:ஐவரி கோசிட்டு முதல் தென்மேற்கு நைஞ்சீரியா வரை.
  • போர்வை குவேரேசா (Mantled Guereza), (கொலோபசு குவேரேசா, Colobus guereza), வாழிடம்: கிழக்கு நைஞ்சீரியா முதல் எத்தியோப்பியா வரை, தான்சானியா

அடிக்குறிப்புகளும் மேற்கோள்களும்

Ẹdun (Colobus)

Pẹ̀lú

Ẹdun Oríòkun (Colobus vellerosus)

Black-and-white colobuses (or colobi) are Old World monkeys of the genus Colobus, native to Africa. They are closely related to the red colobus monkeys of genus Piliocolobus.^[1] There are five species of this monkey, and at least eight subspecies.^[1] They are generally found in high-density forests where they forage on leaves, flowers and fruit. Social groups of colobus are diverse, varying from group to group.^[2] Resident-egalitarian and allomothering relationships have been observed among the female population.^[3] Complex behaviours have also been observed in this species, including greeting rituals^[2] and varying group sleeping patterns.^[4] Colobi play a significant role in seed dispersal.

Etymology

The word "colobus" comes from Greek κολοβός (kolobós, "docked", "maimed"), so named because the thumb is stump-like.

Taxonomy

A multi-male unit of Angolan colobus in a multilevel society

• Genus Colobus
  • Black colobus, C. satanas
    • Gabon black colobus, C. s. anthracinus
    • Bioko black colobus, C. s. satanas
  • Angola colobus, C. angolensis
    • Sclater's Angola colobus, C. a. angolensis
    • Powell-Cotton's Angola colobus, C. a. cottoni
    • Adolf Friedrichs's Angola colobus, or Ruwenzori black-and-white colobus, C. a. ruwenzorii
    • Cordier's Angola colobus, C. a. cordieri
    • Prigogine's Angola colobus, C. a. prigoginei
    • Peters's Angola colobus or Tanzanian black-and-white colobus, C. a. palliatus
  • King colobus, C. polykomos
  • Ursine colobus, C. vellerosus
  • Mantled guereza or Abyssinian black-and-white colobus, C. guereza^[5]

Fossil species

• †Colobus flandrini
• †Colobus freedmani

Behaviour and ecology

Colobus habitats include primary and secondary forests, riverine forests, and wooded grasslands; they are found more in higher-density logged forests than in other primary forests. Their ruminant-like digestive systems have enabled them to occupy niches that are inaccessible to other primates: they are herbivorous, eating leaves, fruit, flowers, lichen, herbaceous vegetation and bark. Colobuses are important for seed dispersal through their sloppy eating habits, as well as through their digestive systems.

Leaf toughness influences colobus foraging efficiency. Tougher leaves correlate negatively with ingestion rate (g/min) as they are costly in terms of mastication, but positively with investment (chews/g).^[6] Individuals spend approximately 150 minutes actively feeding each day.^[6] In a montane habitat colobus are known to utilise lichen as a fallback food during periods of low food availability.^[7]

Social patterns and morphology

Colobuses live in territorial groups that vary in both size (3-15 individuals) and structure.^[2][8][9] It was originally believed that the structure of these groups consisted of one male and about 8 female members.^[10] However, more recent observations have shown variation in structure and the number of males within groups, with one species forming multi-male, multifemale groups in a multilevel society, and in some populations supergroups form exceeding 500 individuals.^[8][9] There appears to be a dominant male, whilst there is no clear dominance among female members.^[2] Relationships among females are considered to be resident-egalitarian, as there is low competition and aggression between them within their own groups. Juveniles are treated as a lower-rank (in regards to authority) than subadults and likewise when comparing subadults to adults.^[3] Colobuses do not display any type of seasonal breeding patterns.^[11]

As suggested by their name, adult colobi have black fur with white features. White fur surrounds their facial region and a "U" shape of long white fur runs along the sides of their body. Newborn colobi are completely white with a pink face. Cases of allomothering are documented, which means members of the troop other than the infant's biological mother care for it. Possible explanations to this are, increasing inclusive fitness or maternal practice which will benefit future offspring.^[12]

Social behaviours

Angolan black-and-white colobus with infant.

Many members participate in a greeting ritual when they are reunited with familiar individuals, an act of reaffirming.^[2] The greeting behaviour is generally carried out by the approaching monkey and often is followed with grooming. They participate in three greeting behaviours of physical contact. This includes mounting, head mounting (grasps the shoulders) and embracing.^[2] It seems as though these behaviours do not have any relationship with mating or courting.^[2]

Adult Eastern black-and-white colobus with a juvenile

Black-and-white colobus have complex sleeping patterns. They sleep in trees near a food source, which may serve to save energy.^[4] Groups seem to regularly switch up sleeping locations (suggested due to reducing risk of parasites and placement prediction) and generally do not sleep near other groups. They also tend to sleep more tightly together on nights with great visibility.^[4] They sleep in mid- to upper sections of tall trees which allows for predator watch as well as protection from ground and aerial predators while they are asleep.^[4] Although there is no obvious preference for tree type, they have often been observed in Antiaris toxicaria.^[4]

Conservation

They are prey for many forest predators, and are threatened by hunting for the bushmeat trade, logging, and habitat destruction.

Individuals are more vigilant (conspecific threat) in low canopy, they also spend less time scanning when they are around familiar group members as opposed to unfamiliar.^[13] There are no clear difference in vigilance between male and females. However, there is a positive correlation between mean monthly vigilance and encounter rates.^[13] Male vigilance generally increases during mating.^[14]

References

Blank-nigraj stumposimioj (Colobus) estas genro de la cerkopitekedoj (Cercopithecidae), kies specioj havas longan voston, ne havas dikfingron aŭ nur stumpon anstataŭ plena fingro. Ili vivas en Afriko en arbaroj, grupe, agadas dumtage, saltegas de unu arbo al la alia.

Ili stomako modifiĝis al la plantovorado kaj iĝis kunmetita stomako.

La blank-nigraj stumposimioj havas 4 speciojn. Ili estas sveltaj simioj, kun longa, silka, bunta felo. Ilia pelto estas ŝatata inter la indiĝenoj kaj antaŭe ĉe eŭropanoj tiel oni masakris ilin grandkvante.

La blank-nigraj stumposimioj longas 77–82 cm (sen vosto 55–60 cm) kaj vivas en pluvarbaroj. Iliaj idoj estas blankoj ĉe la naskiĝo.

Parencaj simioj

La ruĝaj stumposimioj (Piliocolobus, 5 specioj) havas brunan aŭ nigran koloron, kun ruĝaj makuloj. Ilia vosto longas 40–80 cm, la korpo mem 46–60 cm. La verda stumposimio (Procolobus verus) havas mallongan olvivevrdan felon, malgrandan korpon. Ili estas protektataj.

Portalo pri Zoologio

Los colobos (género Colobus) son un género de primates catarrinos de la familia Cercopithecidae que está integrado por varias especies de monos africanos.

Especies y subespecies

Se reconocen las siguientes especies:^[1]​

• Colobus angolensis
  • Colobus angolensis angolensis
  • Colobus angolensis cordieri
  • Colobus angolensis cottoni
  • Colobus angolensis palliates
  • Colobus angolensis prigoginei
  • Colobus angolensis ruwenzorii
• Colobus guereza
  • Colobus guereza guereza
  • Colobus guereza caudatus
  • Colobus guereza dodingae
  • Colobus guereza kikuyuensis
  • Colobus guereza matschiei
  • Colobus guereza occidentalis
  • Colobus guereza percivali
• Colobus polykomos
• Colobus satanas
  • Colobus satanas satanas
  • Colobus satanas anthracinus
• Colobus vellerosus

Referencias

Colobus Cercopithecidae familiako primateak dira, Afrikan bizi direnak. Oso gertukoak diran euren taxoi ahizpa den Piliocolobusekin. Izena grezieratik datorkie κολοβός kolobós ("elbarritu") eta erpurua oso txikia dutelako eman zitzaien izena.

Espezieak

• Colobus angolensis
  • Colobus angolensis angolensis
  • Colobus angolensis cordieri
  • Colobus angolensis cottoni
  • Colobus angolensis palliates
  • Colobus angolensis prigoginei
  • Colobus angolensis ruwenzorii
• Colobus guereza
  • Colobus guereza guereza
  • Colobus guereza caudatus
  • Colobus guereza dodingae
  • Colobus guereza kikuyuensis
  • Colobus guereza matschiei
  • Colobus guereza occidentalis
  • Colobus guereza percivali
• Colobus polykomos
• Colobus satanas
  • Colobus satanas satanas
  • Colobus satanas anthracinus
• Colobus vellerosus

Kanpo estekak

Gueretsat (Colobus) on häntäapinoiden alaheimoon kuuluva suku. Sukuun kuuluvat lajit ovat väriltään mustavalkoisia. Ne muodostavat 5-20 yksilön laumoja. Lajeja tavataan Afrikassa päiväntasaajan seudulla.

Sukuun kuuluvat lajit ovat angolangueretsa (Colobus angolensis), gueretsa (Colobus guereza), valkohäntägueretsa (Colobus polykomos), paholaisgueretsa (Colobus satanas) ja Colobus vellerosus.^[2]

Lähteet

Aiheesta muualla

• Gueretsat Tunturisusi.com. (anonyymi yksityinen sivusto)

Colobus (du grec kolobos (κολοβος) qui signifie « mutilé ») constitue un genre de mammifères primates de la sous-famille des Colobinae. La classification scientifique de ces singes d'Afrique est encore en évolution. En français on les appelle, entre autres, colobes noir et blancs^[1] ou guérézas. Ils se distinguent par l'absence de pouce^{[réf. nécessaire]}.

Liste des espèces

Selon Mammal Species of the World (version 3, 2005) (4 mars 2011)^[2] et Selon NCBI (4 mars 2011)^[3] :

• Colobus angolensis - Guéréza d'Angola, Colobe d'Angola, Colobe noir-et-blanc d'Angola ou encore Colobe noir-et-blanc angolais^[1]
• Colobus guereza - Guéréza du Kilimandjaro, Colobe à épaules blanches ou encore Colobe guéréza^[1]
• Colobus polykomos - Colobe à longs poils, Colobe à camial, Colobe noir , Colobe blanc-et-noir d'Afrique occidentale, Colobe magistrat ^[1] ou encore magistrat
• Colobus satanas - Guéréza noir^[1], Colobe satan^[4] ou Colobe noir ^[1]
• Colobus vellerosus - Colobe magistrat ^[1]

Selon ITIS (4 mars 2011)^[5] :

• Colobus angolensis P. Sclater, 1860
• Colobus guereza Rüppell, 1835
• Colobus polykomos (Zimmermann, 1780)
• Colobus satanas Waterhouse, 1838

Il existerait aussi un hybride^[3] : Colobus vellerosus x angolensis

Notes et références

Moncaí ón Seandomhan atá dúchasach don Afraic thrópaiceach. Caol le heireaball fada, gan aon ordóga. 3 ghrúpa: an moncaí colabach dubh is bán (le fionnadh an-fhada síoda), an moncaí colabach rua, agus an moncaí colabach ológach. Áitríonn sé foraoisí, agus itheann duilleoga.

Is síol ainmhí é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.

Colobus Illiger, 1811 è un genere di scimmie del vecchio mondo della famiglia Cercopithecidae, sottofamiglia Colobinae.

Descrizione

Il nome del genere viene dal greco kolobòs (κολοβός) "mutilo", "monco", e si riferisce alla quasi assenza del pollice, ridotto ad un moncone: una caratteristica comune ai generi appartenenti alla tribù colobini.

L'aspetto di queste scimmie è caratterizzato dal vistoso contrasto tra il nero del corpo e il bianco della coda, del mantello e di una fascia che incornicia il muso.

Il genere comprende le specie di maggiori dimensioni tra i colobini: la lunghezza del corpo è tra 45 e 70 cm, quella della coda tra 50 e 100 cm, il peso tra 5 e 15 kg; i maschi sono in genere notevolmente più grandi delle femmine.

Distribuzione e habitat

I colobi vivono in varie zone dell'Africa sub-sahariana: dal Senegal all'Etiopia, dall'Angola allo Zambia e nel Kenya. Gli habitat sono vari: la foresta pluviale tropicale, la foresta di montagna fino a 3000 m di altitudine e i mangrovieti.

Biologia

L'attività è diurna e quasi sempre arboricola. I colobi vivono in gruppi formati da un solo maschio adulto, da due a sei femmine e i loro cuccioli. I gruppi sono territoriali e avvisano con segnali vocali i conspecifici della propria presenza.

La dieta è vegetariana ed è basata soprattutto sulle foglie. L'apparato digerente è adattato a questo cibo in modo simile a quello dei ruminanti: lo stomaco è diviso infatti in compartimenti, due dei quali servono a digerire la cellulosa grazie ad opportuni batteri.

La gestazione dura tra cinque e sei mesi e usualmente nasce un solo cucciolo, che raggiunge la maturità sessuale fra tre e quattro anni se femmina e tra quattro e sei anni se maschio. La longevità in natura è circa 20 anni e in cattività intorno a 30.

Specie

Il genere contiene cinque specie:

• Colobus angolensis (Sclater, 1860) – colobo dell'Angola
• Colobus guereza (Ruppell, 1835) - guereza
• Colobus polykomos (Zimmermann, 1870) – colobo orsino
• Colobus satanas (Waterhouse, 1838) – colobo nero
• Colobus vellerosus (I. Geoffroy, 1834) – colobo velleroso

Bibliografia

• Gippoliti S., Visalberghi E. Ordine Primates: elenco delle specie viventi, nome italiano e grado di minaccia. Rivista di Antropologia, 2001; 79: 33-44
• (EN) D.E. Wilson e D.M. Reeder, Colobus, in Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference, 3ª ed., Johns Hopkins University Press, 2005, ISBN 0-8018-8221-4.

• 5 rūšys, žr. tekstą

Kolobai (Colobus) – šunbeždžionių (Cercopithecidae) šeimos primatų gentis, priklausanti laibaliemenių beždžionių pošeimiui.

Gentyje 5 rūšys:

• Juodasis kolobas (Colobus satanas)
• Angolinis kolobas (Colobus angolensis)
• Karališkasis kolobas (Colobus polykomos)
• Gauruotasis kolobas (Colobus vellerosus)
• Abisininė gvereca, arba rytinė gvereca (Colobus guereza)

Vikiteka

Kolobi (Colobus), arī melnbaltie kolobi, gverecas ir mērkaķu dzimtas zīdītāji, kas apdzīvo plašus Āfrikas apgabalus. Ģints apvieno 5 sugas.

Nosaukums

Zinātniskais nosaukums Colobus cēlies no grieķu vārda κολοβός (kolobós),— "apcirstais", norādot uz to, ka šiem dzīvniekiem nav īkšķu.

Vairākās 20. gadsimta 70. un 80. gados latviski izdotās grāmatās kolobi dēvēti par "kolobusiem", "kolobuspērtiķiem" vai "guerezām" (Noras Slokas "Zooģeogrāfija", Džeralda Darela "Bafutas pēddziņi", "Noķeriet man kolobusu", "Noenkurotais šķirsts").

2014. gadā izdotajā "Dzīvnieki. Ilustrēta unikāla enciklopēdija par visas pasaules dzīvniekiem" — "kolobusu", "mantijas guerecu".

Latviešu valodas LZA Termonoloģijas komisija 2009. gada 9. jūnijā pieņēma latviešu valodas nosaukumus "kolobs" un "gvereca".

Melnais kolobs

Izskats

Ķermeņa garums 43 — 70 cm, astes 55 — 90 cm, tēviņi lielāki par mātītēm. Raksturīgākā pazīme spīdīgi melnais kažoks un baltās, garās krēpes. Atkarībā no sugas, aste balta vai melna ar baltu, pūkainu pušķi. Seju ieskauj balti mati.

Gverecai baltās krēpes jeb mantija stiepjas gar muguru visā tās garumā, lāču kolobam — virs pakaļkājām, karaliskajam kolobam, Angolas kolobam tās nokarājas no pleciem.

Izplatība

No Senegālas Āfrikas rietumos līdz Etiopijai un Austrumāfrikai, no Angolas cauri Kongo līdz pat Tanzānijai un Malavi.

Dzīvesveids

Kolobi dzīvo kokos biezos džungļos, uz zemes nokāpj reti un dzīves lielāko daļu pavada koku lapotnēs. Dzīvo baros. Dzīvnieku skaits barā atkarīgs no sugas, piemēram, gverecu barā ir ne vairāk kā pieci pieauguši dzīvnieki. Katru baru vada vecākais tēviņš. Atsevišķām kolobu grupām ir sava teritorija, ko tās aizsargā ar skaļiem brīdinošiem saucieniem. Bara locekļi lielāko daļu laika pavada savā teritorijā, skraida un rāpjas kokos, ar pirkstiem pieķeroties zariem. Barību atrod kokos, kur parasti arī guļ.

Barība

Gverecas aizmugure un aste

Pārtiek no lapām. Ēd arī augļus, ziedus un koku mizu. Ēšanas laikā kolobi sēž zaros, pievelk sev klāt zariņus un ar muti norauj lapas.

Klasifikācija

Trīs no piecām ģints sugām plašajā areālā sadalās pasugās.^[1]

• Melnais kolobs (Colobus satanas)
  • Babonas melnais kolobs (C. s. anthracinus)
  • Bioko melnais kolobs (C. s. satanas)
• Angolas kolobs (Colobus angolensis)
  • C. a. angolensis
  • C. a. cottoni
  • C. a. ruwenzorii
  • C. a cordieri
  • C. a. prigoginei
  • C. a. palliates
• Karaliskai kolobs (Colobus polykomos)
• Lāču kolobs (Colobus vellerosus)
• Gvereca jeb Abesīnijs kolobs (Colobus guereza)
  • C. g. guereza
  • C. g. caudatus
  • C. g. dodingae
  • C. g. kikuyensis
  • C. g. matschiei
  • C. g. occidentalis
  • C. g. percivali

Atsauces

De zwartwitte franjeapen (Colobus) vormen een geslacht van zoogdieren uit de familie van de Cercopithecidae (Apen van de Oude Wereld). Dit geslacht omvat vijf soorten.

Taxonomie

Gereza^[7] (Colobus) – rodzaj niewielkiej małpy z rodziny koczkodanowatych (Cercopithecidae).

Występowanie

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce^[8].

Systematyka

Nazewnictwo

Nazwa rodzajowa pochodzi od greckiego słowa κολοβος kolobos – „ograniczony, okaleczony”. Dżelada białobroda posiada szczątkowy kciuk^[9][2].

Gatunek typowy

Simia polycomos Schreber, 1800 (= Cebus polykomos Zimmerman, 1780)

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[7][8]:

• Colobus angolensis – gereza angolańska
• Colobus guereza – gereza abisyńska
• Colobus polykomos – gereza białobroda
• Colobus satanas – gereza czarna
• Colobus vellerosus – gereza niedźwiedzia

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

1. A. T. de Rochebrune: Faune de la Sénégambie. Cz. Supplément. Paryż: O. Doin, 1887, s. 1-189. (fr.)

Colobus é um gênero de macaco da família Cercopithecidae.

Espécies

• Colobus angolensis Sclater, 1860
• Colobus guereza Rüppell, 1835
• Colobus polykomos (Zimmermann, 1780)
• Colobus satanas Waterhouse, 1838
• Colobus vellerosus I. Geoffroy, 1834

Referências

• GROVES, C. P. Order Primates. In: WILSON, D. E.; REEDER, D. M. (Eds.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference. 3. ed. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2005. v. 1, p. 111-184.

Colobus är ett släkte primater som tillhör familjen markattartade apor. Vanligen räknas 5 arter till släktet. Svenska trivialnamn som förekommer är guerezor, guerezaapor, colobusapor och sidenapor men de används även för arter som tillhör de andra två släkten i tribus Colobini.^[1]

Utseende

Pälsen har vanligen en svart-vit färg. Enda undantaget är djävulsapan som är helt svart. Tummen finns bara rudimentär. Arterna nar en kroppslängd (huvud och bål) mellan 45 och 72 centimeter och därtill kommer en 52 till 100 centimeter lång svans. Vikten ligger mellan 5 och 14,5 kilogram.^[2] Hannar är hos de flesta arterna tydlig större än honorna.^[3]

Utbredning och habitat

Medlemmar av släktet förekommer i större delar av Afrika. Utbredningsområdet sträcker sig från Senegal till Etiopien och söderut till Angola och Zambia. Habitatet utgörs av olika slags skogar som regnskogar, mangrove och kyliga skogar i bergstrakter upp till 3300 meter över havet.^[2] Vissa individer lever på gräsmark med några träd.

Ekologi

Dessa primater är aktiva på dagen och uppehåller sig huvudsakligen i träd. I områden där träden står glest vistas aporna även på marken.^[2] Arterna har mycket bra förmåga att klättra i träd och de kan hoppa 10 meter från gren till gren.^[4]

De bildar grupper med 8 till 15 individer med en dominant hanne, 2 till 6 honor och deras ungar. Ibland sammansluter sig flera flockar av arten Colobus angolensis och bildar tillfälliga kolonier med upp till 300 medlemmar.^[2] Varje grupp har ett revir som med en storlek mellan 15 och 60 hektar är jämförelsevis litet. Territorierna kan överlappas. Hannarna vrålar varje morgon och meddelar på så sätt för andra grupper var reviret ligger.^[2] Träffas två grupper på varandra är hannarna oftast aggressiva mot varandra. De hotar med vrålljud och strider ibland mot varandra.

Föda

Medlemmar av släktet livnär sig främst av blad men äter även frukter och blommor.^[2] Deras magsäck består av flera avdelningar och i de två första avdelningarna finns speciella bakterier som hjälper vid cellulosans sönderdelning. Mag-tarmkanalen är anpassad till födans låga näringsvärde och liknar idisslarnas mag-tarmsystem.^[5]

Fortplantning

För släktet är inga särskilda parningstider kända. Bara hos djävulsapan sker de flesta födslar för tiden med största tillgång till föda.^[2] Efter dräktigheten som varar i 5 till 6 månader föds vanligen ett ungdjur. Ungarna är vid födelsen vita och får den svart-vita färgen senare i livet.^[6] För ungarnas uppfostring är alla honor av gruppen ansvarig och ibland dias ungdjuret av en hona som inte är dess moder. Efter cirka 6 månader sluter honan att ge di. Unga honor blir efter 3 till 4 år könsmogna och hannar först efter 4 till 6 år.^[2] Efteråt måste hannar lämna gruppen. Livslängden i naturen uppskattas med 20 år och individer i fångenskap blev upp till 30 år gamla.^[2][6]

Arter

Släktet utgörs av fem arter.^[7][8]

• Östlig svartvit guereza (Colobus guereza) lever i centrala Afrika från östra Nigeria till Etiopien och norra Tanzania.
• Djävulsapa (C. satanas) hittas från Kamerun till Gabon och på ön Bioko.
• Colobus angolensis förekommer från norra Angola till norra Kongo-Kinshasa och österut till Tanzania.
• Colobus polykomos finns från södra Senegal till Elfenbenskusten.
• Colobus vellerosus förekommer från Elfenbenskusten till västra Nigeria.

Hot

Dessa apor jagas för köttets och hudens skull. De hotas även genom levnadsområdets omvandling till jordbruksmark eller till människans boplatser. IUCN listar C. polykomos, C. satanas och C. vellerosus som sårbar (VU). De andra två betraktas som livskraftig (LC).^[8]

Referenser

Den här artikeln är helt eller delvis baserad på material från tyskspråkiga Wikipedia, 24 juli 2009.

Noter

1. ^ Guerezor, Nationalencyklopedin, läst 18 juli 2014
2. ^ [a b c d e f g h i] Nowak, R. M. (1999) sid. 604/06 Google books
3. ^ Sean Flannery (27 april 2007). ”Abyssinian Black-and-white Colobus Monkey” (på engelska). Primate Fact Sheets. http://www.theprimata.com/colobus_guereza.html. Läst 18 juli 2014.
4. ^ Guereza (Colobus guereza) (som exempel), Skansen Stockholm, läst 18 juli 2014
5. ^ Colobus Monkey (Colobus guereza) Arkiverad 17 juni 2014 hämtat från the Wayback Machine. (som exempel), Chicago Zoological Society, läst 18 juli 2014
6. ^ [a b] Black and White Colobus (Colobus angolensis) Arkiverad 26 juli 2014 hämtat från the Wayback Machine. (som exempel), Pittsburgh Zoo, läst 18 juli 2014
7. ^ Wilson & Reeder, red (2005). ”Colobus” (på engelska). Mammal Species of the World. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8221-4
8. ^ [a b] Colobus på IUCN:s rödlista, läst 13 mars 2013.

Tryckta källor

• Thomas Geissmann: Vergleichende Primatologie, Springer-Verlag 2002, ISBN 3540436456
• Nowak, Ronald M. (1999). Walker's Mammals of the World. Baltimore: Johns Hopkins University Press. Libris 5677490. ISBN 0-8018-5789-9

Externa länkar

• Wikimedia Commons har media som rör Colobus.
  Bilder & media

• 1 Вигляд
• 2 Стиль життя
• 3 Життєвий цикл
• 4 Загрози
• 5 Види
• 6 Примітки
• 7 Джерела

1. ↑ Остап Решетило Зоогеографiя. — Львів. — 2013. — С. 93, 203

Khỉ Colobus đen trắng, tên khoa học Colobus, là một chi động vật có vú trong họ Cercopithecidae, bộ Linh trưởng. Chi này được Illiger miêu tả năm 1811.^[1] Loài điển hình của chi này là Simia polycomos Schreber, 1800 (= Cebus polykomos Zimmerman, 1780).

Các loài

Theo phân loại của MSW và NCBI ngày 4 tháng 3 năm 2011 thì chi này gồm các loài sau:

• Colobus angolensis^[2]
• Colobus guereza^[2]
• Colobus polykomos ^[2]
• Colobus satanas^[2]
• Colobus vellerosus^[2]

Theo phân loại của ITIS ngày 4 tháng 3 năm 2011 thì:

• Colobus angolensis P. Sclater, 1860
• Colobus guereza Rüppell, 1835
• Colobus polykomos (Zimmermann, 1780)
• Colobus satanas Waterhouse, 1838

Ngoài ra một số phân loại còn chia thành các phân loài:

• Colobus angolensis
  • Colobus angolensis angolensis
  • Colobus angolensis cordieri
  • Colobus angolensis cottoni
  • Colobus angolensis palliates
  • Colobus angolensis prigoginei
  • Colobus angolensis ruwenzorii
• Colobus guereza
  • Colobus guereza guereza
  • Colobus guereza caudatus
  • Colobus guereza dodingae
  • Colobus guereza kikuyuensis
  • Colobus guereza matschiei
  • Colobus guereza occidentalis
  • Colobus guereza percivali
• Colobus polykomos
• Colobus satanas
  • Colobus satanas satanas
  • Colobus satanas anthracinus
• Colobus vellerosus

Hình ảnh

• Colobus guereza

• Colobus angolensis

• 
• Colobus guereza

• 
• 

Chú thích

Tham khảo

• Khỉ Colobus đen trắng tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
• Tham khảo Animal Diversity Web : Colobus (tiếng Anh)
• Colobus tại trang Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ (NCBI).
• Colobus Monkey: Wildlife summary from the African Wildlife Foundation
• Colobus Conservation
• Primate Info Net Colobus Factsheets
• Angolan Black & White Colobus
• Animal Bytes

Bài viết liên quan đến Bộ Linh trưởng này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s

• Colobolus Gray, 1821
• Guereza Gray, 1870
• Pterycolobus Rochebrune, 1887
• Stachycolobus Rochebrune, 1887

• 1 Описание
• 2 Размножение
• 3 Поведение
• 4 Распространение
• 5 Истребление
• 6 Виды
• 7 Примечания
• 8 Литература

疣猴屬（學名：Colobus），靈長目、猴科的一屬，包括五种：

• 黑疣猴 Colobus satanas
• 安哥拉疣猴 Colobus angolensis
• 黑白疣猴 Colobus polykomos
• 熊疣猴 Colobus vellerosus
• 東黑白疣猴 Colobus guereza

外部链接

• 維基共享資源中与疣猴屬相關的分類

콜로부스 또는 콜로부스원숭이, 흑백콜로부스는 콜로부스속(Colobus)에 속하는 구세계원숭이의 총칭으로 붉은콜로부스속(Piliocolobus) 원숭이들과 근연 관계에 있다.^[1] 콜로부스(colobus)라는 단어는 그리스어 ekolobóse("짧게 깎다")에서 유래하였으며, 그 이유는 그 엄지 손가락이 뭉툭하기 때문이다.

이들 원숭이 모두 5종이 있으며, 적어도 8종의 아종이 있다.^[1]

• 콜로부스속 (Colobus)
  • 검은콜로부스 (Colobus satanas)
    • 가봉검은콜로부스 (Colobus satanas anthracinus)
    • 비오코검은콜로부스 (Colobus satanas satanas)
  • 앙골라콜로부스 (Colobus angolensis)
    • Colobus angolensis angolensis
    • Colobus angolensis cottoni
    • 아돌프프리드리히앙골라콜로부스 또는 루웬조리콜로부스 (Colobus angolensis ruwenzorii)
    • Colobus angolensis cordieri
    • 프리고진앙골라콜로부스 (Colobus angolensis prigoginei)
    • 피터앙골라콜로부스 또는 탄자니아콜로부스 (Colobus angolensis palliatus)
  • 서부콜로부스 (Colobus polykomos)
  • 센털콜로부스 (Colobus vellerosus)
  • 동부콜로부스 (Colobus guereza)

각주