Agave sisalana Perrine

Die Garingboom (Agave sisalana) is 'n agave wat 'n stywe vesel lewer wat tradisioneel vir die vervaardiging van tou gebruik word.

Garingboom-plantasie in Tanzanië

Sien ook

• Lys van indringerplante in Suid-Afrika
• Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse bome

Wikispecies het meer inligting oor: Agave sisalana

Hierdie artikel is ’n saadjie. Voel vry om Wikipedia te help deur dit uit te brei.

Sizal aqavası (lat. Agave sisalana)^[1] - aqava cinsinə aid bitki növü.^[2]

Mənbə

El sisal (Agave sisalana) és una planta suculenta conreada per la seva fibra, ja que serveix com a planta tèxtil per a fabricar cordes, xarxes i teles. Des del punt de vista econòmic és l'espècie d'aquest gènere Agave més important del món.

Descripció

Vista de la planta

Inflorescència

És una espècie monocàrpica, amb tiges de 40-100 cm o acaule; rosetes 1,5-2 m de diàmetre, de grans fulles lanceolades a la base de la planta, de color verd blavós i acabades en una punta dura i espinosa. Fulles de 60-150 per 2,5-5(-9) cm, ensiformes, les joves glauques, amb poques dents diminutes, i sense dents a la maduresa; espina 2-2,5 cm, cònica a subulada, marró fosca, no decurrent, una mica acanalada a la base, arrodonida al feix; marges no cornis. Panícula de 5-6 m, bulbífera, bracteada, el·lipsoide; branques 10-15(-25), a la meitat superior de l'escap. Fa una inflorescència de dos metres d'alçada un cop a la seva vida. Flors 4-6.5 cm, groc-verdoses; tèpals 17-18 per 5-6 mm, iguals, linear-lanceolats; filaments 50-60 mm, inserits per sobre de la meitat del tub; anteres 23-25 mm; ovari 15-25 per 8-9 mm. Càpsules i llavors generalment sense desenvolupar-se.^[1]

Com a mínim necessita una temperatura anual de 15 °C, i no li fa res viure a sòls àrids i pobres en nutrients. Les plantes conreades són híbrids estèrils que han de ser reproduïdes vegetativament.

Distribució

La planta és originària del Yucatan, Mèxic.^[2] A partir del seu origen a Amèrica Central s'ha estès a altres països tropicals d'Àsia i Àfrica, mitjançant el cultiu a principis del segle XX. Finalment el cultiu es va establir al Brasil, que és actualment el major productor i exportador del món.

Producció

Ja 6.000 anys aC s'emprava a Mèxic per produir xarxes i cordes amb les seves fibres.

La planta de sisal té una vida total d'aproximadament 25 anys, dels quals de 18 a 20 en producció. Quan està a la seva etapa productiva rendeix prop de 30 fulles per any. Cada fulla és subjecta a un procés de desfibració o descorticació amb maquinària especialitzada que varia en funció de la regió on es porti a terme el procés.

És una planta pròpia de regions tropicals i subtropicals, beneficiant-se la producció amb temperatures superiors als 25 °C i molt Sol.

Taula de producció segons la FAO.^[3]

Producció en tonelades de sisal i altres fibres provinents d'Agave. Xifres 2004-2005
85%

Taxonomia

Agave sisalana va ser descrita per Henry Perrine i publicat a Transactions of the Academy of Science of St. Louis 3: 305, 316, pl. 2–4. 1875.^[1]

Etimologia

• Agave: nom genèric que va ser donat a conèixer científicament el 1753 pel naturalista suec Linné, qui el va prendre del grec Agavos. A la mitologia grega, Agave era una mènada filla de Cadme, rei de Tebes que, enfront d'una multitud de bacants, va assassinar al seu fill Penteu, successor de Cadme al tron. La paraula Agave fa referència, doncs, a alguna cosa admirable o noble.^[4]
• sisalana: epítet pres del producte que produeix, el sisal. El nom de sisal prové del port anomenat "Sisal" al Yucatan d'on sortia aquesta planta per a ser distribuïda al món.

Sinonímia

• Agave segurae D.Guillot & P. Van der Meer
• Agave rigida var. sisalana
• Agave sisalana var. armata
• Agave sisalana f. armata
• Agave amaniensis Trel. & Nowell^[5]

Referències

• G. W. Lock, Sisal (Longmans Green & Co., 1969)
• Howard Scott Gentry, Agaves of Continental North America (University of Arizona Press, 1982) pp. 628-631

Agáve sisalová (Agave sisalana) je víceletá xerofytní rostlina z čeledi chřestovitých (Asparagaceae), kde je v dnešní taxonomii řazena do podčeledi agávovitých (Agavoideae). Z jejích listů se získává textilní vlákno sisal. Její druhové jméno je odvozeno od mexického města Sisal na poloostrově Yucatán odkud původně pochází. Nejvíce se pěstuje v Brazílii, ale také v Tanzanii, Angole, Keni, Indonésii a na Floridě.

Popis

Agáve má tlustý, ale relativně krátký dřevitý stonek z kterého vyrůstají až dva metry dlouhé, 10–15 cm široké dužnaté, čárkovitě kopinaté listy zakončené hrotem. Celá rostlina může mít až 8 metrů. Po 5–20 letech vytváří stonek s latovitým květenstvím, který ční do výše 8 – 10 metrů. Květy jsou zelenavě bílé, trubkovité a zakončené šesti cípy. Mají šest tyčinek a semeník s čnělkou zakončenou trojdílnou bliznou. Plodem agáve jsou trojboké tobolky obsahující mnoho semen. Po odkvětu rostlina hyne.

Rostlina se samovolně rozmnožuje díky odpadu rozmnožovacích pupenů, které se tvoří v květenství. Ty jsou společně s kořenovým pupeny používána na plantážích k vegetativnímu množení.

Pěstování

Agáve není náročná rostlina na pěstování, díky schopnosti shromažďovat vodu ve svých listech a přečkat tak sucho trvající 5–6 měsíců, není závislá na srážkách ani zavlažování. Preferuje lehké písčité půdy s příměsí jílu, ale je schopna prospívat i na mělkých, skalnatých půdách.

Listy se sklízejí seschlé, dva a půl až čtyři roky po výsadbě, odsekáváním mačetami. Během svého života rostlina vytvoří 200–300 listů, což představuje přibližně 5,5 kg sisalového vlákna.^[1] Rostlina je také užitečná k získání kortizonu ze zelených listů nebo k ohrazení pozemků.

Reference

1. ↑ MLADÁ, Jarmila; PROCHÁZKA, František. Atlas cizokrajných rostlin. Praha: Státní zemědělské nakladatelství, 1987. S. 86.

Externí odkazy

• Galerie agáve sisalová ve Wikimedia Commons
• Obrázky, zvuky či videa k tématu agáve sisalová ve Wikimedia Commons

Sisal er plantefibre til tovfremstilling, der udvindes af arten Sisal-Agave (Agave sisalana), som stammer fra Mellemamerika.

Fibrene er meget lyse og omtrent lige så stærke som manilahamp. I dag produceres mange forbrugsvarer af sisal som f.eks. tæpper, måtter og kattelegetøj.

Die Sisal-Agave (Agave sisalana) ist eine Pflanzenart aus der Unterfamilie der Agavengewächse (Agavoideae). Sie ist eine bedeutende Faserpflanze. Das Epitheton der Art verweist auf die mexikanische Hafenstadt Sisal an der Nordküste von Yucatán.^[1]

Beschreibung

Die Sisal-Agave ist eine hapaxanthe Rosettenpflanze. Die Pflanzen können stängellos oder gestängelt sein, in letzterem Fall kann der Stamm zwischen 40 und 100 Zentimeter hoch werden, die Rosetten haben einen Durchmesser zwischen 1,5 und 2 Meter. Die schwertförmigen Blätter werden 60 bis 150 Zentimeter lang und 2,5 bis 5 (selten bis 9) Zentimeter breit. Jung sind sie hellgrün und fein gezähnt, ältere Blätter sind glänzend grün und ungezähnt. Der abschließende Stachel ist 2 bis 2,5 Zentimeter lang, dunkelbraun und kegel- bis pfriemförmig.^[2]

Die Blütenstandsachse kann 5 bis 6 Meter lang werden, der elliptische Blütenstand ist eine Rispe, Tragblätter sind vorhanden. Im aus 10 bis 25 Blüten bestehenden Blütenstand trägt die Pflanze Brutknospen. Die Blüten sind 4 bis 6,5 Zentimeter lang und grüngelb. Die Blütenhüllblätter sind linealisch-lanzettlich, 17 bis 18 Millimeter lang und 5 bis 6 Millimeter breit und von gleicher Gestalt und Größe. Die Staubfäden sind 50 bis 60 Millimeter lang und setzen in der oberen Hälfte der Blütenröhre an, die Staubbeutel sind 23 bis 25 Millimeter lang, die Fruchtknoten sind 15 bis 25 Millimeter lang und 8 bis 9 Millimeter breit.^[2]

Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 138, 147, 149 oder 150.^[3]

Verbreitung

Die genaue Herkunft dieser Art ist nicht bekannt. Durch Kultur wurde sie in zahlreiche tropische und subtropische Länder verbracht. Möglicherweise stammt sie aus der mexikanischen Provinz Chiapas.^[2]

Systematik

Da die Mehrzahl aller Pflanzen nicht fruchtbar ist und wilde Vorkommen nicht bekannt sind, wird vermutet, dass die Sisal-Agave hybridogenen Ursprungs ist. Möglicherweise entstammt sie einer Kreuzung aus Agave angustifolia und Agave kewensis.^[2]

Verwendung

Die Fasern (früher auch Sisalhanf^[4] genannt) werden neben Tauen, Seilen, Garn und Teppichen in zahlreichen anderen Produkten verarbeitet, z. B. als Füllstoff für Matratzen, als Poliermittel oder als Material für Dartscheiben^[5].

Die Sisal-Agave wurde bereits vor der Eroberung Mittelamerikas durch die Spanier von den Ureinwohnern domestiziert und zur Produktion von Pulque verwendet. Durch die Verschleppung der Ureinwohner breitete sich die Pflanze in Nordamerika aus.^[6] Spanier und Portugiesen führten die Pflanzen in andere Länder und Kontinente aus, dort fand sie im 18. und 19. Jahrhundert Gebrauch als Zierpflanze.^[6]

1893 führte Richard Hindorf Bulbillen aus Florida in Tansania ein, 1903 brachte Horácio Urpia Júnior die Pflanze nach Brasilien. 1951 war Brasilien dann das zweitgrößte Erzeugerland hinter Tansania, ab 1964 brach der Markt für Sisal durch die zunehmende Konkurrenz von Kunstfasern jedoch deutlich ein. Die Produktion ging zurück, erholt sich jedoch seit der Jahrtausendwende wieder.^[6] Gemessen an der Masse der Faserproduktion ist die Sisal-Agave heute die fünftwichtigste Faserpflanze weltweit,^[7] 2006 belief sich die Weltproduktion von Sisalfasern auf rund 428.000 Tonnen.

Einzelnachweise

1. ↑ Sterling Evans: Dependent Harvests: Grain Production on the American and Canadian Plains and the Double Dependency with Mexico, 1880-1950. In: Agricultural History. Band 80, Nummer 1, 2006, S. 40, JSTOR 3745103.
2. ↑ ^{a b c d} Flora Mesoamericana. (online), Zugriff am 26. Juni 2008.
3. ↑ Agave sisalana in der Flora of North America.
4. ↑ vgl. J.Merritt Matthews, Walter Anderau, H.E. Fierz-David, Die Textilfasern: Ihre physikalischen, chemischen und mikroskopischen Eigenschaften, Berlin 1928, S. 653, reprint 2013 ISBN 978-3-642-91077-7
5. ↑ Die Dartscheibe – Maße, Material und Abmessungen. In: Dart Club Verzeichnis. Abgerufen am 27. März 2020 (deutsch).
6. ↑ ^{a b c} F.A. Suinaga, O.R.R.F. da Silva, W.M. Coutinho: A História / History. In: O Sisal do Brasil / Brazilian Sisal. Brasília 2006, S. 16–22.
7. ↑ R. Koslowski, M. Rawluk, J. Barriga-Bedoya: Ramie. In: Robert Franck (Hrsg.): Bast and other plant fibres. Cambridge/Boca Raton 2005, ISBN 1-85573-684-5/ISBN 0-8493-2597-8, S. 209.

Mkonge dume au mkatani ni spishi ya mmea katika familia Asparagaceae unaokuzwa kwa ajili ya vitembwe vyake au katani.

Asili na uenezi

Mkonge dume ni kiasili mmea wa Meksiko lakini imesambazwa nchi nyingi za kitropiki kutokana na umuhimu wake wa kiuchumi, hasa zao la katani. Kuna mashamba makubwa kwenye kanda la pwani la Afrika ya Mashariki. Kwa miaka mingi Tanzania iliongoza duniani katika zao hilo.

Picha

• Konde la mikonge dume Morogoro

• Shina la maua

• Maua

• Kuvuna makonge

• Katani

• Kamba ya katani

In nequēnnetl^[1].

Tlahtōlcaquiliztilōni

1. ↑ Nequēn quihtōznequi caxtillāntlahtōlcopa henequén

Pit se yon plant. Li nan fanmi plant kategori: Agavaceæ . Non syantifik li se Agave rigida Mill Agave sisalana Perrine

Istwa

Istwa

Referans

Lyen deyò

Sisal (Agave sisalana) nisqaqa huk paqpa rikch'aqmi, qallarisqapi Yukatan yaqa wat'api wiñaq, allin q'aytuchakunayuq runap waska rurananpaq.

Hawa t'inkikuna

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Sisal.

• Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Sisal

Το σιζάλ, με το βοτανικό όνομα Αγαύη η σιζαλανή (Agave sisalana), είναι ένα είδος αγαύης που προέρχεται από το νότιο Μεξικό, αλλά καλλιεργείται ευρέως, καθώς εγκλιματίστηκε σε πολλές άλλες χώρες. Παράγει μια σκληρή ίνα που χρησιμοποιείται για την παραγωγή διαφόρων προϊόντων. Ο όρος σιζάλ, δύναται να αναφέρεται είτε στη κοινή ονομασία του φυτού ή της ίνας, αναλόγως του θέματος. Μερικές φορές αναφέρεται ως «κάνναβη σιζάλ», επειδή για αιώνες η κάνναβη ήταν μια σημαντική πηγή για την παραγωγή ίνας, καθώς και άλλες πηγές ίνας, έλαβαν αυτό το όνομα.

Το σιζάλ χρησιμοποιείται παραδοσιακά για σχοινί και σπάγκους και έχει πολλές άλλες χρήσεις, όπως: χαρτί, ύφασμα, ταπετσαρίες τοίχων, χαλιά και πίνακες βελών (dartboards).

Άλλες ονομασίες

• Στα Αγγλικά, εκτός από sisal (προφέρεται σάιζαλ) λέγεται και agave (αγκέιβη = αγαύη ή αγάβη).^[2]
• Στα Ισπανικά προφέρεται σισάλ, προφορά ΔΦΑ: [siˈsal].
• Στα Σουαχίλι, λέγεται katani (κατάνι = κάνναβις) και mkonge (μκόνγκε = [ενικός] το σιζάλ) ή makonge (μακόνγκε = [πληθυντικός] τα σιζάλ).
• Στα Ελληνικά, έχει αρκετές ονομασίες - και στα τρία γένη - δηλαδή, αρσενικό: αθάνατος,^[3] θηλυκό: αγαύη ή αγάβη^[2][3] και ουδέτερο: σιζάλ ή σισάλ.^[3]

Οι Έλληνες στην Ανατολική Αφρική αποκαλούν το φυτό ως «σκοινί ή σχοινί» και αντιστοίχως τη φυτεία, ως «σκοινόκτημα ή σχοινόκτημα».

Ταξινομική

Η προέλευση της αγαύης της σιζαλανής είναι αβέβαιη. Παραδοσιακά, θεωρήθηκε ότι ήταν ιθαγενές της χερσονήσου Γιουκατάν, αλλά δεν υπάρχουν αρχεία των εκεί βοτανικών συλλογών. Είχαν αρχικά αποσταλεί από τον Ισπανικό αποικιακό λιμένα του Sisal στο Γιουκατάν (απ όπου και το όνομα). Οι φυτείες στο Γιουκατάν, τώρα καλλιεργούν τη "Χένεκεν" ("Agave fourcroydes").

Ο Howard Scott Gentry υπέθεσε μια προέλευση από την Τσιάπας (Chiapas), λόγω της δύναμης της παραδοσιακής τοπικής χρήσης. Αποδεικτικά στοιχεία της εγχώριας βιομηχανίας σε ένα εξοχικό σπίτι εκεί, τα προτείνει ως την αρχική θέση των ενδιαιτημάτων, πιθανόν ως διασταύρωση της Agave angustifolia και της Agave kewensis. Τα είδη έχουν πλέον εγκλιματιστεί σε άλλα μέρη του Μεξικού, καθώς και στην Ισπανία, Λιβύη, Μαρόκο, Κανάρια Νησιά, Πράσινο Ακρωτήριο, πολλά μέρη της Αφρικής, Μαδαγασκάρη, Ρεϋνιόν, Σεϋχέλλες, Κίνα, τα νησιά Ρίου Κίου, την Ινδία, Πακιστάν, Νεπάλ, Μιανμάρ, Καμπότζη, Ταϊλάνδη, νησιά του Σολομώντα, Κουίνσλαντ, Πολυνησία, Μικρονησία, Φίτζι, Χαβάη, Φλόριντα, Κεντρική Αμερική, Εκουαδόρ και Δυτικές Ινδίες.^[4]

Περιγραφή του φυτού

Τα φυτά σιζάλ, Agave sisalana, αποτελούνται από μια βοτανική ροζέτα (rosette)^{[Σημ. 1]} με φύλλα σχήματος σπαθιού, περίπου 1,5-2 μέτρα (04.09 - 06.06 πόδια) ψηλά. Τα νεαρά φύλλα μπορεί να έχουν μερικά λεπτά δόντια κατά μήκος των πλευρών τους, αλλά αυτά χάνονται καθώς ωριμάζουν τα φύλλα.^[5]

Το φυτό σιζάλ έχει διάρκεια ζωής 7-10 έτη και συνήθως παράγει 200-250 φύλλα εμπορικής χρήσης. Κάθε φύλλο περιέχει κατά μέσο όρο περίπου 1.000 ίνες. Οι ίνες αντιπροσωπεύουν μόνο το 4% του βάρους του φυτού. Το σιζάλ θεωρείται ένα φυτό των τροπικών και υποτροπικών περιοχών, καθώς η παραγωγή ωφελείται από την ηλιοφάνεια και όταν οι θερμοκρασίες είναι πάνω από 25 βαθμούς Κελσίου.^[6]

Στα σχοινοκτήματα, η μέση ετησία απόδοση είναι 1½-2 τόνους ανά εκτάριο.^[7] Η δε τιμή του σχοινιού εξαρτάται από την παγκόσμια ζήτηση, όπως και οι τιμές των άλλων καταναλωτικών αγαθών. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι η τιμή ενός τόνου το 1923 ήταν 25£, το 1929 ήταν 32£, ενώ με την έναρξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και επειδή το σχοινί ήταν στρατηγικό υλικό, το 1941 και το 1942 (λόγω του πολέμου) παρέμεινε εσκεμμένα σε χαμηλή τιμή, ήτοι μόλις 20£/τόνος.^[8] Μόλις όμως τελείωσε ο πόλεμος, η τιμή του άρχισε μια σταδιακά ανοδική πορεία, για να φθάσει το 1951 τις 166£/τόνος και τον Μάρτιο του 1951 τις 215£/τόνος.^[8][7]

Καλλιέργεια

Τον 19ο αιώνα, η καλλιέργεια σιζάλ εξαπλώθηκε στη Φλόριντα, στα νησιά της Καραϊβικής, στη Βραζιλία καθώς και σε χώρες της Αφρικής κυρίως στην Τανζανία και στην Κένυα και την Ασία.

Οι πρώτες εμπορικές φυτείες στη Βραζιλία έγιναν στα τέλη του 1930 και οι πρώτες εξαγωγές ινών σιζάλ από εκεί έγιναν το 1948. Δεν ήταν μέχρι τη δεκαετία του 1960 που η βραζιλιάνικη παραγωγή επιταχύνθηκε και εγκαταστάθηκε το πρώτο από τα πολλά κλωστήρια. Σήμερα η Βραζιλία είναι ο κύριος παγκόσμιος παραγωγός του σιζάλ. Υπάρχουν τόσο θετικές όσο και αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την καλλιέργεια του σιζάλ.

Παλαιότερα στο Μεξικό, η κυβέρνησή του απαγόρευε αυστηρώς την εξαγωγή του φυτωρίου του, επιθυμώντας να κατέχει αυτή το μονοπώλιο της παραγωγής του σχοινιού.^[7] Όμως, ο Γερμανός Δρ. Hindorff, διαμένων τότε στο Μεξικό, κατόρθωσε να εξαγάγει λαθραίως 1000 σπορόφυτα και να τα μεταφέρει στην τότε Τανγκανίκα.^{[7][Σημ. 2]} Τα φύτεψε στην Περιοχή Πανγκάνι, πλησίον των ακτών του Ινδικού Ωκεανού, σε μια μικρή έκταση γης που του παραχώρησε γι' αυτό τον σκοπό η Γερμανική Διοίκηση.^[7] Τα φυτά από αυτό το φυτώριο πολλαπλασιάστηκαν και έτσι το φυτό αυτό διαδόθηκε στην Τανγκανίκα.^[7]

Πολλαπλασιασμός

Ο πολλαπλασιασμός του σιζάλ γενικά γίνεται με τη χρήση των βολβιδίων που παράγονται από τους ανθοφόρους οφθαλμούς (μπουμπούκια) στο μίσχο ή με παραφυάδες που φύονται γύρω από τη βάση του φυτού, τα οποία καλλιεργούνται σε φυτώρια αγρών έως ότου είναι αρκετά μεγάλα για να μεταφυτευτούν στην τελική τους θέση. Αυτές οι μέθοδοι δεν προσφέρουν δυνατότητες για τη γενετική βελτίωση. Εργαστηριακός (εν υάλω) - (in vitro) πολλαπλασιασμός του επιλεγμένου γενετικού υλικού, χρησιμοποιώντας μεριστελεχωτική καλλιέργεια ιστού (meristematic tissue culture (MST)), προσφέρει σημαντική δυναμική για την ανάπτυξη βελτιωμένου γενετικού υλικού.^[9]

Εξαγωγή των ινών

Η ίνα εξάγεται από μια διαδικασία γνωστή ως αποφλοίωση, όπου τα φύλλα συνθλίβονται και χτυπιόνται από ένα περιστρεφόμενο τροχό με αμβλείες λεπίδες, έτσι ώστε να παραμείνουν μόνο οι ίνες. Στην Ανατολική Αφρική, όπου η παραγωγή είναι συνήθως σε μεγάλα κτήματα, τα φύλλα μεταφέρονται σε ένα κεντρικό εργοστάσιο αποφλοίωσης (στα Σουαχίλι "κορόνα" ("korona")), όπου το νερό χρησιμοποιείται για να ξεπλύνει τα τμήματα των αποβλήτων του φύλλου.

Η ίνα στη συνέχεια ξηραίνεται, βουρτσίζεται, και συμπιέζεται σε δέματα για εξαγωγή. Η σωστή ξήρανση είναι σημαντική, καθώς η ποιότητα της ίνας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την υγρασία. Η τεχνητή ξήρανση έχει βρεθεί ότι καταλήγει σε γενικά καλύτερο βαθμό ξήρανσης των ινών από ότι από τον ήλιο, αλλά αυτή δεν είναι πάντα εφικτή, στις αναπτυσσόμενες χώρες όπου παράγεται το σιζάλ. Στο ξηρότερο κλίμα της βορειοανατολικής Βραζιλίας, το σιζάλ καλλιεργείται κυρίως από μικροκαλλιεργητές και η ίνα εξάγεται από τις ομάδες που χρησιμοποιούν φορητούς αποξεστήρες (raspadors) που δεν χρησιμοποιούν νερό.^[10]

Οι φυτικές ίνες στη συνέχεια καθαρίζονται με το βούρτσισμα. Οι ξηρές ίνες χτενίζονται μηχανικά και ταξινομούνται σε διάφορες ποιότητες, κυρίως με βάση τον προηγούμενο - στους αγρούς - διαχωρισμό σε ομάδες μεγέθους των φύλλων.^[10]

• Ταξιανθία αγαύης στη Γκόα, Ινδία.

• Άνθη αγαύης στη Γκόα, Ινδία.

• Δεματοποιημένο σιζάλ Βραζιλίας.

• Ο ξηραντήρας δηλαδή το μηχάνημα στεγνώματος των ινών σιζάλ, είναι το τελευταίο στοιχείο στη διαδικασία επεξεργασίας των ινών. (Ιάβα, π. προ του 1937).

• Φυτεία σιζάλ στο Μορογκόρο, Τανζανία, με φόντο τα Ουλουγκούρου Όρη.

• Ιστορική εικόνα που δείχνει φυτεία σιζάλ στην Ιάβα.

Περιβαλλοντικές επιπτώσεις

Η καλλιέργεια του σιζάλ, αρχικά προκάλεσε υποβάθμιση του περιβάλλοντος, επειδή οι φυτείες σιζάλ αντικατέστησαν τα τοπικά δάση, αλλά εξακολουθεί να θεωρείται λιγότερο επιβλαβής από ό,τι πολλές άλλες καλλιέργειες. Δεν χρησιμοποιούνται χημικά λιπάσματα στην παραγωγή του σιζάλ και παρόλο που τα ζιζανιοκτόνα χρησιμοποιούνται περιστασιακά, ακόμη και αυτή η επίδραση μπορεί να εξαλειφθεί, δεδομένου ότι το περισσότερο ξεχορτάριασμα γίνεται με το χέρι.^[11] Τα απόνερα από την σύνθλιψη των φύλλων προκαλούν σοβαρή ρύπανση, όταν αφήνονται να ρέουν μέσα σε οχετούς ή ποτάμια.^[12] Στην Τανζανία υπάρχουν σχέδια για τη χρήση των αποβλήτων ως βιο-καυσίμων.^[13]

Χρήσεις

Παραδοσιακά, το σιζάλ υπήρξε το σημαντικότερο υλικό για τις γεωργικές χρήσεις (σπάγκο συνδετικό και δεματιάσματος), λόγω της αντοχής του, της ικανότητάς του να τεντώνεται, συγγένεια προς ορισμένες χρωστικές ουσίες και της αντίστασης στη φθορά σε θαλασσινό νερό.^[14] Η σημασία αυτής της παραδοσιακής χρήσης μειώνεται με τον ανταγωνισμό από το πολυπροπυλένιο και την ανάπτυξη άλλων τεχνικών παραγωγής σανού χόρτων, ενώ έχουν αναπτυχθεί νέα υψηλότερης αξίας προϊόντα από σιζάλ.^[6]

Εκτός από τα σχοινιά, τους σπάγκους, και γενικά προϊόντα σχοινοποιΐας, το σιζάλ χρησιμοποιείται σε προϊόντα χαμηλού κόστους και ειδικού χαρτιού, πίνακες βελών (dartboards), υφάσματα γυαλίσματος, φίλτρα, γεωυφάσματα, στρώματα, χαλιά, είδη χειροτεχνίας, πυρήνες από συρματόσχοινο και Macramé.^[6] Το σιζάλ έχει χρησιμοποιηθεί ως ένα φιλικό προς το περιβάλλον μέσο ενίσχυσης για την αντικατάσταση του αμιάντου και του υαλοβάμβακα σε σύνθετα υλικά σε διάφορες χρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της αυτοκινητοβιομηχανίας.^[6] Η χαμηλότερης ποιότητας ίνα επεξεργάζεται από τη βιομηχανία χάρτου, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς της σε κυτταρίνη και ημικυτταρίνες. Οι μεσαίου βαθμού ίνες χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία σχοινιών για την κατασκευή σχοινιών, δεματοποιίας και συνδετικών σπάγκων. Σχοινιά και σπάγκοι χρησιμοποιούνται ευρέως στη ναυτιλιακή, αγροτική και τη γενική βιομηχανία. Η ανώτερης ποιότητας ίνα μετά την επεξεργασία, μετατρέπεται σε νήματα και χρησιμοποιείται από τη βιομηχανία χαλιών.^[14]

Άλλα προϊόντα που αναπτύσσονται από την ίνα σιζάλ, περιλαμβάνουν προϊόντα spa, θέσεις για να ξύνονται οι γάτες, ζώνες οσφυϊκής υποστήριξης, χαλιά, παντόφλες, ρούχα και προσκρουστήρες δίσκων. Η κάλυψη των τοίχων με σιζάλ, πληροί τα πρότυπα διάβρωσης και αντίστασης στο σχίσιμο της Αμερικανικής Εταιρείας Δοκιμών και Υλικών και του Εθνικού Συλλόγου Πυροπροστασίας.^[11]

Καθώς χρησιμοποιείται μόνο ένα μικρό ποσοστό του φυτού για την εξαγωγή της ίνας, έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες για τη βελτίωση της οικονομικής βιωσιμότητας στην αξιοποίηση του υλικού των αποβλήτων για την παραγωγή βιοαερίου, για ζωοτροφές ή την εκχύλιση φαρμακευτικών υλικών.

Το σιζάλ είναι μια πολύτιμη τροφή για τις μέλισσες λόγω της μεγάλης περιόδου ανθοφορίας του. Όπως και κατά τη διάρκεια έλλειψης της γύρης, οπότε τους είναι ιδιαιτέρως ελκυστική. Ωστόσο, το μέλι που παράγεται είναι σκοτεινό και έχει έντονη και δυσάρεστη γεύση.^[15]

Επειδή το σιζάλ είναι αγαύη, μπορεί να αποσταχθεί προκειμένου να παραχθεί ένα λικέρ τύπου τεκίλα (tequila).^[16]

Τα φύλλα του φυτού σιζάλ χρησιμοποιήθηκαν για να κατασκευαστεί νήμα για σανδάλια στη Νότια Αμερική.

Στις αρχές του 1950, το σιζάλ χρησιμοποιήθηκε για την παρασκευή κορτιζόνης.^[17]

Χαλιά

Παρά την αντοχή των νημάτων για την οποία είναι γνωστό το σιζάλ, τα ελαφρά ψάθινα χαλιά από σιζάλ, μπορεί να τοποθετηθούν σε σημεία με υψηλή κίνηση.^[6] Το χαλί από σιζάλ δεν δημιουργεί στατικό (ηλεκτρισμό) ούτε παγιδεύει τη σκόνη, έτσι η μόνη συντήρηση που απαιτείται, είναι αυτή της ηλεκτρικής σκούπας. Στα σημεία όπου έχει χυθεί κάτι, πρέπει να αντιμετωπίζονται με ένα σφραγιστικό ινών, για την επιτόπου αφαίρεσή των, συνιστάται σκόνη στεγνού καθαρισμού. Ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες, το σιζάλ θα απορροφήσει ή θα αποδεσμεύσει την υγρασία του αέρα, προκαλώντας διαστολή ή συστολή. Το σιζάλ δεν συνιστάται για περιοχές όπου υπάρχουν βροχές ή χιόνια.^[6] Το σιζάλ χρησιμοποιείται από μόνο του σε χαλιά ή σε μίγματα με μαλλί και ακρυλικά για μια μαλακότερη υφή.^[18]

Παγκόσμια παραγωγή και πρότυπα εμπορίου

Η παγκόσμια παραγωγή της ίνας σιζάλ κατά το 2013 ανήλθε στους 281 χιλιάδες τόνους, από τους οποίους η Βραζιλία, η μεγαλύτερη χώρα παραγωγής, παρήγαγε 150.584 τόνους.^[19]

Η Τανζανία παρήγαγε περίπου 34.875 τόνους, η Μαδαγασκάρη 18.950 τόνους και 16.500 τόνοι παρήχθησαν από την Κίνα (ενδοχώρα). Η Βενεζουέλα συνεισέφερε με 4.826 τόνους, με μικρότερες ποσότητες να έρχονται από το Μαρόκο, Νότια Αφρική, Μοζαμβίκη και Ανγκόλα.

Το σιζάλ καταλαμβάνει την 6η θέση μεταξύ των κλωστικών φυτών και αντιπροσωπεύει το 2% της παγκόσμιας παραγωγής των φυτικών ινών (οι φυτικές ίνες παρέχουν το 65% των ινών του κόσμου).^[10]

Ως μία από τις σημαντικές φυσικές ίνες του κόσμου, το σιζάλ καλύπτεται με δραστηριότητες του Διεθνούς Έτους των Φυσικών Ινών 2009.

Εραλδική

• Το φυτό του σιζάλ εμφανίζεται στο θυρεό Barquisimeto στη Βενεζουέλα.^[20]
• Η Πολιτεία του Γιουκατάν στο Μεξικό, δείχνει στο θυρεό της, ένα ελάφι να οριοθετεί πάνω από ένα φυτό σιζάλ.^[21]
• Το εθνόσημο των Τερκς και Κέικος, παραχωρήθηκε στα νησιά από τη Βασίλισσα της Αγγλίας το 1965. Αποτελείται από έναν θυρεό που φέρει ένα κοχύλι, έναν αστακό και έναν κάκτο σε φόντο κίτρινο. Εκατέρωθεν του θυρεού βρίσκονται ως υποστηρικτές του, φλαμίνγκο. Επίσης, υπάρχει και ένας πελεκάνος ανάμεσα σε δύο φυτά σιζάλ, που συμβολίζουν τη σχέση των νησιών με τη βιομηχανία κατασκευής σχοινιών.^[22]
• Ο θυρεός βρίσκεται και στη σημαία των Τερκς και Κέικος, όπως επίσης και στη σημαία του Κυβερνήτη.

Σημειώσεις

1. ↑ Στη βοτανική, μια ροζέτα είναι μια κυκλική διάταξη των φύλλων, με όλα τα φύλλα σε παρόμοιο ύψος. Παρόλο, που οι ροζέτες συνήθως κάθονται πλησίον του εδάφους, η δομή τους είναι ένα παράδειγμα ενός τροποποιημένου στελέχους.
2. ↑ Ο Δρ. Hindorff κατέληξε να ζήσει πάμφτωχος, το υπόλοιπο της ζωής του στη Γερμανία.^{[Παρ. Σημ. 1]}

Παραπομπές σημειώσεων

Παραπομπές

Πρόσθετη βιβλιογραφία

• (Αγγλικά) G. W. Lock, Sisal — Longmans Green & Co., 1969.
• (Αγγλικά) Howard Scott Gentry, Agaves of Continental North America — University of Arizona Press, 1982; pp. 628–631.

கதலை (Sisal) அல்லது (AGAVE SISALANA) என்ற இந்த தாவரம் ஒரு பூக்கும் தாவரம் ஆகும். இத்தாவரத்தின் பூர்வீகம் தெற்கு மெக்சிக்கோவாக இருந்தாலும் பல நாடுகளில் பயிரிடப்படுகிறது. இதன் கனியிலிருந்து கிடைக்கும் இழை பல வகைகளிலும் பயன்படுகிறது. இதன் தண்டுப் பாகத்திலிருந்து கிடைக்கும் நார் போன்ற பகுதி சணல் உற்பத்திக்கு பயன்படுகிறது. கயிறு தயாரிப்பில் இத்தாவரம் முக்கியப் பங்கு வகிக்கிறது. மேலும் காகிதம், தரைவிரிப்பு, மிதியடி போன்றவையும் உற்பத்தி செய்ய பயன்படுகிறது. ^[2]

மேற்கோள்கள்

Gonje (Sisal plant and fibre) idzinde rine mapazi mazhinji akaita semashizha makobvu ane munyepfu wakaputira shinda pakati pawo. Makonje anokura munzvimbo dzisina mvura yakawanda; vazhinji vanoadyara seruzhowa rwakakomberedza musha. Rimwe zita remakonje rinonzi shayamhanda.

Mitauro yeBantu

• Mururimi rweKiwanga vanoti makonge kana omakonge (n. sisal plants) vachireva makonje.
• Mururimi rweKiwanga vanoti obukokhwe (n. fibre of sisal plants) vachireva shinda yemakonje.

An tinanom na sisal

Paghabol sisal na pamahiran sa kamot, Uganda

An sisal (Agave sisalana- Espanyol, henequin; Maya, ki) sarong tinanom na pigpapadakul huli sa komersyal na kagamitan niya asin ini mas maray nagtatalubo sa mga haros mga pakdot na lugar. An awat kan mga dahon kaini pigpoproseso orog na sa paghaman nin mga lubid o pisi na panggakot o pambanting. Ginigibo man ining kable, torsido, sako, tela, kutson, papel, karton, tsinelas, kupya, kaagan, kararaw, sildok, alpombra, olonan, handikraft asin dakul pang usar na gamit sa harong o sa mga industriya.

An agave sisalana, sarong species nin Agave na tubong tal sa bandang habagatan kan Mehiko asin tinatanom naman sa iba-ibang parte kan kinaban.

Mga karahayan sa paggamit sisal

An awat sisal dati iyo an nangengenot na gamit na pambugkos sa mga trabaho sa agrikultura huli kan kunot, tibay, asin katagalan kaini. Orog na ta ini may abilidad sa paghunat ta bakong matapo' asin matagal sa tubig askad maski ini pirming palbag sa dagat. Alagad, an importansya kaini medyo naapektuhan pagruluwasan kan mga bagong gamit na lubid na gibo sa polypropylene. Totoo, igwa naman mga bagong teknolohiya na nagbunga nin mga bagong produkto gibo hale sa sisal.

Ini halimbawa ginagamit nang pampakusog na hapin sa mga lanob asin mga kun ano-ano pang usar kaini sa industriya nin automobil. An maluyang grado kan awat kaini nagagamit sa industriya nin papel huli sa halangkaw na laog nin cellulose asin hemicellulose. An medium na grado kan awat inuusar sa industriya nin lubid sa paggibong pisi, pambulto asin pambugkos na mga pisi na an mga siring mahiwas an pag'usar sa agrikultura asin sa industriya maritimo. An pinakahalangkaw na grado kan awat nauusar sa paghaman nin mga torsido gamit sa industriya nin alpombra.

• Binultong mga awat nin sisal sa Brazil.

• Alangan na makinarya kan awat sisal sa Java.

• Sarong pawa nin sisal sa Morogoro, Tanzania. An Bukid Uluguru tanaw sa harayo.

Toltolan

nataalu garabug Yoos-bisaaw

Yoos bisaaw:

garab gii lañuy wax ci Wolof Yoos bisaaw turu xam-xam wi moom lañuy wax (Agave sisalana) moom daf a bokk ci xeeti (Agaaf) yi bu ko defe dañuy jëfandikoo baatu (sisaal) ngir di ko ràññatle ak yaneen (Agaaf) yi ndax xeetu garab yu ñuy wax (Agaaf) daf a bari lool te ci xeetu garab yuy am ci wetu (Amerig) lay doon mu doon xeet yu bari moom nag ñu di ko ràññatle mu bokk ci njabootu (Agaaf) yi waaye ñu jël baatu (sisaal) ngir di ko ràññatle turu xam-xamam nag mooy (Agaaf sisallnaa) moom nag garab la goo xam ni ci xeeti (Agaafl yi la bokk kon baatu (Sisaal) lañuy jël di ko jëfandiko ngir ràññatle ko ak yaneen garab yi nga xam ne (Agaaf) lañ, Moom nag fimuy faral di sax réew yu ñuy tudde (Karayibil) fu de me ni (Panamaa) ak (Kubã) ak fu de me ni (Jamayg) réew yooyu fala baree lum fay sax leg lee ñu gis ko faneen waaye foofu la ëpp lum fay sax mi ngi faral it di sax ci barab yi nga xam ni dafa nooy te di faral di tàng foofu la ëpp lumuy sax kon ñi ngi koy faral di gis ci réewu (Karayibi) añs kom ni ma ko waxe.

Melo wi

Moom nag garab la goo xam ne day am ab dàtt boo xam ne dàtt bu xaw a dëgar lay doon day bindoo ni dàttu tàndarma day gàtt it waaye dafay am ker goo xam ni ker gu yaatu lay doon gu rëy ker gi it dafay dëll ndax li tax muy dëll mooy xobam yu mu am dafay xob yu tal xob yu tal yoo xam ne daf a xaw a rëy daf a xaw a yaatu su ko defee xob yooyu nuñuy ràbb a loo wee moo tax ker gi dafay xaw a yaatu doonte moom garab la goo xam ne du gudd lool waaye dafay dëll ker gi it dafay yaatu moom nag nimuy saxe dafa mel ni dafa am ay xupptali-xupptal ni ki ni tàndarma di saxe noonu lay saxe ba noppi day sax ay xob mu wër xëb yoy dafay yor melokaanu ab daba ni daba di bindoo noonu lay bindoo, Boo xoolee xob yi ci wed gi dafay mel ni dafay am ay bëñ yu mel ni ay bëñ i joolaa la am xob yi noon la mel ba noppi dafay xaw a ràbbaloo nga xam ni dafay sax ni tàndarma di saxe bu saxee day yëkkatiku wëraat amaat yaneen yu saxaat yoo xam ni dañuy teglaanto kom ay xuppatal yu teglaanto noonu lay doon guddaayam dan a toll ci met jàpp ñaar-fukki met ak sàtti met ak juróom.

Nataal

Turu xam-xam wi

Agave sisalana

Sisal (/ˈsaɪsəl/,^[2] Spanish: [siˈsal]) (Agave sisalana) is a species of flowering plant native to southern Mexico, but widely cultivated and naturalized in many other countries. It yields a stiff fibre used in making rope and various other products. The sisal fibre is traditionally used for rope and twine, and has many other uses, including paper, cloth, footwear, hats, bags, carpets, geotextiles, and dartboards. It is also used as fibre reinforcements for composite fibreglass, rubber, and concrete products. It can also be fermented and distilled to make mezcal.

Sisal has an uncertain native origin, but is thought to have originated in Chiapas, Mexico. Sisal plants have a lifespan of 7–10 years, producing 200–250 usable leaves containing fibers used in various applications. Sisal is a tropical and subtropical plant, thriving in temperatures above 25°C and sunshine.

Historically, sisal was used by the Aztecs and Mayans for fabric and paper. It spread to other parts of the world in the 19th century, with Brazil becoming the major producer. Sisal is propagated using bulbils or suckers and can be improved genetically through tissue culture. Fibers are extracted through decortication and then dried, brushed, and baled for export.

Sisal farming initially led to environmental degradation, but it is now considered less damaging than other farming types. It is an invasive species in Hawaii and Florida.

Global sisal production in 2020 was 210,000 tonnes, with Brazil being the largest producer, followed by Tanzania, Kenya, Madagascar, China, and Mexico.

Taxonomy

The native origin of Agave sisalana is uncertain. Traditionally, it was deemed to be a native of the Yucatán Peninsula, but no records exist of botanical collections from there. They were originally shipped from the Spanish colonial port of Sisal in Yucatán (thus the name). The Yucatán plantations now cultivate henequen (Agave fourcroydes).

H.S. Gentry hypothesized a Chiapas origin, on the strength of traditional local usage. Evidence of an indigenous cottage industry there suggests it as the original habitat location, possibly as a cross of Agave angustifolia and Agave kewensis.^[3] The species is now naturalized in other parts of Mexico, as well as in Spain, the Canary Islands, Cape Verde, Madagascar, Réunion, Seychelles, many parts of Africa, China, India, Pakistan, Nepal, Burma, Cambodia, Thailand, the Solomon Islands, Queensland, Fiji, Hawaii, Florida, Central America, Ecuador, and the West Indies.^[4]

Plant description

Sisal plants consist of a rosette of sword-shaped leaves about 1.5 to 2 m (4 ft 11 in to 6 ft 7 in) tall. Young leaves may have a few minute teeth along their margins, but lose them as they mature.^[5]

The sisal plant has a 7- to 10-year lifespan and typically produces 200–250 commercially usable leaves. Each leaf contains around 1000 fibres. The fibres account for only about 4% of the plant by weight. Sisal is considered a plant of the tropics and subtropics, since production benefits from temperatures above 25 °C (77 °F) and sunshine.^[6]

• 

  Inflorescence in Goa, India

• 

  Flowers in Goa

Cultivation

Sisal was used by the Aztecs and the Mayans to make fabrics and paper.^[7]

In the 19th century, sisal cultivation spread to Florida, the Caribbean islands, and Brazil (Paraiba and Bahia), as well as to countries in Africa, notably Tanzania and Kenya, and Asia. Sisal reportedly "came to Africa from Florida, through the mechanism of a remarkable German botanist, by the name of Hindorf."^[8]

In Cuba, its cultivation was introduced in 1880, by Fernando Heydrich in Matanzas.^[9]

The first commercial plantings in Brazil were made in the late 1930s, and the first sisal fibre exports from there were made in 1948. Brazilian production did not accelerate until the 1960s, and the first of many spinning mills was established. Today, Brazil is the major world producer of sisal. Both positive and negative environmental impacts arise from sisal growing.

Propagation

Propagation of sisal is generally by using bulbils produced from buds in the flower stalk or by suckers growing around the base of the plant, which are grown in nursery fields until large enough to be transplanted to their final positions. These methods offer no potential for genetic improvement. In vitro multiplication of selected genetic material using meristematic tissue culture offers considerable potential for the development of improved genetic material.^[10]

Fibre extraction

Fibre is extracted by a process known as decortication, where leaves are crushed, beaten, and brushed away by a rotating wheel set with blunt knives, so that only fibres remain. Alternatively, in East Africa, where production is typically on large estates,^[11][12] the leaves are transported to a central decortication plant, where water is used to wash away the waste parts of the leaves.^[13]

The fibre is then dried, brushed, and baled for export. Proper drying is important, as fibre quality depends largely on moisture content. Artificial drying has been found to result in generally better grades of fibre than sun drying, but is not always feasible in the less industrialised countries where sisal is produced. In the drier climate of north-east Brazil, sisal is mainly grown by smallholders and the fibre is extracted by teams using portable raspadors, which do not use water.^[14]

Fibre is subsequently cleaned by brushing. Dry fibres are machine combed and sorted into various grades, largely on the basis of the previous in-field separation of leaves into size groups.^[14]

• 

  Baled Brazilian sisal fibre

• 

  Sisal fibre drying machine in Java

• 

  A sisal plantation in Morogoro, Tanzania: The Uluguru Mountains can be seen in the background.

• 

  Historical image showing a sisal plantation on Java

Environmental impacts

Sisal farming initially caused environmental degradation, because sisal plantations replaced native forests, but is still considered less damaging than many types of farming. No chemical fertilizers are used in sisal production, and although herbicides are occasionally used, even this impact may be eliminated, since most weeding is done by hand.^[15] The effluent from the decortication process causes serious pollution when it is allowed to flow into watercourses.^[16]

Sisal is considered to be an invasive species in Hawaii and Florida.^[17]

Uses

Traditionally, sisal has been the leading material for agricultural twine (binder twine and baler twine) because of its strength, durability, ability to stretch, affinity for certain dyestuffs, and resistance to deterioration in saltwater.^[18] The importance of this traditional use is diminishing with competition from polypropylene and the development of other haymaking techniques, while new higher-valued sisal products have been developed.^[6]

Apart from ropes, twines, and general cordage, sisal is used in low-cost and specialty paper, dartboards, buffing cloth, filters, geotextiles, mattresses, carpets, handicrafts, wire rope cores, and macramé.^[6] Sisal has been used as an environmentally friendly strengthening agent to replace asbestos and fibreglass in composite materials in various uses including the automobile industry.^[6] The lower-grade fibre is processed by the paper industry because of its high content of cellulose and hemicelluloses. The medium-grade fibre is used in the cordage industry for making ropes and baler and binder twine. Ropes and twines are widely employed for marine, agricultural, and general industrial use. The higher-grade fibre after treatment is converted into yarns and used by the carpet industry.^[18]

Other products developed from sisal fibre include spa products, cat-scratching posts, lumbar support belts, rugs, slippers, cloths, and disc buffers. Sisal wall covering meets the abrasion and tearing resistance standards of the American Society for Testing and Materials and of the National Fire Protection Association.^[15]

Weaving a door mat in Uganda

As extraction of fibre uses only a small percentage of the plant, some attempts to improve economic viability have focused on using the waste material for production of biogas, for stockfeed, or the extraction of pharmaceutical materials.

Sisal is a valuable forage for honeybees because of its long flowering period. It is particularly attractive to them during pollen shortage. The honey produced, however, is dark and has a strong and unpleasant flavour.^[19]

Because sisal is an agave, it can be fermented and distilled to make mezcal.^[20] In India, it may be an ingredient in some street snacks.^[21]

Carpets

Despite the yarn durability for which sisal is known, slight matting of sisal carpeting may occur in high-traffic areas.^[6] Sisal carpet does not build up static nor does it trap dust, so vacuuming is the only maintenance required. High-spill areas should be treated with a fibre sealer and for spot removal, a dry-cleaning powder is recommended. Depending on climatic conditions, sisal absorbs air humidity or releases it, causing expansion or contraction. Sisal is not recommended for areas that receive wet spills or rain or snow.^[6] Sisal is used by itself in carpets or in blends with wool and acrylic for a softer hand.^[22]

Global production and trade patterns

Global production of sisal fibre in 2020 amounted to 210 thousand tonnes, of which Brazil, the largest producing country, produced 86,061 tonnes.^[23]

Tanzania produced about 36,379 tons, Kenya produced 22,768 tonnes, Madagascar 17,578 tonnes, and 14,006 tonnes were produced in China. Mexico contributed 13,107 tons with smaller amounts coming from Haiti, Morocco, Venezuela, and South Africa. Sisal occupies sixth place among fibre plants, representing 2% of the world's production of plant fibre (plant fibres provide 65% of the world's fibre).^[14]

Heraldry

The sisal plant appears in the coat of arms of Barquisimeto, Venezuela.^[24]

An unofficial coat of arms for the Yucatán State in Mexico features a deer bounding over a sisal plant.^[25]

In literature

Journalist John Gunther wrote of sisal in 1953, "if it had not been for the fact that sisal is a difficult crop, there might not have been a Munich in 1939. Neville Chamberlain started out life as a sisal planter in the Bahamas, and only returned to Britain and entered politics when he found that this obdurate vegetable was too hard to grow."^[8]

See also

• Fiber plants
• Fiber rope
• Henequen
• International Year of Natural Fibres
• Sisal production in Tanzania

References

Sisal (Agave sisalana Perrine) ankaŭ nomata sisal-agavo, estas unu el la ĉirkaŭ 136 agavo-specioj.

Ĝi devenas el la sekaj teritorioj de la meksika altebenaĵo kaj estis nomumita post havenurbo Sisal ĉe Golfo de Meksiko. La folioj povas longi 2 metrojn, la trunko altas maks. 1 metron. Sisalo povas vivi 12 jarojn kaj evoluigas en la lasta vivjaro grandegan, infloreskon kelkfoje altan de 6-metroj. La floroj grandas 6 cm kaj estas verdaj kun brune punktitaj florfolioj. Ĝi produktas ĉiujare 15-20 foliojn. La plimultiĝo okazas vegetative aŭ per infloreskaj burĝonoj.

Kultivado kaj prilaboro

Oni povas unuafoje detranĉi la plej subajn foliojn (longajn de 2 m) post la kvina jaro kaj poste en ĉiu dua ĝis kvara jaro. Post la maŝina aŭ permana detranĉado de la folioj, oni lavas, sekigas, batas kaj brosas la fibrojn. Post la sekigo restas nur 4% el la originala folipezo. La sisalfibro aspektas blanke, la el ĝi pretigitaj ŝnuroj povas etendiĝi ankoraŭ je 20%. Ĉar temas pri naturfibro, oni povas trakti ĝin monŝpare, per kompoŝtado. Hodiaŭ oni produktas sisalon ĉefe en Brazilo, Kenjo, Tanzanio kaj Madagaskaro.

La sisal-mondproduktado estis en 1989 ĉirkaŭ 426.000 t (en 1977 estis 471.000 t).

Apliko

El la kruda materialo oni produktas ŝipoŝtopaĵon, sandalojn, ŝnurojn, piedmatojn, retojn, tapiŝojn, pendmatojn, meblomaterialojn, dartodiskojn kaj antaŭ ĉio bendofadenojn.

kanabo

Agave sisalana, de nombre común sisal, henequén o en maya yucateco, ki^[1]​ es una planta utilizada para fines comerciales, cultivada en regiones semiáridas. Se usa principalmente la fibra de las hojas, que se procesan especialmente para fabricar cuerdas, cordeles, sacos, telas y tapetes.

Descripción

Es una especie monocárpica; con tallos de 40-100 cm o acaule; rosetas 1,5 a 2 m de diámetro, con vástagos. Hojas de 60-150 x 2,5 a 5(-9) cm, ensiformes, las jóvenes glaucas, con pocos dientes diminutos, generalmente verde brillante y sin dientes en la madurez; espina 2-2.5 cm, cónica a subulada, pardo oscura, no decurrente, algo acanalada en la base, redondeada en el haz; márgenes no córneos. Panícula de 5-6 m, bulbilífera, bracteada, elipsoide; ramas 10-15(-25), en la mitad superior del escapo. Flores 4-6.5 cm, amarillo-verdosas; tépalos 17-18 x 5-6 mm, iguales, linear-lanceolados; filamentos 50-60 mm, insertados por encima de la mitad del tubo; anteras 23-25 mm; ovario 15-25 x 8-9 mm. Cápsulas y semillas generalmente sin desarrollarse.^[2]​

Distribución

La planta es originaria de Yucatán, México, y recibió su nombre porque el puerto de donde salía para el mundo tiene el nombre de Sisal, que en la época de esplendor de la agroindustria henequenera en Yucatán era el principal puerto, hoy sustituido por el puerto de Progreso; en Yucatán y en todo (México) recibe el nombre de henequén, aunque también puede tratarse de variedades diferentes (Agave sisalana y Agave fourcroydes) y contribuyó para que en los primeros años del siglo XX Yucatán y su capital Mérida tuvieran una gran riqueza, aunque esta estuviera concentrada en unas cuantas familias.

A principios del siglo XX el cultivo se trasladó también a Florida, a las Antillas, a Israel y a algunos países de África, como Kenia y Tanzania. Finalmente el cultivo se estableció en Brasil, que es actualmente el mayor productor y exportador del mundo.^[3]​

Como el lino, abacá, Crotalaria juncea^[4]​ y otras agrofibras es la del sisal la base de una industria económicamente importante. La producción anual de la fibra de sisal es la segunda, como agrofibra, después del algodón (según estadísticas de la FAO).

Producción

La planta de sisal tiene una vida total de aproximadamente veinticinco años, de los cuales 18 a 20 en producción. Cuando está en su etapa productiva rinde cerca de 30 hojas por año. Cada hoja es sujeta a un proceso de desfibración o descorticación con maquinaria especializada que varía en función de la región en donde se lleve a cabo el proceso. En África oriental, las hojas se transportan a una planta central de descortezado, al igual que en Yucatán, lugar donde se inventaron varios tipos de máquinas desfibradoras, y luego la fibra se seca, cepilla y embala para ser transportada. En Brasil (en los estados de Paraíba y Bahía) crece en pequeños fundos y la fibra se extrae por grupos a mano usando raspadores manuales. La mejor calidad de sisal está en función de la longitud, resistencia y color de la fibra. Es una planta propia de regiones tropicales y subtropicales, beneficiándose la producción con temperaturas superiores a los 25°C y mucho sol.^{[cita requerida]}

Producción en toneladas de sisal (henequén) y de otras fibras provenientes de agaves. Cifras 2004-2005
Datos de FAOSTAT (FAO) Base de datos de la FAO

Brasil

Colombia

Nicaragua

Ecuador

Taxonomía

Agave sisalana fue descrito por Henry Perrine y publicado en Transactions of the Academy of Science of St. Louis 3: 305, 316, pl. 2–4. 1875.^[2]​

Inflorescencia

Etimología

Agave: nombre genérico que fue dado a conocer científicamente en 1753 por el naturalista sueco Carlos Linneo, quien lo tomó del griego Agavos. En la mitología griega, Ágave era una ménade hija de Cadmo, rey de Tebas que, al frente de una muchedumbre de bacantes, asesinó a su hijo Penteo, sucesor de Cadmo en el trono. La palabra agave alude, pues, a algo admirable o noble.^[5]​

sisalana: epíteto tomado del producto que produce, el sisal.

Sinonimia

• Agave rigida var. sisalana (Perrine) Engelm.
• Agave segurae D.Guillot & P.Van der Meer
• Agave sisalana forma armata (Trel.) Trel.
• Agave sisalana var. armata Trel.^[6]​^[7]​

Véase también

• Cordemex
• industria henequenera

Referencias

Bibliografía

• G. W. Lock, Sisal (Longmans Green & Co., 1969)
• Howard Scott Gentry, Agaves de Norteamérica (Universidad de Arizona Press, 1982) pp. 628-631.
• Balick, M. J., M. H. Nee & D.E. Atha. 2000. Checklist of the vascular plants of Belize. Mem. New York Bot. Gard. 85: i–ix, 1–246.
• Davidse, G., M. Sousa Sánchez & A.O. Chater. 1994. Alismataceae a Cyperaceae. 6: i–xvi, 1–543. In G. Davidse, M. Sousa Sánchez & A.O. Chater (eds.) Fl. Mesoamer.. Universidad Nacional Autónoma de México, México, D. F.
• Gentry, H. S. 1982. Agaves Cont. N. Amer. i–xiv, 1–670. The University of Arizona Press, Tucson.
• Nasir, E. & S. I. Ali (eds). 1980-2005. Fl. Pakistan Univ. of Karachi, Karachi.

Sisala (Agave sisalana) Agavaceae familiako landare belarkara da. Bere zuntzagatik landatzen da, bereziki klima tropikaletan. Erdialdeko Amerikan du jatorria. Gaur egun Asian eta Afrikan ere landatzen da.

Deskribapena

Landarek hosto haragitsuen errosetan dute. 2 metro izatera irits daiteke.

Erreferentziak

• G. W. Lock, Sisal (Longmans Green & Co., 1969)
• Howard Scott Gentry, Agaves of Continental North America (University of Arizona Press, 1982) pp. 628-631

Sisalagaave (Agave sisalana) on monivuotinen agaavejen (Agave) sukuun kuuluva kasvi. Sen noin 1–1,5 metrin mittaisiksi kasvavista lehdistä saadaan sisalia – väriltään vaaleaa, voimakaskiiltoista ja karkeaa kuitua, jota käytetään narujen ja köysien raaka-aineena. Arkikäytössä sisalia tapaa kissojen raapimispuiden päällysteenä.

Agave fourcroydesista saatava henequen on sisalin kaltainen lehtikuitu.

Sisalin käyttö romahti 1960-luvun lopussa tekokuitujen yleistymisen myötä. Perinteisen sisalintuotantomaan Tansanian tuotanto väheni 200 000 tonnista alle kymmenesosaan.^[1] 2000-luvulla sisalille on keksitty uusia käyttöjä esimerkiksi lasikuidun tilalla. Suurimmat tuottajamaat ovat nyt Brasilia (120 000 tonnia), Tansania (30 000) ja Kenia (25 000).^[1]

Sisalkuitua

Lähteet

Aiheesta muualla

• ITIS: Agave sisalana (englanniksi)
• United States Department of Agriculture (USDA): Agave sisalana (englanniksi)
• Flora of China: Agave sisalana (englanniksi)
• Dr. Duke's Phytochemical and Ethnobotanical Databases: Agave sisalana (englanniksi)

Sisal

Agave sisalana, appelé communément sisal, est une espèce de plantes de la famille des Agavaceae originaire de l'est du Mexique.

Sisal est également le nom de la fibre extraite des feuilles de cette plante, ainsi que d'Agave fourcroydes Lem. (Henequen). Très résistante, cette fibre sert à la fabrication de cordage, de tissus grossiers et de tapis.

Étymologie

Son nom provient de la ville portuaire de Sisal (en), située dans l'État mexicain du Yucatán, car à l'origine c'était à partir du port de Sisal qu'étaient expédiées les fibres dans le monde entier.

Utilisations

Plantation de sisal au Java occidental dans l'entre-deux-guerres.

Confection d'un panier en sisal au Kenya

Elle était jusque dans les années 1970 bien connue des agriculteurs européens sous forme de ficelle servant à lier les bottes de foin. Elle a, depuis l'apparition des presses à bottes haute densité, été remplacée par de la ficelle en polypropylène.

Le sisal est utilisé dans la filière bois pour tous les produits liés destinés au bois énergie et à la trituration (papeterie, panneau de particules). Leur stockage est de courte durée (le sisal est peu durable) et cette fibre végétale peut être mélangée au bois (ne pollue pas la matière comme une fibre synthétique).

Actuellement encore, les mouvements scouts et éclaireurs utilisent beaucoup ce type de ficelle pour assembler les constructions du mobilier de camp, assemblage selon la méthode Froissart où ni clous ni vis ne sont utilisés.

Elle est également utilisée dans la fabrication des cibles traditionnelles de jeu de fléchettes ou de tir à l'arc, ainsi que de façon plus anecdotique, comme matériau d'usure dans des griffoirs pour chats. On l'utilise également pour fabriquer des disques de polissage. Elle trouve aussi son utilité dans le bâtiment (construction), en effet les fibres de cette plante sont utilisées comment stabilisateurs (par armature) dans le béton de terre (terre crue).

La sécheuse est le dernier élément dans le processus de traitement des fibres (Aceh, avant 1937).

Le sisal est également utilisé par certaines minorités asiatiques telles que les Dai du Yunnan en Chine ou les Hmong du Laos dans la confection artisanale de leurs vêtements.

D'autres espèces d'agaves fournissent aussi du sisal.

Sous le régime de Porfirio Díaz, reconnu comme étant la période faste du sisal, l'exploitation des plants se faisait sous le contrôle des grands propriétaires d'haciendas. Les cheminées de ces grands domaines tranchent encore par endroits dans la plaine du Yucatán. La culture de cette plante est désormais anecdotique mais on trouve au Mexique des articles artisanaux exclusivement fabriqués à partir de cette fibre et dont les plus connus sont les hamacs ou les cloches de sisal ou de parasisal pour fabriquer les chapeaux.

Économie

Le sisal est surtout cultivé en Afrique. Le Mozambique est le principal pays exportateur du sisal utilisé en France.

Notes et références

Quelques autres plantes à fibres

Voir aussi

• Staff
• Ram kand mool

Sisal (po lučkom gradu Sisalu na Yucatánu) ili sisal-konoplja (lat. Agave sisalana) je biljna vrsta iz porodice sunovrata (lat. Amaryllidaceae), podrijetlom iz južnog Meksika i srednje Amerike, a uzgaja se pretežno u Brazilu i istočnoj Africi. Daje sjajno bijelo vlakno, poznato pod nazivom sisal, koje se koristi za izradbu užadi, vreća, četki, sagova, visećih kreveta, šešira. Duga vlakna tih biljaka daju alkalnom obradom na povišenoj temperaturi kratka vlakanca (od 3 do 5 milimetara), koja se lako melju u konusnim mlinovima i mogu se upotrijebiti umjesto sve manje raspoložive drvne celuloze za proizvodnju papira. ^[1]

U širem smislu pod nazivom sisal na tržištu se javljaju vlakna različitih vrsta agava. ^[2]

Izvori

Nedovršeni članak Sisal koji govori o biologiji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.

Zizalowc (Agave sisalana) je rostlina z podswójby agawowych rostlinow (Agavoideae) znutřka hromakowych rostlinow (Asparagaceae).

Wopis

Stejnišćo

Rozšěrjenje

Wužiwanje

Nóžki

1. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 17.
2. ↑ W internetowym słowniku: Agave

Žórła

• Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
• Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
• Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
• Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Wotkazy

Hlej wotpowědne dataje we Wikimedia Commons:
Zizalowc

Agave sisalana atau tumbuhan sisal (/ˈsaɪsəl/,^[2] bahasa Spanyol: [siˈsal]), adalah suatu spesies dari Agave tumbuhan asli di selatan Meksiko namun secara luas dibudidayakan dan dinaturalisasi di banyak negara lainnya. Tumbuhan ini menghasilkan sejenis serat kaku yang dinamakan sisal^[3], digunakan dalam pembuatan berbagai produk, terutama tali. Kadang-kadang tumbuhan ini disebut sebagai "rami sisal", karena selama berabad-abad rami merupakan sumber utama serat, dan tumbuhan sumber serat lainnya diberi nama setelah "rami".

Serat sisal secara tradisional digunakan untuk tali dan bandut, dan memiliki banyak kegunaan lain, termasuk kertas, kain, alas kaki, topi, tas, karpet, dan papan permainan dart.

Taksonomi

Asal usul asli tumbuhan Agave sisalana tidak jelas. Secara tradisional, ia dianggap sebagai tumbuhan asli Semenanjung Yucatán, namun tidak ada catatan koleksi botani dari sana. Mereka awalnya dikirim dari pelabuhan kolonial Spanyol Sisal di Yucatán (demikian namanya). Perkebunan Yucatán sekarang membudidayakan henequen (Agave fourcroydes).

Catatan

Referensi

• G. W. Lock, Sisal — Longmans Green & Co., 1969.
• Howard Scott Gentry, Agaves of Continental North America — University of Arizona Press, 1982; pp. 628–631.

Pranala luar

• Informasi terkait dengan Agave sisalana dari Wikispecies.
• Definisi kamus agave sisalana di Wiktionary
• "Sisal hemp". Encyclopædia Britannica (edisi ke-11). 1911.
• "Hemp, Sisal". New International Encyclopedia. 1905.

Sísallilja (fræðiheiti: Agave sisalana) er hitabeltisplanta af þyrnililjuætt en úr trefjum blaða hennar er unninn sísalhampur. Sísalhampurinn er meðal annars notaður í mottur og kaðla. Til þess að gera hampinn hæfan til spuna, þarf að láta hann fara margar ferðir gegnum kembivélar, þar sem hann fyrst er grófkembdur og siðan fínkembdur. Hampiðjan framleiddi sísalhamp á árum áður.

Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist

Sísallilja

Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist

Sísalhampur

Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

Agave sisalana Perrine è una pianta succulenta della famiglia delle Asparagacee, originaria del Messico^[1]. Comunemente chiamata sisal, è attualmente coltivata in molti altri paesi perché dalle sue foglie si ricava una fibra molto resistente, ampiamente utilizzata in tutto il mondo.

Etimologia

Il nome della pianta, già utilizzata dalle popolazioni locali, deriva e si confonde con il nome delle fibre che se ne ricavano; queste a loro volta presero il nome di sisal dalla città di Sisal nello Yucatán, dal cui porto coloniale spagnolo avveniva l'esportazione.

Descrizione

A. sisalana è composta da una rosetta di foglie diritte lunghe 90–130 cm x 9–12 cm. La pianta adulta, nelle coltivazioni, può raggiungere un diametro di 2 metri ed un'altezza totale fino ad 1,50 m. Le foglie non presentano spine o denti laterali evidenti, ma, nelle piante giovani, solo una lieve seghettatura percepibile quasi solo al tatto che svanisce nelle foglie mature^[2]. La spina apicale è conica, corta e di colore bruno, lunga 2-2,5 cm. Come la quasi totalità delle agavi, raggiunge la maturità solo una volta, generando uno scapo fiorifero di dimensioni molto grandi relativamente alla pianta, e la stessa pianta muore pochi mesi dopo la fioritura. Lo scapo fiorifero è alto 5-6 metri, con 10-15 rami laterali posti nella metà superiore con alle estremità i fiori posti ad ombrella. Sul fusto insieme ai fiori si formano anche piantine (impropriamente bulbilli), con densità variabile.

Usi

La fibra tessile ricavata dalle sue foglie (detta sisal) è utilizzata per la costruzione di corde, spaghi, ceste, tappeti e altri manufatti artigianali.

Etichettatura tessile

• Sigla SI

Note

Sizalinė agava (vok. Sisal, pranc. sisal) arba sizalis – agavinių (Agavaceae) šeimos augalų rūšis, iš kurios lapų daromas stiprus, lankstus pluoštas. Naudojamas virvėms ir šiurkštiems audiniams gaminti. Apie metro ilgumo sizalio agavos lapų pluoštas ypač atsparus drėgmės poveikiui.

Augintas kadaise tik Centrinėje Amerikoje, dabar – daugelyje tropinių ir subtropinių sričių. Yra ir vadinamos sizalio kanapės. Jos skiriasi nuo pilkųjų savo blizgančia balta spalva. Baltos skalbinių virvės yra iš sizalio. Jis tempiasi taip pat kaip Manilos pluoštas, tačiau yra kietesnis ir trumpesnis; sizalis ne toks lankstus. Sizalio virvės naudojamos jachtose. Vikiteka

Pokok Agav Sisal atau nama saintifiknya Agave sisalana merupakan sejenis pokok yang boleh hidup di Malaysia dan negara ASEAN lainnya.

Sisal is een tropische vezel en wordt vooral voor touw, borstels en vloerbedekking gebruikt. Ook wordt sisal gebruikt in dartborden. Sisal komt ook voor in meer verfijnde weefsels, die vooral door Maya's gebruikt worden voor kleding.

Sisal wordt gewonnen uit de bladeren van plantensoorten die tot het geslacht Agave uit de Agavenfamilie behoren:

• Sisal, Agave, Agavenfamilie Agavaceae
  • Sisal echte, Agave sisalana Perrine,
  • Maguey of Manilleense sisal of cantala, Agave cantula Roxb.,
  • Witte sisal of Yucatánsisal, Agave fourcroydes Lem.
  • Savadoraanse sisal, Agave angustifolia Haw. var. letonae (F. W. Taylor ex Trel.) Gentry,
  • Tampicohennep, pitavezel, Agave univitatta Haw.
  • Agave lechuguilla Torr.

De vezel is genoemd naar het Mexicaanse havenstadje Sisal, vanwaaruit de meeste sisal werd geëxporteerd. De naam van het plaatsje komt van het Maya siísil, hetgeen 'vochtigheid' betekent. De vezel zorgde eind negentiende eeuw voor een enorme economische groei op het Mexicaanse schiereiland Yucatán.

Toen in Noord-Amerika, omstreeks 1910, de landbouwmechanisatie opstartte verschenen er korenmaai- en bindmachines (de voorloper van de maaidorser). Deze gebruikten grote hoeveelheden korenbindgaren (binder twine) voor het binden van korenschoven en strobalen. Gewoonlijk werd dit garen uit sisal vervaardigd. Voor scheepskabels is sisal minder geschikt, daar de vezel niet zeer waterbestendig is.

• Mexicaanse sisal van Agave sisalana

• Agave sisalana

• Manilla hennep, Bananenblad vezel, Sisal vezel en touw, Abaca vezel, Raffia. Lade en monsters van het textielkabinet in het Textielmuseum te Tilburg.

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Agave sisalana op Wikimedia Commons.

Sisal er et fiber fra en tropisk agaveplante (Agave sisalana) som fått navn etter en havneby i Yucatán, Mexico. Den er nest etter manila den sterkeste naturfiber og benyttes bl.a. til tau og tynnere tauverk som bindegarn til. f.eks. kornband ved bruk av selvbinder.

Sisal benyttes til veving, fortrinnsvis til dørmatter og lignende produkter som er utsatt for sterk slitasje. Sisal er betydelig grovere enn jute og er tungt å arbeide med i vevstoler. Andre bruksområder for sisal er til produksjon av klesbørster og andre typer børster.

Sisal dyrkes i tropiske land, bl.a. i Brasil og Tanzania.

Sisal ble benyttet av Mexicos urfolk før Columbus kom til Amerika (1492).

Eksterne lenker

• http://sicoma.se/sisal/?gclid=CJadiPrJiNACFcH7cgodHOkIIQ Mer om sisal - Video

Kwiatostan agawy sizalowej

Agawa sizalowa, agawa sizalska(Agave sisalana Perrine) – gatunek rośliny należącej do rodziny agawowatych. Jej ojczyzna nie jest znana. Jest uprawiana w wielu krajach świata. Z upraw rozprzestrzeniła się i naturalizowała w Afryce, na Madagaskarze, w Australii, na Hawajach i Karaibach^[2]. To trzecia najważniejsza, uprawiana roślina włóknodajna po bawełnie i jucie.

Morfologia

Pokrój

Bylina o wysokości do 2 m (a wraz z kwiatostanem do 10 m).

Liście

Ogromne, osiągające długość 2 m. Są one mięsiste, ciemnozielone, równowąskolancetowate i na wierzchołku posiadają kolec. Tworzą rozetę liściową, ze środka której wyrasta łodyga kwiatostanowa, mogąca mieć do 10 m wysokości.

Kwiaty

Na szczycie łodygi kwiatowej wyrasta kandelabrowy kwiatostan złożony z żółtobiałych i pachnących kwiatów. Okwiat tych kwiatów dołem zrośnięty jest w rurkę, górą rozdziela się na 6 łatek. Wewnątrz kwiatów 1 słupek i 6 pręcików. Jak wszystkie agawy jest hepaksantem, tzn. zakwita tylko jeden raz w życiu i po przekwitnięciu obumiera.

Zastosowanie

• Roślina włóknodajna: dostarcza włókien zwanych w handlu sizalem. Włókna te są bardzo wytrzymałe na rozerwanie i używane są do produkcji lin, mat, worków, papieru, tarcz do gry w Dart i innych wyrobów. Roślina jest odporna na suszę (magazynuje zapasy wody w liściach) i dlatego uprawia się ją głównie na obszarach okresowo suchych. Początkowo uprawiana była tylko w Meksyku, później jej uprawa rozprzestrzeniła się również na inne regiony: Brazylia, Afryka Wschodnia, Indonezja, Antyle, Wyspy Bahama.

• Roślina lecznicza: zawiera hekogeninę, surowiec do produkcji kortyzonu, bardzo ważnego sterydu, którym się leczy m.in. stany zapalne, uczulenia i świąd.

Przypisy

Bibliografia

1. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

O sisal (Agave sisalana , família Agavaceae) é uma planta originária da América Central^[1], utilizada para fins comerciais.

O A. sisalana é cultivado em regiões semiáridas. No Brasil, os principais produtores são os estados da Paraíba e da Bahia, neste último, especialmente na região sisaleira, onde está localizado o maior polo produtor e industrial do sisal do mundo, as cidades de Valente, Queimadas, Santaluz, Retirolândia, São Domingos, Araci e Conceição do Coité.

Em Valente encontram-se algumas das maiores indústrias têxteis de sisal do mundo, a empresa Hamilton Rios e APAEB. produzindo carpetes, tapetes, capachos e fios.

Em Conceição do Coité encontram-se as principais batedeiras e indústrias de beneficiamento da fibra de sisal, destacando-se a Hamilton Rios, Cotesi do Brasil, Sisalgomes, Sisaex e Fibraex, que além do beneficiamento da fibra, produzem fios e cordas de sisal, que são exportados para diversos países.

Em Riachão do Jacuípe está uma das maiores empresa exportadoras de sisal, a SISALL - All About sisal fiber.

Santaluz foi a primeira cidade a investir no plantio em grande escala para a comercialização, tendo em sua principal praça um busto de José Araújo Goes que trouxe o Sisal para região do semiárido brasileiro, tendo plantado a primeira muda na cidade. Santaluz também contou com as maiores batedeiras de sisal da Bahia nas décadas de 60, 70, 80 e 90; destaca-se a batedeira de Luiz Campelo LTDA, falida em 1990.

As cordárias destas empresas, em seu auge chegou a exportar o ouro nordestino para países do continente africano, EUA, e França.

Do sisal, utiliza-se principalmente a fibra das folhas que, após o beneficiamento, é destinada majoritariamente à indústria de cordoaria (cordas, cordéis, fios, tapetes etc.).

O sisal é uma planta originária do México. Os primeiros bulbilhos da Agave sisalana foram introduzidos na Bahia, em 1903, pelo Comendador Horácio Urpia Júnior nos municípios de Madre de Deus e Maragogipe, trazidos provavelmente da Flórida, através de uma firma americana, foi difundido inicialmente no estado da Paraíba e somente no final da década de 30 na Bahia. Atualmente o Brasil é o maior produtor de sisal do mundo e a Bahia é responsável por 90% da produção da fibra nacional.

O sisal teve seu apogeu econômico durante a Crise do Petróleo nas décadas de 60 e 70. A utilização das fibras sintéticas, porém a necessidade de preservação da natureza e a forte pressão dos grupos ambientalistas vem contribuindo para o incremento da utilização de fios naturais.

O ciclo de transformação do sisal em fios naturais tem início aos 3 anos de vida da planta, ou quando suas folhas atingem até cerca de 140 cm de comprimento que podem resultar em fibras de 90 a 120 cm. As fibras representam apenas 4 a 5% da massa bruta da folha do sisal. As folhas são cortadas a cada 6 meses durante toda vida útil da planta que é de 6/7 anos. Ao final do período é gerada uma haste (inflorescência), a flecha, onde surgem as sementes de uma nova planta. Uma característica da família é que a planta morre após gerar as sementes.

O sisal pode ser colhido durante todo o ano: para isto ser possível, não são destacadas do caule as folhas mais novas.

É uma planta resistente à aridez e ao sol intenso do sertão nordestino. É a fibra vegetal mais dura que existe.

O sisal faz parte da cadeia de fibras naturais do Brasil, e está presente na Câmara Setorial de Fibras Naturais do Ministério da Agricultura, fazendo parte das fibras da Associação Brasileira da Indústria e dos Produtores da Bambu e Fibras Naturais.

Produtos derivados

Os principais produtos são os fios biodegradáveis utilizados em artesanato; no enfardamento de forragens; cordas de várias utilidades, inclusive navais; torcidos, terminais e cordéis. O sisal também é utilizado na produção de estofos; pasta para indústria de celulose; produção de tequila; tapetes decorativos; remédios; biofertilizantes; ração animal; adubo orgânico e sacarias. As fibras podem ser utilizadas também na indústria automobilística, substituindo a fibra de vidro.

Uma fibra sintética demora até 150 anos para se decompor no solo, enquanto a fibra do sisal, em meses, torna-se um fertilizante natural.

Regiões de plantio e comércio

Atualmente a Tanzânia, Quênia, Uganda (África Oriental) e Brasil, fazem parte dos maiores cultivadores de sisal do mundo. Também são de destaque os países: Angola, México e Moçambique.

Referências

Fibre de sisal

Sisal (Agave sisalana) este o plantă textilă cu tulpina foarte scurtă și frunze lungi crescute în rozetă. Din frunze se extrag fibre aspre, foarte rezistente, cu pereți duri, prin care apa trece cu dificultate, având canalul umplut cu aer, care sunt folosite la confecționarea de sfoară, frânghii, parâme, saci, țesături aspre etc.

Este cultivată în regiunile tropicale, în Mexic, Brazilia, Florida, Caraibe, vestul Indiei sau țări din Africa precum Tanzania și Kenya. În funcție de locul de proveniență, fibrele mai sunt cunoscute și sub denumirile de cânepă de sisal, cânepă de Domingo, Heneken, Kantala, iarbă de Mexic etc.

Legături externe

• Fibra de agavă

Acest articol din domeniul botanicii este un ciot. Puteți ajuta Wikipedia prin completarea lui.

Agave sisalana

Sisal je textilné vlákno, ktoré sa získava z listov agávy sisalovej (lat. Agave sisalana). Rastline sa darí iba v tropickom a subtropickom pásme. Zo svetovej produkcie cca 400 000 ton pripadá takmer 1/3 na Brazíliu. K veľkým dodávateľom vlákna patria aj Mexiko, Čína a niektoré východoafrické štáty (napr. Tanzánia).

Iné projekty

• Commons ponúka multimediálne súbory na tému Sisal
• Wikislovník ponúka heslo Sisal

Tento článok týkajúci sa techniky je zatiaľ „výhonok“. Pomôž Wikipédii tým, že ho doplníš a rozšíriš.

Sisal, sisalagave eller sisalhampa (Agave sisalana) är en storvuxen, örtartad växt inom familjen sparrisväxter som hör hemma i östra Mexiko. Sisalplantan har rosettställda, upp till 2 m långa blad som sitter på en kort stam. Blomställningen blir upp till 6 meter. Bladen innehåller en hållbar fiber, också kallad sisal, som bland annat används till att tillverka rep. ^[1]

Sisal har fått sitt namn efter staden Sisal i Mexiko. Fibrerna från sisalsläktingen henequen (Agave fourcroydes) kallas mexikansk sisal eller yucatánsisal.^[1]

Historik

Så tidigt som för 8000 år sedan använde aztekerna och mayafolket sisalplantans fibrer till tråd, snören, enkla tyger och fiskenät.^[2]

Odling

Varje år skördas de 7–10 äldsta bladen per planta.^[1] Sisalblad kan skördas från två år efter planteringen. Plantan är tålig och växer bra i varma och torra områden där andra grödor kan ha svårt att trivas. Sisal är motståndkraftig mot sjukdomar och har små krav på sin växtmiljö.^[3].

• Sisalodling i Tanzania

• Sisalfibrer på tork

Världsproduktionen av sisal och den närbesläktade agavefibern henequen beräknas uppgå till cirka 300 000 ton och de största producenterna är Brasilien, Tanzania och Kenya. I Tanzania och Kenya odlas sisal på stora plantager medan den brasilianska sisalen i huvudsak odlas småskaligt.^[3]

Användning

Sisalfibern är ca 1 meter lång, glänsande gulvit, stark, grov och hård. Fiberna är hållbar och tänjbar och absorberar inte vatten.^[2] Sisalfibern har traditionellt används till rep, tågvirke, grövre vävnader som exempelvis mattor och hantverk.^[1][4] Användningen av sisal har förlorat mark i och med syntetfiberns ankomst. På senare tid används sisal alltmer till kompositmatierial för plast och pappersprodukter. Sisal används också till darttavlor.^[3]

• Sisalfibrer

• Rep och snören av sisal

Miljöpåverkan

Användning av sisal är fördelaktigt ur miljösynpunkt då sisal absorberar mer koldioxid än den producerar och avfallet vid tillverkningen kan användas till bioenergi, djurfoder och gödsel. Motsvarande syntetiska fibrer saknar dessa miljöfördelar. Dessutom kan plantans omfattande rotsystem förhindra markerosion.^[3]

Källor

1. ^ [a b c d] ”Sisal”. Nationalencyklopedin. http://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/l%C3%A5ng/sisal. Läst 21 november 2015.
2. ^ [a b] ”Sisalfibrer används mest till rep och snören” (på en). Bergianska trädgården. http://www.bergianska.se/om-oss/press-media-och-nyheter/nyheter/sisalfibrer-anv%C3%A4nds-mest-till-rep-och-sn%C3%B6ren-1.171914. Läst 21 november 2015.
3. ^ [a b c d] ”Future Fibres: Sisal”. Food and Agriculture Organization of the United Nations. http://www.fao.org/economic/futurefibres/fibres/sisal/en/. Läst 21 november 2015.
4. ^ ”Sisalhampa”. Nationalencyklopedin. http://www.ne.se/uppslagsverk/ordbok/svensk/sisalhampa. Läst 21 november 2015.

Externa länkar

• Wikimedia Commons har media som rör Sisal.
  Bilder & media
• Wikispecies har information om Agave sisalana.
  Artförteckning

Sisal (Agave sisalana), Agavaceae familyasından sert coğrafi koşulları seven, kenevire benzeyen, içerdiği sağlam ve dayanıklı elyaf sayesinde tekstil sanayiinde çokça kullanılan bir bitki türü. Sıcak ve nemli iklimlerde yetişir, nem çekme ve esneme özelliği iyidir bundan dolayı gemi halatı yapımında, tarımda ve denizcilikte kullanılır.

Sisal bitkisi Amerika kıtasında, soğuk rüzgar, sert verimsiz toprak ve sıcak güneşte yetişen bir bitkidir. Yaprakları çok elyaflı olup, dokumada kullanılır.

• 1 Етимологія
• 2 Біологічний опис
• 3 Використання
• 4 Виробництво сизалю в Танзанії
• 5 Див. також
• 6 Примітки
• 7 Джерела
• 8 Посилання

1. ↑ Ковальова А. М. Агава // Фармацевтична енциклопедія України
2. ↑ Гайдаржи М. М., Нікітіна В. В., Баглай К. М. Сукулентні рослини. — К. — 2002. — 46 с.
3. ↑ Сизаль // Словник української мови : в 11 т. — К. : Наукова думка, 1970—1980.

Thùa sợi hay dứa sợi Cuba, dứa sợi không gai, agao sợi (danh pháp: Agave sisalana) là loài thực vật có hoa trong họ Măng tây. Loài này được Perrine miêu tả khoa học đầu tiên năm 1838.^[2]

Hình ảnh

Chú thích

Liên kết ngoài

• Phương tiện liên quan tới Agave sisalana tại Wikimedia Commons
• Dữ liệu liên quan tới Agave sisalana tại Wikispecies

Bài viết liên quan phân họ Thùa này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s

• 1 Распространение и экология
• 2 Биологическое описание
• 3 Химический состав
• 4 Использование
• 5 Примечания
• 6 Литература
• 7 Ссылки

剑麻（学名：Agave sisalana）又名菠萝麻、瓊麻、衿麻，是龙舌兰科龍舌蘭屬的一种植物。1901年由美國領事達文生先生自夏威夷間接引進原產於中美洲的瓊麻至臺灣。纖維經濟作物。

外部連結

• 劍麻 Jianma藥用植物圖像數據庫（香港浸會大學中醫藥學院）（繁体中文）（英文）

サイザルアサ（学名：Agave sisalana）は、キジカクシ科リュウゼツラン属の植物、またはこれから取れるロープなどに使う繊維。

特徴[編集]

アサの仲間ではないが、歴史的に最も使われてきた繊維である麻にちなんで「サイザルアサ」と命名された。「サイザル」は、この繊維が以前よく船で積み出しされていたユカタン半島のサイザル港にちなむ。

長さ1.5メートルから2.0メートルの剣のような形の葉で構成される、ロゼットを形成する。若い葉の縁には細かい鋸歯があるが、成熟するとともになくなる。不稔性で、分枝によって増殖する。

サイザルアサは実をつけない雑種であるが、原種はよくわかっていない。原産地であると考えられているメキシコのチアパス州に固有の小規模農産物の調査結果によると、A. angustifolia と A. kewensis の交雑種ではないかと考えられている。

19世紀にサイザルアサの栽培は世界中に広がった。現在ではフロリダからカリブ諸島、ブラジル、タンザニアを中心とするアフリカ各国、アジアなどで栽培され、中心的な繊維作物となっている。

ダーツ（ハードダーツ）の的の材料としても知られており、束ねた繊維を約10トンでプレスして生産する。

参考文献[編集]

• G. W. Lock, Sisal (Longmans Green & Co., 1969)
• Howard Scott Gentry, Agaves of Continental North America (University of Arizona Press, 1982) pp. 628-631