Las cibotiáceas (nombre científico Cibotiaceae) con su único género Cibotium, son una familia de helechos del orden Cyatheales, que en la moderna clasificación de Christenhusz et al. 2011[1][2][3] es monofilética. Entre sus especies cabe citar el helecho arbóreo mexicano[6] (Cibotium schiedei).
La clasificación más actualizada es la de Christenhusz et al. 2011[1][2][3] (basada en Smith et al. 2006,[4] 2008);[5] que también provee una secuencia lineal de las licofitas y monilofitas.
Ubicación taxonómica:
Plantae (clado), Viridiplantae, Streptophyta, Streptophytina, Embryophyta, Tracheophyta, Euphyllophyta, Monilophyta, Clase Polypodiopsida, Orden Cyatheales, familia Cibotiaceae, género Cibotium.
Cibotiaceae Korall, stat. nov. Basado en una referencia completa y directa a la descripción en latín asociada con la subfamilia Cibotioideae Nayar, Taxón 19:234. 1970.
Tipo: Cibotium Kaulf., Jahrb. Pharm. 21: 53. 1820.
Un solo género, Cibotium, con cerca de 11 especies.
Monofilético (Korall et al. 2006), con cierta afinidad con Dicksoniaceae.
Junto con Dicksoniaceae, Cyatheaceae y Metaxyaceae, forman el clado del "núcleo de los helechos arborescentes" ("core tree ferns", ver en Cyatheales).
Con las características de Pteridophyta.
Rizomas sólidos ("massive"), postrados a ascendentes a erectos (hasta 6 metros de altura), solenostélicos o dictiostélicos. En los ápices presentan pelos amarillentos suaves. Bases peciolares persistentes.
Hojas monomórficas, la mayoría de 2-4 m. de largo. Los pecíolos con pelos en las bases, con 3 haces vasculares corrugados arreglados en una forma de omega. Hojas grandes, bipinnadas a bipinadas-pinatifidas o aún más divididas. Los ejes secundarios y terciarios de las láminas con crestas en su cara adaxial. Venas libre, simples o bifurcadas a pinadas. Estomas con 3 células subsidiarias.
Soros marginales en el final de las venas. Indusio bivalvo, el indusio externo fuertemente diferenciado y no verde, el indusio interno también muy modificado y con forma de lengua. Parafisos filiformes.
Las esporas de las cibotiáceas son muy características, diferentes de las de todas las demás familias en Cyatheales (Gastony 1982, Tyron y Lugardon 1991). Son globosas a globosas-tetraédricas, con ángulos prominentes y un cinturón ("flange") ecuatorial bien desarrollado. También presentan en su cara distal crestas gruesas, bien marcadas, más o menos paralelas, a veces anastomosadas. Estas crestas son el resultado de una exospora gruesamente crestada, revestida por un perisporio delgado, a veces granulado. Las esporas de Lophosoria también tienen un cinturón ecuatorial bien desarrollado, pero no tienen las crestas distales (Tyron y Tyron 1982, Tyron y Lugardon 1991).
Paredes de los anteridios de 5 células de espesor.
Número de cromosomas: x = 68. Hasta donde se sabe, ese número también es único en todo el clado de los helechos arborescentes.
Las especies hawaianas han sido extensivamente estudiadas por Palmer (1994).
Las cibotiáceas (nombre científico Cibotiaceae) con su único género Cibotium, son una familia de helechos del orden Cyatheales, que en la moderna clasificación de Christenhusz et al. 2011 es monofilética. Entre sus especies cabe citar el helecho arbóreo mexicano (Cibotium schiedei).
Les Cibotiaceae sont une famille de fougères arborescentes.
Elle contient un seul genre, Cibotium qui est présent en Amérique centrale, à Hawaï et en Asie du Sud-Est.
Cependant, cette famille n'est pas acceptée[2] par tous les auteurs. Le genre Cibotium était classé auparavant dans la famille des Dicksoniaceae[3].
Selon BioLib (25 mars 2019)[4], Catalogue of Life (25 mars 2019)[5], ITIS (25 mars 2019)[6] et NCBI (25 mars 2019)[7] :
Selon GRIN (25 mars 2019)[8] :
Selon Tropicos (25 mars 2019)[1] (Attention liste brute contenant possiblement des synonymes) :
Les Cibotiaceae sont une famille de fougères arborescentes.
Elle contient un seul genre, Cibotium qui est présent en Amérique centrale, à Hawaï et en Asie du Sud-Est.
Cependant, cette famille n'est pas acceptée par tous les auteurs. Le genre Cibotium était classé auparavant dans la famille des Dicksoniaceae.
Cibotiaceae merupakan salah satu suku anggota tumbuhan paku (Pteridophyta) yang tergolong sebagai bangsa paku-paku pohon (Cyatheales). Dengan satu marga anggota (Cibotium), suku ini mencakup sebelas jenis anggota: empat di Hawaii, lima di Asia Tenggara, dan dua di Amerika Tropik. Salah satu anggotanya adalah penawar jambi (C. barometz) yang dikenal ribuan tahun sebagai bahan pengobatan (rambut penutup permukaan batang mudanya), sebagai pembalur.
Otężałkowate, cibotiowate (Cibotiaceae) – monotypowa rodzina paproci z rzędu olbrzymkowców (Cyatheales). Obejmuje jeden rodzaj otężałka[3], cibotium[4] (Cibotium Kaulf.) z około 11 gatunkami. Rodzina wyróżniona została dopiero w 2006 roku, wcześniej była opisywana jako podrodzina Cibotioideae Nayar, Taxon 19:234. 1970. Należą tu paprocie naziemne występujące we wschodniej Azji, na Hawajach oraz w Ameryce Środkowej. Wyróżniają się wśród innych przedstawicieli rzędu osobliwą budową zarodników oraz liczbą chromosomów wynoszącą x=68[1].
Kłącze masywne, pełzające, podnoszące się lub prosto wzniesione i osiągające do 6 m wysokości, solonosteliczne lub diktiosteliczne. W części szczytowej oraz przy trwałych nasadach ogonków liściowych miękko, żółto owłosione. Liście okazałe, osiągające 2-4 m długości, z blaszką podwójnie lub bardziej pierzasto podzieloną. Ogonki liściowe u nasady są owłosione. Wiązki przewodzące otwarte proste, rozgałęzione widlasto lub pierzaste. Zalążnie powstają na końcach wiązek[1].
W obrębie rzędu olbrzymkowców (Cyatheales) rodzina Cibotiaceae znajduje się w politomii z rodzinami olbrzymkowatych (Cyatheaceae), diksoniowatych (Dicksoniaceae) i Metaxyaceae, przy czym zdaje się być najbliżej spokrewniona z diksoniowatymi[1].
Pozycja rodziny w kladogramie rzędu olbrzymkowców[1]:
olbrzymkowcediksoniowate Dicksoniaceae
olbrzymkowate Cyatheaceae
otężałkowate Cibotiaceae
Wykaz gatunków o nazwach zaakceptowanych według The Plant List[6]:
Otężałkowate, cibotiowate (Cibotiaceae) – monotypowa rodzina paproci z rzędu olbrzymkowców (Cyatheales). Obejmuje jeden rodzaj otężałka, cibotium (Cibotium Kaulf.) z około 11 gatunkami. Rodzina wyróżniona została dopiero w 2006 roku, wcześniej była opisywana jako podrodzina Cibotioideae Nayar, Taxon 19:234. 1970. Należą tu paprocie naziemne występujące we wschodniej Azji, na Hawajach oraz w Ameryce Środkowej. Wyróżniają się wśród innych przedstawicieli rzędu osobliwą budową zarodników oraz liczbą chromosomów wynoszącą x=68.