La Oenothera biennis L. o onagra común, ye una especie botánica de planta yerbácea bienal de 0,5 a 1 m d'altor, perteneciente a la familia de les onagracees y una planta de xardín bien popular, nativa de Norteamérica, ciertes partes d'Europa y Asia. Les sos flores mariellu maciu abrir mientres la tarde, d'ende la so denominación de "onagra vespertina".
Les granes de la onagra común contienen acedu gamma-linolénico (GLA), un ácidu grasu esencial raru. L'aceite de diches granes, utilizar p'amenorgar los dolores del síndrome premenstrual.
Trátase d'una planta biañal qu'algama los 30-150 cm d'altor. Les fueyes son llanceolaes, de 5-20 cm de llargu y 1-2,5 cm d'anchu, producíes nuna apertada roseta nel primer añu, y que s'atopen n'espiral nel tarmu nel segundu añu. Les flores, de color mariellu maciu, de 2,5-5 cm de diámetru y con cuatro pétalos, son hermafrodites y prodúcense dende finales de primavera hasta finales del branu. Ábrense pela nueche (d'ende'l nome de "la primavera de tarde") y hasta cerca del mediudía siguiente. La flor tien un brillante néctar guía patrón, invisible en lluz normal, pero visible so la lluz ultravioleta, qu'ayuda a les sos polinizadores: Lepidópteros (caparines, poliyes y abeyes. El frutu ye una cápsula de 2-4 cm de llargu y 4-6 mm d'anchu, que contién numberoses granes de 1-2 mm de llargu, que apaecen cuando la cápsula estremar en cuatro seiciones nel maduror.[1][2][3][4]
Foi asignada al xéneru Onagra, que da'l so nome a la familia de les onagracees. Onagra - "(comida de) onager" - foi utilizada per primer vegada en botánica en 1587 y nuna publicación inglesa en P. Miller's 1754 Diccionariu de Xardín: Abridged. El so nome modernu, Oenothera - utilizáu per primer vegada per Linneo na so Systema naturæ - tien tamién un orixe rellacionáu col pollín, col significáu de "atrapa pollinos".
En griegu oeno significa "burru", mientres thera significa "coyer, atrapar, escorrer". Créese que'l nome referir a la cualidá de la planta que puede ser utilizada p'atrapar pollinos y otros animales. En 1860, William Baird suxurió, sicasí, que oeno podría ser interpretáu como "vieno" en griegu. Creía que se refería al fechu de que el raigañu comestible de Oenothera biennis utilizábase como un aditivu de sabor pal vinu.
La planta ye l'alimentu de les canesbes de la poliya Eudryas brevipennis.
Númberu de cromosomes de Oenothera biennis (Fam. Onagraceae) y táxones infraespecíficos: 2n=14.[5][6]
Foi mentada per primer vegada en botánica en 1587 y nuna publicación inglesa en P. Miller's 1754 Diccionariu de Xardín: Abridged.
De les granes de la onagra, tres una primer presión en fríu, llógrase un escasu y pervalible aceite desaxeradamente ricu n'ácidos grasos esenciales (AGE). La onagra contién principalmente acedu linoleico y acedu gamma-linolénico (AGL). Dichos ácidos grasos denominar esenciales porque'l nuesu cuerpu nun ye capaz de producilos per sigo mesmu, polo que necesariamente tienen de ser incluyíos acaldía na alimentación.
De 3 a 6 g d'aceite de onagra al día, apurren aprosimao 270–540 mg de AGL.
L'aceite d'esta planta utilízase como analxésicu mientres la menstruación (eficacia, ensin efeutos secundarios adversos, de la onagra nel tratamientu del síndrome premenstrual).
Oenothera biennis foi descritu per Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 1: 346. 1753.[7]
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. La Oenothera biennis L. o onagra común, ye una especie botánica de planta yerbácea bienal de 0,5 a 1 m d'altor, perteneciente a la familia de les onagracees y una planta de xardín bien popular, nativa de Norteamérica, ciertes partes d'Europa y Asia. Les sos flores mariellu maciu abrir mientres la tarde, d'ende la so denominación de "onagra vespertina".
Les granes de la onagra común contienen acedu gamma-linolénico (GLA), un ácidu grasu esencial raru. L'aceite de diches granes, utilizar p'amenorgar los dolores del síndrome premenstrual.
La Bella de nit o enotera groga (Oenothera biennis), és una planta amb flor del gènere Enotera, abans assignada al gènere Onagra.
És una planta herbàcia biennal de 0,5 a 1 m, procedent de Sud-amèrica i molt popular com a planta de jardí, s'ha naturalitzat a l'Amèrica del Nord, certes parts d'Europa i Àsia. La trobem naturalitzada a Catalunya i al País Valencià.
Viu en terres remogudes, pedregams, dunes. Es pot trobar silvestre al costat de carreteres i de camins. Espècie qualificada exòtica invasora.
Planta herbàcia erecta, robusta i generalment no ramificada, biennal, de 0,5 a 1 m. Presenta espigues estretes de grans flors grogues –inflorescència en raïm- que mantenen el seu color fins a la maduració del fruit. Té 4 pètals i sèpals, ambdós soldats inferiorment en un tub llarg. Pètals de 2-3 cm, obcordiformes, i tub de la corol·la d'1,5 - 4,5 cm. Té 8 estams. Ovari ínfer amb 2-6 lòbuls. Fulles de la roseta estretament lanceolades, llargament peciolades i velloses. Fulles caulinars assegudes, més amples i amb el marge dentat. Fruit de 3 - 3,5 cm de llarg, en càpsula, amb dehiscència longitudinal, cilíndric, vellós, però sense pels i amb la base roja.
D'aquesta planta se n'aprofiten les fulles però principalment les llavors.
Els àcids grassos essencials són precursors dels eicosanoides (leucotriens, prostaglandines i tromboxans), mediadors cel·lulars i intercel·lulars. Se'ls atribueix un paper regulador del metabolisme general de l'organisme en intervenir directament o indirecta en multitud de processos fisiològics. Destaca sobretot el seu paper com a suplement nutricional i com a emol·lient i antiagregant plaquetari.
Ús tradicional: A Amèrica els natius prenien infusions d'aquesta planta internament per a tractar problemes d'asma i externament com a bulnerari, per a la curació de ferides o problemes a la pell.
Ús actual: S'utilitza l'oli que s'extreu de les petites llavors rogenques per mitjà de pressió en fred per a tractar:
Planta utilitzada en jardineria ornamental per les seves flors grogues. També utilitzada en la gastronomia com a hortalissa[1] i com a farratge d'animals, especialment porcs.
Evitar en cas d'epilèpsia.
És possible sofrir reaccions adverses estomacals com nàusees o malestar en algunes persones. És preferible prendre aquest suplement amb l'estómac ple per a evitar al màxim els seus possibles efectes secundaris en l'estómac.
Pot produir cefalees.
És millor prendre aquest suplement junt amb petites dosis de vitamina E, fet que evita la seva degradació i fa que aquest suplement es pugui absorbir millor.
La Bella de nit o enotera groga (Oenothera biennis), és una planta amb flor del gènere Enotera, abans assignada al gènere Onagra.
Planhigyn blodeuol sy'n frodorol o Hemisffer y De yw Melyn yr hwyr sy'n enw gwrywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Onagraceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Oenothera biennis a'r enw Saesneg yw Common evening-primrose.[1] Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Melyn yr Hwyr, Briallu yr Hwyr, Hwyr Friallen Lleiaf.
Fe'i ceir yn rhannau deheuol Hamisffer y De: o'r Isartig i rannau deheuol Affrica, De America ac Awstralia. Mae'n perthyn yn agos i'r olewyddan, yr onnen, jasmin, a'r leilac.[2] Mae'r dail wedi'u gosod bob yn ail.
Planhigyn blodeuol sy'n frodorol o Hemisffer y De yw Melyn yr hwyr sy'n enw gwrywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Onagraceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Oenothera biennis a'r enw Saesneg yw Common evening-primrose. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Melyn yr Hwyr, Briallu yr Hwyr, Hwyr Friallen Lleiaf.
Fe'i ceir yn rhannau deheuol Hamisffer y De: o'r Isartig i rannau deheuol Affrica, De America ac Awstralia. Mae'n perthyn yn agos i'r olewyddan, yr onnen, jasmin, a'r leilac. Mae'r dail wedi'u gosod bob yn ail.
Pupalka dvouletá (Oenothera biennis) je statná, žlutě kvetoucí, často solitérní rostlina dorůstající za příhodných podmínek až do výše 2 m. Je to jeden z více než 20 nepůvodních druhů velkého rodu pupalka vyrůstajících v České republice.
Tento druh pravděpodobně pochází z Dálného východu, odkud se rozšířil téměř do celé Evropy a Ameriky. Podle některých autorů je v ČR původní, což je zpochybňováno.[1] Jiné prameny pokládají za místo původu Severní Ameriku.[2][3]
Původní areály výskytu druhu se nacházely na místech štěrkových naplavenin okolo středních a dolních toků velkých řek. Regulacemi vodních toků již těchto přirozených míst ubylo a pupalka dvouletá stále ve větší míře vyrůstá hlavně podél železničních tratí, silnic, na kamenitých březích, v pískovnách a lomech, na rumištích a dlouhodobých staveništích; její semena jsou do těchto míst šířena větrem nebo transportem zeminy.
Pupalka dvouletá je nenáročná rostlina, téměř pionýrská. Požaduje teplo, sucho a propustné, na živiny chudé hlinitopísčité půdy. V ČR roste roztroušeně až hojně od nížin do nadmořské výšky okolo 750 m, nejčastěji v teplejších oblastech na jihu Čech i Moravy. Bývá součásti společenstev svazů Bromion erecti, Geranion sanguinei a Trifolion medii.[1][4][5]
Dvouletá bylina, která v závislosti na přírodních podmínkách dorůstá do výšky od 50 až 200 cm, roste nejčastěji jednotlivě, řidčeji ve skupinkách. V prvém roce se vytvoří pouze přízemní listová růžice, tvořená celistvými, podlouhle vejčitými listy 10 až 30 cm dlouhými, zúženými v řapík. Druhého roku z dužnatého kůlovitého kořene, asi 2,5 cm tlustého a někdy i 40 cm dlouhého, s mnoha silnými postranními kořeny, roste mírně hranatá lodyha pokrytá ve spodní části nežláznatými a nahoře ve květenství i žláznatými chlupy. Přímá lodyha, vespod červenavě skvrnitá, bývá jednoduchá nebo občas nahoře rozvětvená. Lodyžní chlupaté listy dlouhé 5 až 20 cm a široké 2 až 5 cm jsou podlouhle opakvejčité, zubaté nebo celokrajné, u lodyhy přecházejí do krátkého řapíku a na koncích do špičky, střední žilku mívají načervenalou. Listy vyrůstají ve spirále, šestý list je ve svislici nad prvým.
Pupeny květů vyrůstajících jednotlivě nebo po dvou z úžlabí listů jsou zelené a chlupaté. Pravidelné květy jsou přisedlé, ale na tenké 2 až 3 cm dlouhé korunní trubce vypadají zdánlivě stopkaté. Mívají 2 až 3 cm v průměru a vytvářejí husté květenství klas o délce do 70 cm. Z jeho vřetene odbočuje střídavě až 18 vztyčených větviček nepřerůstající centrální stonek; na vrcholku bývá klas sevřený. Oboupohlavné čtyřčetné květy mají zelenou češuli vysokou 24 až 38 mm. Zelené kališní plátky jsou nazpět ohnuté a mívají délku 17 až 38 mm. Žluté korunní plátky jsou širší než delší, měří 14 až 30 × 16 až 38 mm. V květu dále vyrůstá osm žlutých tyčinek s prašníky, které při zralosti mají velmi lepkavá pylová zrna. Ze spodního semeníku složeného se čtyř plodolistů prochází středem trubkovité číšky asi 4 cm dlouhá čnělka nesoucí čtyřlaločnou bliznu.
Rostlina rozkvétá od června do září, vonné květy se otvírají k večeru okolo 18. hodiny a nejdříve jsou zralé jen prašníky. Blizny jsou schopné opylit se až k ránu druhého dne, pak se okolo poledne nebo v podvečer koruna uzavře a uvadá. Prašníky se předtím krátce přiblíží k bliznám a v případě potřeby je dodatečně opylí, nato odpadne celé okvětí, číška i tyčinky. Ze semeníku po opylení vyroste zelená čtyřhranná protáhlá tobolka, dlouhá asi 3,5 cm a široká do 1 cm. Tobolky se od srpna postupně otevírají čtyřmi chlopněmi od vrcholu dolů a lehounká semena vypadávají. Na rostlině obvykle vyroste přes 100 tobolek, každá obsahuje až 300 olejnatých semen velkých 2 × 1,5 mm, která jsou na omak drsná. Po dozrání semen rostliny usychají. Semena klíčí většinou příštím rokem na konci dubna s nástupem teplého počasí.[1][3][4][5][6][7]
Pupalka dvouletá byla využívána pro svůj v prvém roce dužnatý kořen jako kořenová zelenina, čerstvé lodyhy sloužily za krmivo pro dobytek. Proslulá je však hlavně jako léčivá rostlina, ze které se sbírala semena. V současnosti je stále pěstována pro semena, z nichž se za studena lisuje pupalkový olej obsahující esenciální mastné kyseliny linolenovou, linolovou a olejovou, které se podílejí na imunologických funkcích lidského organismu. Pupalkový olej se používá pro kosmetické a léčebné účely, k hojení ran, při popáleninách, různých nemocech kůže a vnitřně při předmenstruačních bolestech, cévních chorobách a k celkovému posílení imunity a ochraně proti stresu. Pupalkový olej se též dá využít při onemocnění štítné žlázy.
Obrázky, zvuky či videa k tématu pupalka dvouletá ve Wikimedia Commons
Pupalka dvouletá (Oenothera biennis) je statná, žlutě kvetoucí, často solitérní rostlina dorůstající za příhodných podmínek až do výše 2 m. Je to jeden z více než 20 nepůvodních druhů velkého rodu pupalka vyrůstajících v České republice.
La ordinara enotero, dujara enotero aǔ latine (Oenothera biennis), estas plantspecio el la genro Enotero (Oenothera) ene de la familio de la Onagracoj (Onagraceae). Ĝi estas en Mezeǔropo neofito[1], ĉar ĝi estis enkonduktita ĉ. 1620 kiel ornamplanto de Nordameriko.
La ordinara entero estas dujara herba planto, kiu kreskas de 0,8 ĝis 1,8[1], ĉe ideala kreskejo ĝis 2 m.[2] Ĝi formas en la unua jaro sur la grundo folirozedon kun karneca pivotradiko. En la dua jaro el ĝi kreskas verdan kaj malsupre ruĝece, senmakuletan tigon[1], ĝi estas simpla aǔ malofte disbranĉita kaj dense al maldense harhava[2].
La baze kaj alterne ĉe la tigo starantaj aǔ sidantaj folioj estas hel- aǔ mezhel-verdaj. La foliplatoj de la bazaj folioj longas 10 ĝis 30 cm kaj larĝas 2 ĝis 5 cm. La foliplatoj de la tigaj folioj havas longecon de 5 ĝis 22 cm kaj larĝecon de 1,5 ĝis 5 (1 ĝis 6) cm. La formo estas mallarĝe renverse lanceta ĝis elipta kun pinta folibazo kaj pinta malbaza fino. La rando de la tigaj folioj estas dentohava ĝis glata, kaj ofte laba[3]. Ekzistas ruĝa meza vejno [1] kaj ne bone videblaj flankaj vejnoj.[2]
En nedisbranĉita, dense spika[3] floraro ĉe rekta glande harhava florarakso[1] staras kune multaj floroj. En ĉiu akselo de brakteo sidas floro. [1].
La duseksa floro estas radisimetria kaj kvarnombra kun duobla involukro. La hipantio estas malofte 2, ofte ĝis 2,5 ĝis 4 cm longa. Sur ĝi staras kalikaj kaj koronaj folioj.[3] La kvar verdaj ĝis flavaj, malofte pli aǔ malpli ruĝaj [3] kalikofolioj. Ili estas 1,2 ĝis 2,2, malofte ĝis 2,8 cm longaj kaj al la malsupro fleksitaj kalikopintoj.[3] [2] [1] La petaloj estas intense flavaj, kaj fariĝas dum la tromaturiĝo oranĝkoloraj. Ekzistas du cirkloj kun po kvar stamenoj. La anteroj longas 3 ĝis 6 (ĝis 9) mm longaj. Malsupre en la malvasta subfloraĵo troviĝas la kvinfaka, epigina, harhava ovario[3]. La plurajn centimetrojn longa pistilo finiĝas en kvar stigmoj.[2]
La juna frukto estas kovrita de triĥomoj kaj pintaj haroj[1]. La sidanta kapsulfrukto havas longecon de 2 ĝis 4 cm kaj diametro de 4 ĝis 6 mm kaj estas preskaǔ rekta.[3]. [2]
La kromosoma baza nombro estas n = 7; ekzistas diploidio, do 2n = 14.[1][2]
La ordinara enotero estas hemikriptofito.[1] Ĝi havas radikojn ĝis profundeco de 160 cm.[4]
Ĉar ĉiu ĉefa kaj flanka ŝoso havas ĝis 120 florojn, la ordinara enotero estas tre forta en multiblikado.
En Ĉinujo la fruktoj fariĝas maturaj inter julio kaj novembro [2]. Ĉiu semkapsulo havas ĝis 200 semojn. Kiel disvastigostrategio estas la t.n. semaĥorio, la disigado per vento aǔ la movigado de plantoj per bestoj. La nur unumilona gramo pezaj semoj elfalis el la kapsuloj kaj forblovita per vento (la tiel nomata meteoroĥorio).
La origina hejmregiono de la ordinara enotero estas la orienta kaj meza Nordameriko[3].
Ĝi enduktiĝas simile kiel aliaj enoteroj en la 17a jarcento kiel ornamplanto al Eŭropo kaj aliaj moderaj regionoj de la mondo (t.n. Eteloĥorio). En Eǔropo ili estas hemeroĥoriaj neofitoj. Kiel nura ornamplanto ĝi jam havis grandan disvastigon. Post la malkovro, ke la radikoj kaj la folioj estas manĝeblaj, ĝi estas ofte kultivata kiel legomo. Kiel ĝardenfuĝinto la planto disvastiĝas rapide. Jam en 1766 ĝi estas rigardita en Brandenburgio kiel trudherbo.[3].
Por bone kreski la ordinara enotero bezonas sekan ne tro nutraĵriĉan, sed kalkhavan grundon.[4] La enotero kreskas bone, se ĝi havas altan temperaturon kaj sunon.[5]
Carl von Linné publikigis en 1753 la hodiaǔ akceptitan botanikan genronomon Oenothera, kiu venis de la grekaj vortoj oinos οῖνος por „vino“ kaj thēr ϑήρ por „besto“. Antaǔe antikvaj kaj mezepokaj aǔtoroj kiel Plinio la Maljuna kaj Paracelso uzis la saman nomon por la Epilobio (Epilobium), kiu apartenas al la sama plantfamilio Onagracoj (Onagraceae). Ili opiniis, ke plantpartoj de tiu planto kune kun vino igas la homon bonhumura kaj la sovaĝaj bestoj pli mildaj. La specia epiteto biennis signifas dujara.
La unua priskribo de Oenothera biennis okazis 1753 fare de Carl von Linné en Species Plantarum, 1, p. 346[6]. Sinonimo por Oenothera biennis L. estas: Oenothera muricata L., Oenothera suaveolens DESF., Onagra biennis (L.) SCOP., Onagra muricata (L.) MOENCH[7][8]
La folioj kaj radikoj de la planto estis uzataj de diversaj popoloj de la amerikaj praloĝantoj.[9]
Krom la betforma pivotradiko manĝeblas ankaŭ la golioj, floroj kaj semoj. La radikoj oni kuiru kiel skorzonero aǔ pastinako en buljono; oni ankaŭ povas tranĉi la rasikojn kaj spici ilin per vinagro kaj oleo. La radikoj estas rikoltataj de aǔtuno ĝis printempo de la unua jaro (rozeda stadio).
Jam la nordamerikaj indianoj uzis la semojn de la ordinara enotero kiel kuracplanto.[9]
En la naturkuracado hodiaǔ la oleo de la enotero estas uzata. Tiu el la semoj akirita oleo estas uzata por kuraci aǔ mildigi neǔriton. Oni uzas ĝin kontraǔ astmo, fojnokataro, alta sangopremo kaj kolesterolo, kapdoloro kaj reǔmatismo.[9] La oleo de la enotero estas uzata ankaŭ ĉe menstruaj problemoj kaj tro alta nivelo de glukozo en la sango, bone stimulas la korpon, agas kiel antidoto, reguligas metabolon, malgrandigas la riskon je trombozo, helpas en la unua stadio de la multloka sklerozo. Haǔtaj problemoj mildiĝas per enotera oleo.
La oleo enhavas multe da linolacido, kiu transformiĝas al gama-linolacido. El tiu la korpo formas prostaglandino1. La enotera oleo konsistas el 8 kaj 14 % de gama linolenacido kiu ebligas la produktadon de la kontraǔinflama prostaglandino E1 sen transformo de delta-6-Desaturazo.[10] La enotera oleo estas tre multekosta kaj tial ofte anstataǔata de kanaboleo.
La oleo de la enotero ankaŭ estas uzata en kosmetikaĵoj por sentivaj haǔtoj.[11]
La ordinara enotero, dujara enotero aǔ latine (Oenothera biennis), estas plantspecio el la genro Enotero (Oenothera) ene de la familio de la Onagracoj (Onagraceae). Ĝi estas en Mezeǔropo neofito, ĉar ĝi estis enkonduktita ĉ. 1620 kiel ornamplanto de Nordameriko.
Kaheaastane kuningakepp (varasem nimetus rapontika[2]) (Oenothera biennis) on taimeliik pajulilleliste sugukonna kuningakepi perekonnast.
Kaheaastane kuningakepp on kaheaastane rohttaim. Ta võib kasvada 30–100 cm kõrguseks. Taime varred on hõredalt karvased. Kaheaastase kuningakepi õied on kollased, lõhnavad, kuid avanevad õhtuti. Vili on kupar, milles on palju 1,5 mm suurusi punakaspruune kuni mustjaid moonilõhnalisi seemneid.
Kasvab metsikult Eestis ja mujal Euroopas.[3]
"Mullapinna suhtes taimel suuremad nõudmised puuduvad. Seeme külvatakse hõredalt peenrale 20 sm kaugustesse ridadesse ja kaetakse õhukese mullakorraga. Seemne idanemiseks tuleb mullapind niiske hoida. Tärganud kuningkeppe harvendatakse 10 sm kaugusele üksteisest."
Toiduainena tarvitatakse kaheaastase kuningakepi juuri salatiks, aga ka keedetakse ja küpsetatakse; võrseid soovitatakse süüa värkselt või keedetult. Õisi, mis on magusamaitselised, kasutatakse salatites või nende garneerimisel.
Indiaanlased kasutavad taime vesitõmmist kootava ja rahustava vahendina köha, seedehäirete, valu ja haavade korral.
Sõja ajal on seemneid kasutatud kohvi aseainena.
Küpsenud seemnetest valmistatakse heksaaniga ekstraheerides või külmpressides kuningakepiõli (Oenotherae biennis oleum).
Kaheaastane kuningakepp (varasem nimetus rapontika) (Oenothera biennis) on taimeliik pajulilleliste sugukonna kuningakepi perekonnast.
Oenothera biennis onagrazeoen familiako landare iraunkorra da. Amerikan jatorria du eta landare apaingarri ezagun bilakatu da.
Bere hazietatik onagra-olioa ateratzen dute, analgesiko erabilgarria dena.[1]
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Oenothera biennis onagrazeoen familiako landare iraunkorra da. Amerikan jatorria du eta landare apaingarri ezagun bilakatu da.
Bere hazietatik onagra-olioa ateratzen dute, analgesiko erabilgarria dena.
Iltahelokki (Oenothera biennis) on Pohjois-Amerikassa alkuperäisenä kasvava helokkien sukuun kuuluva horsmakasvi. Se on levinnyt Eurooppaan ja myös Suomeen.
Iltahelokki kasvaa 40–100 senttimetriä korkeaksi. Sen karvainen varsi on pysty ja tanakka. Lehdet ovat pitkänsoikeat suikeat. Iltahelokin kukissa on pitkä pohjus. Kukat ovat keltaiset ja melko suuret, terälehdet ovat 1,5–3 cm pitkiä. Hedelmänä on nelisärmäinen kota, joka on 2–4 cm pitkä. [1]
Iltahelokki (Oenothera biennis) on Pohjois-Amerikassa alkuperäisenä kasvava helokkien sukuun kuuluva horsmakasvi. Se on levinnyt Eurooppaan ja myös Suomeen.
Speiceas den géineas Oenothera biennis (Gaeilge: An Choinneal oíche), dúchasach do Mheiriceá Thuaidh, ó Thalamh an Éisc siar go hAlberta, soir ó dheas go Florida, agus siar ó dheas go Texas, ach saothraithe is tugtha chun cineáil i gcuid mhaith tíortha eile. ó dhúchas do thoir agus lárnach Meiriceá Thuaidh, agus déantar é a nádúrthaiú go forleathan in áiteanna eile i réigiúin mheasartha agus fothrópaiceacha. Déantar ola choinnle oíche (OCO) a tháirgeadh ón bplanda. [1]
Tá saolré dhá bhliain ( débhliantóg ) ag Oenothera biennis ag fás go 30–150 cm ar airde. Tá na duilleoga lansach, 5–20 cm ar fad agus 1–2.5 cm ar leithead, a tháirgtear i róiséad teann sa chéad bhliain, agus ar gas go bíseach sa dara bliain.
Maireann an bláth ó dheireadh an earraigh go deireadh an tsamhraidh. Tá na bláthanna heirmeafraidíteach, a tháirgtear ar spící arda agus ní mhaireann siad ach go dtí an meán lae dar gcionn. Osclaíonn siad go gasta gach tráthnóna ag léiriú seónna spéisiúla, agus uaidh seo an t-ainm “An sabhaircín tráthnóna” nó "evening primrose" sa Bhéarla..
Is buí iad na bláthanna, 2.5–5 cm trastomhas , le ceithre pheiteal déliopach. Tá patrún geal treorach neachtar, dofheicthe ar an tsúil, ag struchtúr na mbláthanna geal. Tá an patrún seo soiléir faoi sholas ultraivialait agus feiceálach dá pailneoirí, do leamhain, d'fhéileacáin, agus do bheacha .
Cochall sorcóireacg an toradh 2–4 cm ar fhad agus 4–6 cm ar leithead, ina bhfuil go leor síolta fada 1-2 cm ar leithead, sceite nuair a scoiltear an cochall ina cheithre chuid le linn na haibíochta. [2][3][4][5]
Is bia tábhachtach d'éin iad na síolta.
Róiséad
Bláthanna agus capsúil torthaí
Schinia florida i bláth
Gnáthóg, tirim agus grianmhar
Speiceas den géineas Oenothera biennis (Gaeilge: An Choinneal oíche), dúchasach do Mheiriceá Thuaidh, ó Thalamh an Éisc siar go hAlberta, soir ó dheas go Florida, agus siar ó dheas go Texas, ach saothraithe is tugtha chun cineáil i gcuid mhaith tíortha eile. ó dhúchas do thoir agus lárnach Meiriceá Thuaidh, agus déantar é a nádúrthaiú go forleathan in áiteanna eile i réigiúin mheasartha agus fothrópaiceacha. Déantar ola choinnle oíche (OCO) a tháirgeadh ón bplanda.
Wulkokwětna rěpnica (Oenothera biennis) je rostlina ze swójby rěpnicowych rostlinow (Onagraceae).
Wulkokwětna rěpnica je zrunana dwulětna rostlina, kotraž docpěwa wysokosć wot 50 hač do 200 cm.
Čopojty korjeń je čerwjenojty.
Stołpiki su dołhe.
Dołhojte łopjena su wótre, cyłokromne abo rězane a jejkojće-lancetojte. Wone docpěwaja dołhosć wot 8 hač do 15 cm.
Kćěje wot junija hač do septembra. Talerjojte kćenja steja we łopjenowych rozporach, so za čas směrkow puknu a docpěwaja wulkosć wot 3 hač do 8 cm. Štyri krónowe łopješka su z dołhosću wot 3 hač do 6 cm jasnje dlěše hač próškowe łopješka.
Symjenja wobsahuja strowy, hojaty wolij z wjacekróć njenasyćenymi tukowymi kisalinami.
Rosće na pustych płoninach, na drjebiznowych městnach a na skłoninach.
Pochadźa ze sewjerneje Ameriki, ale dźensa je w nimale cyłej Europje rozšěrjena.
Wulkokwětna rěpnica (Oenothera biennis) je rostlina ze swójby rěpnicowych rostlinow (Onagraceae).
Dvimetė nakviša (lot. Oenothera biennis) – nakvišinių genties dvimetis žolinis augalas.
Pasižymi lygiu stiebu, neturi raudonų gūbrelių prie plaukelių pamato. Vainiklapiai – 2–3 cm ilgio, platesni už ilgį, itin ilgesni už kuokelius. Kuokeliai 8, taurėlapių ir vainiklapių po 4. Mezginė apaugusi liaukiniais plaukeliais. Vaisiai be šerelių. Lapai elipsiški, su raudona centrine gysla.
Žydi birželio – rugsėjo mėnesiais.
Dvimetė nakviša auga pakelėse, paupiuose, smėlynuose, žvyrynuose, dykvietėse ant geležinkelio pylimų. Lietuvoje gana dažna.
De middelste teunisbloem of gewone teunisbloem (Oenothera biennis, synoniem: Oenothera perangusta) is een tweejarige, tot 1,5 (meestal tot 1,2) m hoge plant uit de teunisbloemfamilie (Onagraceae).
Volksnamen zijn onder andere nachtkeers, nachtpitjes, nachtkaars, leliën-van-een-nacht en vierentwintiguursbloem.
De gele bloemen hebben vier kroonbladen. Ze hebben zowel stamper als meeldraden. De bloeiperiode loopt van juni tot september. De groene kelkbladen zijn na de opening van de bloem teruggeslagen. De stijl is tot 1,5 cm lang.
De stengel- en schutbladen zijn drie tot vier maal zo lang als breed. De bloemen gaan 's avonds vanaf zes à zeven uur open. De bloemen zijn iets kleiner dan die van de grote teunisbloem (Oenothera erythrosepala). De top van de bloeiwijze staat ook in het begin rechtop.
De soort is afkomstig uit Noord-Amerika.
De plant heeft een voorkeur voor lichte zandgrond en middelzware grond als leem die licht zuur, neutraal of licht basisch is. De plant geniet graag van de volle zon en kan enige droogte en een voedingsarme grond verdragen.
Bestuiving vindt plaats door Lepidoptera-soorten en bijen. Deze laatste trekt de plant in ruime mate aan. De middelste teunisbloem is de waardplant voor de teunisbloempijlstaart (Proserpinus proserpina).
Jonge wortels kunnen als groente gegeten worden. Ze hebben een peperachtige smaak. Jonge stengels kunnen ook als salade gegeten worden.
De rijpe zaden bevatten 7-10% gamma-linoleenzuur, een zeldzaam essentieel verzadigd vetzuur. De olie uit de zaden wordt gebruikt bij menstruatiepijn.
plant form Prague botanic garden
Bloemknoppen
Teunisbloem met insect
Zaden
(Nederlandstalige) Wikisource.De middelste teunisbloem of gewone teunisbloem (Oenothera biennis, synoniem: Oenothera perangusta) is een tweejarige, tot 1,5 (meestal tot 1,2) m hoge plant uit de teunisbloemfamilie (Onagraceae).
Volksnamen zijn onder andere nachtkeers, nachtpitjes, nachtkaars, leliën-van-een-nacht en vierentwintiguursbloem.
Wiesiołek dwuletni[3], nocna świeca[4] (Oenothera biennis L.) – gatunek rośliny należący do rodziny wiesiołkowatych.
Pochodzi z Ameryki Północnej[5], według J. Mowszowicza do Europy został zawleczony na początku XVII w.[6] Rozprzestrzenił się i obecnie poza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach i na wielu wyspach. Występuje w całej Europie, na północy sięgając po północne krańce Półwyspu Skandynawskiego[7]. W Polsce dość częsty, zwłaszcza w dolinie Wisły[8]. Status gatunku we florze Polski niepewny (być może kenofit?[4]).
Roślina łatwa w uprawie, rośnie szybko. Najlepiej rośnie na przepuszczalnym, piaszczystym podłożu. Jest całkowicie mrozoodporny, dość dobrze znosi też suszę. Wymaga stanowiska słonecznego. Rozmnaża się go poprzez nasiona, poprzez podział lub przez sadzonki pędowe (sporządza się je późną wiosną)[9]. Nasiona wysiewa się jesienią lub wczesną wiosną bezpośrednio do gruntu, na głębokość 1 cm, w rzędach co 40 cm[11].
Wiesiołek dwuletni, nocna świeca (Oenothera biennis L.) – gatunek rośliny należący do rodziny wiesiołkowatych.
Luminița (Oenothera biennis) sau onagrul, este o plantă erbacee din familia Onagracee. Florile, de culoare galbenă, se deschid seara, puțin înainte de căderea nopții, și stau deschise până a doua zi, după care se închid și se usucă. Seara, alți boboci se deschid.
Luminița (Oenothera biennis) sau onagrul, este o plantă erbacee din familia Onagracee. Florile, de culoare galbenă, se deschid seara, puțin înainte de căderea nopții, și stau deschise până a doua zi, după care se închid și se usucă. Seara, alți boboci se deschid.
Nattljus (Oenothera biennis) är en art i familjen dunörtsväxter. Den kommer ursprungligen från östra Nordamerika, men finns numera naturaliserad på många håll i världen, även i Sverige. Den växter främst på torra, steniga eller grusiga platser, ofta på vägrenar eller i industriområden. Nattljus odlades tidigare som prydnadsväxt, men har numera till stor del ersatts av storblommigt nattljus (O. glazioviana).
Nattljus är en tvåårig ört. Det första året bildar den en bladrosett vid marken och andra året går den upp i en styvt upprätt stjälk som blir 100-150 cm hög. Stjälken är ogrenad eller grenad, grön eller ibland rödtonad och relativt tätt hårig med mjuka hår blandat med borsthår, dessa har grön, mer sällan gulbrun bas. Bladen är elliptiska till lansettlika eller omvänt lansettlika. Frukten är en lansettlik kapsel med glandelhår och borsthår. Borthåren har aldrig röd bas.
Knopparna är gröna med foderblad som pressas ihop strax under spetsarna. Kronbladen är rent gula, 1,5-3 cm långa, de är längre än de är breda och urnupna. Ståndare och pistill är lika långa. Blommorna är öppna på natten och slutna på dagen. Detta motiverar namnet nattljus. Förändringen på kvällen går så snabbt att den kan urskiljas med blotta ögat.
Det finns flera liknande arter, men de flesta har borsthår med röd bas, vilket nattljuset saknar.
Arten bildar hybrider med flera arter.
För vetenskapliga synonymer, se Wikispecies.
Wikimedia Commons har media som rör Nattljus.
Nattljus (Oenothera biennis) är en art i familjen dunörtsväxter. Den kommer ursprungligen från östra Nordamerika, men finns numera naturaliserad på många håll i världen, även i Sverige. Den växter främst på torra, steniga eller grusiga platser, ofta på vägrenar eller i industriområden. Nattljus odlades tidigare som prydnadsväxt, men har numera till stor del ersatts av storblommigt nattljus (O. glazioviana).
Nattljus är en tvåårig ört. Det första året bildar den en bladrosett vid marken och andra året går den upp i en styvt upprätt stjälk som blir 100-150 cm hög. Stjälken är ogrenad eller grenad, grön eller ibland rödtonad och relativt tätt hårig med mjuka hår blandat med borsthår, dessa har grön, mer sällan gulbrun bas. Bladen är elliptiska till lansettlika eller omvänt lansettlika. Frukten är en lansettlik kapsel med glandelhår och borsthår. Borthåren har aldrig röd bas.
Knopparna är gröna med foderblad som pressas ihop strax under spetsarna. Kronbladen är rent gula, 1,5-3 cm långa, de är längre än de är breda och urnupna. Ståndare och pistill är lika långa. Blommorna är öppna på natten och slutna på dagen. Detta motiverar namnet nattljus. Förändringen på kvällen går så snabbt att den kan urskiljas med blotta ögat.
Det finns flera liknande arter, men de flesta har borsthår med röd bas, vilket nattljuset saknar.
Arten bildar hybrider med flera arter.
Eşek otu (Oenothera biennis), Onagraceae familyasından iki yıllık otsu bitki türü.
Daha çok Kuzey Amerika'da yetişir. Tohumundan elde edilen yağda Gamma-Linolenik Asit (GLA) bulunur.
30–150 cm boyunda iki yıl yaşayan bir bitkidir. Yaprakları 5–20 cm arasında mızrak biçimindedir.
Olgun tohumlar % 7-10% arası gamma linolenik asit içerir. Yağı premenstrual sendromu'ndan (âdet öncesi gerginlik) kaynaklanan ağrıları azaltır ve cilde yararlıdır.
çiçek ve meyve kapsülleri
Eşek otu (Oenothera biennis), Onagraceae familyasından iki yıllık otsu bitki türü.
Daha çok Kuzey Amerika'da yetişir. Tohumundan elde edilen yağda Gamma-Linolenik Asit (GLA) bulunur.
Еноте́ра дворі́чна (Onagra biennis Scop.; Oenothera biennis L.) — дворічна трав'яниста рослина родини онагрових. Місцеві назви — трава ослова, жовтери, корінь солодкий тощо.
Назва рослини енотери походить від двох грецьких слів: oinos — «вино» і there — «бажання».[1]
Стебло прямостояче, міцне (до 1 м заввишки), просте або слаборозгалужене, шерстисто-залотисто-волосисте, густо вкрите листками, при основі стебла прикоренева розетка. Листки чергові, досить великі (20 см завдовжки), видовжено-оберненояйцеподібні або видовжені, тупі, гострокінцеві. Листкова пластинка цілісна, виїмчасто-зубчаста або майже цілокрая, короткоопушена, з обох боків матова, ясно-зелена. Нижні стеблові листки мають більш-менш довгі черешки та швидко засихають, нерідко мають червонуваті кінчики. Стеблові листки иа коротких черешках, при основі клиноподібні. Верхні листки сидячі. Квіти запашні, правильні, з подвійною оцвітиною, сидячі, зібрані в довгі кінцеві китиці. Чашечка з тонкою довгою трубочкою, зверху розширена в чотирироздільний відгин. Частки чашечки ланцетні, відігнуті. Віночок роздільнопелюстковий, ясно-жовтий, пелюсток чотири (близько 20, мм завдовжки), з коротким нігтиком, помітно довші від тичинки. Тичинок вісім, з них чотири довші. Маточка одна, зав'язь нижня, стовпчик довгий з чотирилопатевою приймочкою. Плід — чотиригнізда, короткоциліндрична, чотиригранна коробочка (25-40 мм завдовжки). Насіння дрібне, без чубка.
Цвіте у червні — вересні. Заготовляють у районах поширення.
Росте по всій Україні на пісчаних грунтах, супісках та суглинках, лісокультурних площах, лісосіках. Рослина світлолюбна.
Медоносна, кормова, харчова, лікарська, прядивна, олійна і декоративна рослина. Енотера — медонос, що дає пізній підтримуючий взяток. У кожній квітці є велика крапля нектару, легкодоступна бджолам та достатня для наповнення їх медового зобика. Медопродуктивність до 40 кг/га. Пилок з енотери бджоли не збирають. Він жовтого кольору, дуже липне до тіла бджоли та у польоті тягнеться за нею довгими нитками, які лишаються на прилітній дошці.
У народній медицині корені використовують при туберкульозі легенів, болях у грудях, суцвіття — при запаленні нирок та для промивання ран.
У молодому віці, коли стебло ще не огрубіло, енотеру добре поїдає худоба. Вона придатна для силосування, варене коріння поїдають свині. Стеблові волокна придатні для грубого прядива.
Енотера — дворічна рослина, являє інтерес при освоєнні піщаних земель як фітомеліоратор. Як декоративну рослину рекомендують висівати в лісопарках на більш-менш родючих пісках, на залізничних і шосейних насипах та схилах.
Насіння містить 28,4 % олії, за іншими даними — 40-50 %. У деяких країнах Західної Європи вирощують як олійну культуру (1 га посівів дає до 200 кг олії). Редькоподібне однорічне коріння можна споживати в їжу як сирими, так і вареними. З варених коренів готують каші чи пюре, кладуть в юшки. Рано навесні збирають також молоді ніжні листки прикореневої розетки для юшок.[2]
Обчищене від шкірки молоде стебло з квітками можна їсти сирим або смаженим. Квіти також їстівні і вживаються як делікатес.[3]
Зовнішній вигляд рослини
Прикоренева розетка
Насіння
Квіти
Квіти
Корінь
Відео розпускання квітки
Еноте́ра дворі́чна (Onagra biennis Scop.; Oenothera biennis L.) — дворічна трав'яниста рослина родини онагрових. Місцеві назви — трава ослова, жовтери, корінь солодкий тощо.
Oenothera biennis là một loài thực vật có hoa trong họ Anh thảo chiều. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.[1] Đây là loài bản địa Đông và Trung Bắc Mỹ, từ Newfoundland tây Alberta, phía đông nam đến Florida và phía tây nam Texas, và thuần hóa rộng rãi ở những nơi khác trong khu vực ôn đới và cận nhiệt đới[2]. Dầu hoa anh thảo được sản xuất từ cây này[3].
Oenothera biennis có tuổi thọ hai năm, cây cao 30-150 cm. Các lá hình mũi mác, dài 5-20 cm và rộng 1-2,5 cm, được tạo ra hình nhị chặt trong năm đầu tiên, và xoắn vào một gốc năm thứ hai.
Mùa nở hoa kéo dài từ cuối mùa xuân đến cuối mùa hè. Những bông hoa đang lưỡng tính, nở ra trên một cành cao và chỉ kéo dài cho đến khi buổi trưa sau. Chúng mở rõ ràng nhanh mỗi tối tạo ra một cảnh tượng thú vị.
Những bông hoa có màu vàng, 2,5-5 cm (0,98-1,97 in) đường kính, với bốn cánh hoa hai thùy. Các cấu trúc hoa có thể nhìn thấy bằng mật hoa tươi sáng hướng dẫn mô hình bằng mắt thường. Mô hình này là rõ ràng dưới ánh sáng cực tím và có thể nhìn thấy nó thụ phấn, sâu bướm, bướm và ong.
Quả hình con nhộng dài 2-4 cm và rộng 4-6 mm, có chứa rất nhiều hạt dài 1-2, bắn ra khi các viên nang tách ra thành bốn phần lúc trưởng thành[4][5][6][7].
Hạt của cây là thức ăn quan trọng cho các loài chim[8].
Bài viết về họ Anh thảo chiều này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Oenothera biennis là một loài thực vật có hoa trong họ Anh thảo chiều. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753. Đây là loài bản địa Đông và Trung Bắc Mỹ, từ Newfoundland tây Alberta, phía đông nam đến Florida và phía tây nam Texas, và thuần hóa rộng rãi ở những nơi khác trong khu vực ôn đới và cận nhiệt đới. Dầu hoa anh thảo được sản xuất từ cây này.
Oenothera biennis có tuổi thọ hai năm, cây cao 30-150 cm. Các lá hình mũi mác, dài 5-20 cm và rộng 1-2,5 cm, được tạo ra hình nhị chặt trong năm đầu tiên, và xoắn vào một gốc năm thứ hai.
Mùa nở hoa kéo dài từ cuối mùa xuân đến cuối mùa hè. Những bông hoa đang lưỡng tính, nở ra trên một cành cao và chỉ kéo dài cho đến khi buổi trưa sau. Chúng mở rõ ràng nhanh mỗi tối tạo ra một cảnh tượng thú vị.
Những bông hoa có màu vàng, 2,5-5 cm (0,98-1,97 in) đường kính, với bốn cánh hoa hai thùy. Các cấu trúc hoa có thể nhìn thấy bằng mật hoa tươi sáng hướng dẫn mô hình bằng mắt thường. Mô hình này là rõ ràng dưới ánh sáng cực tím và có thể nhìn thấy nó thụ phấn, sâu bướm, bướm và ong.
Quả hình con nhộng dài 2-4 cm và rộng 4-6 mm, có chứa rất nhiều hạt dài 1-2, bắn ra khi các viên nang tách ra thành bốn phần lúc trưởng thành.
Hạt của cây là thức ăn quan trọng cho các loài chim.
Цветки лимонно-жёлтые, лепестки длиной до 2 см, с выемкой. Цветёт ослинник с июня по сентябрь, плодоносить начинает с конца июля.
Естественный ареал — Северная Америка. Был завезён в Европу в XVII веке, а затем распространился далее на восток. Сейчас в диком виде произрастает в средней полосе России, а также в Предкавказье и на Дальнем Востоке.
Предпочитает слегка увлажнённые местообитания. Так, его можно встретить на песчаных наносах по берегам рек, в поймах. Также является рудеральным растением — растёт по обочинам дорог, насыпям, на сорных местах.
В цветоводстве ослинник получил распространение как красивоцветущее растение. Под названием энотера разводятся гибридные сорта ослинника.
Цветки лимонно-жёлтые, лепестки длиной до 2 см, с выемкой. Цветёт ослинник с июня по сентябрь, плодоносить начинает с конца июля.
月见草（学名：Oenothera biennis）为柳叶菜科月见草属下的一个种。
.jpg)
|access-date=中的日期值 (帮助)
这是一篇與植物相關的小作品。你可以通过编辑或修订扩充其内容。 
Onagra biennis
(L.) Scop.
メマツヨイグサ（雌待宵草、学名: Oenothera biennis）は、アカバナ科マツヨイグサ属の2年草。道端や荒れ地などに生える雑草。
この草は北アメリカ原産で、アメリカ原住民は傷などに利用し、今日では月見草油としても用いられるが、その効果を裏付ける研究は十分ではない[2]。
花弁と花弁の間に隙間のあるものをアレチマツヨイグサ（Oenothera parviflora）と呼ぶ場合もある[3]。
![[icon]](http://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small}
北アメリカ原産で、欧州や南半球でも生育する[2]。日本では明治時代に確認された帰化植物。
アメリカ原住民は、植物全体を傷に、根を痔に、葉は軽症の傷や、消化器の不良、咽喉の痛みに使った[2]。今日ではその油が、月見草油（evening primrose oil）として利用され、湿疹、関節リウマチ、月経前症候群、更年期症状に利用されているが、ほとんどの健康状態に関しての科学的証拠が十分ではなく、湿疹では役に立たないと考えられる[2]。乳がんに効くのではと取り上げられたこともあった[4]。油は、ほとんどの人に安全である[2]。
この項目は、植物に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（プロジェクト:植物／Portal:植物）。 
