Multimedia w Wikimedia Commons Kinkażu żółty[3], wikławiec, chwytacz (Potos flavus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny szopowatych (Procyonidae).
Systematyka
Takson po raz pierwszy opisany przez Johanna Schrebera w 1774 roku pod nazwą Lemur flavus[4]. Jako miejsce typowe autor wskazał góry Jamajki[a][4], zmienione przez Oldfielda Thomasa na Surinam[5]. Jedyny przedstawiciel rodzaju Potos utworzonego przez Étienne Geoffroy Saint-Hilaire'a i Frédérica Cuviera w 1795 roku[6].
Podstawowe dane
- Długość: 42–57 cm
- Ogon: do 60 cm
- Masa ciała: 1,5–4,5 kg
- Długość życia: w niewoli do 40 lat, w naturze przeciętnie 29 lat[7]
- Długość ciąży 112–118 dni
- Liczba młodych: 1
Wygląd
Ubarwienie futerka jest żółte lub brązowo-szare z szarym podkładem. Ma duże oczy i małe uszy. Krótkie nogi mają po 5 palców każda. Każdy palec zakończony jest ostrym pazurem[8][9].
Występowanie
Kinkażu występuje na wschodzie i południu gór Sierra Madres w Meksyku, w całej Ameryce Środkowej. Występują na wysokościach do 2500 m n.p.m. Mieszkają w zamkniętych baldachimach lasów tropikalnych, od terenów nizinnych do lasów regla i lasu wtórnego. Wycinanie lasów jest potencjalnym zagrożeniem dla gatunku[10].
Tryb życia
Zamieszkuje tereny leśne. Prowadzi nadrzewny tryb życia. Kinkażu to nocne zwierzęta, szczyt ich aktywności przypada zwykle na godziny 19 – 24 oraz na godzinę przed świtem. W dzień śpią w dziuplach lub w zacienionych splotach liści. Unikają bezpośredniego kontaktu ze światłem słonecznym. Występuje samotnie, parami lub w małych grupkach. Zjada owoce, miód, nektar, jaja i pisklęta[11]. Owoce stanowią główny składnik ich diety (ok.90%). Spośród 78 zjadanych gatunków największy udział mają figowce (Ficus) z rodziny morwowate (Moraceae)[12]. Podobnie jak szopy, mają niezwykłe zdolności manipulatorskie. Mają krótkie włosy i w pełni chwytny ogon, którego używają jako piątej ręki w czasie wspinaczki po drzewach. Ogona nie używają do chwytania jedzenia. Mają gruczoły zapachowe w pobliżu ust, w gardle, na brzuchu pozwalają na oznaczenie terytorium i trasy podróży[13].
Podgatunki
Wyróżnia się siedem podgatunków kinkażu[14]:
- P. flavus chapadensis
- P. flavus chiriquensis
- P. flavus flavus
- P. flavus megalotus
- P. flavus meridensis
- P. flavus modestus
- P. flavus nocturnus
Uwagi
-
↑ W org. niem. „Er ist, der Sage nach, auf den Gebirgen in Jamaica einheimisch”.
Przypisy
-
↑ Potos flavus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
-
↑ Kays, R., Reid, F., Schipper, J. & Helgen, K. 2008, Potos flavus [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.2 [dostęp 2015-08-15] (ang.).
-
↑ Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 164. ISBN 978-83-88147-15-9.
-
↑ a b J. C. D. v. Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Erlangen: Wolfgang Walther, 1774, s. ryc. 42, s. 187. (niem.)
-
↑ O. Thomas. On the geographical races of the kinkajou. „The Annals and Magazine of Nnatural History”. Seventh Series. 9, s. 266-270, 1902 (ang.).
-
↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire, F. Cuvier. Mammalogie. Mémoire sur une nouvelle division des Mammifères, et sur les principcs qui doivent servir de base dans cette sorte de travail, lu á la societe d'Histoire naturelle, le premier florèal de l'an troisième. „Magasin Encyclopédique”. 2, s. 187, 1795 (fr.).
-
↑ Rehder, D. & L. Olson: Potos flavus (ang.). (On-line), Animal Diversity Web, 2007. [dostęp 27 grudnia 2009].
-
↑ [Boitani, Luigi, Simon & Schuster's Guide to Mammals. Simon & Schuster/Touchstone Books. 1984. ISBN 978-0-671-42805-1].
-
↑ [Ford, L., R. Hoffmann. 1988. Potos flavus. Mammalian species, 321: 1-9]
-
↑ [Kays, R., Reid, F., Schipper, J. & Helgen, K. 2008. Potos flavus. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species]
-
↑ [Glatston, A. R. 1994. The red panda, olingos, coatis, raccoons, and their relatives: status survey. IUCN. pp. 103. ISBN 978-2-8317-0046-5]
-
↑ Kays R. , Food Preferences of Kinkajous (Potos flavus): A Frugivorus Carnivore, Journal of Mammalogy, Vol. 80, No. 2, 1999, pp. 589-599
-
↑ [Menino, Holly, Klum, Mattias. "The Kinkajou". NationalGeographic.Com. National Geographic Society. dostęp 2013-05-22]
-
↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Potos flavus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 20 października 2009]
Linki zewnętrzne
Kinkażu (Potos flavus Schreber, 1774) - opis hodowli w niewoli
