Gwiazdnica wielkokwiatowa (Stellaria holostea L.) – gatunek rośliny z rodziny goździkowatych. Występuje dziko w Europie, północnej Afryce, Małej Azji i na Syberii. W Polsce gatunek pospolity.
Morfologia
- Pokrój
- Roślina zielna, tworzy luźną darń. Wytwarza zarówno łodygi kwiatowe, jak i płonne.
- Łodyga
- Łodyga płonna dosyć krótka, łodyga kwiatowa czterokanciasta, wspiera się rozczapierzonymi liśćmi, o szorstkich kantach, całość długości 10–40 cm, rozwidla się do 3 razy[2]. Kłącze cienkie, czołgające się.
- Liście
-
Naprzeciwległe, wąskolancetowate, ostro zakończone, u nasady nieco zrośnięte, siedzące, sztywne, o szerokości 5–7 mm, długości 40–70 mm, barwie trawiastozielonej. Brzeg i spód blaszki liściowej jest szorstki[2].
- Kwiaty
- Zebrane w luźne kwiatostany – skąpokwiatowe wierzchotki dwuramienne. Szypułki kwiatowe cienkie, delikatnie owłosione, długie i odstające. Kielich jajowaty, o lancetowatych, zaostrzonych działkach, składa się z 5 płatków korony do połowy dwudzielnych[2]. Płatki korony białe, długości 6–12 mm, dwukrotnie dłuższe od działek kielicha, rozcięte sercowato do połowy. Kwiaty o średnicy 2–3 cm. Pojedynczy słupek z 3 znamionami, 10 pręcików.
- Owoc
- Torebka, otwiera się sześcioma klapami. Nasiona delikatnie brodawkowane.
Biologia i ekologia
Bylina, chamefit. W środkowej Europie rośnie od niżu po wyżyny, rzadko na pogórzu. Typowa roślina leśna, występująca głównie w lasach liściastych: dębowo-grabowych, bukowych i nadrzecznych olszynach. Zasiedla także zarośla i żywopłoty. Preferuje gleby gliniaste, próchnicze, które nie zawierają dużo wapnia. Kwitnie stopniowo od końca kwietnia do początku czerwca, zapylana jest przez owady[2]. Kwiaty są przedprątne, co utrudnia samozapylenie, jednak gdy nie nastąpi zapylenie krzyżowe, roślina dość łatwo może zapylić się własnym pyłkiem i wytworzyć nasiona. Kwiaty na noc oraz podczas deszczowej pogody zamykają się, chroniąc słupek i pręciki. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Carpinion, Ass. Stellario-Carpinetum[3].
Zastosowanie i uprawa
Jest w niektórych krajach uprawiana jako roślina ozdobna[4]. Preferuje próchniczną, żyzną i lekko kwaśną glebę[4]. Rozmnaża się ją z nasion lub przez sadzonki.
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Caryophyllales (ang.). Angiosperm Phylogeny Website, 2001–. [dostęp 2009-10-07].
-
↑ a b c d Ursula Stichmann-Marny, Erich Kretzschmar: Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997, s. 282. ISBN 83-7073-092-2.
-
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
-
↑ a b zbiorowe: Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 978-3-8331-1916-3.
Bibliografia
- Ursula Stichmann-Marny, Erich Kretzschmar: Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997. ISBN 83-7073-092-2.
