dcsimg

Piękniczkowate ( полски )

добавил wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
 src=
Gambuzja pospolita (Gambusia affinis) została introdukowana w wielu krajach w celu walki z malarią
 src=
Gupik (Poecilia reticulata) jest hodowany w akwariach od 1910
 src=
Mieczyk Hellera (Xiphophorus helleri)

Piękniczkowate[2], pecylki[3] (Poeciliidae) – rodzina małych ryb karpieńcokształtnych (Cyprinodontiformes). Wiele gatunków z tej rodziny, zwłaszcza ozdobne odmiany hodowlane żyworódek, to ryby popularne w akwarystyce.

Zasięg występowania

Początkowo występowały od południowo-wschodnich stanów USA, aż do północno-wschodniej Argentyny, a także w Afryce i na Madagaskarze. Zasiedlają nizinne wody słodkie i słonawe. W wodach Ameryki Środkowej i Antyli są dominującą grupą zwierząt[4], wśród ryb stanowią około 35% fauny słodkowodnej[5]. Niektóre gatunki z rodzaju Poecilia zostały introdukowane na tereny zagrożone malarią, ponieważ w swym naturalnym środowisku żywią się larwami komarów. W nowym miejscu nierzadko zmieniały zwyczaje żywieniowe i stawały się niebezpieczną konkurencją pokarmową dla gatunków rodzimych.

Cechy charakterystyczne

Są to ryby niewielkich rozmiarów, zwykle o długości kilku centymetrów. Największe gatunki osiągają 20 cm długości całkowitej. Mają wysoko położone płetwy piersiowe. Samce są znacznie mniejsze od samic, co jest uznawane za przystosowanie zwiększające efektywność reprodukcji – energia pobrana z pokarmem przekazywana jest na rzecz płci, od której zależy liczba potomstwa[6]. Pokarm piękniczkowatych stanowią glony, larwy owadów, drobne skorupiaki i ryby. U samic niektórych gatunków występuje zjawisko superfetacji – po jednorazowej kopulacji samica może wydać kilka miotów potomstwa[7].

Systematyka

Do tej rodziny zaliczono około 300 gatunków ryb. Ich podział systematyczny nie został ostatecznie ustalony. Wyróżniane są podrodziny:

  • Aplocheilichthyinae – występują na wybrzeżach zachodniej Afryki,
  • Poeciliinae – szeroko rozprzestrzeniona w obydwu Amerykach, silnie zróżnicowana grupa obejmująca ponad 200 gatunków. Występuje u nich zapłodnienie wewnętrzne, samce zaopatrzone są w narząd kopulacyjny zwany gonopodium. Wszystkie, poza jednym gatunkiem (Tomeurus gracilis), są żyworodne.
  • Procatopodinae – około 80 gatunków, w tym 5 występujących w Ameryce Południowej i ponad 70 w Afryce; gatunki południowoamerykańskie osiągają do 2 cm standardowej długości i są najmniejszymi z karpieńcokształtnych,

Klasyfikacja

Rodzaje zaliczane do tej rodziny [8] są zgrupowane w podrodzinach Procatopodinae, Poeciliinae, Aplocheilichthyinae:

AapticheilichthysAlfaroAplocheilichthysBelonesoxBrachyrhaphisCarlhubbsiaCnesterodonCynopanchaxFluviphylaxGambusiaGirardinusHeterandriaHeterophallusHylopanchaxHypsopanchaxLacirisLacustricolaLamprichthysLimiaMicropanchaxNeoheterandriaPamphorichthysPantanodonPhallichthysPhallocerosPhalloptychusPhallotorynusPlataplochilusPlatypanchaxPoeciliaPoeciliopsisPoropanchaxPriapellaPriapichthysProcatopusPseudopoeciliaPseudoxiphophorusQuintanaRhexipanchaxScolichthysTomeurusXenodexiaXenophallusXiphophorus

Znaczenie dla człowieka

Z racji niewielkich rozmiarów piękniczkowate nie mają znaczenia gospodarczego w rybołówstwie. Są wykorzystywane w laboratoryjnych badaniach w genetyce, toksykologii, biologii rozrodu, medycynie oraz w badaniach nad ekologią i etologią ryb, cenione w handlu akwarystycznym. Wśród wielu żyworodnych gatunków z podrodziny Poeciliinae znajdują się ryby, które zyskały dużą popularność w hodowlach akwarystycznych, między innymi molinezje, gupiki, limki, gambuzje, żyrardynki, drobniczki i mieczyki. Są to z reguły ryby atrakcyjnie ubarwione, dość odporne na zmienne warunki środowiskowe, a z tych powodów zalecane początkującym akwarystom.

Przypisy

  1. Poeciliidae, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Nazewnictwo ryb egzotycznych, AKWARIUM, Nr 1-2/70
  3. Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
  4. Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  5. R.R. Miller. Geographic distribution of Central American freshwater fishes. „Copeia”. 1966, s. 773–802, 1966 (ang.).
  6. Załachowski, 1997
  7. Ryby : encyklopedia zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007, s. 28. ISBN 978-83-01-15140-9.
  8. Eschmeyer, W. N. & Fricke, R.: Catalog of Fishes electronic version (7 June 2012) (ang.). California Academy of Sciences. [dostęp 13 sierpnia 2012].

Bibliografia

  1. Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  2. Joseph S. Nelson: Fishes of the World. Wyd. 4. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7. (ang.)
  3. Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.

Zobacz też

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia POL

Piękniczkowate: Brief Summary ( полски )

добавил wikipedia POL
 src= Gambuzja pospolita (Gambusia affinis) została introdukowana w wielu krajach w celu walki z malarią  src= Gupik (Poecilia reticulata) jest hodowany w akwariach od 1910  src= Gupik Endlera (Poecilia wingei)  src= Mieczyk Hellera (Xiphophorus helleri)

Piękniczkowate, pecylki (Poeciliidae) – rodzina małych ryb karpieńcokształtnych (Cyprinodontiformes). Wiele gatunków z tej rodziny, zwłaszcza ozdobne odmiany hodowlane żyworódek, to ryby popularne w akwarystyce.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia POL