Carpospiza brachydactyla (Bonaparte 1850)

Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como ^NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu o de la SEO.

Carpospiza brachydactyla ye una especie de gorriones atopada en Mediu Oriente y Asia central. Ye la única especie viviente del xéneru Carpospiza. Delles autoridaes incluyir l'el xéneru Petronia.^[2] Otres incluyir na familia de los pinzones (Fringillidae) poles sos semeyances n'apariencia y conducta, pero l'anatomía de la so llingua amuesa carauterístiques similares a les de los gorriones.^[2][3] Alcuéntrase n'Afganistán, Arabia Saudita, Armenia, Azerbaixán, Djibouti, El Líbanu, los Emiratos Árabes Xuníos, Eritrea, Etiopía, Exiptu, Irán, Iraq, Israel, Kuwait, Omán, Paquistán, Qatar, Siria, Sudán, Turkmenistán, Turquía, Xeorxa, Xipre, Xordania, y Yeme.^[1]

El so hábitat natural son les carbes grebos tropicales y subtropicales, y les praderíes.^[1]

Referencies

Enllaces esternos

• Gorrión pálidu en ARKive

Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Aves, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies.

Qısabarmaq sərçə (Carpospiza brachydactyla) — Sərçəkimilər dəstəsinə aid quş növüdür. Yayılma arealı Orta Şərq və Mərkəzi Asiya-nı, həmçinin Şimali Afrikanı əhatə edir. Ortalama uzunluğu 14,5-15,5 sm olan bu quşa daha çox quru (arid) iqlim şəraiti olan ərazilərdə rast gəlmək olar. Görünüşcə Qaya sərçəsi-nə bənzəsə də ondan döşündə zolaqların olmaması ilə fərqlənir. Köçəri növdür, yuvasını ağaclarda və ya sıx kollarda qurur.

El pardal roquer pàl·lid^[1] (Carpospiza brachydactyla) és un ocell de la família dels passèrids (Passeridae) i única espècie del gènere Carpospiza, si bé s'ha inclòs a Petronia. Habita zones àrides esguitades de vegetació al sud-est de Turquia, Pròxim Orient, nord d'Iraq, Iran, Aràbia Saudí, Armènia i sud de Turkmenistan.

Referències

A Wikimedia Commons hi ha contingut multimèdia relatiu a: Pardal roquer pàl·lid

Aderyn a rhywogaeth o adar yw Golfan craig gwelw (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: golfanod craig gwelw) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Petronia brachydactyla; yr enw Saesneg arno yw Pale rock sparrow. Mae'n perthyn i deulu'r Golfanod (Lladin: Ploceidae) sydd yn urdd y Passeriformes.^[1]

Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn P. brachydactyla, sef enw'r rhywogaeth.^[2]

Teulu

Mae'r golfan craig gwelw yn perthyn i deulu'r Golfanod (Lladin: Ploceidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd Esgob coch Euplectes orix Gweddw adeinwen Euplectes albonotatus Gweddw gynffondaen Euplectes jacksoni Gweddw gynffonhir Euplectes progne Gwehydd mawr picoch Bubalornis niger Gwehydd mawr pigwyn Bubalornis albirostris Malimbe copog Malimbus malimbicus Malimbe corun coch Malimbus coronatus Malimbe Gray Malimbus nitens Malimbe gyddfddu Malimbus cassini Malimbe pengoch Malimbus rubricollis Malimbe Rachel Malimbus racheliae Malimbe tingoch Malimbus scutatus Malimbe torgoch Malimbus erythrogaster

Gweler hefyd

• Rhestr Goch yr IUCN

Cyfeiriadau

Beytika zinarê ya zerik, çivîka zinarê ya zerik, çivîka boz an beytika boz (Navê latînî: Carpospiza brachydactyla; Navê Îngilizî: Pale rock sparrow), Cureyekî çivîkan e.

Şayes

Bejna wan 11-12 cm û graniya wan di derdora 28 graman de ye.Firehbûna bazikên wan bi hawê vekirî digihêje 21-23 cm'an.Rengê wan boz e.Ji beytikan biçûktir in.

Reftar

Bi bizir,fêkî û kêzikan xwe xwedî dikin.Her carê 4-5 hêkan dikin.

Jîngeh

Di pir caran li ciyê bilind dijîn.

Çavkanî

कर्पोस्पिजा ब्रैसीडाक्टिला (अंगरेजी: Pale rockfinch, Pale Rock Sparrow, बै॰:Carpospiza brachydactyla) गौरइया चिरइन के एगो प्रजाति बाटे।

इहो देखल जाय

• गौरइया

संदर्भ

The pale rockfinch or pale rock sparrow (Carpospiza brachydactyla) is a small sparrow found in the Middle East and Central Asia. It is the only member of the genus Carpospiza. Some authorities include it in the genus Petronia.^[2] Others have placed it in the finch family due to some similarities in behaviour and form, but the anatomy of its tongue exhibits characteristic sparrow features.^[2][3]

The range of pale rockfinch extends from eastern Turkey to Afghanistan, and south into the Arabian Peninsula and northern Africa as far as Ethiopia.^[1] Its natural habitats are subtropical or tropical dry shrubland and temperate grassland.^[2]

The breeding pattern of the pale rock sparrow is associated with specific aspects of habitat. Presence of this species is associated with temperature, grasshopper and beetle abundance, whereas density is associated with available habitat. Since available habitat plays a role on the density of pale rockfinches, rapidly growing villages and cultivation are a threat to the population.^[4]

References

Retrieved from "https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Pale_rockfinch&oldid=1123889175"

La Karpospizo (laŭ la genro) aŭ Pala rokpasero (Carpospiza brachydactyla) estas malgranda pasero troviĝanta en Afganio, Armenio, Azerbajĝano, Cipro, Ĝibutio, Egiptio, Eritreo, Etiopio, Kartvelio, Irano, Irako, Israelo, Jordanio, Kuvaito, Libano, Omano, Pakistano, Kataro, Saŭdarabio, Sudano, Sirio, Turkio, Turkmenio, Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj kaj Jemeno. Resume la specio reproduktiĝas en sudorienta Turkio, norda Mezoriento, vagante en Saŭdarabio kaj Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj, kaj Armenio orienten al Irano, Turkmenio kaj okcidenta Afganio.

Ĝi estas la ununura vivanta membro de la genro Carpospiza. Kelkaj fakuloj inkludas ĝin en la genron Petronia.^[1] Aliaj klopodis enmeti tiun specion en la Fringedojn pro simileco ĉe reproduktado (nesto, ovoj kaj idaspekto), sed ili posedas la langan osteton kaj la alian morfologian propraĵon de la Paseredoj kaj pro tio la enesto en tiu grupo estas nedisputebla. Oni konsideris ĝin ankaŭ ene de la genro Petronia.

Tiu specio estas grizbruna, pli hela sube, kun nestrieca dorso kaj pli nigrecaj flugiloj kiuj montras blankan flugilstrion subŝultre. La kapo estas simile sablokolora al helbruneca senmarka escepte pri iom svaga hela superokula strio. La kruroj estas ruĝecaj kaj la beko griza.

Ties natura habitato estas subtropikaj aŭ tropikaj sekaj arbustaroj kaj moderklimataj herbejoj.

Oni ne scias multe pli la reprodukta kutimaro. Sed almenaŭ oni trovis rilaton kun disponeblo de ŝtonetoj surgrunde kaj ne kun disponeblo de arboj. Ankaŭ rilatas al pluvsezonoj kaj al disponeblo de akridoj kaj skaraboj, du ĉefaj predoj por idoj.

Estas 3 aŭ 4 fosiliaj specioj de Carpospiza en Egiptio kaj Etiopio.

Referencoj

El gorrión pálido^[2]​ (Carpospiza brachydactyla) es una especie de gorriones encontrada en Medio Oriente y Asia central. Es la única especie viviente del género Carpospiza. Algunas autoridades lo incluyen en el género Petronia.^[3]​ Otras lo incluyen en la familia de los pinzones (Fringillidae) por sus similitudes en apariencia y conducta, pero la anatomía de su lengua muestra características similares a las de los gorriones.^[3]​^[4]​ Se lo encuentra en Afganistán, Armenia, Azerbaiyán, Chipre, Yibuti, Egipto, Eritrea, Etiopía, Georgia, Irán, Irak, Israel, Jordania, Kuwait, Líbano, Omán, Pakistán, Catar, Arabia Saudita, Sudán, Siria, Turquía, Turkmenistán, los Emiratos Árabes Unidos, y Yemen.^[1]​

Sus hábitats naturales son los matorrales áridos tropicales y subtropicales, y las praderas.^[1]​

Referencias

Carpospiza brachydactyla Carpospiza generoko animalia da. Hegaztien barruko Passeridae familian sailkatua dago.

Erreferentziak

• World Bird Names

Ikus, gainera

• Carpospiza
• Passeridae

Arovarpunen (Carpospiza brachydactyla) on pienehkö varpuslintu ja sukunsa ainoa edustaja.

Koko ja ulkonäkö

Linnun pituus on 13,5–14,5 cm, siipien kärkiväli 27–30 cm ja paino 21–25 g. Se on paksunokkainen, pieni ja vaalea varpunen, joka on alapuolelta lähes valkoinen ja yläpuolelta harmaa tai harmaanruskea. Sukupuolet ovat samanvärisiä. Laji luetaan usein kuuluvaksi Petronia-sukuun.

Esiintyminen

Arovarpusen pesimäalueet ovat pääosin Iranissa ja Afganistanissa, pienempiä erillispopulaatioita on muun muassa Armeniassa, Arabian niemimaalla, Turkissa, Libanonissa ja Israelissa. Se on lyhyen matkan muuttolintu, joka talvehtii Arabian niemimaan länsiosissa ja Afrikan koillisosissa.^[2] Laji esiintyy 1–10 miljoonan neliökilometrin laajuisella alueella, Euroopan kanta on 14 000–37 000 yksilöä, ja lajin kanta on elinvoimainen.^[1]

Toukokuun alussa 2006 Etelä-Israelissa havaittiin poikkeuksellisen mittava arovarpusten kevätmuutto. Normaalisti ne muuttavat alueen yli maalis-huhtikuussa.^[3]

Elinympäristö

Lajin elinympäristöä ovat vuorenrinteiden ja laaksojen kuivat, pensaikkoiset ja ruohostoiset maat. Päivän kuumimpina hetkinä arovarpunen lymyilee kallioiden varjoissa tai vesistöjen tuntumassa, viileinä aikoina se ruokailee maassa tai pensaissa.^[2]

Lisääntyminen

Pesäpaikka on usein lähellä vesistöä. Pesä on melko hatara ruohonkorsista ja kuivista tikuista tehty rakennelma matalalla puussa tai pensaassa. Se muistuttaa rakenteeltaan punavarpusen pesää. Naaras munii 4–5 munaa, jotka painavat noin 2 g kappale. Naaras hautoo munia 13–16 päivää. Molemmat emot ruokkivat ja huolehtivat poikasista, jotka lähtevät pesästä lentokyvyttöminä 10–16 päivää vanhoina. Poikaset itsenäistyvät 3–4 viikon ikäisinä.^[2]

Ravinto

Pääosan vuodesta arovarpuset syövät siemeniä ja muita kasvinosia. Kesällä ne syövät enimmäkseen pieniä selkärangattomia.^[2]

Lähteet

Carpospiza brachydactyla

Le Moineau pâle (Carpospiza brachydactyla) est une espèce d'oiseaux de la famille des passeridés. C'est la seule espèce du genre Carpospiza.

Répartition

Cet oiseau vit en Afghanistan, en Arabie saoudite, en Arménie, en Azerbaïdjan, à Chypre, à Djibouti, en Égypte, dans les Émirats arabes unis, en Érythrée, en Éthiopie, en Géorgie, en Irak, en Iran, en Israël, en Jordanie, au Koweït, au Liban, à Oman, au Pakistan, au Qatar, au Soudan, en Syrie, en Turquie, au Turkménistan et au Yémen.

Systématique

Certains auteurs classent cette espèce dans le genre Petronia.

Habitat

Cet oiseau peuple les savanes sèches tropicales et subtropicales et les prairies tempérées.

La passera lagia chiara^[2] o passera lagia minore^[3] (Carpospiza brachydactyla Bonaparte, 1850) è un uccello passeriforme, della famiglia Passeridae, unica specie vivente del genere Carpospiza.^[4][5] Talora viene compresa nel genere Petronia.^[1]

Descrizione

È un volatile principalmente insettivoro, la testa è marroncina chiara, le ali sono rossicce e ricoperte da qualche leggera striatura grigiastra, nella parte terminale di esse sono presenti spirali bianche con una piuma nera piuttosto lunga. La pancia è color rosa mentre il collo tende a essere più chiaro rispetto all'intero corpo. La passera lagia chiara è munita di forti artigli lunghi circa 2-3 centimetri che essa utilizza nella caccia alle sue prede, quali bruchi, vermi, cavallette e centopiedi.

Distribuzione e habitat

È diffuso in un'area che va dall'Europa sudorientale a tutto il Medio Oriente ai paesi della costa orientale dell'Africa: lo si trova stabilmente in Afghanistan, Armenia, Azerbaigian, Bahrain, Gibuti, Egitto, Eritrea, Etiopia, Georgia, Iran, Iraq, Israele, Giordania, Kuwait, Libano, Oman, Pakistan, Qatar, Arabia Saudita, Sudan, Siria, Turchia, Turkmenistan ed Emirati Arabi Uniti, e di passaggio a Cipro e nello Yemen.^[1]

Note

Bibliografia

• (EN) Peter Clement, Alan Harris e John Davis, Finches and Sparrows: an Identification Guide, Princeton, New Jersey, Princeton University Press, 1993, ISBN 0-691-03424-9.
• (EN) J. Denis Summers-Smith, The Sparrows, illustrated by Robert Gillmor, Calton, Staffs, England, T. & A. D. Poyser, 1988, ISBN 0-85661-048-8.

Vogels

De bleke rotsmus ('Carpospiza brachydactyla synoniem: Petronia brachydactyla) is een vogel uit de familie mussen (Passeridae).

Kenmerken

De vogel is 13,5 tot 14,5 cm lang en weegt 21 tot 25 gram. De vogel is slank en nogal onopvallend en lijkt in vlucht een beetje op een leeuwerik. Deze rotsmus is zandkleurig tot grijs met een korte stevige snavel. De wenkbrauwstreep is licht net als de keel, waardoor een uiterst smalle donkere baardstreep loopt. De vogel is van onder bleek lichtbruin, vooral op de flanken en naar de buik toe lichter tot vuilwit.^[2]

Verspreiding en leefgebied

De vogel broedt in ZO-Turkije en het noorden van het Nabije Oosten tot in Armenië en Iran, Turkmenistan en het westen van Afghanistan

De vogel komt voor in droge gebieden met spaarzame vegetatie van gras op hellingen en rotsig heuvel- en bergland tot op 3000 m boven de zeespiegel. Komt buiten de broedtijd ook in cultuurlandschap voor.^[2]

Status

De grootte van de populatie werd in 2004 geschat op rond de 1 miljoen individuen. Men veronderstelt dat de soort in aantal stabiel blijft, maar nader onderzoek is nodig. Om deze redenen staat de bleke rotsmus als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN.^[1]

Bronnen, noten en/of referenties

Multimedia w Wikimedia Commons Hasło w Wikisłowniku

Wróbel krótkopalcowy (Carpospiza brachydactyla) – gatunek małego ptaka z rodziny wróbli. Po raz pierwszy został opisany w 1850 przez Karola Lucjana Bonaparte (bratanka Napoleona Bonaparte). Gatunek słabo poznany. Jest to ptak pozbawiony cech charakterystycznych, głównie barwy piaskowej. Długość ciała wynosi 13,5–14,5 cm, masa ciała 21–25 g. Rozpiętość skrzydeł: 27–30 cm. Nie występuje dymorfizm płciowy. Pożywieniem wróbli krótkopalcowych są różnorodne nasiona, zjadają również zielone części roślin. Zarówno dla młodych, jak i dorosłych w sezonie lęgowym podstawą pożywienia są owady, chwytane zarówno w locie, jak i zbierane z liści. Żeruje na terenach kamienistych, piaszczystych oraz w winnicach. Samica znosi od 3 do 6 jaj, które wysiaduje sama. Karmieniem młodych zajmują się oba ptaki z pary. Inkubacja trwa 14–16 dni. Młode stają się niezależne po około 20–27 dniach. Nie jest jasne, kiedy zaczynają żerować samodzielnie. Wróbel krótkopalcowy występuje od Turcji poprzez Bliski Wschód po Turkmenistan i zachodni Afganistan. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisał Karol Lucjan Bonaparte. Opis ukazał się w 1850 w pierwszym tomie Conspectus generum avium^[2]. Holotyp pochodził z miasta Al-Kunfuza w Arabii Saudyjskiej^[6]; Bonaparte zapisał nazwę jako Arabia, Abissynia. Autor nadał nowemu gatunkowi nazwę Petronia brachydactyla^[2]. Już wcześniej Hemprich i Ehrenberg odkryli ten gatunek w Arabii; nadali mu nazwę Fringilla brachydactyla, nie dołączyli jednak żadnego opisu^[7].

Niektórzy autorzy podtrzymują klasyfikację wróbla krótkopalcowego w rodzaju Petronia^[6]. Wróbel krótkopalcowy nie przypomina jednak przedstawicieli Petronia lub niedawno ponownie uznanego rodzaju Gymnoris głosem, morfologią i zachowaniem. Budowa żuchwy, aparatu gnykowo-językowego i budowa czaszki wskazują na to, że wróbel krótkopalcowy to relikt w procesie radiacji u wróbli (Passeridae), trznadlowatych (Emberizidae) lub łuszczaków (Fringillidae). Biologią rozrodu (barwa i znakowanie skorupki jaja, wygląd zajadów) bardziej przypominają łuszczaki^[8]. Budowa aparatu gnykowo-językowego wskazuje jednak na przynależność do wróblowatych – podobnie jak inni przedstawiciele tej rodziny, wróbel krótkopalcowy ma znacznie powiększony mięsień musculus hypoglossus anterior oraz ma kość preglossale na końcu języka^[9]. Kość ta została opisana w 1978 jako właściwa przedstawicielom Passer^[10]. Właściwa klasyfikacja gatunku wymaga badań DNA^[8].

Niemiecki ornitolog i odkrywca Johann Wilhelm von Müller wydzielił wróbla krótkopalcowego do osobnego rodzaju Carpospiza. Swoje spostrzeżenia zamieścił w dziele Description de nouveaux oiseaux d'Afrique découverts et dessinés d'après nature, o którym informacje ukazywały się w częściach na łamach Journal für Ornithologie. Do opisu załączona była tablica barwna oznaczona numerem 10. Autor nadał gatunkowi nazwę Carpospiza longipennis^[11]. Obecnie (2016) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza wróbla krótkopalcowego w monotypowym rodzaju Carpospiza^[12].

Gatunek monotypowy^[12][6][13]. Anton Reichenow w 1916 opisał nowy podgatunek Carpospiza brachydactyla psammochroa^[14]. Jako lokację typową podał Sarhad w irańskiej części dawnego Beludżystanu. Ptaki tego podgatunku miały być jaśniejsze i większe od ptaków podgatunku nominatywnego^[15]. Ptak zbadany przez Reichenowa był niewątpliwie dużym okazem (długość skrzydła 98 mm), jednakże takowe zdarzają się w dowolnym miejscu zasięgu, a jasna barwa upierzenia mogła wynikać z młodego wieku ptaka, który dopiero co opierzył się^[13].

Nazewnictwo

Nazwa rodzajowa Carpospiza pochodzi od dwóch greckich słów: karpos – nadgarstek i spiza – zięba. Epitet gatunkowy brachydactyla pochodzi od greckiego brakhudaktulos (βραχυδακτυλος^[6]), oznaczającego dosłownie o krótkich palcach (brakhus – krótki, daktulos – palec)^[16].

Morfologia

Długość ciała wynosi 13,5–14,5 cm, masa ciała 21–25 g^[6]. Rozpiętość skrzydeł: 27–30 cm^[13]. Wymiary szczegółowe w milimetrach^[15]:

Długość skrzydła D. ogona D. dzioba 25 ♂, zachodni Iran 90–102 42–52 12,5–13,5 15 ♂, Syria i Liban 93–98,5 46–52 12,5–13,5

Według autora Finches and Sparrows długość skrzydła u samca wynosi 90–102 mm, samicy – 86–94 mm, długość ogona 42–52 mm, a dzioba – 12,5–13,5 mm^[3] (autor nie podał liczby zbadanych osobników). Ernst Hartert podaje nieco niższą wartość maksymalną dla długości ogona (do 55 mm) i niższą wartość minimalną dla długości dzioba (od 11 mm)^[4]. Długość środkowego palca wraz z pazurem u 10 osobników: 16,3–18,5 mm^[13].

Nie występuje dymorfizm płciowy w upierzeniu^[3][7]. Wróbel krótkopalcowy to pozbawiony cech charakterystycznych, głównie piaskowy ptak^[3]. Przy złożonym skrzydle jego końce niemal sięgają końców ogona^[17]. Pióra od czoła po kark mają barwę jasnopiaskową lub piaskowoszarą. Jasna lub płowopiaskowa brew jest słabo zarysowana^[3]. Barwa brwi zależy od stanu upierzenia – jest jasnoizabelowata w świeżym upierzeniu, biała w znoszonym^[13]. Niższą część kantarka po obszar pod okiem również porastają pióra płowopiaskowe; dzięki temu ciemna tęczówka uzyskuje jasną otoczkę. Policzek i pokrywy uszne szarobrązowe lub jaśniejsze. Występuje płowobrązowy wąs, pod nim jasnopłowy pas; pasek przyżuchwowy ciemniejszy. Grzbiet, barkówki i kuper identycznej barwy, co wierzch głowy i kark, jedynie pokrywy nadogonowe nieco ciemniejsze lub bardziej brązowe. Ogon ciemny, szarobrązowy, z jaśniejszą lub płowobiałą końcówką i płową krawędzią. Sterówki od spodu jaśniejsze. Pokrywy skrzydłowe mniejsze nie odstają kolorystyką od wierzchu ciała. Pokrywy skrzydłowe średnie u nasady ciemne lub brązowe, zakończone płowo. Pokrywy skrzydłowe większe podobne, mają jednak cienkie płowe krawędzie i szersze, jasne końcówki; tworzą podwójny pasek skrzydłowy. Skrzydełko ciemnobrązowe. Pokrywy pierwszorzędowe jasne, płowe, z ciemniejszymi krawędziami i końcówkami. Lotki ciemnobrązowe, delikatnie obrzeżone jaśniejszym kolorem lub piaskowopłowym, szerzej na lotkach II i II rzędu (przy złożonym skrzydle zdaje się to być jednolitym jasnym polem). Broda i gardło białawe lub jasnopłowe. Pokrywy podogonowe białe^[3]. Dziób mocny, barwy kremowej lub jasnopiaskowej, przypomina nieco ten skowronka; wyraźnie zaznaczona jest wygięta górna krawędź dzioba. Nogi pomarańczowobrązowe, o różnym nasileniu tej barwy^[3]. Tęczówka brązowa lub ciemnobrązowa^[13].

Jedynym podobnym do wróbla krótkopalcowego ptakiem jest samica wróbla żółtogardłego (Petronia xanthocollis) lub młodociany przedstawiciel tego gatunku^[3]; wróble żółtogardłe są jednak o około 10% mniejsze od krótkopalcowych^[13]. Osobnik zaobserwowany 2 października 2012 w Indiach miał bardzo jasne upierzenie; według niektórych osób, z którymi autor obserwacji się skontaktował (źródła jedynie in litteris), mógł być to ptak leucystyczny lub o wyjątkowo znoszonym upierzeniu^[17]. W zimie, tuż po opierzeniu, upierzenie zdaje się być ciemniejsze lub bardziej piaskowobrązowe. Młodociane są podobne do dorosłych, jednak jaśniejsze lub bardziej piaskowe^[3]. Prawdopodobnie pierzenie rozpoczyna się jeszcze na obszarach gniazdowania, trwa podczas wędrówki i kończy się na zimowiskach^[13].

Zasięg występowania

Wróble krótkopalcowe lęgną się w południowo-wschodniej Turcji^[6], na północnym Bliskim Wschodzie (Syria, Liban, na południe po górę Hermon^[3]), nieregularnie w Arabii Saudyjskiej i Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Armenii na wschód po Iran, Turkmenistan i zachodni Afganistan^[6]. W Libanie gniazdują jedynie w paśmie Antyliban. W Izraelu jedyne stanowiska lęgowe mieszczą się na górze Hermon^[13]. W Armenii (lęgowy) stwierdzany na wysokości 700-2300 m n.p.m.^[13] Według Harterta w górach południowo-zachodniego Iranu (wówczas: Persji) ptaki tego gatunku można spotkać do wysokości 2400 m n.p.m.^[4] W Jordanii w 2010 zlokalizowano jednoznacznie tereny lęgowe; mieściły się na wysokości około 600 m n.p.m.^[18] Na górze Hermon rozród stwierdzono na wysokości 1100–1800 m n.p.m.^[13]

Gatunek wędrowny. Z terenów lęgowych wróble krótkopalcowe wędrują na południe lub południowy zachód^[18]; zimowiska znajdują się w południowym Iraku (okazjonalnie w południowym Izraelu i na Synaju), w zachodniej Arabii Saudyjskiej, Etiopii^[3], Erytrei^[19] i Sudanie na południe do około 12°N, na wschód do 31°E^[13]. W Etiopii bywał odnotowywany na wysokości 380–520 m n.p.m., głównie w dolnym biegu rzeki Auasz, na południe do 9 °N. W Erytrei od poziomu morza do 640 m n.p.m. w Agordat i 1394 m n.p.m. w Keren, przeważnie jednak poniżej 300 m n.p.m.; między 15° a 17°30′ N^[19].

W Erytrei ptaki tego gatunku przebywają od grudnia do marca^[19]. Podczas wędrówek wróble krótkopalcowe przelatują przez Irak, Jordanię, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Oman. Sześć razy stwierdzany w Egipcie (stan w 2010), zalatuje również do Dagestanu (raz według stanu wiedzy z 1998^[20]) i Jemenu^[3], w trakcie wędrówek również do Dżibuti^[13]. Według checklisty BirdLife International na lata 2006–2011 wróbel krótkopalcowy był 13 razy stwierdzany na Cyprze – wyłącznie w 2008^[21]. Przypuszczalnie przedstawiciele gatunku występują w zachodnim Pakistanie, jednak przynajmniej do 2012 nie obserwowano ich tam. 2 października 2012 w Manipal w indyjskim stanie Karnataka zaobserwowano wróbla krótkopalcowego; wcześniej przedstawicieli gatunku obserwowano w Indiach jedynie dwukrotnie, w obydwu przypadkach na początku 2012^[17] – po raz pierwszy 15 lutego tamtego roku. Możliwe, że ptaki gniazdujące na wschodnich rubieżach zasięgu zimowały na subkontynencie indyjskim, ale zostały wcześniej po prostu przeoczone^[22]. W Jemenie ptaki te nieregularnie lęgną się, co początkowo wnioskowano na podstawie obecności śpiewających samców. Wiosną 2010 stwierdzono lęgi – zlokalizowano 12 gniazd i ponad 45 osobników, w tym wiele śpiewających samców)^[18].

Ekologia i zachowanie

Gatunek słabo poznany; niewiele jest też informacji o preferowanym środowisku w miejscach rozrodu. Jedyny wydany do 2005 artykuł poświęcony ekologii gatunku skupiał się na rozwoju piskląt^[23]. Środowiskiem życia gatunku są trawiaste równiny i zbocza z wychodniami skalnymi, również suche, kamieniste półpustynie i uedy^[3], obszary górskie. Często spotykany na jałowych zboczach wąwozów, zaroślach pistacji (Pistacia). W Izraelu na stanowiskach lęgowych na górze Hermon występują krzewy o wysokości do 1,3 m. W trakcie gorętszej pory dnia kryje się w cieniu, podczas chłodniejszej żeruje na ziemi lub przesiaduje na trawach i krzewach (np. dzikich migdałowcach) lub ścianach opuszczonych glinianych domków. Podczas zimowania zamieszkują bardziej otwarte tereny, również uprawne. W trakcie migracji ptaki w Izraelu przebywają na polach uprawnych lub kamienistych albo trawiastych równinach. Wróble krótkopalcowe wędrują głównie nocą^[13]. W niektórych obszarach pojawia się licznie, gdy pojawiają się nasiona prosa. Zwykle przedstawiciele C. brachydactyla pojawiają się w parach lub luźnych stadach; gniazdują w półkoloniach, poza sezonem lęgowym mogą tworzyć stada liczące kilkaset osobników^[3].

Pożywieniem wróbli krótkopalcowych są różnorodne nasiona^[3] – np. manneczki (Eleusine), wiechliny (Poa) i cibory (Cyperus)^[7], również roślin uprawnych^[3] (jak proso i sorgo^[13]). Zjada również zielone części roślin^[24] – w Armenii obserwowano w maju ptaki jedzące liście, kwiaty i pączki ostrożnia (Cirsium), sparcety (Onobrychis), mietelnika (Bassia scoparia) i Amblyopogon^[13]. Zarówno dla młodych jak i dorosłych w sezonie lęgowym podstawą pożywienia są owady, jak chrząszcze (Coleoptera) i prostoskrzydłe (Orthoptera)^[23]. Owady łapią zarówno w locie, jak i zbierają je z liści. Żerują na terenach kamienistych, piaszczystych, w winnicach. Raz w Jordanii obserwowano ptaka żerującego na odchodach wielbłąda^[13].

Głos

Zawołanie przedstawicieli gatunku to wysokie, nosowe tłeee, złeee lub tłee-oo. W locie odzywają się również miękkim trylem lub wibrującym dźwiękiem. Pieśń to monotonne brzęczenie, przypominające głos cykady, potrzeszcza (Emberiza calandra); jest to wzrastający głos tss tss tss tseeeeeeei lub tee-zeeze-zeeezeeei^[3]. Pieśń opisywana również jako świszcząca, podobna do tej dzwońca (Chloris chloris), zaś z zakończeniem jak u trznadla zwyczajnego (Emberiza citrinella). Samce śpiewają siedząc na ziemi lub niskim krzewie, czasem siedząc na klifie lub, rzadziej, w locie^[13].

Lęgi

Do Turcji przybywają na początku lub w środku maja, okazjonalnie w kwietniu (najwcześniej stwierdzony 10 kwietnia). Odlatują przed końcem sierpnia^[8]. Mogą gniazdować w jednym miejscu w danym sezonie, ale już nie w następnym^[13]. W Jordanii w trakcie badań prowadzonych od maja do wczesnego czerwca większość gniazd była budowana lub ptaki dopiero co składały do nich jaja, jedynie w jednym z pięcioma jajami prawdopodobnie odbywało się już wysiadywanie^[18]. W Armenii budowanie gniazd odbywa się od początku maja do początku czerwca. W Izraelu gniazdują od końca maja do początku lipca. W Arabii Saudyjskiej stwierdzono gniazdo z pełnym zniesieniem i młode w środku marca. W Zjednoczonych Emiratach Arabskich znaleziono podloty w sierpniu. Jedno gniazdo w Omanie było budowane pod koniec lutego (zostało jednak opuszczone). Podczas kopulacji następuje jedynie jedna próba wejścia na samicę. Samo spółkowanie trwa kilka sekund; obserwowano je rankiem lub w środku dnia, jeszcze podczas budowy gniazd. Samiec po kopulacji może powrócić do śpiewania^[13].

Badania na ptakach w dolinie Bekaa (Liban) wykazały, że zagęszczenie wróbli jest pozytywnie skorelowane z pokryciem ziemi drobnymi kamykami i ilością dostępnego odpowiedniego środowiska, a skorelowane negatywnie z liczbą drzew. Obecność wróbli na danym terenie zależała również od temperatury i obecności na danym terenie prostoskrzydłych i chrząszczy^[23]. Gniazdują w luźnych koloniach^[24].

Gniazdo

Gniazdo to otwarta, masywna półkula zbudowana z ciernistych gałązek, łodyg liści i traw, wyściełana puchem roślinnym^[24] – np. z ostrożnia (Cirsium), przegorzanu (Echinops), popłochu (Onopordum) – główkami kwiatowymi (m.in. szaroty, Gnaphalium, bylicy, Artemisia, Atraphaxis, smagliczki, Alyssum)^[13], trawami, miękkimi liśćmi, łuskami cebulek roślinnych^[13] i sierścią^[24]. Buduje je wyłącznie samica, okazjonalnie w towarzystwie samca podczas zbierania materiału. Budowa gniazda zajmuje 4–5 dni. Końcowy efekt przypomina gniazdo dziwonii (Carpodacus erythrinus) lub gilaka pustynnego (Bucanetes githagineus). Niektóre gniazda są małe i starannie uwite, w innych na obrzeżu gniazda znajdują się długie (do 30 cm) gałązki odstające we wszystkich kierunkach^[13]. 14 gniazd z Armenii miało zewnętrzną średnicę od 10,1 do 15,5 cm, wewnętrzną – 5,9–8,1 cm, a głębokość 4,6–5,8 cm. Spotykane są jednak gniazda głębokie zaledwie na 2 centymetry^[13].

Gniazdo umieszczone może być na krzewie, ale i w szczelinie skalnej lub otworze budynku^[24]; stare doniesienia o gniazdach w takich lokacjach wymagają jednak potwierdzenia^[13]. Każde z 12 gniazd odnalezionych w Jordanii w 2010 znajdowało się na niskim krzewie od 2 do 40 cm nad ziemią. Były to rośliny kolczaste – Astragalus spinosus (8 gniazd), przegorzan (Echinops; 2 gniazda), Achillea fragrantissima i heliotrop (Heliotropium) – po 1 gnieździe^[18].

Jaja i młode

W zniesieniu od 3 do 6 jaj^[24][13]. Składane są wcześnie rano^[13]. Trzy jaja z Syrii, w kolekcji Muzeum Brytyjskiego, mają wymiary 19–20 na 13–14,5 mm^[25]. 46 jaj z Armenii miało wymiary 17,8–22,5 na 14,1–16,5 mm i masę 1,4–2,9 g. Skorupka jaja ma barwę białą, rzadko z różowym nalotem; pokrywają ją plamki lub krótkie kreski koloru od czarnego po czerwonobrązowego. Składanie jaj rozpoczyna się już po ukończeni budowy gniazda^[13].

Samica wysiaduje sama, karmieniem młodych zajmują się oba ptaki z pary. Inkubacja trwa 14–16 dni (dane z 5 lęgów)^[13]. Podczas wysiadywania samica siedzi na jajach przez 30–45 minut z przerwami 5–25 minut. W razie niesprzyjającej pogody samica może nie schodzić z jaj przez 2 godziny. Po wykluciu się młode mają żółte wnętrze dzioba, zajady nie są dobrze widoczne. Po 4–7 dniach życia naga skóra na dziobie i nogach jest różowa, sam dziób ma lekko niebieskawe zabarwienie. Według znanych doniesień młode mają być w pełni opierzone po 11–12 lub 14–16 dniach. Stają się niezależne po około 20–27 dniach. Nie jest jasne, kiedy młode zaczynają żerować samodzielnie. Pewien odchowany w niewoli osobnik zaczął pobierać pokarm sam po 27 dniach życia^[13].

Status i zagrożenia

IUCN uznaje wróbla krótkopalcowego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2016). BirdLife International wymienia 19 ostoi ptaków IBA, gdzie występują wróble krótkopalcowe^[26].

W Jordanii zaobserwowano dwa potencjalne naziemne drapieżniki, które mogłyby zagrażać wróblom krótkopalcowym: lisa rudego (Vulpes vulpes) i warana szarego (Varanus griseus)^[18]. W Armenii spośród 14 obserwowanych gniazd 12 zostało splądrowanych przez lisy, gady i ptaki, pisklęta z jedynie dwóch lęgów dożyły opierzenia^[13].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Nagrania głosów gatunku w serwisie xeno-canto

O Pardal-pálido^[1] (nome científico: Carpospiza brachydactyla, antiga nomenclatura: Petronia brachydactyla) é uma espécie de ave da família Passeridae. É a única espécie do género Carpospiza.

Pode ser encontrada nos seguintes países: Afeganistão, Arábia Saudita, Arménia, Azerbaijão, Catar, Chipre, Djibuti, Egito, Emirados Árabes Unidos, Eritreia, Etiópia, Geórgia, Iémen, Irão, Iraque, Israel, Jordânia, Kuwait, Líbano, Omã, Paquistão, Sudão, Síria, Turquia e Turcomenistão.^[2]

Os seus habitats naturais são: matagal árido tropical ou subtropical e campos de gramíneas de clima temperado.

Referências

1. (em inglês) BirdLife International 2004. Carpospiza brachydactyla. 2006 IUCN Red List of Threatened Species. Dados de 26 de Julho de 2007.

Blek stensparv^[2] (Carpospiza brachydactyla) är en särpräglad fågel i familjen sparvfinkar inom ordningen tättingar som förekommer huvudsakligen i Mellanöstern.^[3]

Utseende och läte

Blek stensparv är en relativt slank och småhövdad sparvfink med en kroppslängd på 14,5-15,5 centimeter. Fjäderdräkten är ljust beigegrå utan streckning med ett svagt och kort ljusare ögonbryn och två ljusare otydliga vingband. Den kraftiga men korta näbben är mörkgrå under häckning, ljusare beigegrå vintertid. Stjärten har vita fläckar på spetsen som syns i flykten. Lätena är ett grönfinkslikt dvui och ett biätarlikt trry, medan sången är en sekundlång insektslik ton.^[4]

Utbredning

Blek stensparv är en flyttfågel som häckar nomadiskt från sydöstra Turkiet och södra Kaukasus österut till Iran och vidare söderut genom Mellanöstern och lokalt på Arabiska halvön utom i sydväst.^[3][5][6] Den övervintrar på sydvästra Arabiska halvön och i nordöstra Afrika.^[3] Arten har tillfälligt påträffats på Cypern samt i Egypten, Jemen och Dagestan i Ryssland.^[6]

Systematik

Arten har tidigare förts till släktet Petronia, men DNA-studier visar att den är mer avlägset släkt.^[7] Det har till och med föreslagits att den istället är släkt med finkarna i Fringillidae grundat på hur både bo, ägg och nykläckta ungar ser ut, sång och det faktum att den juvenila fågeln endast ruggar delvis. Kraniets utseende liknar dock sparvfinkarna.^[8] Den behandlas som monotypisk, det vill säga att den inte delas in i några underarter.

Ekologi

Blek stensparv återfinns på karga sluttningar med spridda buskage i torra bergstrakter.^[4] Den bygger sitt bo lågt i ett träd eller i en buske,^[4] ett öppet slarvigt halvklot av taggiga kvistar, växtstammar och gräs.^[9] Där lägger honan tre till sex ägg som hon själv ruvar i 13-14 dagar.^[9]

Status och hot

Arten har ett stort utbredningsområde och en stor population med stabil utveckling som inte tros vara utsatt för något substantiellt hot.^[1] Utifrån dessa kriterier kategoriserar internationella naturvårdsunionen IUCN arten som livskraftig (LC).^[1] Den lilla europeiska populationen på 6.000-18.300 par tros vara växande.^[1]

Noter

1. ^ [a b c d] Birdlife International 2016 Carpospiza brachydactyla Från: IUCN 2016. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2016.3 www.iucnredlist.org. Läst 2016-12-29.
2. ^ Sveriges ornitologiska förening (2017) Officiella listan över svenska namn på världens fågelarter, läst 2017-08-14
3. ^ [a b c] Clements, J. F., T. S. Schulenberg, M. J. Iliff, D. Roberson, T. A. Fredericks, B. L. Sullivan, and C. L. Wood (2015) The eBird/Clements checklist of birds of the world: Version 2015 http://www.birds.cornell.edu/clementschecklist/download, läst 2016-02-11
4. ^ [a b c] Svensson, Lars; Peter J. Grant, Killian Mullarney, Dan Zetterström (2009). Fågelguiden: Europas och Medelhavsområdets fåglar i fält (andra upplagan). Stockholm: Bonnier Fakta. sid. 374. ISBN 978-91-7424-039-9
5. ^ Lars Larsson (2001) Birds of the World, CD-rom
6. ^ [a b] Mitchell, Dominic (2017). Birds of Europe, North Africa and the Middle East : An Annotated Checklist. Barcelona: Lynx Edicions. sid. 192. ISBN 978-84-941892-9-6
7. ^ TiF Checklist
8. ^ Summers-Smith, D. & de Juana, E. (2018). Pale Sparrow (Carpospiza brachydactyla). I: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions, Barcelona. (hämtad från https://www.hbw.com/node/60950 25 oktober 2018).
9. ^ [a b] Summers-Smith, D. & de Juana, E. (2018). Pale Sparrow (Carpospiza brachydactyla). I: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions, Barcelona. (hämtad från https://www.hbw.com/node/60950 3 maj 2018).

Externa länkar

• Wikimedia Commons har media som rör blek stensparv.
  Bilder & media
• Wikispecies har information om Carpospiza brachydactyla.
  Artförteckning
• Bilder och filmer på Internet Bird Collection
• Läten på xeno-canto.org

Çöl serçesi (Carpospiza brachydactyla), serçegiller (Passeridae) familyasından bir serçe türü.

Yazın Türkiye'nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde kuluçkaya yatan göçmen kuşlar arasında yer alır. Bayağı serçenin dişisine benzerler. Kuyruklarının ucunda beyaz benekler bulunur.

Ötücü kuşlar ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Carpospiza brachydactyla là một loài chim trong họ Sẻ.^[2]

Chú thích

Tham khảo

• Dữ liệu liên quan tới Carpospiza brachydactyla tại Wikispecies
• Pale rock sparrow at ARKive

Царство: Животные

Подцарство: Эуметазои

Без ранга: Двусторонне-симметричные

Без ранга: Вторичноротые

Тип: Хордовые

Подтип: Позвоночные

Инфратип: Челюстноротые

Надкласс: Четвероногие

Класс: Птицы

Подкласс: Настоящие птицы

Инфракласс: Новонёбные

Отряд: Воробьинообразные

Подотряд: Певчие воробьиные

Инфраотряд: Passerida

Надсемейство: Passeroidea

Семейство: Воробьиные

Род: Carpospiza Müller, 1854

Вид: Короткопалый каменный воробей

Вызывающие наименьшие опасения
IUCN 3.1 Least Concern: 22718310

Источник — https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=Короткопалый_каменный_воробей&oldid=95962828