Die Hamerkop (Scopus umbretta) is 'n mediumgrootte voël wat in Afrika (suid van die Sahara) en in Wes-Arabië aangetref word. As gevolg van die hamerkop se unieke eienskappe is die spesie self ook 'n genus (Scopus) en 'n familie (Scopidae).
Mediumgrootte voël (56 cm). Die vorm van die kop en kuif herinner aan 'n hamer en is die oorsprong van die naam vir die voël. Bruin vere bedek die hele voël.
Voedsel bestaan uit vis, paddas, knaagdiere en ander klein diertjies.
Afrika suid van die Sahara, Madagaskar en Suidwes-Arabië in alle vleiland-gebiede. Hierdie voëls word gewoonlik alleen of in pare aangetref.
'n Hamerkop in die Krugerwildtuin, Suid-Afrika
'n Hamerkop in die iSimangaliso-vleilandpark, Suid-Afrika
'n Hamerkop by die Malawimeer in Malawi
Die Hamerkop (Scopus umbretta) is 'n mediumgrootte voël wat in Afrika (suid van die Sahara) en in Wes-Arabië aangetref word. As gevolg van die hamerkop se unieke eienskappe is die spesie self ook 'n genus (Scopus) en 'n familie (Scopidae).
El avemartillo[2] (Scopus umbretta) ye una especie d'ave pelecaniforme de la familia Scopidae.[3][4] Habita los ríos y güelgues del África subsaḥariana y Yeme. Mide hasta 55 cm de llargu y pesa hasta 470 gramos. Caracterizar por faer el nial más grande de toles aves. Construyir con un cuévanu interior faciendo una gran masa de cañes, a la que va añediendo material mientres tol añu.
El avemartillo debe'l so nome a la forma de la so cabeza, con un picu relativamente llargu y una prominente cresta detrás de la cabeza. Esta ave tien una serie de carauterístiques que la faen malo de clasificar. El so picu acaba nun gabitu, propiu de Pelecaniformes, pero ye llargu, como'l de los Ciconiiformes. Sicasí, el pescuezu y les pates son curtios para lo normal nesti orde, y tien los deos palmotiaos.
El plumaxe ye de color marrón. Tien una cola curtia y unes nales arrondáu y grande en rellación al so cuerpu.
Esta ave ye sedentaria y ocupa un territoriu definíu, anque delles pareyes pueden movese si sufrióse una alteración nel so hábitat. Ocupa munchos hábitats, como la sabana, montes, selves, llamargues, estuarios y riberes. De normal viven cerca de l'agua..
Tocantes a alimentación aliméntase principalmente de xaronques, sobremanera de les del xéneru Xenopus, pero tamién de sacaveres, cucharapes, peces ya invertebraos. Cacen en solitariu o en pareya, abeyando per per agües someres. Cuando caza, puede faelo quieta o moviéndose amodo. Utiliza les sos pates a manera de garabatu y nivelen les nales pa sosprender a les sos preses.
Suel realizar actividaes en grupu. Cuando ta sola ye silenciosa, pero si atopar con otros de la so especie emite una gran variedá de gazníos y berros.
El avemartillo cría mientres tol añu. Constrúi'l so nial de normal ente cañes d'árbol al pie de un ríu, pero tamién en riscos, murios o una repisa. De normal añera en solitariu, anque puede haber dellos niales nuna zona. La pareya puede tardar hasta 6 selmanes en construyir el nial. Caracterizar por construyir los niales de mayor tamañu ente les especies d'aves conocíes, dacuando con 2 metros de diámetru y 50 kilogramos de pesu. Consiste nuna estructura abovedada con una cámara bueca que comunica al esterior al traviés d'un túnel d'hasta 60 centímetros de llargor.
De normal, cerca del nial, efectúense ceremonies nes que dellos exemplares emiten fuertes soníos, describen círculos, alcen les crestes y aletean. Otra ceremonia ye la de la falsa cópula, na qu'un miembru de la pareya xubir al envés de la so pareya ensin copular.
La verdadera cópula efectúase una vegada completáu'l nial, munches vegaes sobre él. Una vegada puestos los güevos (que suelen ser de 3 a 7 y blancos), los dos padres guarar mientres un mes. Les críes, al nacer, tán cubiertes d'un plumón gris, pero llueu-yos crecen les plumes. Les plumes de la cabeza y la cresta desenvolver a los 17 díes, y les del cuerpu al mes d'edá. Los dos proxenitores dan de comer a les críes, pero pueden dexales desoyíes llargos periodos, dada la seguridá del nial. Les críes permanecen colos sos padres mientres 50 díes.
Reconócense dos subespecies d'ave esmartiello:[3]
N'África considerar a estos seres aves de mal agüeru. Otros mitos que surdieron en rellación a estes aves argumenten que les aves esmartiello reciben ayuda na construcción de los sos niales. Esto nun ye verdá, pero cuando les aves abandonen el nial ésti ocupar ginetas, palombos y reptiles.
El avemartillo (Scopus umbretta) ye una especie d'ave pelecaniforme de la familia Scopidae. Habita los ríos y güelgues del África subsaḥariana y Yeme. Mide hasta 55 cm de llargu y pesa hasta 470 gramos. Caracterizar por faer el nial más grande de toles aves. Construyir con un cuévanu interior faciendo una gran masa de cañes, a la que va añediendo material mientres tol añu.
Çəkicbaşlar (lat. Scopidae) leyləkkimilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.
Çəkicbaşlar (lat. Scopidae) leyləkkimilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.
Scopus umbretta[1] zo ur spesad evned eus kerentiad ar Scopidae.
Bevañ a ra diwar divelfenneged dreist-holl hag amprevaned, chevr, krignerien ha pesked ivez.
Al labous a vev an daou isspesad anezhañ[2] :
L'ocell martell (Scopus umbretta) és una espècie d'ocell africà, única del seu gènere i de la família dels escòpids (Scopidae).
Viu prop de l'aigua, malgrat que siguin petits tolls. Prefereix terres obertes amb arbres abans que el bosc. Viu a la regió afrotròpica. És sedentari, però pot desplaçar-se si pateix alteracions el seu hàbitat.[1]
Una cresta darrere del cap en línia amb el bec li dóna l'aspecte de martell que li dóna nom.
Cua curta i gras ales que la fan una bona planejadora.
El niu és una enorme estructura amb forma de cúpula feta de pals, brosses i herbes a un arbre amb les rames sobre l'aigua, a altura variable. L'entrada del niu està fixada amb fang. Allí pon 3 – 7 ous, blancs que ambdós coven durant 30 dies. Quan naixen, els pollets estan coberts de plomissa grisa, però en 17 dies ja tenen plomes al cap i al mes per tot el cos.
Menja bàsicament amfibis, però també peixos i invertebrats. Sovint menja deixalles a prop de l'hàbitat humà.
Se'l va situar a la família dels ardèids (Ardeidae) i més tard a la seva pròpia família, dins dels ciconiformes (Ciconiiformes). Modernament s'ha situat a l'ordre dels pelecaniformes.[3] Se n'han distingit dues subespècies:
L'ocell martell (Scopus umbretta) és una espècie d'ocell africà, única del seu gènere i de la família dels escòpids (Scopidae).
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Pen morthwyl (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: pennau morthwylion) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Scopus umbretta; yr enw Saesneg arno yw Hammerkop. Mae'n perthyn i deulu'r Pennau Morthwyl (Lladin: Scopidae) sydd yn urdd y Ciconiformes.[1]
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn S. umbretta, sef enw'r rhywogaeth.[2]
Mae'r pen morthwyl yn perthyn i deulu'r Pennau Morthwyl (Lladin: Scopidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:
Rhestr Wicidata:
rhywogaeth enw tacson delwedd Pen morthwyl Scopus umbrettaAderyn a rhywogaeth o adar yw Pen morthwyl (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: pennau morthwylion) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Scopus umbretta; yr enw Saesneg arno yw Hammerkop. Mae'n perthyn i deulu'r Pennau Morthwyl (Lladin: Scopidae) sydd yn urdd y Ciconiformes.
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn S. umbretta, sef enw'r rhywogaeth.
Kladivouš africký (Scopus umbretta) je středně velký brodivý pták se zvláštním dlouhým hustým hřebenem na hlavě. Na výšku měří 40–56 cm, váží kolem 450 gramů. Peří má tmavohnědé, nohy černé. Pohlaví jsou si velmi podobná. Je rozšířen po celé Africe na jih od Sahary včetně Madagaskaru, částečně zasahuje též na Arabský poloostrov. Je stálý. Vyskytuje se v mokřinách a na rýžových políčkách. Zdržuje se osamoceně nebo v párech. Živí se podobně jako ostatní brodiví ptáci žábami (těmi především), rybami, hlodavci a podobnými malými živočichy.
Z větví, bahna a trávy staví obrovské hnízdo (až 100× těžší než je on sám) na stromě ve vidlici větví. Se svým až dvoumetrovým průměrem se přitom jedná o největší zastřešené ptačí hnízdo světa. Samice do něj následně klade 3–6 vajec, na kterých sedí oba rodiče asi 30 dní. Hnízdo kladivouš používá každý rok a vždy ho o něco rozšíří. Vstup do hnízda však zůstává v jeho spodní části. Kladivouš má hlasité volání.
Kladivouš africký je chován v přibližně 80 evropských zoo (stav podzim 2018). Největší zastoupení (19 zařízení) má přitom Německo. V rámci Česka se jedná o následující zoo[2]:
Na Slovensko přišel tento druh v roce 2017 do Zoo Bojnice.[2]
Tento brodivý pták byl v Zoo Praha chován od 70. let 20. století. Již tehdy se podařil první úspěšný odchov. Po několika přestávkách a krátkodobějších drženích tohoto druhu došlo k obnovení chovu v roce 2010. Tehdy totiž byla otevřena nová expozice Ptačí mokřady. První hnízdění[3] a úspěšný odchov (po 40 letech[4]) byly zaznamenány v roce 2012[5].
Ke konci roku 2017 byl chován pár.[6]
Kladivouš africký je k vidění v africké průchozí voliéře expozice Ptačí mokřady ve spodní části areálu zoo.[3]
V tomto článku byl použit překlad textu z článku Hammerkop na anglické Wikipedii.
Kladivouš africký (Scopus umbretta) je středně velký brodivý pták se zvláštním dlouhým hustým hřebenem na hlavě. Na výšku měří 40–56 cm, váží kolem 450 gramů. Peří má tmavohnědé, nohy černé. Pohlaví jsou si velmi podobná. Je rozšířen po celé Africe na jih od Sahary včetně Madagaskaru, částečně zasahuje též na Arabský poloostrov. Je stálý. Vyskytuje se v mokřinách a na rýžových políčkách. Zdržuje se osamoceně nebo v párech. Živí se podobně jako ostatní brodiví ptáci žábami (těmi především), rybami, hlodavci a podobnými malými živočichy.
Z větví, bahna a trávy staví obrovské hnízdo (až 100× těžší než je on sám) na stromě ve vidlici větví. Se svým až dvoumetrovým průměrem se přitom jedná o největší zastřešené ptačí hnízdo světa. Samice do něj následně klade 3–6 vajec, na kterých sedí oba rodiče asi 30 dní. Hnízdo kladivouš používá každý rok a vždy ho o něco rozšíří. Vstup do hnízda však zůstává v jeho spodní části. Kladivouš má hlasité volání.
Hammerhoved (latin: Scopus umbretta) er en fugl, der lever i Afrika og sydvestlige Arabien. Det er den eneste art i familien Scopidae, der enten placeres i ordenen Ciconiiformes eller Pelecaniformes.
Hammerhoved (latin: Scopus umbretta) er en fugl, der lever i Afrika og sydvestlige Arabien. Det er den eneste art i familien Scopidae, der enten placeres i ordenen Ciconiiformes eller Pelecaniformes.
Der Hammerkopf oder Schattenvogel (Scopus umbretta) ist ein bis zu 56 cm großer Wasservogel, der in Afrika südlich der Sahara weit verbreitet ist. Weil seine näheren Verwandtschaftsverhältnisse ungeklärt sind, wird er meistens einer eigenen Familie Scopidae zugeordnet.
Die Bezeichnung Hammerkopf geht auf die ungewöhnliche Kopfform zurück: Die Art hat einen langgezogenen Schnabel sowie eine nach hinten gerichtete Federhaube. Der im Verhältnis zur Gesamtkörpergröße relativ mächtige Schnabel ist etwa 8 cm lang, seitlich zusammengedrückt und endet in einem kleinen Haken. Er hat Ähnlichkeit mit dem Schnabel des Schuhschnabels, ist aber nicht ganz so gewaltig.
Ein Geschlechtsdimorphismus besteht nicht. Es gibt jedoch zwei Unterarten, die sich in Größe und Färbung leicht voneinander unterscheiden (siehe Systematik). Hammerköpfe werden bis zu 56 cm hoch und 470 g schwer. Das Gefieder ist braun und kann auf dem Rücken einen metallischen Schimmer annehmen.
Hals und Beine sind recht kurz, gerade im Vergleich mit vielen Schreitvögeln, in deren Nähe er traditionell taxonomisch gestellt wurde. Die Flügel sind breit und gerundet. Sie ermöglichen einen flatternden Flug mit nur seltenen Gleitphasen. Im Flug wird der Hals nach Storchenart ausgestreckt.
Der Hammerkopf ist weit über Feuchtgebiete Afrikas südlich der Sahara verbreitet. Sein riesiges Verbreitungsgebiet umschließt auch Madagaskar sowie den Westen Jemens und Saudi-Arabiens.
Man findet den Vogel in allen Arten von Süßwasserhabitaten. Seen, Flüsse, Sümpfe und auch temporäre Wasserlöcher beherbergen ihn, wenn das Wasser flach genug ist, dass er darin umherlaufen kann. Manchmal findet man Hammerköpfe auch in Flussdeltas und Mangroven. Voraussetzung für ein geeignetes Habitat ist das Vorhandensein von Bäumen, die als Nist- und Ruheplätze gebraucht werden; nur manchmal nimmt der Hammerkopf auch mit anderen erhöhten Plätzen wie Felsen vorlieb.
Die IUCN schätzt den Gesamtbestand des Hammerkopfes auf 170.000 bis 1,1 Millionen Tiere. Der Hammerkopf ist ein häufiger Vogel und gilt nicht als gefährdet.[1]
Der Hammerkopf ist ein tag- und dämmerungsaktiver Vogel, der während der Nacht sowie in der Mittagshitze ruht. Er ist ein Einzelgänger; lediglich an den Ruheplätzen findet man ihn in Gruppen von bis zu fünfzig Vögeln.
Die Nahrung besteht zu einem Großteil aus Fischen und Amphibien. Zu den bevorzugten Fischen gehören Raubwelse, Barben und Tilapien, während unter den Amphibien Krallenfrösche und deren Kaulquappen besonders begehrt sind. Zu geringeren Anteilen werden auch Krebstiere, Insekten, Würmer und kleine Säugetiere gefressen. Um an die Beute zu gelangen, wühlt der Hammerkopf den Grund mit den Füßen auf und stochert mit dem Schnabel im Schlamm.
Gelegentlich sieht man Hammerköpfe auch über die Wasseroberfläche fliegen und Fische und Kaulquappen im Fluge aus dem Wasser erbeuten. Außerdem folgen sie gelegentlich Herden von Rindern oder Büffeln, um die von diesen aufgescheuchten Insekten zu erhaschen.
Außergewöhnlich ist das Nest des Hammerkopfes. Es hat einen Durchmesser von 1,5 m, besteht aus bis zu 8000 Einzelteilen und erreicht das Hundertfache des Eigengewichts des Vogels. Beide Partner bauen es gemeinsam, für gewöhnlich in einem Baum, manchmal auch auf anderen erhöhten Plätzen wie Felsengruppen. Zweige werden aufeinandergehäuft und mit Schlamm aneinandergeklebt. Zunächst bildet das Nest eine Plattform, dann werden die Wände errichtet und schließlich ein Kuppeldach über dem Nest. Der einzige Zugang zu dem riesigen Gebilde befindet sich auf der Unterseite. Dieser Eingang mündet in einen Tunnel, der 10 bis 15 cm breit und 40 bis 60 cm lang ist und an dessen Ende sich die zentrale Nistkammer mit einem Durchmesser von 40 × 40 × 60 cm befindet. Ein Paar baut oft mehrere Nester. Diese halten mehrere Jahre und können immer wieder genutzt werden. Das Erweitern und Ausbessern der Nester ist ein beständiger Vorgang, der parallel zur Brut ausgeführt wird.
Das Hammerkopfnest dient anderen Tieren als Lebensraum. Kleine Singvögel bauen ihre eigenen Nester auf der Außenseite des Riesennests, und als weitere Untermieter finden sich Honigbienen, Ginsterkatzen, Mangusten, Warane, Schlangen, Nilgänse, Höckerglanzgänse, Falken, Tauben und Schwarzstörche ein – viele von diesen allerdings nicht gleichzeitig mit einem brütenden Hammerkopfpaar, sondern eher als Bewohner eines verlassenen Nests.
Das Gelege besteht aus drei bis sieben Eiern, die beide Partner etwa 30 Tage bebrüten. Wenn die Jungen schlüpfen, tragen sie ein graues Dunenkleid, das nach wenigen Tagen durch Federn ersetzt wird. Der Schopf bildet sich nach sechs Tagen, und nach dreißig Tagen ähneln die Jungen bereits sehr den Altvögeln – mit Ausnahme des Schnabels, der länger braucht, um seine endgültigen Ausmaße zu erreichen. Beide Partner füttern die Jungen, die nach rund 47 Tagen flügge sind.
Die Bruten sind auffallend häufig erfolglos. So sollen 50 % der Eier unausgebrütet bleiben und 30 bis 40 % der Jungvögel nicht überleben. Hauptursache ist der Einfall von Feinden, vor allem von Waranen, in das Nest.
Die Klassifikation des Hammerkopfs ist weitgehend ungeklärt. Sein Schnabel hat entfernte Ähnlichkeit mit dem des Schuhschnabels. Aufgrund morphologischer Analysen wurde er in die Nähe von Reihern und Flamingos gestellt, während eine Untersuchung der Ektoparasiten sogar auf eine Verwandtschaft mit den Regenpfeifern schließen ließ. Jüngste Analysen der DNA ergaben eine neue Option: Demnach ist der Hammerkopf die Schwesterart eines großen Taxons, das von den Ruderfüßern (unter Ausschluss der Tropikvögel) und dem Schuhschnabel gebildet wird.[2] Dieses Ergebnis stellt die Zuordnung des Hammerkopfs zu den Schreitvögeln in Frage.
S. J. Hackett und Mitautoren sowie Fain und Houde ordnen den Hammerkopf in ihrer auf DNA-Sequenzanalysen gestützten Revision der Vogelsystematik als Schwesterart einer aus den Pelikanen und dem Schuhschnabel gebildetes Taxon ein.[3][4]
Nach den Ergebnissen der Studien der vergangenen zwanzig Jahre ist eine Zuordnung des Schuhschnabels zu den Schreitvögeln fraglich geworden. Eine Einordnung in die Gruppe der Pelikanverwandten oder in deren Nähe ist inzwischen weitaus wahrscheinlicher. Folgendes Kladogramm verdeutlicht den aktuellen Stand (2018) der Forschung zu den Verwandtschaftsverhältnissen.[5]
Störche (Ciconiiformes)
Reiher (Ardeidae), Ibisse und Löffler (Threskiornithidae)
Hammerkopf (Scopidae)
Pelikane (Pelecanidae)
Schuhschnabel (Balaenicipitidae)
Die Zuordnung des Hammerkopfs zu den Pelecaniformes wurde inzwischen vom International Ornithological Congress anerkannt und in dessen World Bird List übernommen.[6][7]
Man unterscheidet zumindest zwei Unterarten. Die Nominatform Scopus umbretta umbretta ist in Zentral-, Ost- und Südafrika sowie auf Madagaskar und im Westen Arabiens verbreitet. Hingegen lebt die Unterart Scopus umbretta minor in Westafrika; sie ist etwas kleiner und hat ein deutlich dunkleres Gefieder. Manche Autoren sehen auch die Hammerköpfe Madagaskars als eigene Unterart unter dem Namen Scopus umbretta bannermani.
Die Informationen dieses Artikels entstammen größtenteils:
Darüber hinaus werden folgende Quellen zitiert:
Der Hammerkopf oder Schattenvogel (Scopus umbretta) ist ein bis zu 56 cm großer Wasservogel, der in Afrika südlich der Sahara weit verbreitet ist. Weil seine näheren Verwandtschaftsverhältnisse ungeklärt sind, wird er meistens einer eigenen Familie Scopidae zugeordnet.
BOLGʻABOSH, soyaqush (Scopus umbretta) — uzunoyoq qushlar turkumining bir turi. Afrika, Madagaskar va Jan. Arabistonda tarkalgan. Suvga yaqin kalin oʻrmonlarda yashaydi. Kunduzi oftobdan qochib, oʻsimliklar ostida yuradi, shuning uchun "soyakush" deb ham ataladi. Qorongʻi tushganda oziq izlab chikadi. 3— 7 ta tuxum qoʻyadi. Tuxumlarini erkagi bilan urgochisi galmagaldan bosadi. 21 kunda bola ochadi. Yil davomida koʻpayadi. Baliq, baqa, chuvalchang va xasharotlarni ovlaydi.
BOLGʻABOSH, soyaqush (Scopus umbretta) — uzunoyoq qushlar turkumining bir turi. Afrika, Madagaskar va Jan. Arabistonda tarkalgan. Suvga yaqin kalin oʻrmonlarda yashaydi. Kunduzi oftobdan qochib, oʻsimliklar ostida yuradi, shuning uchun "soyakush" deb ham ataladi. Qorongʻi tushganda oziq izlab chikadi. 3— 7 ta tuxum qoʻyadi. Tuxumlarini erkagi bilan urgochisi galmagaldan bosadi. 21 kunda bola ochadi. Yil davomida koʻpayadi. Baliq, baqa, chuvalchang va xasharotlarni ovlaydi.
Msingwe au mnguri ni ndege mkubwa kiasi na spishi pekee ya jenasi Scopus na familia Scopidae. Umbo wa kichwa chake chenye domo refu na ushungi nyuma yake unakupa ono la nyundo, asili ya jina la ndege huyu kwa Kiingereza (hamerkop). Anatokea Afrika kusini kwa Sahara katika maeneo manyevu kama vile mito na milango yao, maziwa na mabwawa. Hula vyura, samaki na wadudu.
Ndege hawa hujenga kiota kikubwa sana kinachofunikwa kwa mwitiko na kilicho na mwingilio upande. Kiota kina miingilio bandia kadhaa ili kudanganya maadui, kama nyoka na tai. Jike huyataga mayai 3-7.
Msingwe akila chura-kucha
Msingwe au mnguri ni ndege mkubwa kiasi na spishi pekee ya jenasi Scopus na familia Scopidae. Umbo wa kichwa chake chenye domo refu na ushungi nyuma yake unakupa ono la nyundo, asili ya jina la ndege huyu kwa Kiingereza (hamerkop). Anatokea Afrika kusini kwa Sahara katika maeneo manyevu kama vile mito na milango yao, maziwa na mabwawa. Hula vyura, samaki na wadudu.
Ndege hawa hujenga kiota kikubwa sana kinachofunikwa kwa mwitiko na kilicho na mwingilio upande. Kiota kina miingilio bandia kadhaa ili kudanganya maadui, kama nyoka na tai. Jike huyataga mayai 3-7.
Ο σφυροκέφαλος είναι μεσαίου μεγέθους (56 εκατοστά) παρυδάτιο πτηνό της οικογένειας των Σκοπίδων και έχει στενή συγγένεια με τον φαλαινοκέφαλο. Οφείλει το όνομα του στο σχήμα του κεφαλιού του που μοιάζει με σφυρί. Συναντάται στην Αφρική, την Μαδαγασκάρη και την Αραβία σε λίμννες, εκβολές ποταμών, όχθες και βραχώδεις ακτές. Ο σφυροκέφαλος είναι καθιστικό πτηνό και δεν μεταναστεύει σε μεγάλες αποστάσεις. Δεν απειλείται και υπάρχουν μεγάλοι αριθμοί στην Αφρική και την Μαδαγασκάρη.[1] Υπάρχουν δύο υποείδη που διαφέρουν ελαφρώς σε μέγεθος και χρώμα.
Ο Σφυροκέφαλος έχει ένα επίμηκες ράμφος, και φτερά στο κεφάλι με κατεύθυνση πρός τα πίσω. Σε σύγκριση με το σώμα έχει ένα σχετικά μεγάλο ράμφος με μήκος περίπου 8 εκατοστών, πλευρικά συμπιεσμένο που καταλήγει σε ένα μικρό άγκιστρο. Σεξουαλικός διμορφισμός ανάμεσα στα δύο φύλα δεν υπάρχει.
Το κεφάλι του φτάνει μέχρι τα 56 εκατοστά και ζυγίζει 470 γραμμάρια. Το φτέρωμα είναι καφέ και στο πίσω μέρος συνήθως έχει μια γυαλάδα.
Κατά την πτήση ο λαιμός απλώνεται όπως ο πελαργός.
Ζεί σε όλους τους τύπους ενδιαιτημάτων του γλυκού νερού, λίμνες, ποτάμια, βάλτους και σε δέλτα ποταμών, η παρουσία δέντρων χρησιμοποιείται ως καταφύγιο και τόπος ανάπαυσης επίσης προτιμά και άλλες υψηλές θέσεις όπως οι βράχοι. Δραστηριοποιείται την ημέρα και κατά τη διάρκεια της νύχτας και το μεσημέρι αναπαύεται. Είναι συνήθως μοναχικό πουλί και μόνο στους τόπους ανάπαυσης το συναντούμε σε ομάδες μέχρι πενήντα πουλιών.
Η τροφή του αποτελείται κατά το μεγαλύτερο μέρος από ψάρια και αμφίβια. Προτιμάει ψάρια όπως γατόψαρα, μπαρμπούνια και τιλάπια, ενώ από τα αμφίβια, βατράχια και γυρίνους. Σε μικρότερο ποσοστό τρέφεται με καρκινοειδή, έντομα, σκουλήκια και μικρά θηλαστικά. Αναζητεί το θήραμα, σκάβοντας στη λάσπη με τα πόδια του. Περιστασιακά πετούν πάνω από την επιφάνεια του νερού για να συλάβουν ψάρια και γυρίνους. Επίσης ακολουθούν κοπαδιών βοοειδών ή βουβάλια για να πιάσουν τα τρομαγμένα από αυτά έντομα.
Η φωλιά του έχει διάμετρο 1,5 μέτρο, αποτελείται από έως και 8.000 επιμέρους τμήματα και φτάνει μέχρι εκατό φορές το βάρος του πουλιού. Και τα δύο φύλα συμμετέχουν στο χτίσιμο, συνήθως σε ένα δέντρο και μερικές φορές σε άλλες υψηλές θέσεις, όπως σε βράχια. Η φωλιά είναι θολοτή με μόνη πρόσβαση στο κάτω μέρος. Η είσοδος οδηγεί σε ένα τούνελ 10 με 15 εκατοστά πλάτος και 40 έως 60 μήκος και στο τέλος του τούνελ βρίσκεται η φωλιά με διάμετρο 40 x 40 x 60 εκατοστά. Η επέκταση και επισκευή των φωλιών είναι μια συνεχής διαδικασία η οποία είναι παράλληλη με την πορεία αναπαραγωγής, ένα ζευγάρι χτίζει συχνά αρκετές φωλιές. Γεννάει από τρία έως επτά αυγά, τα οποία επωάζονται περίπου για 30 ημέρες και συμμετέχουν και οι δύο γονείς. Οι νεοσσοί έχουν γκρι πούπουλα τα οποία αντικαθίσταται μετά από μερικές ημέρες με το κανονικό τους φτέρωμα. Το λοφίο στο πίσω μέρος του κεφαλιού αρχίζει να σχηματίζεται ύστερα από έξι ημέρες και σε τριάντα μέρες μοιάζουν με των ενηλίκων. Οι νεοσσοί αρχίζουν να πετάνε μετά από περίπου 47 ημέρες.
Η IUCN εκτιμά ότι το συνολικό απόθεμα κυμαίνεται από 170.000 έως 1,1 εκατομμύρια πτηνά, είναι αρκετά διαδεδομένο πουλί και δεν θεωρείται ότι βρίσκεται σε κίνδυνο.
Ο σφυροκέφαλος είναι μεσαίου μεγέθους (56 εκατοστά) παρυδάτιο πτηνό της οικογένειας των Σκοπίδων και έχει στενή συγγένεια με τον φαλαινοκέφαλο. Οφείλει το όνομα του στο σχήμα του κεφαλιού του που μοιάζει με σφυρί. Συναντάται στην Αφρική, την Μαδαγασκάρη και την Αραβία σε λίμννες, εκβολές ποταμών, όχθες και βραχώδεις ακτές. Ο σφυροκέφαλος είναι καθιστικό πτηνό και δεν μεταναστεύει σε μεγάλες αποστάσεις. Δεν απειλείται και υπάρχουν μεγάλοι αριθμοί στην Αφρική και την Μαδαγασκάρη. Υπάρχουν δύο υποείδη που διαφέρουν ελαφρώς σε μέγεθος και χρώμα.
The hamerkop (Scopus umbretta) is a medium-sized wading bird. It is the only living species in the genus Scopus and the family Scopidae. The species and family was long thought to sit with the Ciconiiformes but is now placed with the Pelecaniformes, and its closest relatives are thought to be the pelicans and the shoebill. The shape of its head with a long bill and crest at the back is reminiscent of a hammer, which has given this species its name after the Afrikaans word for hammerhead. It is a medium-sized waterbird with brown plumage. It is found in Africa, Madagascar and Arabia, living in a wide variety of wetlands, including estuaries, lakesides, fish ponds, riverbanks, and rocky coasts. The hamerkop is a sedentary bird that often shows local movements.
The hamerkop takes a wide range of prey, mostly fish and amphibians, but shrimps, insects and rodents are taken too. Prey is usually hunted in shallow water, either by sight or touch, but the species is adaptable and will take any prey it can. The species is renowned for its enormous nests, several of which are built during the breeding season. Unusually for a wading bird the nest has an internal nesting chamber where the eggs are laid. Both parents incubate the eggs, and raise the chicks.
The species is not globally threatened and is locally abundant in Africa and Madagascar, and the International Union for Conservation of Nature (IUCN) has assessed it as being of least concern.
The hamerkop was first described by the French zoologist Mathurin Jacques Brisson in 1760 in his landmark Ornithologia which was published two years after the tenth edition of Carl Linnaeus' Systema Naturae.[2] The species was subsequently described and illustrated by French polymath Comte de Buffon.[3][4] When the German naturalist Johann Friedrich Gmelin revised and expanded Carl Linnaeus's Systema Naturae in 1788 he included the hamerkop and cited the earlier authors. He placed the species in the genus Scopus that had been introduced by Brisson and coined the binomial name Scopus umbretta.[5]
Brisson's names for bird genera were widely adopted by the ornithological community despite the fact that he did not use Linnaeus' binomial system.[6] The International Commission on Zoological Nomenclature ruled in 1911 that Brisson's genera were available under the International Code of Zoological Nomenclature, so Brisson is considered to be the genus authority for the hamerkop.[7][8] The generic name, Scopus, is derived from the Ancient Greek skia for shadow. The specific name umbretta is modified from the Latin for umber or dark brown.[9]
The hamerkop is sufficiently distinct to be placed in its own family, although the relationships of this species to other families has been a longstanding mystery.[10] The hamerkop was usually included in the Ciconiiformes, but is now thought to be closer to the Pelecaniformes.[11] Recent studies have found that its closest relatives are the pelicans and shoebill.[12][13] Although the hamerkop is the only living member of its family, one extinct species is known from the fossil record. Scopus xenopus was described by ornithologist Storrs Olson in 1984 based on two bones found in Pliocene deposits from South Africa. Scopus xenopus was slightly larger than the hamerkop and Olson speculated based on the shape of the tarsus that the species may have been more aquatic.[14]
The hamerkop is also known as the hammerkop, hammerkopf, hammerhead, hammerhead stork, umbrette, umber bird, tufted umber, or anvilhead.
Two subspecies are recognized - the widespread nominate race S. u. umbretta and the smaller of West African S. u. minor, described by George Latimer Bates in 1931.[15][16] Two other subspecies have been proposed. S. u. bannermani of south west Kenya is usually lumped with the nominate race. Birds in Madagascar have been suggested to be distinct, in which case they would be placed in the subspecies S. u. tenuirostris.[16] That proposed subspecies was described by Austin L. Rand in 1936. It has also been suggested that birds near the Kavango River in Namibia may be distinct, but no formal description has been made.[17]
The hamerkop is a medium-sized waterbird, standing 56 cm (22 in) high and weighing 470 g (17 oz), although the subspecies S. u. minor is smaller. Its plumage is a drab brown with purple iridescence on the back; S. u. minor is darker. The tail is faintly barred with darker brown. The sexes are alike and fledglings resembled adults.[10] The bill is long, 80 to 85 mm (3.1–3.3 in), and slightly hooked at the end. It resembles the bill of a shoebill, and is quite compressed and thin, particularly at the lower half of the mandible. The bill is brown in young birds, but becomes black by the time a bird fledges.[10]
The neck and legs are proportionately shorter than those of similar looking Pelecaniformes. The bare parts of the legs are black and the legs are feathered only to the upper part of the tibia. The hamerkop has, for unknown reasons, partially webbed feet.[18] The middle toe is comb-like (pectinated) like a heron's.[10] Its tail is short and its wings are big, wide, and round-tipped; it soars well, although it does so less than the shoebill or storks.[10] When it does so, it stretches its neck forward like a stork or ibis, but when it flaps, it coils its neck back something like a heron.[18] Its gait when walking is jerky and rapid, with its head and neck moving back and forth with each step. It may hold its wings out when running for extra stability.[19]
The hamerkop occurs in Africa south of the Sahara, Madagascar, and coastal south-west Arabia. It requires shallow water in which to forage, and is found in all wetland habitats, including rivers, streams, seasonal pools, estuaries, reservoirs, marshes, mangroves, irrigated land such as rice paddies, savannahs, and forests. In Tanzania, it has also recently begun to feed on rocky shores.[10] In Arabia, it is found in rocky wadis with running water and trees.[20] Most are sedentary within their territories, which are held by pairs, but some migrate into suitable habitat during the wet season only. The species is very tolerant of humans and readily feeds and breeds in villages and other human-created habitats.[10]
The hamerkop is mostly active during the day, often resting at noon during the heat of the day. They can be somewhat crepuscular, being active around dusk, but are not nocturnal as has sometimes been reported.[10]
The hamerkop is mostly silent when alone, but is fairly vocal when in pairs or in groups. The only call it usually makes when alone is a flight-call, a shrill “nyip” or “kek”. In groups, vocalisations include a range of calls including cackles and nasal rattles.[10] One highly social call is the "yip-purr" call. This call is only made in a social context, when at least three birds, but up to 20 are gathered in a flock. Birds start by giving a number of "yip" calls, eventually giving way to purring notes. This call is made with the neck extended and sometimes accompanied by wing flapping, and becomes more vigorous when larger numbers of birds are present.[19]
Another common social behaviour is "false mounting", in which one bird stands on top of another and appears to mount it, but they do not copulate. This behaviour has been noted between both mated pairs and unmated birds, and even between members of the same sex and in reversed mountings, where females mount males. Because of this, the behaviour is thought to be social and not related to the pair bond.[21] Dominant birds may signal to subordinates by opening their bills slightly and erecting their crests, but the species is not very aggressive in general towards others of its species. Birds in groups also engage in social allopreening when in groups. One bird presents its face of back of the head to the other to be preened.[19]
This species normally feeds alone or in pairs, but also feeds in large flocks sometimes. It is a generalist, although amphibians and fish form the larger part of its diet. The diet also includes shrimp, insects, and rodents. The type of food they take seems to vary by location, with clawed frogs and tadpoles being important parts of the diet in East and Southern Africa and small fish being almost the only prey taken in Mali. Because it is willing to take a wide range of food items and also take very small prey, it is not resource-limited and only feeds for part of the day.[10]
The usual method of hunting is to walk in shallow water looking for prey. Prey is located differently depending on circumstances; if the water is clear, it may hunt by sight, but if the water is very muddy, it probes its open bill into water or mud and shuts it.[19] It may shuffle one foot at a time on the bottom or suddenly open its wings to flush prey out of hiding.[18][19] Prey caught in mud is shaken before swallowing to clean it, or if available, taken to clearer water to do so. The species also feeds while in flight. A bird flies slowly low over the water with legs dangling and head looking down, then dipping feet down and hovering momentarily when prey is sighted. The prey is then snatched with the bill and swallowed in flight. This method of hunting can be very successful, with one birds catching prey on 27 of 33 attempts during one 45-minute session.[19] It is also opportunistic, and feeds on swarming termites when they conduct their nuptial flights, snatching as many as 47 alates (flying termites) in five minutes.[22]
This species has been recorded foraging for insects flushed by grazing cattle and buffalo,[10][23] in a manner similar cattle egrets, and has been observed fishing off the backs of hippopotamuses.[23] It has also been recorded feeding in association with banded mongooses; when a band of mongooses began hunting frogs in dried mud at the side of a pool of water a pair of hamerkops attended the feeding group, catching frogs that escaped the mongooses.[24]
The strangest aspect of hamerkop behaviour is the huge nest, sometimes more than 1.5 m (4 ft 11 in) across, and strong enough to support a man's weight. When possible, it is built in the fork of a tree, often over water, but if necessary, it is built on a bank, a cliff, a human-built wall or dam, or on the ground. A pair starts by making a platform of sticks held together with mud, then builds walls and a domed roof. A mud-plastered entrance 13–18 cm (5.1–7.1 in) wide in the bottom leads through a tunnel up to 60 cm (24 in) long to a nesting chamber big enough for the parents and young.[18] Nests have been recorded to take between 10 and 14 weeks to build, and one researcher estimated that they would require around 8,000 sticks or bunches of grass to complete. Nesting material may still be added by the pair after the nest has been completed and eggs have been laid. Much of the nesting material added after completion is not sticks, but an odd collection of random items including bones, hide, and human waste.[19]
Pairs of hamerkop are compulsive nest builders, constructing three to five nests per year whether they are breeding or not.[25] Both members of the pair build the nest, and the building of nests may have a function in creating or maintaining the pair bond between them.[26] Barn owls and eagle owls may force them out and take over the nests, but when the owls leave, the pair may reuse the nest.[10] Owls may also use abandoned nests,[27] as may snakes, small mammals such as genets, and various birds, and weaver birds, starlings, and pigeons may attach their nests to the outside.[18] A few reports exist of hamerkops nesting close together, including in Uganda, where 639 nests were seen in an area of 8 km2 (3.1 sq mi); even if each pair had made seven nests, this would mean 80 pairs were nesting in that area. The species is not treated as colonial, as it does not habitually nest close together, but is not thought to be highly territorial, either.[28] Even where pairs have home ranges that are more spread out those home ranges overlap and are the boundaries are poorly defined.[25]
Breeding happens year-round in East Africa, and in the rest of its range, it peaks at different times, with a slight bias towards the dry season. Pairs engage in a breeding display, then copulate on the nest or on the ground nearby. The clutch consists of three to seven eggs which start chalky white, but soon become stained.[10] The eggs measure 44.5 mm × 33.9 mm (1.75 in × 1.33 in) on average, and weight around 27.8 g (0.98 oz), but considerable variation is seen. Egg size varies by season, by the overall size of the clutch, and from bird to bird.[25] Both sexes incubate the eggs, but the female seems to do the most of the work. Incubation takes around 30 days from the first egg being laid to hatching, eggs are laid with intervals of one to three days, and they hatch asynchronously.[10]
Both parents feed the young, often leaving them alone for long times. This habit, which is unusual for wading birds, may be made possible because of the thick nest walls. The young hatch covered with grey down. By 17 days after hatching, their head and crest plumage is developed, and in a month, their body plumage. They first leave the nest around 44 to 50 days after hatching, but continue to use the nest for roosting at night until they are two months old.[18]
Many legends exist about the hamerkop. In some regions, people state that other birds help it build its nest.[18] The ǀXam informants of Wilhelm Bleek said that when a hamerkop flew and called over their camp, they knew that someone close to them had died.[29]
It is known in some cultures as the lightning bird, and the Kalahari Bushmen believe or believed that being hit by lightning resulted from trying to rob a hamerkop's nest. They also believe that the inimical god Khauna would not like anyone to kill a hamerkop.[30] According to an old Malagasy belief, anyone who destroys its nest will get leprosy, and a Malagasy poem calls it an "evil bird".[31] Such beliefs have given the bird some protection.[32] A south African name Njaka meaning "rain doctor" is derived from its habit of calling loudly prior to rain.[33]
Scopus, a database of abstracts and citations for scholarly journal articles, received its name in honour of this bird,[34] as did the journal of the East African Natural History Society, Scopus.[35]
The hamerkop (Scopus umbretta) is a medium-sized wading bird. It is the only living species in the genus Scopus and the family Scopidae. The species and family was long thought to sit with the Ciconiiformes but is now placed with the Pelecaniformes, and its closest relatives are thought to be the pelicans and the shoebill. The shape of its head with a long bill and crest at the back is reminiscent of a hammer, which has given this species its name after the Afrikaans word for hammerhead. It is a medium-sized waterbird with brown plumage. It is found in Africa, Madagascar and Arabia, living in a wide variety of wetlands, including estuaries, lakesides, fish ponds, riverbanks, and rocky coasts. The hamerkop is a sedentary bird that often shows local movements.
The hamerkop takes a wide range of prey, mostly fish and amphibians, but shrimps, insects and rodents are taken too. Prey is usually hunted in shallow water, either by sight or touch, but the species is adaptable and will take any prey it can. The species is renowned for its enormous nests, several of which are built during the breeding season. Unusually for a wading bird the nest has an internal nesting chamber where the eggs are laid. Both parents incubate the eggs, and raise the chicks.
The species is not globally threatened and is locally abundant in Africa and Madagascar, and the International Union for Conservation of Nature (IUCN) has assessed it as being of least concern.
La martelbirdo (Scopus umbretta) estas mezgranda birdo (56 cm) kaj la nura specio de la familio Skopedoj, kiu enhavas nur tiun ununuran genron kaj specion. Plej ofte oni metas la familion de skopedoj en la ordo cikonioformaj, sed iuj opinias ke ĝi plej bone estu en la ordo pelikanoformaj.
Tiu birdo havas harecan kreston kiu kutime falas malantaŭen de ties kapo kaj kiu, kune kun ties kurva beko, ŝajnigas ĝin kvazaŭ martelo kaj pro tio la nomo. La plumaro estas entere bruna. Ĝi rilatas al ardeoj, sed oni ordigas ĝin en aparta familio pro ties apartaj kaj ununuraj ecoj.
Ĝi vivas en Afriko sude de Saharo; ankaŭ en insulo Madagaskaro kai sudokcidenta pinto de duoninsulo Saŭdarabio, t.e., en Jemeno. Ĉiam en akva vivmedio, ekzemple en rizkampoj, kie estas videblaj ĉu unuope ĉu duope.
La manĝo kiel en aliaj longkruraj vadbirdoj konsistas el fiŝoj, ranoj, ronĝuloj kaj similaj bestetoj.
Ili konstruas grandan stakoforman neston el stangetoj (ĉirkaŭ 2 m) inter branĉoj, kie la ino demetas el 3 ĝis 6 ovojn. La neston oni uzas unu jaron post la alia. La voĉo estas brua alvoko.
La martelbirdo (Scopus umbretta) estas mezgranda birdo (56 cm) kaj la nura specio de la familio Skopedoj, kiu enhavas nur tiun ununuran genron kaj specion. Plej ofte oni metas la familion de skopedoj en la ordo cikonioformaj, sed iuj opinias ke ĝi plej bone estu en la ordo pelikanoformaj.
Tiu birdo havas harecan kreston kiu kutime falas malantaŭen de ties kapo kaj kiu, kune kun ties kurva beko, ŝajnigas ĝin kvazaŭ martelo kaj pro tio la nomo. La plumaro estas entere bruna. Ĝi rilatas al ardeoj, sed oni ordigas ĝin en aparta familio pro ties apartaj kaj ununuraj ecoj.
Ĝi vivas en Afriko sude de Saharo; ankaŭ en insulo Madagaskaro kai sudokcidenta pinto de duoninsulo Saŭdarabio, t.e., en Jemeno. Ĉiam en akva vivmedio, ekzemple en rizkampoj, kie estas videblaj ĉu unuope ĉu duope.
La manĝo kiel en aliaj longkruraj vadbirdoj konsistas el fiŝoj, ranoj, ronĝuloj kaj similaj bestetoj.
Ili konstruas grandan stakoforman neston el stangetoj (ĉirkaŭ 2 m) inter branĉoj, kie la ino demetas el 3 ĝis 6 ovojn. La neston oni uzas unu jaron post la alia. La voĉo estas brua alvoko.
El avemartillo[2] (Scopus umbretta) es una especie de ave pelecaniforme de la familia Scopidae.[3][4] Habita los ríos y humedales del África subsahariana y Yemen. Mide hasta 55 cm de largo y pesa hasta 470 gramos. Se caracteriza por hacer el nido más grande de todas las aves. Lo construye con una cavidad interior haciendo una gran masa de ramas, a la que va añadiendo material durante todo el año.
Debe su nombre a la forma de su cabeza, con un pico relativamente largo y una prominente cresta detrás de la cabeza. Esta ave posee una serie de características que la hacen difícil de clasificar. Su pico acaba en un gancho, propio de Pelecaniformes, pero es largo, como el de Ciconiiformes. Sin embargo, el cuello y las patas son cortos para lo normal en este orden, y tiene los dedos palmeados.
El plumaje es de color marrón. Tiene una cola corta y unas alas redondeadas y grandes en relación a su cuerpo.
Esta ave es sedentaria y ocupa un territorio definido, aunque algunas parejas pueden desplazarse si se ha sufrido una alteración en su hábitat. Ocupa muchos hábitats, como la sabana, bosques, selvas, charcas, estuarios y riberas. Normalmente viven cerca del agua.
En cuanto a alimentación se alimenta principalmente de ranas, sobre todo de las del género Xenopus, pero también de salamandras, renacuajos, peces e invertebrados. Cazan en solitario o en pareja, merodeando por aguas someras. Cuando caza, puede hacerlo quieta o desplazándose lentamente. Utiliza sus patas a modo de rastrillo y nivelan las alas para sorprender a sus presas.
Suele realizar actividades en grupo. Cuando está sola es silenciosa, pero si se encuentra con otros de su especie emite una gran variedad de graznidos y gritos.
El avemartillo cría durante todo el año. Construye su nido normalmente entre ramas de árbol junto a un río, pero también en riscos, muros o una repisa. Normalmente anida en solitario, aunque puede haber varios nidos en una zona. La pareja puede tardar hasta 6 semanas en construir el nido. Se caracteriza por construir los nidos de mayor tamaño entre las especies de aves conocidas, a veces con 2 metros de diámetro y 50 kilogramos de peso. Consiste en una estructura abovedada con una cámara hueca que comunica al exterior a través de un túnel de hasta 60 centímetros de longitud.
Normalmente, cerca del nido, se efectúan ceremonias en las que varios ejemplares emiten fuertes sonidos, describen círculos, alzan las crestas y aletean. Otra ceremonia es la de la falsa cópula, en la que un miembro de la pareja se sube al dorso de su pareja sin copular.
La verdadera cópula se efectúa una vez completado el nido, muchas veces sobre él. Una vez puestos los huevos (que suelen ser de 3 a 7 y blancos), los dos padres los incuban durante un mes. Las crías, al nacer, están cubiertas de un plumón gris, pero pronto les crecen las plumas. Las plumas de la cabeza y la cresta se desarrollan a los 17 días, y las del cuerpo al mes de edad. Los dos progenitores dan de comer a las crías, pero pueden dejarlas desatendidas largos períodos, dada la seguridad del nido. Las crías permanecen con sus padres durante 50 días.
Se reconocen dos subespecies de avemartillo:[3]
En África se considera a estos seres aves de mal agüero. Otros mitos que han surgido en relación a estas aves argumentan que las aves martillo reciben ayuda en la construcción de sus nidos. Esto no es verdad, pero cuando las aves abandonan el nido este lo ocupan ginetas, palomas y reptiles.
El avemartillo (Scopus umbretta) es una especie de ave pelecaniforme de la familia Scopidae. Habita los ríos y humedales del África subsahariana y Yemen. Mide hasta 55 cm de largo y pesa hasta 470 gramos. Se caracteriza por hacer el nido más grande de todas las aves. Lo construye con una cavidad interior haciendo una gran masa de ramas, a la que va añadiendo material durante todo el año.
Scopus umbretta Scopus generoko animalia da. Hegaztien barruko Scopidae familian sailkatua dago.
Vasarapäähaikara (Scopus umbretta), aiemmalta nimeltään varjohaikara, on laajalle levinnyt afrikkalainen kosteikkolintu. Se on sukunsa (Scopus) ja heimonsa (Scopidae) ainoa laji. Perinteisesti vasarapäähaikara luetaan haikaralintuihin (Ciconiiformes), mutta nykyään se luokitellaan kuitenkin pelikaanilintujen (Pelecaniformes) lahkoon.
Vasarapäähaikaran pituus on noin 56 cm ja paino 470 g. Sen pää on erikoisen muotoinen johtuen pitkähköstä tukevasta nokasta ja niskassa sojottavasta töyhdöstä. Sen höyhenpuku on tasaisen ruskea ja koivet sekä nokka mustat. Pyrstö on lyhyt, mutta siivet ovat leveät ja lintu on erinomainen liitolentäjä. Kaarrellessaan se ojentaa kaulansa suoraksi kuten esimerkiksi kattohaikara, mutta lentäessään se vetää kaulansa sisään kuten harmaahaikara.
Vasarapäähaikarat elävät Saharan eteläpuolisessa Afrikassa, Madagaskarilla ja Arabian niemimaan lounaisrannikolla. Niiden esiintymisalueen pinta-ala on 10 miljoonaa neliökilometriä ja maailman populaatio on suuruudeltaan 170 000–1 100 000 yksilöä.
Vasarapäähaikaran elinympäristöä ovat kaikenlaiset kosteikot, mukaan lukien riisipellot, teko- ja kastelualtaat, joet ja suot, sekä savanneilla että metsäseuduilla.
Vasarapäähaikarat rakentavat huomattavan suuren risupesän puun latvaan, kallion laelle, joenpenkalle tai mutavallin päälle. Pesän halkaisija voi olla 1,5 metriä ja se koostuu tuhansista oksista, jotka emot muuraavat yhteen mudalla. Risukasan päälle rakennetaan mudasta seinät ja katto, ja itse pesämaljaan pääsee mudasta rakennetusta tunnelista, joka on 13–18 cm leveä ja jopa 60 cm pitkä. Pari voi rakentaa useita pesiä, jopa viisi, joista vain yhden ne ottavat käyttöön. Seuraavana vuonna ne rakentavat uudet pesät. Monet lintulajit käyttävät myöhemmin vasarapäähaikaran pesiä. Naaras munii 3–7 valkoista munaa, jotka pian tummuvat mudan värisiksi. Molemmat puolisot hautovat yhteensä 28–30 päivää ja poikaset jättävät pesän 44–50 päivän ikäisinä. Jonkin aikaa pesästä lähdön jälkeen ne käyvät siellä vielä yöpymässä.
Vasarapäähaikaran ruokavalio koostuu pääosin sammakkoeläimistä. Muita saaliseläimiä ovat kalat, hyönteiset, katkaravut ja pikkujyrsijät.
Lounais-Afrikan paikalliset asukkaat uskovat vasarapäähaikaralla olevan maagisia voimia. Linnun uskotaan kykenevän ennustamaan kuoleman näkemällä tuomitun henkilön kuvan vedenkalvolta tai putoavan tähden, pahan enteen, taivaalla hänen kotinsa yllä. Haikara lentää uhrin asumuksen yli raakkuen pitkällä valittavalla äänellä varoittaakseen kohtalosta.Lähteet
Vasarapäähaikara (Scopus umbretta), aiemmalta nimeltään varjohaikara, on laajalle levinnyt afrikkalainen kosteikkolintu. Se on sukunsa (Scopus) ja heimonsa (Scopidae) ainoa laji. Perinteisesti vasarapäähaikara luetaan haikaralintuihin (Ciconiiformes), mutta nykyään se luokitellaan kuitenkin pelikaanilintujen (Pelecaniformes) lahkoon.
Scopus umbretta
L'Ombrette africaine (Scopus umbretta), ou Ombrette du Sénégal, est une espèce d'oiseaux d'Afrique. C'est la seule espèce du genre Scopus et de la famille des Scopidae.
Anatomiquement, l'Ombrette se classe entre les hérons et les cigognes mais ses affinités sont obscures.
D'après la classification de référence (version 5.2, 2015) du Congrès ornithologique international, cette espèce est constituée des deux sous-espèces suivantes :
C'est un échassier de taille moyenne (50 à 56 cm). Son plumage est brun lustré, légèrement plus pâle sur le menton et la gorge. Cet oiseau possède des pattes et un cou assez court pour un échassier[1]. Sa tête est ornée d'une curieuse huppe pointant vers l'arrière en prolongement de la ligne du bec. Sa taille importante donne à la tête un profil d'enclume caractéristique[2]. Le bec est noir, assez fort et courbé, profond mais étroit (vu de face, il paraît fin), avec des mandibules sur la moitié terminale. Les tibias sont nus sur leur moitié supérieure. Les tarses et les doigts sont noirs, les iris brun sombre.
En vol, la silhouette caractéristique de la tête, les ailes larges et les pattes ne dépassant pas la queue courte permettent une identification aisée. Les battements d'ailes sont énergiques, le vol élastique rappelant celui d'un rapace nocturne. L'Ombrette plane volontiers.
Le mâle est légèrement plus grand que la femelle, les immatures sont similaires aux adultes[3].
L'Ombrette est silencieuse quand elle est seule mais bruyante lorsque plusieurs individus se rencontrent[4]. Le cri le plus fréquent, émis aussi bien en vol que posé, est une sorte de "wek wek wek wek..." nasal, sonore, répété de nombreuses fois et souvent repris, tour à tour, par les différents oiseaux en présence[3].
L'Ombrette vit en Afrique sub-saharienne, dans les régions boisées et les zones humides[5],[2],[1],[4].
À Madagascar, elle est commune sur les hauts plateaux et sur la côte ouest, beaucoup moins commune sur la côte est et rare au sud (Betioky, Toliara)[3].
L'Ombrette fréquente de nombreux types de zones humides du niveau de la mer jusqu'à 1 700 m d'altitude. Elle se nourrit dans les canaux d'irrigation des rizières, sur les bords des rivières claires, peu profondes au cours lent, dans les lacs, même forestiers, dans les mares et les trous d'eau temporaires[3].
L'Ombrette s'observe généralement seule ou en couple, plus rarement en petits groupes de trois ou quatre individus. Son activité est strictement diurne mais elle s'intensifie à l'approche de la tombée de la nuit. Cet oiseau passe les heures chaudes de la journée perché sur un arbre, au bord d'un lac ou d'une rivière. Il pêche à l'affût ou en marchant lentement dans l'eau peu profonde et capture ses proies en projetant son bec vers l'avant. Celles-ci sont souvent déposées sur la terre ferme avant d'être mangées. Cette espèce peut également fouiller la boue à la recherche d'invertébrés.
Contrairement à tous les autres échassiers, l'Ombrette construit un très grand nid fermé constitué de branches et d'autres matériaux hétéroclites avec une petite entrée circulaire[3].
À Madagascar, l'Ombrette possède une "mauvaise réputation" qui dicte aux villageois le respect de sa vie et de son nid[3].
Scopus umbretta
L'Ombrette africaine (Scopus umbretta), ou Ombrette du Sénégal, est une espèce d'oiseaux d'Afrique. C'est la seule espèce du genre Scopus et de la famille des Scopidae.
Scopus umbretta, coñecido na literatura internacional con nomes equivalentes a cabeza de martelo, ave martelo ou umbreta, é unha especie de ave pernalta de tamaño medio duns 56 cm de lonxitude e un peso de 470 g. A forma da súa cabeza co seu longo peteiro e crista na parte posterior lembra á dun martelo. Vive desde África, incluída Madagascar, a Arabia, en zonas húmidas como estuarios, beiras de lagos, lagoas, ribeiras de ríos e, en Tanzania, costas rochosas. É unha ave sedentaria que a miúdo realiza movementos locais, pero non grandes migracións. Non está ameazada e é localmente abondosa en África e Madagascar.[2]
Esta especie clasifícase xeralmente dentro da orde Ciconiiformes, pero podería ser máis próxima aos Pelecaniformes.[3] Clasifícase como única especie do xénero Scopus e da familia Scopidae debido ás súas singulares características.[2]
Hai dúas subespecies, Scopus umbretta umbretta e Scopus umbreta minor.[2]
A súa plumaxe é de cor marrón pardacenta con iridescencias púrpuras nas costas (a subespecie S. u. minor é máis escura).[2] O peteiro é longo, plano e lixeiramente curvado.[2] O pescozo e patas son máis curtas do que é habitual noutras aves ciconiformes. Ten os pés parcialmente palmados, aínda que non se sabe a razón (non fai unha vida moi natatoria).[4] A deda media é pectinada (como un peite) igual que a das garzas.[2] A súa cola é curta e as súas ás son grandes, amplas, e de puntas arredondadas. Pode planar ben, e cando voa planando estarrica o pescozo cara adiante como as cegoñas ou ibis, pero durante o voo batente dobra o pescozo para atrás de modo parecido ao que fan as garzas.[4]
As súas vocalizacións consisten en grallar e producir unha chamada renxente que emite durante o voo. Non obstante, son principalmente silenciosas agás cando van en grupos.[4]
Vive en África ao sur do Sahara, en Madagascar e na zona costeira suroeste da peninsula Arábiga en todas as zonas húmidas, incluíndo terras irrigadas como os campos de arroz, e tamén en sabanas e bosques. A maioría son sedentarias nos seus territorios, pero algunhas migran a hábitats que son adecuados só na estación húmida. Sempre que se forman novos corpos e auga, como encoros ou canais, estas aves colonízanas rapidamente.[4]
S. umbretta ten un comportamento diferente ao doutras aves. Unha característica pouco corrente é que se poden xuntar ata dez destas aves nas "cerimonias" nas cales corren en círculos unhas aredor doutras, chiando ruidosamente, erguendo as cristas, e movendo as ás. Outro comportamento é a "falsa monta", na cal un individuo permanece sobre outro e parece montalo, pero non teñen que ser unha parella e non copulan.[2][4]
O aspecto máis estraño do comportamento desta ave é o seu enorme niño, ás veces de máis de 1,5 m de diámetro, e formado por uns 10.000 pauciños, que é forte dabondo para soportar o peso dun home. A ave decora a parte exterior con calquera obxecto brillante que atope. Cando lle é posible, constrúe o niño onde se esgallan as pólas das árbores, que a miúdo colgan sobre a auga, pero se for necesario constrúeno nas ribeiras de ríos, grandes penedos, paredes construídas polo ser humano ou presas, ou sobre o chan. Unha parella empeza facendo uha plataforma de paus unidos con lama, despois constrúe as paredes e un tellado en cúpula. Ten unha entrada feita de barro de 13 a 18 cm de ancho no fondo que dá paso a un túnel de ata 60 cm de longo, que acaba nunha cámara para aniñar grande dabondo para albergar aos proxenitores e ás crías.[4]
Estas aves son construtoras compulsivas de niños, e fan de tres a cinco niños por ano tanto se están reproducíndose coma se non. Outras aves como as curuxas e bufos poden forzalos a saír e apodéranse dos niños, pero cando estes marchan, as S. umbretta poden reutilizar os niños.[2] As serpes, pequenos mamíferos como as xenetas, e varias aves poden vivir nestes niños abandonados; os paxaros ploceidos Ploceus velatus e os estúrnidos Lamprotornis hildebrandti, e pombos poden acaroar os seus niños á parte exterior.[4]
Cando finalizan un niño, a parella fai unha exhibición similar á das cerimonias en grupo e apareamentos, xeralmente na parte superior do niño. A posta consta de tres a sete ovos, que empezan sendo brancos mais axiña se tornan manchados. Ambos os sexos incuban durante de 28 a 30 días. Ambos os dous alimentan as crías, a miúdo deixándoas soas durante longos períodos de tempo; este hábito pouco común en aves pernaltas é posible polas grosas paredes do seu niño. As crías eclosionan cubertas de penuxe gris. Uns 17 días despois de eclosionaren, desenvólveselles a plumaxe da cabeza e crista, e nun mes, a plumaxe corporal. Abandonan o niño aos 44 a 50 días pero permanecen subidos a el pola noite ata uns dous meses despois da eclosión.[4]
Estas aves aliméntanse durante o día, a miúdo descansando a mediodía pousados. Normalmente aliméntase sós ou en parellas. O alimento é o típico das aves pernaltas, e o principal son anfibios. Tamén comen peixes, crustáceos, insectos e roedores. Andan por augas pouco profundas procurando as súas presas, arrastrado un só pé cada vez sobre o fondo ou abrindo de repente as ás para espantar as presas de onde se agochan.[4]
Hai moitas lendas sobre estas aves. Nalgunhas rexións, a xente afirma que outras especies de aves lles axudan a construír os niños.[4] Os informantes de lingua xam de Wilhelm Bleek afirmaron que cando voaba para visitar o seu campamento, sabían que alguén próximo a eles morrera.[5]
Nalgunhas culturas coñécese co nome de paxaro do raio, e os bosquimáns do Kalahari cren ou crían que se intentabas roubar un niño desta ave eras despois alcanzado por un lóstrego. Tamén cren que ao deus hostil Khauna non lle agradaba que alguén matase a unha destas aves.[6] Segundo unha antiga crenza malgache, aquel que destrúa os seus niños terá despois a lepra, e un poema malgache chámaa "ave funesta".[7] Esas crenzas déronlle a esta ave certa protección.[8]
A base de datos Scopus, de resumos e citas de artigos de revistas eruditas, recibiu ese nome en honor desta ave, xa que é coñecida polas súas habilidades superiores de navegación.[9]
Scopus umbretta, coñecido na literatura internacional con nomes equivalentes a cabeza de martelo, ave martelo ou umbreta, é unha especie de ave pernalta de tamaño medio duns 56 cm de lonxitude e un peso de 470 g. A forma da súa cabeza co seu longo peteiro e crista na parte posterior lembra á dun martelo. Vive desde África, incluída Madagascar, a Arabia, en zonas húmidas como estuarios, beiras de lagos, lagoas, ribeiras de ríos e, en Tanzania, costas rochosas. É unha ave sedentaria que a miúdo realiza movementos locais, pero non grandes migracións. Non está ameazada e é localmente abondosa en África e Madagascar.
Čekićarke (lat. Scopidae), porodica ptica podreda Čekićarke batoglavke (Scopi). Jedini joj je predstavnik Scopus umbretta [1] ili batoglava čaplja.
To je relativno velika ptica do 56 cm iz reda rodarica. Kako srodnički odnosi ove s drugim pticama iz reda nisu još dovoljno razjašnjeni, izdvojena je u zasebni rod i porodicu. Naziv je dobila po neobičnom obliku glave: ima izdužen kljun i prema straga izduženu pernatu "haubu".
Živi u vlažnim podsaharskim područjima, na Madagaskaru i zapadu Jemena i Saudijske Arabije.
IUCN procjenjuje brojnost ove vrste na 170.000 do 1,1 milijun jedinki, i ne smatra ju se ugroženom[2].
Klasifikacija batoglave čaplje je još uvijek zagonetna. Kljun mu ima daleku sličnost s kljunom rode cipelašice (Balaeniceps rex). Polazeći od morfološke analize, može ih se svrstati blizu čaplji (Ardea) i plamenaca (Phoenicopteriformes), dok najnovije DNK analize daju novu opciju. Prema toj analizi, ova vrsta bila bi sestrinska vrsta velikog taksona kojeg čine pelikanke (Pelecaniformes) (s izuzetkom tropskih ptica) i roda cipelašica[3]. Ovo dovodi u pitanje njihovo svrstavanje u red rodarica, no znanstvena zajednica još nije zauzela jedinstveni stav prema ovoj mogućnosti.
Postoje najmanje dvije podvrste. Scopus umbretta umbretta nastanjuje središnju, istočnu i južnu Afriku, kao i Madagaskar i zapadni dio Arabije. U zapadnoj Africi živi podvrsta Scopus umbretta minor. Nešto je manja ptica i ima uočljivo tamnije perje. Neki autori populaciju koja živi na Madagaskaru također smatraju zasebnom podvrstom s latinskim imenom Scopus umbretta bannermani.
Čekićarke (lat. Scopidae), porodica ptica podreda Čekićarke batoglavke (Scopi). Jedini joj je predstavnik Scopus umbretta ili batoglava čaplja.
To je relativno velika ptica do 56 cm iz reda rodarica. Kako srodnički odnosi ove s drugim pticama iz reda nisu još dovoljno razjašnjeni, izdvojena je u zasebni rod i porodicu. Naziv je dobila po neobičnom obliku glave: ima izdužen kljun i prema straga izduženu pernatu "haubu".
Živi u vlažnim podsaharskim područjima, na Madagaskaru i zapadu Jemena i Saudijske Arabije.
IUCN procjenjuje brojnost ove vrste na 170.000 do 1,1 milijun jedinki, i ne smatra ju se ugroženom.
L'umbretta (Scopus umbretta Gmelin, 1789), è un uccello trampoliere di medie dimensioni, ed unica specie vivente nel genere Scopus e della famiglia Scopidae.[2] Originariamente si pensava che questo uccello fosse imparentato con i Ciconiiformes, ma successivi studi hanno dimostrato trattarsi di un Pelecaniformes, e si pensa che i suoi parenti più stretti siano pellicani e il becco a scarpa. La forma della testa con il lungo becco e la cresta di piume sulla nuca ricorda vagamente un martello, che da all'animale il suo nome inglese hamerkop, una parola afrikaans per "testa di martello". L'umbretta è un uccello acquatico di taglia media dal piumaggio marrone. Si trova in Africa, Madagascar e Arabia, e abita un'ampia varietà di zone umide, inclusi estuari, rive dei laghi, stagni da pesca, sponde dei fiumi e coste rocciose. L'umbretta è un uccello stanziale che spesso compie movimenti locali.
L'umbretta si nutre di una vasta gamma di prede, principalmente pesci e anfibi, sebbene integri nella sua dieta anche gamberetti, insetti e roditori, solitamente cacciati in acque poco profonde. La specie è rinomata per i suoi enormi nidi, molti dei quali vengono costruiti durante la stagione riproduttiva. Insolitamente per un uccello trampoliere il nido ha una camera di nidificazione interna dove vengono deposte le uova. Entrambi i genitori covano le uova e allevano i pulcini.
La specie non è minacciata a livello globale ed è localmente abbondante in Africa e in Madagascar, e l'Unione Internazionale per la Conservazione della Natura (IUCN) l'ha valutata come a Rischio minimo.
L'umbretta è un uccello acquatico di medie dimensioni, alto all'incirca 56 centimetri (22 pollici), per un peso di 470 grammi (17 once), sebbene la sottospecie S. u. minor sia più piccola. Il piumaggio è marrone-grigio con iridescenze violacee sul dorso; S. u. minor ha un piumaggio più scuro. La coda è relativamente corta e le penne presentano un motivo a barre più scure lungo tutta la loro lunghezza. I sessi sono molto simili tra di loro e i giovani assomigliavano agli adulti.[3] Il becco è lungo da 80 a 85 millimetri (3,1-3,3 pollici) e leggermente uncinato all'estremità, simile a quello del ben più grande becco a scarpa, ed è abbastanza compresso e sottile, in particolare nella metà inferiore della mandibola. Il becco è marrone nei giovani, divenendo sempre più scuro fino a diventare nero quando l'uccello si impenna.[3]
Il collo e le zampe sono proporzionalmente più corti di quelli di altri Pelecaniformes dall'aspetto simile. Le zampe sono lunghe e nere. I piedi sono solo parzialmente palmati.[4] Il dito medio è a pettine (pettinato) come quello degli aironi.[3] La sua coda è corta, mentre le sue ali sono grandi, larghe e con la punta arrotondata; ciò lo rende un buon planatore, sebbene spicchi il volo ancora meno dei becco a scarpa o di alcune cicogne.[3] Quando è in volo, l'umbretta allunga il collo in avanti, come una cicogna o un ibis, mentre quando sbatte le ali ritira il collo sul dorso, come gli aironi.[4] Quando è a terra si muove a scatti veloci, ondeggiando la testa ed il collo ad ogni passo. Talvolta, mantiene le ali aperte durante la corsa per una maggiore stabilità.[5]
Questi uccelli sono attivi principalmente durante il giorno, spesso riposando al mezzogiorno, il periodo più durante il caldo della giornata. Talvolta, sono attivi anche durante le ore crepuscolari, essendo attivi anche al tramonto, sebbene non siano uccelli notturni.[3]
Le umbrette sono perlopiù silenziose quando non sono in gruppo, divenendo molto più "vocali" quando sono in coppia o in gruppo. L'unico richiamo che emettono quando sono sole, viene emesso in volo, ed è uno stridulo "nyip" o "kek". In gruppo, le vocalizzazioni includono una serie di richiami tra cui risate e scricchiolii nasali.[3] Un richiamo altamente sociale, è uno stridulo "yip-purr", che viene emesso solamente quando l'uccello si riunisce in numerosi gruppi. Quando più esemplari si radunano in uno stormo, i vari individui iniziano il richiamo con una serie di "yip", lasciando alla fine posto ad un verso simile alle fusa di un gatto. Questo richiamo viene effettuato con il collo esteso e talvolta accompagnato da un battito d'ali, diventando sempre più vigoroso quando è presente un numero maggiore di uccelli.[5]
Un altro comportamento sociale molto comune è la "falsa monta", in cui un uccello sta sopra un altro in una posa simile all'atto dell'accoppiamento. Questo specifico comportamento è stato osservato sia tra le coppie che tra gli uccelli senza partner, oltre che tra esemplari dello stesso sesso. Sono state osservate anche monte invertite, in cui è la femmina a montare il maschio. Per questo motivo, si ritiene che questo comportamento abbia uno scopo sociale e non correlato al legame di coppia.[6] Sebbene non siano uccelli particolarmente aggressivi con i membri della propria specie, gli esemplari dominanti mostrano la loro supremazia aprendo leggermente il becco ed alzando la cresta di piume per intimidire i rivali. Quando sono in gruppo, inoltre, questi uccelli praticano la toelettatura sociale, lisciando e pulendo le piume di esemplari non correlati o che non fanno parte della coppia.[5]
Questa specie, normalmente, si nutre da sola o in coppia, anche se talvolta può riunirsi in grandi stormi per nutrirsi quando il cibo è abbondante. Sono uccelli generalisti, sebbene anfibi e pesci costituiscano la maggior parte della sua dieta. La loro dieta include anche gamberetti, insetti e piccoli roditori. La loro dieta sembra variare molto in base al luogo: la dieta degli esemplari presenti nell'Africa orientale e meridionale è costituita principalmente da rane artigliate e da girini, mentre gli esemplari del Mali si nutrono quasi esclusivamente di piccoli pesci. La sua dieta generalizzata e la sua predilezione per piccole prede, ha permesso a questo uccello di espandersi anche in territori dove il cibo è limitato. Le umbrette si nutrono solo per una parte della giornata.[3]
Normalmente, questi uccelli cacciano attraversando lentamente le acque poco profonde con le loro lunghe zampe. Le prede vengono individuate in modo diverso a seconda delle circostanze ambientali; se l'acqua è limpida, l'animale individuerà le sue prede con la vista, mentre se l'acqua è più fangosa e torbida, farà affidamento sul suo becco sensibile, sondando l'acqua a becco aperto e chiudendolo di scatto non appena qualcosa vi si avvicina.[5] Per spaventare le prede fuori dai loro nascondigli, spesso sbatte le lunghe zampe sul fondale o apre improvvisamente le ali.[4][5] Le prede catturate nel fango vengono sbattute prima di essere ingerite per pulirle o, se possibile, portate in acqua più pulita per sciacquarle. L'umbretta è anche in grado di nutrirsi in volo, volando lentamente appena sopra l'acqua con le zampe a penzoloni e la testa rivolta verso il basso, quindi abbassa le zampe e si libra momentaneamente quando viene avvistata la preda. La preda viene quindi afferrata con il becco e inghiottita in volo. Questo metodo di cattura sembra essere molto fruttuoso, catturando la preda 27 tentativi su 33, durante una sessione di 45 minuti.[5] Alcuni esemplari sono stati osservati nutrirsi anche di sciami di termiti quando queste conducono i loro voli nuziali, afferrando fino a 47 alate (termiti volanti) in cinque minuti.[7]
Questa specie è anche in grado di sfruttare la presenza di altri animali a suo vantaggio. Alcuni esemplari sono stati osservati mentre catturava gli insetti che seguono ed infastidiscono le mandrie di bovini e bufali,[3][8] in modo simile agli aironi guardabuoi, mentre alcuni esemplari sceglievano di pescare proprio nei pressi dei branchi di ippopotami, che con i loro movimenti subacquei smuovono il fondale facendo scappare i pesci in superficie.[8] È stato anche osservato come una coppia di umbrette abbia cacciato in associazione con un gruppo di manguste striate; quando le manguste iniziarono a cacciare le rane nel fango essiccato a lato di una pozza d'acqua, la coppia di umbrette assistette il gruppo, catturando le rane che sfuggivano alle manguste.[9]
L'aspetto più strano del comportamento riproduttivo dell'umbretta è la costruzione dei loro enormi nidi, che talvolta possono essere più larghi di 1,5 metri (4 piedi e 11 pollici) e abbastanza forti da sostenere il peso di un uomo. Il nido viene solitamente costruito tra due rami di un albero che facciano da base, spesso nei pressi di corsi d'acqua, ma se necessario, il nido viene costruito anche sulle rive, su scogliere, sul terreno o su strutture artificiali come muri o una dighe. La coppia inizia creando una piattaforma di bastoni tenuti insieme dal fango, quindi ne costruisce i muri ed un tetto a cupola. Un ingresso intonacato di fango largo circa 13–18 centimetri (5,1–7,1 pollici) sul fondo conduce attraverso un tunnel lungo fino a 60 centimetri (24 pollici) ad una camera di nidificazione abbastanza grande da alloggiare i genitori e i pulcini.[4] È stato stimato che una coppia impieghi dalle 10 alle 14 settimane per terminare il proprio nido, e un ricercatore ha stimato che sarebbero necessari circa 8000 bastoncini o ciuffi d'erba per completare l'intera struttura. La coppia può anche aggiungere ulteriore materiale al nido anche se quest'ultimo è completato o se le uova sono già state deposte. Gran parte del materiale usato come aggiunta al nido dopo il suo completamento non sono bastoncini, ma una strana raccolta di oggetti casuali tra cui ossa, pelle e rifiuti umani.[5]
Le coppie di umbrette sono costruttori di nidi compulsivi, costruendo da tre a cinque nidi all'anno, indipendentemente dal fatto che si riproducano o meno.[10] Entrambi i sessi si impegnano nella costruzione del nido, pertanto si pensa che la costruzione dei nidi possa avere una funzione nel creare o mantenere saldo il legame di coppia.[11] Talvolta, gufi reali e barbagianni possono scacciare la coppia dal proprio nido ed occuparlo. Una volta che i gufi se ne vanno, la coppia reclama il nido riutilizzandolo.[3] I gufi possono anche usare nidi abbandonati, come rifugio[12], così come serpenti, piccoli mammiferi come le genette, e vari uccelli tra cui uccelli tessitori, storni e piccioni che talvolta costruiscono i loro nidi sulle pareti esterne della struttura.[4] Le umbrette nidificano raramente le une vicine alle altre, anche in Uganda, dove sono stati contati 639 nidi in un'area di 8 km 2 (3,1 miglia quadrate); anche se ogni coppia avesse costruito sette nidi, ciò significherebbe che 80 coppie stavano nidificando in quella stessa zona. La specie non è considerata gregaria, in quanto non nidifica abitualmente gli uni vicini agli altri, ma non è nemmeno considerata altamente territoriale.[13] Anche dove le coppie occupano un territorio più ampio, questi territori si sovrappongono e i confini sono mal definiti.[10]
Nell'Africa orientale l'accoppiamento avviene tutto l'anno, mentre nel resto del suo areale raggiunge il picco in momenti diversi, con una leggera inclinazione verso la stagione secca, in modo che le uova si schiudano durante la stagione delle piogge. Le coppie monogame si impegnano in un corteggiamento rituale, per poi accoppiarsi sul nido o sul terreno vicino. La covata è composta da 3 a 7 uova di colore bianco gessoso, che chiazzeranno con il tempo.[3] Le uova misurano in media 44,5 millimetri × 33,9 millimetri (1,75 × 1,33 pollici) e pesano circa 27,8 grammi (0,98 once), ma si osservano notevoli variazioni. Le dimensioni delle uova variano in base alla stagione, alle dimensioni complessive della covata e da uccello a uccello.[10] Entrambi i sessi covano le uova, sebbene le femmina sembrino passare più tempo in cova. L'incubazione dura circa 30 giorni dalla deposizione del primo uovo alla schiusa, le uova vengono deposte con intervalli da uno a tre giorni e si schiudono in modo asincrono.[3]
Entrambi i genitori si prendono cura dei cuccioli portando il cibo, spesso lasciandoli soli per lunghi periodi. Questa abitudine, insolita tra i trampolieri, potrebbe essere dovuta alla protezione fornita dal nido. I pulcini nascono con un piumino grigio, che cominceranno a perdere entro 17 giorni dalla schiusa, a seguito di cui acquisiranno il piumaggio adulto, prima sulla testa e poi sul resto del corpo, nel giro di un mese. A 44-50 giorni, i giovani lasciano il nido, continuando però ad usarlo per appollaiarsi la notte, fino a quando non hanno due mesi di vita, quando abbandoneranno completamente il nido, allontanandosi completamente dai genitori.[4]
L'umbretta abita l'Africa subsahariana, il Madagascar e l'Arabia sud-occidentale costiera. Il suo habitat consiste in zone umide, come fiumi, torrenti, pozze stagionali, estuari, bacini artificiali, paludi, mangrovie, terreni irrigati come le risaie, savane e foreste, dalle acque poco profonde dove è più facile trovare il cibo. In Tanzania, alcune popolazioni hanno iniziato a nutrirsi anche nelle coste rocciose.[3] In Arabia si può trovare negli uadi rocciosi, ricchi d'acqua e grandi alberi.[14] La maggior parte delle popolazioni sono stanziali all'interno dei loro territori, sorvegliato da coppie, ma compiono piccole migrazioni in habitat adatti solo durante la stagione delle piogge. La specie è molto tollerante nei confronti dell'uomo, spesso nutrendosi e riproducendosi nei pressi di villaggi e altri habitat creati dall'uomo.[1][3]
L'umbretta venne descritta dallo zoologo francese Mathurin Jacques Brisson, nel 1760, nel suo Ornithologia, pubblicato due anni dopo la decima edizione del Systema Naturae di Carl Linneo.[15] Il lavoro di Brisson fu successivamente incorporato da Linneo nella sua 12ª edizione del Systema Naturae. I nomi di Brisson per i generi degli uccelli descritti furono ampiamente adottati dalla comunità ornitologica nonostante non usassero il sistema binomiale di Linneo.[16] La Commissione internazionale per la nomenclatura zoologica stabilì nel 1911 che i generi di Brisson erano disponibili sotto il Codice internazionale di nomenclatura zoologica,[17][18] quindi Brisson è considerato l'autore del genere dell'umbretta. Il nome specifico umbretta fu dato all'uccello nel 1789 dal naturalista tedesco Johann Friedrich Gmelin.[19] Il nome generico, Scopus, deriva dal greco antico skia e significa "ombra".[20] Il nome specifico umbretta venne modificato dal latino e significa "terra d'ombra" o "marrone scuro".[21]
L'umbretta è sufficientemente distinto dagli altri uccelli per essere collocato in una propria famiglia, sebbene le relazioni di questa specie con altre famiglie di uccelli siano state un mistero per lungo tempo.[3] Originariamente, l'umbretta venne inclusa in Ciconiiformes, ma successive analisi hanno dimostrato che l'animale è più vicino ai Pelecaniformes.[22] Studi recenti hanno dimostrato che i suoi parenti più stretti sono pellicani e il becco a scarpa.[23]
L'umbretta è l'unico membro vivente della sua famiglia, ed è conosciuta una singola specie fossile: Scopus xenopus venne descritto dall'ornitologo Storrs Olson nel 1984, sulla base di due ossa trovate nei depositi pliocenici del Sudafrica. Scopus xenopus era leggermente più grande dell'umbretta odierna e Olson ipotizzò, in base alla forma del tarso, che la questa specie potesse essere più acquatica.[24]
Sono riconosciute 2 sottospecie:[2]
Sono state proposte due ulteriori sottospecie: S. u. bannermani del Kenya sudoccidentale, i cui esemplari sono solitamente raggruppati nella sottospecie tipo. È stato suggerito che gli esemplari presenti in Madagascar possano rappresentare una sottospecie distinta, nel qual caso verrebbero inseriti nella sottospecie S. u. tenuirostris.[25] Questa possibile sottospecie fu descritta da Austin L. Rand, nel 1936. È stato anche suggerito che gli esemplari vicino al fiume Kavangoin, Namibia, potrebbero essere una sottospecie distinta, ma non è stata fatta alcuna descrizione formale.[26]
Esistono varie leggende sull'umbretta. In alcune regioni, le persone affermano che gli altri uccelli lo aiutino a costruire il suo enorme nido.[4] Gli informatori ǀXam di Wilhelm Bleek dissero che quando un'umbretta si levo in volo lanciando richiami sopra il loro campo, capirono che qualcosa vicino a loro era morto.[27]
È noto in alcune culture come l'uccello del fulmine, e i Boscimani del Kalahari credono o credevano che essere colpiti da un fulmine fosse una punizione per aver tentato di saccheggiare il nido di un'umbretta. Credono anche che il dio malvagio Khauna protegga questi uccelli e proibisca che essi vengano uccisi.[28] Secondo un'antica credenza malgascia, chiunque distrugga il nido di un'umbretta prenderà la lebbra, mentre una poesia malgascia lo definisce un "uccello malvagio".[29] Tali credenze hanno dato all'uccello una certa protezione dalla caccia e dal saccheggio dei suoi nidi.[30]
In Kenya, questo uccello è legato alla stregoneria ed è considerato un uccello del malaugurio; cacciarli o ucciderli porta sfortuna.[31]
Scopus, un database di abstract e citazioni per articoli di riviste accademiche, ha ricevuto il suo nome in onore di questo uccello,[32] così come il giornale della Società di storia naturale dell'Africa orientale, Scopus.[33]
L'umbretta (Scopus umbretta Gmelin, 1789), è un uccello trampoliere di medie dimensioni, ed unica specie vivente nel genere Scopus e della famiglia Scopidae. Originariamente si pensava che questo uccello fosse imparentato con i Ciconiiformes, ma successivi studi hanno dimostrato trattarsi di un Pelecaniformes, e si pensa che i suoi parenti più stretti siano pellicani e il becco a scarpa. La forma della testa con il lungo becco e la cresta di piume sulla nuca ricorda vagamente un martello, che da all'animale il suo nome inglese hamerkop, una parola afrikaans per "testa di martello". L'umbretta è un uccello acquatico di taglia media dal piumaggio marrone. Si trova in Africa, Madagascar e Arabia, e abita un'ampia varietà di zone umide, inclusi estuari, rive dei laghi, stagni da pesca, sponde dei fiumi e coste rocciose. L'umbretta è un uccello stanziale che spesso compie movimenti locali.
L'umbretta si nutre di una vasta gamma di prede, principalmente pesci e anfibi, sebbene integri nella sua dieta anche gamberetti, insetti e roditori, solitamente cacciati in acque poco profonde. La specie è rinomata per i suoi enormi nidi, molti dei quali vengono costruiti durante la stagione riproduttiva. Insolitamente per un uccello trampoliere il nido ha una camera di nidificazione interna dove vengono deposte le uova. Entrambi i genitori covano le uova e allevano i pulcini.
La specie non è minacciata a livello globale ed è localmente abbondante in Africa e in Madagascar, e l'Unione Internazionale per la Conservazione della Natura (IUCN) l'ha valutata come a Rischio minimo.
De hamerkop (Scopus umbretta) is een Afrikaanse watervogel. Het is de enige soort in de familie van de Scopidae en een van de kleinere vertegenwoordigers van de roeipotigen. De hamerkop dankt zijn Afrikaanse naam aan de vorm van zijn hoofd; dankzij de lange snavel en de naar achter gerichte kam doet deze aan een hamer denken.[* 1] Het is een standvogel en komt voor in de draslanden van Afrika, Madagaskar en het Arabisch Schiereiland. Hier jaagt hij op kikkers en andere kleine prooidieren.
De hamerkop is met zijn lengte van 50 tot 56 centimeter een watervogel van gemiddelde grootte. Vrouwtjes wegen gemiddeld 470 gram en mannetjes 530 gram. De hamerkop vertoont enige gelijkenis met reigers en ooievaars, maar de nek en poten zijn korter. Hij heeft een afgeplatte, dolkvormige, zwarte snavel met een licht gebogen snavelpunt. Op het achterhoofd steekt een opvallende kam horizontaal naar achteren. Hierdoor lijkt de kop op een hamer wanneer de vogel zijn nek uitsteekt, maar meestal is deze ingetrokken en rust de kam op zijn rug. Het verenkleed is bij beide geslachten gelijk en is donkerbruin, met een paarse iriserende gloed op de rug en lichter gekleurd op de keel.[2] Dankzij zijn karakteristieke uiterlijk kan de hamerkop moeilijk verward worden met andere vogels.
De zwemvliezen van de hamerkop zijn weinig ontwikkeld. De middelste teen is kamvormig, net als bij reigers.[2] De hamerkop is een goede vlieger. Zijn staart is relatief kort en de vleugels zijn groot, breed en afgerond. In de vlucht strekt de hamerkop zijn nek voorwaarts en de poten horizontaal naar achteren, net als ooievaars en ibissen. Wanneer hij klapwiekt, zoals bij het landen, trekt hij zijn nek in als een reiger.
Het verspreidingsgebied van de hamerkop beslaat vrijwel geheel tropisch Afrika, van de zuidgrens van de Sahara tot het Kaapse Schiereiland. Op Madagaskar beslaat zijn verspreidingsgebied vrijwel het gehele eiland, met uitzondering van het droge spiny forest in het uiterste zuidwesten. Op het Arabisch Schiereiland komt hij voor langs de zuidwestelijke kust.
De hamerkop leeft bij voorkeur in waterrijke gebieden in de buurt van bomen, zoals moerassen, rijstvelden en oevers van meren en rivieren. Het is derhalve niet verwonderlijk dat de waterrijke Okavangodelta in Botswana de grootste concentratie hamerkoppen bevat. De hamerkop kan echter ook worden aangetroffen in savannes en bossen, mits er zoet water in de buurt is. Langs de zeekust komt hij aanzienlijk minder veelvuldig voor.[3]
De hamerkop is een standvogel en elk koppel heeft zijn eigen territorium rond het nest, dat ook als roestplaats gebruik wordt. Dit nest wordt bij voorkeur gebouwd op plaatsen met kale bomen of uitstekende rotsrichels. Tijdens de regentijd migreren sommige koppels naar een natter gebied. De hamerkop verschijnt al snel in gebieden waar nieuwe waterpartijen worden gecreëerd door dammen of kanalen.
Hamerkoppen worden meestal in paren of kleine groepen aangetroffen. Een groot deel van de dag zijn ze op zoek naar voedsel, rond het middaguur rusten ze. Het gedrag van de hamerkop kent typische aspecten, die bij weinig andere vogels worden aangetroffen. Zo is waargenomen dat een groep hamerkoppen elkaar in cirkels achterna zitten en daarbij hun kam overeind zetten en luid roepend met hun vleugels fladderen. Een ander typisch gedrag is het elkaar beklimmen, maar niet om te paren. Bovendien zijn deze koppels lang niet altijd partners van elkaar.[2]
De hamerkop vertoont een sterke voorkeur voor klauwkikkers (Xenopus), wiens leefgebied op het vasteland van Afrika nauw met dat van hem overeenkomt.[* 2] Verder voedt de hamerkop zich met andere kleine prooidieren, zoals ander kikkersoorten, vissen, ongewervelden als garnalen en insecten en kleine zoogdieren.
De hamerkop gebruikt veel manieren om aan voedsel te komen. 's Ochtends kunnen kleine groepen hamerkoppen regelmatig worden aangetroffen op verkeerswegen, waar ze op zoek zijn naar aangereden dieren. In ondiepe wateren waden ze door het water op zoek naar prooidieren, waarbij ze met hun poten over de bodem schuiven om prooidieren op te jagen. Dankzij de licht gebogen snavelpunt kan de hamerkop dieren uit de vegetatie op de bodem lostrekken. Soms gebruikt hij een tak, de rug van een nijlpaard of een andere uitkijkpost om roerloos het wateroppervlak af te speuren. Ook foerageert de hamerkop vliegend vlak boven het water. Net als koereigers volgt hij veedieren en andere grote grazers om verstoorde opvliegende sprinkhanen en andere insecten te vangen.
De hamerkop is vrij luidruchtig. Tijdens de vlucht laat hij een klaaglijk kiep horen, gevolgd door afzonderlijke noten met intervallen van een paar seconden. In roestplaatsen die zich op enige afstand van de nesten bevinden zingen groepen hamerkoppen een luid en dissonant koor, waarbij ze een klagerig gekrijs afwisselen met lang aangehouden trillers.
De hamerkop is monogaam en blijft doorgaans zijn hele leven bij zijn partner. Een koppel broed solitair, maar het nest bevindt zich meestal in de buurt van die van soortgenoten. De eileg vindt het hele jaar door plaats, met de grootste piek in de maanden augustus en september.[3] De gemiddelde generatielengte bedraagt 8,8 jaar.[1] De levensverwachting in het wild bedraagt gemiddeld twintig jaar.[4]
De hamerkop bouwt het nest bij voorkeur hoog in een vork van een dode boom langs het water. Indien nodig bouwt hij het ook op andere moeilijk te bereiken plaatsen, zoals rotsrichels en muren.[1] Het komt echter ook voor dat hij het nest bij gebrek aan beter op de grond bouwt. Het nest van de hamerkop is opvallend groot in verhouding tot zijn lichaamslengte. Deze bolvormige bouwsels van takken, gras en modder zijn vaak sterk genoeg om het gewicht van een volwassen persoon te dragen. Veel nesten hebben een diameter van anderhalf tot twee meter en bevatten zo'n tienduizend takken. Het nest is aan de buitenzijde vaak versierd met felgekleurde objecten. Aan de onderzijde bevindt zich een tunnelvormige ingang van 13 tot 18 centimeter doorsnede en zo'n 60 centimeter lengte, dat aan de binnenzijde is bepleisterd met modder. Deze tunnel eindigt in de broedkamer die groot genoeg is voor beide ouders en hun kroost.
Een nest wordt soms vier jaar achtereen gebruikt, maar de meeste hamerkoppen bouwen elk jaar drie tot vijf nesten. Kerkuilen, oehoes, nijlganzen en andere uilen en eenden verjagen hamerkoppen vaak van hun nest om deze zelf in bezit te nemen. Nadat deze vogels het nest weer hebben verlaten, betrekken hamerkoppen deze alsnog zelf.[2] Verlaten nesten worden ook gebruikt door andere vogelsoorten, bijen, slangen en kleine zoogdieren zoals civetkatten.[3] Vogels als wevers, spreeuwen en duiven bevestigen hun nesten regelmatig aan de buitenzijde van die van de hamerkop.
Wanneer een koppel hamerkoppen een nest hebben gebouwd begint een uitgebreide hofmakerij. Ze maken snelle vluchten naar elkaar toe of voeren dansen uit op de grond of op het koepelvormige dak van het nest. Hierbij buigen en knikken ze naar elkaar, rennen elkaar tegemoet met afhangende vleugels en op- en neerwippende kam, rennen in rondjes rond elkaar en beklimmen elkaar. Dit alles gaat gepaard met luide, trillende en hysterische roepgeluiden. Uiteindelijk paren ze op of vlak bij het nest.
Een broedsel bestaat uit drie tot negen eieren, die aanvankelijk wit zijn, maar al snel gevlekt worden. Meestal wordt met het broeden gewacht als het derde ei is gelegd. Beide ouders broeden de eieren in 28 tot 30 dagen uit. Wanneer een kuiken uit het ei komt is hij bedekt met grijs dons. Na 17 dagen zijn de veren op de kop en de borst volledig ontwikkeld en binnen een maand de rest van het verenkleed. Beide ouders dragen zorg voor de kuikens en voeden hen voornamelijk met kikkervisjes. Vaak blijven ze lange tijd van het nest weg, een atypisch gedrag voor waadvogels. De dikke nestwanden bieden bescherming tegen veel potentiële roofdieren, maar kerkuilen en andere vogels blijven een grote bedreiging voor de kuikens. 44 tot 50 dagen na het uitbroeden zijn de jongen bijna volledig volgroeid en verlaten ze het nest. Ze blijven deze echter nog een à twee weken gebruiken als roestplaats voor de nacht.
De hamerkop werd voorheen gerekend tot de ooievaarachtigen (Ciconiiformes), maar is mogelijk meer verwant aan de pelikaanachtigen (Pelecaniformes).[5] Vanwege zijn unieke kenmerken wordt de hamerkop tegenwoordig geplaatst in de monotypische familie familie Scopidae.
De geslachtsnaam Scopus (σκοπος) is Grieks voor 'bewaker'. Mogelijk is dit een verwijzing naar zijn roerloze gestalte wanneer hij rust of naar prooidieren spiedt.[6] De soortnaam umbretta is Latijn voor 'schaduw' en zou naar het donkere verenkleed kunnen verwijzen of naar de parasolvormige kop.
Er worden naar verspreidingsgebied twee ondersoorten onderscheiden. De nominaatondersoort S. u. umbretta komt voor in het grootste gedeelte van tropisch Afrika, in Madagaskar en in het zuidwesten van het Arabisch Schiereiland. De S. u. minor is wat donkerder en kleiner en komt enkel voor langs de kust van West-Afrika, van Sierra Leone tot Oost-Nigeria.[2]
Waarschijnlijk is het huidige verspreidingsgebied van de hamerkop aanzienlijk groter dan in het verleden. Door het irrigeren van landbouwgebied heeft de vogel zich vanuit het zuiden van Afrika over het hele continent kunnen verspreiden. Het verlies van geschikte nestplaatsen, de degradatie van draslanden en de verspreiding van de nijlgans zorgen op sommige plaatsen echter in een achteruitgang van het bestand.[3] In Nigeria is het vlees van de hamerkop een ingrediënt voor traditionele medicijnen. De jacht op de vogel is ook een potentiële bedreiging. Desondanks komt de vogel veelvuldig voor in Madagaskar en het vasteland van Afrika. Hierdoor, en dankzij de grote verspreiding, is de kans op uitsterven gering en staat de hamerkop als 'niet bedreigd' (LC of Least Concern) op de Rode Lijst van de IUCN.[1]
Er bestaat een groot aantal Afrikaanse legendes over de hamerkop, waarvan enkelen bijdragen aan de bescherming van de vogel. Enkele Zuid-Afrikaanse volken als de Xhosa en de Zoeloes identificeren hem met de legendarische bliksemvogel, een wraakgierig wezen die de vernietigers van zijn nest doodt met bliksem uit zijn klauwen en vleugels. De in de Kalahari levende San geloven dat de vijandige god Khauna wraak neemt op iedereen die een hamerkop doodt. De Duitse taalkundige Wilhelm Bleek hoorde van zijn ǀXam-sprekende informanten dat wanneer een hamerkop roepend over hun kamp vloog, dit een teken was dat iemand in de buurt was overleden.[7] Ook bij Malagassiërs speelt de hamerkop een rol in hun cultuur. Een oud bijgeloof wil dat een persoon die een nest van een hamerkop vernield gestraft zal worden met lepra. Op veel plaatsen op Madagaskar is het fady, of taboe, om een hamerkop te doden.[8]
De hamerkop (Scopus umbretta) is een Afrikaanse watervogel. Het is de enige soort in de familie van de Scopidae en een van de kleinere vertegenwoordigers van de roeipotigen. De hamerkop dankt zijn Afrikaanse naam aan de vorm van zijn hoofd; dankzij de lange snavel en de naar achter gerichte kam doet deze aan een hamer denken. Het is een standvogel en komt voor in de draslanden van Afrika, Madagaskar en het Arabisch Schiereiland. Hier jaagt hij op kikkers en andere kleine prooidieren.
Skuggefugl, Scopus umbretta, er ein mellomstor storkefugl i Afrika og han er den einaste medlemmen av den biologiske familien Scopidae. Dette er ein fugl som vadar i våtmarkshabitat ved kyst, på savannar og i skog. Han blir ca. 56 cm lang og veg om lag 470 gram. Det tyske artnamnet 'hammerkopf', på engelsk òg 'hamerkop' skildrar forma på hovudet, eit lett bøygd nebb og ein bakovervendt fjørtopp gjer at omrisset av hovudet minner om ein hammar.
Fjørdrakta er skittenbrun og kan ha innslag av lilla metallisk irisens på ryggen. Nebbet er langt, flatt og litt bøygd. Det liknar litt på nebbet til treskonebb og båtnebbhegre, truleg på grunn av konvergerande evolusjon. Nakken og beina er kortare enn hos dei fleste andre storkefuglar. Skuggefuglen har dels symjehud på føtene, halen er kort og vengene er store, breie og avrunda, dei gjev gode eigenskapar for å stige og glidefly. Når han glideflyg slik strekkjer han halsen ut som ein stork eller ibis, men når slår med vengene trekk han halsen inn mot ryggen som ein hegre.
Skuggefuglen lever sør om Sahara, på Madagaskar og sørvestlege kystområde av Arabia. Han kan vade på jordbruksland, inkludert rismarker, når menneske skaper nye vassområde med demningar og kanalar vil skuggefuglar ta seg fort inn. Dei fleste er standfuglar i parvise revir, men somme par lever i egna habitat berre i den våte sesongen.
Skuggefuglar beitar på dagtid med ein kvilepause rundt middag. Normalt beitar dei aleine eller i par. Dietten er typisk for storkefuglar som vadar, mest vektig er amfibium som er supplert med diett av fisk, krepsdyr, insekt og gnagarar. Dei går i grunt vatn på jakt etter bytte, dei kan skremme byttet fram frå skjul med å skrape botnen med beina eller med å slå hardt med vengene. Dei kan òg ta byttedyr i flukt.
Skuggefuglen har åtferd som er unik blant fuglar. Eit døme er seremoniar der dei spring i sirklar rundt kvarandre, alle skrik høgt, hever brystet og slår med vengene. Ei anna særskilt oppvising er "falske paringar", der ein fugl står på ryggen av ein annan. Det kan sjå ut som innleiing til paring, men det er ikkje pardanning eller paring som går føre seg.
Den mest avvikande åtferda hos denne arten er det enorme hole, reiret han byggjer. Det er frå 1,5 meter og over i diameter og er bygd av kanskje 10 000 kvistar og det er sterkt nok til å bere vekta av eit menneske. Fuglane pyntar utsida av reiret med alt dei kan finne av lyst farga objekt. Om det er mogleg føretrekk dei reirplass i ei forgreining av eit tre, ofte over vatn, men om naudsynt kan dei byggje på ein elvebanke, eit berg, mot ein vegg, murvegg eller demning, eller direkte på bakken. Eit par startar med å lage ei plattform av kvistar som bindast saman av gjørme, så byggjer dei vegger og eit kuppelforma tak. Inngangen ligg nedst og er frå 13 til 18 cm brei, er pussa av gjørme og leier gjennom ein tunnel på opptil 60 cm i lengd inn til eit rom for hekking med plass for forelder og ungar.
Desse fuglane er notoriske reirbyggjarar som byggjer frå tre til fem reir per år uavhengig om dei treng reira til hekking eller ikkje. Tårnugler og hubroar kan tvinge ut skuggefuglen og ta over reiret deira, men når uglene har avslutta hekking, kan skuggefuglen ta det tilbake. Slangar, små pattedyr som genettar (snikkattar), og ulike andre fugleartar kan ta bustad i forlatne reir, og vevarfuglar og duer kan konstruere eigne reir på utsida av skuggefuglereir.
Når reiret er ferdigbygd gjev paret oppvisingar som liknar på seremoniane, og dei parar seg ofte på toppen av reiret. Det er tre til sju kvite egg i kullet. Begge kjønna rugar i 28 til 30 dagar. Begge fôrar ungane, men kan la ungane vere utan mat og tilsyn over lang tid. Dette er uvanleg for fuglar som vadar, men er mogleg for skuggefuglar fordi ungane er skydd av tjukke veggar i reiret. Ungane har grå dun ved klekking. Etter 17 dagar er fjørdrakta utvikla på hovudet, og etter ein månad er fjørdrakta på kroppen ferdig. Dei forlèt reiret etter 44 til 50 dagar, men overnattar i reiret i ca. to månader etter klekking.
Skuggefugl, Scopus umbretta, er ein mellomstor storkefugl i Afrika og han er den einaste medlemmen av den biologiske familien Scopidae. Dette er ein fugl som vadar i våtmarkshabitat ved kyst, på savannar og i skog. Han blir ca. 56 cm lang og veg om lag 470 gram. Det tyske artnamnet 'hammerkopf', på engelsk òg 'hamerkop' skildrar forma på hovudet, eit lett bøygd nebb og ein bakovervendt fjørtopp gjer at omrisset av hovudet minner om ein hammar.
Skyggefugl (Scopus umbretta), er eneste art i slekten Scopus, som er eneste slekt i skyggefuglfamilien (Scopidae). Arten består av to taxa. Skyggefuglene utgjør sammen med pelikaner (Pelecanidae), treskonebber (Balaenicipitidae), hegrer (Ardeidae), og ibisfamilien (Threskiornithidae) ordenen pelikanfugler (Pelecaniformes).
Skyggefuglen blir 50–56 cm lang og veier typisk 415–430 g. Det tyske artsnavnet 'hammerkopf', på engelsk også 'hamerkop', skildrer hodeforma, et lett nedbøyd nebb og en bakovervendt fjærtopp gjør at omrisset av hodet minner om en hammer. Arten har utbredelse i Afrika sør for Sahara, på Madagaskar og i sørvestre Arabia, den har habitat på våtmarkene i et bredt spekter, inkludert elvemunninger, innsjøkyster, fiskedammer, elvebredder og steinete kyster i Tanzania. Skyggefuglen er en standfugl som ofte gjør lokale forflytninger, den er ikke globalt truet og er lokalt tallrik i Afrika og på Madagaskar.[2]
Arten består i kraft av to underarter, som er allment akseptert. To andre underarter er også foreslått, men disse mangler internasjonal aksept.[2]
Fugler på Madagaskar blir av og til behandlet som en egen underart; S. u. tenuirostris. Det er forslått en nye underart fra Sørvest-Kenya (S. u. bannermani), men denne er inkludert i nominatformen.[2]
Skyggefuglens plassering i systematikken har vært usikker, og den har vanligvis hatt sin egen familie, men AOU mente den var en del av pelikanfamilien. HBW Alive plasserer den imidlertid i sin egen familie, noe kladogrammet nedenfor også reflekter.[2]
Aequornithes CiconiiformesStorker (Ciconiidae)
Fregattfugler (Fregatidae)
Suler (Sulidae)
Slangehalsfugler (Anhingidae)
Skarver (Phalacrocoracidae)
Hegrer (Ardeidae)
Ibisfamilien (Threskiornithidae)
Skyggefugler (Scopidae)
Pelikaner (Pelecanidae)
Treskonebber (Balaenicipitidae)
Skyggefugl (Scopus umbretta), er eneste art i slekten Scopus, som er eneste slekt i skyggefuglfamilien (Scopidae). Arten består av to taxa. Skyggefuglene utgjør sammen med pelikaner (Pelecanidae), treskonebber (Balaenicipitidae), hegrer (Ardeidae), og ibisfamilien (Threskiornithidae) ordenen pelikanfugler (Pelecaniformes).
Waruga (Scopus umbretta) – gatunek ptaka z rodziny warug (Scopidae), której jest jedynym przedstawicielem. Występuje w Afryce subsaharyjskiej i na Madagaskarze. Niezagrożona wyginięciem.
Po raz pierwszy opisany przez J. F. Gmelina w 1789 roku pod obecną nazwą. Jako lokalizację holotypu autor wskazał Senegal. Populację z Madagaskaru czasami uznaje się za odrębny podgatunek bannermani[7]. Wyróżniono dwa podgatunki[6][7]:
Średniej wielkości ptak o kasztanowym ubarwieniu. Długość ciała 55-60 cm, rozpiętość skrzydeł 90-95 cm, masa ciała 400[9]-470[10] g. Upierzenie w całości jednolicie brązowe, z fioletowym połyskiem na grzbiecie. Ogon krótki, skrzydła stosunkowo duże, szerokie i zaokrąglone. Charakterystyczny czub na karku. Czarne nogi, palce u nasady spięte są błoną; nie jest jasne przeznaczenie tej cechy. Dziób duży, spłaszczony, na końcu ma mały hak[10]. Burowie nazywali warugi „młotogłowami” (Hammerhead lub Hamerkop), ze względu na profil głowy[11].
Waruga występuje w Afryce (głównie subsaharyjskiej), na małym fragmencie Półwyspu Arabskiego i na Madagaskarze. Żyje na mokradłach, ale i w innych środowiskach, jak sawanna, nasadzenia drzew, małe stawy, brzegi rowów, estuaria, brzegi rzek i wiele innych obszarów, jeśli występuje na nich woda. Jest to gatunek osiadły, choć niektóre osobniki wędrują do zwykle wyschniętych kałuż i kanałów, gdy w porze deszczowej napełnią się wodą[10].
Waruga żywi się wszelkimi wodnymi zwierzętami. Główną część pożywienia stanowią dorosłe osobniki i kijanki przedstawicieli rodzaju Xenopus, także w przypadku piskląt. Prócz tego ptak żywi się rybami, owadami, skorupiakami[12] i innymi bezkręgowcami. Żeruje samotnie lub w parach, brodząc w płytkiej wodzie, stojąc na lądzie lub spacerując w pobliżu wody[10].
Pojedyncze warugi milczą. W grupie odzywają się różnymi trzeszczącymi dźwiękami, a w locie ostrymi krzykami. Dzięki zaokrąglonym skrzydłom warugi z łatwością kołują. Wtedy też wyciągają głowę do przodu, ale w locie aktywnym głowa jest wciągnięta. Spłoszona waruga odlatuje jedynie na krótki dystans[10].
W większej części areału warugi gniazdują cały rok. Gniazdo zwykle mieści się w rozgałęzieniu pnia drzewa (np. Khaya senegalensis[12]) nad wodą, ale w przypadku niedostępności drzew ptaki budują je na murze, brzegu, urwisku, a niekiedy na ziemi. W budowie trwającej 6 tygodni uczestniczą zarówno samiec, jak i samica[10]. Gniazdo jest niezwykle duże w porównaniu do warugi: osiąga średnicę 2 m. Jest największą zamkniętą konstrukcją w świecie ptaków i może wytrzymać ciężar stojącego nań dorosłego człowieka. Zbudowane jest z patyków, traw i mułu. Posiada boczne wejścia, mające zmylić potencjalnego drapieżnika[11]. Właściwą komorę poprzedza tunel długości około 60 cm[10].
Zwykle po kilku miesiącach ptaki opuszczają gniazdo i budują nowe w innym miejscu. W okolicy gniazda ptaki angażują się w grupowe ceremonie, w których uczestniczy do 10 ptaków. Wtedy też biegają one wokół siebie, unoszą czuby, trzepocą skrzydłami i głośno się odzywają. Wtedy też, na szczycie gniazda, gałęzi lub ziemi, mają miejsce fałszywe kopulacje, kiedy ptaki wspinają się na siebie, jednak nie dochodzi do spółkowania. Na górze mogą być zarówno samiec, jak i samica, niekoniecznie stali partnerzy. Prawdziwa kopulacja odbywa się w pobliżu gniazda, a para ptaków zachowuje się podobnie, jak w przypadku grupowych zgromadzeń[10].
W zniesieniu 3-7 jaj. W momencie złożenia są białe, jednak szybko pokrywają się plamami. Wysiadują je oba ptaki z pary przez 28-30 dni. Młode klują się pokryte szarym puchem, lecz szybko porastają piórami i po 17 dniach mają kompletne upierzenie głowy, zaś po miesiącu reszty ciała. W gnieździe pozostają 44-50 dni. Ze względu na grube ścianki gniazda młode mogą długi czas zostać bez opieki[10].
Przez IUCN gatunek klasyfikowany jest jako najmniejszej troski (LC, Least Concern). Waruga ma bardzo duży zasięg występowania, szacowany na 19,9 mln km², oraz szeroki zakres środowisk, które może zasiedlać. Nie jest brana pod uwagę przy wyznaczaniu ostoi ptaków IBA[12].
Waruga (Scopus umbretta) – gatunek ptaka z rodziny warug (Scopidae), której jest jedynym przedstawicielem. Występuje w Afryce subsaharyjskiej i na Madagaskarze. Niezagrożona wyginięciem.
O cabeça-de-martelo (Scopus umbretta), também conhecido como ave-martelo ou pássaro-martelo, é uma ave pelecaniforme[2] (tradicionalmente classificada nos ciconiiformes) africana, única representante da família Scopidae.[3]
Possui plumagem marrom, cabeça com topete nucal e bico longo e forte. Habita rios e pântanos, onde se alimenta de anfíbios, peixes e insetos. Também é conhecida pelos nomes de cacho-martelo, kacu-martelo, nangueanquine, nantapalova.
O cabeça-de-martelo (Scopus umbretta), também conhecido como ave-martelo ou pássaro-martelo, é uma ave pelecaniforme (tradicionalmente classificada nos ciconiiformes) africana, única representante da família Scopidae.
Possui plumagem marrom, cabeça com topete nucal e bico longo e forte. Habita rios e pântanos, onde se alimenta de anfíbios, peixes e insetos. Também é conhecida pelos nomes de cacho-martelo, kacu-martelo, nangueanquine, nantapalova.
Skuggstork[2] (Scopus umbretta) är en afrikansk fågel som numera placeras i den egna familjen Scopidae inom ordningen pelikanfåglar.[3]
Skuggstorken delas vanligtvis upp i två underarter med följande utbredning:[3]
DNA-studier visar att arten trots sitt svenska namn inte står särskilt nära storkarna, utan är istället närmast släkt med träskonäbb, och dessa i sin tur med pelikaner.[5]
Man har funnit fossil efter ännu en skuggstorksart, Scopus xenopus, som levde under pliocen.[6]
Skuggstorken är en medelstor fågel som i snitt är 56 centimeter lång. Dess långt utstående fjäderbeklädnad i nacken tillsammans med den långa, mörka och spetsiga näbben gör att dess huvudform påminner om en hammare vilket också givit den det engelska namnet "hamerkop". Skuggstorken har långa mörka ben, brun fjäderdräkt och mörk stjärt. Den har ett mycket högljutt läte.
Ofta förekommer skuggstorkarna i par. Dess föda är typisk för långbenta vadare och består av fisk, groddjur, gnagare och mindre djur. Den bygger ett stort höstacksliknade bo som vanligen har en diameter på två meter, i en grenklyka och lägger sedan tre till sex ägg. Boet återanvänds år efter år, byggs på, och blir större och större. Ingången till boet är i botten.
Arten har ett stort utbredningsområde och en stor population med stabil utveckling som inte tros vara utsatt för något substantiellt hot.[1] Utifrån dessa kriterier kategoriserar internationella naturvårdsunionen IUCN arten som livskraftig (LC).[1]
Delar av artikeln är översatt från engelska wikipedias artikel Hamerkop
Skuggstork (Scopus umbretta) är en afrikansk fågel som numera placeras i den egna familjen Scopidae inom ordningen pelikanfåglar.
Hamerkop (Scopus umbretta) ya da çekiç başlı, çekiç başlı leylek, leyleğe benzeyen orta büyüklükte suda gezerek avlanan bir kuş türüdür. Uzun gagası ve kafasının arkasındaki sorguç şeklindeki tüyleri çekice benzediğinden dolayı bu adla anılır. Afrika'da Madagaskar'dan Arabistan'a kadar olan bölgede haliçler, göl ve akarsu kıyıları, kayalık sahiller gibi çeşitli su havzalarında yaşar. Göçmen olmayan ancak mevsimsel olarak yerel yer değişikliğinde bulunan hamerkop yöresel olarak Afrika ve Madagaskar'da yüksek popülasyona sahiptir ve korunma durumu asgari endişe altında türler arasındadır. Boyu ortalama 56 cm, ağırlığı ise ortalama 470 g'dır.[1] Monotipik Scopidae familyasının monotipik Scopus cinsinde sınıflandırılır.
Hamerkop geleneksel sınıflandırmada leyleksiler (Ciconiiformes) takımı içinde yer almıştır ancak son yapılan moleküler araştırmalar sonucunda pelikansılar (Pelecaniformes) takımına dahil edilmesi önerilmiştir.[2] Kendine özgü özellikleri nedeniyle monotipik Scopidae familyasında yine monotipik Scopus cinsinde sınıflandırılır.[1]
İki alt türü tanınmaktadır: Scopus umbretta umbretta ve Scopus umbreta minor.[1]
Tüyleri mat kahverengindedir ve sırtında mor yanardöner tüyler bulunur. S. u. minor alt türünün tüyleri daha koyu renklidir.[1] Gaga uzun, yassı ve belli belirsiz ucu kancalıdır.[1] Boynu ve bacakları diğer leyleksilerden daha kısadır. Hamerkopun ayakları kısmen perdelidir.[3] Orta parmağı balıkçıllarda olduğu gibi tarak dişi şeklinde bir yapıya sahiptir.[1] Kuyruğu kısa, kanatları büyük, geniş ve uçları yuvarlaktır. Havada iyi süzülür. Süzülürek yükselirken boynunu leylek ve aynaklar gibi ileri doğru uzatırken, kanat çırparak uçarken ise boynunu balıkçıllar gibi S yaparak geriye doğru alır.[3]
Çıkardığı sesler gıdaklamaya benzer ve uçarken tiz çığlık atar. Grup hâlinde dolaşmadıkları zamanlarda genellikle sessizdirler.[3]
Hamerkop Afrika'da Sahra Çölü'nin güneyinde, Madagaskar'da ve Arap Yarımadası'nın güneybatı kıyılarında , ormanlarda, savanlarda, sulu tarlalarda ve tüm su havzalarında yaşar. Kendi bölgelerinde çiftler hâlinde yaşar ve göçmen değildirler. Ancak bir kısmı yağmur mevsiminde daha iyi yaşam alanı bulmak için yöresel olarak yer değiştirir. Baraj ya da kanal gibi yeni su kaynakları ortaya çıktığında hamerkoplar kısa sürede bu bölgelere taşınırlar.[3]
Hamerkopun davranışları diğer kuşlarda görülmeyen bazı özellikler gösterir. Sıradışı bir özellikleri on kadar hamerkopun "törensel" bir biçimde bir araya gelip birbirlerinin etrafında daireler şeklinde koşarak dönmeleri bu sırada da tepeliklerini kaldırarak, kanatlarını çırparak yüksek sesler çıkarmalarıdır. Bir diğer davranış da bir kuşun diğerinin üzerine çıkmasıdır ancak bu kuşlar çift olmadıkları gibi bunu çiftleşmek amacıyla da yapmazlar.[1][3]
Hamerkop davranışının en garip kısmı bazen 1,5 m'den büyük olan, muhtemelen 10.000 kadar çırpıdan oluşan ve bir insanın ağırlığını çekebilecek olan devasa yuvalardır. Kuşlar yuvanın dışını bulabildikleri parlak renkli her türlü nesne ile süslerler. Mümkün olduğu sürece yuvalarını bir ağacın dallarının oluşturduğu çatala yaparlar ancak gerekli olduğu durumlarda su kıyısına, kayalıklara, insan yapısı duvar veya barajlara, ve hatta doğrudan yere de yuvalarını yapabilirler. Erkek ve dişi kuş yuvayı yapmaya öncelikle çamurla birbirine tutturulmuş çırpılardan oluşan bir platform yaparak başlarlar daha sonra yuvanın duvarlarını ve kubbe şeklinde tavanını yaparlar. Yuvanın tabanında çamurla sıvanmış 13 ila 18 cm genişliğinde giriş 60 cm uzunluğunda bir tünel ile hem ebeveynleri hem de yavruları içine alabilecek kadar büyük olan yuva odasına açılır.[3]
Bu kuşlar yuva yapma konusunda kompulsiftirler, üreme dönemi olsun olmasın yılda iç ya da beş yuva yaparlar. Peçeli baykuşlar ve puhular hamerkopları yuvalarından zorla çıkarabilir ve yuvalarına el koyabilirler. Ancak baykuşlar yuvayı terk ettikten sonra hamerkoplar tekrar yerleşebilir.[1] Yılanlar ve Genetta cinsi gibi küçük memeliler ve çeşitli kuşlar terk edilmiş yuvalarda yaşayabilirler. Dokumacı kuşlar, sığırcıklar ve güvercin gibi kuşlar yuvaların dış kısmına kendi yuvalarını yapabilirler.[3]
Yuva bittikten sonra erkek ve dişi kuş grup törenlerine benzer nümayişlerde bulunurlar. Dişi kuş üç ila yedi arasında yumurta yumurtlar. Önce beyaz olan yumurtalarda daha sonra lekeler görülür. Hem erkek hem de dişi kuş kuluçkaya yatar ve kuluçka süresi 28 ila 30 gün arasındadır. Ebeveynlerin ikisi de yavrularını bezler. Suda yürüyerek avlanan kuşlarda görülenin aksine yavrularını uzun süre yalnız bırakabilirler. Bu farklı davranışın nedeni muhtemelen yuvalarının kalın duvarlarıdır. Yeni doğan kuşlar gri hav tüyleri ile kaplıdır. Yumurtadan çıktıktan 17 gün sonra baş ve tepelik tüyleri çıkar, bir ay içinde de gövde tüyleri gelişir. 44 ile 5o günlük iken yuvayı terkederler ancak iki aylık olana kadar geceleri yuvada tünemeye devam ederler.[3]
Hemerkoplar gündüz beslenir ve sıklıkla öğlen vakti dinlenmek için yuvalarına tünerler. Genellikle tek olarak ya da çift halinde beslenirler. Besin maddeleri uzun bacaklı suda yürüyerek avlanan kuşlarla aynıdır ama en önemli kısmı amfibiler oluşturur. Ayrıca balık, karides, böcek ve kemirgenlerle de beslenirler. Sığ suda av arayarak yürürler, ayakları ile suyu karıştırarak ya da kanatlarını çırparak avların saklandıkları yerden çıkmalarını sağlarlar.[3]
Hamerkoplar hakkında birçok söylence vardır. Bazı bölgelerde diğer kuşların hamerkopların yuvalarını yapmalarına yardım ettiği söylenir.[3] Wilhelm Bleek'e ǀXamlar kamplarının üstünde hamerkopu uçarak ses çıkarttığında bir yakınlarında birinin öldüğünü bildiklerini söylemişlerdir.[4]
Bazı kültürlerde yıldırım kuşu olarak bilinirler ve Buşmanlar bir insana yıldırım çarpmasının nedeninin hamerkop yuvasından yumurta çalmak olduğuna inanırlardı. Aynı zamanda kötülük tanrısı Khauna'nın hamerkop öldürülmesinden hoşlanmadığına da inanırlardı.[5] Eski bir Malgaş inanışına göre hamerkop yuvasını yıkanın cüzzam hastalığına yakalanacağına inanılırdı ve bir Malagaş şiirinde hamerkoptan "kötülük kuşu" olarak söz edilir.[6] Bu tarz inanışlar kuşlara biraz koruma sağlamıştır.[7]
|coauthors=
görmezden gelindi (yardım) Hamerkop (Scopus umbretta) ya da çekiç başlı, çekiç başlı leylek, leyleğe benzeyen orta büyüklükte suda gezerek avlanan bir kuş türüdür. Uzun gagası ve kafasının arkasındaki sorguç şeklindeki tüyleri çekice benzediğinden dolayı bu adla anılır. Afrika'da Madagaskar'dan Arabistan'a kadar olan bölgede haliçler, göl ve akarsu kıyıları, kayalık sahiller gibi çeşitli su havzalarında yaşar. Göçmen olmayan ancak mevsimsel olarak yerel yer değişikliğinde bulunan hamerkop yöresel olarak Afrika ve Madagaskar'da yüksek popülasyona sahiptir ve korunma durumu asgari endişe altında türler arasındadır. Boyu ortalama 56 cm, ağırlığı ise ortalama 470 g'dır. Monotipik Scopidae familyasının monotipik Scopus cinsinde sınıflandırılır.
Вперше вид було описано французьким зоологом Матюренном Жаком Бріссоном у 1760 році. Видову назву було надано в 1788 році французьким натуралістом Йоганном Фрідріхом Гмеліним.
Молотоголова виділяють до окремої родини. Його зазвичай відносять до ряду Лелекоподібних (Ciconiiformes), інколи — до Пеліканоподібних (Pelecaniformes)[2]. Нещодавні дослідження показали, що його найближчими родичами є пелікани і китоголов[3].
Птах середнього розміру — довжина тіла 50–56 см, маса 415—430 г. Оперення коричневого кольору. Дзьоб довгий — 80-85 мм та злегка гачкуватий на кінці; у доврослих — чорний, у молодих — коричневого кольору. Хвіст темно-коричневий зі слабко вираженими смугами. Шия та ноги відносно короткі, у порівнянні з іншими представниками Лелекоподібних. Між пальцями є невелика плавальна перетинка, призначення якої незрозуміле. Крила широкі, тому птах може використовувати ширяння під час польоту.[4]
Молотоголов поширений в Африці на південь від Сахари, на Мадагаскарі та вздовж південно-західного узбережжя Аравійського півострова. Населяє рідноманітні біотопи — від лісів до напівпустель, але з обов'язковою наявністю прісноводних водойм. Віддає перевагу мілководдям вздовж річок, озер, боліт, тимчасових сезонних ставків, іригаційних систем тощо. Обов'язковою є наявність дерев — для розташування гнізд і відпочинку птахів[5][4].
Вид є осілим, може здійснювати кочівлі у посушливих районах та дисперсію в період дощів[4].
Виділяють два підвиди — номінативний, широко поширений S. u. umbretta та менший за розмірами, поширений у Західній Африці S. u. minor (Bates, 1931). Інколи виділяють ще два підвиди — S. u. bannermani (поширений у південно-західній Кенії, зазвичай його відносять до номінативного підвиду) та S. u. tenuirostris (поширений на Мадагаскарі)[6].
Молтоголов влаштовує гнізда на деревах, інколи — на скелях і навіть на землі. Їхній ромір є однією з цікавих особливостей цього птаха — гнізда інколи досягають 1,5 м в діаметрі та можуть витримувати вагу людини. Гнізда найчастіш влаштовані у розвилці стовбура, воно збудовано з гілок та ґрунту. Усередині воно має камеру достатню за роміром для самки та молодих птахів. До камери веде вхід діаметром 13-18 см і довжиною близько 60 см. На побудову гнізда уходить від 10 до 14 тижнів. Пара молотоголовів будує від 3 до 7 гнізд на своїй території. Гнізда будують бидва члени пари. У великих гніздах молотоголовів можуть також влаштовувати гнізда інші птахи (шпаки, ткачикові, голуби), змії та навіть невеликі ссавців (генета). Сипуха та пугач можуть виганяти молотоголовів з їхніх гнізд, проте після того, як сови залишать гніздо, молотоголови можуть до них повертатись. Щільність гніздування молотоголовів може бути доволі великою — наприклад, в Уганді на площі 8 км2 було виявлено 639 гнізд, що відповідає не менше 80 парам молотоголовів. Попри близьке розташування гнізд, ці птахи не є колоніальними та є територіальними — вони захищають свою територію.
Гніздовий період у Східній Африці триває протягом усього року, тоді як в інших частинах ареалу існує пауза між періодами розмноження. Кладка нараховує від 3 до 7 яєць, їхній розмір становить у середньому 44,5 × 33,9 мм та вага 27,8 г. Кладку насиджують обидва члени пари. Яйця відкладаються з інтервалом 1-3 доби. Інкубація триває 30 діб від першого відкладеного яйця, вилуплення відбувається асинхронно. Вигодовують пташенят обидва з батьків, цей процес триває також довго після вильоту молодих з гнізда. Пташенята залишають гніздо у віці 44-50 днів.[4]
Збирає поживу поодиноко, парами або зграями. Це всеїдний птах, хоча основу живлення становлять земноводні (особливо види роду Шпоркова жаба (Xenopus) — як дорослі, так і пуголовки) та риби. До раціону також входять ракоподібні, черви, комахи та дрібні ссавці. Основним методом полювання є пересування по мілководдю, де птах хапає здобич з води, її поверхні або навколоводних рослин.[4]
Чисельність молотоголова і стабільною, потенційною загрозою для виду є меліорація водно-болотяних угідь та використання пестицидів[5].
З молотоголовом пов'язано чимало місцевих легенд, він займає чільне місце в африканській міфології[7].
На молотоголова полюють та його використовують у традиційній медицині в Нігерії[5].
Cò đầu búa (danh pháp hai phần: Scopus umbretta) là một loài chim thuộc họ Scopidae.[2], bộ Hạc. Cò đầu búa tạo thành họ đơn loài Scopidae, thường được đặt trong bộ Ciconiiformes truyền thống, nhưng thực tế nó là dòng dõi rất khác biệt của bộ Pelecaniformes. Cò đấu búa phân bố ở dài (56 cm long, nặng 470 g). Đầu của nó với cái mỏ cong và màu trên lưng khiến nó giống như một cái búa. Loài này phân bố từ châu Phi, Madagascar đến Arabia, trong các vùng đất ngập nước gồm hồ, cửa sông, đầm, bờ sông và bờ biển đá ở Tanzania. Cò đấu búa là loài không di cư theo mùa, không bị đe dọa toàn cầu và có nhiều ở châu Phi lục địa và Madagascar.[3]
Cò đầu búa thường được bao gồm trong Ciconiiformes, nhưng có thể gần gũi hơn với Pelecaniformes.[4] Nó tạo thành một họ (Scopidae) và chi (Scopus) bởi những đặc điểm độc đáo của nó.[3]
Có hai phân loài, Scopus umbretta umbretta và Scopus umbreta minor.[3]
|coauthors=
bị phản đối (trợ giúp) Cò đầu búa (danh pháp hai phần: Scopus umbretta) là một loài chim thuộc họ Scopidae., bộ Hạc. Cò đầu búa tạo thành họ đơn loài Scopidae, thường được đặt trong bộ Ciconiiformes truyền thống, nhưng thực tế nó là dòng dõi rất khác biệt của bộ Pelecaniformes. Cò đấu búa phân bố ở dài (56 cm long, nặng 470 g). Đầu của nó với cái mỏ cong và màu trên lưng khiến nó giống như một cái búa. Loài này phân bố từ châu Phi, Madagascar đến Arabia, trong các vùng đất ngập nước gồm hồ, cửa sông, đầm, bờ sông và bờ biển đá ở Tanzania. Cò đấu búa là loài không di cư theo mùa, không bị đe dọa toàn cầu và có nhiều ở châu Phi lục địa và Madagascar.
Молотогла́в, или теневая птица[1] (лат. Scopus umbretta) — птица из отряда аистообразных, выделяемая в отдельное семейство.
Хотя молотоглав традиционно причисляется к аистообразным, а именно считается родственником аистовых и цаплевых, его классификация не является бесспорной. Некоторые относят его к ржанкообразным или даже ставят его в самостоятельный отряд.
Своим названием молотоглав обязан форме своей головы, которая из-за острого клюва и широкого хохла, устремлённого назад, напоминает молот. Оба пола выглядят одинаково и имеют коричневатое оперение.
Молотоглавы живут в Африке, от Сьерры-Леоне и Судана до юга континента, а также на Мадагаскаре и Аравийском полуострове. Время от времени он встречается вблизи поселений и иногда даже позволяет себя гладить или кормить.
Пищу молотоглавы ищут в ночное время, охотясь при этом на мелких рыбёшек, насекомых или земноводных, которых они вспугивают своими ногами. У молотоглавов имеются определённые деревья, на которых они обычно отдыхают. При поиске партнёра они исполняют своеобразные танцы, во время которых издают свистящие звуки и подпрыгивают в воздух. Их гнёзда очень большие (1,5 м в диаметре) и имеют внутреннее пространство с труднодоступным входом. Гнездо всегда строится парой молотоглавов, и на его создание уходит несколько месяцев. Снаружи гнездо увешано различными украшениями (костьми, обрывками). Гнёзда молотоглавов являются одними из наиболее зрелищных птичьих сооружений Африки. В некоторых из этих крупных гнёзд приживаются и другие птицы. Молотоглавы откладывают за раз от трёх до семи яиц, которые высиживают обе птицы на протяжении тридцати дней. Ещё с молотоглавами может поселиться посторонний с его видом, например китоглав. Китоглав случайно может укусить молотоглаву голову, нанести рану, или столкнуться с ним. Поэтому молотоглавы живут в гнёздах для защиты от китоглавов.
Молотогла́в, или теневая птица (лат. Scopus umbretta) — птица из отряда аистообразных, выделяемая в отдельное семейство.
錘頭鸛(學名:Scopus umbretta)是屬於鵜形目的一種雀鳥,錘頭鸛科(學名:Scopidae)的單型種,即是該科中的唯一一屬(錘頭鸛屬 學名:Scopus)一種。分佈於非洲,马达加斯加,和阿拉伯半岛,海拔2400米以下各种湿地,包括河口,湖岸,河岸,草原和坦桑尼亚的岩石海岸。
喙直而尖,全身羽毛呈茶褐色,頭後有冠羽。長的鳥喙加上頭部及冠羽三者合在一起形狀像一把錘子,因而得名。
出沒於森林到半沙漠的各種棲息地,最常見於有充足水源的稀樹草原或林地,森林則較不常見。又會沿著沙洲,蘆葦或漂浮植被的淺水中覓食[2]。
棲於森林地帶的水邊,平時多單獨或一對生活,在繁殖季節外也會結成 8-10 隻小群。會吃兩棲動物尤其為爪蟾屬物種、小魚以及甲殼類動物,蠕蟲和昆蟲。成鳥會用樹枝和草等在樹上(如非洲楝)或岩石上營巢,很少在地面上營巢,巢口位於側面。每次產卵3-6枚,白色。全年於東非繁殖[3]。約8.8年一代。
錘頭鸛(學名:Scopus umbretta)是屬於鵜形目的一種雀鳥,錘頭鸛科(學名:Scopidae)的單型種,即是該科中的唯一一屬(錘頭鸛屬 學名:Scopus)一種。分佈於非洲,马达加斯加,和阿拉伯半岛,海拔2400米以下各种湿地,包括河口,湖岸,河岸,草原和坦桑尼亚的岩石海岸。
シュモクドリ(撞木鳥、Scopus umbretta)は、ペリカン目シュモクドリ科シュモクドリ属に分類される鳥類。本種のみでシュモクドリ科シュモクドリ属を形成する。
アンゴラ、イエメン、ウガンダ、エチオピア、ガンビア、エリトリア、ガーナ、ガボン、カメルーン、ギニア、ギニアビサウ、ケニア、コートジボワール、コンゴ共和国、コンゴ民主共和国、サウジアラビア、ザンビア、シエラレオネ、ジブチ、ジンバブエ、スーダン、スワジランド、セネガル、ソマリア、タンザニア、チャド、中央アフリカ共和国、トーゴ、ナイジェリア、ナミビア、ニジェール、ブルキナファソ、ブルンジ、ベナン、ボツワナ、マダガスカル、マラウイ、マリ共和国、南アフリカ共和国、モザンビーク、ルワンダ、レソト
サハラ砂漠以南のアフリカ全土、マダガスカル、アラビア半島西南部に分布する。
全長58cm。全身は褐色の羽毛で覆われる。後頭部の羽毛は伸長しており、真っすぐに伸びた嘴と合わせて頭部がハンマー(撞木)のように見えることが和名や英名の由来。
嘴と後肢の色彩は黒い。趾には部分的に水掻きがある。
草原や水辺などに生息する。雨季にできた水溜りに飛来することもある。
食性は動物食で、魚類、両生類、昆虫類などを食べる。採食は主に明け方と夕方に行う。
繁殖形態は卵生。繁殖期は地方によって異なり、ナイジェリアでは1-4月、南アフリカでは7-1月である。樹上(木がない場合は地表にも作る)に木の枝などを泥で固めて布や骨などで装飾したドーム状の大型の巣を雌雄共同で作る。巣を作るのに30-40日かかる。通常2-3個の巣を作りその内の一つを繁殖やねぐらに使用する。また、一度使った巣は数年間使用する。1回に3-7個の卵を産む。雌雄交代で抱卵を行い、抱卵期間は約30日。雌雄で育雛を行う。雛は孵化してから約1か月で巣立つ。
以下の2亜種に分類される。
民家の近くでゴミを漁ることもある。人をあまり恐れない。
生息地では本種を殺すと不幸が訪れると信じられている。
망치머리황새(학명: Scopus umbretta, 영어: Hamerkop)는 사다새목의 조류이다. 이 종만으로 망치머리황새과(Scopidae), 망치머리황새속(Scopus)을 형성한다.
앙골라, 예멘, 우간다, 에티오피아, 감비아, 에리트레아, 가나, 가봉, 카메룬, 기니, 기니 비사우, 케냐, 코트디부아르, 콩고, 콩고민주공화국, 사우디아라비아, 잠비아, 시에라리온, 지부티, 짐바브웨, 수단, 에스와티니, 세네갈, 소말리아, 탄자니아, 차드, 중앙아프리카공화국, 토고, 나이지리아, 나미비아, 니제르, 부르키나 파소, 부룬디, 베넹, 보츠와나, 마다가스카르, 말라위, 말리, 남아프리카공화국, 모잠비크, 르완다, 레소토, 그리고 사하라 사막 이남의 아프리카 전역, 마다가스카르와 아라비아 반도 서남부에 분포한다.
다음은 수조류 계통 분류이다.[2]
수조류 사다새목망치머리황새(학명: Scopus umbretta, 영어: Hamerkop)는 사다새목의 조류이다. 이 종만으로 망치머리황새과(Scopidae), 망치머리황새속(Scopus)을 형성한다.