Multimedia w Wikimedia Commons Kolcomysz[5] (Acomys) – rodzaj ssaka z podrodziny sztywniaków (Deomyinae) w rodzinie myszowatych (Muridae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce, na Półwyspie Arabskim oraz na Krecie i Cyprze[6][5].
Morfologia
Myszy te charakteryzują się posiadaniem w normalnej sierści długich, sztywnych włosów, przypominających kolce np. jeża. Gryzonie z rodzaju Acomys wykazują niespotykaną u innych ssaków zdolność do autotomii. U wielu gatunków pochwycony ogon może zostać łatwo oderwany lub pozbawiony skóry, aby umożliwić ucieczkę zwierzęcia. Dwa gatunki (kolcomysz sawannowa i ryftowa) wykazują jeszcze bardziej złożony system obronny: w sytuacji zagrożenia gryzonie te są w stanie odrzucić części skóry. Skóra ulega oderwaniu przy naprężeniu dwudziestokrotnie mniejszym niż u myszy z rodzaju Mus. Kompletna skóra zwierzęcia, wraz z gruczołami i mieszkami włosowymi, odrasta w szybkim tempie[7].
Systematyka
Etymologia
-
Acomys: gr. ακη akē – ostry punkt; μυς mus, μυός muos – mysz[8].
-
Acanthomys: gr. ακανθα akantha – kolec, cierń, od ακη akē – ostry punkt; μυς mus, μυός muos – mysz[9]. Gatunek typowy: Mus cahirinus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803.
-
Acosminthus: gr. ακη akē – ostry punkt; σμινθος sminthos – mysz (używane w poezji)[8]. Gatunek typowy: Mus cahirinus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803.
-
Peracomys: gr. περα pera – powyżej, poza; rodzaj Acomys I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1838[10]. Gatunek typowy: Acomys louisae Thomas, 1896.
-
Subacomys: łac. sub – blisko; rodzaj Acomys I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1838[11]. Gatunek typowy: Mus subspinosus Waterhouse, 1838.
Podział systematyczny
Kolcomyszy pochodzą z pustynnych obszarów Afryki. Naukowcy sądzą, że mimo wielu podobieństw do europejskich myszy (Mus), są one bliżej spokrewnione z myszoskoczkami (Gerbillinae). Do rodzaju należą następujące gatunki[5][6]:
- Podrodzaj: Acomys I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1838
- Podrodzaj: Peracomys F. Petter & Roche, 1981[10]
- Podrodzaj: Subacomys Denys, Gautun, Tranier & Volobouev, 1994[11]
Przypisy
-
↑ Acomys, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
-
↑ I. Geoffroy Saint-Hilaire. Notice sur les Rongeurs épineux désignés par les auteurs sous les noms d’Echimys, Loncheres, Heteromys et Nelomys. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Seconde Série. 10, s. 126, 1838 (fr.).
-
↑ R.-P. Lesson: Nouveau Tableau du Règne Animal: Mammifères. Paris: A. Bertrand, 1842, s. 135. (fr.)
-
↑ C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Cz. 1. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 95. (niem.)
-
↑ a b c W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 257–258. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
-
↑ a b Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Acomys. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2009-11-26]
-
↑ A.W. Seifert, S.G. Kiama, M.G. Seifert, J.R. Goheen, T.M. Palmer & M. Maden. Skin shedding and tissue regeneration in African spiny mice (Acomys). „Nature”. 489 (7417), s. 561–565, 2012-09-27. DOI: 10.1038/nature11499 (ang.).
-
↑ a b Palmer 1904 ↓, s. 75.
-
↑ Palmer 1904 ↓, s. 73.
-
↑ a b F. Petter & J. Roche. Remarques préliminaires sur la systematique des Acomys (Rongeurs, Muridae) Peracomys, sous-genre nouveau. „Mammalia”. 45 (3), s. 382, 1981 (fr.).
-
↑ a b Ch. Denys, J.-C. Gautun, M. Tranier & V. Volobouev. Evolution of the genus Acomys (Rodentia, Muridae) from dental and chromosomal patterns. „Israel Journal of Zoology”. 40 (2), s. 218, 1994 (ang.).
Bibliografia
- T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Waszyngton: Government Printing Office, 1904, s. 71-718, seria: North American Fauna. (ang.)
