Jeżyna, ożyna a. ostrężyna[3] (Rubus L.) – rodzaj roślin z rodziny różowatych. Część przedstawicieli określana jest zwyczajowo w języku polskim malinami (gatunki o różnej przynależności w obrębie podrodzajów, które łączy czerwona barwa owoców i odpadanie ich od dna kwiatowego po dojrzeniu).
Z wyjątkiem nielicznych w naszej florze przedstawicieli rozmnażających się płciowo (np. malina moroszka i malina właściwa), pozostałe gatunki reprezentują podrodzaj Rubus reprezentowany w Europie Środkowej wyłącznie przez apomikty pochodzenia mieszańcowego. Z powodu apomiksji, hybrydyzacji i rozszczepiania cech mieszańców powstaje wielka różnorodność form jeżyn. Utrudnia to ich klasyfikację. W przypadku apomiktów kryterium wyodrębniania gatunku jest sztuczne i związane jest z rozległością zasięgu (krańcowe stanowiska powinny być oddalone o minimum 20 km). Wyodrębniające się morfologicznie jeżyny zajmujące mniejszy areał uważane są za biotypy lokalne.
Liczba gatunków jest różna w zależności od ujęcia systematycznego. Niektórzy autorzy podają 300-400 gatunków diploidalnych[4]. Index Kewensis podaje 72 gatunki. Z Polski podano od 50 do 90 gatunków (w zależności od ujęcia systematycznego). Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski[5] z 2002 roku zawiera wykaz 89 gatunków.
Złożona systematyka tego rodzaju wymaga często od zajmujących się nim taksonomów wąskiej specjalizacji. Specjalizację taką wyodrębnia się i określa mianem batologii – nauki o jeżynach.
Rośliny wieloletnie – krzewy i byliny. Gatunki europejskie mają kwiaty raczej bez zapachu, owadopylne. Rosną zarówno na stanowiskach zacienionych jak i słonecznych (na drugich znacznie lepiej kwitną i owocują). Zajmują bardzo różne siedliska, suche, świeże i wilgotne, większość gatunków preferuje siedliska żyzne, zwykle związane z lasami, ich okrajkami i zaroślami.
Rodzaj należący do, plemienia Rubeae, podrodziny Rosoideae, rodziny różowatych (Rosaceae Juss.), rzędu różowców, kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[6][1].
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Rosanae Takht., rząd różowce (Rosales Perleb), podrząd Rosineae Rchb., rodzina różowate (Rosaceae Juss.), podrodzina Ruboideae Thomé, plemię Rubeae Dumort., podplemię Rubinae Focke in Engl. & Prantl, rodzaj Rubus[7].
W obrębie rodzaju Rubus wyróżnia się 13 podrodzajów, z których największy Rubus (Eubatus) dzielony jest dalej na 12 sekcji:
Jeżyna, ożyna a. ostrężyna (Rubus L.) – rodzaj roślin z rodziny różowatych. Część przedstawicieli określana jest zwyczajowo w języku polskim malinami (gatunki o różnej przynależności w obrębie podrodzajów, które łączy czerwona barwa owoców i odpadanie ich od dna kwiatowego po dojrzeniu).
Z wyjątkiem nielicznych w naszej florze przedstawicieli rozmnażających się płciowo (np. malina moroszka i malina właściwa), pozostałe gatunki reprezentują podrodzaj Rubus reprezentowany w Europie Środkowej wyłącznie przez apomikty pochodzenia mieszańcowego. Z powodu apomiksji, hybrydyzacji i rozszczepiania cech mieszańców powstaje wielka różnorodność form jeżyn. Utrudnia to ich klasyfikację. W przypadku apomiktów kryterium wyodrębniania gatunku jest sztuczne i związane jest z rozległością zasięgu (krańcowe stanowiska powinny być oddalone o minimum 20 km). Wyodrębniające się morfologicznie jeżyny zajmujące mniejszy areał uważane są za biotypy lokalne.
Liczba gatunków jest różna w zależności od ujęcia systematycznego. Niektórzy autorzy podają 300-400 gatunków diploidalnych. Index Kewensis podaje 72 gatunki. Z Polski podano od 50 do 90 gatunków (w zależności od ujęcia systematycznego). Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski z 2002 roku zawiera wykaz 89 gatunków.
Złożona systematyka tego rodzaju wymaga często od zajmujących się nim taksonomów wąskiej specjalizacji. Specjalizację taką wyodrębnia się i określa mianem batologii – nauki o jeżynach.
