El calau de gorgera (Rhinoplax vigil) és un ocell de la família dels buceròtids (Bucerotidae) i única espècie del gènere Rhinoplax. Habita boscos del sud de Tailàndia, Península Malaia, Sumatra i Borneo.
El calau de gorgera (Rhinoplax vigil) és un ocell de la família dels buceròtids (Bucerotidae) i única espècie del gènere Rhinoplax. Habita boscos del sud de Tailàndia, Península Malaia, Sumatra i Borneo.
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Cornbig helmog (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: cornbigau helmog) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Rhinoplax vigil; yr enw Saesneg arno yw Helmeted hornbill. Mae'n perthyn i deulu'r Cornbigau (Lladin: Bucerotidae) sydd yn urdd y Coraciiformes.[1]
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn R. vigil, sef enw'r rhywogaeth.[2] Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yn Asia.
Mae'r cornbig helmog yn perthyn i deulu'r Cornbigau (Lladin: Bucerotidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:
Rhestr Wicidata:
rhywogaeth enw tacson delwedd Cornbig arianfochog Bycanistes brevis Cornbig Blyth Rhyticeros plicatus
_BHL38534653.jpg)
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Cornbig helmog (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: cornbigau helmog) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Rhinoplax vigil; yr enw Saesneg arno yw Helmeted hornbill. Mae'n perthyn i deulu'r Cornbigau (Lladin: Bucerotidae) sydd yn urdd y Coraciiformes.
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn R. vigil, sef enw'r rhywogaeth. Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yn Asia.
Der Schildschnabel (Rhinoplax vigil), auch Schildhornvogel genannt, ist mit 1,2 Meter Gesamtlänge einer der größten Vertreter aus der Familie der Nashornvögel. Das Verbreitungsgebiet dieser monotypischen Art ist Südostasien. Wie alle Nashornvogelarten ist auch der Schildschnabel ein Höhlenbrüter. Der Ruf des Schildschnabels ist noch in zwei Kilometer Entfernung zu vernehmen und gehört im tropischen Regenwald Südostasiens zu den lautesten Rufen der Tierwelt.[1]
Die IUCN stuft den Schildschnabel wegen eines sehr starken Bestandsrückgangs als eine vom Aussterben bedrohte Vogelart ein.[2]
Der Schildschnabel erreicht ohne die verlängerten Schwanzfedern eine Körperlänge zwischen 1,1 und 1,2 Meter.[1] Das Gewicht beträgt zwischen 2,6 und 3 Kilogramm. Auf den Schwanz entfallen inklusive der verlängerten Schwanzfedern beim Männchen zwischen 73 und 98,2 Zentimeter. Beim Weibchen sind es 61,5 bis 79 Zentimeter.[3] Ein großer Teil der Schwanzlänge fällt dabei auf das mittlere Paar der Schwanzfedern, die die anderen Schwanzfedern um bis zu 20 Zentimeter überragt.[4] Der Schnabel ist vergleichsweise kurz und misst beim Männchen durchschnittlich 19,6 und beim Weibchen 17,1 Zentimeter.[3]
Der Hals und der Kehlsack, Kopf, die Füße und obere Teil des Hornaufsatzes sind beim Männchen rötlich. Hals und Kopf sind abgesehen von einigen dunkelbraunen Federn auf dem Scheitel und rotbraunen Federn auf den Wangen unbehindert. Der untere Teil des Hornaufsatzes ist gelb gefärbt. Die Rotfärbung des Schnabels und des Schnabelhorns ist auf das Bürzelsekret zurückzuführen, mit dem der Schildvogel sein Gefieder pflegt. Rhinoplax vigil ist der einzige Nashornvogel, dessen Schnabel massiv, also ohne Luftkammern ist. Der Hornaufsatz macht 10 Prozent des Gesamtgewichts des Vogels aus. Der Vogel hat ein schwarzes Rückengefieder, die Schwanzfedern sind bräunlich, am Ende schwarz und weiß gefärbt. Die verlängerten Steuerfedern sind silbergrau und weisen sowohl das schwarze Endband als auch weiße Federspitzen auf. Wie alle Hornvögel verfügt auch diese Art über kurze breite und kräftige Flügel.
Die Augen des Männchens sind dunkelrot bis rotbraun, die Füße und Beine sind rotbraun.
Weibchen gleichen dem Männchen in ihrem Körpergefieder, sie sind lediglich etwas kleiner und der Schnabel weist an der Spitze kleine schwarze Sprenkel auf. Die unbefiederte Hals- und Gesichtshaut ist blassviolett. Der Kehlsack ist türkisfarben, die Augen sind rotbraun.
Jungvögel gleichen dem adulten Weibchen, das mittlere Paar der Steuerfedern weist jedoch noch nicht die Länge der adulten auf. Das Schnabelhorn ist noch unterentwickelt und der Schnabel ist gelblich grün. Die nackte Gesichts- und Halshaut ist grünlich blau, die Augen blass rotbraun.
Im Verbreitungsgebiet des Schildschnabels kommen mit dem Doppelhornvogel und dem Rhinozerosvogel zwei weitere große Nashornvogelarten vor. Beide Arten haben große hornförmige Schnabelaufsätze. Bei beiden Arten ist der Hals und der Kopf bis auf den nackten Kehlfleck gefiedert. Beim Doppelhornvogel ist der Hals und der hintere Kopf weiß.
Diese Art kommt in Tieflandwäldern vor und verfügt über ein großes Verbreitungsgebiet, das sich vom südlichen Tenasserim in Burma über Thailand, die Malaiische Halbinsel, Singapur sowie die großen Sundainseln Borneo und Sumatra erstreckt. Der Lebensraum sind immergrüne Regenwälder bis in Höhenlagen von 1100 Meter. Er kommt auch in Primärwäldern mit selektivem Holzeinschlag vor, meidet aber Sekundärwald. Grundsätzlich sind die Lebensraumanforderungen ähnlich wie die des Rhinozerosvogels, der Schildschnabel ist jedoch ein deutlich seltenerer Vogel als diese Nashornvogelart.[1]
Schildschnäbel sind baumbewohnende Nashornvogelarten, die sich überwiegend in den Kronen hoher Bäume aufhalten. Es gibt keine Berichte darüber, dass sie gelegentlich auch auf den Erdboden herabkommen.
Adulte Schildschnäbel leben paarweise und besetzten ein Revier. Gelegentlich werden sie von einem Jungvogel besetzt und an den Reviergrenzen treffen gelegentlich drei bis vier Vögel aufeinander. Daneben gibt es kleine nomadische Trupps aus noch nicht geschlechtsreifen und nicht brütenden adulten Vögeln bestehen. Diese bestehen gewöhnlich aus nicht mehr als acht Vögel und durchstreifen ein größeres Gebiet auf steter Nahrungssuche.[5] Revieranzeigende Rufe können jederzeit zwischen 8 Uhr Morgens und 17 Uhr in den Nachmittagsstunden gehört werden. Meist sitzen die rufenden Vögel in Baumkronen 30 bis 60 Meter über dem Erdboden. Der Partnervogel, der ebenfalls ruft, sitzt gewöhnlich 50 bis 100 Meter entfernt. Beide Partnervögel verteidigen das Revier und reagieren auf die Rufe des benachbarten Paares. Sie setzen ihre massiven Schnäbel bei Revierkämpfen gegen Artgenossen ein. Von Männchen wird berichtet, dass sie gelegentlich bis zu zwei Stunden ihre Hornaufsätze gegeneinander schlagen. Sie tolerieren dagegen die nomadischen Trupps subadulter und nicht brütender Adulter Vögel in ihrem Revier.[5]
Der Schildschnabel ist omnivor und ernährt sich von Früchten, Reptilien, kleineren Vögeln sowie deren Brut. Früchte machen einen erheblichen Anteil an seiner Nahrung aus. Nach Beobachtungen in Malaysia und in Kalimantan spielen zuckerreiche Feigen wie bei vielen anderen asiatischen Nashornvogelarten eine erhebliche Rolle im Nahrungsspektrum. Etwa die Hälfte der Nahrungssuche verbringt der Schildschnabel mit der Jagd auf kleine Wirbeltiere und große Gliederfüßer. Verpaarte Vögel gehen gewöhnlich alleine auf Jagd, halten aber miteinander durch Rufe Kontakt. Der massive Schnabel hilft dem Schildschnabel, um Baumrinde zu entfernen, um darunter nach Gliederfüßern zu suchen. Möglicherweise setzt er den Schnabel auch beim Öffnen von Baumhöhlen ein, um fremde Vogelbrut zu erbeuten. Es wurde unter anderem beobachtet, wie zunächst ein Männchen und später ein Weibchen die Nisthöhle eines Sunda-Orienthornvogels aufsuchte, der ebenfalls zu den großen Nashornvögeln zählt. Das Männchen hämmerte auf die Rückseite der Nisthöhle ein, während das darin befindliche Weibchen laut rief. Der männliche Orienthornvogel erschien jedoch nicht am Nest, um dieses zu verteidigen. Auch bei Rhinozerosvögeln wurde ein ausgesprochen antagonistisches Verhalten beobachtet, als ein Schildschnabel sich in Nähe der Nisthöhle aufhielt.[5]
Die Fortpflanzungsbiologie dieser Art ist noch nicht abschließend untersucht. Schildschnäbel sind nach jetziger Erkenntnis an keine spezifische Fortpflanzungszeit gebunden. Brutpaare ziehen nicht jedes Jahr einen Jungvogel groß.[6]
Die Geschlechtsreife erreichen die Vögel mit einem Alter von 6 Jahren. Wie für Nashornvögel typisch, mauert sich das Weibchen, welches das Nest in einer Baumhöhle anlegt, zum Schutz vor Nesträubern in einer natürlichen Baumhöhle ein. Nur ein schmaler Spalt zur Nahrungsübergabe und zum Auswurf der Ausscheidungen bleibt offen. Das Weibchen legt nur 1 bis 2 Eier in das Nest. In freier Wildbahn wurde bislang nur jeweils ein Jungvogel beobachtet. Vermutlich können die adulten Vögeln in freier Wildbahn nur einen Jungvogel erfolgreich großziehen.[6] Ähnliches wird auch für den nah verwandten Rhinozerosvogel beschrieben. Die Brutdauer beträgt ca. 45 Tage und danach verbleiben die Jungen noch bis zu 80 Tage im Nest. In freier Wildbahn wurde beobachtet, dass Jungvögel noch sechs Monate, nachdem sie die Bruthöhle verlassen hatten, von den Elternvögel gefüttert wurden.[6]
Die IUCN listete den Schildschnabel über einen längeren Zeitraum als (Near Threatened) oder potentiell gefährdet ein, da der Bestand zwar langsam abnahm, eine ausreichende Populationsgröße aber gegeben war. Grund für die Einordnung war die Störung des Lebensraumes der Vögel. Früher wurde die Art wegen ihres Schnabels und der Federn stark bejagt. Diese Art ist im CITES Anhang I (totales Handelsverbot) gelistet. Zudem laufen mehrere Forschungsprojekte, um einen besseren Schutz dieser Art zu ermöglichen. 2015 änderte die IUCN ihre Einstufung von Near Threatened auf Critically endangered, da die Lebensraumzerstörung im Verbreitungsgebiet dieser Art erheblich zugenommen hat und gleichzeitig ein weiterhin starker Jagddruck besteht.[1]
Ähnlich wie bei den anderen großen Nashornvögeln spielt auch der Schildschnabel eine Rolle in den Traditionen der Ethnien seines Verbreitungsgebietes. Die Schwanzfedern, deren mittleres Paar eine beachtliche Länge von bis zu 90 Zentimeter erreichen werden kann, zieren bei den Kayan, Kenyah und den Kelamtan die Kopfbedeckungen der jungen Krieger, die bereits einen Feind getötet haben. Das Horn wird als Ohrschmuck für ältere Männer verarbeitet.
Das Horn wird bereits seit der Mingzeit nach China exportiert, wo es zu Gürtelschnallen verarbeitet wurde. Auch in Japan gibt es eine lange Tradition in der Verarbeitung des Horns. Das Horn kommt immer noch in den Handel – allein zwischen 2011 und 2014 wurden mehr als 1100 Schädel und Hörner auf Borneo beschlagnahmt. Nach Schätzungen einiger Experten werden für den illegalen Handel, bei dem das Kilogramm Horn wertvoller ist als das Elfenbein von Elefanten, jährlich mehr als 6000 Schildschnäbel getötet.[7] In Indien wird es als Liebeszauber verkauft. Der Handel mit dem Elfenbein dieser Vögel findet teils sehr offen statt: Alan Kemp sah noch in den 1990er Jahren Schädel und Hörner des Schildvogels, die in Singapur zum Kauf angeboten wurden.[5]
Eine malaiische Legende begründet die eigenartige Rufe des Schildschnabels mit der Strafe für einen heimtückischen Mord: Ein junger Mann durchhackte das Bambusgerüst, auf dem die Hütte seiner Schwiegermutter stand (die mehrfach wiederholten johlenden Rufe des Vogels) und war zutiefst erfreut, als die Schwiegermutter starb, als die Hütte zusammenbrach (bezieht sich auf die gackernden Laute des Vogels, die an ein manisches Lachen erinnern). Als Strafe für den Mord wurde der junge Mann in einen Schildschnabel verwandelt, der stetig seine Untat durchleben muss.[5]
Der Schildschnabel (Rhinoplax vigil), auch Schildhornvogel genannt, ist mit 1,2 Meter Gesamtlänge einer der größten Vertreter aus der Familie der Nashornvögel. Das Verbreitungsgebiet dieser monotypischen Art ist Südostasien. Wie alle Nashornvogelarten ist auch der Schildschnabel ein Höhlenbrüter. Der Ruf des Schildschnabels ist noch in zwei Kilometer Entfernung zu vernehmen und gehört im tropischen Regenwald Südostasiens zu den lautesten Rufen der Tierwelt.
Die IUCN stuft den Schildschnabel wegen eines sehr starken Bestandsrückgangs als eine vom Aussterben bedrohte Vogelart ein.
Η Ρινόπλαξ είναι κορακιόμορφο πτηνό της οικογενείας των Βουκερωτιδών, που απαντά στη ΝΑ. Ασία. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Rhinoplax vigil και δεν περιλαμβάνει υποείδη. [3]
Η επιστημονική ονομασία του γένους είναι η λατινική απόδοση της ελληνικής λέξης Ρινόπλαξ (ρις «μύτη» + πλαξ «πλάκα, επίπεδη επιφάνεια»), με σαφή αναφορά στο χαρακτηριστικό ράμφος του πτηνού.
Για τη λατινική επιστημονική ονομασία του είδους vigil, υπάρχουν δύο απόψεις: σύμφωνα με την πρώτη, η λέξη σημαίνει «αυτός που επαγρυπνεί προσέχοντας για κάτι» και, κατ’ ακολουθίαν, «φρουρός, εναργής», [ii] εξ ου και η δάνεια ελληνική λέξη «βιγλάτορας». [4][5][6] Η έννοια του «φρουρού» μπορεί να προσδόθηκε στο πτηνό, λόγω του ράμφους του που μοιάζει με κράνος, άλλωστε υπάρχει τέτοια δοξασία στους ιθαγενείς των περιοχών όπου κατοικεί (βλ. Κουλτούρα).
Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή, η ονομασία έχει τη ρίζα της στο λατινικό ρήμα vigeo < (ινδοευρ.) weg «ζώ, είμαι γεμάτος ζωή» και, κατ’ επέκτασιν, «είμαι ευτραφής, ευζώητος», [ii] που πιθανόν να παραπέμπει στο μεγάλο ράμφος του πτηνού. [5][7]
Παρόμοιο συσχετισμό με το ράμφος του πτηνού κάνει, επίσης, η αγγλική του ονομασία Helmeted hornbill «βούκερως με ράμφος-κράνος».
Το είδος περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1781, από τον Γερμανό πάστορα και φυσιοδίφη Γιόχαν Ράινχολντ Φόρστερ, στη Σουμάτρα, ως Buceros vigil. Κάποιοι ερυνητές εξακολουθούν να το τοποθετούν στο γένος Buceros, αν και διαφέρει αρκετά στη μορφολογία και στη φωνή από αυτό. [8] Το γένος Rhinoplax είναι μονοτυπικό, δεν περιλαμβάνει δηλαδή άλλο είδος, εκτός από το Rhinoplax vigil. [3]
Η ρινόπλαξ απαντά μόνιμα, μόνο σε ορισμένες περιοχές της ΝΑ. Ασίας και, συγκεκριμένα, στη Σουμάτρα, τη Βόρνεο και στο μεγαλύτερο μέρος της Μαλαισιανής Χερσονήσου, δηλαδή στη Μαλαισία και μέρος της Ταϊλάνδης και της Μιανμάρ. Από τη Σινγκαπούρη φαίνεται ότι έχει εκλείψει. [2][3][8][9]
Η ρινόπλαξ ενδημεί στα πρωτογενή αειθαλή και ημι-αειθαλή πεδινά δάση, μέχρι τα 1500 μέτρα. Προτιμά τα ανώμαλα, πετρώδη εδάφη και μπορεί να συχνάζει, τοπικά, σε επιλεκτικά υλοτομημένες τοποθεσίες. [2]
Η ρινόπλαξ είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό πτηνό όπως, άλλωστε, όλα τα μέλη της οικογένειας Βουκερωτίδες, με το χαρακτηριστικό μεγάλο ράμφος της. Ωστόσο, ένα επί πλέον στοιχείο είναι το μεγάλο της μέγεθος -είναι το δεύτερο μεγαλύτερο μέλος της οικογένειας-.
Έχει κυρίως μαυριδερό πτέρωμα, εκτός από το ότι η κοιλιά και τα πόδια είναι λευκωπά. Επίσης, και η ουρά είναι λευκή με το κάθε φτερό να έχει μία μαύρη λωρίδα κοντά στην άκρη. Η ουρά είναι ιδιαίτερα μεγάλη, με τα δύο κεντρικά φτερά της να είναι μακρύτερα από τα υπόλοιπα, δίνοντας στο πουλί συνολικό μήκος μεγαλύτερο από οποιουδήποτε άλλου είδους στην οικογένεια. Γύρω από τους οφθαλμούς υπάρχουν καφεκάστανες τούφες, ενώ άλλο μορφολογικό χαρακτηριστικό είναι το γυμνό και ζαρωμένο «μπάλωμα» του λαιμού, τιρκουάζ στα θηλυκά και κόκκινο στα αρσενικά.
Το ράμφος έχει χαρακτηριστικό μεγάλο ύβωμα, εν είδει «κράνους», το οποίο ξεκινάει από τη μέση του και φθάνει μέχρι το μέτωπο, όπου και τελειώνει απότομα. Τόσο το ύβωμα, όσο και το κυρίως ράμφος έχουν δύο χρωματισμούς: είναι κιτρινωπά, στο χρώμα του κεριού, στην άκρη τους, ενώ το υπόλοιπο τμήμα τους είναι κοκκινωπό, λόγω του εκκρίματος του αδένα, που χρησιμεύει στον καθαρισμό του πτερώματος (preening). Σε αντίθεση με τις άλλες βουκερωτίδες οι οποίες διαθέτουν κοίλο ύβωμα με πολλές αεροφόρους οδούς, η ρινόπλαξ διαθέτει ύβωμα συμπαγές που, μαζί με το ράμφος και το κρανίο, μπορεί να αποτελούν το 10% του συνολικού βάρους του πτηνού. Το συγκεκριμένο συμπαγές ύβωμα αποτελείται από κάποιο κερατινοειδές υλικό, το οποίο ονομάζεται «ελεφαντόδοντο του βούκερου» και φαίνεται να αποτελεί μία από τις σοβαρές αιτίες για τη λαθροθηρία του είδους σε κάποιες περιοχές.
Η ρινόπλαξ είναι κυρίως οπωροφάγο πτηνό, με προτίμηση τις συκιές της περιοχής όπου ζει. Ωστόσο, μπορεί να τρέφεται και με ζωική ύλη, όπως φίδια, μικρά θηλαστικά, ακόμη και νεοσσούς του δικού της είδους. Πολλές φορές κρέμεται ανάποδα στα κλαδιά και, χρησιμοποιεί το ύβωμα του ράμφους ως εργαλείο για να σκάψει σε σάπια ξύλα και χαλαρούς φλοιούς, προς αναζήτηση εντόμων ή παρόμοιας λείας. Παρόλο που τα ζευγάρια αναπαραγωγής βρίσκονται μαζί στην περιοχή φωλιάσματος, όταν αναζητούν την τροφή τους, το κάνουν ξεχωριστά. [12]
Σε αντίθεση με πολλούς οπωροφάγους βούκερους, η ρινόπλαξ είναι μάλλον καθιστικό πτηνό, μένει δηλαδή σε μία σταθερή περιοχή την οποία υπερασπίζεται από τους ανταγωνιστές της. Μικρές ομάδες, μέχρι και 14 μη αναπαραγωγικά πτηνά μαζί με νεαρά πουλιά μπορούν να αναζητούν τροφή σε ενιαίο χώρο, αλλά τα ζευγάρια αναπαραγωγής έχουν τις δικές τους περιοχές. [10] Μάλιστα, τα αρσενικά αλληλοκαταδιώκονται συχνά, πετώντας ανάμεσα στα δένδρα του δάσους, ενώ χρησιμοποιούν και τα βαριά τους ράμφη για να «κονταροχτυπιούνται». Επειδή αυτές οι αψιμαχίες συμβαίνουν συνήθως κοντά στα οπωροφόρα δένδρα, πιστεύεται ότι είναι ανταγωνισμός αποκλειστικά για την περιοχή αναζήτησης τροφής. [12]
Η ρινόπλαξ έχει ξεχωριστή, ιδιαίτερη φωνή που, έχει χρησιμοποιηθεί από τους ερευνητές ως συγκεκριμένο διαφοροποιητικό στοιχείο για το διαχωρισμό του είδους από την παλαιότερη κατάταξή του (βλ. Συστηματική).
Ηχοφασματική ανάλυση των δυνατών ήχων που παράγονται από διάφορα άτομα, έδειξαν ότι περιείχαν λίγες αρμονικές (δηλαδή είναι πολύ απλοί στη σύνθεσή τους), με το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας που παράγεται, να είναι μεταξύ 500-1500 Hz, συχνότητες που ευνοούν τη μετάδοση σε μεγάλες αποστάσεις. Έτσι εξηγείται το ότι οι ήχοι αυτοί διαδίδονται μέχρι και 2-3 χιλιόμετρα στο δάσος, κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι φωνητικές κλήσεις οργανώνονται σε δύο διακριτά μέρη, και εικάζεται ότι το πρώτο μέρος (τα διαδοχικά «χου») μπορεί να χρησιμεύσει κυρίως ως μέσο για την προσέλκυση της προσοχής των γειτονικών ατόμων του ιδίου είδους, ενώ το δεύτερο μέρος (το «γέλιο») μπορεί να χρησιμεύσει ως μια «διαφήμιση» της ηλικίας, του μεγέθους και της σωματικής κατάστασης του ατόμου που αρθρώνει τον ήχο. [13]
Όπως και οι άλλες βουκερωτίδες, η ρινόπλαξ χαρακτηρίζεται από το εξαιρετικά ιδιόμορφο στοιχείο της αναπαραγωγικής της ηθολογίας, να «κτίζει» το θηλυκό μέσα στη φωλιά για να επωάσει τα αυγά της. Συγκεκριμένα, η φωλιά επιλέγεται να είναι η κουφάλα ενός δένδρου, ψηλά από το έδαφος και, κατόπιν, το αρσενικό «σφραγίζει» το θηλυκό μέσα στο δένδρο, χτίζοντας την είσοδο με λάσπη. Αφήνει μόνο μία μικρή τρύπα, από την οποία τροφοδοτεί το θηλυκό με εξεμεσμένη λεία, ενόσω εκείνη επωάζει. [10][11] Παρόλο που η αναπαραγωγή της δεν είναι επαρκώς μελετημένη, η ρινόπλαξ είναι μονογαμική και ωοτοκεί από τον Ιανουάριο μέχρι το Μάρτιο, αλλά έχει παρατηρηθεί να κάνει το ίδιο τον Μάιο ή ακόμη και το Νοέμβριο. [10] Μόλις εκκολαφθούν οι νεοσσοί, το θηλυκό σπάζει την είσοδο με το ράμφος της και βγαίνει, αλλά στη συνέχεια ξανασφραγίζει την είσοδο, μέχρις ότου οι νεοσσοί αποκτήσουν το πρώτο τους πτέρωμα. [11]
Υπάρχει μια σειρά από παράγοντες που φαίνεται να απειλούν το είδος, ενώ και οι πληθυσμοί του είναι γνωστό ότι μειώνονται. Η εξαιρετικά ταχεία αποψίλωση των δασών στη ΝΑ. Ασία, λόγω της υλοτομίας και τη μετατροπή της γης σε χωράφια για τη γεωργία, είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά στοιχεία, καθώς, ακόμη και προστατευόμενες περιοχές έχουν παράνομα αποψιλωθεί από τους υλοτόμους. Η αποψίλωση των δασών πιστεύεται ότι είναι η αιτία για την εξαφάνιση του είδους στη Σινγκαπούρη, από το 1950. [10]
Ευτυχώς, η προτίμηση του πτηνού στα δάση των απομακρυσμένων λόφων, περιορίζει κάπως την απώλεια των ενδιαιτημάτων του, καθώς οι περιοχές αυτές αντιμετωπίζουν συνήθως λιγότερη πίεση από την υλοτομία και τη γεωργία. [10][14] Οι δασικές πυρκαγιές έχουν επίσης καταστρέψει ή υποβαθμίσει τους οικοτόπους του είδους, ιδιαίτερα κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1990. [14]
Η ρινόπλαξ θηρεύεται, επίσης, για το ύβωμα του ράμφους της. Λόγω του σχήματος, του μεγέθους και της υφής του, αποτελεί επιθυμητό υποκατάστατο του ελεφαντόδοντου, ιδανικό για χρήση στο διακοσμητικό σκάλισμα, [15][16] ιδιαίτερα στην Κίνα και την Ιαπωνία. Τέλος, τα μεγάλα φτερά της ουράς της, θεωρούνται εξωτικά σουβενίρ. [10] Παρά την απειλή της λαθροθηρίας, η οποία πιέζει το είδος εδώ και αιώνες, η ρινόπλαξ καταφέρνει και επιβιώνει, γεγονός που σημαίνει ότι πρόκειται για εξαιρετικά προσεκτικό και κρυπτικό πτηνό. [2]
Για όλους αυτούς τους λόγους και, κυρίως, διότι οι πληθυσμοί της έχουν σταθερά καθοδική τάση, η Ρινόπλαξ ταξινομείται ως Κρισίμως Κινδυνεύων (CR) είδος στην Κόκκινη Λίστα της IUCN. [2]
Οι ιθαγενείς Πουνάν της Βόρνεο στην Ινδονησία, πιστεύουν ότι μία μεγάλη Ρινόπλαξ, φρουρεί τον ποταμό που χωρίζει τη Ζωή από το Θάνατο (βλ. και Ονοματολογία).
i. ^ Η λέξη Ρινόπλαξ είναι θηλυκού (F) γένους [3]
ii. ^ Σύμφωνα με την ετυμολογία της λέξης vigil είναι πιθανές και οι αποδόσεις «ευτραφής», «ευζώητος» (βλ. Ονοματολογία). Εδώ επιλέγεται η πρώτη εκδοχή «εναργής», ως απ’ ευθείας μετάφραση του επιθέτου vigil, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η επιλογή δεν επιδέχεται περαιτέρω συζήτησης.
Η Ρινόπλαξ είναι κορακιόμορφο πτηνό της οικογενείας των Βουκερωτιδών, που απαντά στη ΝΑ. Ασία. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Rhinoplax vigil και δεν περιλαμβάνει υποείδη.
The helmeted hornbill (Rhinoplax vigil) is a very large bird in the hornbill family. It is found on the Malay Peninsula, Sumatra, Borneo, Thailand and Myanmar. The casque (helmetlike structure on the head) accounts for some 11% of its 3 kg weight. Unlike any other hornbill, the casque is almost solid, and is used in head-to-head combat among males.[3] It is a belief among the Punan Bah that a large helmeted hornbill guards the river between life and death.[4]
It has mostly blackish plumage, except that the belly and legs are white and the tail is white with a black band near the tip of each feather. The tail is long and the two central tail feathers are much longer than the others, giving the bird a total length greater than that of any other hornbill species. The body length is 110–120 cm (43–47 in), not counting the tail feathers, which boost the length a further 50 cm (20 in). One male weighed 3.1 kg (6.8 lb) in weight while two females averaged about 2.7 kg (6.0 lb). Although sometimes considered the largest Asian hornbill, their body weight appears to be similar to that of the great hornbill (and considerably less than the African ground hornbills).[5][6]
This species has a bare, wrinkled throat patch, pale blue to greenish in females and red in males. The casque goes from the base of the bill halfway to the tip, where it ends abruptly. It and the bill are yellow; the red secretion of the preen gland covers the sides and top of the casque and the base of the bill, but often leaves the front end of the casque and the distal half of the bill yellow. Unlike other hornbills, the helmeted hornbill's casque is solid, and the skull including the casque and bill may constitute 10 percent of the bird's weight.
The call is a series of loud, intermittent barbet-like hoots, sometimes double-toned and over two dozen in number, which gradually accelerates to culminate in a cackle reminiscent of laughter.
Helmeted hornbills mostly eat the fruit of strangler figs. The birds breed once a year, producing a single chick. Mother and chick live inside a sealed tree cavity for the first five months of the chick's life. Males fight over territory on the wing, ramming each other with their casques.[7] Such encounters are called aerial jousting. Females accompany males during an approach in an aerial joust but veer off in opposite directions during the collision.[8]
After ongoing hunting pressure and habitat loss, the helmeted hornbill was uplisted from near threatened to critically endangered on the IUCN Red List of Threatened Species in 2015. It is listed in Appendix I of CITES. According to the conservation group TRAFFIC, 2,170 casques were confiscated in just three years in China and Indonesia alone.[9] There are fewer than 100 birds remaining in Thai forests. At least 546 hornbill parts, mostly casques of helmeted hornbills, have been posted for sale on Thai Facebook in the past five years. Traders will pay villagers 5,000-6,000 baht (US$165–200) for a hornbill head. Prices double or triple in cities and increase exponentially when sold overseas.[10]
The casque is the source of hornbill ivory, a valuable carving material. Indigenous peoples also use the central tail feathers to decorate dancing cloaks and head-dresses. Historically, the casque was also used by carvers in China and Japan.[11][12]
The helmeted hornbill (Rhinoplax vigil) is a very large bird in the hornbill family. It is found on the Malay Peninsula, Sumatra, Borneo, Thailand and Myanmar. The casque (helmetlike structure on the head) accounts for some 11% of its 3 kg weight. Unlike any other hornbill, the casque is almost solid, and is used in head-to-head combat among males. It is a belief among the Punan Bah that a large helmeted hornbill guards the river between life and death.
La kaska bucero (Rhinoplax vigil) estas tre granda birdo en la familio de buceredoj. Ĝi vivas en Malajzia Duoninsulo, Sumatro kaj Borneo. La kasko konsistas proksimume 11% de ĝia 3 kg-a pezo. Male al iu ajn alia bucero, la kasko estas preskaŭ solida, kaj estas uzata en kap-al-kapa batalo inter maskloj. Estas kredo inter la popolanoj de Punan Bah, ke granda kaska bucero gardas la riveron inter vivo kaj morto.
Ĝi havas plejparte nigrecan plumaron, escepte la ventron kaj gambojn, kiuj estas blankaj kaj la vosto estas blanka kun nigra strio proksime al la pinto de ĉiu plumo. La vosto estas longa kaj la du centraj vostoplumoj estas pli longaj ol ĉe la aliaj buceroj, tiel la birdo estas plilonga en tuto ol iu ajn alia bucero-specio. La korpolongo estas 110-120 cm, ne kalkulante la vostoplumojn, kiuj pligrandigas la longon je pliaj 50 cm. Maskloj averaĝe pezas 3,1 kg, inoj 2,7 kg. Kvankam ĝi foje estas konsiderata kiel la plej granda azia bucero, ĝi estas malpli peza ol la granda bunta bucero (kaj konsiderinde malpli ol la afrika grunda bucero).
Tiu specio havas nudan, ĉifan gorĝan makulon, palbluan al verdecan ĉe inoj kaj ruĝan ĉe maskloj. La kasko etendiĝas de la bekobazo duone al la pinto, kie ĝi finiĝas abrupte. La kasko kaj la beko estas flavaj; la ruĝa sekreciaĵo de la uropiga glando kovras la flankojn kaj supron de la kasko, sed ofte la fronta fino de la kasko kaj la fora bekoduono estas flava. Male al aliaj buceroj, la kasko estas solida kaj la kranio – inklude la kaskon kaj bekon – donas 10 % de la birda pezo.
La voĉo estas serio de laŭtaj, intermitaj barbul-similaj huoj, foje duoble tonigitaj kaj pli ol du dekduoj en nombro, kio laŭgrade akcelas al kulmino en krakado rememorigante pri ridado.
Ĉi tiu birdo plejparte manĝas fruktojn, precipe figojn. Ĝi ankaŭ povas uzi la kaskon kiel pezan ilon por kavi en putriĝintan lignon kaj lozan ŝelon por serĉi insektojn kaj similajn predojn. Male al multaj frukto-voraj buceroj, ĝi estas malnomada kaj ties paroj konservas sian teritorion. Maskloj batalas flugante super la teritorio, kunbatante sin reciproke per siaj kaskoj.
Post daŭra ĉasado kaj perdo de viveja areo, la kaska bucero estis listigita de preskaŭ minacata al draste endanĝerita sur la Internacia Ruĝa Listo de Endanĝeritaj Specioj en 2015. Ĝi estas listigita en Apendico de Vaŝingtona Speciprotekta Konvencio (CITES). Laŭ la konservada grupo TRAFFIC, en la lastaj tri jaroj oni konfiskis 2.170 kaskojn nur en Ĉinio kaj Indonezio.
La kasko estas fonto de la bucera eburo, valora ĉizebla materio. Historie, la kasko estis uzita fare de ĉizistoj en Ĉinio kaj Japanio por imiti ebur-similajn aĵojn.
La kaska bucero (Rhinoplax vigil) estas tre granda birdo en la familio de buceredoj. Ĝi vivas en Malajzia Duoninsulo, Sumatro kaj Borneo. La kasko konsistas proksimume 11% de ĝia 3 kg-a pezo. Male al iu ajn alia bucero, la kasko estas preskaŭ solida, kaj estas uzata en kap-al-kapa batalo inter maskloj. Estas kredo inter la popolanoj de Punan Bah, ke granda kaska bucero gardas la riveron inter vivo kaj morto.
El cálao de yelmo[2] (Rhinoplax vigil) es una especie de ave bucerotiforme de la familia Bucerotidae (la única de su género) nativa de la península de Malaca y las islas de Sumatra y Borneo.[3] Es el ave oficial de la provincia indonesia de Borneo Occidental. No se reconocen subespecies.[4][5]
Es un ave de gran tamaño que tiene un plumaje negruzco cubriendo casi todo el cuerpo, con excepción de las patas, la panza y la cola, las cuales tienen coloración blanca. Esta última tiene una pequeña banda negra al final de cada una de sus plumas. La cola es larga y sus dos plumas centrales tienen una extensión mucho mayor que el resto, haciendo del ave la de mayor extensión de su familia. La longitud del cuerpo es de aproximadamente 1 a 1,20 metros, sin contar las plumas de la cola, las cuales aumentan su tamaño en 50 cm. Los machos pesan 3.1 kg en promedio, mientras que las hembras alcanzan los 2.7 kg. Es en ocasiones considerado como el miembro más grande de su familia en Asia, pese a que es un poco menos pesado que el cálao bicorne (y mucho menos que el cálao africano).[6]
Esta especie cuenta con un parche sin plumas y arrugado en el buche, de color azul en las hembras y rojo en los machos. El casquete va desde la base del pico hasta la mitad del mismo, donde termina en forma abrupta. Ambos son amarillos con secciones rojas en los costados y la parte superior del casquete, además de la base del pico debido a las secreciones de la glándula uropígea. A diferencia de otras aves de su familia, el casco del cálao de casco es sólido, y su cráneo, incluyendo el casco y el pico, pueden llegar a ser el 10 por ciento del peso total del pájaro.
Esta ave se alimenta más que todo de fruta, especialmente de higos. También es probable que utilice su casco como una herramienta pesada para escarbar en madera podrida o suelta en búsqueda de insectos o presas similares. A diferencia de otros cálaos comedores de fruta, el cálao de casco es sedentario y se agrupa en pares para defender su territorio. Los machos utilizan sus cascos para atacar a sus adversarios en las peleas que tienen por el territorio.
El pueblo Punan Bah de Malasia tiene la creencia de que el cálao de yelmo es el guardián del río entre la vida y la muerte. Además, varios pueblos indígenas de Borneo y Malaca utilizan las plumas centrales de la cola del ave en los adornos de sus cabezas.[7]
El casco es la fuente de un valioso material para realizar grabados, el marfil de cálao. Debido a que es cazado por este motivo y está perdiendo su hábitat natural, en 2015 el cálao de yelmo se encuentra catalogado como especie en peligro crítico en la Lista Roja de Especies Amenazadas de la UICN. En el CITES está catalogada como una especie del Apéndice I.
El cálao de yelmo (Rhinoplax vigil) es una especie de ave bucerotiforme de la familia Bucerotidae (la única de su género) nativa de la península de Malaca y las islas de Sumatra y Borneo. Es el ave oficial de la provincia indonesia de Borneo Occidental. No se reconocen subespecies.
Rhinoplax vigil Rhinoplax generoko animalia da. Hegaztien barruko Bucerotidae familian sailkatua dago.
Rhinoplax vigil Rhinoplax generoko animalia da. Hegaztien barruko Bucerotidae familian sailkatua dago.
Naurusarvinokka (Rhinoplax vigil) on sarvinokkien heimon Rhinoplax-sukuun kuuluva hyvin isokokoinen lintu ja suvun ainoa lintu, jonka elinaluetta ovat Brunei, Indonesia, Malesia, Myanmar ja Thaimaa.
Naurusarvinokan uhkana on salametsästys sillä sen nokasta maksetaan enemmän kuin norsunluusta.[2] Metsästyksen aiheuttaman uhan vuoksi laji on luokiteltu äärimmäisen uhanalaiseksi.[1]
Naurusarvinokka (Rhinoplax vigil) on sarvinokkien heimon Rhinoplax-sukuun kuuluva hyvin isokokoinen lintu ja suvun ainoa lintu, jonka elinaluetta ovat Brunei, Indonesia, Malesia, Myanmar ja Thaimaa.
Naurusarvinokan uhkana on salametsästys sillä sen nokasta maksetaan enemmän kuin norsunluusta. Metsästyksen aiheuttaman uhan vuoksi laji on luokiteltu äärimmäisen uhanalaiseksi.
Rhinoplax vigil
Le Calao à casque rond (Rhinoplax vigil) est une espèce d'oiseau de la famille des Bucerotidae ; l'unique représentant du genre Rhinoplax, parfois intégré au genre Buceros. C'est une espèce monotypique.
Son aire s'étend à travers le sud de la Péninsule Malaise, l'Indonésie et les Philippines.
Il mesure 110 - 120 cm.
Il se nourrit de fruits (notammement du genre ficus) et de petits animaux.
Le casque de kératine du Calao à casque rond est revêtu sur le devant d'une mince couche d'« ivoire rouge ». Cet ivoire rouge, appelé « ho-ting » en chinois, était autrefois une matière extrêmement prisée pour faire, par exemple, des sculptures miniatures, des bijoux et des ornements décoratifs. Dans les années 1970, les collectionneurs occidentaux de tabatières en ho-ting relancent par leur demande l'artisanat de l'ivoire rouge et menacent encore plus cette espèce déjà en danger[1]. Depuis 2011, l'ivoire rouge du Calao à casque rond est apparu sur internet et est redevenu une matière de luxe à la mode en Chine : ceci entraîne un massacre de cette espèce par les braconniers. Aujourd'hui ce calao est en danger critique d'extinction[2]. Il ne reste par exemple qu'environ 200 calaos à casque rond en Thaïlande[3], un pays ayant la superficie de la France.
Rhinoplax vigil
Le Calao à casque rond (Rhinoplax vigil) est une espèce d'oiseau de la famille des Bucerotidae ; l'unique représentant du genre Rhinoplax, parfois intégré au genre Buceros. C'est une espèce monotypique.
Rangkong gading atau Enggang gading (Rhinoplax vigil) adalah burung berukuran besar dari keluarga Bucerotidae.
Burung ini ditemukan di Semenanjung Malaya, Sumatra, dan Kalimantan. Burung ini juga menjadi maskot Provinsi Kalimantan Barat, dan termasuk dalam jenis fauna yang dilindungi undang-undang. Di seluruh dunia terdapat 54 jenis burung rangkong. Burung rangkong mempunyai sebaran mulai dari daerah sub-sahara Afrika, India, Asia Tenggara, New Guinea dan Kepulauan Solomon Sebagian besar hidup di hutan hujan tropis dan hanya beberapa jenis saja yang hidup di daerah kering seperti di Afrika.
Rangkong gading pada dasarnya mudah dikenali karena ukurannya yang besar dan punya ekor tengah yang lebih panjang daripada ekor di sekitarnya.[1] Ia memiliki panjang dari antara 110-120 cm dan jika ditambah dengan panjang ekor tengahnya, ia dapat mencapai panjang 140-170 cm. Berat badan hewan yang jantan ialah mencapai 3060 gram dan betinanya antara 2610-2840 g.[1] Tanduk kuning-merah pada m, tinggi, berbentuk kotak yang digunakan sebagai "gading enggang" untuk membuat ukiran. Iris merah, paruh kuning dan merah, kaki cokelat.
Suara: Satu seri nada "tuk" yang mantap dipercepat menjadi suara "tii-pup" sebelum suara mirip terompet "tutt, tutt,.." yang sangat keras dan berulang-ulang.
Rangkong Gading tidak umum ditemukan, tetapi biasanya berada di dataran rendah dengan pepohonan tinggi hingga pada ketinggian 1.500 cm. Burung ini sering bergaul dengan Enggang lai, punai, pergam, dan monyet pada pohon besar yang sedang berbuah [2].
Hanya pohon besar berlubang alami dengan bonggol khas di depannya yang dapat digunakan untuk bersarang. Bonggol tersebut digunakan sebagai landasan saat bertengger untuk memberi makan induk dan anak yang ada di dalam sarang. Model sarang yang unik ini tidak ditemukan pada jenis-jenis rangkong yang lain.
Enggang Gading memiliki makanan yang spesifik yaitu sebanyak 98% memakan Ficus sp. dan 2% sisanya adalah serangga. Rangong yang dapat terbang jauh menjadikan rangkong dapat menyebarkan benih Ficus sp. melalui kotorannya, sehingga rangkong gading sangat dibutuhkan untuk pelestarian Ficus sp. yang hanya tumbuh pada hutan tropis yang lebat dan masih asri [2] .
Enggang Gading bersifat monogami, yaitu hanya memiliki 1 pasangan seumur hidupnya. Rangokong Gading bersarang dalam pohon berlubang denga ketinggian berkisar 10-42, tetapi tidak dapat membuat lubangnya sendiri pada pohon, sehigga Rangkong harus menemukan tempat bersarang yang terbentuk secara alami. Saat sarang yang tepat sudah ditemukan, sang jantan akan menutup sarang dengan kotoran dan tanah liat namun menyisakan lubang kecil yang muat untuk paruh sang betina keluar agar dapat mendapatkan makanan yang diberikan oleh sang jantan. Didalam sarang, sang betina akan meluruhkan bulu terbangnya (moulting) agar kondisi didalam satang tetap hangat untuk telur. Selama bersarang hingga telur mentas sang betina tidak akan dapat terbang[2]. Enggang gading diketahui memiliki masa berbiak terpanjang, yaitu 150 hari [3]
Poonswad (1993) [4]menyatakan bahwa terdapat lima tahapan proses bersarang pada rangkong yaitu:
1. Tahap pre-nesting yaitu periode perkawinan. Ditunjukkan dengan usaha menemukan sarang (termasuk mengunjungi sarang) sebelum betina terkurung, berlangsung antara satu sampai tiga minggu.
2. Tahap pre-laying yaitu masa betina mulai terkurung sampai peletakan telur pertama, selama satu minggu. Periode aman bagi rangkong untuk mengeluarkan telurnya (Kemp 1995).
3. Tahap egg incubation yaitu masa peletakkan telur pertama sampai telur pertama menetas, selama enam minggu. Pada Kangkareng perut putih hanya berlangsung selama empat minggu.
4. Tahap nesting yaitu masa dari induk betina keluar dari sarang (lobang sarang ditutup kembali) hingga anak memiliki bulu lengkap dan siap untuk terbang, berlangsung selama 8 – 13 minggu.
5. Tahap fledging yaitu masa dari pemecahan penutup sarang sampai semua anak keluar, memerlukan waktu dari hitungan beberapa jam hingga dua minggu, jika anak lebih dari satu.
Dalam budaya Kalimantan, burung Rangkong gading (tingan) merupakan simbol "Alam Atas" yaitu alam kedewataan yang bersifat "maskulin". Di Pulau Kalimantan, burung Rangkong gading dipakai sebagai lambang daerah atau simbol organisasi seperti di lambang negeri Sarawak, lambang provinsi Kalimantan Barat, satwa identitas provianansi Kalimantan Barat, simbol Universitas Lambung Mangkurat dan sebagainya. Burung Rangkong Gading merupakan lambang persatuan orang Dayak yang sering diwujudkan dalam bentuk ukiran pada Budaya Dayak, sedangkan dalam budaya Banjar, burung Rangkong Gading diukir dalam bentuk tersamar (didistilir) karena Budaya Banjar tumbuh di bawah pengaruh agama Islam yang melarang adanya ukiran makhluk bernyawa. Rangkong Gading juga merupakan simbol budaya suku Naga di India timur.
Sejak jaman Dinasti Ming di abad 17, para bangsawan China telah mengincar Cula/balung (casque) Rangkong gading untuk dijadikan berbagai bentuk hiasan. Investigasi Rangkong Indonesia (IHCS) dan Yayasan Titian yang didukung oleh Dana Konservasi Chester Zoo, mencatat selama tahun 2013 sekitar 6.000 Rangkong gading dewasa dibantai di Kalimantan Barat untuk diambil kepalanya. Selanjutnya, sepanjang 2015 tercatat sebanyak 2.343 paruh Rangkong gading berhasil disita dari perdagangan gelap [2]. Sejak berita perburuan enggang gading marak, penelitian, pemantauan dan investigasi telah dilakukan sekaligus membandingkan populasi enggang gading yang ada di Indonesia dengan Malaysia, Thailand, dan Myanmar. Hanya di Myanmar, yang ada perburuan skala kecil karena memang populasinya sedikit. Di Malaysia dan Thailand tidak ada. Namun dapam kurun waktu 2012-2015, tercatat 16 kali penangkapan perdagangan gading enggang di Indonesia dengan sitaan lebih dari 1.142 paruh. Sementara di Tiongkok, berhasil diamankan 1.080 paruh enggang gading hasil 19 kali operasi yang diyakini semua itu dari Indonesia [5].
Karakter burung Enggang Gading yang disamarkan berwujud dedaunan dipakai sebagai Tatah Hujung Papilis pada Rumah Bubungan Tinggi di Kalimantan Selatan.
Lambang Kota Kuching Utara
Lambang negara bagian Sarawak
Rangkong gading atau Enggang gading (Rhinoplax vigil) adalah burung berukuran besar dari keluarga Bucerotidae.
Il bucero dall'elmo (Rhinoplax vigil (J. R. Forster, 1781)) è un uccello della famiglia dei Bucerotidi originario della penisola malese e delle Grandi Isole della Sonda[2].
Misura 110-120 cm di lunghezza, per un peso di 3060 g nel maschio e di 2610-2840 g nella femmina[3].
La sagoma del bucero dall'elmo si differenzia alquanto da quella degli altri buceri, sia a causa del casco a forma di bernoccolo che si interrompe bruscamente a metà del culmen, che delle lunghe timoniere centrali lunghe quasi un metro, che conferiscono all'animale una lunghezza totale di circa 160 cm. Il nero, colore predominante del piumaggio, copre il dorso, le copritrici alari, il petto e la parte superiore del ventre e crea un forte contrasto con il bianco di addome, cosce e coda. Le piume di quest'ultima presentano una larga banda nera situata a breve distanza dall'estremità. Il cappuccio è scuro, le piume della faccia e del collo sono rosso-arancio. La gola è ricoperta da una pelle nuda plissettata di colore rosso nei maschi e blu nelle femmine. Il casco e il becco sarebbero gialli, ma appaiono quasi sempre tinti di rosso sulla parte superiore e i lati del casco e alla base del becco in quanto sono rivestiti da una secrezione scarlatta proveniente da una ghiandola situata vicino alla coda con la quale la specie si liscia normalmente le piume. A differenza di quello degli altri buceri, il casco è solido, non cavo; assieme al cranio al quale è saldato, può costituire quasi il 10% del peso totale dell'animale. Ad eccezione della diversa colorazione della pelle della gola, la femmina è rigorosamente identica al maschio[3].
Come molti buceri frugivori, i buceri dall'elmo sono sedentari e difendono un territorio. I maschi in particolare sorvolano i loro possedimenti, sfidando gli intrusi con il loro casco. I loro richiami potenti e caratteristici vengono descritti come delle urla seguite da una specie di risata a cascata. Più in particolare, in prossimità degli alberi da frutto, gli individui di entrambi i sessi danno vita a strani rituali, colpendosi reciprocamente la testa mentre sono in volo. Quando i caschi si scontrano, il rumore secco che ne risulta può essere udito anche ad una distanza di 100 m[3].
I buceri dall'elmo sono quasi esclusivamente frugivori. In Malesia, a Sumatra e nel Borneo i fichi costituiscono il 98% della dieta. Vengono regolarmente consumati i frutti di 12 specie diverse. Tuttavia, questi uccelli utilizzano il loro casco come un utensile pesante per percuotere il legno marcio o la corteccia con lo scopo di rimuoverla e catturare gli insetti o i piccoli invertebrati che vi dimorano[3].
Le abitudini riproduttive del bucero dall'elmo sono poco note. Numerose segnalazioni affermano che non vi sia una stagione ben definita dedicata alla deposizione delle uova, che può avere luogo in ogni periodo dell'anno. Tuttavia, nel sud di Sumatra, l'involo dei giovani si effettua piuttosto regolarmente nei mesi di maggio e giugno. La femmina depone 1 o 2 uova. Durante il periodo di nidificazione, che può durare fino a 130 giorni, essa rimane rinchiusa all'interno della cavità naturale di un albero, sigillata da una parete che essa costruisce con escrementi e resti di cibo. L'unico contatto con l'esterno avviene attraverso una piccola fessura che le consente di ricevere il cibo che il maschio gli porta più volte al giorno. Quando i giovani hanno raggiunto la maturità, la femmina rompe la parete e li libera[3].
Il bucero dall'elmo è originario delle regioni meridionali di Myanmar e Thailandia, della penisola malese e delle isole di Sumatra e Borneo. È un uccello della foresta pluviale e primaria al di sotto dei 1500 metri di altitudine; è tuttavia in grado di adattarsi alle zone boschive moderatamente perturbate e alle foreste che hanno subito un abbattimento selettivo[3].
Questa specie gioca un ruolo importante nella cultura locale degli abitanti del Sud-est asiatico: è divenuto il protagonista di leggende e il soggetto di cerimonie e credenze. Le sue piume sono ricercate per realizzare costumi tradizionali per i danzatori, la sua carne viene consumata e il casco è divenuto l'oggetto principale della florida attività nota come «commercio dell'avorio di bucero». Oltre all'ingente pressione venatoria, il bucero dall'elmo deve anche fronteggiare il degrado ambientale e la riduzione delle foreste, che assestano un duro colpo al numero di esemplari, che già di per sé non è troppo elevato. Nelle zone intatte la densità di esemplari è rimasta consistente, ma dove l'abbattimento degli alberi è la prassi le popolazioni sono in declino. Per questo motivo, il bucero dall'elmo è stato classificato come «specie in pericolo critico» (Criticalli Endangered)[1].
Il bucero dall'elmo (Rhinoplax vigil (J. R. Forster, 1781)) è un uccello della famiglia dei Bucerotidi originario della penisola malese e delle Grandi Isole della Sonda.
Šalmuotasis kalao (lot. Buceros vigil, angl. Helmeted Hornbill) – ragasnapinių (Bucerotidae) šeimos paukštis.
Plunksnų danga juoda, išskyrus pilvas ir kojos balti; jų plunksnos gale su baltu apvadėliu. Uodega ilga, dvi centrinės plunksnos žymiai ilgesnes už likusias ir yra iki 1 m ilgio. Kaklas plikas, oda susiraukšlėjusi, patelių mėlynos, patinų raudonos spalvos. Snapas ir posnapis gltoni.
Minta vaisiais, ypač figos. Paukščiai saugoja savo teritoriją, patinai dėl teritorijos valdų susikauna. Paplitęs Malaizijoje, Sumatroje ir Borneo. Vietiniai gyventojai centrines uodegos plunksnas naudoja drabužių ir galvos papuošimui.
Burung Enggang Tebang Mentua (bahasa Inggeris: Helmeted Hornbill) adalah salah satu daripada jenis burung besar dalam keluarga Enggang yang terdapat di Semenanjung Malaysia, Sumatera dan Borneo. Nama sainsnya ialah Rhynoplax vigil[2] /Buceros vigil. Ia merupakan salah satu daripada spesies yang digambarkan oleh William Farquhar yang terdapat di Tanah Melayu. [3]
Ia memiliki pelepah hitam keseluruhannya kecuali pada bahagian perut dan kaki yang bewarna putih dan di bahagian ekor yang berpelepah putih dengan belang hitam di hujung. Ekornya panjang dan dua pelepah ekor tengah adalah lebih panjang dan menjulur sehingga 1 meter, memberikan panjang burung ini sehingga 160 cm, terpanjang dikalangan burung Enggang. Panjang badannya sekitar 95-120 cm (38-47 inci). Burung jantan seberat 3.1 kg (6.8 paun) dan burung betina sekitar 2.7 kg (5.9 paun).
Spesies ini memiliki bahagian kerongkong yang botak, berkedut, biru bagi burung betina dan merah bagi jantan. Bahagian bonggol ini ("casque") bermula dari pangkal sehingga pertengahan paruh di mana ia berhenti mengejut. Ia dan bahagian paruh bewarna kuning; rembesan merah kelenjar preen melitupi sisi dan bahagian atas bonggol casque dan bawah paruh tetapi sering kali membiarkan bahagian hadapan bonggol casque dan separuh paruh kuning. Tidak seperti burung enggang yang lain, bonggol casque burung Enggang Tebang Mentua adalah padu dan tengkoraknya termasuk bonggol casque dan paruh mungkin merangkumi 10 peratus berat burung.
Bunyi burung Enggang Tebang Mentua digambarkan sebagai orang gila mengilai. Ia merupakan salah satu spesies enggang yang digambarkan oleh William Farquhar dalam bukunya mengenai haiwan di tanah Melayu.[4]
Burung Enggang Tebang Mentua makan buah-buahan, terutamanya buah ara. Ia mungkin menggunakan paruhnya sebagai perkakasan berat bagi menggali kayu reput dan kulit kayu longgar bagi mencari serangga dan mangsa seumpama dengannya. Tidak seperti kebanyakan burung enggang pemakan buah lain, ia jinak dan satu pasangan mengekalkan kawasan tersendiri. Burung jantan berkelahi berebut kawasan ketika terbang, melagakan paruhnya sesama sendiri.
Paruhnya merupakan sumber ukiran yang berharga, gading burung enggang. Penduduk tempatan turut menggunakan pelepah tengah bagi menghiasi jubah penari dan hiasan kepala.
Burung Enggang Tebang Mentua boleh didapati di Semenanjung Malaysia, Sumatra dan Borneo. .
Burung Enggang Tebang Mentua ialah haiwan yang tergolong dalam golongan benda hidup, alam haiwan, bertulang belakang (vertebrata), kelas Burung. Dalam aturan : , tergolong dalam keluarga : .Burung Enggang Tebang Mentua ialah haiwan berdarah panas, mempunyai sayap dan tubuh yang diselubungi bulu pelepah. Burung mempunyai paruh tanpa gigi.
Jantung Burung Enggang Tebang Mentua terdiri daripada 4 kamar seperti manusia. Kamar atas dikenali sebagai atria, sementara kamar bawah dikenali sebagai ventrikel.
Sebagai burung, Burung Enggang Tebang Mentua membiak dengan cara bertelur. Telur yang dihasilkan mempunyai cangkerang keras di dalam sarang yang dibinanya.
Burung Enggang Tebang Mentua merupakan haiwan yang dilindungi di Malaysia dan memerlukan lesen pemburuan untuk memburunya.
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z Burung Enggang Tebang Mentua (bahasa Inggeris: Helmeted Hornbill) adalah salah satu daripada jenis burung besar dalam keluarga Enggang yang terdapat di Semenanjung Malaysia, Sumatera dan Borneo. Nama sainsnya ialah Rhynoplax vigil /Buceros vigil. Ia merupakan salah satu daripada spesies yang digambarkan oleh William Farquhar yang terdapat di Tanah Melayu.
Ia memiliki pelepah hitam keseluruhannya kecuali pada bahagian perut dan kaki yang bewarna putih dan di bahagian ekor yang berpelepah putih dengan belang hitam di hujung. Ekornya panjang dan dua pelepah ekor tengah adalah lebih panjang dan menjulur sehingga 1 meter, memberikan panjang burung ini sehingga 160 cm, terpanjang dikalangan burung Enggang. Panjang badannya sekitar 95-120 cm (38-47 inci). Burung jantan seberat 3.1 kg (6.8 paun) dan burung betina sekitar 2.7 kg (5.9 paun).
Spesies ini memiliki bahagian kerongkong yang botak, berkedut, biru bagi burung betina dan merah bagi jantan. Bahagian bonggol ini ("casque") bermula dari pangkal sehingga pertengahan paruh di mana ia berhenti mengejut. Ia dan bahagian paruh bewarna kuning; rembesan merah kelenjar preen melitupi sisi dan bahagian atas bonggol casque dan bawah paruh tetapi sering kali membiarkan bahagian hadapan bonggol casque dan separuh paruh kuning. Tidak seperti burung enggang yang lain, bonggol casque burung Enggang Tebang Mentua adalah padu dan tengkoraknya termasuk bonggol casque dan paruh mungkin merangkumi 10 peratus berat burung.
Bunyi burung Enggang Tebang Mentua digambarkan sebagai orang gila mengilai. Ia merupakan salah satu spesies enggang yang digambarkan oleh William Farquhar dalam bukunya mengenai haiwan di tanah Melayu.
De helmneushoornvogel (Rhinoplax vigil) is een neushoornvogel die voorkomt op het schiereiland Malakka, Sumatra en Borneo.
De helmneushoornvogel is een van de grootste neushoornvogelsoorten. Het mannetje is makkelijk te herkennen aan de massieve oranjerode snavel, waarbij de "hoorn" niet omhoog krult. Deze hoorn is massief en niet hol zoals bij de andere neushoornvogels. De huid aan de zijkanten van de nek en onderkant van de hals is naakt en is donker of rood van kleur. De borst is zwart, de buik is wit. De rug en vleugels zijn overwegend zwart. De vogel heeft een lange vuilwitte staart met bijna op het eind een zwarte band.[2]
De soort is qua lengte (maar niet qua gewicht), de grootste neushoornvogel. De lengte is 110 tot 120 centimeter, waarbij de lengte van de twee middelste staartpennen (25 cm) nog moet worden opgeteld. De vogel weegt gemiddeld 3,1 kg.
De helmneushoornvogel is net als alle neushoornvogels een luidruchtige vogel met een zeer karakteristiek geluid dat klinkt als een luid en hol toek toek, waarbij de frequentie toeneemt en dan overgaat in iets wat lijkt op een uitbundige schaterlach.[2]
De helmneushoornvogel is een schaars voorkomende vogel van laagland en heuvelland oerbos in het zuiden van Tenasserim, Myanmar, Thailand, Malakka, Sabah, Brunei, Sarawak, Kalimantan en Sumatra. Ook in geschikt leefgebied blijft de vogel schaars.
De helmneushoornvogel heeft erg te lijden door houtkap die op grote schaal plaatsvindt, vaak ook nog illegaal in gebieden die eigenlijk beschermd zijn. Daarnaast zijn leefgebieden verloren gegaan door grote bosbranden in de jaren 1997-1998 en bovendien is er (illegale) jacht op deze vogels. Vooral de omvang van deze jacht is toegenomen en daarom werd deze vogel in 2015 als "kritiek" (ernstig bedreigd) op de Rode Lijst van de IUCN gezet.[1]
Bronnen, noten en/of referentiesDe helmneushoornvogel (Rhinoplax vigil) is een neushoornvogel die voorkomt op het schiereiland Malakka, Sumatra en Borneo.
Hjelmhornfugl (Rhinoplax vigil) er en monotypisk art i slekten Rhinoplax. Slekten inngår i underfamilien av neshornfugler (Bucerotinae), som er én av to underfamilier i hornfuglfamilien (Bucerotidae). Arten lever utelukkende i Sørøst-Asia og listes som kritisk truet på IUCNs rødliste. Den står også oppført på CITES liste I, som omfatter de mest truede artene i verden.
Slektsnavnet Rhinoplax er sammensatt og følger av de to greske uttrykkene rhinos (ῥινος = nese) og plakos (πλακος = flat topp, plate eller skive).[1] Slektsnavnet beskriver altså den av og til svært butte (flate) avslutningen på hjelmen. Artsnavnet vigil følger av det latinske uttrykket vigilis og betyr vaktsom.[1]
Hjelmhornfugl er en meget stor neshornfugl som måler omkring 110–120 cm, inkludert den hvite stjerten som har spesielt lange sentrale fjær. Hannen veier cirka 3 060 g, hunnen cirka 2 610–2 840 g. Nebbet er relativt kort,men svært karakteristisk, fordi det har en enorm hjelm som strekker seg fra midten av overnebbet til langt inn på skalletaket. Fjærdrakten er hovedsakelig brun og hvit. Hannen har bar rød hud i nakkeregionen. Hjelmen er spesielt høy og butt foran, der den er gul. Øynene er mørk røde. Hunnen er mindre enn hannen og har blek turkis hud på hodet og nakken.[2]
Hjelmhornfugler er utbredt i det ekstremt sørlige Burma og fra det sørlige Thailand gjennom Malayahalvøya til Sumatra og Borneo. Arten trives i eviggrønn skog, spesielt langs foten av åser og fjellformasjoner, i høyder på opp mot 1 100 moh, sjelden også til 1 500 moh. Fuglene eter hovedsakelig frukt, spesielt fiken, men de tilbringer også mye om dagen på jakt etter smådyr, som ekorn, slanger og andre fugler. Arten jakter hovedsakelig mat i trekronene på høye trær.[2]
Lite er kjent om hekkebiologien. Hunnene kan legge både i januar–mars, mai og november. Par er territoriale, og det er kjent at fuglene kan ha territoriale luftkamper med hjelmstanging. Redet bygges i et naturlig hulrom i et høyt tre, og inngangen forsegles med leire og matrester. Bunnen av redet fôres med treflis. Hunnen legger 1–2 egg, men bare ett avkom når flygedyktig alder. Hannen mater hunnen mens hun ruger, med mat som gulpes opp. Større bytter blir imidlertid bragt dit i nebbet. Inkubasjonstiden og tiden til flygedyktig alder er ikke kjent.[2]
Hjelmhornfugl (Rhinoplax vigil) er en monotypisk art i slekten Rhinoplax. Slekten inngår i underfamilien av neshornfugler (Bucerotinae), som er én av to underfamilier i hornfuglfamilien (Bucerotidae). Arten lever utelukkende i Sørøst-Asia og listes som kritisk truet på IUCNs rødliste. Den står også oppført på CITES liste I, som omfatter de mest truede artene i verden.
O Rhinoplax vigil, também conhecido como calau-de-capacete, é uma ave de grande tamanho, pertenecente à família Bucerotidae, nativa da península de Malaca, e das ilhas de Sumatra e Bornéu. É a ave oficial da província indonésia de Bornéu Ocidental.
A ave tem uma plumagem enegrecida que cobre quase todo o corpo, com exceção das patas, o abdome e a cauda, as quais têm coloração branca. Esta última tem uma pequena faixa negra ao final de cada uma de suas penas. A causa é longa e suas duas penas centrais têm uma extensão muito maior que o resto, fazendo da ave a de maio extensão de sua família. O comprimento do corpo é de aproximadamente 1 a 1,2 metros, sem contar as penas da cauda, as quais aumentam seu tamanho em 50 cm. Os machos pesam, em média, 3,1 kg, enquanto que as fêmeas alcançam os 2,7 kg. O Rhinoplax vigil é, em algumas ocasiões, considerado o maior membro de sua família na Ásia, apesar de ser um pouco menos pesado que o calau bicórnio (e muito menos que o calau-grande).[1]
Esta ave alimenta-se principalmente de frutas, como figos. Também é provável que utilize seu "capacete" como uma ferramenta pesada para escavar em madeira apodrecida ou solta em busca de insetos ou presas similares. Como diferença de outros calaus comedores de fruta, o calau-de-capacete é sedentário e agrupa-se em pares para defender seu território. Os machos utilizam seus capacetes para atacar os adversários, nas disputas por território.
O seu bico pronunciado, em forma de corno, que se estende até ao crânio é mais macio do que o marfim e fácil de entalhar. É intensamente procurado na Ásia, onde é moldado em obras de arte pormenorizadas. Para um grupo selecto da classe abastada, os produtos raros provenientes de animais selvagens, como as esculturas de calau-de-capacete, marfim de elefante e chifre de rinoceronte podem ser sinais de opulência e estatuto social.
Durante centenas de anos o artesanato chinês utilizou este material para criar artefatos e o Japão para fazer os cintos presentes nos tradicionais kimonos[2].
O Rhinoplax vigil, também conhecido como calau-de-capacete, é uma ave de grande tamanho, pertenecente à família Bucerotidae, nativa da península de Malaca, e das ilhas de Sumatra e Bornéu. É a ave oficial da província indonésia de Bornéu Ocidental.
Hjälmnäshornsfågel[2] (Rhinoplax vigil) är en fågel i familjen näshornsfåglar inom ordningen härfåglar och näshornsfåglar.[3] Fågeln återfinns från Myanmar till södra Thailand, Malackahalvön, Sumatra och Borneo.[4] IUCN kategoriserar arten som sårbar.[1]
Wikispecies har information om Rhinoplax vigil.
Hjälmnäshornsfågel (Rhinoplax vigil) är en fågel i familjen näshornsfåglar inom ordningen härfåglar och näshornsfåglar. Fågeln återfinns från Myanmar till södra Thailand, Malackahalvön, Sumatra och Borneo. IUCN kategoriserar arten som sårbar.
Hồng hoàng mũ cát, tên khoa học Rhinoplax vigil, là một loài chim thuộc chi đơn loài Rhinoplax trong họ Bucerotidae.[2]
Hồng hoàng mũ cát, tên khoa học Rhinoplax vigil, là một loài chim thuộc chi đơn loài Rhinoplax trong họ Bucerotidae.
Rhinoplax vigil (J.R. Forster, 1781)
Охранный статус
Шлемоносная птица-носорог[1][2], или шлемоносный калао[3], или шлемоклювый калао[4] (лат. Rhinoplax vigil) — вид и род из семейства птиц-носорогов. Обитает на Малайском полуострове, Суматре и Борнео.
Оперение преимущественно чёрное, за исключением белых живота и ног, и хвоста, белые перья которого имеют на конце чёрную окантовку. Хвост длинный, два центральных пера намного длиннее всех остальных, достигают 1 м. За счёт этого длина птицы достигает 160 см, в результате чего эта птица является самой длинной среди всего семейства.
У шлемоклювого калао голая шея, кожа сморщенная, у самок синего, а у самцов красного цвета. Каска располагается от основания клюва, посередине клюва резко обрывается. Клюв и каска жёлтого цвета; красные выделения копчиковой железы приводят к тому, что верхняя часть каски и её бока, а также основание клюва приобретают красный оттенок. В отличие от остальных птиц-носорогов каска шлемоклювого калао плотная, и череп птицы вместе с клювом и каской может составлять до 11 % веса птицы.
Птица питается фруктами, предпочитая остальным фиги. В отличие от остальных птиц-носорогов, которые питаются фруктами, шлемоклювый калао — территориальный вид, и пара охраняет свою территорию. Самцы дерутся за территорию в воздухе, ударяя друг друга касками.
Каски являются ценным поделочными материалом. Местные жители используют центральные перья хвоста для украшения одежды для танцев и головные уборы.
Шлемоносная птица-носорог, или шлемоносный калао, или шлемоклювый калао (лат. Rhinoplax vigil) — вид и род из семейства птиц-носорогов. Обитает на Малайском полуострове, Суматре и Борнео.
Оперение преимущественно чёрное, за исключением белых живота и ног, и хвоста, белые перья которого имеют на конце чёрную окантовку. Хвост длинный, два центральных пера намного длиннее всех остальных, достигают 1 м. За счёт этого длина птицы достигает 160 см, в результате чего эта птица является самой длинной среди всего семейства.
У шлемоклювого калао голая шея, кожа сморщенная, у самок синего, а у самцов красного цвета. Каска располагается от основания клюва, посередине клюва резко обрывается. Клюв и каска жёлтого цвета; красные выделения копчиковой железы приводят к тому, что верхняя часть каски и её бока, а также основание клюва приобретают красный оттенок. В отличие от остальных птиц-носорогов каска шлемоклювого калао плотная, и череп птицы вместе с клювом и каской может составлять до 11 % веса птицы.
Птица питается фруктами, предпочитая остальным фиги. В отличие от остальных птиц-носорогов, которые питаются фруктами, шлемоклювый калао — территориальный вид, и пара охраняет свою территорию. Самцы дерутся за территорию в воздухе, ударяя друг друга касками.
Каски являются ценным поделочными материалом. Местные жители используют центральные перья хвоста для украшения одежды для танцев и головные уборы.
.jpg)
