Amphiesma stolatum is the type species for the genus Amphiesma and, in their revision of this genus, Guo et al. (2014) provisionally segregated out all other members of the genus, making it monotypic (although they suggested that further study may reveal that additional species should be included in Amphiesma and that cryptic species may currently be unrecognized within A. stolatum). Amphiesma stolatum is widely distributed in India and is abundant in Assam (Baruah et al. et al. 2001). In experiments using captive snakes, frogs were by far the most commonly taken prey (Baruah et al. et al. 2001).
नानेटी (इंग्लिश: striped keelback) हा एक निमविषारी झाडावर राहणारा साप आहे. हा कोल्युब्रिडी सर्पकुलाच्या डिप्सॅडोमॉर्फिनी उपकुलातील आहे. याचे शास्त्रीय नाव डेन्ड्रेलॅफिस ट्रिस्टिस आहे. भारतात हा समुद्रसपाटीपासून सुमारे २,००० मीटर उंचीपर्यंतच्या प्रदेशांत आढळतो. महाराष्ट्रात याला काही भागात लाल धामण असेही म्हणतात. या सापाची शेपटी लांब आणि निमुळती असल्याने इंग्रजीत त्याला व्हिप स्नेक असेही म्हणतात. नानेटी
नानेटी हा साप सुमारे १०० सेंमी. लांब असून शेपूट शरीराच्या एक-तृतीयांश लांब असते. शरीरावर मऊ खवले असतात. पाठ तपकिरी रंगाची असून पाठीवरील प्रत्येक खवल्याला निळसर काळ्या रंगाची कडा असते. तसेच डोक्यापासून शेपटापर्यंत एक रुंद व लांबलचक पट्टा पाठीवरून गेलेला असतो. अंगावरील पट्टा काळा किंवा तपकिरी असतो. पोटाकडील बाजू पिवळसर असते. डोके चपटे असून डोळे मोठे असतात. वरचा ओठ पिवळा असतो. प्रौढ नानेटी आणि पिले एकसारखीच दिसतात. याची मादी एकावेळी ६-७ अंडी घालते. अंडी लांबट आकाराची असतात. ४-६ आठवड्यांनी अंड्यांमधून पिले बाहेर येतात. जन्मलेली पिले साधारणत: १५ सेंमी. लांबीची असतात.
नानेटी बहुधा झुडपे व झाडांवर आणि भाताच्या खाचरांच्या कडेने राहतो. हा साप दिनचर असून उन्हाळ्यात अत्यंत चपळपणे हालचाली करतो. झाडावर तो वेगाने चढतो. धोक्याची जाणीव झाल्यानंतर मान आणि शरीराचा पुढील भाग विशिष्ट पद्धतीने हलवतो. त्यास पकडल्यास २-३ वेळा चावण्याचा प्रयत्न करतो. साधारणपणे १०-२० मीडर. उंचीवरून तो सहजपणे खाली उडी मारतो. धोका दिसल्यानंतर लपून राहण्याचा प्रयत्न करत नाही. लहानसहान पक्षी आणि सरडे हे त्याचे मुख्य अन्न आहे. तसेच तो गवताने शाकारलेल्या घराच्या छतांमधील पाली व उंदीर पाठलाग करून खातो. या सापाच्या लाळेत विष असते. लहान प्राण्यांवर या विषाचे घातक परिणाम होतात; परंतु माणसाला याच्या दंशामुळे फारशी विषबाधा होत नाही.
বামুণী সাপ (ইংৰাজী: buff striped keelback, বৈজ্ঞানিক নাম-Amphiesma stolatum) এছিয়া মহাদেশত দেখা পোৱা এবিধ বিষ নথকা (nonvenomous) সাপৰ প্ৰজাতি৷ এই সাপবিধে ভেকুলীজাতীয় প্ৰাণী খাই জীয়াই থাকে৷
বামুণী সাপ সাধাৰণতে ৪০-৫০ ছে:মি: দীঘল হয়৷ এইবিধৰ সাপৰ মাইকীজনী মতা সাপটোতকৈ বেছি দীঘল হয়৷ ইয়াৰ দেহৰ বৰণ সাধাৰণতে সেউজীয়া-মটিয়া বা মুগা হয়৷ বামুণী সাপৰ মূৰ আৰু দেহৰ বৰণ প্ৰায় একে৷
ইয়াৰ দেহত দীঘলে দীঘলে এডাল হালধীয়া আঁচ থাকে৷ মূৰৰ কাষত এই আঁচডাল কিছূ অস্পষ্ট হৈ পৰে৷ ইয়াৰ জীভা খাঁজকটা আৰু ক'লা হয়৷ এই সাপবিধৰ দেহত পথালিকৈও কিছুমান ক'লাবৰণীয়া আঁচ থকা দেখা যায়৷ ইয়াৰ দেহৰ তলৰ অংশ পাতল ক্ৰীমবৰণীয়া আৰু দুয়োকাষে কিছুমান সৰু ক'লা ফোঁট থাকে৷
এই সাপবিধ দক্ষিণ , দক্ষিণ-পূব এছিয়াত বিস্তৃত হৈ আছে৷ ইয়াক প্ৰধানকৈ পাকিস্তান, স্ৰীলংকা, ফিলিপাইনছ, ভাৰত, নেপাল, ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, লাওছ, কম্বোডিয়া, ভিয়েটনাম, ইণ্ডোনেছিয়া আদি দেশত দেখা পোৱা যায়৷ ভাৰতত এই সাপবিধ সাগৰৰ পৰা ২০০০ ফুট উচ্চতালৈকে দেখিবলৈ পোৱা যায়৷
বামুণী সাপে সাধাৰণতে নৈৰ পাৰ,জলাহ ভূমি , খেতি-পথাৰ, মুকলি ঘাঁহ অঞ্চল আদিত বাস কৰে৷ বিশেষকৈ বাৰিষা কালত ইয়াক সততে দেখা পোৱা যায়৷[উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন]
এই সাপবিধ দিনৰ ভাগত আটাইতকৈ সক্ৰিয়৷
বামুণী সাপৰ প্ৰধান খাদ্য সৰু আকাৰৰ উভচৰ প্ৰাণী যেনে ভেকুলী আদি৷ অৱস্যে ইহঁতে মাছ, সৰু জেঠী আৰু নিগনি আদিও খোৱা দেখা যায়৷
বামুণী সাপে এপ্ৰিলৰ পৱা আগষ্ট পৰ্যন্ত কণী পাৰে৷ এবাৰত ই ৫-১০ টাকৈ বগা বৰণৰ কণী পাৰে৷[উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন]
বামুণী সাপ (ইংৰাজী: buff striped keelback, বৈজ্ঞানিক নাম-Amphiesma stolatum) এছিয়া মহাদেশত দেখা পোৱা এবিধ বিষ নথকা (nonvenomous) সাপৰ প্ৰজাতি৷ এই সাপবিধে ভেকুলীজাতীয় প্ৰাণী খাই জীয়াই থাকে৷
ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପ (ଈଂରାଜୀରେ buff striped keelback, ଜୀବବିଜ୍ଞାନ ନାମ Amphiesma stolatum) ଏସିଆରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଏକ ପ୍ରଜାତିର ବିଷହୀନ ସାପ । ଓଡ଼ିଶାର ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ମାଟିବିରାଡ଼ି ନାମଟି ଅଧିକ ପ୍ରଚଳିତ । ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ଏହି ସାପକୁ ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ସାପ ବା ବାମ୍ନୀ ସାପ୍ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶା ଓ ଅନ୍ୟ କିଛି ସ୍ଥାନରେ ଏହି ସାପକୁ ହଲହଲିଆ ସାପ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହନ୍ତି । ଆମ୍ଫିଏସ୍ମା (Amphiesma) ସର୍ପ ଜାତିର ଏହା ଏକମାତ୍ର ସାପ । ସ୍ୱଭାବରେ ଏହା ଆଦୌ ଆକ୍ରାମକ ନୁହେଁ ଏବଂ ବେଙ୍ଗ ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ଭକ୍ଷଣ କରିଥାଏ । ଜୀବବିଜ୍ଞାନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଏହି ସାପ ନ୍ୟାଟ୍ରିସିନାଏ (Natricinae) ଉପ-ପରିବାରର ଏବଂ ତୃଣବାସୀ ଏବଂ ଜଳବାସୀ ସାପଙ୍କ ନିକଟତମ ସମ୍ପର୍କୀୟ । ଏହି ସାପକୁ ଆମେରିକୀୟ ଗାର୍ଟର୍ ସାପର ଏସୀୟ ପ୍ରତିରୂପ ବୋଲି କହିପାରିବା । ଏହି ସାପ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସାଧାରଣ କିନ୍ତୁ ତଥାପି ଖୁବ୍ କମ୍ ସମୟରେ ଦେଖାଯାଇଥାନ୍ତି ।
ଅଳ୍ପ ଦୈର୍ଘ୍ୟବିଶିଷ୍ଟ, ପତଳା ଓ ଈଷତ୍ ହଳଦିଆ ଗାର ଗାର ଚିହ୍ନ ଥିବା ଏହି ସାପର ଶରୀର ସାଧାରଣତଃ ମାଟିଆ ଅଲିଭ୍ ବା ପାଉଁଶିଆ ରଙ୍ଗର ହୋଇଥାଏ । ମୁଣ୍ଡ ଓ ଦେହର ରଙ୍ଗରେ ବିଶେଷ ତଫାତ୍ ନଥାଏ ।
ଏହି ସାପ ଆକାରରେ ଛୋଟ । ଏହାର ଲାଞ୍ଜଟି ମଧ୍ୟ ପତଳା ଓ ସମଗ୍ର ଶରୀରର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଏକ-ଚତୁର୍ଥାଂଶ । ମୁଣ୍ଡରୁ ଲାଞ୍ଜ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇଥିବା ଦୁଇଟି ହଳଦିଆ ପଟିଦ୍ୱାରା ଏହି ସାପକୁ ଅତି ସହଜରେ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇପାରେ । ଏହି ହଳଦିଆ ପଟି ଦେହର ତଳ ପଟକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଦିଶେ କିନ୍ତୁ ଦେହର ଉପରାର୍ଦ୍ଧରେ ମୁଣ୍ଡ ଆଡ଼କୁ କ୍ରମଶଃ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ ।
ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପର ଦେହର ପ୍ରସ୍ଥରେ କଳା ରଙ୍ଗର ପଟି ପଡ଼ିଥାଏ । ଉପରାର୍ଦ୍ଧରେ ବା ମୁଣ୍ଡ ପଟକୁ ଏହି ପଟି ସ୍ପଷ୍ଟ ତେବେ ନିମ୍ନାର୍ଦ୍ଧରେ ଏହି ପ୍ରସ୍ଥପଟି ଧୀରେ ଧୀରେ ମିଳେଇଯାଏ ।
ଏହି ସାପର ମୁଣ୍ଡର ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ୱ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗର । ମୁଣ୍ଡଟି ବେକ ପାଖରୁ କ୍ରମଶଃ ତୀର ପରି ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରଜନନ ଋତୁରେ ବେକର ପଶ୍ଚାତ୍ ଭାଗ ଲାଲ୍ ରଙ୍ଗର ହୋଇଯାଏ । ବେକ ଓ ମୁହଁର ଥୋଡ଼ି ପ୍ରାୟ ଧଳା ଓ କେବେକେବେ କମଳା ରଙ୍ଗର ହୋଇଥାଏ । ଆଖିର ଉପରକୁ ଓ ପଛ ପଟକୁ କଳା କଳା ଦାଗ ରହିଥାଏ । ଆଖିଗୁଡ଼ିକ ବଡ଼, ଗୋଲାକାର ଓ ଡୋଳାରେ ଏକ ସୁନେଲି ଛିଟା ଦେଖାଯାଏ । ଏହି ସାପର ଦୁଇଫାଳିଆ ଜିଭଟି କଳା ରଙ୍ଗର । ସାପର ପେଟ ପଟଟି ଘିଅ ପରି ବା ମଇଳା ଧଳା ରଙ୍ଗର । ଏଥିରେ ସ୍ଥାନେ ସ୍ଥାନେ କଳା ଦାଗମାନ ରହିଥାଏ । ସାପର ପିଠି ସାରା କାତିଦ୍ୱାରା ଆବୃତ ।
ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପର ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ରୂପ ରହିଛି । ସାଧାରଣରେ ଏହାର ପାଉଁଶିଆ ରଙ୍ଗର ଦର୍ଶନ ମିଳେ । ଏହି ରଙ୍ଗର ସାପ ସର୍ବବ୍ୟାପ୍ତ । ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପର ଆଉ ଏକ ରୂପକୁ ଏହାର "ଏରିଥ୍ରୋଷ୍ଟିକ୍ଟସ୍" (erythrostictus) ରୂପ କୁହାଯାଏ । ମୁଖ୍ୟତଃ ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଦ୍ୱିତୀୟ ରୂପ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଏହାର ବିଶେଷତା ହେଲା କାତିରେ ମଝିରେ ମଝିରେ ଲାଲ୍ ରଙ୍ଗର ଚିହ୍ନ ରହିଥାଏ । ଉତ୍ତେଜିତ ହୋଇଉଠିଲେ ହିଁ ଏହି ଲାଲ୍ ଛାପ ଦାଗ ସବୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ରୂପେ ଦେଖାଯାନ୍ତି ।
ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପ ସାଧାରଣତଃ ୪୦-୫୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର୍ (୧୬-୨୦ ଇଞ୍ଚ୍) ଲମ୍ବା ହୋଇଥାଏ । ଏଯାବତ୍ ପରିଲକ୍ଷିତ ସବୁଠାରୁ ଲମ୍ବା ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ହେଉଛି ୯୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର୍ । ମାଈ ସାପମାନେ ଅଣ୍ଡିରା ସାପଙ୍କଠାରୁ ଦୀର୍ଘତର ହୋଇଥାନ୍ତି । ଅଣ୍ଡିରା ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପମାନେ ୬୨୦ ମିଲିମିଟର୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲମ୍ବା ହୋଇଥାନ୍ତି ।
ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦକ୍ଷିଣ ଓ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି । ପାକିସ୍ତାନର ସିନ୍ଧ୍ ଇଲାକାରୁ ନେଇ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା, ଫିଲିପାଇନ୍ସ୍, ଆଣ୍ଡାମାନ୍ ଓ ନିକୋବର୍ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ ସମେତ ଭାରତ, ବଙ୍ଗଳାଦେଶ, ନେପାଳ, ମିଆଁମାର, ଥାଇଲାଣ୍ଡ, ଲାଓସ୍, କାମ୍ବୋଡିଆ, ଭିଏତନାମ, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ, (ବୋର୍ଣ୍ଣିଓ, ସବାଃ), ତାଇୱାନ୍ ଓ ଚୀନ (ହାଇନାନ୍, ଫୁଜିଆନ୍, ଜିଆଂଗ୍ଜି, ହଂକଂ) ଇତ୍ୟାଦି ସ୍ଥାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏମାନେ ବ୍ୟାପ୍ତ । ଭାରତରେ ସମୁଦ୍ରପତନଠାରୁ ୩୦୦୦ଫୁଟ୍ ଉଚ୍ଚତାରେ ମଧ୍ୟ ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପ ଦେଖାଯାଇଛି ।
ଏହି ସାପ ନିଜ ପରିବାସରେ ସର୍ବବ୍ୟାପ୍ତ । ତେଣୁ ଏହି ସାପର ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସଂରକ୍ଷଣକୁ ନେଇ ବର୍ତ୍ତମାନ କୌଣସି ଚିନ୍ତାର କାରଣ ନାହିଁ ।
ଏହି ସାପ ନିଜର ଏକ ଇଲାକା ବା କ୍ଷେତ୍ର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାଏ । ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦିବାଚର । ଆର୍ଦ୍ର ବା ଜଳାଶୟ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ସମଭୂମି ଓ ପାହାଡ଼ିଆ ସ୍ଥାନରେ ଏହି ସାପ ବିଚରଣ କରିବାର ଦେଖାଯାଏ ।[୨]
ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପର ମୁଖ୍ୟ ଆହାର ହେଉଛି ବେଙ୍ଗ । ଅନ୍ୟ କ୍ଷୁଦ୍ର ଉଭୟଚର ପ୍ରାଣୀ, ଛୋଟ ମାଛ, ଜିଆ, ଛୋଟ ଚମ୍ପେଇ ନେଉଳ ଇତ୍ୟାଦି ମଧ୍ୟ ଏମାନଙ୍କ ଖାଦ୍ୟତାଲିକାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।[୨]
ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପମାନେ ଅଣ୍ଡା ଦିଅନ୍ତି ଯାହା ଫୁଟିଲେ ସେମାନଙ୍କ ଶାବକ ଜନ୍ମ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଓ ଲୁକ୍କାୟିତ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥିବା ସମୟରେ ମିଳନ କ୍ରିୟା ସମାପ୍ତ ହୁଏ ବୋଲି ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଧାରଣା । ଅପ୍ରେଲ୍ରୁ ଅଗଷ୍ଟ ମାସ ଯାଏଁ ମାଈ ସାପମାନଙ୍କୁ ଗର୍ଭବତୀ ଅବସ୍ଥାରେ ଦେଖାଯାଇଛି ଏବଂ ମଇରୁ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମଧ୍ୟରେ ମାଈ ସାପମାନେ ଭୂତଳ ଗର୍ତ୍ତରେ ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥାନ୍ତି । ମାଈ ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପ ଏକା ସହିତ ୫-୧୦ଟି ପରିଷ୍କାର ଧଳା ରଙ୍ଗର ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥାଏ । ଅଣ୍ଡା ଫୁଟି ଛୁଆ ବାହାରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାଈ ସାପ ବସାରେ ଜଗି ରହିଥାଏ । ଶାବକ ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପଗୁଡ଼ିକ ୧୩ରୁ ୧୭ ସେଣ୍ଟିମିଟର୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲମ୍ବା ହୋଇଥାନ୍ତି । ପୋକଯୋକ, ଛୋଟ ବେଙ୍ଗ, ବେଙ୍ଗଫୁଲା, ମାଛ, ଜିଆ ଇତ୍ୟାଦି ଖାଇ ଶାବକମାନେ ଜୀବନ ଧାରଣ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୁଅନ୍ତି ।[୨]
ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପ ଦିବାଚର । ଏହି ସାପକୁ ଅଧିକାଂଶରେ ଭୂମି ଉପରେ ବିଚରଣ କରୁଥିବାର ଦେଖିବାକୁ ପାଇବା । ତେବେ ଏହି ସାପ ପାଣିରେ ମଧ୍ୟ ଅଚିରେ ଚଳପ୍ରଚଳ ହୋଇପାରେ । ବେଙ୍ଗ ଧରିବା ପାଇଁ ଏହାର ପଛ ଦାନ୍ତଗୁଡ଼ିକ ସାମାନ୍ୟ ବଡ଼ ହୋଇଥାଏ ।
ଏହି ସାପ ବିଷହୀନ ଏବଂ ଅତ୍ୟନ୍ତ ନିରୀହ । କିନ୍ତୁ ଉତ୍ତେଜିତ ହେଲେ ବା ସତର୍କ ହୋଇଗଲେ ଏହା ବଡ଼ ଦେଖାଯିବା ପାଇଁ ନିଜର ଦେହକୁ ସାମାନ୍ୟ ଫୁଲାଇ ଦିଏ । ଫଳରେ ଏହାର ଲାଲ୍ ରଙ୍ଗର ଅଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ କାତି ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୋଇଥାଏ । ବେଳେବେଳେ ସାପଟି ପାତ ପରି ଚେପଟା ରୂପ ଧାରଣ କରେ । ଏପରି ରୂପ ଯୋଗୁଁ ଲୋକେ ଭୁଲରେ ଏହାକୁ ନାଗ ଛୁଆ ବୋଲି ଧରିନିଅନ୍ତି ।
ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ତପ୍ତ ମାସମାନଙ୍କରେ ଲୁଚି ରହିଥାଏ ଓ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁର ଶେଷରେ ପଦାକୁ ବାହାରେ । ବର୍ଷା ଋତୁରେ ଏମାନେ ସବୁଆଡ଼େ ଦେଖାଯାନ୍ତି । ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପମାନେ ଭୂମି ତଳେ ପ୍ରାୟ ୨୫-୪୫ ସେଣ୍ଟିମିଟର୍ (୧୦-୧୮ ଇଞ୍ଚ୍) ଗଭୀର ଗାତରେ ଓ ଘାସର ଚେର ତଳେ ଲୁଚି ରୁହନ୍ତି ।
ମାଟିବିରାଡ଼ି ସାପ (ଈଂରାଜୀରେ buff striped keelback, ଜୀବବିଜ୍ଞାନ ନାମ Amphiesma stolatum) ଏସିଆରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଏକ ପ୍ରଜାତିର ବିଷହୀନ ସାପ । ଓଡ଼ିଶାର ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ମାଟିବିରାଡ଼ି ନାମଟି ଅଧିକ ପ୍ରଚଳିତ । ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ଏହି ସାପକୁ ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ସାପ ବା ବାମ୍ନୀ ସାପ୍ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶା ଓ ଅନ୍ୟ କିଛି ସ୍ଥାନରେ ଏହି ସାପକୁ ହଲହଲିଆ ସାପ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହନ୍ତି । ଆମ୍ଫିଏସ୍ମା (Amphiesma) ସର୍ପ ଜାତିର ଏହା ଏକମାତ୍ର ସାପ । ସ୍ୱଭାବରେ ଏହା ଆଦୌ ଆକ୍ରାମକ ନୁହେଁ ଏବଂ ବେଙ୍ଗ ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ଭକ୍ଷଣ କରିଥାଏ । ଜୀବବିଜ୍ଞାନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଏହି ସାପ ନ୍ୟାଟ୍ରିସିନାଏ (Natricinae) ଉପ-ପରିବାରର ଏବଂ ତୃଣବାସୀ ଏବଂ ଜଳବାସୀ ସାପଙ୍କ ନିକଟତମ ସମ୍ପର୍କୀୟ । ଏହି ସାପକୁ ଆମେରିକୀୟ ଗାର୍ଟର୍ ସାପର ଏସୀୟ ପ୍ରତିରୂପ ବୋଲି କହିପାରିବା । ଏହି ସାପ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସାଧାରଣ କିନ୍ତୁ ତଥାପି ଖୁବ୍ କମ୍ ସମୟରେ ଦେଖାଯାଇଥାନ୍ତି ।
காலியான்குட்டி அல்லது புல்லுருவி, நிகிதான் பாம்பு (Amphiesma stolatum) என்பது ஒரு நஞ்சற்ற பாம்பு இனமாகும். இது ஆசியா கண்டத்தில் காணப்படுகிறது.. இது தவளை, தேரை . போன்றவற்றை உணவாக உட்கொள்கிறது. இது நீர் பாம்பு, புல் பாம்பு ஆகியவற்றை ஒத்திருக்கும்.
இது ஒரு சிறிய, மெல்லிய பாம்பு இதன் உடலில் இரண்டு மஞ்சள் கோடுகள் காணப்படும். இதன் உடல் மங்கிய பழுப்பு நிறத்தில் இருக்கும். தலைமுதல் வால்வரை மஞ்சள் பழுப்பு அல்லது பழுப்பு நிற இரண்டு நீளவரிகள் காணப்படும். இதன் உடலில் உள்ள செதில்கள் கரடுமுரடாக இருக்கும்.
இப்பாம்புகள் உடல் நீளம் வழக்கமாக 40 இல் இருந்து 50 செ.மீ (சுமார் 16 முதல் 20 அங்குளம்) ஆகும். அதிகபட்ச நீளம் 90 செ.மீ (35. 3/8). பெண் பாம்புகள் ஆண் பாம்பு களைவிட நீளமாக இருக்கும். அரிதாக 620 மிமீ (2.03 அடி) வரை இருக்கும்.
இப்பாம்புகள் தென் மற்றும் தென்கிழக்கு ஆசியாவில் பாக்கித்தான், இலங்கை , பிலிப்பைன்ஸ் , இந்தியா ( அந்தமான் தீவுகள் உட்பட ), வங்கதேசம் , நேபாளம் , பர்மா , தாய்லாந்து , லாவோஸ் , கம்போடியா, வியட்னாம் , இந்தோனேசாயா, தைவான்,சீனா ஆகிய நாடுகளில் உள்ளது. இந்தியாவில் இப்பாம்பு மலைப்பகுதிகளில் 2,000 அடி (610 மீ) உயரம் வரை காணப்படுகிறது.
இப்பாம்புகள் அதன் வாழிட எல்லை முழுவதும் பாதுகாப்பு கவலை இல்லை எனக் கருதப்படுகிறது.
இந்து பாம்பு சமவெளி மற்றும் மலைகள் ஆகிய இரு பகுதிகளிலும் உள்ள நீர்நிலைகளை ஒட்டியுள்ள பகுதிகளில் வசிக்கின்றது.[2]
இதன் முதன்மை உணவில் சிறிய நீர்நில வாழ்வன வான தவளை, தேரை போன்றவை முதன்மை இடம்பெற்றவை. , மேலும் மீன் , மண்புழுக்கள் போன்றவையும் இதன் உணவுப்பட்டியலில் இடம்பெற்றவை ஆகும்.[2]
பெண் பாம்புகள் ஆகத்து ஏப்ரல் முதல் சூள் கொள்வதாக கண்டறியப்பட்டுள்ளது. மேலும் முட்டைகள் மே முதல் செப்டம்பர் வரை நிலத்தடி துளைகளில் ஐந்து முதல் பத்துவரையான வெள்ளை நிற முட்டைகள் இடுகிறன்றன. அவவை குஞ்சு பொரிக்கின்ற வரை முட்டை அடைக்காக்கின்றன. குட்டிப் பாம்புகள் பிறந்த நேரத்தில் 13 முதல் 17 செமீ நீளம் இருக்கும். குட்டிகளின் உணவு சிறிய தவளைகள், தலைப்பிரட்டைகள், மீன்கள், மண்புழுக்கள், பூச்சிகள் ஆகியவைகள் ஆகும்.[2]
காலியான்குட்டி அல்லது புல்லுருவி, நிகிதான் பாம்பு (Amphiesma stolatum) என்பது ஒரு நஞ்சற்ற பாம்பு இனமாகும். இது ஆசியா கண்டத்தில் காணப்படுகிறது.. இது தவளை, தேரை . போன்றவற்றை உணவாக உட்கொள்கிறது. இது நீர் பாம்பு, புல் பாம்பு ஆகியவற்றை ஒத்திருக்கும்.
අහරකුක්කා (ඉංග්රීසි: Buff striped keelback, විද්යාත්මක නාමය: Amphiesma stolatum) යනු නිර්විෂ සර්පයෙකි.[2]
අහරකුක්කා (ඉංග්රීසි: Buff striped keelback, විද්යාත්මක නාමය: Amphiesma stolatum) යනු නිර්විෂ සර්පයෙකි.
The buff striped keelback (Amphiesma stolatum) is a species of nonvenomous colubrid snake found across Asia. It is a typically nonaggressive snake that feeds on frogs and toads. It belongs to the subfamily Natricinae, and is closely related to water snakes and grass snakes. It resembles an Asian version of the American garter snake. It is quite a common snake but is rarely seen.
A small, slender snake, the buff striped keelback is generally olive-brown to gray in colour. The head and the body are of the same colour.
The body of the buff striped keelback is short, and it has a long slender tail which is almost a quarter of its length. Two yellow stripes along the length and to the sides of the spine are the distinctive feature of this snake. These stripes are diffuse at the head and are especially bright on the second half of its body.
The keelback has irregular blackish crossbars on the body. Near the head the crossbars are prominent, whereas on the second half of the snake they become diffuse.
The sides of the head are yellow, and the head tapers to form a distinctive neck. The nape is red during the breeding season. The chin and throats are white or sometimes orange. There are black vertical markings in front of and behind the large eyes. The eyes have large round pupils with golden flecks on the iris. The forked tongue is black.
The underside is pale cream and has small black spots scattered along both the margins.
It has keeled scales on the dorsal surface of the body.
There are two distinct colour varieties – a typical variety, found everywhere, with grayish-blue interscale colour. The second variety, erythrostictus, is common mainly in coastal areas and has bright vermillion interscale colour. The interscale colours become visible only when the snake puffs itself up when agitated.
The Buff Striped keelback is usually 40 to 50 cm (about 16 to 20 inches) in total length. The maximum length recorded is 90 cm (35+3⁄8 in). Females are consistently longer than the males which only rarely reach 620 mm (2.03 ft) in length.
The buff striped keelback is found throughout South and Southeast Asia. Its range extends from Pakistan (Sindh) to Sri Lanka, India (including the Andaman Islands), Bangladesh, Nepal, Myanmar, Thailand, Laos, Cambodia, Vietnam, Indonesia (Borneo, Sabah), Taiwan and China (Hainan, Hong Kong, Fujian, Jiangxi). It is also found in Bhutan. [3]
In India, the snake is found up to an altitude of 3,000 feet (910 m).
The buff striped keelback is common throughout its range, and is not of international conservation concern.
This terrestrial, diurnal snake inhabits well-watered lowland plains and hills[4]
The primary diet of adult A. stolatum is small amphibians such as frogs and toads, but they are also known to consume fish, earthworms and geckos.[4]
Keelbacks are oviparous. Mating is thought to take place during the aestivation period. Gravid females have been found from April to August and eggs are laid in underground holes from May to September. The snake lays a clutch of 5 to 10 pure white eggs. Females remain with eggs till they hatch. The young snakes are 13 to 17 cm at birth and eat small frogs, tadpoles, fish, earthworms and insects.[4]
The buff striped keelback is diurnal, and although mostly seen on land, it can readily take to water. It has long rear teeth for catching frogs and toads.
The buff striped keelback is nonvenomous and totally harmless. When alarmed, it inflates its body causing the bright interscale colours to be exposed. Sometimes, the snake flattens and narrows its head to form a hood. This behaviour sometimes causes the species to be mistaken by laypersons for a baby cobra.
The snake aestivates during hot weather and appears at the end of summer. It is abundant during the rains. In north India, the striped keelback hibernates 25 to 45 cm (about 10 to 18 inches) under the ground in soil, amongst grass roots.
{{cite journal}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) The buff striped keelback (Amphiesma stolatum) is a species of nonvenomous colubrid snake found across Asia. It is a typically nonaggressive snake that feeds on frogs and toads. It belongs to the subfamily Natricinae, and is closely related to water snakes and grass snakes. It resembles an Asian version of the American garter snake. It is quite a common snake but is rarely seen.
La culebra dorso aquillado asiática (Amphiesma stolatum) es una especie de serpiente de la familia Colubridae no venenosa que se encuentra en toda Asia. Es una serpiente típicamente no agresiva que se alimenta de ranas y sapos. Pertenece a la subfamilia Natricinae y está estrechamente relacionada con las serpientes de agua y las serpientes de hierba. Se asemeja a una versión asiática de la culebra americana. Es una serpiente bastante común pero rara vez se ve.
Una serpiente pequeña y esbelta, Amphiesma stolatum es generalmente de color marrón oliva a gris. La cabeza y el cuerpo son del mismo color.
El cuerpo de Amphiesma stolatum, de color de ante, es corto, y tiene una cola larga y delgada que tiene casi un cuarto de su longitud. Dos rayas amarillas a lo largo y a los lados de la columna vertebral son la característica distintiva de esta serpiente. Estas rayas son difusas en la cabeza y son especialmente brillantes en la segunda mitad de su cuerpo.
Tiene barras transversales negruzcas irregulares en el cuerpo. Cerca de la cabeza, las barras transversales son prominentes, mientras que en la segunda mitad de la serpiente se vuelven difusas. Los lados de la cabeza son amarillos y la cabeza se estrecha para formar un cuello distintivo. La nuca es roja durante la época de reproducción. La barbilla y las gargantas son blancas o a veces naranjas. Hay marcas verticales negras delante y detrás de los ojos grandes. Los ojos tienen grandes pupilas redondas con motas doradas en el iris. La lengua bifurcada es negra.
La parte inferior es crema pálido y tiene pequeñas manchas negras dispersas a lo largo de ambos márgenes. Tiene escamas quilladas en la superficie dorsal del cuerpo.
Suele alcanzar de 40 a 50 cm de longitud total. La longitud máxima registrada es de 90 cm. Las hembras son consistentemente más largas que los machos, que rara vez alcanzan los 62 cm de longitud.
La culebra dorso aquillado asiática (Amphiesma stolatum) es una especie de serpiente de la familia Colubridae no venenosa que se encuentra en toda Asia. Es una serpiente típicamente no agresiva que se alimenta de ranas y sapos. Pertenece a la subfamilia Natricinae y está estrechamente relacionada con las serpientes de agua y las serpientes de hierba. Se asemeja a una versión asiática de la culebra americana. Es una serpiente bastante común pero rara vez se ve.
Amphiesma stolatum Amphiesma generoko animalia da. Narrastien barruko Natricidae familian sailkatuta dago.
Amphiesma stolatum Amphiesma generoko animalia da. Narrastien barruko Natricidae familian sailkatuta dago.
Amphiesma stolatum, unique représentant du genre Amphiesma, est une espèce de serpents de la famille des Natricidae[1].
Cette espèce se rencontre[1] :
Ce serpent atteint 40 à 50 cm avec un maximum de 90 cm, les femelles étant nettement plus longues que les mâles. La queue atteint environ le quart de la longueur totale. Ce serpent est en général brun-vert ou gris sur tout le corps. Le dessous est blanc-crème avec de petits points noirs.
Amphiesma stolatum est diurne et ovipare[1].
Ce genre est devenu mono-typique à la suite d'une révision faite par Guo, Zhu, Liu, Zhang, Li, Huang et Pyron en 2014[2]. Les anciennes espèces de ce genre ont été déplacées dans les genres Hebius et Herpetoreas[1].
Amphiesma stolatum, unique représentant du genre Amphiesma, est une espèce de serpents de la famille des Natricidae.
Ular Garter Asia adalah spesies ular rumput yang tersebar luas di Asia bagian selatan. Ular ini memiliki banyak persamaan, baik morfologi atau perilaku, dengan Ular Garter dari Amerika Utara. Ular ini adalah satu-satunya jenis dari marga Amphiesma. Sebelumnya marga ini juga meliputi jenis-jenis ular rumput yang cukup banyak, namun sebagian besar spesies telah dikelompokkan ke dalam marga Hebius.
Panjang tubuhnya mencapai 52 cm. Kepalanya berwarna abu-abu dengan bibir berwarna kuning pucat. Tubuh bagian atas berwarna abu-abu atau cokelat kekuningan, dengan belang-belang hitam samar. Sering pula dijumpai spesimen-spesimen dengan belang-belang berwarna kemerahan. Semakin ke ekor, belang-belang hitam tersebut semakin samar. Pada punggungnya juga terdapat dua jalur sejajar yang berwarna kekuningan, membentang dari leher hingga ekor. Bagian bawah tubuhnya berwarna kuning kelabu atau kuning pucat. Pewarnaan ular ini mirip dengan ular Garter dari Amerika Utara.
Ular ini tersebar luas di Pakistan bagian timur, India, Sri Lanka, Kepulauan Andaman, Kepulauan Nikobar, Myanmar, Taiwan, Laos, Tiongkok sbagian selatan dan tenggara, Vietnam, Kamboja, serta Thailand bagian utara. Habitat utama ular ini adalah padang rumput yang lembab dan pinggiran hutan dengan semak-semak belukar.
Ular ini aktif pada siang hari dan berkelana di daerah berumput. Di wilayah subtropis, ular ini berhibernasi di bawah tanah dan tidak makan samasekali selama musim dingin. Makanan utamanya adalah jenis-jenis ikan air tawar berukuran kecil, belut, dan katak/kodok. Ular ini berkembaangbiak dengan bertelur (ovipar). Jumlah telurnya sebanyak 5 sampai 10 butir. Masing-masing ular muda yang baru menetas berukuran panjang 13 sampai 17 cm.
|work=
(bantuan)Pemeliharaan CS1: Menggunakan parameter penulis (link)
Ular Garter Asia adalah spesies ular rumput yang tersebar luas di Asia bagian selatan. Ular ini memiliki banyak persamaan, baik morfologi atau perilaku, dengan Ular Garter dari Amerika Utara. Ular ini adalah satu-satunya jenis dari marga Amphiesma. Sebelumnya marga ini juga meliputi jenis-jenis ular rumput yang cukup banyak, namun sebagian besar spesies telah dikelompokkan ke dalam marga Hebius.
Amphiesma stolatum est serpens familiae Natricidarum, species typica generis Amphiesmatis. Habitat in Asia (Taivania, Sinis, Sri Lanca, India, Birmania, Thailandia, Vietnamia, Laosia, Cambodia, Nepalia, Pacistania) et Anura comedit.
Amphiesma stolatum est serpens familiae Natricidarum, species typica generis Amphiesmatis. Habitat in Asia (Taivania, Sinis, Sri Lanca, India, Birmania, Thailandia, Vietnamia, Laosia, Cambodia, Nepalia, Pacistania) et Anura comedit.
Zaskroniec indochiński (Amphiesma stolatum) – gatunek gada z rodziny połozowatych (Colubridae). Nie jest jadowity. To typowo nieagresywny wąż żywiący się żabami i ropuchami, zaliczany do podrodziny zaskrońcowatych (Natricinae). Występuje w Azji.
Zaskroniec indochiński to niewielki, szczupły wąż, zwykle od barwy oliwkowobrązowej do szarej. Głowa i grzbiet są w tym samym kolorze.
Zaskroniec indochiński to krótki wąż. Ma długi, cienki ogon, który stanowi prawie jedną czwartą całkowitej długości jego ciała. Dwa żółte pasy biegnące po bokach kręgosłupa są cechą charakterystyczną dla tego gatunku. Pasy rozszczepiają się na głowie. Są szczególnie jasne na drugiej połowie ciała gada.
Wzór na grzbiecie węża stanowią czarne poprzeczki. W pobliżu głowy poprzeczki rzucają się w oczy, podczas gdy na drugiej połowie ciała węża stają się bardziej rozwlekłe.
Po bokach głowy widoczne są żółte pasy, ponieważ pod pyskiem wąż jest ubarwiony na żółto. Podczas okresu rozrodczego kark jest czerwony. Podbródek i gardło są blade, czasami pomarańczowe. Na głowie, za oczami widoczny czarny zygzak. Oczy mają duże, koliste źrenice ze złotymi plamkami na tęczówce. Widlasty język jest czarny.
Spód jest blado-śmietankowy z drobnymi czarnymi plamkami rozrzuconymi wzdłuż brzegów. Łuski grzbietu pokrywa charakterystyczny wzór.
Na podstawie barwy ciała wyróżnić można dwa podgatunki węża. Pierwszy, nominatywny, spotykany na całym obszarze występowania jest szaro-niebieski. Drugi (A. stolatum erythrostictus) występuje głównie na nadbrzeżnych obszarach i ma jasny, lub czerwony kolor. Czerwona barwa łusek staje się widoczna, gdy wąż jest wzburzony.
Zaskroniec indochiński mierzy zazwyczaj od 40 do 50 cm wzdłuż. Maksymalna długość tego węża, jaka została udokumentowana to 90 cm. Samice są dłuższe, niż samce, których długość rzadko dochodzi do 620 mm wzdłuż.
Obszar występowania zaskrońca indochińskiego rozciąga się przez Południową i Południowo-Wschodnią Azję. Pasmo ciągnie się od Pakistanu (Sindh) po Sri Lankę, Filipiny, Indie (włączając Andamany), Nepal, Mjanmę, Tajlandię, Laos, Kambodżę, Wietnam, Indonezję (Borneo, Sabah), Tajwan oraz Chiny (Hajnan, Hongkong, Fujian, Jiangxi).
W Indiach, wąż jest znajdywany aż do wysokości 2000 stóp angielskich (około 600 m).
Zaskroniec indochiński (Amphiesma stolatum) – gatunek gada z rodziny połozowatych (Colubridae). Nie jest jadowity. To typowo nieagresywny wąż żywiący się żabami i ropuchami, zaliczany do podrodziny zaskrońcowatych (Natricinae). Występuje w Azji.
Amphiesma stolatum[8] este o specie de șerpi din genul Amphiesma, familia Colubridae, descrisă de Linnaeus 1758.[9][10] Conform Catalogue of Life specia Amphiesma stolatum nu are subspecii cunoscute.[9]
|access-date=
(ajutor)Mentenanță CS1: Nume multiple: lista autorilor (link)
Amphiesma stolatum este o specie de șerpi din genul Amphiesma, familia Colubridae, descrisă de Linnaeus 1758. Conform Catalogue of Life specia Amphiesma stolatum nu are subspecii cunoscute.
Amphiesma stolatum là một loài rắn trong họ Colubridae. Loài này được Linnaeus mô tả khoa học đầu tiên năm 1758.[3]
|date=
(trợ giúp)
Amphiesma stolatum là một loài rắn trong họ Colubridae. Loài này được Linnaeus mô tả khoa học đầu tiên năm 1758.
草腹链蛇(学名:Amphiesma stolata)又名花浪蛇,为蛇亞目游蛇科腹链蛇属下的一種無毒蛇類,俗名黄头蛇、土地公蛇、草尾仔蛇,
為無毒的小型蛇類,體長約90公分,體色為灰褐色和黃褐色花紋交錯,身體前半部有明顯的黑色橫紋,橫紋兩端各有一白色斑點。
日行性,性情溫和,特別喜食蛙類、樹蛙,偶爾也吃昆蟲,卵生。主要生活于水域附近,栖息于平原、高原、盆地、低海拔山區以及河边、溪流、山坡、路边、水田边、農墾地、草生地。其生存的海拔范围为215至1880米。[1]
分布于臺灣、巴基斯坦、印度、斯里兰卡、尼泊尔、缅甸、泰国、越南、柬埔寨、寮國等中南半岛國家,以及中国南部如浙江、安徽、福建、江西、河南、湖南、香港、广东、海南、广西、贵州以及云南等地
草腹链蛇在台灣被稱為「土地公蛇」,因為傳說草腹链蛇是土地公女兒的化身,因此早期務農的人若是發現草腹链蛇通常都不會打死。