dcsimg

Spondias purpurea ( asturien )

fourni par wikipedia AST
 src=
Cirueles de huesito n'Antigua, Guatemala, nuna vienta ambulante.

La ciruela de huesito, jocote o Cocota (Spondias purpurea) ye un árbol frutal que crez nes zones tropicales d'América, dende Méxicu hasta Brasil. En Sonora y Sinaloa, Méxicu, el frutu de Spondias purpurea ye mariellu, llamáu yoyomo.[1]

El so nome deriva del náhuatl xocotl 'fruta'.[2] Pertenez a la clase Magnoliopsida.

Descripción

Presenta frutos coloraos, anque hai una variedá que los tien de color mariellu. El so espardimientu ye por grana la cual dempués de dellos díes de podre sale un pequeñu tarmu, tamién puede arrobinase por estaca. Ye de crecedera rápida y algama ente 3 y 6 m d'altor, aprosimao. El frutu ye una drupa y les sos granes, que nun son comestibles ocupen gran parte de la fruta, polo que la magaya comestible, de delicáu y característicu sabor agriduz, ye relativamente escasa, d'ende'l nome popular. Suel desenvolvese perfectamente en suelos probes.[3] Los sos delicaos frutos peracábense frescos, cocíos en almíbar o en conserva.

 src=
Cirueles en almíbar, Oaxaca, Méxicu.

Nel oriente de Venezuela a la variedá de color mariellu y sabor acedo faíse-y llamar jobito o ciruela joba. La variedá colorada que se da na rexón Mariña d'Ecuador ye llamada ciruela (anque hai sectores de la población que incorrectamente llamar cirgüela) por cuenta d'unu de los sos nomes científicos alternativos, Spondias cirouella Tussac. La variedá mariella que se da na parroaquia Ambuquí del cantón Ibarra n'Ecuador ye llamada ovo polos sos habitantes pero nel restu del Ecuador llámase-y "hobo". En Costa Rica, El Salvador y Nicaragua llámase-yos jocotes. N'Hondures conocer por distintos nomes, tantu "ciruela", "jocote" y "tronadora"; siendo'l mas popular "cirgüela".

La Real Academia Española prescribe'l sustantivu "ciruela" pa los frutos de los árboles de la familia de les Rosácees (esto puede llevar a tracamundios pa los estranxeros n'Ecuador) y, pa los frutos de los árboles de la familia de les Anacardiacees, polo xeneral, designa'l sustantivu "jocote". Per otru llau, cabo indicar que'l mesmu organismu define "ovo" como un ornamientu arquiteutónicu que la so forma ye asemeyáu a la d'un güevu.

Propiedaes

 src=
Frutos maduros de Spondias purpurea en caña.

La decocción de la corteza usar pa tratar anemia,[4] afecciones gastrointestinales (amebiasis, foria, disentería, dolor d'estómagu, gastritis)[4][5][6][7][8] fiebre, litiasis renal, refríos, conxuntivitis, ictericia, anemia y dolor de reñones.[4][9][10][11][12]

El cocimientu del frutu usar pa tratar enfermedaes renales.[5]

Tópicamente usar nel tratamientu d'úlceres rebalbos,[13] melles engafaes, sarcopteosis[14] y sarna.[7]

El raigañu úsase tópicamente pa infeiciones, erupciones y cefalea.[5][15]

A la corteza y la fruta atribúyese-yos propiedá analxésica, antiinflamatoria, antiséptica, diurética y espasmolítica.

Taxonomía

Spondias purpurea describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum, Editio Secunda 1: 613. 1762.[16]

Sinonimia
  • Spondias cirouella Tussac
  • Spondias crispula Beurl.
  • Spondias jocote-mariellu Kosterm.
  • Spondias macrocarpa Engl.
  • Spondias mexicana S. Watson
  • Spondias myrobalanus Jacq.
  • Spondias myrobalanus L.
  • Spondias purpurea var. munita I.M. Johnst.
  • Warmingia pauciflora Engl.[17]

Vease

Referencies

  1. Atles de les plantes de la medicina tradicional mexicana. [1]. Biblioteca dixital de la medicina tradicional mexicana
  2. Jocote. Diccionariu de la Real Academia de la Llingua Española [2]
  3. Jesús Fuexos F. Guía d'árboles de Venezuela. Caracas: Sociedá de Ciencies Naturales de La Salle, Monografía N° 32, 1983, pp 40-41
  4. 4,0 4,1 4,2 (IIN), 1978. Guatemala Indíxena. 13:186,222.
  5. 5,0 5,1 5,2 (Mendieta RM. del Amu S.), 1981. Páx. 322.
  6. (Cáceres A. et al.), 1990. Cuadiernos DIGI 4-90:49.
  7. 7,0 7,1 (Díaz JL.), 1976. Páx. 115.
  8. (Núñez Y.), 1986. Páx. 104.
  9. (Martínez M.), 1992. Páx. 396.
  10. (Morton JF.), 1981. Páx. 478.
  11. (Esmornien GA.), 1974. Guatemala Indíxena 9:141.
  12. (PLANTRE), 1989. Páx. 57.
  13. (Nelson CH.), 1986. Páx. 305.
  14. Sarcopteosis = Tipu de dermatosis.
  15. (Roys R.), 1976. The Ethno-Botany of the Maya. Páx. 211.
  16. «Spondias purpurea». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 29 de xunu de 2012.
  17. Spondias purpurea en PlantList

Bibliografía

  1. Dodson, C. H., A. H. Gentry & F. M. Valverde Badillo. 1985. Fl. Jauneche 1–512. Bancu Central del Ecuador, Quito.
  2. Funk, V. A., P. Y. Berry, S. Alexander, T. H. Hollowell & C. L. Kelloff. 2007. Checklist of the Plants of the Guiana Shield (Venezuela: Amazones, Bolivar, Delta Amacuro; Guyana, Surinam, French Guiana). Contr. O.S. Natl. Herb. 55: 1–584.
  3. Hokche, O., P. Y. Berry & O. Huber. 2008. 1–860. In O. Hokche, P. Y. Berry & O. Huber Nuevu Cat. Fl. Vasc. Venezuela. Fundación Instituto Botánicu de Venezuela, Caracas.
  4. Jørgensen, P. M. & S. Llión-Yánez. (eds.) 1999. Catalogue of the vascular plants of Ecuador. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 75: i–viii, 1–1181.
  5. Killeen, T. J. & T. S. Schulenberg. 1998. A biological assessment of Parque Nacional Noel Kempff Mercáu, Bolivia. RAP Working Papers 10: 1–372.
  6. Lawesson, J. Y., H. Adsersen & P. Bentley. 1987. An updated and annotated check list of the vascular plants of the Galapagos Islands. Rep. Bot. Inst. Univ. Aarhus 16: 1–74.
  7. Llinares, J. L. 2003 [2005]. Llistáu comentáu de los árboles nativu y cultivar na república d'El Salvador. Ceiba 44(2): 105–268.
  8. Long, R. W. & O. K. Lakela. 1971. Fl. Trop. Florida i–xvii, 1–962. University of Miami Press, Coral Cables.
  9. Macbride, J. F. 1951. Anacardiaceae, Flora of Peru. Publ. Field Mus. Nat. Hist., Bot. Ser. 13(3A/1): 238–258.

Enllaces esternos

Cymbidium Clarisse Austin 'Best Pink' Flowers 2000px.JPG Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies.
licence
cc-by-sa-3.0
droit d’auteur
Wikipedia authors and editors
original
visiter la source
site partenaire
wikipedia AST

Spondias purpurea: Brief Summary ( asturien )

fourni par wikipedia AST
Spondias purpurea  src= Cirueles de huesito n'Antigua, Guatemala, nuna vienta ambulante.

La ciruela de huesito, jocote o Cocota (Spondias purpurea) ye un árbol frutal que crez nes zones tropicales d'América, dende Méxicu hasta Brasil. En Sonora y Sinaloa, Méxicu, el frutu de Spondias purpurea ye mariellu, llamáu yoyomo.

El so nome deriva del náhuatl xocotl 'fruta'. Pertenez a la clase Magnoliopsida.

licence
cc-by-sa-3.0
droit d’auteur
Wikipedia authors and editors
original
visiter la source
site partenaire
wikipedia AST