A gamba xigante[3] (Penaeus monodon) é unha especie de crustáceo decápodo mariño da familia dos peneidos, amplamente criado en acuicultura para a alimentación, e unha das coñecidas en castelán nos supermercados como langostino tigre ou langostino jumbo.
Máis de 900 000 t deste crustáceo consómense cada ano, dous terzos das cales proveñen da acuicultura, principalmente do sueste asiático.
A especie Penaeus monodon foi descrita por primeira vez por Johan Christian Fabricius en 1798. Porén, este nome foi esquecido durante moito tempo, até 1949, cando Lipke Holthuis aclarou que especies se refería.[4]
Holthuis tamén demostrou que P. monodon era a especie tipo do xénero Penaeus.[4]
Ambos os sexos alcanzan uns 36 cm de lonxitude, e as femias poden alcanzar un peso de 650 g, polo que é o lagostino máis grande do mundo.
A súa área de distribución natural é a rexión Indo-Pacífica, desde as costas orientais de África e Arabia, até o sueste asiático e o mar do Xapón.
Tamén pode acharse en Australia, e un pequeno número de espécimes colonizou o mar Mediterráneo vía canal de Suez.
Ademais algunhas poboaciones invadiron as costas de Hawai e o océano Atlántico, nas costas de Estados Unidos (Florida, Xeorxia e Carolina do Sur).
Lahuerta e Vázquez, no seu Vocabulario multiligüe propoñen como nome galego para esta especie o de gamba tigre jumbo, co sinónimo gamba xigante.[5]
Penaeus monodon é especie de lagostino máis amplamente cultiuvada no mundo, aínda que pouco a puoco está perdendo terreo fronte a Litopenaeus vannamei.[2]
En 2009 producíronse un total de 770 000 t, que alcanzaron un valor no mercado de 3.650.000.000 dólares.
As condicións de promiscuidade e de hixiene da cría industrial facilitan o contaxio viral.[6]
Desde os anos 1990 tratouse de comprender a xenética destes virus, para poder reprimilos.[7]
Foron identificados cinco virus principais como causa de mortandades importantes nos cultivos do sueste asiático.[8]
Así, a produción taiwanesa, despois de ter un espectacular aumento (pasando de 270 t en 1976 a 95 000 t en 1987), caeu a 30 000 t en razón da importante mortandade nos cultivos a finais dos anos 1980. Desde entón, os acuicultores taiwaneses non lograron alcanzar a mesma produtividade.[8]
Mortandades en masa de orixe viral tamén se produciron en países moi avanzados tecnoloxicamente e tamén en materia de acuicultura.[9]
Algúns destes virus son patóxenos bastante xeralistas (afectan a outros peneidos, e tamén a moitas especies de moluscos). Outros parecen que afectan máis especificamente a esta especie.
En 2010, Greenpeace engadiu a Penaeus monodon na súa lista vermella de mariscos —unha lista dos peixes, moluscos e crustáceos que comunmente se venden nos supermercados de todo o e que teñen un risco moi alto de seren orixinarios de pesca insustentábel.[10]
As razóns esgrimidas por Greenpeace foron "a destrución de vastas áreas de mangleiros en varios países, exceso de pesca de individuos xuvenís salvaxes para a subministración de granxas de cultivo".[10]
A gamba xigante (Penaeus monodon) é unha especie de crustáceo decápodo mariño da familia dos peneidos, amplamente criado en acuicultura para a alimentación, e unha das coñecidas en castelán nos supermercados como langostino tigre ou langostino jumbo.
Máis de 900 000 t deste crustáceo consómense cada ano, dous terzos das cales proveñen da acuicultura, principalmente do sueste asiático.
