Multimedia w Wikimedia Commons Astryld falisty, helenka[4] (Estrilda astrild) – gatunek ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae). Występuje w południowej Afryce, na wyspie Mauritius i Wyspie Świętej Heleny. Jest mniejszy od wróbla.
Systematyka
Wyróżniono kilkanaście podgatunków[5][6]:
-
E. astrild kempi – Gwinea, Sierra Leone i Liberia.
-
E. astrild occidentalis – południowe Mali i Wybrzeże Kości Słoniowej do północnej Demokratycznej Republiki Konga oraz Bioko.
-
E. astrild sousae – São Tomé
-
E. astrild peasei – Etiopia.
-
E. astrild macmillani – Sudan.
-
E. astrild adesma – wschodnia Demokratyczna Republika Konga, Uganda, zachodnia Kenia do północno-zachodniej Tanzanii.
-
E. astrild massaica – środkowa Kenia do północnej Tanzanii.
-
E. astrild minor – południowa Somalia, wschodnia Kenia, północno-wschodnia Tanzania i Zanzibar.
-
E. astrild cavendishi – południowo-wschodnia Demokratyczna Republika Konga i południowa Tanzania do Zimbabwe i Mozambiku.
-
E. astrild schoutedeni – południowo-środkowa Demokratyczna Republika Konga.
-
E. astrild niediecki – środkowa Angola do zachodniego Zimbabwe.
-
E. astrild angolensis – wewnętrzna część zachodniej Angoli.
-
E. astrild jagoensis – wybrzeża zachodniej Angoli.
-
E. astrild rubriventris – Gabon do północno-zachodniej Angoli.
-
E. astrild damarensis – Namibia
-
astryld falisty (E. astrild astrild) – południowa Botswana oraz zachodnie i południowe RPA.
-
E. astrild tenebridorsa – północne i wschodnie RPA.
Morfologia
- Cechy gatunku
- Obie płci mają czerwoną przepaskę na oczach i czerwony dziób. Gardło jest białe, głowa szara. Grzbiet i skrzydła są szare w ciemnoszare prążki, brzuch jest jaśniejszy (również w prążki). Ogon jest ciemnoszarobrązowy. Na brzuchu jest różowa plama. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, ale twierdzi się, że samice są mniej kontrastowe. Młode astryldy faliste są brązowo-szare z niewyraźnie zaznaczonym prążkowaniem. Nie mają różowej plamy na brzuchu i czerwonej przepaski na głowie.
- Wymiary
- długość ciała: 11-13 cm
- rozpiętość skrzydeł: 12-14 cm
- masa ciała: 7-10 g
Tryb życia
- Biotop
- Rozległe mokradła, brzegi rzek oraz strumieni porośniętych wysoką trawą i krzewami.
- Pożywienie
- Małe nasiona traw i zielone części roślin, były też obserwowane jak łowią w locie termity.
- Zachowanie
- Poza okresem rozrodczym żyją w stadach do 100 ptaków. Lubią przebywać w zaroślach trzcinowych.
- Lęgi
- Samiec tokuje trzymając w dziobie listek lub źdźbło trawy, podskakuje na gałązce krzewu, na której siedzi i śpiewa. Gniazdo najczęściej jest budowane na ziemi wśród kęp wysokich traw albo pod gęstym krzewem. Rzadziej w gęstym krzewie do dwóch metrów nad podłożem. Wtedy otwór wejściowy jest umieszczony w dolnej części gniazda i zakończony czymś w rodzaju tunelu w kształcie wiszącej rurki. Gniazda, które są umieszczone na ziemi mają otwór wejściowy z boku. Na ziemi często są budowane 2 gniazda, obok siebie lub na sobie. Dwa gniazda najprawdopodobniej mają zmylić drapieżnika, bo otwór wejściowy do gniazda, w którym są jaja jest mało widoczny i zasłonięty, np patyczkami, listkami. Samica znosi 4-6 jaj i wysiaduje je przez 11 dni na zmianę z samcem, samica w nocy. Pisklęta wykluwają się z żółtą skórą, pokrytą jasnoszarym puchem. W kąciku dzioba są niebiesko-białe brodawki. Po 3 tygodniach opuszczają gniazdo i jeszcze przez 2 tygodnie są dokarmiane przez rodziców.
Status i ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (najmniejszej troski)[3]. Astryldy faliste żyją również na swobodzie w Europie. Ptaki, którym udało się uciec z portugalskich hodowli, całkiem dobrze zaaklimatyzowały się w okolicach Óbidos. Regularnie przystępują tam do lęgów i jest ich tam sporo.
Przypisy
Bibliografia
