Wawrzynkowate (Thymelaeaceae Juss.) – rodzina roślin należąca według systemu APG do rzędu ślazowców, według starszych systemów klasyfikacyjnych do rzędu wawrzynkowców (Thymelaeales). Rodzajem typowym jest wilczypieprz Thymelaea Mill[2]. Przedstawiciele rodziny są rozpowszechnieni na świecie z wyjątkiem obszarów na północy Azji i Ameryki Północnej, Półwyspu Indyjskiego (są jednak na Cejlonie) i obszarów pustynnych w Afryce północnej i południowo-zachodniej oraz na Półwyspie Arabskim[3]. Największe zróżnicowanie osiągają na stepach Azji, w obszarze śródziemnomorskim oraz w tropikalnej Afryce i Australii[4]. We florze Polski rodzina reprezentowana jest tylko przez trzy gatunki należące do dwóch rodzajów – wawrzynek (Daphne) i wilczypieprz (Thymelaea)[5]. Większość przedstawicieli to rośliny światłolubne rosnące w suchych lasach i zaroślach[4]. Wiele roślin z tej rodziny jest trująca[3].
Ze względu na obecność bardzo mocnych włókien łykowych kora wielu gatunków używana była do wyrobu wysokiej jakości papieru, w tym stosowanego do produkcji banknotów (np. edgeworthia papierodajna, Gnidia glauca, Wikstroemia sikokiana oraz różne gatunki wilczypieprzu w obszarze śródziemnomorskim). Z kory wielu gatunków wyrabia się liny i sznury. Szereg gatunków stosowanych jest jako rośliny lecznicze, Daphne genkwa jest bezpiecznym dla stosujących i skutecznym środkiem poronnym. Niektóre gatunki dostarczają wartościowego drewna (np. Gonostylus bancanus o lekkim drewnie). Szereg gatunków uprawianych jest ze względu na efektowne lub pachnące kwiaty (np. z rodzaju wawrzynek, Dais, Dirca, Edgeworthia, Ovidia, Stellera, Pimelia, Struthiola i Wikstroemia)[3].
Rodzina ma stabilny charakter w różnych ujęciach systematycznych, czasem jest tylko rozdzielana na dwie rodziny: Gonystylaceae Gilg in Engl. & Prantl i Thymelaeaceae Juss. łączone jednym rzędzie wawrzynkowców (Thymelaeales). W takim ujęciu spotykanym w systemach preferujących wyróżnianie wielu drobnych rodzin i rzędów (np. system Reveala i Takhtajana) rząd odpowiada zakresem rodzinie w innych systemach. Z badań nad filogenezą rodziny wynika, że podział taki nie odzwierciedla powiązań pokrewieństwa i czyni z Gonystylaceae takson parafiletyczny. Podobieństwa, które nie przekładają się na relacje filogenetyczne były w przeszłości powodem umieszczania wawrzynkowatych w sąsiedztwie rzędu wilczomleczowców (system Takhtajana z 1997) lub umieszczania ich w obrębie rzędu mirtowców (system Cronquista z 1981).
Jedna ze starszych linii rozwojowych z rzędu ślazowców Malvales w obrębie kladu różowych roślin okrytonasiennych[1].
ślazowceThymelaeaceae – wawrzynkowate
Bixaceae – arnotowate
Cistaceae – czystkowate
Dipterocarpaceae – dwuskrzydłowate
Cytinaceae – morzyczystkowate
Muntingiaceae – rozcięgowate
Malvaceae – ślazowate
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Malvanae Takht., rząd wawrzynkowce, podrząd Thymelaeinae Willk., rodzina wawrzynkowate (Thymelaeaceae Juss.)[6].
Do rodziny należy 46–59 rodzajów. Różnice zależą od ujmowania systematycznego rodzajów, przy czym wciąż niektóre z nich wymagają rewizji taksonomicznej[1]. W obrębie rodziny wyróżnia się trzy grupy z rodzajem Tepuianthus tworzącym klad bazalny. Wszystkie pozostałe rodzaje grupowane są w dwie podrodziny[1].
wawrzynkowateTepuianthus
Octolepidoideae Gilg
Thymelaeoideae Burnett
Wawrzynkowate (Thymelaeaceae Juss.) – rodzina roślin należąca według systemu APG do rzędu ślazowców, według starszych systemów klasyfikacyjnych do rzędu wawrzynkowców (Thymelaeales). Rodzajem typowym jest wilczypieprz Thymelaea Mill. Przedstawiciele rodziny są rozpowszechnieni na świecie z wyjątkiem obszarów na północy Azji i Ameryki Północnej, Półwyspu Indyjskiego (są jednak na Cejlonie) i obszarów pustynnych w Afryce północnej i południowo-zachodniej oraz na Półwyspie Arabskim. Największe zróżnicowanie osiągają na stepach Azji, w obszarze śródziemnomorskim oraz w tropikalnej Afryce i Australii. We florze Polski rodzina reprezentowana jest tylko przez trzy gatunki należące do dwóch rodzajów – wawrzynek (Daphne) i wilczypieprz (Thymelaea). Większość przedstawicieli to rośliny światłolubne rosnące w suchych lasach i zaroślach. Wiele roślin z tej rodziny jest trująca.
Ze względu na obecność bardzo mocnych włókien łykowych kora wielu gatunków używana była do wyrobu wysokiej jakości papieru, w tym stosowanego do produkcji banknotów (np. edgeworthia papierodajna, Gnidia glauca, Wikstroemia sikokiana oraz różne gatunki wilczypieprzu w obszarze śródziemnomorskim). Z kory wielu gatunków wyrabia się liny i sznury. Szereg gatunków stosowanych jest jako rośliny lecznicze, Daphne genkwa jest bezpiecznym dla stosujących i skutecznym środkiem poronnym. Niektóre gatunki dostarczają wartościowego drewna (np. Gonostylus bancanus o lekkim drewnie). Szereg gatunków uprawianych jest ze względu na efektowne lub pachnące kwiaty (np. z rodzaju wawrzynek, Dais, Dirca, Edgeworthia, Ovidia, Stellera, Pimelia, Struthiola i Wikstroemia).